مفهوم عملکرد شغلی:/پایان نامه درباره هوش سازمانی
عملکرد شغلی عبارت است از کارایی و اثربخشی در وظایف محوله. در این تعریف کارایی به معنای نسبت بازده به دست آمده به منابع به کار رفته می باشد و اثربخشی عبارت است از میزان دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده. (سیستانی ، 1380) (حجازی و شمس ، 1384 : 32)

عملکرد شغلی کارایی است که هر شخص در شغل خود  بر اساس  وظایف محوله اش کسب میکند که نشان دهنده تلاش و موفقیت آن فرد در انجام امور می باشد همچنین می تواند به عنوان مهارتهایی تعریف شود که افراد در انجام وظایف و امور شغلی خود از آن استفاده می کنند. (Rezaei Dizgah et al ,2012 :1736)

عملکرد شغلی حاصل یا نتیجه فرایند یا تحقق اهداف می باشند ، فرایند بدین معنی است که انجام هر کاری و مراحلی می بایست انجام گیرد تا ان کار انجام پذیرد و تحقق اهداف بدین معنی است که با رعایت مراحل کاری ، آن هدف تحقق می یابد. (خلخالی ، 1389: 47)

عملکرد شغلی بعنوان رفتار یا عملی که با اهداف سازمانی در ارتباط است ، تعریف می شود ومی تواند مقیاسی برای سطوح مختلف مهارت و شایستگی در جهت رسیدن به اهداف باشد ،که از طریق انجام فعالیت های خاص و ویژه ای صورت می گیرد.  (Thompson et al , 2012: 32)

عملکرد شغلی همان بازده افراد طبق وظایف قانونی تعریف شده است و عبارت است از پیامد فعالیت های نیروی انسانی در خصوص انجام وظایفی که به او واگذار می شود و میزان تلاش و حدود موفقیت کارمند در اجرای وظایف شغلی و تکالیف رفتاری مورد انتظار را بیان می کند .(حجازی و شمس ، 1384 : 32)

عملکرد شغلی به نتیجه یا حاصل  فعالیت های یک فرد  در یک دوره زمانی مشخص، اشاره دارد ، و مستقیما با موفقیت و بهره وری سازمانی در ارتباط است. (shahzad et al , 2011: 1226)

عملکرد شغلی رسیدن به کارایی و اثربخشی در شغل و نشان دهنده ی سطوحی از رضایتمندی حاصل از آن می باشد. (Rezaei Dizgah et al ,2012 :1735)

عملکرد می تواند معانی زیادی داشته باشد از نظر کارایی مقایسه ستانده ها در برابر داده ها را گویند اصطلاح دیگری که در ارتباط با عملکرد استفاده می شود اثربخشی است که برای اشاره به میزان موفقیت هدفها (نه هر هدفی ، بلکه هدف های مطلوب) به کار می رود مفهوم دیگر مرتبط با عملکرد بهره وری ، مستلزم این است که به مسئله کارایی و اثربخشی به طور همزمان توجه شود. (احمدی و همکاران ،1390: 26)

عملکرد شغلی به این معنا است که چیزی که باید انجام شود یا یه دست آید مهم است و باید به طور عینی اندازه گیری شود و یا به عبارتی ارزیابی شود و آنچه ارزیابی می شود و مورد تقدیر قرار می گیرد رفتار است نه صفات ، بنابراین انجام دادن مهم تر از بودن است. ( اسدی شوکی ، 1389: 34)

عملکرد شغلی همکاری مستقیم یا غیر مستقیم افراد در جهت رسیدن به اهداف سازمانی می باشد. (Indradevi , 2012:39)

عملکرد شغلی عبارت است از مجموع رفتارهای مرتبط با شغل که افراد از خود نشان می دهند که هم مفهوم فعالیت برای انجام کار و هم نتیجه کار را یکجا در بر دارد .(کریمی ، 1388 : 30)

نقطه مشترک تمام تعاریف در مورد عملکرد شغلی نحوه انجام وظایف و مسئولیت های محوله است. در واقع به مجموع رفتارهایی که در ارتباط با شغل ، افراد از خود نشان می دهند یا به عبارتی میزان محصول و بازدهی است که به موجب اشتغال فرد در شغلش(اهم از خدماتی ، آموزشی و تولیدی) حاصل می شود. طبیعت عملکرد شغلی در یک سازمان به نیازمندی های شغل ، اهداف و ماموریت های سازمان و باورهای موجود سازمان نسبت به رفتارهای پراهمیت وابسته است. ( حجازی و شمس ، 1384 : 32)

بررسی میزان بهره مندی جامعه محلی از درآمد حاصل از گردشگری
 

شناخت منابع اقتصادی در تثبیت معیشت پایدار جامعه محلی روستای افراچال
 

 

 

 

۱-۳-۱ کاربرد و نتایج تحقیق
 

کلیه سطوح تصمیم‌گیری برنامه ریزی در سطح استان مازندران و نهادهای ذیربط شهرستان ساری
 

مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی
 

سازمان‌ها و ادارات مرتبط با گردشگری و طبیعت گردی
 

شهرداری ساری
 

شرکت‌ها و موسسه خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی فعال در زمینه گردشگری و طبیعت گردی
 

شرکت‌های مهندسان مشاور فعال در زمینه توریسم و اکوتوریسم
 

5- فرضیه. 4

6- پیشینه. 4

7- تاریخچه بحث… 5

فصل اول کلیات… 6

1-1-تعریف واژگان.. 7

1-1-1-فقه. 7

1-1-1-1-فقه در لغت… 7

1-1-1-2- فقه در اصطلاح.. 8

1-1-2- فقیه. 9

1-1-2-1-فقیه در لغت… 9

1-1-2-2-فقیه در اصطلاح.. 9

1-1-3-جوان.. 10

1-1-3-1-جوان در لغت… 10

1-1-3-2-جوان در اصطلاح.. 10

1-1-4-دین.. 10

1-1-4-1-دین در لغت… 10

1-1-4-2-دین در اصطلاح.. 11

1-1-5-دینگریزی.. 11

1-1-5-1-مفهوم گریز. 11

1-1-5-2-مفهوم دین‌گریزی.. 11

فصل دوم جایگاه فقه در منظومه معارف دین.. 12

2-1-تعریف دین و تبیین وظایف آن.. 13

2-1-1-معنای دین.. 13

2-1-2-دین نیاز همه عصرها 14

2-1-3-فلسفه دین.. 15

2-1-3-1- آگاهی دادن.. 15

2-1-3-2 – داوری.. 16

2-1-3-3- بیان مسئولیت‌ها 17

2-1-3-4- معرفت جهان.. 17

2-1-3-5-نشاط‌بخشی به زندگی.. 18

2-1-4-جامعیت دین.. 19

2-1-5-سهولت دین.. 20

2-1-6-دینداری.. 21

2-2-تعریف فقه و تبیین و ظایف آن.. 22

2-2-1- مفهوم فقه. 22

2-2-2-هدف از علم فقه‌ 22

2-2-3-شمولیت فقه اسلامى‌ 23

2-2-4- نقش فقه در زندگی فردی و اجتماعی.. 24

2-2-5-آمیختگی فقه و اخلاق.. 26

2-3-علل دین گریزی.. 28

2-3-1-تربیت نامناسب… 29

2-3-1-1-مفهوم تربیت… 30

2-3-1-2-ضرورت تربیت… 30

2-3-1-3-آسیب شناسی تربیت… 30

2-3-1-3-1-نام و القاب ناشایست… 31

2-3- 1-3-2-بی محبتی به فرزند. 31

2-3-1-3-3- افراط در محبت… 31

2-3-1-3-4- خشونت… 31

2-3-2-محیط اخلاقی و اجتماعی.. 32

2-3-2-1-تأثیر محیط بر شخصیّت جوانان بنا بر آیات قرآن.. 32

2-3-3- مدرسه. 34

2-3-3-1-اهمیت تعلیم و تربیت… 34

2-3-3-2-وظیفۀ استاد. 35

2-3-4-عملكرد نامناسب برخی از عالمان دین.. 36

2-3-4-1-نقش رفتار عملی فقها در هدایت مردم. 36

2-3-5-دوستان.. 38

2-3-5-1-همنشین و پایه گذاری اخلاق.. 39

2-3-6- تهاجم فرهنگی.. 40

2-3-6-1-تهاجم فرهنگی شیبخون ناگهانی دشمن.. 40

2-3-6-2-ابزار و وسایل تهاجم فرهنگی.. 41

2-3-6-3-رسانه ابزار تهاجم فرهنگی.. 41

2-3-6-3-1-تلوزیون و رادیو. 42

2-3-6-3-2- ماهواره 42

2-3-6-3-3- اینترنت… 43

2-3-7-فقر اقتصادی.. 44

2-3-7-1- ارتباط مال با دین داری.. 44

2-3-7-2-پیامد زیانبار فقر. 45

2-3-8-لقمۀ حرام و آثار آن.. 45

2-3-8-1-آثار لقمۀ حرام. 46

2-3-8-1-1-آثار فردی لقمۀ حرام. 46

2-3-8-1-2-آثار اجتماعی لقمۀ حرام. 47

فصل سوم نقش مؤلفه‌های علمی فقها در  پیش‌گیری از دین‌گریزی جوانان.. 51

3-1-علمای ربانی عامل هدایت نسل جوان.. 51

3-1-1- شخصیت علمی.. 54

3-1-1-1-مناصب فقیه. 55

3-1-1-1-1- منصب افتاء 56

الف: روان  بودن فتوا و پرهیز از عبارتهای فنی و علمی فقه و اصول.. 57

ب: به روز بودن و متناسب سن و سطح مخاطب… 58

ت- متناسب با سطح تحصیلات، شغل و جنسیت… 58

ث-پرهیزاز بیان فتاوای اختلافی.. 59

ج-داشتن سایت یا سامانۀ پیامکی برای آنلاین پاسخ دادن سؤالات شرعی.. 60

چ- مشخص کردن حد و مرز و فلسفۀ برخی فتواها 60

ح- پرهیز از حاكمیت جو جمود بر بیان فتواها 61

3-1-1-1-2- قضاوت… 63

3-1-1-1-3-ولایت… 66

1-3-1-3-1-رهبری و دوری از تجملگرایی.. 69

3-1-1-2-شخصیت علمی.. 69

3-1-1-3- پاسخگویى به شبهات… 73

3-1-1-3-1- نفوذ اندیشه هاى بیگانه. 74

3-1-1-4- فقه و پرداختن به مسائل مستحدثه فراروی جوان.. 75

فصل چهارم بررسی نقش مؤلفه‌های عملی و اخلاقی فقها در پیش‌گیری از دین‌گریزی جوانان.. 80

4-1-جوان و اثرپذیری.. 80

4-1-1-شخصیت فردی و اخلاق شخصی.. 81

4-1-1-1-تهذیب نفس…. 83

4-1-1-2-اخلاص…. 84

4-1-1-3- پرستش و عبادت… 86

4-1-1-4- شب‌زنده‌داری و تهجد. 87

4-1-1-5-تواضع.. 88

4-1-1-6- عزت‌نفس و آزادگی.. 90

4-1-1-7- زهد و ساده زیستی.. 91

4-1-8- حسن خلق.. 93

4-1-1-9-عفو و گذشت… 94

4-2- اخلاق اجتماعی.. 95

4-2-1-مصادیق اخلاق اجتماعی.. 95

4-2-1-1- مبازه با فقر و محرومیت‌زدایی.. 95

4-2-1-2- اتحاد. 96

4-2-1-3-مبارزه با ظلم.. 97

4-2-1-4- نفی سلطۀ کافران و پرهیز از اطاعت کفار 98

4-2-1-5- ثبات قدم و ایستادگی در برابر دشمنان.. 99

4-2-1-6- احترام و رعایت قانون.. 100

4-2-1- 7- صیانت و پاسداری از ارزشهای فرهنگی.. 101

4-2-1-8- ایثار و از خود گذشتگی.. 102

4-2-9- مبارزه بارخنه فرصت طلبان.. 102

4-3-1-فرایند ارتباط گیری با جوان.. 105

4-3-1-1- آگاهی و بصیرت… 105

4-3-1-2- شناخت زمان و مکان.. 106

4-3-1-3-هـمـاهـنگی کردار و گفتار 107

4-3-1-4- دوری از افراط و رعایت ظرفیت جوانان در انجام مناسک دینی.. 107

4-3-1- 5- رعایت قاعدۀ تدریج.. 109

نتیجه. 111

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………..115

چکیده

وجود دین از ضروریات زندگی بشر است و به نوعی سعادت و کمال آدمی در گرو شناخت آگاهانه از دین می­باشد. جهل سبب شده تا پایه اعتقادات بعضی از جوانان متزلزل شود. در کنار این ناآگاهی­، تربیت نامناسب، مدرسه، محیط فاسد، دوستان ناباب، تهاجم فرهنگی، فقر اقتصادی تشدیدکننده این امر هستند. از این روی وجود یک الگوی شایسته برای جوانان از نیازهای اساسی است.

فقها به‌عنوان جانشینان انبیاء و رسولان الهی با عهده­داری منصب­های افتاء، قضاوت و اجتهاد، در عصر غیبت امام زمان «عج» هدایت جوانان و مردم را بر عهده‌دارند. ازاین‌روی آنان با تبلیغ و اجرای احکام الهی و عملکرد صحیح خود در هر منصب و جایگاهی و متخلق نمودن خود به آداب فردی و اجتماعی چون: تهذیب نفس، اخلاص، نماز شب، تواضع، عزت‌نفس، زهد و ساده­زیستی، عفو و گذشت، احترام و رعایت قانون، مبارزه با فقر، مبارزه با رخنۀ فرصت‌طلبان، نفی سلطه کافران، پرهیز از اطاعت کفار، ایستادگی در مقابل دشمن، مانع از دین­گریزی جوانان شده­اند.

در این پایان‌نامه سعی شده تا به سؤالاتی پیرامون عواملِ زمینه‌ساز دین‌گریزی، جایگاه و مراتب علمی فقها در جریان هدایت جوانان، نقش اخلاق فردی و اجتماعی فقها در پیش­گیری از دین­گریزی پاسخ داده شود. ازجمله نتایج به‌دست‌آمده آنکه فقها به‌عنوان الگوی معرفتی و رفتاری، فرا روی جوانان، می­توانند در گرایش آنان به سمت دین نقش بسزایی ایفا نمایند.

مقدمه
1-بیان مسئله
دین عبارت است از شریعت مقدّس؛ اعم از اصول و فروع كه پیامبران الهى آن را از طریق وحى دریافت و به بندگان خدا ابلاغ كرده‌‌اند.ا[1]

یا دین مجموعه­ای از عقاید، اخلاق و احكام است. یعنی یك سلسله معارف علمی و عملی را كه مجموعه اعتقاد به هست‌ها و نیست‏ها و مجموعه بایدها و نبایدهاست، دین می‏نامند. این دین نزد خدای

پایان نامه منابع مالی شهرداری؛مالیات برارزش افزوده
قانون مالیات برارزش افزوده :

نزدیک به یک قرن از طرح اولیۀ ایدۀ مالیات بر ارزش افزوده (VAT) برای اولین بار در کشور فرانسه می گذرد و آن به تدریج در دیگر کشورهای اروپایی و چند کشور آسیایی مورد استفاده قرار می گیرد.اما در کشور ما، قانون مالیات بر ارزش افزوده از نیمه دوم سال 87 به اجرا در آمد و قانون تجمیع عوارض که مبنای عمل شهرداری ها برای وصول برخی خدمات و کالاها بود ملغی و این قانون جایگزین قانون اصلاح موادی از قانون برنامه دوم توسعه موسوم به تجمیع عوارض شد. قانون مالیات بر ارزش افزوده، یک دریافتی از نهادهای دولتی به صورت دو بخشی بوده به این صورت که یک بخش از آن مالیات 5/1 درصد بود و بخش دیگر عوارض بود که مؤسسات محلی مانند شهرداری ها و دهیاری ها به میزان 5/1 درصد اخذ می کنند که در مجموع معادل 3 درصد در نظر گرفته می شود. قانون تجمیع عوارض مقرر می کرد که تولید کننده، چه کسی که ماده اولیه را تولید می کند چه کسی که کالا یا خدمات نهایی را 5/1 درصد بابت شهرداری ها و 5/1 درصد بابت عوارض سایر نهادهای دولتی به سازمان امور مالیاتی بپردازد، قانون مالیات بر ارزش افزوده پرداخت

5/1 درصد شهرداری ها را به حالت قبلی گذاشته و دریافت 5/1 درصد سهم دولت را به عهده فروشنده نهایی قرار داده است.(سایت اداره کل امورمالیاتی سمنان ، 1389)

8-3-2- معیارهای عوارض یا مالیات مطلوب:

اصولاً عوارض و مالیات ها را می توان با  استفاده  از معیارهای زیر مورد ارزیابی قرارداد:

تأثیر مالیات بر کارایی
هزینه اداری دریافت مالیات یا عوارض
عدالت اقتصادی
میزان استقلال دولت محلی برای وضع مالیات یا عوارض(حسن زاده ،1385،ص14)

4-2-  منابع درآمدی خارجی شهرداری

1-4-2- روش استقراض

به  طور اصولی روش استقراض زمانی مطرح  می گردد  که  هماهنگی لازم بین زمان  دریافت  درآمدها و پرداخت  هزینه ها  توسط شهرداری  وجود نداشته باشد. شهرداری ها  به  دو منظور می توانند  از  روش استقراض استفاده  نمایند،  تأمین مخارج جاری  و  تأمین مخارج سرمایه ای.با توجه به مبنای نظری استقراضی باید توجه داشت که جهت  مخارج  جاری لازم است از منابع پولی کوتاه مدت و به منظور تأمین مخارج سرمایه ای باید از منابعی که  بازپرداخت آنها بلند مدت باشد استفاده شود. مزیت اصلی این روش کاهش بحران های مالی شهرداری ها به علت  ناهماهنگ بودن زمان  دریافت درآمدها  و پرداخت  هزینه ها  میباشد.

اما باید توجه داشت که چنانچه شهرداری فاقد یک مدیریت مناسب به منظور نظارت بر نحوه استقراض و موارد استفاده آن باشد و به طور مشخص این روش را به عنوان جانشین برای سایر روشهای تامین منابع مالی به کار گیرد، روش استقراض خود می تواند منشأ بحران ها مالی شدیدتری برای شهرداری در دوره های بعد باشد. به عبارت دیگر اصولاً استقراض را باید به صورت مکمل سایر روش های تأمین مالی بکار گرفت. (حسن زاده ،1385،ص16)

بهمن ماه1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

 

فهرست مطالب

عنوان                              صفحه

چکیده. ‌ج

فصل اول: کلیات… 1

1-2- بیان مسأله. 4

1-3- اهمیّت و ضرورت پژوهش…. 7

1-4- اهداف پژوهش…. 9

1-5- متغیّر پژوهشی.. 9

فصل دوم : مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش. 13

2-1- سازگاری.. 15

2-2- سازگاری و بهداشت روانی.. 18

2-3- خصوصیّات فرد سازگار. 20

2-4- سازگاری اجتماعی.. 21

2-5- سازگاری تحصیلی.. 23

2-5-1- عوامل مؤثّر در سازگاری تحصیلی.. 25

2-5-2- انتقال به دانشگاه. 29

2-5-3- تغییرات اساسی در زندگی دانشجویان جدیدالورود. 31

2-5-4- سازگاری با زندگی خوابگاهی.. 33

2-6- تعریف آزمون.. 34

2-6-1- ویژگیهای اصلی یک آزمون  خوب… 36

2-6-2- ویژگیهای فرعی یک آزمون خوب… 38

2-6-3- نظریه کلاسیک نمره واقعی.. 39

2-6-4- نظریه خصیصه مکنون.. 40

2-6-5- عناصر مورد نظر در تهیّه و استاندارد کردن آزمون‌ها 40

2-7- مفهوم هنجار. 42

2-7-1- آزمون‌های هنجاری.. 44

2-7-2- خصوصیات یک گروه هنجاری.. 45

2-7-3- انواع نرم یا هنجار. 45

2-8- پیشینه‌ی پژوهش…. 47

فهرست مطالب

فصل سوم: روش پژوهش… Error! Bookmark not defined.

3-1- جامعه آماری.. 60

3-2- نمونه  و روش نمونه‌گیری.. 60

3-3- سؤال­های پژوهش…. 60

3-4- ابزار پژوهش..60

5- 4- روش تجزیه و تحلیل داده ها 64

فصل چهارم: یافته های پژوهشی.. Error! Bookmark not defined.

4-1-تحلیل نتیجه مقدماتی.. 67

4-2- تحلیل نتیجه نهایی.. 120

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری.. 131

5-1- بحث و نتیجه گیری.. 133

5-2- محدودیتها و پیشنهادها 139

فهرست منابع. 141

پیوست… 147

نسخه آزمایشی پرسشنامه. 156

نسخه نهایی پرسشنامه. 162

کلید پرسشنامه. 167

فهرست جدول ها

جدول شماره 3-1. توزیع دانشجویان در دانشگاههای مختلف به تفکیک جنس…. 58

جدول شماره 3-2. توزیع نمونه های انتخاب شده ازدانشگاه های مختلف به تفکیک جنس…. 59

جدول شماره 3-3. توزیع نمونه بر حسب جنس آزمودنیها 59

جدول شماره 3- 4. توزیع نمونه های انتخاب  شده ازدانشگاه های مختلف به تفکیک مقطع. 59

جدول شماره 3- 5. توزیع گروه نمونه برحسب مدرک تحصیلی.. 60

جدول شماره 4- 1. ضریب  آلفای  کرنباخ   عامل  سازگاری با محیط دانشگاه و دانشکده (عامل 1). 67

جدول شماره 4- 2. ضریب  آلفای  کرنباخ   عامل  سازگاری با دوره و رشته تحصیلی(عامل 2). 66

جدول شماره 4- 3. ضریب  آلفای  کرنباخ   عامل  سازگاری اجتماعی و بین فردی(عامل 3). 67

جدول شماره 4- 4. ضریب  آلفای  کرنباخ   عامل  سازگاری عاطفی(4). 68

جدول شماره 4- 5. ضریب  آلفای  کرنباخ   عامل  سازگاری خودیابی و هدفمندی(عامل6). 69

جدول شماره 4- 6 . ضریب آلفای کرونباخ  برای عامل سازگاری با مهارتهای تحصیلی و آموزشی.. 70

جدول شماره4 – 7. ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون.. 71

جدول شماره 4- 8. میانگین و انحراف استاندارد. 80

جدول شماره 4- 9. تقسیم نمرات پرسشنامه براساس میانگین به سازگاری ضعیف، متوسط، قوی.. 81

جدول شماره 4- 10. ماتریس همبستگی بین سؤالات و عامل ها و دسته بندی هرعامل.. 81

جدول شماره 4- 11. آزمون KMO  و بارتلت  برای بررسی قابلیت آزمون  در  تقلیل به عوامل 6 گانه. 88

جدول شماره 4- 12. ماتریس همبستگی  بین سؤالات و عامل ها بعد از چرخش…. 88

جدول شماره 4- 13. اشتراکات عوامل یا شناخت سهم مجموعه عامل ها در تبیین واریانس هر عامل………… 98

جدول شماره 4- 14. ماتریس تبدیل عامل ها 106

جدول شماره 4- 15. ماتریس همبستگی بین گویه‌ها 108

جدول شماره 4- 16. ضریب آلفای کرونباخ عامل سازگاری با دانشگاه و دانشکده عامل (1). 118

جدول شماره 4- 17. ضریب آلفای کرونباخ سازگاری با دوره و رشته تحصیلی عامل(2). 119

جدول شماره 4- 18. آلفای کرونباخ سازگاری اجتماعی و بین فردی(عامل 3). 120

جدول شماره 4- 19. ضریب آلفای کرونباخ سازگاری عاطفی(4). 121

جدول شماره 4- 20. ضریب آلفای کرونباخ خودیابی و هدفمندی(عامل 5). 122

جدول شماره 4- 21. ضریب آلفای کرونباخ سازگاری با مهارتهای تحصیلی و آموزشی(6). 123

جدول شماره 4- 22. ضریب آلفای کرونباخ برای کل آزمون.. 124

جدول شماره 4- 23. میانگین و انحراف استاندارد. 127

جدول شماره 4- 24. نقاط برش پرسشنامه سازگاری تحصیلی.. 127

فهرست جدول ها

جدول شماره پ- 1. کل واریانس تبیین شده. 148

جدول شماره پ-2. کواریانس ماتریس همبستگی.. 155

جدول شماره پ-3. سؤالات مربوط به هر خرده مقیاس… 172

فهرست نمودارها

نمودار  شماره 1-4. ماتریس عامل چرخش یافته. 109

 

چکیده
پژوهش حاضر  به منظور ساخت و هنجاریابی  آزمون سازگاری تحصیلی انجام گرفته است. برای ساخت  این آزمون تمام آزمون­های مربوط به سازگاری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و بعد از انجام مصاحبه با تعدادی از دانشجویان  و حذف و تغییر تعدادی از سؤال­ها و تأیید روایی محتوایی و روایی صوری توسط استادان روان­شناسی ،پرسشنامه­ای در 6 خرده مقیاس (سازگاری با دانشگاه و دانشکده،سازگاری با دوره و رشته تحصیلی،سازگاری اجتماعی و بین فردی،سازگاری عاطفی،خودیابی و هدفمندی،سازگاری با مهارت­های تحصیلی و آموزشی) با 152سؤال تهیه شد.این پرسشنامه روی گروه نمونه اجرا شد.جامعه پژوهش حاضر را تمام دانشجویان شهر قزوین تشکیل می­دهند.ازمیان چهار دانشگاه بزرگ قزوین و دو مؤسسه ی غیر دولتی تعداد 411 نفر به عنوان نمونه به صورت خوشه­ای انتخاب شدند.سؤالات با روش  تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی تحلیل شده و با استفاده از روش کرونباخ میزان پایایی آزمون به دست آمد و نقاط برش آزمون نیز تعیین شد و سؤالاتی را که همبستگی کم یا منفی با خرده مقیاس مربوطه داشتند از پرسشنامه حذف شدند و نسخه نهایی با 138 سؤال تنظیم شد.نتایج نشان داد که با توجه به آلفای کرونباخ به دست آمده برای کل آزمون(94/0=α) پرسشنامه از پایایی بالایی برخوردار است.

کلید واژه ها:سازگاری تحصیلی،هنجاریابی

فصل اول

کلیات

فهرست مطالب

 فصل اول: 1

بیان مسأله. 1

1-1-مقدمه. 2

1-2-بیان مسئله‌. 3

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش… 5

1-4-اهداف پژوهش… 6

1-4-1-هدف کلی.. 6

1-4-2-اهداف جزئی.. 6

1-5-سوال‌های پژوهش… 7

1-6-تعریف مفهومی متغیرها 7

1-6-1-سلامت عمومی.. 7

1-6-2- احساس تنهایی.. 7

1-6-3- اختلالهای طیف اتیسم. 8

1-6-4- کمتوانیذهنی.. 8

1-6-5- ناتوانی یادگیری.. 9

فصل دوم: 10

ادبیات تحقیق. 10

2-1-مبانی نظری.. 11

2-1-1- ناتوانیهای تحولی.. 11

2-1-2- اختلالهای طیف اتیسم. 13

2-1-2-1- ویژگیهای دانشآموزان با اختلالهای طیف اتیسم. 13

2-1-2-2-میزان شیوع. 14

2-1-2-3-سبب شناسی.. 14

2-1-2-3-1-عوامل ژنتیکی.. 15

2-1-2-3-2-عوامل زیست-شیمیایی.. 15

2-1-2-3-3-عوامل عصب-فیزیولوژیکی.. 15

2-1-2-3-4-عوامل شناختی.. 16

2-1-2-3-5-عوامل خانوادگی.. 16

2-1-2-4-طبقهبندی اختلالهای طیف اتیسم. 17

2-1-3- کمتوانیذهنی.. 17

2-1-3- 1- ویژگیهای دانشآموزان کمتوانذهنی.. 18

2-1-3-2-میزان شیوع. 19

2-1-3-3-سببشناسی.. 19

2-1-3-4- طبقه بندی کمتوانیذهنی.. 20

2-1-4-ناتوانی یادگیری.. 20

2-1-4-1- ویژگیهای دانش آموزان با ناتوانی یادگیری.. 21

2-1-4-2-میزان شیوع. 22

2-1-4-3-سببشناسی.. 22

2-1-4-4-طبقهبندی کودکان با ناتوانی یادگیری.. 23

2-1-5-مسائل و چالشهای خانوادههای افراد با ناتوانیهای تحولی.. 24

2-1-5-1- مسائل و چالشهای خانوادههای کودکان با اختلالهای طیف اتیسم. 25

2-1-5-2- مسائل و چالشهای خانوادههای کودکان با کمتوانیذهنی.. 26

2-1-5-3- مسائل و چالشهای خانوادههای کودکان با ناتوانی یادگیری.. 27

2-1-6- مسائل و چالشهای  مادران کودکان با ناتوانیهای تحولی.. 28

2-2-پیشینه پژوهش… 30

2-2-1 پیشینه داخلی.. 30

2-2-2 پیشینه خارجی.. 35

2-2-3-نتیجهگیری از پژوهشهای پیشین.. 42

فصل سوم: 44

روش تحقیق. 44

3-1-طرح تحقیق.. 45

3-2-متغیرهای تحقیق.. 45

3-3-جامعه آماری.. 45

3-4-نمونه و روش نمونه گیری.. 45

3-5-تعریف عملیاتی متغیرها 46

3-6-ابزار پژوهش… 47

3-6-1- پرسشنامه سلامت عمومی.. 47

3-6-2- مقیاس احساس تنهایی.. 48

3-7-شیوهی اجرای پژوهش… 48

3-8-روش تجزیه و تحلیل.. 49

فصل چهارم: 50

نتایج. 50

4-1-یافته‌های توصیفی: 51

4-1-1-ناتوانی‌های تحولی.. 51

4-1-2-سن مادران. 52

4-1-3-تحصیلات مادران. 53

4-1-4-شغل مادران. 54

4-1-5-سن همسر. 55

4-1-6-تحصیلات همسر. 56

4-1-7-شغل همسر. 57

4-1-8-جنسیت فرزند با نیاز ویژه. 58

4-1-9-سن فرزند با نیاز ویژه. 58

4-1-10-تعداد اعضای خانواده. 59

4-1-11-تعداد فرزندان خانواده. 60

4-1-12-تعداد دختران. 61

4-1-13-تعداد پسران. 61

4-1-14-درآمد. 62

4-1-15-نمره کل احساس تنهایی.. 63

4-1-16-نمره کل سلامت عمومی.. 64

4-2-تحلیل استنباطی.. 66

4-2-1-تحلیل واریانس یک راهه مقیاس احساس تنهایی.. 67

4-2-2-تحلیل واریانس چند متغیره ابعاد احساس تنهایی.. 68

4-2-3-تحلیل واریانس یک راهه سلامت عمومی.. 70

4-2-4-تحلیل واریانس چند متغیره ابعاد سلامت عمومی.. 72

فصل پنجم: 75

بحث و نتیجه‌گیری.. 75

محدودیت ها 87

پیشنهادات.. 87

منابع و مآخذ. 88

مقدمه
فرآیند تربیت کودک عادی و سالم برای والدین هم لذت‌بخش و هم دارای مشکلات و نگرانی‌های فراوانی است. این مشکلات در مورد خانواده‌های کودکان دارای نیازهای ویژه به مراتب مشکل‌تر و فشارزاتر می­باشد. پدران و مادران درباره کودکان خود که هنوز به دنیا نیامده‌اند، رویاها و تخیلاتی دارند. آنان ویژگی‌های کودک دلخواه خود را در حد بسیار مطلوب و مطابق میل خویش تصور می‌کنند. اما تمام این رویاها با به دنیا آمدن یک کودک معلول فرو می‌ریزد و یکی پس از دیگری محو می‌شود (سیف نراقی و نادری، 1384؛ صالحی، کوشکی و حق دوست، 1390).

در حقیقت وجود کودک ناتوان، سازش یافتگی و سلامت جسمی و روانی والدین به خصوص مادران را تهدید می‌کند و اغلب تأثیر منفی بر آنها دارد (سالویتا، ایتالینو و لینونن[1]، 2003؛ علاقبند، آقایوسفی، کمالی، دهستانی،  حقیرالسادات، نظری و شیخها، 1390).

در تأیید این موضوع تحقیقات نشان می­دهند که نگهداری طولانی مدت از کودک دارای ناتوانی موجب می‌‌‌‌‌شود مادران دارای کودک ناتوان با مشکلات زیادی در وضعیت سلامت خود مواجه شوند (رضاپور ، عبدی، صافی و قاسمی، 1389).

به طور کلی وجود کودک با ناتوانی باعث ایجاد استرس روحی و روانی بر خانواده و به ویژه مادر شده و والدین کودکان مبتلا به ناتوانی‌های تحولی، استرس زیادی را متحمل می‌شوند. همچنین مادران کودکان دارای ناتوانی، استرس بیشتری را در مقایسه با پدران گزارش کرده‌اند. دلیل احتمالی این امر این است که مادران با مشکلات کودک بیشتر درگیر بوده و تحت فشارهای بیشتری قرار می‌گیرند (هاستینگ[2]، 2003؛ موللی، رضای تجریشی و اسدملایری ، 1392).

این والدین در معرض خطر فزاینده­ای برای دچار شدن به مسائل و مشکلات روانشناختی به دلیل کمبود منابع حرفه­ای، مسئولیت­های دشوار والدگری، تنهایی و انزوای والدین و پیشرفت کند کودکشان هستند. برای مثال  این مادران سازش­پذیری خانوادگی، کفایت و حس توانایی والدینی و رضایت زناشویی کمتری دارند (ردریگو و مورگان[3]، 1990؛ خرم آبادی، پوراعتماد، مظاهری، دهقانی و باقریان خسروشاهی ، 1390).

1-2-بیان مسئله‌
مادر بزرگ­ترین معلم و مربی کودک است. مادری عموماً از پیچیده­ترین تجربه­های هر زن به شمار می‌رود و زمانی که این تجربه در مورد کودک با ناتوانی باشد به مراتب مشکل­تر و همراه با احساسات ناخوشایند بسیار است. شرایط مادری برای کودکان با نیاز­های ویژه هم از نظر فیزیکی و هم از نظر هیجانی بسیار خسته­کننده و استرس­زا می­باشد (میکاییلی، رجبی و عباسی، 1391).

در گذشته تمرکز ادبیات پژوهشی در مورد رابطه والد-کودک بیشتر معطوف به اثراتی بود که والدین از نظر روانشناختی بر کودک خود دارند، اما به تازگی تأکید این پژوهش­ها به سمت و سویی است که اثراتی را که کودکان بر والدین خود می­گذارند را بررسی می­کنند (میکاییلی و همکاران، 1391).

نتایج پژوهش­ها حاکی از این است که اگر چه برخی از مادران به خوبی با مشکلات دست و پنجه نرم می­کنند اما در کل مادران دارای کودک ناتوان، نسبت به سایر مادران، دارای اختلالات جسمی، افسردگی، اضطراب، استرس و فشارهای عصبی بیشتر و اعتماد به نفس کمتری هستند. همچنین احساس تنهایی می­کنند و در ارتباطات خود با اطرافیان دچار مشکلاتی هستند (خمیس[4]، 2007؛ موللی و همکاران، 1392).

وجود کودک با نیاز­های ویژه اغلب ضایعات جبران­ناپذیری را بر پیکر خانواده وارد می­کند. میزان آسیب‌پذیری خانواده در مقابل این ضایعه گاه به حدی است که وضعیت سلامت روانی خانواده دچار آسیب شدیدی می­شود (نریمانی، آقامحمدیان و رجبی، 1393).

به علت استمرار فشار روانی وارده بر این مادران، افزون بر سلامت جسمی و روانی خود آنها، سلامت و آسایش همسر، فرزندان سالم و نیز فرزند کم­توانشان و در سطحی وسیع­تر، سلامت و بهداشت روانی کل جامعه را متأثر خواهد ساخت. در این والدین، فشارهای روانی مرتبط با آستیگمای ناتوانی، سوگواری دربارۀ اینکه کودک آنها هرگز به سطح زندگی بزرگسال طبیعی نخواهد رسید و نگرانی دربارۀ آینده مراقبت از فرزندشان بعد از مرگ آنها، وجود دارد (سلترز، گرینبرگ، فلوید، پتی و هونگ[5]، 2001). آنها در نتیجۀ این شرایط مزمن طولانی مدت، نشانه­های جسمی و سطوح بالاتری از افسردگی را در مقایسه با والدین کودکان بدون ناتوانی، تجربه می­کنند (سینگر[6]، 2006؛ ولی زاده، داودی فر، بردی اوزونی دوجی و اعلایی، 1389).

بی­تردید تولد و حضور کودکی با ناتوانی در هر خانواده­ای می تواند به مثابه رویدادی نامطلوب و چالش­زا موجب ایجاد تنیدگی، سرخوردگی و نومیدی ­شود. شواهد متعددی وجود دارد که نشان می­دهند والدین کودکان با نا­توانی­ذهنی، به احتمال بیشتری با مشکلات اجتماعی، اقتصادی و هیجانی که غالباً ماهیت محدودکننده، مخرب و فراگیر دارند، مواجه می­شوند (هستینگز، 2002؛ خمیس، 2007)، این وضعیت بدون توجه به نوع فرهنگ و جامعه، شرایط را برای کاهش سلامت روانی و افزایش چالش­ها و مشکلات در خانواده فراهم می­کند. وجود کودک با ناتوانی­ذهنی در خانواده، با توجه به نیازهای مراقبتی خاص کودک، برای مادرانی که نسبت به بقیه، بیشتر با کودک سروکار دارند منبع استرس است و بر سلامت روانی و سازگاری آنها نیز تأثیر می­گذارد (نادری، صفرزاده و مشاک، 1390).

هنگامی که والدین دریابند چیزی در فرزندانشان غیر عادی است، ضربه­ای شدید بر آنها وارد می­شود و در چنگال بی­باوری و فشار گرفتار می­آیند که در سراسر عمر والدین و فرزند با ناتوانی و نیز ارتباط در روابط عادی خانوادگی-اجتماعی سایه افکن خواهد بود. بنابراین تأثیر ناتوانی فرزند تنها به اثرات روانشناختی که با فشار، سردرگمی، هیجان و اختلال درروابط خانوادگی-اجتماعی همراه است، محدود نمی­شود بلکه اثرات جسمی عمیقی نیز بر والدین دارد (تاجری و بحیرایی، 1387؛ نادری و همکاران 1390).

همان­طور که ملاحظه شد پژوهش­ها بیانگر این هستند که فرزند با ناتوانی بر سلامت عمومی و احساس تنهایی مادران تأثیر می­گذارند اما مشخص نیست که کدام گروه از کودکان با ناتوانی­های تحولی بر متغیر­های یاد­ شده تأثیر بیشتری دارند. به همین دلیل پژوهش حاضر در نظر دارد که به مقایسه­ی سلامت عمومی و احساس تنهایی در مادران دانش­آموزان با ناتوانی­های­ تحولی (دانش­آموزان با اختلال‌های طیف اوتیسم، با کم­توانی ذهنی و با ناتوانی یادگیری) بپردازد تا ضمن پر کردن خلاء­های پژوهشی بر روشن شدن این مسئله کمک کند تا اقدامات ضروری جهت ارتقای سلامت عمومی و کاهش احساس تنهایی جامعه هدف برداشته شود.

1-3-اهمیت و ضرورت پژوهش
در بسیاری از پژوهش­های انجام شده در مادران دانش­آموزان نابینا، کم­شنوا، کم­توان­ذهنی و عادی، نتایج بیانگر آن است که میانگین اختلال­های روانی در مادران دانش­آموزان با ناتوانی، بالاتر از مادران دارای کودک عادی است. همچنین داشتن انتظارات و عدم برآورده شدن این انتظارات موجب ناکامی افراد می­شود، به همین دلیل مادرانی که کودک با ناتوانی دارند در مدت 9 ماه بارداری، انتظار تولد یک کودک سالم را دارند و تولد کودک با ناتوانی موجبات احساس گناه و تقصیر، ناکامی و محرومیت ناشی از عادی نبودن کودک را در مادر ایجاد می­کند که به طور طبیعی غم و اندوه و افسردگی را به دنبال دارد. در مجموع این شرایط می­تواند سبب گوشه­گیری و عدم علاقه به برقراری رابطه با محیط و همچنین پایین آمدن عزت­نفس و احساس خودکم­بینی و بی­ارزشی در مادر شود که پیامد آن بروز افسردگی و به خطر افتادن سلامت روانی مادران است (موللی و همکاران، 1392).

وجود کودک با ناتوانی سبب محدودیت روابط اجتماعی خانواده می­گردد و هر قدر شدت ناتوانی فرد بیشتر باشد، اوقات فراغت محدودتر شده و دامنه ارتباطات اجتماعی تنگ­تر می­شود، هر چه سطح روابط اجتماعی این دسته از خانواده­ها کمتر باشد، احساس درماندگی روانی والدین بیشتر است (علاقبند و همکاران، 1390).

وجود کودک با ناتوانی افزون­بر استرس­های روانی که بر خانواده تحمیل می­کند، شیوع بسیاری از بیماری­های جسمی مانند درد و اختلال­های روانی مانند افسردگی و اضطراب را در خانواده­ها به خصوص مادران افزایش می­دهد. همچنین نشان داده شده است که میزان استرس والدین با میزان شدت ناراحتی کودک و مشکل رفتاری همراه ارتباط دارد (علاقبند و همکاران، 1390).

همان­طور که ملاحظه می­شود تولد هر کودک با ناتوانی بر والدین و به­ویژه مادران تأثیر دارد اما افزون بر این، نوع ناتوانی و شدت آن نیز مؤثر است، با وجود این بر اساس بررسی­های محقق در ایران پژوهشی که اثر نوع ناتوانی­­های تحولی بر سلامت عمومی و احساس تنهایی مادران را مطالعه کند، یافت نشد. به همین دلیل پژوهش حاضر به دنبال مقایسه سلامت عمومی و احساس تنهایی در مادران دانش­آموزان با ناتوانی­های تحولی (دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری) است. نتایج این پژوهش تأثیر نوع ناتوانی­های تحولی بر سلامت عمومی و احساس تنهایی را مشخص خواهد کرد. همچنین نتایج پژوهش حاضر می­تواند اطلاعات سود­مندی فراهم نماید و به دست­اندرکاران و مسئولان آموزشی و بهداشتی کمک کند تا اقدامات لازم را جهت بهبود سلامت عمومی و کاهش احساس تنهایی مادران جامعه مورد­ نظر فراهم آورند.

1-4-اهداف پژوهش
1-4-1-هدف کلی
هدف کلی پژوهش حاضر مقایسه سلامت عمومی و احساس تنهایی در مادران دانش­آموزان با ناتوانی­های تحولی (مادران دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری) است.
1-4-2-اهداف جزئی
مقایسه احساس تنهایی مادران دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری.
مقایسه خرده مقیاس­های احساس تنهایی مادران دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری.
مقایسه­ی سلامت عمومی مادران دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری.
مقایسه­ی خرده مقیاس­های سلامت عمومی مادران دانش­آموزان با اختلال­های طیف اتیسم، با کم­توانی­ذهنی و با ناتوانی یادگیری.
1-5-سوال‌های پژوهش

طفولیت ادواری//پایان نامه حضانت فرزندان
قریب به اتفاق فقها، طفل را کسی دانسته اند که به حد بلوغ شرعی نرسیده است. علما و فقهای اسلام برای طفولیت ادواری را ذکر کرده اند و آن را به سه دوره تقسیم نموده اند.

الف. از ولادت تاهفت سالگی

طفل در این دوره «صبی غیر ممیز» نامیده می شود که مرحله قبل از سن تمییز است و اکثر قریب به اتفاق فقها و علما در مورد این دوره و تعیین سن آن، توافق دارند و معتقدند که طفل در این دوره تحت هیچ عنوان، مسئولیت جزایی و کیفری ندارد و نمی توان او را به هیچ وجه تحت عنوان تأدیب و اصلاح و به مفهوم خاص آن مجازات نمود و صبی غیر ممیز در این دوره مانند مجنون هیچ اهلیتی ندارد و گفته شده که صغر از عوارض است و لازمه ماهیت انسان نیست و صغر با اهلیت، منافات دارد و اگر مرتکب جرایم مستوجب حدّ یا تعزیر شود مسئولیت و مجازات ندارد البته از نظر مدنی مسئول در اموال خودش می باشد، اگر ضرری به کسی برساند.

ب. از هفت سالگی تا ظهور بلوغ

این دوره گاهی با رسیدن سن و گاهی با علایم آن و گاهی با هر دو شروع و پایان می پذیرد. طفل در این دوره «صبی ممیز» خوانده می شود ولی فقها در تعیین سن آن دوره و سن بلوغ اختلاف دارند. صبی ممیز کسی است که بتواند اجمالاً بین نفع و ضرر خود فرق گذارد و معاملات سودآور را از زیانبار تشخیص دهد.

حنفیه تصرفات صبی ممیز را بدون اذن ولی اگر منجر به نفع او گردد، جایز دانسته اما تصرفاتی که احتمال ضرر و سود هر دو را دارند تنها با اذن ولی صحیح دانسته اند. حنابله تصرف ممیز را با اذن ولی صحیح دانسته و بدون اذن ولی در چیزهای کوچک و کم خطر مانند خرید یک گنجشک جایز می دانند. امامیه و شافعیه معامله صبی را غیر شرعی و ناصحیح می دانند و شیخ انصاری بر این مطلب اجماع نموده و قانون مدنی هم در صورتی که ولی معامله را اجازه کند، آن را صحیح دانسته است.

ج. از سن بلوغ به بعد

در این دوره شخص دارای مسئولیت کامل می باشد و در صورت ارتکاب جرم و نبود موانع، مجازات می شود.

گفتار چهارم:کودکی از دیدگاه حقوقی

کودک یا صغیر در اصطلاح حقوقی به کسی گفته می شود که از نظر سن به نمو جسمی و روحی لازم برای زندگی اجتماعی نرسیده باشد، چون حیات واقعی با تولد شروع می شود بنابراین دوران کودکی هم با تولد آغاز می گردد. ماده 956 قانون مدنی مقرر می دارد: «اهلیت برای دارای بودن حقوق، با زنده متولد شدن انسان شروع و با مرگ او تمام می شود». اما نبایستی فراموش کرد که کودک قبل از آنکه متولد شود، یعنی در حالی که جنین است، نیز دارای حیات است و بدین جهت شایسته است که مورد حمایت قرار گیرد.

بدین اعتبار شاید بتوان ادعا کرد که شروع کودکی درواقع از تاریخ انعقاد نطفه می باشد، زیرا از این زمان است که کودک به عنوان موجودی زنده و مستقل از پدر و مادر مورد توجه مقنن قرار گرفته و برای او حقوقی مقرر می گردد.طبق تبصره 1 ماده 1210 قانون مدنی ،سن بلوغ در دختران 9 سال تمام قمری و در پسران 15 سال تمام قمری است و قبل از این شخص صغیر می باشد و کودک قلمدتد می گردد.البته این سن در مورد نکاح اندکی تفاوت دارد.ماده 1041 ق.م مقرر می دارد.بر این اساس در ازدواج سن بلوغ 15 سال شمسی برای پسران و 13 سال شمسی برای دختران است.

مطابق مقررات قانون مدنی، حمل یعنی کودکی که هنوز متولد نشده، از تاریخ انعقاد نطفه عیناً مانند کودکی که به دنیا آمده از کلیه حقوق مدنی برخوردار می گردد، مشروط بر آنکه زنده متولد شود، اگرچه پس از تولد هم فوراً بمیرد.

پایان نامه استراتژی منابع انسانی:سیستمهای سایبرنتیک
رویکرد سیستم های سایبرنتیک[1]

برخلاف رویکرد رفتاری که سازمان را به مثابه سیستمی بسته پنداشته که می بایست هسته فنی را در مقابل تغییر و تحولات محیطی محافظت نمود؛ بر اساس این رویکرد، سازمان ها سیستم هایی باز بوده که با محیط خود در تعامل می باشند. با استفاده از این الگو، آنها معتقد بودند که دو نوع مسئولیت کلی برای مدیریت استراتژیک منابع انسانی وجود دارد: مدیریت شایستگی و مدیریت رفتار. مدیریت شایستگی[2] عبارت است از اتخاذ مجموعه استراتژی ها و اقداماتی که تضمین دهد مهارت های مورد نیاز برای اجرای استراتژی های سازمان وجود دارد. این امر شامل شناسایی، جذب، گزینش، به کار گماری و به کارگیری کارکنانی است که از دانش، مهارت ها و توانمندی های لازم برای اجرای استراتژی های سازمان برخوردارند. مدیریت رفتار[3] تضمین می دهد افرادی که اکنون با توجه به شایستگی هایشان در سازمان هستند، در راستای استراتژی سازمان فعالیت می کنند(صیادی و محمدی، 1388، ص 50).

2-2-3-4) رویکرد کارگزار/هزینه مبادله[4]

این رویکرد یکی از جدیدیترین رویکردهای حوزه ادبیات مدیریت استراتژیک منابع انسانی بوده که بر استفاده از مبادله به عنوان ابزاری برای کنترل رفتار تأکید دارد. رویکرد کارگزار /هزینه مبادله به بررسی مشکلات مبادلات انسانی به ویژه در زمینه های اقتصادی و مالی می پردازد. بر اساس این نظریه، عوامل انسانی در کنار عوامل محیطی، سازمان ها را وا می دارند به منظور کاهش هزینه مبادلات شان بجای مبادله با بازار، درصدد درونی نمودن مبادلات شان باشند. در این بین، دو دسته عوامل بر سر راه مبادلات انسانی وجود دارد: محدودیت عقلایی و فرصت گرایی. محدودیت عقلایی بیانگر این حقیقت است که افراد برای پردازش اطلاعات با محدودیت هایی مواجه هستند. فرصت گرایی نیز اشاره به این واقعیت دارد که افراد به دنبال منافع شخصی خود بوده و برای دستیابی به اهداف شان به هر عملی از جمله حیله و نیرنگ دست خواهند زد. نکته کلیدی در رویکرد کارگزاری / هزینه مبادله تأکید بر این موضوع است که کارکنان انگیزه قوی ای برای از زیر کار در رفتن (کاهش عملکردشان) و سواری مجانی (اتکا به تلاش سایر اعضای گروه کاری) دارند. آنها تمایلی به افزایش عملکردشان ندارند مگر آنکه شرایط کاری به گونه ای باشد که بتوانند میزان مؤثربودن شان را به صورت خاص نشان دهند و بدانند که سهم آنها از این کمک به چه میزان خواهد بود. بنابراین، نقش استراتژی و اقدامات مدیریت منابع انسانی می بایست این باشد که امکان ارزیابی عملکرد هر یک از کارکنان را به صورت مشخص و نظام پاداش متناسب با عملکرد فردی را فراهم آورد(صیادی و محمدی، 1388، ص 51).

[1] – Cybernetic systems Approach

[2] – Competency Management

[3] – Behavior Management

[4] – Agency/transaction Approach

تکه هایی از متن به عنوان نمونه : (ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
(DiffServ-Aware Traffic Engineering (DS-TE یکی از ساختارهای ارائه تضمین کیفیت در شبکه های مبتنی بر پروتکل اینترنت، میباشد که بر پایه سرویسهای متمایز و (Multi Protocol Lable Switching (MPLS و از مزایای هر دو روش، برخوردار میباشد. کارایی بالای این ساختار موجب شده است که از این ساختار، در هسته انتقال شبکه های نسل آینده استفاده گردد. در این ساختار، بسته های ورودی به کلاس های مختلف سرویس، نگاشته شده و مسیریاب های شبکه، با توجه به آن نگاشت، رفتار می نمایند. یکی از مدل های محدودیت پهنای باند، برای کلاسهای مختلف سرویس، در این ساختار، مدل عروسک روسی، میباشد که نسبت به مدلهای دیگر، عملکرد بهتری دارد. در این پایان نامه الگوریتم جدیدی مبتنی بر این مدل، ارائه شده است، که اشکالات این مدل را رفع کرده و عملکرد آن را بهبود بخشیده است. الگوریتم ارائه شده در زمان ازدحام، سیاست تقلیل (برای ترافیک هایی که این قابلیت را دارند) و در صورت نیاز،

سیاست قبضه کردن را به گونهای اجرا میکند، که همواره انتخاب بهینه درکاهش و یا حذف پهنای باند مسیرهای سوئیچینگ برچسبی صورت گیرد. انتخاب بهینه مسیرهای سوئیچینگ برچسبی برمبنای پارامترهای: نوع کلاس، اولویت کلاس، اولویت مسیر، تعداد کمینه حذف و یا کاهش مسیرهای سوئیچینگ برچسبی و پهنای باند مورد نیاز، توسط برنامهریزی خطی انجام میگردد. نتایج شبیه سازی، کاهش تعداد ترافیکهای مسدود شده و استفاده بهتر از منابع موجود را نسبت به روشهای ارائه شده دیگر، اثبات میکند.
مقدمه:
امروزه فناوری اطلاعات به حدی رشد یافته است که علاوه بر سرویس وب، پست الکترونیکی، دسترسی به شبکه از راه دور و… ارتباطات پیشرفته تری مانند سرویسهای VoIP و IPTV و ویدئو کنفرانس ارائه میشود، سرویس هایی که بر پایه پروتکل اینترنت (IP) بنا نهاده شده است، نظر به نامحدود بودن و همچنین سادگی در ارتباط و قابلیت انعطاف در اضافه و حذف رسانه ها دارای قابلیت بالقوه ای در ارائه سرویسهای پیشرفته تر میباشند، همچنین برنامه های جدید و بسیاری از برنامه های دیگر که در آینده عرضه می شوند را می توان به آسانی و با صرف هزینه کمتر، با پروتکل اینترنت اجرا نمود، به عنوان مثال فناوری هایی نظیر VoIP در بستر اینترنت، با هزینه های به مراتب پایینتر از شبکه های تلفنی قابل ارائه است. در کنار پیشرفت های سریع فناوری هایی که در بالا اشاره شد سرویسهای جدیدی برای کاربران در محیط شبکه های رایانه ای به وجود آمده، از جمله سرویسهای آموزش از راه دور، تجارت الکترونیکی و تقاضای لحظه ای تصویر که انتقال حجم زیاد اطلاعات چند رسانه ای از ویژگیهای مهم این نوع سرویسها میباشد، استفاده فراگیر و رشد تصاعدی تعداد کاربران این شبکه و تمایل روز افزون سایر بخشهای تجاری برای بکارگیری اینترنت و شبکههای کوچکتر با فناوری مشابه (همچون اینترانتها) به عنوان بستر فعالیت های تجاری، کمیت و کیفیت مورد انتظار از کاربردهای اینترنتی را افزایش داده است.

مقدمه. 46

فصل اول ریزگردها 46

فصل دوم علل پیدایش ریزگردها 49

فصل سوم اثرات زیانبار ریزگردها 56

بخش سوم: سازوکارهای حقوقی نهادی مقابله باریزگردها

فصل اول اسناد واصول حقوق بین الملل مرتبط با ریزگردها 63

قسمت اول اسناد حقوق بین الملل مرتبط باریزگردها 63

قسمت دوم  اصول حقوق بین الملل مرتبط باریزگردها 78

فصل دوم  ابعاد حقوقی مرتبط با ریزگردها 80

قسمت اول تاثیرحق برمحیط زیست سالم وبحران ریزگردها 80

قسمت دوم تاثیر نظام مسئولیت بین المللی بر کنترل ریزگردها 81

قسمت سوم تاثیردادگاه بین المللی محیط زیست برای مقابله با هجوم ریزگردها 85

چالش های موجود در حقوق بین الملل زیست برای برای پرداختن به جرایم زیست محیطی مرتبط باریزگردها 88

نتیجه گیری

فرجام سخن.. 90

راهکارها 92

قسمت اول راهکارهای فنی_ مهندسی.. 92

قسمت دوم راهکار های حقوقی_نهادی.. 93

منابع

منابع فارسی.. 92

منابع لاتین.. 96

مقدمه

1.بیان مسئله

     همان گونه که پیتر سینگر به درستی یادآور شده است:”امروز مشخص شده است که فعالیت های بشر تاثیرات مخربی بر اتمسفر زمین داشته است، و هیچ مثالی روشن تر از این برای ضرورت اقدام جهانی بشر وجود ندارد”(سینگر،47:1388) در همین پیوند می توان افزود که معضلات وبحران های زیست محیطی از آشکارترین نشانه های شکل گیری “دهکده ی کوچک جهانی” و از برجسته ترین شاخص های پدیده ی “جهانی شدن” قلمداد می شوند که تلاش ها وتکاپوهای فراوان ودامنه داری را به منظور رویارویی با آنها و مدیریت بهینه اشان برانگیخته است؛ تکاپوهایی که در هیات منظومه ای پر شمار وگوناگون از معاهدات و

اسناد بین المللی و سازمان ها وترتیبات نهادی نمایان شده و در ادبیات حقوق وروابط بین الملل زیر عنوان “رژیم بین المللی محیط زیست” به آن ارجاع می شود. رژیم بین المللی محیط زیست نمونه و مصداق روشنی از “حکمرانی جهانی” به شمار می آید که در پی آن است تا تمهیدات وسازوکارهایی کارآمد و مناسب برای مهار ومدیریت  بحران های زیست محیطی طراحی، پیشنهاد و عملیاتی نماید.

     یکی ازمعضلات جدی و بحران های زیست محیطی که در شمار دل نگرانی های کانونی حکمرانی جهانی و پیرو آن در  زمره دغدغده های محوری رژیم بین المللی محیط زیست قرار دارد معضل انتشار گرد وغبار و هجوم ریزگردها به درون قلمرو دولت ها است. این ریزگردها که بی اعتنا به مرزبندی های سرزمینی و چارچوب های ملی؛ مرزهای سیاسی بین المللی را در می نوردد، به منبعی عمده برای تهدید “امنیت انسانی” بسیار از جوامع و مردمان، از جمله شمار زیادی از شهروندان ایرانی تبدیل شده است. هجوم ریز گردها البته خود از آثار بحران های زیست محیطی ریشه ای تری است همچون بیابان زایی، تغییرات آب و هوایی وگرمایش جهانی.گردوغبار به عنوان یكی از بلایای طبیعی شناخته شده، مورد توجه بسیاری از اندیشمندان و محققان شاخه های مختلف علوم جوی است. گرد و غبار به عنوان یك ماده آلاینده هوا، همراه با دیگر آلاینده های جوی مورد سنجش قرار می گیرد (ذوالفقاری و همكاران1390 ،ص 18). گرد و غبار از مهمترین اشكال آلودگی های جوی است که از ابعاد مختلفی مورد توجه محققان قرار گرفته است. پدیده گرد و غبار از نابسامانی های جوی – اقلیمی  به شمار می رود كه وقوع آن باعث وارد شدن خسارت هایی در زمینه های زیست – محیطی و بروز و تشدید بیماری های تنفسی، قلبی، ترافیك هوایی وزمینی و تهدید گردشگری، كشاورزی و غیره می شود. كشور ما به دلیل قرار گرفتن در كمربند خشك و نیمه خشك جهان، مكرراً در معرض سیستم های گرد و غبار محلی و سینوپتیكی متعدد می باشد(رسولی و همكاران 1389ص 89).

     تدقیق وتامل در چگونگی شکل گیری وانتشار پدیده ی گرد و غبار و هجوم ریزگردها به روشنی بیانگر آن است که مهار و مدیریت این پدیده ازکنترل و توانمندی هریک از دولت ها به تنهایی وفارغ از همکاری بین المللی و اقدام مشترک جهانی بیرون است. بر همین اساس نمی توان انتظار داشت که با تمهید وتدارک تدابیر ملی و پناه بردن به دژ کهن حاکمیت بر آثار زیانبار هجوم ریز گردها فایق آمد. در همین راستا ، حقوق بین الملل و در زیر مجموعه ی آن، رژیم بین المللی محیط زیست پدیده ی گرد وغبار را در کنار سایر اشکال آلودگی های طبیعی بویژه در دهه های اخیر مورد اهتمام قرار داده است. در واقع رژیم بین المللی محیط زیست در سایه اصول وموازین حقوق بین الملل و با توسل به نهادهای بین المللی بر آن است تا شکلی از حکمرانی جهانی و همکاری و تشریک مساعی بین المللی را به منظور رویارویی با پدیده ی گرد وغبار وهجوم ریزگردها تدارک نماید. چراکه این پدیده علاوه بر تهدید امنیت انسانی ملت های درگیر با آن، می تواند مشکلات بسیاری را برای سایر کشورها ایجاد نماید و در راستای از بین بردن آثار آن  نیزممکن است هزینه های بسیاری را بر دولت ها تحمیل کند. با نگاهی به بحران ریزگردها از منظر حقوق بین الملل محیط زیست تعهدات کشورهای منطقه در همکاری برای غلبه بر این بحران آشکار می شود. حقوق بین الملل محیط زیست یکی از جدیدترین گرایش های حقوق بین الملل می باشد که در دهه های اخیر توسعه های روزافزونی داشته است. این شاخه از حقوق بین الملل به موضوعات گوناگون زیست محیطی مربوط به آب، هوا، خاك، گونه های جانوری و گیاهی و به طورکامل اکوسیستم ها می پردازد و کوشش دارد تا با ترسیم یک نظام حقوقی از تمامی آن ها حفاظت و حمایت لازم را به عمل آورد(سیمبر1383 ص106). درك درست از الزامات حقوقی و مسئولیت مشترك دولت ها در بهبود شرایط زیست محیطی در منطقه، به مقابله با این بحران ها و رهیافت درست در حوزه سیاست خارجی کمک زیادی می نماید. بخش اعظم دیپلماسی بین المللی مربوط به مسائل زیست محیطی حول ایجاد، اجرا و اثربخشی رژیم های بین المللی زیست محیطی متمرکزشده است. رژیم زیست محیطی بین المللی نظیر آنچه در کنوانسیون بین المللی تغییرات آب و هوایی و یا کنوانسیون مقابله با بیابان زایی مشاهده می نماییم در بخش غلبه بربحران ریزگردها نیز دیپلماسی زیست محیطی تأمین منافع ملی را از طریق ایجاد رژیم های زیست محیطی مناسب و تقویت همکاری های مشترك تسریع می نماید. براساس حقوق بین الملل سنتی، اصل اولیه و معمول این است که هر نوع نقض تعهدی در عرصه بین المللی مرادف با الزام متخلف به جبران خسارت می باشد. این مساله را دیوان دایمی بین المللی دادگستری در رای معروف خود در قضیه کارخانه کوروزوف مورد تایید قرار داده است .حال در پژوهش پیش رو می خواهیم به برسی این موضوع بپردازیم که آیا می توان سازوکارهای حقوقی_نهادی برای حل مسئله ریزگردها ارائه نمود؟

     ازجمله دیگر سوالاتی که در این پژوهش به بررسی آنها می پردازیم به قرار ذیل می باشند:

در صورت وجود مبنای صلاحیتی یک نهاد داوری یا قضایی بین المللی، آیا دولت منشا گردوغبار مسئولیتی در همکاری باکشور تحت تاثیرگردوغبار در جهت حل این مشکل خواهد داشت؟
مطابق حقوق و قواعد بین المللی کشورهای همسایه درگیردر مسئله ریزگردها چه تعهداتی در این زمینه دارند؟
آیا مسئله ریزگردها در مقوله مسئولیت بین المللی دولتهای همسایه و جبران خسارت قرار می گیرد؟
رژیم حقوقی حاکم بر مسئولیت بین المللی خسارات ناشی از ریزگردها و طرق جبران آن چگونه است؟
آیا ساز و کار بین المللی و منطقه ای برای حمایت از آسیب دیدگان وجود دارد؟
آیا کشورتحت تاثیرگردوغبار می تواند با توسل به نظریه جدید مسئولیت حمایت اقدام به انجام اقداماتی در جهت مدیریت پیشگیری بدون رضایت دولتهای همسایه نماید یا خیر؟
2.ضرورت واهمیت انجام تحقیق

     وجود کانون­های ایجاد و انتشار گرد و غبار میان دو یا چند کشور همسایه  وصف فراملی به این پدیده می دهد. واقعیت موجود نظام حقوق ملی و بین المللی حکایت از این امر دارد که پدیده گرد و غبار نسبت به سایر آلاینده های هوا کمتر مورد توجه حقوق بین الملل قرار گرفته است. هرچند اسناد بین المللی متعددی در زمینه آلاینده­های هوا تدوین گردیده و تلاش های فراوانی برای حفاظت از هوا در برابر آلاینده­های متعدد صورت گرفته است، اما با نگاهی به این اسناد و سایر تلاش­های بین المللی، می توان فهمید که این تلاش­ها بیشتر معطوف بر آلاینده­هایی غیر از گرد وغبار است. این امر به دلیل وضعیت کمتر مبتلابه کشورهای اروپایی و حوزه اسکاندیناوی به عنوان مبتکران کنوانسیون ژنو است. لیکن وضعیت کشورهای آسیایی و آفریقایی بویژه در مناطق بیابانی ونیمه بیابانی کاملاً متفاوت است. در این کشورها عدم توفیق سیاست­های بیابان زدایی و کاهش تنوع زیستی در کنار همکاری­های ضعیف منطقه ای پیرامون مسائل زیست محیطی، میزان انتشار و شیوع ریزگردهای ناشی از گرد و غبار را افزایش داده است. آنچه به لحاظ حقوقی امروزه برای کشورهای درگیر در این مسئله اهمیت دارد فقدان یک موافقتنامه منطقه ای و حتی بین المللی در زمینه ریزگردها، حمایت بین المللی از آسیب دیدگان آلاینده­های فرامرزی، جبران خسارات ناشی از ریزگردها و ضرورت همکاری نهادهای بین المللی و منطقه ای در این زمینه است. در این پژوهش سعی می شود این خلاء ها مورد بررسی قرارگیرد و پیشنهاداتی برای اقدامات آتی در سطح بین المللی، منطقه ای و ملی دراین زمینه ارائه گردد.

4.اهداف

     هدف از انجام این پژوهش در وهله نخست توصیف وتبیین شرایط موجود رژیم بین المللی محیط زیست در خصوص پدیده ریزگردها است. و بررسی این امر که آیا راهکارهای نهادی و حقوقی مناسبی جهت مقابله با این پدیده وجود دارد یاخیر؟ در مرحله بعد کاستی های موجود رژیم بین المللی محیط زیست در زمینه مقابله با ریزگردها مورد برسی قرار می گیرند و درآخر براساس مطالعات انجام شده راهکارها و پیشنهاداتی برای پیشگیری و مقابله با هجوم ریزگردها بررسی قرار می گیرد.

چارچوب بندی پژوهش
     در این پژوهش ما ابتدا به بیان تعریفی از اصطلاحات کلیدی می نماییم. پژوهش را به سه بخش  تقسیم نموده ایم، در بخش اول بیانی از اسناد، سازمان ها، موافقتنامه ها واصول حقوق بین الملل مرتبط با محیط زیست داریم. در بخش دوم به مسئله ریزگردها پرداخته ایم، دلیل تشکیل ریزگردها ،خسارات ناشی از ریزگردها و روش هایی که تا حالا برای مقابله با آنها صورت گرفته. بخش سوم پژوهش شامل دو فصل است. در فصل اول اسناد، سازمان ها، موافقتنامه واصول حقوق بین الملل مرتبط با ریزگردها بررسی شده ودر فصل دوم این بخش ارتباط: حق برمحیط زیست سالم، مسئولیت بین المللی، رویه قضایی بین المللی با ریزگردها بیان می شود. ودرنهایت راهکارهایی برای پیشگیری ومقابله با ریزگردها، نتیجه گیری و منابع ذکر می گردد.

اصطلاحات کلیدی

طبیعت

     به تمام موجوداتی که پروردگار درجهان بی انتها آفریده طبیعت اطلاق می شود؛ به عبارت دیگرهرچیزی که دست بشر در ایجاد آن دخالت نداشته باشد طبیعت نام دارد(تقی زاده انصاری:1374،10). اصطلاح طبیعت بامفاهیمی چون آب وهوا، حیات وحش، وغیره در یک ردیف قرارمی گیرد. تفاوت محیط زیست باطبیعت دراین است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی وغیرزیستی می شود که منحصرا درنظرگرفته می شوند، درحالی که عبارت محیطزیست باتوجه به برهم کنش های میان انسان وطبیعت وازدیدگاه وی توصیف شده است(ویکی پدیا مدخل طبیعت).

اکوسیستم

     منظور از اکوسیستم مجموعه جانداران یک محیط به همراه کلیه عوامل وتشکیل دهنده های آن محیط است. اکوسیستم شامل گیاهان، حیوانات، میکروارگانیسم ها، خاک، سنگ، موادمعدنی، منابع آبی و اتمسفر است که بایکدیگر در تعامل باشند. به عبارت بهتر می توان اکوسیستم رامحیط و موجود زنده آن تعریف کرد(محمدی:1390،16). محیط زیست را می توان یک اکوسیستم دانست که ازتعداد بیشماری اکوسیستم های کوچکتر تشکیل شده است وبشر برای ادامه زندگی به تمام اکوسیستم ها وابستگی دارد(جنیدی:1352،144).

محیط زیست

     محیط زیست اصطلاحی کلی است که برای توصیف محیطی که مارا دربرگرفته است مورداستفاده قرار می گیرد. محیط زیست رامی توان به یک منطقه یاتمام یک سیاره وحتی به فضای خارجی که آن را احاطه کرده، اطلاق کرد. درمعنای کلی می توان محیط زیست راکره زمین وفضای احاطه آن دانست. اما درمعنای محدودتر می توان محیط زیست رابه محیط زیست طبیعی وانسانی تقسیم نمود.

پایان نامه درمورد پیشرفت تحصیلی،سبک‌های والدین
غنی کردن محیط خانواده توسط والدین   

غنی کردن محیط خانواده از دیگر مسوولیت های مهم والدین در این زمینه است. والدین می توانند به جای خرید اشیای غیر ضروری برای دانش آموزان، کتاب های کمک درسی و وسایل کمک آموزشی تهیه کنند، تا هم از این طریق دانش آموزان اوقات فراغت خود را به خوبی بگذرانند و هم به یادگیری آن ها کمک شود. متأسفانه در کشور ایران، مطالعه ی کتاب های غیر درسی و کمک درسی کم تر متداول است، در حالی که از طریق این گونه کتاب ها می توان کمک مؤثری به فرزندان کرد(آرمند،1387).

2-2-3-6. الگوی روابط والد و فرزند     

مطالعات اولیه در این زمینه شدیداًًً تحت تأثیر مفهوم کودک به‌عنوان لوحی سفید بود این امر به مبادله‌ای برای مداخله شدید والدین در زندگی کودکان بدل شد. این دیدگاه تبیین‌های پیوسته و گسسته و مسیر تحول را

با یکدیگر همراه می‌کند بدین معنی که والدین، کودک شکل‌پذیر و منفعل را به تدریج و در طول زمان شکل می‌دهند(استانفورد و بی یر[1]، 1993 ترجمه دهقان‌پور، 1377).الگوی قدیمی رابطه والد و نوجوان چنین بود که با بالغ شدن نوجوان از والدین کناره‌گیری می‌کردند و وارد دنیایی مستقل و جدای از والدین می‌شدند(برجعلی، 1378).

چون دیدگاه قدیمی روابط والدین و نوجوانان به‌وسیله تحقیقات جدید مورد انتقاد قرار گرفت نظریه پردازان الگوهایی ارایه کردند که در این الگوها نوجوانان سالم ضمن این‌که با والدین خود زندگی می‌کنند به‌طور همزمان به استقلال نیز دست می‌یابند (دسی و کنی[2]، 1997).

یکی از الگوهای روابط نوجوانان و والد نظریه‌ی اتکای متقابل یا وابستگی متقابل است. طبق این دیدگاه روابط بین نوجوانان و والدینشان دایماً در حال تغییر است. طی دوران کودکی والدین بیشترین کنترل در تصمیم‌گیری‌های خانوادگی را دارند. در دوران نوجوانی والدین آزادی بیشتری به فرزندان می‌دهند. نوجوانان بزرگ‌تر به این مرحله از درک می‌رسند که والدین آن‌ها کسانی نیستند که همه چیز را بدانند. این تغییر در رابطه‌ی والد فرزندی ضمن حفظ احساس وابستگی در نوجوانان آن‌ها را در کسب استقلال یاری می‌کند(برجعلی، 1378).

 

 

2-2-3-7. سبک‌های والدین[3]                  

دیانا بامریند[4] (1973،‌ 1975، 1980،‌ 1991) در یک سلسله مطالعات برجسته با مشاهده‌ی تعامل‌های والدین با فرزندان اطلاعات فراوانی در زمینه‌ی سبک‌های فرزندپروری(سبک والدین) به دست آورد. وی دریافت که سبک والدین انواع مختلفی دارد و طیفی از پذیرندگی[5]– توقع[6] را شامل می‌شود. توقع داشتن یعنی این‌که تا چه اندازه والدین خواسته‌های خود را برای فرزندانشان وضع کرده و بر آن‌ها اعمال می‌کنند و پذیرندگی به این معنی است که تا چه اندازه آن‌ها با فرزندانشان گرم بوده،‌ آن‌ها را می‌پذیرند و به آن‌ها تعهد دارند (بامریند، 1991).

[1]. Stanfourd & Beyer

[2]. Dacey & Kenny

[3]. Parenting style

[4]. Baumrind,D

[5]. Responsiveness

[6]. Demandingness

فصل اول-طرح مساله 2

1-1.مقدمه. 3

1-2. معرفی دانه های روغنی. 7

1-2-1.دانه سویا 8

1-2-1-1 درجه بندی  و اهمیت درجه بندی دانه سویا : 14

1-2-2. دانه کانولا 16

1-3. انبار داری دانه های روغن. 22

1-4. فراوری دانه های روغنی سویا و کلزا 25

1-4-1. فراوری دانه سویا 25

1-4-2. فراوری کلزا 26

1-5 انواع و اهمیت فسفاتید ها در روغن های خام. 28

1-6 معرفی و بررسی روش های مختلف حذف فسفاتید ها از روغن خام. 32

1-6-1  صمغ گیری با اسید 33

1-6-2 صمغ گیری اسیدی خشک- 33

1-6-3 صمغ گیری اسیدی مرطوب- 33

1-6-4 فرایند صمغ گیری اصلاح شده 35

1-6- 5 صمغ گیری به روش TOP- 36

1-6-6  تصفیه اسیدی: 37

1-6-7 مقایسه سه روش صمغ گیری آبی، اسیدی و TOP روی روغن های کلزا و آفتابگردان. 37

1-6-8 صمغ گیری نرم 39

1-6-9 صمغ گیری آنزیمی- 40

1-6-10 صمغ گیری به روش اولترافیلتراسیون 42

1-7 اهمیت بررسی فلزات کمیاب در روغن های خام. 44

1-8 اهمیت اسیدهای چرب آزاد در روغن های خام. 46

1-9. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 48

فصل دوم- مروری بر تحقیقات.. 50

2-1 .اسیدهای چرب آزاد 51

2-2. فسفاتید ها: 53

فصل سوم: 57

روش تحقیق- مواد و روش‌كار. 57

3-1. آنالیز مواد اولیه. 58

3-1-1 . تعیین رطوبت اولیه 58

3-1-2.اسیدیته دانه های مورد آزمون 59

3-1-3. تعیین میزان روغن در دانه های اولیه 61

3-2- آزمایشات روغن ( فراورده) 63

3-2-1 تعیین عدد پراکسید 63

3-2-2.  تعیین درصد اسیدهای چرب آزاد 64

3-2-3.  اندازه گیری میزان فسفر 65

3-2-4 اندازه گیری آهن و مس در نمونه روغن- 67

3-2-5. صمغ گیری در آزمایشگاه 67

3-2-6. تعیین میزان روغن دانه به روش سوکسله 68

3-2-7.اندازه گیری میزان اسیدیته روغن- 69

3-2-8 رنگ سنجی به روش لاویباند 70

3-3 آنالیز آماری- 70

3-4  طرح های مورد آزمون 71

3-4-1 مقایسه کیفیت روغن های حاصل از روش های مختلف آماده سازی استخراج با حلال روغن از دانه روغنی سویا 71

3-4-1-1 مراحل آماده سازی دانه های سویا 71

3-4-1-1-1 تمیز کردن دانه 71

3-4-1-1-2 شکستن دانه های سویا 73

3-4-1-1-3 دستگاه پخت- 74

3-4-1-1-4  پرک کردن 77

3-4-1-2  استخراج روغن از کیک ها و فلیک ها و کلت های روغنی- 86

3-4-2. تاثیر شرایط انبارداری ، کنترل میزان رطوبت و غیر فعال کردن آنزیم ها و تخریب دانه ها بر میزان فسفاتید دانه ها . 90

3-4-3  تاثیر دمای هیتر های جداسازی حلال از روغن بر میزان اسیدهای چرب آزاد روغن و باقیمانده حلال در روغن. 93

3-4-4 بررسی تاثیر حضور یون های مس بر کیفیت روغن گام گیری شده. 96

3-4-5 بررسی شرایط بهینه اپراتوری دانه کلزا  و تاثیر آن بر  اسیدیته و فسفر. 97

فصل چهارم- بحث و نتیجه گیری.. 100

4-1 . آنالیز دانه های مورد استفاده در این پژوهش- 101

4-2 مقایسه کیفیت روغن های حاصل از روش های مختلف آماده سازی استخراج با حلال روغن از دانه روغنی سویا. 105

4-2-1 عدد پراکسید و اسیدهای چرب آزاد 106

4-2-2 رنگ سنجی به روش لاویباند 109

4-2-3 مقایسه میزان فسفر و فسفاتیدها در روغن های حاصل از روش های مختلف روغن کشی- 110

4-2-4 مقایسه میزان فلزات کم مقدار آهن و مس در روغن حاصل از روش های مختلف روغن کشی- 112

4-3. تاثیر شرایط انبارداری ، کنترل میزان رطوبت و غیر فعال کردن آنزیم ها و تخریب دانه ها بر میزان فسفاتیدها و اسیدیته دانه ها . 113

4-4  تاثیر دمای هیتر های جداسازی حلال از روغن بر میزان اسیدهای چرب آزاد روغن و باقیمانده حلال در روغن. 114

4-5 بررسی تاثیر حضور یون های مس بر کیفیت روغن گام گیری شده. 115

4-6 بررسی شرایط بهینه اپراتوری دانه کلزا  و تاثیر آن بر  اسیدیته و فسفر. 117

فهرست مأخذ. 119

چکیده              

روغن نباتی در کشور ما یک محصول استراتژیک محسوب می شود.میزان واردات این محصول در کشور حایز اهمیت بوده و به همین دلیل تلاش برای تولید روغن خام استخراج شده از دانه های روغنی در داخل کشور،در حد رقابت با نوع وارداتی آن از نظر هزینه تمام شده و نیز کیفیت، قابل توجه می باشد.این پژوهش در راستای بیان تاثیر فاکتور های مختلف آماده سازی دانه روغنی بر روی کیفیت نهایی روغن استخراج شده با حلال هگزان،با بررسی میزان اسیدهای چرب آزاد و پراکسید که شاخص کیفیت روغن خام استحصالی هستند، میزان فسفر و فسفاتیدهای آبدوست و غیرآبدوست که بر میزان افت در مرحله تصفیه روغن تعیین نقش تعیین کننده دارند ، ونیز میزان آهن و مس به عنوان فلزات کمیابی که باعث تشدید اکسیداسیون و کاهش کیفیت روغن خام می شوند انجام شده و با بررسی عملکرد و شرایط کاری دستگاه ها در مقیاس صنعتی و در کارخانه کشت و صنعت روغن نباتی گلبهار سپاهان صورت گرفته است. اهمیت این پژوهش درکاربردی بودن آن به دلیل انجام در شرایط واقعی و با تشریح شرایط کنترل کیفیت تمامی دستگاه های مورد استفاده در کارخانجات روغن کشی بوده که قابل تعمیم به سایر کارخانجات فعال در زمینه روغن کشی و نیز استفاده در تهیه جزوات درسی و دستورالعمل ها می باشد.

کلیدواژه ها: استخراج با حلال ، اسیدیته، روغن خام، فسفاتید، فلزات کمیاب، کنترل کیفیت

1-1.مقدمه:

دانه های روغنی که مهمترین محصولات حاوی ماده روغنی هستند ، به دو دسته عمده دانه ها یی با گیاهان یک ساله مانند سویا ، کلزا ، آفتابگردان ، پنبه دانه و ذرت و دانه هایی با گیاهان ماندگار مانند پالم روغنی ، زیتون و نارگیل تقسیم بندی می شوند،این دانه ها سطح وسیعی از زمین های زیر کشت سراسر جهان را با توجه به فاکتور هایی مانند تنوع آب و هوایی،شرایط کشت،امکانات حمل و نقل و فراوری به خود اختصاص داده اند. مشابه شرایط متفاوت کشت ،  نوع روغن مصرفی نیز در نواحی مختلف جهان یکسان نیست ؛ برای مثال : مصرف روغن سویا در چین ، روغن زیتون در نواحی مدیترانه ای و روغن های سویا و ذرت و تخم پنبه دانه در امریکا و روغن پالم درمالزی و اندونزی رایج تر است(1).

                    در کشور ما تا سال 1320مصرف روغن های نباتی به دلیل عادات تغذیه ای مردم و تمایل آنها به استفاده از روغن های حیوانی و نیز مضر شمردن روغن های نباتی در برخی موارد ، چندان متداول نبوده و بنابراین مقاومت هایی در برابر مصرف آن وجود داشته است.روغن های نباتی مصرفی در آن زمان عمدتاً به صورت وارداتی و از کشور های امریکا و هلند تامین می شد. با این وجود اولین کارخانه روغن کشی ایران در سال 1317 با ظرفیت معادل 3500 تن در سال در ورامین تاسیس گردید (2).

پس از آن با احداث کارخانه روغن هیدروژنه در ایران و با ترویج اطلاعات و آموزش فواید مصرف روغن های نباتی به عنوان منبع مناسب و بی نظیری از ترکیبات ضروری مورد نیاز بدن انسان ، این فراورده کم کم جایگاه خود را در سبد مصرفی خانوار پیدا کرد.

صنعت تولید روغن نباتی از دانه های روغنی با قدمتی حدود 70 سال،از صنایع در حال رشد و توسعه در کشور ما بوده که با توجه به اشتغال زایی بالا،وجود اقلیم مناسب کشت دانه های روغنی به خصوص  کشت دانه کلزا که از مواد اولیه قابل توجه برای این صنعت است در سراسر کشور،و نیز امکان کشت دانه های روغنی در کشت های بهاره و پاییزه و همچنین کشت دوم،وجود بازار مصرف مناسب در داخل کشور و کشور های منطقه،صنعت فراوری دانه های روغنی می تواند جایگاه مناسب خود را در صنعت ایران پیدا کند(4).

آیا تیمهای کاری بر افزایش بهره ور ی سازمان موثرند؟
آیا تیمهای کاری الگویی برای افزایش اثر بخشی سایر فعالیتهای سازمانی هستند؟
روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی پیمایش و زمینه یابی است و جامعه آماری منتخب از میان افرادی است که در 4 شرکت اصلی تر گروه شامل: اورند پلاستیک , جنرال کب ,  ماد پارت و پدم در تیمهای کاری مشارکت فعال دارند.

38 سوال پس از آزمون اولیه ما بین 41 نفر توزیع گردید و پس از جمع آوری و بررسی آماری این حقیقت مشخص گردید که تیمهای کاری در گروه رایزکو اثر بخش بوده و نقش بسزایی در امور مختلف شرکت دارند. بررسی های آماری نشان می دهند که تیمهای کاری در بالارفتن نرخ مشارکت کارکنان , تصمیم گیری ها , کارکنان , کاهش تعارضات مخرب , موثر بوده و همچنین در تحول  و اصلاح سیستمهای سازمان از طریق تاثیر بر فرهنگ مشارکت و کار تیمی در تصمیم سازیهای استراتژیک موثر می باشند و می توان از این طریق بهره وری سازمان را ارتقا داده و در نهایت نقش موثری بر امور سازمان داشت.

فهرست مطالب
 
فصل اول: کلیات تحقیق
1
عنوان تحقیق
1
بیان مسئله
1
ضرورت و اهمیت پژوهش
2
اهداف پژوهش
2
سئوالات پژوهش
2
متغیرهای پژوهش
3
تعریف تئوریک و عملیاتی واژه ها
8
فصل دوم: پیشینه تحقیق
10
مقدمه
12
تئوری ها و نظریه ها و مطالب مرتبط با موضوع
13
پیامدهای سازنده تعارض
13
الگوی تشریک مساعی
15
طرز تفکر سیستم ها
18
کار تیمی حاصل تفکر سیستمی
18
فرآیندهای تصمیم گیری
19
مشارکت در تصمیم گیری
20
 

آثار مشارکت در تصمیم گیری
20
مدل های فرآیند مشارکت
21
مدل محرک تصمیم گیری مشارکتی
21
مدل شناختی تصمیم گیری مشارکتی
22
کاربردهای مشارکت
26
عوامل گروهی و سازمانی
27
چرا مردم به گروه ها می پیوندند
28
تفاوت بین گرو ها و تیم ها
29
شکل گیری و توسعه تیم های اثر بخش
30
مراحل شکل گیری گروه و تیم
32
انواع تیم-1
33
انواع تیم-2
37
انواع تیمهای کاری-3
38
نقشهای افراد در تیمها
40
فرق میان تیم و گروه
41
مقایسه مدیر گروه با رهبر تیم
42
تشخیص نیاز به تیم سازی
45
بعضی از ویژگی های تیمهای دارای عملکرد بالا
48
ساخت تیم واقعی
50
فرآیند تیم سازی
53
مزایای تیم های کاری
54
ملاحظات تیم سازی
54
مشخصات تیم های مؤثر
55
 باید های کار تیمی
56
مزایای کار تیمی
57
موانع و شرایط پایه کار تیمی
57
مهارتهای مورد نیاز برای کار تیمی
59
توسعه تیم
60
نقشهای تیم
60
مدیریت عملکرد تیم
64
کلیات
67
تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع تحقیق
71
جمع

بندی
83
فصل سوم: روش تحقیق
84
مقدمه
89
جامعه آماری
89
 

روش نمونه گیری و حجم نمونه
90
ابزار تحقیق
91
روایی و اعتبار ابزار
91
روش های آماری
94
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل اطلاعات
 
مقدمه
96
روش تبیین یافته
97
توصیف یافته های تحقیق
98
آزمون فرض نرمال بودن متغییرها
137
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
 
نتیجه گیری بر اساس یافته های تحقیق
152
سئوال اصلی پژوهش
152
سئوالات فرعی پژوهش
152
محدودیت های تحقیق
155
پیشنهادها بر اساس یافته های تحقیق
158
پیشنهادها به سایر محققین
159
فهرست منابع و ماخذ
159
عنوان تحقیق

“بررسی سنجش میزان اثر بخشی تیمهای کاری در گروه هولدینگ رایزکو”

بیان مسئله

گروه هولدینگ رایزکو با داشتن بیش از 2000 نفر پرسنل یکی از بزرگترین قطعه سازان صنعتی ایران می باشد که برای صنایع مختلف از جمله صنایع خودرو , قطعات پلاستیکی تولید می کند .

به دلیل بزرگی این گروه صنعتی اداره آن بصورت هولدینگ می باشد لذا هر کارخانه برای اجرای برنامه های خود در چهار چوب اهداف کلان گروه که در شورای راهبردی تعیین می شود دارای گروه های اجرایی متفاوتی در سطوح مختلف است و جلسات مختلفی برای هماهنگی بیشتر  بین اعضاء تشکیل می گردد.

همچنین بین کارخانجات نیز در سطوح مختلف  مدیریتی و کارشناسی جلساتی تشکیل می گردد تا گروههای کاری هم رده و هم هدف با حضور مدیران از گروه های مختلف برای حل مسائل مشترک ، هماهنگی بین گروهها و واحدها یا برای انجام پروژه ای در کوتاه مدت یا بلند مدت  تشریک مساعی نمایند.

این تیمها با اهداف: آموزشی , اداری , مالی , خرید و فروش , تولید , نگهداری و تعمیرات , لجستیک و کیفی  جلسات منظمی  دارند و در جلسات پروژه های مختلف سیاستگذاری , تعریف و اجرای آنها کنترل می گردند.

 آنچه هم اکنون در میان کلیه گروهها و تیمها بصورت یک مساله در آمده است این است که چگونه می توان اثر بخشی این تیمها و گروهها را بالا برد؟ آیا همه این گروهها و تیمها کارا هستند؟ آیا هدفمند تشکیل جلسه می دهند و نتایج کارشان مطلوب است؟ آیا اعضاء همه در تصمیم گیریها مشارکت و به یکدیگر کمک می کنند؟ مهارت های تیمی کفایت دارد؟ وآیا ادامه این الگو صحیح است یا خیر؟و چندی دیگر از این سوال ها که ما را بر این داشت تا در این موارد غور و تفحصی بنماییم.

اهداف پژوهش

تعیین نقش تیمهای کاری در مشارکت بیشتر کار کنان
تعیین نقش تیمهای کاری در بالا رفتن سرعت انجام امور
تعیین نقش تیمهای کاری در جلوگیری از دوباره کاری
تعیین نقش تیمهای کاری در ایجاد زمینه های همکاری بین فردی
تعیین نقش تیمهای کاری در افزایش تعهد گرایی
تعیین نقش تیمهای کاری در کاهش تعارضات
تعیین نقش تیمهای کاری درتصمیمات استراتژیک سازمان
تعیین نقش تیمهای کاری در بالا رفتن بهره وری
تعیین نقش تیمهای کاری در افزایش اثر بخشی فعالیهای سازمانی
سوالات پژوهش

1.آیا تیم های کاری در مشارکت کارکنان در تصمیم گیری نقش دارند؟

2.آیا تیم های کاری بر افزایش سرعت انجام امور تاثیر دارند؟

3.آیا تیم های کاری از دوباره کاری می کاهند؟

4.آیا تیم های کاری در ایجاد زمینه های همکاری بین کارکنان می افزاید؟

5.آیا تیم های کاری تعهد گرایی را افزایش می دهند؟

6.آیا تیم های کاری تعارضات را کم می کنند؟

7.آیا تیمهای کاری بر تصمیمات استراتژیک سازمان موثرند؟

8.آیا تیمهای کاری بر افزایش بهره ور ی سازمان موثرند؟

9.آیا تیمهای کاری الگویی برای افزایش اثر بخشی سایر فعالیتهای سازمانی هستند؟

متغیرهای پژوهش

الف) متغییرهای مستقل

مشارکت کارکنان
افزایش سرعت امور
جلوگیری از دوباره کاری
ایجاد زمینه همکاری بین کارکنان
افزایش تعهد گرایی
کاهش تعارضات
تاثیر بر تصمیم گیری های اسراتژیک
افزایش بهره وری
افزایش اثر بخشی فعالیتهای سازمان
کلیه متغییرهای فوق از نوع کمی فاصله ای می باشند.

تعاریف متغییرهای مستقل

مشارکت کارکنان
تعریف تئوریک: مشارکت کارکنان در مدیریت عبارتست از کلیه اقداماتی که میزان نفوذ و مسئولیت کارکنان در فرآیند تصمیم گیری را از طریق نمایندگی مناسب در سطوح مختلف سازمان افزایش می دهد و این تحقق دموکراسی صنعتی را تسهیل می کند.( زاهدی 1369)

افزایش سرعت امور
تعریف تئوریک: سرعت انجام امور نتیجه فرآیندی بنام سینرژی یا هم افزایی است که تشریک مساعی ما بین اعضای تیم و تصمیم گیری و توافق برای اجرای همگرا را موجب می گردد.

جلوگیری از دوباره کاری
تعریف تئوریک: منظور از دوباره کاری اجرای مجدد فرآیند تصمیم گیری و اجرا می باشد که در تیم این امر به حداقل می رسد زیرا کلیه اعضای تیم از مهارتها ، دانشها و اشتراک تسهیلات و تجهیزات و منابع تصمیم گیری در تیم بطور یکسان بهره می برند واین امر موجب کاهش دوباره کاری می شود (تیم سازی ، نویسنده دوید ای. وتن ، مترجم دکتر بدرالدین اورعی یزدانی ،ناشر موسسه تحقیقات وزارت نیرو، چاپ 1382).

4- ایجاد زمینه همکاری بین کارکنان

تعریف تئوریک: ارتباط و معاشرت سرشت  پیوند اعضای تیم است که این امر موجب ایجاد اعتماد متقابل ، حذف تیرگیهای احتمالی ، همدلی و اندیشیدن تمام اعضای تیم به یک هدف و نتیجه می شود( 17 اصل کار تیمی ، نویسنده جان ماکسول ، مترجم عزیز کیاوند ، ناشر مدیریت فردا ، چاپ هفتم).

5- افزایش تعهد گرایی

تعریف تئوریک:. تعهد موجب وقف شدن کلیه اعضای تیم در راستای هدف یا اهداف مشترک تعیین شده در تیم است. تعهد در واقع محرکی است که ما را به سمت اهدافمان سوق می دهد.( بنیادهای کار تیمی ، مولف دکتر ایرج سلطانی ، انتشارات ارکان ، سال 1384 چاپ اول)

6- کاهش تعارضات

تعریف تئوریک: تعارض وضعیتی اجتماعی است که در آن دو یا چند نفر در باره موضوع های مربوط به سازمان یا باهم توافق ندارند یا نسبت به یکدیگر قدری خصومت احساسی نشان می دهند( شم هورن 1994 ، ماخذ اینترنت).

تعارض فراگردی است که درآن تلاش عمومی شخص الف برای خنثی سازی تلاشهای شخص ب از طریق مانع تراشی به عجز و ناکامی شخص ب در دستیابی به هدف ها یا افرایش منابعش منجر می شود( رفتار سازمانی ، استیفن . پی . رابینز ، مترجمان دکتر پارسائیان و دکتر اعرابی ، دفتر پژوهشهای فرهنگی ، چاپ پنجم 1383)

7- تاثیر بر تصمیم گیری های استراتژیک

تعریف تئوریک: هنر و علم تدوین ، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه ای چند گانه که سازمان را قادر می سازد به هدف های بلند مدت خود دست یابد( مدیریت استراتژیک ، فرد آر . دیوید ، مترجمان دکتر پارسائیان و دکتر اعرابی ، دفتر پژوهشهای فرهنگی ، چاپ سوم 1381)

8- افزایش بهره وری

تعریف تئوریک: بهره و ری عبارتست از نسبت کل ارزش محصول تولید شده به مجموع ارزش کل نهاده های مصرفی است. این شاخص تاثیر مشترک و همزمان همه نهاده ها و منابع ( از قبیل نیروی انسانی ، مواد و قطعات ، ماشین آلات و نظایر آن در ارتباط با ارزش محصول بدست آمده را اندازه گیری می کند( سومانث 1987 ، مرکز بهره ور آمریکا، ماخذ اینترنت)

9- افزایش اثر بخشی فعالیتهای سازمان

تعریف تئوریک: میزانی که سازمان اهداف خود را محقق می سازد این رویکرد در ادبیات مدیریت تحت عنوان اثر بخشی معرفی شده است . در واقع اثر بخشی عبارتست از درجه یا میزانی که سازمان به هدفهای مورد نظر خود دست می یابد.

ب) متغیرهای تعدیل کننده

1- جنسیت

2-تحصیلات

3- منطقه جغرافیائی

4- شرکت مورد بررسی

ج) متغیر وابسته:

در این پژوهش متغیر وابسته اثر بخشی می باشد.

تعریف تئوریک و عملیاتی واژه ها

گروه کاری:

“گروه”در فارسی به معنی دسته ای از مردم, جماعت, طایفه و قبیله آمده است(معین3280؛1363)

همانطور که ملاحظه می شود گروه و تیم یک مفهوم ندارد. گروه در سازمان شامل دو نفر یا بیشتر می باشد که فعالیتها را جهت نشر اطلاعات در بین اعضاء و کمک به یکدیگر در جهت تصمیم گیری و

پایان نامه جذب مشتریان بانک:تاریخچه بانکداری
تاریخچه بانکداری :

تاریخچه بانکداری به قرن ها قبل از میلاد مسیح بر می گردد . اما دوره جدید بانکداری با پیشرفت تدریجی تجارت و داد و ستد در جهان و کشف مناطق و راههای دریایی جدید و استقرار روابط بازرگانی بین شرق و غرب شکل گرفت و کم کم دامنه فعالیت اقتصادی از سواحل دریای مدیترانه به کشورهای سواحل اقیانوس اطلس گسترش پیدا کرد . این پیشرفت توام با استفاده روز افزون از خدمات بانکی و نتیجتا ازدیاد حرفه بانکداری در کشورهای مختلف جهان شد .

کلمه بانک اصطلاحی است که از واژه آلمانی Bank به معنای نوعی شرکت اخذ و رواج یافته است و شاید هم از کلمه Banco که یک لغت ایتالیایی است و به معنای نیمکت صرافان بوده است گرفته شده است . در هر حال بانک یا همان موسسات مالی آن روز با همان نام و روش کهن به تدریج سازمان یافته و مرکز فعالیتهای پولی و اعتباری بانکهای امروزی گردیده اند . اما در عصر جدید با پیدایش ابزارهای نوین در صنعت بانکداری به همراه تقاضای روزافزون مشتریان برای دستیابی به خدمات آسان تر بانکی این صنعت را دچار تحولی شگرف نموده است . حضور شعب مجازی در قالب بانکداری الکترونیکی ارمغان جدید فناوری اطلاعات برای دنیای بانکداری و پاسخ به این تقاضای جدی است . در آغاز فعالیت بانکها ، آنها سه وظیفه اساسی در اقتصاد داشتند که عبارت بود از :

شناخت پولهای گوناگون
تعیین وزن و عیار هر پول و نسبت برابری پولها و معاوضه آنها با یکدیگر
نگهداری پولهای فلزی اشخاص ( طلا و نقره ) در محلهای امن
ولی پس از گسترش سیستم بانکی و تشکیل بانک مرکزی و تفکیک وظایف آن از سایر بانکها وظایف عمده و مسئولیتهای بانکهای تجاری و یا خصوصی عبارتند از :

پذیرش سپرده مشتریان ، اعطای تسهیلات بانکی ، اجاره صندوق امانات ، نگهداری و انجام امور مربوط به اوراق بهادار ، انجام عملیات بورس ، صدور ضمانت نامه و . . . که کلیه این فعالیتها به طور کلی بر سه بخش طبقه بندی می شوند که به شرح ذیل می باشند :

تجهیز منابع
تخصیص منابع
سایر خدمات (پژویان ، 1381 ، ص10).
2-2-1-  سیر تحول بانکداری در ایران :

اولین بانکی که در کشور به وجود آمد بانک جدید شرق بود که مرکز آن در لندن و حوزه عملیاتش مناطق جنوب آسیا بود . سپس بانک شاهی ایران توسط بارون جولیوس دورویتر1 در ایران تاسیس شد و پس از آن یکی از اتباع دولت روسیه بنام ژاک پولیا کوف پیشنهاد تاسیس بانک استقراضی ایران را نمود و نخستین بانک ایرانی در سال 1304 از محل ذخائر بازنشستگی قشون از طرف دولت وقت با سرمایه 3883950 ریال تشکیل شد و شروع به فعالیت نمود(پژویان ، 1381 ، ص11).

2-2-2-  آشنایی با بانک سپه :

بانک سپه نخستین بانک ایرانی است که در سال 1304 شمسی که هنوز آرامش در سراسر کشور و

فعالیتهای عمومی در شئون مختلف اجتماعی محسوس نشده بود و تاثیر شگرف عوامل اقتصادی و بازرگانی در حیات سیاسی مملکت نمودی نداشت با سرمایه 3883950 ریال در محلی محدود ( چند باب مغازه ) تاسیس شد . در 24 اسفند همان سال اولین شعبه بانک سپه در شهر رشت افتتاح گردید و اکنون با بیش از 80 سال ( بیش از سه ربع قرن ) تجربه به عنوان یکی از مهمترین نهادهای مالی و اقتصادی کشور می باشد که با بیش از 2000 شعبه توانسته است سرمایه های سرگردان جامعه را جذب نماید و آنها را به سمت فعالیتهای مولد اقتصادی در جهت تحقق اهداف کلان اقتصادی کشور سوق دهد و مشارکتی موثر و مطلوب داشته باشد . در عرصه بین المللی نیز با ایجاد واحدهای بانکی در کشورهایی چون آلمان ، ایتالیا ، فرانسه و انگلستان در ارائه خدمات بانکی از جایگاه ارزنده ای برخوردار است . از اهم فعالیتهای بانک سپه در عرصه بین المللی می توان به خدماتی ار قبیل ؛ افتتاح انواع حسابهای سپرده ، انجام امور حوالجات ارزی ، گشایش اعتبار اسنادی ، ابلاغ اعتبارات اسنادی ، پوشش اعتبارات اسنادی ، تایید اعتبارات اسنادی ، صدور ضمانت نامه ارزی و . . . اشاره نمود . این تاریخچه مختصری از بانک کهن ایرانی بود که در عرصه رقابتی امروز باید در مقابل رقبا حرکت سریع و رو به رشدی داشته باشد(www. Bank sepah .ir ).

1 . Baron Jolious De Reuter

کلید واژگان: مجازات بازدارنده- تعزیر- تعزیر منصوص شرعی- قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

فهرست مطالب

عنوان                                                                                    صفحه

فصل اول: مقدمه

تحول تعزیر در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392………………………………………………………. 10

1-1- تعریف تعزیر ……………………………………………………………………………………………………………… 12

1-2- انواع تعزیرات ……………………………………………………………………………………………………………. 14

1-2-1- تعزیرات مقدر و نامقدر…………………………………………………………………………………………. 14

1-2-1-1- مصادیق اسباب و واکنش ها در تعزیرات مقدر…………………………………………….. 15

1-2-1-2- امکان یا عدم امکان تقدیر همه تعزیرات……………………………………………………….. 19

1-2-2- تعزیرات شرعی و حکومتی ………………………………………………………………………………… 23

1-3-  نسبت مجازات های بازدارنده با تعزیرات شرعی مقدر و نامقدر…………………………… 27

 

فصل دوم: ضرورت وجودی و مبنایی مجازات های بازدارنده

2-1- تفاوت های کلی تعزیرات شرعی و مجازات های بازدارنده …………………………………… 29

2-2- فقه جزایی و حقوق کیفری اسلامی ………………………………………………………………………. 31

2-3- ضرورت مجازات های بازدارنده ……………………………………………………………………………….. 35

2-4- تمایز مبانی مجازات های بازدارنده و تعزیرات شرعی …………………………………………… 38

2-4-1- مصلحت…………………………………………………………………………………………………………………. 39

2-4-2- دفع مفسده یا واکنش در برابر اعمال قبیح……………………………………………………….. 44

2-5- افتراق تاریخی مجازات های بازدارنده و تعزیرات شرعی……………………………………….. 47

2-5-1- شیعه و حکومت…………………………………………………………………………………………………… 47

2-5-2- مهدویت…………………………………………………………………………………………………………………. 48

عنوان                                                                                    صفحه

 

2-5-3- شکل گیری مباحث پیرامون امام عادل……………………………………………………………… 50

2-5-4- دوره های تاریخی فقه سیاسی تشیع…………………………………………………………………. 51

2-5-5- سیاسی شدن نهاد روحانیت………………………………………………………………………………… 54

2-5-6- پیدایش نظریه سیاسی در فقه شیعه…………………………………………………………………. 56

2-5-7 جمهوری اسلامی و قانونگذاری جزایی به سبک اسلامی ………………………………….. 57

 

فصل سوم: قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و مجازات بازدارنده

3-1- وجوه آگاهی از تمایز…………………………………………………………………………………………………. 61

3-1-1- اسباب مجازات در تعزیرات شرعی و مجازات های بازدارنده…………………………….. 61

3-1-2- عطف بما سبق نشدن قوانین جزایی و قاعده قبح عقاب بلا بیان……………………. 68

3-1-3- نسخ قانون…………………………………………………………………………………………………………….. 74

3-1-4- عدم نسخ ماده 638 کتاب پنجم……………………………………………………………………….. 77

3-2- وجوه غفلت از تمایز………………………………………………………………………………………………….. 83

3-2-1- توبه………………………………………………………………………………………………………………………… 84

3-2-2- مرور زمان……………………………………………………………………………………………………………… 87

3-2-3- شهادت بر شهادت………………………………………………………………………………………………… 95

نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………… 100

فهرست منابع ……………………………………………………………………………………… 106

مقدمه

 

بیان مسئله
قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 با خلق عنوان «مجازات های بازدارنده» پدیدآورنده مباحث و انتقادات دامنه داری بود كه سرانجام قانونگذار سال 1392 را به پاك كردن این اصطلاح از جرگه قوانین كیفری ایران و قرار دادن مصادیق آن ذیل عنوان عام «تعزیر» واداشت. این انتقادات گاه چنان تند و تیز و کوبنده بود که دیگر مجالی برای بررسی دقیق و موشکافانه وجوه تمایز مجازات های بازدارنده و تعزیرات به مفهوم سنتی شرعی باقی نمی گذاشت.

ریشه اختلاف مجلس و شورای نگهبان در دهه شصت بر سر امکان یا عدم امکان تعیین و تقدیر تعزیرات بود. همین مسئله و چاره اندیشی ها و استفتائات ارکان قوه مقننه یعنی مجلس و شورای نگهبان از رهبر انقلاب و دیگر مراجع عظام نظیر آیت الله منتظری، سرانجام به خلق اصطلاح «مجازات های بازدارنده» انجامید. اما مشکلات اجرایی و عدم تفکیک موارد تعزیری و مستوجب مجازات های بازدارنده بر آتش انتقادات دامن می زد. سرانجام و پس از گذشت دو دهه از تصویب اولین قانون جامع مجازات اسلامی در ایران، اکنون قانونگذار سال 1392 دیگر با دغدغه تعیین یا عدم تعیین نوع و میزان مجازات های تعزیری دست و پنجه نرم نمی کند. قانون جدید با وام گرفتن تأسیسات و مكانیزم های مدرنی نظیر تخفیف و تعلیق مجازات، آزادی مشروط، تعویق صدور حكم، توبه، مرور زمان، قاعده درء و نظایر این ها از فقه اسلامی و حقوق غربی عملاً پیشرفت نظام قانونگذاری جزایی ایران را در مسیر «كیفی كردن مجازات ها»[1] و «توسیع دامنه اختیارات قاضی» كه دو ركن مهم در نظام تعزیرات اسلامی به شمار می روند میسر ساخته است.

اما اصرار بیش از حد به عدم تمایز مجازات های بازدارنده از نظام کلی تعزیرات، سبب غفلت از جنبه دیگر حقیقت شده است: «وجوه تمایز مجازات های بازدارنده از تعزیرات شرعی». بدین معنا که گرچه از دیدگاه نگارنده نیز مجازات های بازدارنده جزئی از نظام کلی تعزیر قلمداد می شوند معهذا میان این دسته از مجازات ها که محصول مستقیم حکومت و عقلانیت از نوع بشری هستند با تعزیرات شرعی که واجد مفهوم معصیت بوده و متحمل بار معنوی و اخروی نیز می باشند تفاوت هایی وجود دارد. تبیین و پرداختن به این تفاوت ها و انعکاس آن در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 موضوع اصلی این پژوهش خواهد بود.

پرسش پژوهش
پرسش نهایی این تحقیق اینجاست: «با توجه به تمایز مبنایی مجازات های بازدارنده از تعزیرات شرعی سرانجامِ مجازات های بازدارنده در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 چیست؟»

اما پاسخ دادن به این پرسش خود منوط به شناخت دقیق و موشکافانه نظام تعزیرات در فقه شیعه و قانون مجازات اسلامی 1392 از یک سو و ماهیت و ضرورت وجودی مجازات های بازدارنده از سوی دیگر است. اینکه آیا می توان در بادی امر مجازات های بازدارنده را جزئی از نظام کلی تعزیر قلمداد کرد پرسشی است که در دو دهه گذشته پاسخ های متفاوتی بدان داده شده، اما اینکه آیا تعزیر قلمداد کردن این مجازات ها مستلزم بینش دقیق و عقلانی به ماهیت و تمایزات این دسته از مجازات ها نیز هست، امری است که چندان مورد عنایت جامعه حقوقی و فقهی کشور قرار نگرفته است. بر این اساس پرسش های دیگری كه در تبیین ماهیت و ضرورت وجودی این دسته از مجازات ها در این پژوهش پاسخ داده می شوند از این قرارند: جایگاه مجازات های بازدارنده در نظام کلی تعزیر چیست؟ ضرورت وجودی این دسته از مجازات ها چیست؟ آیا این مجازات ها از حیث مبانی با سایر انواع تعزیر تفاوت دارند؟ جرائمی كه مستوجب مجازات های بازدارنده هستند واجد چه ویژگی های غیر فقهی هستند كه می بایست از تعزیرات شرعی تمایز داده شوند؟ نگاه قانونگذار جزایی سال 1392 به این موضوع و وجوه تمایز آن با تعزیرات شرعی چگونه است؟

ضرورت پژوهش
حذف عنوان مجازات های بازدارنده از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در راستای رفع كاستی ها و مشكلات قانون مجازات سال 1370 صورت پذیرفته است. اما توجه بیش از حد بر لزوم گنجاندن این قسم از مجازات ها ذیل یک عنوان و مقسم سنتی فقهی یعنی «نظام تعزیرات» ظاهراً قانونگذار را از پرداخت دقیق و موشکافانه به وجوه تمایز و افتراق مجازات های بازدارنده از تعزیرات شرعی به معنای متعارف فقهی غافل کرده است. با این حال وجود تمایزاتی مؤثر و مبنایی میان تعزیرات شرعی و مجازات های بازدارنده که حتی در بعد عملی و در مواردی نظیر توبه، مرور زمان، قلمروی زمانی و موضوعی و مواردی از این دست قابل تشخیص است ضرورت پرداختن به این موضوع را به درستی نشان می دهد.

هدف
هدف از این پژوهش اولاً تحلیل تحولات در حوزه ادراک و دریافت قانونگذار اسلامی ایران از قلمروی نظام تعزیرات در سال 1392، ثانیاً تبیین مبانی و ضرورت تمایز تعزیرات شرعی و مجازات های بازدارنده و ثالثاً بررسی موضع قانونگذار سال 1392 در خصوص مفهوم مجازات های بازدارنده است. با درك این سه مسئله به شناختی ژرف تر و اصولی تر از نظام تعزیرات شیعی از یك سو، و تفکیک این نظام به دو زیر شاخه تعزیرات شرعی و مجازات های بازدارنده یا تعزیرات حکومتی دست خواهیم یافت. با پذیرش این دیدگاه کلی که بواسطه فراخ كردن نگاه سنتی به فقه و تبیین نظام تعزیرات به عنوان یكی از مهمترین شاهراه های تغییر و تحول در فقه جزایی اسلام كه عقلانیت از نوع بشری را تا حد بسیار زیادی به رسمیت می شناسد می توان مسیر تحول، ‌نوآوری و خلاقیت را در حقوق جزای ایران اسلامی هموار نمود.

دشواری های پژوهش
یكی از عمده ترین مشكلات این پژوهش عدم توجه فقهای اسلامی به بحث تعزیرات است. تعزیرات در بسیاری از كتب فقهی هیچ فصل مشخصی ندارد، اغلب فقها تعزیر را به عنوان طفیلی حدود در نظر گرفته و آن را بصورت پراكنده در ابواب مختلف مد نظر قرار داده اند. آنچه از ظاهر این كتاب ها بر می آید این است كه تعزیرات در نظام حقوق جزای اسلامی به دو علت چندان ملحوظ نظر فقها قرار نگرفته است:

محجوریت فقه تشیع از حكومت به واسطه این دیدگاه سنتی فقه شیعه كه حكومت از آن معصومین علیهم اسلام است و اشخاص عادی را حق ورود به این جرگه حساس و پرمسئولیت نیست. این افتراق فقه و سیاست تا مدت های مدیدی راه را برای ورود فقه جزایی به عرصه قانونگذاری و رسیدگی به تعزیرات كه مانند حدود و قصاص و دیات چهره مشخص و مدونی نداشتند مسدود كرد. بسیاری از جرائمی كه امروزه با مبنای نقض مقررات حكومتی شناخته می شوند در فقه جزایی شیعه سابقه ای به كوتاهی عمر انقلاب اسلامی ایران دارند.
كمبود روایات در باب تعزیرات كه سبب محدود شدن انواع تعزیرات مقدر (تعزیراتی كه نوع و مقدار آن ها بر اساس روایات مشخص شده است) به پنج یا شش مورد و عدم وفاق عمومی در خصوص سایر اسباب تعزیر و نوع و میزان واكنش ها شده است. این سردرگمی و آشفتگی در اسباب و نوع واكنش ها در عمل، تعزیرات را از مباحث مورد علاقه فقها كه مهمترین مستندشان آیات و روایات هستند جدا ساخته است.
دومین دشواری عدم توجه به بحث حكومت و ولایت در فقه شیعه است. چنانچه در بیان مسئله گفته شد مجازات های بازدارنده به عنوان محصول و دستاورد حكومت كه با هدف حفظ نظام و پیشگیری از نقش مقررات حكومتی تنظیم و تدوین شده پیوستگی عمیقی با مفهوم حكومت و حاكمیت دارد. معهذا فقهای شیعه به ندرت به موضوع حكومت پرداخته اند و همین مسئله رسیدگی به موضوع این پژوهش را با دشواری های زیادی مواجه ساخته بود.

تأکید بر بازاریابی داخلی:”پایان نامه بازاریابی رابطه مند”
تأکید بر بازاریابی داخلی

مفهوم بازاریابی داخلی اولین بار از بازاریابی خدمات شروع شد. در واقع هدف آن بهبود عملکرد پرسنلی باشد که در ارتباط مستقیم با مشتری هستند. در نتیجه این کار، کیفیت خدمات بالا می‌رود. امروزه، این مفهوم نه تنها در سازمان‌های خدماتی بلکه در سایر سازمان‌ها نیز کاربرد دارد. بازاریابی داخلی، به منزله ایجاد یک بازار داخلی در سازمان توسط کارکنان است. اعضا این بازار باید برای برآورده کردن نیازها و خواسته‌های مشتریان خارجی، آموزش ببینند وپاداش دریافت کنند و برانگیخته شوند(داکیس و کیچن[1]،421،2004). فعالیتهای بازاریابی داخلی، منجر به اصلاح ارتباطات داخلی و افزایش آگاهی و بصیرت مشتری از طریق پرسنل می‌شود و بین این فعالیت‌ها و عملکرد بازار داخلی ارتباط برقرار می‌کنند(هوگ وهمکاران[2]880،1998). یکی از استراتژی‌های محوری و اساسی بسیاری از سازمان‌های خدماتی، بازاریابی داخلی است .

 

 

2-4 اصل اساسی توسعه روابط
افزایش رقابت ، توانمندی های بانکها را در حفظ سودآوری خود تحت فشار قرار داده است.در واقع همراه با تغییراتی که در ساختار صنعت و اشباع شدن آن به وجود آمده ، ماهیت رقابت نیز تغییر کرده است.این تغییرات رابطه نزدیکی با تغییرات محیطی موٌسسات و مشتریان آن ها دارد.جای تعجّب نیست که در این محیط متلاطم و با تغییرات شتابنده ، شرکت های کنونی مجبور شده اند شیوه واکنش خود را نسبت به بازار تغییر دهند ، به طوری که کمتر روی محصولات و بیشتر بر مشتریان و روابط متمرکز شوند و به جای دید کوتاه مدت ، دیدی بلند مدت را در پیش گیرند(Harrison , 2000,45).

از دیگر مقوله هایی که امروز در جذب و نگهداری مشتریان دارای اهمیت و اولویت بسیاری است و از جمله عوامل مهم در موفقّیت شرکت ها محسوب می شود ارزش مشتری است.در عصر مشتری محوری ارزش مشتری سلاحی استراتژیک در جذب و نگهداری مشتریان است.ارتباط با مشتری در پی ارائه ارزش های بیشتر برای مشتری و دست یابی به مزایای ملموس و غی ملموس ناشی از این رابطه است.

2-5 مفهوم بازاریابی رابطه مند
بازاریابی رابطه مند بر این اصل مبتنی است که مشتریان مهم با توجّه ویژه و پیوسته ای نیاز دارند.فروشندگانی که به مشتریان کلیدی خدمت می کنند باید بدانند هنگام سفارش کالا توسط این دسته ازمشتریان وظیفه ی آنان فراتر از مراجعه است ، آنها باید در مواقع دیگر هم به این مشتریان سر بزنند.آنها باید به وقت ، این مشتریان را زیر نظر داشته باشند ، از مسایل و مشکلات ایشان آگاه باشند ، و بتوانند و آماده باشند به صورت های مختلف به ایشان خدمات برسانند(کاتلر ، 1386 ، 76).

بازاریابی رابطه مند یک پیوند قوی اقتصادی ، فنّی و اجتماعی بین طرفین به وجود می آورد.این نوع

بازاریابی هزینه زمان صرف شده برای هر معامله را کاهش می دهد.در بازاریابی رابطه مدار دیگر نیازی نیست که در هر معامله طرفین به مذاکره بپردازند.بلکه معامله به صورت روزمره و روتین انجام می شود.نتیجه بازاریابی رابطه مند ، ایجا شبکه ی بازاریابی می باشد.شبکه بازاریابی[3] تشکیل شده است از شرکت و تمام کسانی که ذینفع هستند از قبیل مشتریان ، کارکنان ، تاٌمین کنندگان ، توزیع کنندگان ، خرده فروشان ، آژانس های تبلیغاتی و …. که شرکت با آنها رابطه ی کاری و سودآوری را ایجاد کرده است.در این حالت رقابت بین شرکت ها صورت نمی گیرد ، بلکه بین شبکه های بازاریابی رقابت صورت می گیرد.و برنده شرکتی است که شبکه بهتری را به وجود آورده است.بازاریابی رابطه مدار دارای یک اصل ساده است و آن عبارت از این است که: روابط خوبی را با افراد ذینفع عمده بر قرار کن و سود در پی آن خواهد آمد(اسماعیل پور ، 1385 ، 14).

اصول فروشندگی و مذاکره ، جهت انجام معامله است ، چرا که هدف آن کمک به فروشندگان است تا فروش خاصی را به یک مشتری به انجام برساند.اما در برخی موارد شرکت به دنبال فروش خاصی نیست ، بلکه مشتری بزرگی را هدف قرار داده و می خواهد او را به دست بیاورد و به او خدمت کند.شرکت در اینجا مایل است قابلیت ها و توانایی های خود را به رخ مشتری بکشد و نشان دهد که می تواند بهتر نیازهای او را برآورده سازد.نوع فروشندگی که در آن رابطه ای بلند مدت مبتنی بر تشریک مساعی بر قرار شود پیچیده است.شرکت ها در این صورت به دنبال فروش آنی به مشتری نیستند بلکه می خواهند رابطه ای بلند مدت با او بر قرار کنند که متضّمن منفعت متقابل باشد.تعّهد بلند مدت برای همکاری با یکدیگر مستلزم حصول توافق بر سر مسایل مختلف است.هر روز شرکت های بیشتری کانون توّجه خود را از بازاریابی معامله به بازاریابی رابطه ای انتقال می دهند.معامله بخشی از یک تفکّر وسیعتر به نام بازاریابی رابطه مند می باشد.یک بازاریاب 

پایان نامه اختیارات مالکین-هزینه تعمیرات و نگهداری
هزینه تعمیرات و نگهداری

همان گونه که بیان شد تمامی مالکین باید برای حفظ مملوک زمانی تلاشهای لازم را مبذول دارند. هر یک از مالکین به هنگام انعقاد قرارداد این مطلب را می­دانند که عده­ای دیگر نیز مالک مملوک زمانی شده یا خواهند شد و این را هم می­دانند که هر یک از مالکین، برای اینکه از حقوق خویش
بهره­مند شود باید مملوک زمانی محفوظ بماند و یکی از کارهایی که جهت حفظ لازم است پرداخت هزینه­ها می­باشد. زیرا اگر هزینه­ها را پرداخت نکنند، مملوک زمانی به مرور مستهلک و نابود می‌گردد، بنابراین همه آنان این شرط ضمنی را پذیرفته­اند که هزینه­های لازم را برای نگهداری عین را بپردازند. همچنین می­توان پرداخت هزینه­ها را این گونه توجیه کرد: هر کس که قرارداد بیع زمانی را منعقد
می­کند، به لوازم آن نیز پای بند می­شود. با توجه به اینکه دیگران نیز حق تصرف و انتفاع از عین را در دوره مشخص دارند؛ لذا برای حفظ حقوق دیگران هم که شده است، هر یک از مالکان باید هزینه­های لازم مانند هزینه­های آب، برق، گاز، تلفن و … را برای حفظ مال بپردازند.2[1]

نکته­ای که می­توان به آن اشاره نمود، این است که با توجه به ماده 306 ق.م.[2]  اگر یکی از مالکین زمانی هزینه­هایی را نسبت به مملوک زمانی مصرف نموده باشد، حق مطالبه آنرا از سایر مالکین نخواهد داشت، مگر اینکه قبلاً از آنان اجازه گرفته باشد و یا عدم دخالت یا تأخیر در صرف هزینه­ها، موجب ضرر سایر مالکین گردد. نکته دیگری که لازم است، بیان شود این است که اگر در مقطعِ زمانیِ متعلق به یکی از مالکین، تعمیراتی لازم آید که تأخیر در آن موجب ضرر سایر مالکین گردد، مالک مقطعِ زمانی مربوط نمی­تواند مانع تعمیرات گردد؛ هرچند که مقطعِ زمانی متعلق به وی در مدت تعمیرات مستغرق شود. این مطلب را می­توان از ماده 485 ق.م. که مقرر می­دارد: «اگر در مدت اجاره در عین مستأجره تعمیراتی لازم آید که تأخیر در آن موجب ضرر باشد، مستأجر نمی­تواند مانع تعمیرات مزبوره گردد، اگر چه در مدت تمام یا قسمتی از زمان تعمیر نتواند از عین مستأجره کلاً یا بعضاً استفاده نماید، در این صورت حق فسخ اجاره را خواهد داشت»، برداشت نمود.[3]

نحوه اداره­ی مملوک زمانی و پرداخت هزینه­ها معمولاً در قالب دو فرض متصور است؛ در فرضی که نحوه اداره با توافق مالکین باشد و در فرضی که نحوه اداره بدون توافق آنان باشد. در فرض نخست چندین نفر با توافق و شناخت قبلی از یکدیگر مملوک زمانی را خریداری می­نمایند. مواردی وجود دارد که یک شخص توانایی خرید یک مال را ندارد، لذا با اجتماع سرمایه سایرین مالی را تحصیل می­کنند و در هر مقطع زمانی خاص، هر کدام مالک مال مذکور می­گردد. در همین فرض مواردی را هم می­توان یافت که شخصی مالکِ ملکی گرانبها است، به نحوی که دیگران قادر به خرید آن نیستند، لذا ملک خود را به صورت بیع زمانی به خریداران متعدد واگذار می­نماید و در هنگام واگذاری به تک تک خریداران متذکر می­شود که نحوه اداره مملوک زمانی بر عهده خریداران می­باشد. اداره­ی مملوک زمانی با توافق خریداران امکان پذیر است (مواد 57

6 ـ 578 ق.م.). بنابراین نحوه پرداخت هزینه­های نگهداری و تعمیرات بر اساس توافق طرفین خواهد بود. فرض دوم که نحوه­ی اداره بدون توافق مالکین می‌باشد؛ در واگذاری مالکیت زمانی واحد­های ویلایی، مدیریت ویلا با ارائه­ی قرارداد الحاق فروش به متقاضیان و با قبول ایجاب خرید تک تک آنها، مالکیت زمانی را واگذار می­کند و نحوه اداره مملوک زمانی با همان مدیریت ویلاست که مالکیت را به خریداران منتقل نموده است. در چنین مواردی انجام تعمیرات با دریافت هزینه­های ماهانه یا سالانه از مالکین است. در واقع انتقال مالکیت زمانی به خریداران در فرض مذکور مبتنی بر یک عقد مختلط است. بدین معنا که هنگام واگذاری عین، هم مالکیت زمانی عین در قالب عقد بیع واگذار
می­گردد و هم واگذارنده (بایع) اداره مملوک زمانی و نیز ارائه خدمات جانبی را بر عهده می­گیرد.[4]

2ـ سید عبدالمطلب احمدزاده بزاز، تحلیل حقوقی سهیم شدن زمانی، پیشین، ص 179.

[2]ـ «اگر کسی اموال غایب یا محجور و امثال آنها را بدون اجازه مالک یا کسی که حق اجازه دارد اداره کند، باید حساب زمان تصدی خود را بدهد؛ در صورتی که تحصیل اجازه در موقع مقدور بوده یا تأخیر در دخالت موجب ضرر نبوده است، حق مطالبه مخارج نخواهد داشت، ولی اگر عدم دخالت یا تأخیر در دخالت موجب ضرر صاحب مال باشد دخالت کننده مستحق اخذ مخارجی خواهد بود که برای اداره کردن لازم بوده است».

3ـ احمد اشرفی، پیشین، ص 164.

[4]ـ احمد اشرفی، مالکیت زمانی، پیشین، ص 210.

 

 
 
 
 
 

چکیده :

از آنجا که منابع انسانی از مهمترین سرمایه های هر سازمان بشمار می روند ، بررسی و شناسایی عوامل مرتبط با این منابع که می توانند بر عملکرد سازمانی آنها موثر باشند ، از اهمیت روزافزونی برخوردار شده است .بر این اساس ، این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی انجام شده ست .

روش مورد استفاده روش پیمایشی بود که مهمترین ابزار گردآوری در این روش پرسشنامه است ،که بر اساس 30 سوال طراحی ودر جامعه آماری 224 نفره ، بین160 نفر با روش نمونه‌گیری طبقاتی ( در هر طبقه بصورت نمونه‌گیری تصادفی ساده) توزیع که 158پرسشنامه تکمیل و اعاده گردید.تجزیه و تحلیل اطلاعات بوسیله نرم‌افزارآماریSPSS [1] و نمودارها توسط نرم‌افزارEXCEL ترسیم و حل معادلات ساختاری توسط نرم افزار AMOS بوده است.

یافته های این پژوهش نشان میدهد بین عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد.

باتوجه به نظر پاسخگویان با سطح پست سازمانی مختلف هر 5 فرضیه مورد تایید قرار گرفتند.

واژه های کلیدی :

انگیزش ، کیفیت زندگی کاری ،رضایت شغلی ،تخلفات مالی

 1-1 مقدمه

انسان در همه سازمانها چه صنعتی چه بازرگانی یکی از عوامل مهم در پیشبرد اهداف سازمان تلقی می شود
در جهت نیل به افزایش کارایی و بهره وری هر چه بیشتر این عامل باید عوامل انگیزاننده را در او شناخت و سپس برای ارضای این نیازها در جهت افزایش کارائی همت گماشت ضمن اینکه کلیه صاحبنظران مدیریت انگیزش رافرایندی پیچیده و بنابراین دارای ماهیت چند بعدی دانسته اند از این رو فهم و کاربرد آن نیازمند وقوف بر دانش مربوط و هنر بکارگیری آن می باشد                                                 .  
جلب رضایت کارکنان و علاقه مند کردن بیشتر آنها به شغل مورد تصدی و در نتیجه برآورده شدن اهداف سازمانی از اهمیت خاصی برخوردار است . اگر علل و یا عدم رضایت آنها نسبت به کارشان مشخص گردد . به منظور بهبود وارتقاء شرایط کار ونیز جلب رضایت بیشترآنها می توان تلاشهای اساسی تری مبذول داشت . چرا که وقتی انسان از شغل خود احساس خشنودی نماید ناخود آگاه مسئولیت خویش را بادقت بیشتری به انجام رسانده و از آن خوشحال خواهد شد.

مد

یریت در کنار سایر کارکردهای خود ضمن بکارگیری روشهایی برای جذب مناسب ترین افراد برای مناسب ترین کارها ،بخشی از کارکرد خود را صرف نگهداری نیروی جذب شده به سازمان و فعال نگه داشتن آنها میکند.که این امر بدون شناخت از انگیزه ها و علایق افراد و عوامل موثر بر انگیزش کارکنان میسر نخواهد بود.مدیران ،با شناخت علایق و انگیزه ها و هم چنین عواملی که باعث رضایت و یا نارضایتی کارکنان میشود و با ایجاد تسهیلات  رفع نیازها ،می توانند کارکنان را به تلاش بیشتر در جهت تحقق اهداف سازمان ترغیب و تشویق نمایند و بدین ترتیب کارآیی و ثمر بخشی کارکنان را افزایش دهند.

مدیریت مستلزم پدید آوردن و نگه داری محیطی است که در آن افراد با هم و به صورت گروهی در دستیابی به هدفهای مشترک تلاش کنند. یک مدیر نمی تواند در این کار کامیاب شود، مگر اینکه بداند چه چیز انسان ها را به تلاش و کوشش وامی دارد. پیش فرض داشتن عامل های انگیزاننده در وظایف و نقش های سازمانی، به کارگماری افراد در انجام دادن این وظایف و نقش ها، و تمامی فرایند رهبری سازمانها بایستی بر پایه آگاهی از مفهوم انگیزش صورت گیرد.

این مسئله مدیران را وادار و ناگزیر می‌سازد تا محیط درونی و بیرونی حاکم بر سازمان را به گونه ای شکل دهند تا اهداف مناسب برای ارضای نیاز کارکنان را انتخاب کنند و برای ایجاد انگیزش در کارکنان خود موفق باشند. بنابراین، با توجه به اهمیت موضوع و عدم وجود مطالعه ای برانگیزش کارکنان دیوان محاسبات در این زمینه، مطالعه ای با هدف تعیین شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی صورت گرفت تا بتوان براساس نتایج به دست آمده، در امر برنامه ریزی مناسب و درجهت افزایش انگیزش کارکنان و همچنین درجهت دست یابی هرچه بهتر به اهداف دیوان محاسبات گام برداشت.

این فصل شامل : بیان مسئله ، ضرورت واهمیت تحقیق ، فرضیات و اهداف تحقیق ، روش تحقیق ، قلمرو تحقیق و تعریف واژگان می باشد.

1-2 بیان مساله

پ‍‍ژوهشها نشان میدهد انگیزش کارکنان نیز با افزایش سطح روحیه و رضایت شغلی کارکنان فراهم می آید اما برای افزایش روحیه و رضایت شغلی کارکنان لازم است به ارضای نیازهای آنان در محیط کار توجه کنیم و فقط مدیرانی می توانند موجبات ارضای مراتب بالاتر کارکنان تحت نظارت خود را فراهم سازند که فضای روانی مناسب را در درون سازمان به وجود آورده باشند ( فرانک  2002 ،78 )

نظر به اینکه مسئله وجود نیروی انسانی کارآمد و خود انگیخته با اهمیت بوده و با توجه به اینکه هر نظام و مجموعه ای سعی می کند برای رشد و توسعه خود و دستیابی به اهداف برنامه ریزی شده اش بیشترین کارآیی را داشته باشد ، لذا میبایستی تلاش مجدانه ای در راستای توجه به نیروی انسانی و انگیزه های آنها ، داشته باشند تا از پیامدهای نامطلوب ناشی از بی توجهی به نیروی انسانی دوری گزینند .زیرا نقش و اهمیت نیروی انسانی در اجرای برنامه های سازمانها به قدری مهم و ارزشمند است که بسیاری از اندیشمندان معتقدند که تفاوت بین کشورصنعتی و غیر صنعتی ، تنها در کیفیت نیروی انسانی آنها است (شولتز1384،65) بنابراین انگیزش و ارضاء نیازها در رسیدن به اهداف سازمانی به عنوان یکی از شاخصهای اصلی و متغیرهای تاثیر گذار در موفقیت سازمانها است. ازاین روی تلاش برای به حداقل رساندن و برطرف کردن این مسائل انگیزشی و مشکلات بر سر راه اجتناب ناپذیر است(اسلاوین 1385 ،101)

انگیزش یکی از ساده ترین و درعین حال پیچیده ترین وظایف مدیریت است به این دلیل ، ساده است که مردم اصولا به رفتاری که احساس کنند پاداشی در پی دارد جذب و برانگیخته می شوند . بنابراین برانگیختن شخص نباید کار چندان سختی باشد ، فقط باید مشخص کنید که شخص چه میخواهد ، تا بتوانید از آن به عنوان پاداش (انگیزه ) استفاده کنید (طالب پور1381، 114) اما درهمین مرحله است که انگیزش پیچیده می شود اول اینکه آنچه را که یک نفر به عنوان پاداش مهم تلقی می کند ، ممکن است برای شخص دیگری مهم نباشد . بااین حال ، علیرغم پیچیدگی انگیزش ، تردیدی نیست که انگیزش اساس مدیریت است . مدیران امور را به دست افراد دیگر انجام می دهند و در صورتی که نتوانند به نحوی آنها را تشویق به کار کنند ، در مدیریت موفق نخواهند شد . بنابراین بهتر است که پیچیدگی انگیزش را به عنوان یک واقعیت قبول کنیم ، و به تعمق در آن و بررسی انگیزش کارکنان بپردازیم ( اسمیت 2008 ، 25)

برای هر مدیری در سازمان آگاهی از مسئله انگیزش کارکنان ، که در واقع شناسایی و پی جویی علت و سبب حرکت و رفتارهای اعضا و افراد سازمان است ، مسئله اساسی می باشد . کنکاش در مسئله انگیزش ، پاسخ چراهای رفتار آدمی است ، چرا انسان در سازمان کار می کند ؟ چرا بعضی افراد بسیار فعال و برخی کم کارند ؟ علت علاقه به شغل و بی علاقگی به کار چیست ؟ این سوالات و بسیاری دیگر همه با موضوع انگیزش در ارتباط اند و پاسخ آنها در انگیزش و انگیزه های کارکنان خلاصه می شود (هرگنهان2001 ، 236) از این رو مدیران با احاطه به نحوه انگیزش کارکنان و انگیزه های آنان می توانند در تحقق اهداف سازمان به کمک کارکنان به سهولت گام برداشته و در انجام سایر وظایف خود نیز موفق باشند .

انگیزش کارکنان در نحوه ارائه خدمت، نظم و انضباط حاکم بر فضای سازمان، میزان جابجایی و غیبت و … منعکس می گردد. چنین به نظر می رسد که عوامل گوناگونی از قبیل پایین بودن حقوق و دستمزد، پایین بودن اضافه کاری، محیط فیزیکی کار، حجم بالای کار، تقسیم نادرست کار در به وجود آمدن مشکلات دخالت داشته است. نتیجتاً پیامدهایی که این کمبودها برای سازمان تحمیل می کند، می تواند مواردی از قبیل پایین بودن بهره وری، عدم رغبت به کار، کم کاری، افزایش غیبت باشد. با توجه به این واقعیت      می توان دریافت که کارکنان در حد مطلوب انگیزش کار نمی کنند.

از جمله سازمانهای مهم کشور دیوان محاسبات می باشد این سازمان با استناد به اصل 54 و55 قانون اساسی به کلیه حسابهای وزارتخانه ، موسسات ، شرکتهای دولتی و سایر دستگاههائی که به نحوی از انحاء از بودجه کل کشور استفاده می کنند به ترتیبی که قانون مقرر می دارد رسیدگی یا حسابرسی می نماید که هیچ هزینه ای از اعتبارات مصوب تجاوز نکرده  و هر وجهی در محل خود به مصرف رسیده باشد . یکی از مشکلات فعلی کنترلهای دیوان محاسبات در نقاط مختلف کشورکم انگیزگی کارکنان دیوان درجهت شناسایی و برخورد قاطعانه با تخلفات مالی می باشد و  از آنجائیکه  راضی بودن کارکنان دیوان کنترل بهتری نسبت به حیف و میل مالی دولت میشود  لذا نظر به نقش خطیر این سازمان پژوهش حاضر در نظر دارد جهت هرچه دقیقتر و کاراتر انجام شدن وظایف این سازمان با شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی را بررسی نماید .

1-3  اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

هر سازمانی می تواند با ایجاد انگیزش در کارکنان به هدفهای مطلوب خود دست یابد. لازمه ایجاد چنین انگیزشی شناخت نیازهای کارکنان و اقدام در جهت ارضای نیازهای آنان است. یکی از ضرورتهای مدیریت هر سازمان شناخت نیازهای کارکنان است زیرا با شناخت نیازها پی به چرایی رفتار گذشته آنان برده و رفتار آینده آنان را پیش بینی نموده و از این طریق بهتر می تواند امر هدایت، کنترل و در صورت لزوم تغییر رفتار کارکنان را فراهم سازد. به بیان دیگر توانایی کار با دیگران را در کارکنان تقویت می نماید و به اهداف مطلوب خود دست می یابد.

یکی از مشکلات دیوان محاسبات در نقاط مختلف کشورکم انگیزگی کارکنان دیوان درجهت شناسایی و برخورد قاطعانه با تخلفات مالی می باشد و  از آنجائیکه  راضی بودن کارکنان دیوان کنترل بهتری نسبت به حیف و میل مالی دولت میشود لذا ضرورت انجام این تحقیق نظر به هرچه دقیقتر و کاراتر انجام شدن وظایف این سازمان با شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی می باشد.

بنابراین بررسی انگیزش بسیار اهمیت داشته ولذا ضرورت ایجاب می کند که در این خصوص تحقیق جامعی انجام گردد.

این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و رابطه آن با کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی برای اولین بار در دیوان محاسبات در حال بررسی و تحقیق می باشد .

1-4 اهداف تحقیق

1- شناسایی تاثیر بهبود کیفیت زندگی کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی

2– شناسایی تاثیر انگیزش کارکنان با توجه به بازخورد مناسب به گزارشات تهیه شده توسط کارکنان

3- شناسایی تاثیر رفتار و نحوه برخورد مدیران دیوان محاسبات با کارکنان در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی

4- شناسایی تاثیر تقسیم مناسب کاری بین کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی

5- شناسایی تاثیر انتصابات و ارتقاء شغلی بر اساس شایستگی کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی

1-5 فرضیات تحقیق

1-بهبود کیفیت زندگی کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی تاثیر دارد.

2- بازخورد مناسب به گزارشات تهیه شده توسط کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی تاثیر دارد.

3- رفتار و نحوه برخورد مدیران دیوان محاسبات با کارکنان در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی تاثیر دارد.

4- تقسیم مناسب کاری بین کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی تاثیر دارد.

5- انتصابات و ارتقاء شغلی بر اساس شایستگی کارکنان دیوان محاسبات در ایجاد انگیزش  بر کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی تاثیر دارد.

1-6- مدل مفهومی تحقیق :

1-7 متغیر های تحقیق

 1-7-1 متغیر مستقل: آن متغیری است که محقق تأثیر  آن را بر سایر متغیرها مورد سنجش قرار می دهد. در تحقیق حاضر متغیرهای مستقل شامل :

– بهبود کیفیت زندگی کارکنان دیوان محاسبات

– بازخورد مناسب به گزارشات تهیه شده توسط کارکنان دیوان محاسبات

– رفتار و نحوه برخورد مدیران دیوان محاسبات با کارکنان

– تقسیم مناسب کاری بین کارکنان دیوان محاسبات

– انتصابات و ارتقاء شغلی بر اساس شایستگی کارکنان دیوان محاسبات

1-7-2 متغیر وابسته: آن متغیری است که متغیر مستقل بر روی آن اثر می کند.

انگیزش، کشف و پیشگیری از تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی متغیر وابسته تحقیق حاضر است.

1-8 روش تحقیق  

مراد از انتخاب شیوه تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه یا روشی را اتخاذ کند تا او را هرچه سریعتر، آسانتر، دقیق تر و ارزانتر در دست یابی به پاسخ یا پاسخ هایی برای پرسش یا پرسش های تحقیق مورد نظر کمک کند  ( نادری و نراقی 1376، 63).

منظورازروش، مجموعه فعالیت هایی است که برای رسیدن به هدفی صورت می گیرد (دلاور1385، 175). 

روشهای پژوهش درواقع ابزارهای دست یابی به واقعیت به شمار می روند. درهرپژوهش، پژوهش گرتلاش می کند تا مناسب ترین روش را انتخاب کند و آن روشی است که دقیق تر از سایر روش های دیگر قوانین واقعیت را کشف کرده و روابط موجود بین متغیرها را تبیین کند. بنابراین شناخت واقعیت های موجود و پی بردن به روابط میان آنان مستلزم انتخاب روش تحقیق مناسب می باشد. درواقع می توان گفت که اثربخشی یک کارپژوهشی، موکول به انتخاب درست روش تحقیقی است که مناسب با آن نوع خاص پژوهش باشد.

با عنایت به موضوع انتخابی، این پژوهش به طور کلی پژوهش “توصیفی (غیرآزمایشی) ” است که موضوع آن بررسی روابط موجود بین متغیرها و ارائه پیشنهادهای کاربرد پذیر در عرصه عملی است. در روش توصیفی محقق به بررسی”شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاه‌های اجرایی” پرداخته و پیشنهادات کاربردی ارائه  می‌گردد. در این پژوهش از روش پیمایشی استفاده نمودیم که اطلاعات بطور مستقیم از افراد مطرح می‌باشد. در روش میدانی داده‌ها از یک پرسشنامه عادی بی‌نام حاوی سوالات بسته با مقیاس ترتیبی و گزینه‌ای در ارتباط با فرضیات پژوهش استفاده شده است.

1-9 قلمرو تحقیق

1-9-1- قلمرو موضوعی تحقیق

این تحقیق به بررسی شناسایی عوامل موثر بر انگیزش کارکنان دیوان محاسبات منطقه (1) و رابطه آن با کشف و پیشگیری تخلفات مالی در دستگاههای اجرایی می پردازد .

1-9-2- قلمرو مکانی تحقیق

به لحاظ مکانی، این تحقیق در بین کارمندان اداره کل  دیوان محاسبات استانهای منطقه (1) صورت گرفته است.

شامل :استانهای سمنان  ، تهران ، البرز ، قم ، قزوین ، مرکزی

2-پاسخگویی

 

3-سرعت

 

4-یکپارچگی و پیچیدگی

 

5-تجهیز شایستگی های اصلی و مرکزی

 

6-کیفیت بالا و بهبود محصولات

 

7-فرهنگ تغییر

 

یک سازمان،زمانی چابک خواهد بود که به واسطه اهرم کردن دانش و همکاری داخلی و با دیگر سازمانها قادر به هماهنگی باشد و به صورت سریع و کارا همه منابع مورد نیاز را خلق،تولید و پشتیبانی کند.بنابراین،سازمان باید:

 

*اطلاعات حساس را با تأمین کنندگان،شرکا و مشتریان به اشتراک بگذارد.

 

*تغییرات بازار و تغییرات در ارزش مشتری را پیش بینی کند.

 

*با حداقل ذخیره موجودی و تولید مبتنی بر تقاضای کششی به تغییرات پاسخگو باشد.

 

*توانایی انسجام افراد،فرایندها،و دانش و مهارت ها را داشته باشد که این کار بدون توجه به مکان سازمانی در داخل شرکت و یا در داخل شرکتهای تأمین کننده،شرکا و مشتریان انجام خواهد گرفت.(شهایی،1387،ص23)

 

2-15-اصول زیر بنایی چابکی:
 

چابکی عبارتی جامع است که در تمامی زمینه های بنگاه از قبیل تولید،بازاریابی،طراحی،سازماندهی و افراد نفوذ می کند.چابکی ترکیبی از محصولات فیزیکی،خدمات و اطلاعات است که با تغییر نیازمندیهای مشتری تغییر می کند.برای چابکی چهار اصل زیر بنایی معرفی شده است که عبارتند از:

 

1-تحویل ارزش به مشتری

 

2-آمادگی در رویارویی با تغییرات

 

یاتا و ایکائو:پایان نامه درمورد حقوق هوایی
              یاتا و ایکائو
در اواخر جنگ دوم جهانی، در زمانی که ترافیک هوایی در سطح بین­المللی به سرعت گسترش پیدا می­کرد، در کنفرانس شیکاگو 1944 تصمیم گرفته شد سازمان بین­الملل موقت هواپیمایی کشوری تشکیل شود که متعاقباً جای خود را به ایکائو داد. این سازمان نقش اصلی را در مسائل مختلف هوانوردی از جمله حل و فصل اختلافات هوایی دارد.ایکائو بلافاصله پس از شکل­گیری در سال 1947 به یکی از سازمان­های تخصصی سازمان ملل متحد تبدیل شد. ایکائو سازمان مهمی است که تقریباً همه کشورهای جهان در آن عضویت دارند. امور روزانه آن به وسیله شورای ایکائو اداره می­شود. شورای ایکائو وظایف متعددی دارد که جنبه­های حقوقی، فنی و اقتصادی دارند. این شورا که 33 عضو دارد، تحت نظارت مجمع عمومی سازمان، انجام وظیفه می­کند. ایکائو یک کمیته حقوقی دارد که وظیفه آن آماده سازی و تهیه پیش نویس معاهده­های حقوق هوایی و تسلیم آن­ها به کنفرانس دیپلماتیک برای تصویب نهایی است. کمیته حقوقی وظایف خود را از کمیسیون بین­المللی ناوبری هوایی و کمیته بین­المللی متخصصان حقوق هوایی پیشین گرفته است.

کنفرانس متصدیان حمل و نقل بین­المللی که در سال 1945 با حضور مجموعه­ای از شرکت­های هواپیمایی جهان در هاوانا (کوبا) تشکیل شده بود به ایجاد اتحادیه حمل و نقل هوایی بین­المللی (یاتا) منجر شد. مقر اصلی آن در مونترال کانادا می­باشد. یاتا جایگزین اتحادیه دیگری به نام اتحادیه ترافیک هوایی بین­المللی (که آن هم به اختصار یاتا نامیده می­شد) شد که در سال 1919 بوسیله شش کشور اروپایی در لاهه تشکیل شده بود. فرق یاتای جدید با یاتای قدیمی این است که یاتای جدید یک اتحادیه جهانی است و کار اصلی آن، تعیین تعرفه هواپیمایی است در حالی که اتحادیه قبلی به وسیله کشورهای اروپایی ایجاد شده بود و به امور مختلف هواپیمایی می­پرداخت. یاتا موجب همبستگی و اتحاد شرکت­های بزرگی شده است که در پروازهای منظم بین­المللی فعالیت می­کنند. هدف اصلی یاتا، گسترش حمل و نقل هوایی سالم، منظم و اقتصادی است و با دولت ارتباط نزدیک و قوی داشته، در مسایل هواپیمایی، مثلاً در تعیین تعرفه حمل بار و مسافر نقش اساسی ایفا می­کند.بنابراین حقوق هوایی را می­توان به این صورت تعریف کرد: حقوق هوایی مجموعه استانداردها، اصول و مقررات حاکم بر استفاده از فضای هوایی است که در جهت رفع نیازهای مردم جهان و رعایت حقوق کشورها و توسعه متصدیان حمل و نقل هوایی به کار برده می­شوند.[2]

مسائل مختلف حقوق بین­الملل عمومی، خصوصی و جزایی هر کدام به نوعی در حقوق هوایی مطرح می­شوند. از طرفی، حقوق هوایی تنظیم کننده روابط میان دول است و مسائلی از قبیل اینکه کشورها نسبت به قلمرو هوایی خود چه حقوق و تکالیفی دارند؟ هواپیمای کشوری به هنگام پرواز در فضای کشوری دیگر چه مقرراتی را باید رعایت کند؟ آیا کشورها حق تعیین دالان­های هوایی را در فضای کشور خود، برای تردد هواپیماهای بیگانه دارند؟ آیا هواپیماهای کشوری به هنگام پرواز بر فراز کشورهای دیگر آزادند هر نوع کالایی با خود  حمل نمایند؟

هواپیماها به هنگام پرواز در دالان های بین­المللی چه مقرراتی را باید رعایت کنند؟ حقوقی (عمومی)

هوایی به این سوالات که در روابط بین دولت­ها مطرح می شوند، پاسخ می­دهد. حقوق هوایی روابط میان اشخاص (حقیقی و حقوقی) را هم تنظیم می­کند. از آن جمله می­توان به حقوق بین مسافر و متصدی حمل و نقلی که موارد مقرر در معاهدات را رعایت نکند چه مجازاتی در نظر گرفته شده است ؟ در صورت وارد آمدن خسارت به وسایل شخصی مسافر، او تا چه زمانی می­تواند علیه متصدی حمل و نقل شکایت نماید؟ بیشترین میزان غرامتی که ممکن است به فرد خسارت دیده پرداخت شود. چقدر است این مسایل که در حقوق (خصوصی) هوایی مطرح می­شوند موضوع کتاب «حقوق حمل و نقل بین­المللی هوایی» است که مؤلف در کتاب مزبور آن­ها را مورد بررسی قرارداده است. حقوق بین­المللی جزایی نیز در حقوق هوایی جایگاهی دارد. ممکن است کسی خلبان خدمه و مسافران هواپیما را به مرگ تهدید نموده، هواپیما را برباید، عده ای تروریست به تاسیسات فرودگاهی حمله و امنیت هواپیما را به خطر بیندازد. شخصی در داخل هواپیما مواد منفجره حمل نمایدو…

 

[1]. International Air Transport Association (IATA).

[2]. پروین، فرهاد، خسارت معنوی در حقوق ایران، تهران، ققنوس، 1380، ص 51.

 

 فهرست جداول
 جدول شماره 1 – مشخصات کلی آفلاتوکسینها

 
5
جدول شماره 2 – فرم شناسنامه محصول
31
جدول شماره 3 – شناسایی مخاطرات احتمالی
35
جدول شماره 4 – ارزیابی مخاطرات شناسایی شده
35
جدول شماره 5 – طرح HACCP و برنامه های پیش نیازی عملیاتی
39
جدول شماره 6 – طرح تصدیق
40
جدول شماره 7 – نتایج آزمون آفلاتوکسین B1 در شش مرحله از فرآیندهای فرآوری پسته خام
52
جدول شماره 8 – میانگین و انحراف معیار نتایج آزمون آفلاتوکسین B1 در شش مرحله از فرآیندهای فرآوری پسته خام
53
جدول شماره 9 – میانگین و انحراف معیار و درصد کاهش میزان آفلاتوکسین B1 در مراحل فرآوری پسته خام
53

فهرست شکلها
 

شکل شماره 1 – مقایسه سطح زیر کشت و محصول پسته تولیدی در ایران و دیگر کشورها
3
شکل شماره 2 – سطح زیر کشت پسته در استانهای مختلف کشور در سال 2008 میلادی
4
شکل شماره 3 – تصویر میکروسکوپ الکترونی از Aspergillus Flavus
5
شکل شماره 4 – برداشت محصول در باغ پسته
27
شکل شماره 5 – خشک کردن پسته در میدان آفتابی
27
شکل شماره 6 – نوار بازرسی پسته
28
شکل شماره 7 – نمونه برداری از انبار پسته
28
شکل شماره 8 – نمودار جریان فرآیند
33
شکل شماره 9 – نمودار پیک HPLC سم آفلاتوکسین در غلظت Ppb4/0
47
شکل شماره 10 – نمودار پیک HPLC سم آفلاتوکسین در غلظت Ppb2/1
48
شکل شماره 11 – نمودار پیک HPLC سم آفلاتوکسین در غلظت Ppb2
48
شکل شماره 12 – نمودار پیک HPLC سم آفلاتوکسین در غلظت Ppb8/2
49
شکل شماره 13 – نمودار پیک HPLC سم آفلاتوکسین در غلظت Ppb6/3
49
شکل شماره 14 – منحنی کالیبراسیون آفلاتوکسین B1
50
شکل شماره 15 – میانگین نتایج آزمون آفلاتوکسین B1 در قبل و بعد از شش مرحله از فرآیندهای فرآوری پسته خام
53
 فهرست پیوستها
 

پیوست شماره 1 – روش اجرایی کنترل مدارک و سوابق
59
پیوست شماره 2 – روش اجرایی بازنگری مدیریت
68
پیوست شماره 3 – روش اجرایی ممیزی داخلی
74
 چکیده
 پسته یکی از مهمترین و عمده ترین محصولات کشاورزی تولید ایران است . این میوه گیاهی است از خانواده Anacardiacea كه گونه اهلی آن بنام Pistacia vera L می‏باشد . با توجه به اهمیت و موارد مصرف این محصول و با توجه به توسعه باغات پسته در سنوات اخیر به منظور كمك به تأمین احتیاجات غذائی , صنعتی و صادراتی كشور ضرورت ایجاب می‏كند با بهبود مسئله داشت و برداشت و با تأسیس كارگاههای تهیه و بسته‏بندی مجهز در مناطق پسته خیز و مستعد كشور بر بهبود كیفیت پسته افزوده ت

ا محصول بیشتر و مرغوب‏تری به بازارهای داخلی و خارجی عرضه نمود . در این راه یکی از مسائل و مشکلات عمده ، تولید سم آفلاتوکسین در اثر فعالیت قارچی گونه های آسپرژیلوس میباشد . آفلاتوکسین یکی از سموم قارچی میباشد که به طور عمده توسط Aspergillus flavus و Aspergillus parasiticus در شرایط مناسب از لحاظ رطوبت و دما تولید میگردد .
از این رو به منظور تامین سلامت محصول پسته ، استفاده از روشهای علمی اثربخش بر مبنای اقدامات پیشگیرانه در زمینه تولید آفلاتوکسین در زنجیره تولید محصول پسته مانند سیستمهای تضمین کیفیت و کنترل فرآیند بر مبنای استاندارد ISO22000:2005 میتواند از موثرترین روشها برای کنترل آلودگی به سم آفلاتوکسین باشد .
الزامات سیستم ISO22000:2005 در یک ترمینال پسته به صورت پایلوت اجرا شد و میزان آفلاتوکسین B1 در قبل و بعد از هر مرحله از فرآیند فرآوری پسته با دستگاه HPLC اندازه گیری گردید و نتایج بدست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده بیشترین میزان کاهش آفلاتوکسین در مرحله نوار بازرسی پسته تر می باشد و مراحلی مانند خشک کن و انبارش موقت بیشتر نقش پیشگیری از به وجود آمدن آفلاتوکسین را دارند بنابراین تاثیر معنی داری در کاهش این سم ندارند .
با توجه به این موارد نتیجه می گیریم که مراحل OPRPو CCP از لحاظ اهمیت در کنترل مخاطره با یکدیگر تفاوتی ندارند بلکه جنس اقدام کنترلی آنها متفاوت است و همچنین برای استقرار یک سیستم مدیریت ایمنی مواد غذایی اثربخش ایجاد زیرساختهای مناسب و کارآمد ضروری است.
 کلمات کلیدی : پسته ، آفلاتوکسین ، ISO 22000 ، CCP ، OPRP
 مقدمه
 پسته گیاهی است از خانواده Anacardiacea كه گونه اهلی آن بنام Pistacia vera L می‏باشد. درخت پسته دو پایه بوده و چنانچه تلقیح نشود میوه مغز پیدا نكرده و پوك باقی می‏ماند [ ابریشمی، 1373]. مغز پسته از نظر ارزش غذایی بسیار غنی بوده و دارای 4/57% چربی و 7/21% پروتئین میباشد. میزان چربیهای غیر اشباع پسته 8/89% بوده که 2/18% آنها را PUFA ها 1 تشکیل میدهند. پسته دارای مقادیر بسیار زیادی آهن قابل جذب است و به همین دلیل به عنوان یک ماده خون ساز شناخته می شود [افصح، 1385].
بر اساس آمار منتشر شده سازمان خواروبار جهانی2 در سال 2008 سطح زیر کشت پسته در جهان 609 هکتار میباشد که 440 هکتار آن متعلق به ایران است. ایران به عنوان بزرگترین تولید کننده و صادر کننده پسته در جهان میباشد. طبق آمارهای اخذ شده از سازمان خواروبار جهانی در سال 2006 تولید پسته ایران 229657 تن بوده که در حدود 40% از پسته کل جهان را شامل میشود [ Olsen,2009 ]. كشت پسته در كشورهای دیگر نیز از قبیل تركیه، یونان، ایتالیا و اسپانیا مرسوم بوده و اخیرا در آمریكا و استرالیا نیز كاشت می‏شود كه می‏توانند رقبای محصول پسته ایران باشند [ غیبی، جوادی خسرقی، 1384].
مناطق مهم كشت پسته در ایران عبارتند از: رفسنجان، كرمان، سیرجان، زرند، راور و شهر بابك كه جمعأ 95 درصد سطح كشت را تشكیل می‏دهد و همچنین اردكان یزد، دامغان، قزوین، خراسان، بلوچستان، اصفهان و زرند ساوه. در ضمن در شمال شرقی خراسان نیز در مرز ایران و ترکمنستان و افغانستان جنگلهای پسته به صورت خودرو وجود دارد كه محصول آن ریز و غالبأ در شیرینی سازی به مصرف می‏رسد. به گزارش منابع باستانی این مناطق به عنوان منشا و خاستگاه اصلی پسته در جهان میباشند [ ابریشمی، 1373].
شکل 1 – مقایسه سطح زیر کشت و محصول پسته تولیدی در ایران و دیگر کشورها [ Olsen,2009 ]

Poly Unsaturated Fatty Acids
FAO
ارقام مهم پسته ایران عبارتند از: اوحدی، كله‏قوچی، ممتاز، اكبری، شستی ( استان كرمان ) و كله بزی و شمشیری (قزوین) و شاه پسند ( دامغان ) ارقام پسته سایر مناطق كشور مخلوطی از

رواندا(1994)، هاییتی (1995)، کوزوو(1998)، دارفور(2003) و اخیرا در لیبی.
امروزه و پس از پایان جنگ سرد، شورای امنیت در عراق، کوزوو، افغانستان و اخیرا در لیبی_ گذشته از وقایعی که در این کشورها اتفاق افتاده است_ دست به اقداماتی با دلایل متفاوت زد، دلایلی که به نظر می­رسد مفاهیم جدیدی _ علاوه بر آن­چه در اسناد بین­المللی به­ویژه منشور ملل به عنوان مبنای قانونی و مشروع _ برای توسل به ­زور بوده است.
«مداخله­ی بشر­دوستانه[2]»در کوزوو و به­کارگیری این مفهوم به عنوان «مسئولیت حمایت[3]» در لیبی و «مبارزه با تروریسم» حتی از طریق «حمله پیش­دستانه»[4] در افغانستان و یا « دفاع پیشگیرانه[5]» در عراق از جمله مفاهیمی هستند که اقدام دسته­جمعی و کاربرد زور در لوای آن­ها بکار گرفته شده است. چنان­که گفته شد منشور ملل متحد کشورها را علاوه بر این­که از کاربرد زور علیه تمامیت ارضی و استقلال سیاسی یکدیگر منع کرده است، این وضعیت شامل ممنوعیت تهدید همدیگر نیز می­شود. بنابراین در یک عنوان کلی می­توان بیان داشت: کاربرد زور و نیز تهدید به کاربرد زور در روابط بین­المللی از سوی دولت­ها علیه یکدیگر، متضمن مسئولیت بین­المللی برای دولت مرتکب است و این عمل نقض قواعد بین­المللی محسوب می­شود.
این پژوهش قصد دارد با بررسی مفهوم تهدید به­کارگیری زور و کاربرد زور در دوره­های مختلف تاریخی، اقدامات صورت گرفته در کشورهای عراق، کوزوو، افغانستان و بخصوص لیبی را در ارتباط با منشور ملل متحد مورد واکاوی قرار دهد و میزان انطباق آن تصمیمات و اقدامات را با حقوق­بین­الملل و به خصوص منشور از هنگام تدوین تا دوره معاصر را بررسی نماید. هم­چنین این پژوهش می­خواهد به پرسش­های اساسی­ای در موضوع کاربرد زور پاسخ دهد که:
آیا مفهوم توسل به زور از هنگام تاسیس سازمان ملل و تصویب منشور، دچار تغییر و تحولاتی شده است؟ اگر پاسخ مثبت است این تغییرات در چه حوزه ها و سطوحی بوده است؟ در صورت منفی بودن پاسخ، آیا اکنون نیاز به ایجاد تغییر و تحول در منشور وجود دارد ؟
در بررسی سوابق، مطالب بسیاری در خصوص کاربرد زور در روابط بین­المللی از سوی کارشناسان و حقوق­دانان به رشته تحریر درآمده است. این مطالب عموما پس از وقوع یک واقعه بین­المللی نظیر جنگ یا نقض حقوق بین­الملل و یا قاعده­ای آمره به نگارش درآمده­اند. مفاهیم اصلی در آن موضوع در چارچوب حقوق­بین­الملل مورد بررسی قرارگرفته و سعی شده است تا جوانب مختلف حقوقی و عرفی موضوع واکاوی گردیده و از لحاظ انطباق یا مغایر بودن با اسناد مهم بین­المللی بررسی گردند. اگر بگوییم قریب به اتفاق این نویسندگان در مقام حمایت یا مخالفت با واقعه­ای به ارایه ادله حقوقی یا ضوابط عرفی بین­المللی پرداخته­اند، سخن به گزاف نرفته است. به همین دلیل می­توان ادعا کرد که چنین قضاوت­هایی در شرایط نامناسب و تحت تاثیر واقعه مذکور بوده­اند. از این­رو اعتقاد بر این است که موضوعات حقوقی بخصوص ضوابط بین­المللی که با حاکمیت دولت­ها ارتباط بسیاری دارد، نیازمند شرایط عادی و بررسی در وضعیت متعادل است. به همین منظور است که اغلب نوشته­ها اگر چه سعی کرده­اند در چارچوب حقوقی به موضوع بپردازند و نتیجه­گیری حقوقی داشته باشند و واقعه را به لحاظ حقوقی رد کنند، ولی در نهایت ناچار شده­اند به لحاظ اخلاقی موضعی متفاوت گرفته و بر خلاف دیدگاه حقوقی که مبنای رفتار بین­المللی بایستی باشد،

اقدامی را بپذیرند.
در بررسی نوشته­های در این باب باید گفت عمده­ی نوشته­ها در حوزه کاربرد زور، در قالب مقالاتی است که در مجلات حقوقی به نگارش درآمده­اند. بخشی از این نوشته­ها را می­توان به شرح زیر بیان نمود:
مسعود طارم­سری، بهرام مستقیمی و نسرین مصفا طی مقاله­ای با عنوان «کوشش دولت­ها برای منع به جنگ و تعریف تجاوز» که زیر نظر دکتر جمشید ممتاز تهیه شده است[6]، به جنگ قانونی و حق طبیعی دولت­ها در طی دوران­های مختلف می­پردازند. این پژوهش به تلاش­هایی اشاره می­کند که دولت­ها برای ایجاد محدودیت در کاربرد زور در قراردادها و اسناد بین­المللی انجام داده­اند.
پروفسور تاورنیه، در مطلبی به عنوان «مساله مشروعیت توسل به زور در عراق توسط ایالات متحده آمریکا» با تاکید بر لزوم تفکیک بین «بهانه» و «علت» در اقدام به جنگ، به موضوع عراق می­پردازد و آن­را در چارچوب منشور ملل متحد بررسی می­کند[7]. وی ماده (51) منشور را تنها استثنای منع کاربرد زور می­داند و با بررسی عنصر زمان در قضییه عراق، بحث «دفاع مشروع پیشگیرانه» را طرح می­کند و ضمن رد اقدام آمریکا، هرگونه تغییر در مفهوم توسل به زور را در حقوق بین­الملل رد می­کند. دکتر ضیاء­الدین مدنی در مقاله­ی «تحول دفاع مشروع در حقوق و در عمل» با تاکید بر این­که دفاع مشروع تنها استثنای بر منع کاربرد زور است، به بررسی مفهوم کاربرد زور و دفاع مشروع در دوره های مختلف تاریخی می­پردازد و سعی دارد تغییرات حادث شده بر این مفهوم را در حقو­ق بین­الملل مورد بررسی قرار دهد. او با طرح موضوع واقعه­ی یازده سپتامبر به تاثیر آن در اقدامات بعدی پرداخته و قصد دارد میزان انطباق تعاریف و تحولات را در حقوق بین­الملل واکاوی نماید.
دکتر جمشید ممتاز در مقاله­ی «مداخله بشردوستانه ناتو در کوزوو و اصل عدم توسل به زور[8]» اقدام ناتو را در به­کارگیری زور علیه صربستان از منظر منشور ملل متحد بررسی کرده و آنرا با روح حاکم بر منشور ملل متحد مغایر می­داند.
خانم شیما عرب اسدی دانشجوی دکترای حقوق­بین­الملل در مقاله­ای که در سایت دیپلماسی ایرانی به چاپ رسیده است[9]، با طرح دکترین مسوولیت حمایت و بررسی ابعاد آن، موضوع کاربرد زور دسته جمعی علیه لیبی را مورد بررسی قرار داده است و وقوع جرم نسل کشی از سوی نیروهای دولتی لیبی را باعث به­وجودآمدن بستر لازم برای واکنش بین­المللی می­داند. وی هم­چنین به مسوولیت کشورها برای بعد از مداخله نظامی در چارچوب مسوولیت حمایت اشاره می­کند که بایستی از سوی جامعه جهانی اعمال گردد.
جی.ای­لینتر در مقاله­ای تحت عنوان «مداخله بشر دوستانه؛ مشروع سازی غیر قانونی»(Intervention: Legistimising The Illegal Humanitarian) که در سال 2005 در مجله مطالعات دفاعی (Defence Studies) به چاپ رسیده است به بررسی مفهوم مداخله بشردوستانه و مسوولیت حمایت پرداخته است. او معتقد است که مفهوم مداخله بشردوستانه و مسوولیت حمایت برگرفته از مفهوم جنگ عادلانه بوده و در حقیقت در حقوق ­بین­الملل اصلی به عنوان مداخله بشردوستانه وجود نداشته و از همین رو می­توان این­گونه مداخلات را غیر قانونی دانست. وی اعتقاد دارد به­رغم غیرقانونی بودن چنین مداخلاتی از منظر حقوق­بین­الملل، در بیشتر موارد از منظر اخلاقی مداخلات مشروعند. او در مقاله، سه دوره مختلف را در موضوع مداخلات بشر دوستانه بیان می­کند: 1/ دوره پیش از منشور 2/ دوره بعد از منشور 3/ دوره بعد از جنگ سرد.
الیزابت ویلم شارست در کتاب«حقوق بین­الملل یا اصول بین­الملل در توسل به زور علیه دولت­ها در دفاع از خود» که در اکتبر 2005 منتشر شده است به مبانی حقوقی و عرفی کاربرد زور و دفاع مشروع مصرح در ماده 51 منشور می­پردازد. او تاکید می­کند که « منشور ملل متحد منع استفاده از زور از سوی دولت­ها بجز استفاده شورای امنیت برای حفظ صلح یا اعاده امنیت بین­المللی و حق ذاتی یک دولت بصورت فردی و جمعی برای دفاع از خود که در ماده 51 اشاره شده است را به رسمیت می­شناسد».[10]وی برای استفاده از زور در دفاع از خود به ذکر اصولی می­پردازد که معتقد است این اصول بیانیه­ای روشن از قوانین بین­المللی با مبانی ذاتی است که همه آن­ها باید با هم خوانده شوند. بنابراین تفاوت اساسی این پژوهش با سایر مواردی که به برخی از آن­ها اشاره شد دراین است که تاکید اساسی به منشور به عنوان سند حقوقی و معتبری که پایه و اساس روابط بین کشورهاست خواهد شد و منازعات و حوادث بین­المللی تنها از دریچه منشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت. ضمن این­که موضوع تهدید توسل به زور آن­چنان­که در بند(4) ماده(2) منشور در کنار توسل به زور استفاده شده است، مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. بر خلاف بررسی­های دیگر، این پژوهش با بررسی اصلی­ترین مفاهیمی که در کاربرد زور مورد استفاده قرارگرفته­اند، شامل؛ حمایت بشردوستانه، مبارزه با تروریسم و مسئولیت حمایت و بررسی انطباق آن­ها با منشور ملل متحد، ضمن این­که جهت­گیری روند بین­المللی را در استفاده از زور بنمایاند، تفاوت­ آن­را در عمل و در قوانین بطور آشکارا بین نماید.
این پژوهش پس از بررسی منابع مختلف قصد دارد به بررسی این پرسش اساسی بپردازد که :
آیا مفهوم توسل به زور و تهدید توسل به زور از هنگام تاسیس سازمان ملل تا کنون دچار تغییر و تحول شده است؟
در بررسی مفهوم کاربرد زور و تهدید به کاربرد زور، سوال­های دیگری پیش می­آید که نیازمند پاسخی در خور و حقوقی است، به­ عنوان مثال:
آیا مداخله بشردوستانه، مبارزه با تروریسم، حمله­ی پیشگیرانه و مسوولیت حمایت مفاهیم منطبق بر منشور ملل متحد برای استفاده قانونی از زور هستند؟

مواد غذایی و آشامیدنی، تولید منسوجات، تولید سایر محصولات كانی غیرفلزی و تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق و دستگاه های برقی از بالاترین توان اشتغال زایی و صنایع كانی غیر فلزی، تولید منسوجات، صنایع مواد غذایی و آشامیدنی، تولید مواد و محصولات شیمیایی و تولید ماشین آلات مولد و انتقال برق و دستگاه های برقی از بالاترین میزان اولویت سرمایه گذاری صنعتی در استان برخوردار می باشند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

نابرابری های منطقه ای و عدم تعادل بین مناطق به دلیل داشتن تبعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی موضوع مهمی در بیشتر کشورهای در حال توسعه است. بدون شک برای یک کشور درحال توسعه، توسعه اقتصادی خوب، همان توسعه متوازن مناطق خواهد بود. منابع در همه جا محدود و تمام شدنی هستند، بنابراین هدف ما باید حفظ آنها بوده و تا حد امکان کاری کنیم که از منابع موجود در زمانی طولانی تر به نفع نسل های آینده، استفاده شود. در واقع، نیل به پیشرفت و توسعه فراگیر در آینده مستلزم شناخت مناطق مختلف در مجموعه اقتصاد کشور است. کشور ما نیز، به دلیل داشتن شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، از این قاعده مستثنی نیست. در نتیجه، موفقیت در این امر مستلزم توجه به معیارهای توسعه بر اساس توانمندی های موجود هر استان در تدوین برنامه های توسعه ملی و منطقه ای بوده و در این راستا قابلیت های استان های مختلف باید شناسایی گردد. بنابراین این فصل به بررسی موضوع و روش تحقیق، اهداف، اهمیت، کاربرد نتایج تحقیق، سؤال های ویژه تحقیق و محدودیت های پژوهش می پردازد.

2-1- شرح تحقیق

1-2-1- موضوع تحقیق

امروزه افزایش توان تولیدی، نیازمند توجه ویژه به بخش صنعت و افزایش سرمایه گذاری در این بخش است. به هر حال اتخاذ سیاست های توسعه صنعتی مناسب در مناطق مختلف و مستعد، می تواند ضامن توسعه تجارت و گسترش بازار های تجاری برای تولیدات صنعتی باشد. در جامعه ایران متأسفانه تأمین نیازها به اقتضای زمان و بدون یك مطالعه و آینده نگری جامع انجام شده است. در حالی كه در سیستم پویا، برآورد نیازها و اولویت های آن در مقیاس كشور، مناطق و استان های مختلف با توجه به وضع موجود، قابلیت ها و امكانات آن صورت می گیرد. اینها از جمله مسائلی هستند كه مدیریت در سطوح مختلف بایستی برای آینده نگری مد نظر قرار دهد و بر این اساس در محدوده یك سیستم جامع رشد و توسعه،  برنامه ریزی لازم را تهیه و تنظیم نماید.  

امروزه بر همه كارشناسان و مدیران بالایی و میانی دولت ها آشكار گردیده است كه بدون داشتن نگاه كارشناسـی و استفاده از یافته های تحقیقاتی، امكـان برنامه ریزی و مدیریت دستگاههای اداری و  نیز تحول آفرینی در اقتصاد مناطق امكان پذیر نیست. استان كرمانشاه نیز به عنوان یك منطقه با اهمیت در كشور و

دارای جمعیت و مركزیت مناسب، نمی تواند به دور از این دیدگاه، مدیریت و برنامه ریزی گردد. اهمیت برنامه ریزی در بخش صنعت با توجه به ارتباطات پیشین و پسین بسیار بالا در این بخش، بیشتر از دیگر بخشهای اقتصادی است. در این استان وضعیت سرمایه گذاری و تجارب گذشته آن نشان می دهد كه عموماً روش انتخاب پروژه های سرمایه گذاری به صورت سلیقه های مدیریتی و با كمترین دخالت نتایج مطالعات علمی صورت گرفته است. این موضوع تا آنجا پیش رفته كه حتی در برنامه های توسعه اول، دوم، سوم و چهارم استان كه برای سرمایه گذاری در بخش صنعت، پیشنهادات بسیاری ارائه گردیده، هیچ گونه مأخذی مبنی بر استناد پیشنهادات به یك كار علمی از قبل انجام شده وجود ندارد. همچنین در برنامه های جدید دولت برای توسعه بنگاه های كوچك و زودبازده، مشاهده می گردد كه روش انتخاب طرح ها به گونه ای غیر علمی و غیر اقتصادی در حال اجرا بوده و تقریباً تنها عامل مؤثر انتخاب طرح، دارا بودن طرح توجیهی و سرعت در ارائه آن به كار گروه اشتغال استان می باشد. بر این اساس نیاز به تدوین و اجرای یك طرح پژوهشی با روشهای علمی قابل قبول برای بررسی زمینه های دارای مزیت سرمایه گذاری صنعتی در استان آشكار می گردد. این مطالعه به دنبال این نیاز تعریف گردیده و قصد دارد تا با بررسی وضعیت عمومی بخش صنعت در كنار استفاده از روشهای تاكسونومی عددی و تحلیل عاملی به زمینه تحلیلی و كارشناسی دست یابد كه با استفاده از آن می توان تا حدودی اولویت های سرمایه گذاری صنعتی را بدست آورد.

2-2-1- اهداف تحقیق

1- شناسایی قابلیت ها و تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با تأكید بر شاخص سودآوری.

2- شناسایی قابلیت ها و تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با تأكید بر شاخص اشتغال.

3- شناسایی قابلیت ها و تعیین اولویت های سرمایه گذاری صنعتی استان كرمانشاه با تأكید بر شاخص تركیبی سودآوری و اشتغال (شاخص های سرمایه گذاری).

3-2-1- اهمیت تحقیق

بخش صنعت یكی از مهم ترین بخش های اقتصادی در ایجاد رشد و توسعه است. صنعت برای بخش های دیگر راه را هموار می سازد به طوری كه بدون یاری صنعت، فعالیت بخش های دیگر در دنیای كنونی تقریباً دشوار و حتی غیر ممكن است. بنابراین با توجه به نقش كلیدی صنعت دست یابی هر جامعه ای به توسعه اقتصادی، بدون دست یابی به رشد بخش صنعت میسر نیست. اهمیت این مطالعه در این است كه برنامه ریزی و توسعه بخش صنعت را هدفمند نموده و امكان انتخاب استراتژی های توسعه را بر اساس شاخص های با اهمیتی چون اشتغال زایی و سودآوری امكان پذیر می نماید.

4-2-1- کاربرد نتایج تحقیق

1- رهنمون ساختن تحلیل گران و برنامه ریزان صنعتی استان در راستای تعیین اولویت سرمایه گذاری ها و تخصیص اعتبارات صنعتی با توجه به مزیت های نسبی و اولویت های تعیین شده.

2- تعیین قطب های رشد به منظور توسعه فعالیت های اقتصادی و تمركز سرمایه گذاری در منطقه و همچنین اتخاذ سیاست ها و اقدامات تشویقی.

3- شناسایی تولیدات و صنایعی كه از سودآوری و اشتغال زایی بالاتری نسبت به بقیه برخوردارند و    سیاست گذاری تشویق تولید این قبیل صنایع و هدایت منابع و امكانات از صنایعی كه فاقد مزیت می باشد، به سوی این فعالیت ها.

4- كاربرد دیگر نتایج تحلیلی ارایه الگوی مناسبی جهت استفاده از منابع محدود مالی در جهت رشد و تقویت تولید صنعتی برای دست یابی به مزیت های نسبی استان در امر صادرات صنعتی می

می­کند، کاسیسیرا و همکاران (2005) گزارش دادند که برای بهینه کردن انرژی مورد نیاز، مطلوب­ترین عمق برای ابزار جلویی (سطحی­کار) ، زمانی به­دست می­آید که عمقی برابر با 80% عمق ابزار عقبی(عمیق­کار) داشته باشد [].
حمزه و همکاران (2011) که عملکرد ابزار دو و سه سطح­کار را با ابزار یک سطح­کار در بازه عمق­های 10، 20 و 30 سانتی­متری در یک خاک رسی مقایسه نمودند؛ نتیجه گرفتند سه­سطح­کار، علاوه بر کاهش مقاومت کششی، کلوخه های بسیار کوچکتر ایجاد و امکان خاک­ورزی در بازه رطوبتی بیشتر را ممکن می­سازند. آنها موثرترین پیکربندی را دوسطح­کار پیشنهاد کردند که در آن، ابزار سطحی­کار در عمقی حدود ½ تا ⅓ عمق ابزار عمیق­کار قرار داشته باشد [].
پژوهش در خصوص استفاده از چندسطح­کارها به منظور خاک­ورزی عمیق در دنیا و به­ویژه ایران نادر است، لذا در این پژوهش سعی شد عملکرد یک زیرشکن باله­دار (یک­ سطح­کار) با دو سطح­کار و سه سطح­کار ازمنظر مقاومت ویژه و درجه خردشدگی خاک با هم مقایسه شود.

اهداف
مقایسه پارامتر­های عملکردی ( مقاومت کششی، سطح مقطع خاک به­هم­خورده، مقاومت ویژه، سطح مقطع بالاآمدگی خاک، قطر متوسط وزنی کلوخه­ای و درصد کاهش چگالی ظاهری خاک پس از عملیات خاک­ورزی) یک عمیق­کار سه سطح­کار در دو آرایش هم­راستا و زیگزاگ با یک عمیق­کار یک و دهسطح­کار در عملیات خاک­ورزی عمیق و
مقایسه پارامتر­های عملکردی یک دو سطح­کار با دو آرایش هم­راستا و زیگزاگ با تک سطح­کار در عملیات خاک­ورزی سطحی.
 
 

فصل دوم
بررسی منابع
 

2-1- روش­های خاک­ورزی
خاک­ورزی عبارت است از به­هم­خوردگی فیزیکی خاک و از بین بردن فشردگی خاک در لایه­های سطحی و عمقی به منظور تهیه بستر ریشه و بذر ، افزایش سرعت نفوذ آب، هوا و ریشه در خاک و کنترل علف­های هرز []. اهداف خاک­ورزی عبارتند از: 1) تهیه محیطی مناسب جهت جوانه زدن بذر و سر از خاک در آوردن گیاهچه، رشد و توسعه ریشه، 2) کنترل علف­های هرز، 3) مدیریت بقایای گیاهی جهت کنترل فرسایش خاک و 4) افزایش نفوذپذیری آب به خاک می­باشد []. در واقع عملیات خاک ­رزی مناسب، موجب بهبود ساختمان خاک، افزایش خلل و فرج، توزیع بهتر خاک­دانه­ها و نهایتاً اصلاح ویژگی­های فیزیکی خاک می­شود []. اجرای مناسب عملیات خاک­ورزی از دو جنبه حائز اهمیت است. نخست آن­که عملیات خاک­ورزی در بین مجموعه عملیات زراعی به عنوان انرژی­بر­ترین عملیات شناخته شده است. دوم آن­که عملکرد و کیفیت محصول نهایی نیز تا حد زیادی تابع کیفیت انجام عملیات خاک ورزی می­باشد [].انواع سامانه­های خاک ورزی را می­توان به خاک ورزی مرسوم[2] و خاک ورزی حفاظتی تقسیم نمود. در سامانه­های خاک­ورزی مرسوم، انجام عملیات می­تواند به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم شود.
خاک­ورزی از جمله عوامل مدیریتی مهمی است که می­تواند موجب تخریب یا بهبود ساختمان خاک شود. روش معمول خاک­ورزی با حداکثر به­هم خوردگی خاک با استفاده از ادوات خاک­ورز نظیر گاوآهن برگرداندار و دیسک، طی چند م

رحله موجب به­هم خوردن ساختمان طبیعی خاک سطحی می­گردد []. گاوآهن برگرداندار معمولا برای مدفون کردن بقایا، علف­های هرز، کود­های دامی و بهبود شرایط فیزیکی خاک استفاده می­شود []. استفاده از گاوآهن برگرداندار برای عملیات خاک­ورزی، نیاز به زمان و انرژی زیاد دارد. در دهه­های 1980-1970، تحول چشمگیری در مفهوم نیاز به خاک­ورزی برای تولید محصولات زراعی به وجود آمد. به همین لحاظ سامانه­های خاک­ورزی حفاظتی از جمله کم­خاک ورزی، بدون خاک ورزی و ورز-کاشت مورد توجه قرار گرفت []. لال و همکاران (1994) تغییرات زیادی در خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک، پس از 28 سال اعمال روش بی‏خاک­ورزی از جمله بهبود در وضعیت دانه‏بندی، مواد­­آلی و نفوذ آب در خاک گزارش کردند[]. مالی و اوسولیوان (1990) دریافتند که پس از 5 سال اعمال تیمار بی‏خاک­ورزی مقاومت به نفوذ در خاک سطحی نسبت به تیمار با خاک­ورزی مرسوم افزایش پیدا کرد ولی تاثیر زیادی بر عمق‏های پایین‏تر خاک نگذاشت []. بررسی‏های یالسین و همکاران (2005) نشان داد کشت مستقیم بهترین نتیجه را از نظر مصرف سوخت و راندمان خاک­ورزی با 9/8 لیتر در هکتار و 25/1 هکتار در ساعت در مقایسه با خاک­ورزی مرسوم و حداقل خاک­ورزی بدست می‏دهد؛ اگر چه خاک­ورزی مرسوم بستر بذر خوب و بدون علف هرز و عملکرد خوب را تهیه می‏کند اما کشت مستقیم تقریبا 6 برابر مصرف سوخت و 4 برابر زمان عملیات را کاهش داد []. چهار روش تهیه بستر بذر و کاشت گندم آبی توسط همت (1375) در منطقه اصفهان انجام گردید. این روش‏ها شامل دیسک­زدن بعد از شخم و کاشت با خطی­کار غلات، خاک­ورزی با خاک­ورز دوار (روتیواتور)، ورز-کاشت و بی‏خاک­ورزی بود. نتایج نشان داد که روش دیسک زدن، به طور معنی‏داری بیش­ترین درصد سبز نهایی و بیش­ترین شاخص سرعت سبزشدن را داشت و روش بی‏خاک­ورزی به طور معنی‏داری کمتر از روش دیسک زدن بود. روش ورز-کاشت به طور معنی‏داری دارای کم­ترین درصد سبز نهایی بذر و شاخص سرعت سبز شدن بود [].

2-1-1- خاک­ورزی اولیه[3]
خاک­ورزی اولیه خاک را برش داده و خرد می­کند و سطح خاک را خشن و ناهموار­تر رها می­کند. بقایای گیاهی ممکن است با برگردان کردن دفن شوند و یا با لایه­های خاک مخلوط شوند یا اساساً دست نخورده رها گردند. معمولا در خاک­ورزی اولیه از ابزار­هایی مانند گاوآهن برگرداندار، گاوآهن قلمی یا چیزل ،پنجه غازی عریض، دیسکو دیگر ابزار های­مشابه استفاده می­شود [].

2-1-2- خاک­ورزی ثانویه[4]
پس از شخم، در عمقی معمولا برابر با عمق خاک­ورزی کلوخه می­شود. بستر بذر در صورتی آماده خواهد شد که کلوخه­های سطحی در عمق کم­تر ( حدود نصف) از عمق شخم، شکسته شوند و در صورت لزوم لایه­ی سطحی خاک تثبیت شود []. خاک­ورزی ثانویه برای تهیه بستر بذر انجام می­شود. ضمناً از ادوات خاک­ورزی ثانویه جهت از بین بردن علف­های هرز، مخلوط کردن بقایای گیاهی وعلف­کش­ها با خاک استفاده می­شود [].

2-2- تراکم خاک
تراکم خاک کاهش در حجم منافذ خاک و بازآرایی در ذرات خاک است که در اثر پدیده های طبیعی و عوامل خارجی (تردد تراکتور روی سطح خاک و توسط ابزارهای مکانیکی در داخل خاک) ایجاد می شود. زمانی خاک به عنوان یک خاک متراکم مطرح می شود که تخلخل در آن به حدی کم باشد که تهویه در خاک به سختی اتفاق افتد و یا خاک سفت است و منافذ آن ، آنقدر کوچک هستند که از نفوذ ریشه ممانعت می کنند ونفوذپذیری آب به خاک و زهکشی خوبی اتفاق نمی افتد []. تاثیر زیان­آور تراکم زیاد خاک ، به­صورت افزایش فرسایش، کاهش بازده محصولات، افزایش انرژی مورد نیاز در خاک­ورزی و صدمات محیطی دیده می شود []. تراکم خاک یکی از معضلات موجود در کشت محصولات کشاورزی می­باشد که به دلایل مختلفی این اثر در خاک­های کشاورزی ظاهر می­شود. یکی از عوامل، تراکم خاک زیرین ناشی از وزن خاک بالایی می­باشد که به صورت طبیعی ایجاد می­شود[]. از دیگر عوامل تراکم خاک، تردد ماشین­های مدرن و سنگین در خاک­های تر ، استفاده بیش از حد از خاک بدون آیش­گذاری و رعایت نناوب زراعی و چراندن بیش از حد حیوانات [].در خاک­های متراکم، منافذ بزرگ، که موثرترین عامل در حرکت آب وگاز در خاک می­باشند، کاهش می­یابند و بنابراین توانایی خاک برای انتقال آب کاهش می­یابد ودر کل تبادل گازی خاک محدود می­شود []. تراکم خاک همچنین استحکام خاک را افزایش می­دهد ودر نتیجه باعث به تاخیرافتادن رشد ریشه می­شود [].
هنگامی که خاک متراکم شده باشد، برای حرکت ریشه درون خاک، عملیات خاک­ورزی برای از بین بردن و مدیریت تراکم خاک ممکن است ضروری باشد. خاک­ورزی بیش­تر از عمق 350 میلی­متری را عملیات زیرشکن­زنی (subsoiling) می­نامند. اگر چه عملیات خاک­ورزی برای چند هزار سال به منظور نرم کردن خاک سطحی استفاده می­شد، عملیات زیر شکن زنی، تقریبا یک عملیات جدیدی محسوب می­شود که فقط از زمانی که تجهیزات کشاورزی به دلیل وزن زیاد و تردد زیادشان خاک را به شدت متراکم کرده­اند، استفاده می­شود. تا قبل از قرن 20 ،توانایی خاک­ورزی در اعماق زیاد به دلیل نبود نیروی کشنده، امکان نداشت. اخیرا عملیات زیرشکن زنی، در سراسر جهان رواج پیدا کرده است. خاک­های زیادی به عملیات زیرشکن­زنی پاسخ مثبت دادند و وضعیت تراکم خاک بهبود پیدا کرده است. ابزار­هایی که برای خاک­ورزی استفاده می­شود محدوده­ی وسیعی دارند و در نتیجه از نظر توانایی نفوذ در خاک، نیروی کششی مورد نیاز، سطح مقطع خاک به هم خورده متفاوت می باشند. به هر حال عملیات زیرشکن­زنی یک عملیات پر هزینه می­باشد که بایستی به صورت درست انجام شود تا بیش­ترین فایده را داشته باشد [].
شاخص مخروطی ، قابل قبول­ترین معیار برای اندازه گیری تراکم خاک می باشد که برای تخمین زدن این که ریشه توانایی حرکت در خاک را دارد یاخیر،استفاده می شود . شاخص مخروطی با زاویه­ی مخروط 30 درجه به منظور تخمین این نیرو استاندارد شده است . اگر مقدار­های شاخص مخروطی نزدیک 5/1 تا 2 مگا پاسکال باشد بدین معنی است که ریشه برای حرکت در خاک با محدودیت رو به رو شده است [].
نکته­ی حائز اهمیت دیگر این است که باید توجه داشت که این عملیات در رطوبت مناسب انجام شود. حد خمیری ،معیاری برای تشخیص بهترین وضعیت خاک برای خاک­ورزی می باشد [].در برخی از خاک­ها که از بین بردن تراکم خاک لازم نیست، با عملیات زیرشکن­زنی افزایشی در محصول ایجاد نمی­شود. همچنین زیرشکن­زنی، هنگامی که آبیاری در دسترس باشد، افزایش در محصول ایجاد نمی­کند [].
خاکی که با عملیات زیرشکن زنی تراکم آن از بین رفته است، ممکن است که با رفت و آمد در همان منطقه دوباره خاک متراک شود. محققان نشان دادند که دوبار تردد تراکتور روی یک خاک، باعث می­شود که به وضعیت تراکم خاک به حالت قبل از عملیات زیرشکن­زنی برگردد [].اگر تردد کنترل شود، مزایای عملیات زیرشکن زنی میتواند طولانی مدت و برای رشد محصولات سودمند باشد [].
زیرشکن­ها برای به­هم­زدن خاک در عمق بیش­تر از عمق کاری وسایل خاک­ورزی مرسوم و برای شکستن لایه ­ی سخت خاک که نتیجه­ی تراکم ناشی از تردد ماشین­آلات سنگین و همچنین عملیات مکرر خاک­ورزی در یک عمق سطحی می­باشد، استفاده می­شود. بنابراین، آن­ها باید دارای یک ساق محکم باشند تا بتوانند در عمق 45 تا 75 سانتی­متر و یا حتی بیش­تر، کار کنند []. استفاده از زیرشکن باعث نفوذ پذیری خاک نسبت به رطوبت و ریشه­ها می­شود و افزایش محصول ناشی از کاربرد صحیح آن 50 تا 400 درصد گزارش شده است []. هر ابزار عمیق­کار دارای یک عمق بحرانی است که اگر عمق کار آن بیشتر از آن (زیر عمق بحرانی) باشد؛ به­هم خوردگی خاک اتفاق نمی افتد ولی مقاومت کششی ابزار به مقدار زیادی افزایش می­یابد. بنابراین، برای بهینه کردن عملیات خاک­ورزی عمیق باید از راه­کارهایی که می­توان عمق بحرانی را افزایش داد، استفاده نمود.

2-3- مقاومت کششی، سطح مقطع خاک به هم خورده و مقاومت ویژه
اندازه­گیری مقاومت کششی و توان مورد نیاز یک ابزار خاک­ورز برای تعیین نوع و اندازه تراکتور جهت استفاده از آن ابزار بسیار مهم می­باشد[]. ازآنجا که کاهش مقاومت کششی ابزار­های خاک­ورز همواره یکی از جنبه­های مهم عملیات خاک­ورزی می­باشد؛ بهینه سازی ادوات به­منظور کاهش مقاومت کششی از اهمیت بالایی برخوردار است [].
توان کششی مورد نیاز ابزار خاک­ورز تابعی از ویژگی­های خاک، هندسه ابزار، عمق کار و سرعت پیشروی ابزار می­باشد []. عوامل متعددی بر نحوه عملکرد ابزار­های خاک­ورز موثر اند. میزان مصرف انرژی و نیروی مورد نیاز جهت حرکت یک وسیله ابزار خاک­ورز در خاک تابعی از متغیر­هایی نظیر شکل هندسی تیغه، نحوه حرکت تیغه در خاک و شرایط اولیه خاک می­باشد []. رطوبت اولیه خاک، سرعت پیشروی، عمق و عرض کار تیغه و نیز زاویه حمله و تمایل تیغه نیز از جمله عواملی هستند که بر عملکرد برش و جابجایی خاک موثر می­باشد [].
زاویه حمله ابزار خاک­ورز یکی از عوامل موثر بر مقاومت کششی ادوات خاک­ورز به حساب می­آید. تحقیقات نشان داده که چنان­چه زاویه حمله تیغه ادوات خاک­ورز کوچک­تر باشد (تا زاویه 5/67 درجه)، نفوذ وسیله به داخل خاک راحت­تر صورت می­گیرد []. مک کیز و ماسوار (1997) تأثیر پارامترهای هندسی ابزار خاک ورز بر مقاومت کششی، خرد شدگی و برش خاک را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که زاویه حمله، عرض تیغه و عمق کار بر مقاومت کششی تأثیر معنی­داری داشت. با افزایش زاویه حمله از 30 به 90 درجه مقاومت کششی افزایش یافت و با افزایش دو برابری عرض کار، مقاومت کششی 35 درصد افزایش یافت []. آلوکو و سیج (2000) تأثیر زاویه حمله بر نوع و ویژگی های شکست خاک در جلوی تیغه پهن را بررسی نمودند. نتایج نشان داد که با افزایش زاویه حمله تیغه، سطح تماس بین خاک و فلز افزایش یافت که موجب افزایش مقاومت کششی شد [].
زونه (1956) فرایند بریدن ، خرد­شدن ، شتاب­یافتن و بالابری خاک توسط یک تیغه صلب را مطالعه نمود و نتیجه گرفت حدود 60 درصد مقاومت موجود در برابر حرکت تیغه در خاک به علت اصطکاک بین خاک و تیغه واصطکاک داخلی خاک است [].
شکافتن خاک متراکم شده توسط یک عمیق­کار مرسوم در عمق مورد نظر، نیازمند نیروی کششی بالا و همچنین باعث افزایش مصرف سوخت، افزایش استهلاک وتولید کلوخه­های بزرک می­شود []. بررسی ولف و گارنر []. درمورد انرژی لازم برای خاک­ورزی در سه عمق مختلف در خاک­های لوم شنی، حاکی از این است که عمق زیرشکن­زنی اثر معنی­داری بر مقاومت کششی و انرژی مکانیکی لازم برای خاک­ورزی دارد. در آزمایش­های آنها، وقتی که عمق از mm280 به mm440 تغییر نمود، مقاومت کششی برای هر شاخه زیرشکن از kN 5/2 به kN2/6 افزایش یافت []. دربررسی اثرشکل زیرشکن، اسمیت و ویلفورد )1988( گزارش نمودند که مقاومت کششی زیرشکن نوع پارابولیک، کمتر از زیر­شکن معمولی یا تریپلیکس بود و بیش­ترین نیروی عمودی (پایین­سو ) و کم­ترین مقدار لغزش چرخ­ها مربوط به زیرشکن پارابولیک بود []. پاین و تانر (1959) در تحقیقی جامع، اثر تغییر زاویه حمله زیرشکنمرسوم[5] را بر مقاومت کششی و سطح مقطع به­هم خورده خاک مورد بررسی قرار دادند. افزایش زاویه حمله از 20 به 60 درجه بطور معنی­دار موجب افزایش مقاومت کششی گردید؛ اما سطح مقطع به­هم خورده خاک تغییر معنی­داری نداشت [].گادوین (2007) مطابق با شکل (2-1) نشان داد که مقاومت کششی ابزار خاک ورز با افزایش زاویه حمله افزایش می­یابد [].
همت و همکاران (1379) در بررسی اثر ارتعاش گزارش نموده­اند که استفاده از ارتعاش موجب کاهش مقاومت کششی و مقاومت ویژه زیر­شکن به ترتیب به اندازه 33 و 34 درصد گردید []. نارایانارو و ورما )1982( یک کاهش 52 درصدی در مقاومت کششی یک زیر­شکن ساق ارتعاشی در دامنه mm4 و فرکانس Hz5 و سرعت پیشرویkm/h 05/2 بدست آوردند []. ساکای و همکاران (8) یک کاهش 60 درصدی در مقاومت کششی یک زیر­شکن چهار­شاخه ساق ارتعاشی در دامنهmm 5 و فرکانسHz 4/3 بدست آوردند [].
 

زاویه حمله تیغه (درجه)
شکل 2-1- تغییرات مقاومت کششی ابزار خاک ورز با افزایش زاویه حمله
 
نوع و درجه بهم خوردگی خاک یکی از عوامل تعیین کننده در انتخاب ادوات خاک­ورزی می­باشد ولی باید نیروی موررد نیاز برای کشش و نفوذ آن برای عملکرد موثر در نظر گرفته شود.
 
طبق نتایج مک کیز و ماسوار (1997) تأثیر عرض و عمق کار بر سطح گسیختگی تأثیر معنی­داری داشت و با افزایش عمق و عرض کار سطح گسیختگی افزایش یافت، ولی تغییر زاویه حمله تأثیر معنی­داری بر سطح گسیختگی نداشت [].
کاهش مقدار مقاومت ویژه ابزار(نسبت مقاومت کششی به سطح مقطع بهم خورده خاک) بسیار مهم­تر از کاهش مقاومت کششی آن می­باشد []. با افزایش زاویه حمله، مقاومت ویژه افزایش یافت و حداقل مقاومت کششی در عمق کم­تر و زاویه حمله کوچک­تر بود [].
ازجمله تکنیک­های استفاده شده برای کاهش مقاومت ویژه خاک وکوچک کردن کلوخه­های ایجاد شده، استفاده کردن از عامل­های خاک­ورزی در عمق کم­تر، در جلوی ابزار اصلی و همچنین استفاده کردن از باله­ها روی زیرشکن­ها می­باشد.
اسپور و گادوین (1978) گزارش کردند که اضافه کردن باله به پاشنه ابزار زیرشکن، به ازای افزایش30 درصد در نیروی کششی باعث دو برابر شدن به­هم­خوردگی شد. این افزایش معنی­دار در سطح مقطع خاک به­هم­خورد، باعث کاهش 30 درصدی در مقاومت ویژه شد [].
گادوین و اسپور (1984)، گزارش کردند که فاصله­ی عرضی بهینه برای کاهش مقاومت ویژه بین دو زیرشکن بدون باله، هنگامی که آن­ها در یک عمق کار می­کنند، 5/1 برابر عمق کاری آن­ها می­باشد ولی این در حالی است که برای 2 زیرشکن با باله، این فاصله 2 برابر عمق کاری زیرشکن­ها می­باشد [].
استفاده کردن ازابزار سطحی­کار جلوی ابزار اصلی موجب افزایش عمق بحرانی خاک می­شود [] و موجب کاهش در نیروی کششی و تولید خاک زراعی بهتر می­شود [] وهمچنین موجب بهبود راندمان کاری (حجم خاک نرم شده تقسیم بر نیروی کششی مالبندی) در شکافنده­های عمیق­کار می­شود [].
گادوین واسپور )1977( گزارش نمودند که اضافه کردن باله و ابزار سطحی­کار جلوی ابزار عمیق­کار منجر به افزایش به­هم­خوردگی خاک در عمق، کاهش مقاومت ویژه، افزایش عمق بحرانی و آرایش موثر­تر خاک شده است. همچنین گزارش نمودند که فاصله­ی موثر بین عامل­های خاک­ورزی با استفاده از ابزار سطحی­کار جلوی ابزار عمیق­کار وباله، افزایش می­یابد آن­ها گزارش کردند که عمق بهینه برای ابزار جلویی، برابر عمق ابزار عقبی، فاصله­ی عرضی بهینه برای دو سطحی­کار در آرایش زیگزاگ، 5/2 برابر عمق ابزار عقبی و فاصله­ی طولی بهینه، بین ابزار جلویی و عقبی، بزرگتر یا مساوی 5/1 برابر عمق ابزار عقبی می­باشد[].
گادوین و اسپور (1984)، گزارش کردند که هنگامی که یک سطحی­کار به صورت هم­راستا در جلوی یک عمیق­کار استفاده شود، مقاومت کششی مورد نیاز افزایش می­یابد. این افزایش در مقاومت کششی زمانی ماکزیمم می­شود که عمق ابزار سطحی­کار، نصف عمق ابزار عمیق­کار باشد. این درحالیست که سطح مقطع خاک به­هم­خورده نسبت به تک شاخه عمیق­کار کاهش می­یابد. در نتیجه مقاومت ویژه به صورت معنی­داری افزایش پیدا می­کند. طبق گزارشات آن­ها اضافه کردن دو سطحی­کار در جلوی عمیق­کار به صورت زیگزاگ نسیت به تک شاخه­ی عمیق­کار (زیرشکن)، مقاومت کششی، تغییر معنی­داری نداشت ولی سطح مقطع خاک به­هم­خورده در آرایش زیگزاگ به صورت معنی­داری بیش­تر بود، در نتیجه مقاومت ویژه در آرایش زیگزاگ به صورت معنی­داری کم­تر شد [].
کاسیسرا و همکاران (2005) در تعیین مطلوب­ترین عمق ابزار سطحی­کار جلوی عمیق­کار (که در آن نسبت خاک به­هم­خورده به نیروی لازم بیش­ترین مقدار باشد) در آرایش دو سطح­کار هم­راستا، برای بهینه کردن انرژی مورد نیاز،گزارش دادند که مطلوب­ترین عمق برای ابزار جلویی، زمانی خواهد بود که عمقی برابر 80% عمق ابزار عقبی (عمیق­کار) داشته باشد، زیرا تنها در این حالت است که هر دو ابزار جلویی و عقبی، هر دو بالای عمق بحرانی کار می­کنند و اگر این نسبت رعایت نشود، حداقل یکی از ابزار­ها، زیر عمق بحرانی کار می­کنند آن­ها برای مطلوب ترین فاصله­ی طولی نیز معادله­ی 2-1 را پیشنهاد دادند

فهرست مطالب

فصل اول- کلیات تحقیق

1-1         مقدمه. 1

1-1         بیان مساله. 2

1-3          اهمیت و ضرورت موضوع. 4

1-4          اهداف تحقیق.. 7

1-5          روش تحقیق.. 7

1-6          شکاف تحقیقاتی.. 9

1-7          واژگان کلیدی تحقیق.. 9

8-1         جمع بندی  11         

فصل دوم-ادبیات و پیشینه تحقیق

1-2         مقدمه. 12

2-2         ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻭ ﮐﻨﺘﺮﻝ ﭘﺮﻭﮊﻩ. 13

2-2-1          ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰی و کنترل پروژه. 13

    2-2-2     ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺭﻳﺰ ﮐﺮﺩﻥ ﭘﺮﻭﮊﻩ. 14

    3-2-2     ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻣﻴﺎﻥ ﺩﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ… 15

    4-2-2     ﺍﺻﻮﻝ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺪﺕ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ… 17

    5-2-2     ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺪﺕ ﺍﺟﺮای عادی.. 20

    6-2-2     ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺪﺕ ﺍﺟﺮای فشرده. 21

    7-2-2     ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﭘﺮﻭﮊﻩ. 23

3-2      مسأله زمانبندی پروژه با در نظر گرفتن منابع.. 28

   1-3-2     برنامه ریزی و زمانبندی.. 28

   2-3-2   روشهای تولید برنامه زمانبندی.. 29

   3-3-2   مسأله در حالت کلی.. 30

4-2         تسطیح منابع.. 40

   1-4-2   چارچوب روش‌های تسطیح و تراز کردن منابع.. 45

   2-4-2  روش تراز کردن ویست (Wiest Leveling). 48

   3-4-2  الگوریتم برگس (Burgess ). 49

   4-4-2  مشکلات در سطح منابع مورد نیاز در طول پروژه. 49

5-2      مسائل بهینه سازی چند هدفه. 51

   1-5-2   الگوریتم های تکاملی چندهدفه. 52

   2-5-2  الگوریتم های تکاملی چند هدفه نخبه گرا 55

   3-5-2  الگوریتم ژنتیک نخبه گرا بر پایه مرتب سازی غیر مغلوب (NSGA-ll). 56

6-2     روش های حل مسائل بهینه سازی.. 59

    1-6-2  روش های حل دقیق.. 59

    2-6-2  روش های حل ابتکاری.. 61

    3-6-2  روش های فرا ابتکاری.. 62

7-2         جمع بندی.. 66

فصل سوم-روش تحقیق

1-3         مقدمه         67

2-3       الگوریتم های دقیق.. 67

  1-2-3    روش محدودیت اپسیلون.. 68

3-3       روشهای ابتکاری.. 69

4-3       روش فراابتکاری الگوریتم ژنتیک…. 69

  1-4-3    دلایل استفاده از الگوریتم ژنتیک…. 69

5-3       طرح کلی مساله. 71

   1-5-3   مدل اول: تسطیح منابع در شرایط منابع نامحدود، چندین حالت اجرا و افق برنامه ریزی محدود. 73

   2-5-3   مدل دوم : تسطیح منابع در شرایط منابع نامحدود، چندین حالت اجرا و با در نظر گرفتن امکان تخطی از افق برنامه ریزی   75

 6-3      الگوریتم ژنتیکNSGA-II 78

    1-6-3  طرح پایه. 78

    2-6-3  کد گذاری و بازنمائی مدل.. 79

    3-6-3  تولید جمعیت اولیه. 81

    4-6-3 عملگر آمیزش…. 82

    5-6-3 عملگر جهش…. 84

    6-6-3 مرتب سازی اعضا بر مبنای مفهوم چیرگی.. 85

    7-6-3 محاسبه پارامتر کنترلی به نام فاصله جمعیت 87

    8-6-3 انتخاب اعضای نسل بعد.. 88

7-3        جمع بندی.. 88

فصل چهارم-اجرای مدل و تجزیه و تحلیل

1-4         مقدمه          90

2-4         اعتبار سنجی مدل و حل با استفاده از  الگوریتم دقیق ε-constraint. 90

3-4        جمع بندی  99

فصل پنجم-نتیجه گیری و پیشنهادها

1-5        جمع بندی       100

 2-5      پیشنهادات      10

—مراجع. 105

پیوست ها 112

1-1 مقدمه
برنامه ریزی پروژه عبارت است از تعیین یک توالی زمانی در قالب برنامه ریزی زمانبندی جهت انجام فعالیت های وابسته به یکدیگر که تشکیل دهنده ی شبکه ای به نام پروژه هستند.
برنامه ریزی و زمانبندی جزو مشترکات بسیاری از شاخه های مهندسی می باشند. خواه پروژه عظیم مانند احداث اسکله و پلهای طویل باشد یا چیزی که در ظاهر بسیار ساده به نظر می رسد، برنامه ریزی و زمانبندی هر دو بسیار اهمیت دارند. حتی برای یک پروژه کوچک چگونگی انجام فعالیت ها و تعداد حالاتی که می توان به آنها منابع تخصیص داد بیش از حد تصور زیاد است. در یک کارخانه تعیین اینکه کدام فعالیت توسط ماشین و با چه منابع انسانی انجام می پذیرد، می تواند فرق بین سود دهی و یا زیان دهی باشد. در شرکت های توسعه نرم افزاری تخصیص مسئولیت ها به وظائف و مدیریت موثر بر مجموع عوامل تیم توسعه، تفاوت بین به ارسال به موقع نرم افزار به بازار و تصاحب سهم عمده ی بازار و یا از دست دادن آن بازه زمانی است.
امروزه لزوم برنامه ریزی مناسب به منظور بر آورد صحیح از زمان و هزینه ی انجام پروژه و میزان منابع مورد نیاز در یک پروژه که تاثیر مستقیم بر اجرا، اداره و بهره برداری مناسب از پروژه هائی همانند احداث سد، ساختن بزرگراه و غیره دارند، بر کسی پوشیده نیست. این مسئله بخصوص در کشور های پیشرفته اهمیت بسیاری دارد. به طور کلی مدیریت و برنامه ریزی فعالیت ها و منابع مورد نیاز در یک پروژه، نیازمند تحلیل های متنوعی است که یکی از آنها، مدلسازی و تخمین صحیح هزینه و زمان پروژه و میزان زمان لازم برای استفاده از منابع است. این مسئله کمک شایانی به مدیریت بهینه پروژه و تصمیم گیری در شرایط بحرانی خواهد نمود.
مسئله ی برنامه ریزی پس از آن کنترل زمانبندی پروژه ها، هر روز اهمیتی پیش از گذشته می یابد. برنامه ریزی و کنترل پروژه، در ابتدای امر، مراحل مختلفی از جمله تحلیل پروژه، برآورد مدت، هزینه و منابع اجرائی و در نهایت زمانبندی پروژه صورت می گیرد. در تمامی این موارد، بخصوص در زمان ارزیابی اولیه پروژه فرض می شود که تمامی فعالیت ها در زمان واقعی خود محاسبه شده و اجرا می شوند. گاهی اوقات به دلایل مخالف، مدیر پروژه تصمیم می گیرد زمان پروژه را کاهش دهد که این امر تاثیرات مستقیم بر هزینه تمام شده خواهد گذاشت.
کاهش زمان با استفاده از تدابیر خاصی از جمله به کارگیری منابع اجرائی محقق می شود که باعث افزایش هزینه های پروژه نیز می گردد. در مواردی با توجه به روابط فعالیت ها، شرایط تاخیری برای پروژه پیش بینی می شود که و همراه با افزایش هزینه و تعاملی داخلی با خسارت های دیرکرد قرار می گیرد و در نتیجه می تواند منجر به کاهش یا افزایش هزینه های کلی شود که این نکته باید توسط مدیر پروژه بررسی شود.
مجریان پروژه علاوه بر محدودیت های مالی و زمانی، با محدودیت منابع فیزیکی نیز درگیر هستند. منظور از منابع فیزیکی عمدتا منابع انسانی و ماشین آلات است. نیازهای منبع یک شرکت مجری پروژه های ساخت با زمان تغییر می کند. بدین معنی که در یک بازه زمانی ممکن است نیاز زیادی به منبع باشد و در بازه ی زمانی بعدی این نیاز کاهش یابد. لذا معمولا شرکت ها از هرکدام از منابع، تعداد محدود و مشخصی را برای خود تهیه می کنند و اجرای پروژه ها را بر اساس این مقدار محدود برنامه ریزی می کنند.
از دیگر عوامل که نیازمند توجه برنامه ریزان پروژه ها به طور کلی و پروژه های ساخت به طور خاص است، مسئله نوسانات در مصرف منابع است. در سالهای اخیر مسئله تسطیح منابع با هدف کم کردن مقدار نوسان در مصرف دوره ای منابع می توان به شرکت های چند پروژه ای اشاره کرد. هر چه نوسانات دوره ای تقاضای منابع برای هریک از پروژه ها بیشتر باشد، نیاز به نقل و انتقال بیشتر منابع به وجود می آید که خود در برگیرنده ی هزینه است.

2-1 بیان مسأله
زمانبندی فعالیت ها و تخصیص منابع یکی از چالش هایی است که مدیران روزانه با آن در گیرند. مدیران همیشه به دنبال ابزارهای تسهیل کننده این امر بوده اند و با به کار بردن ابزارهای ابتکاری سعی در بوجود آوردن کارا ترین برنامه ریزی داشته اند.
قالب برنامه ریزی زمانبندی جهت انجام فعالیت های وابسته به یکدیگر می باشند که تشکیل دهنده ی شبکه ای به نام پروژه هستند. وابستگی فعالیت ها در حقیقت ترتیبی است که در تقدم و تاخرشان بواسطه محدودیت های فنی در اجرای پروژه بایستی رعایت شوند. محدودیت های پیش نیازی جزء لاینفک پروژه هستند ولی برای تطابق هرچه بیشتر با دنیای پروژه ها لازم است محدودیت های منابع نیز در تهیه ی برنامه ریزی زمانبندی توجه بسیاری از محققین را به خود جذب نماید و تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام گیرد.
نظر به زمانبندی پروژه، یک جواب می بایست محدودیت هایی چون منابع در دسترس و اولویت فعالیت ها را در راستای بهینه سازی تابع هدف رعایت نماید. در ادبیات تحقیق از این مسئله تحت عنوان مسئله کلاسیک زمانبندی پروژه یاد می شود این مسئله از دیر باز بعنوان مسئله NP-Hard شناخته شده است. (سعادت قره باغ, 1388)
تسطیح و تخصیص منابع از وظایف اصلی مدیر پروژه می باشد. منابع مانند مواد اولیه، نیروی انسانی، تجهیزات، اطلاعات، و زمان به تمام عناصر مورد نیاز برای تکمیل اجرای یک پروژه اطلاق می شود. هدف از تسطیح منابع این است که تا حد امکان مصرف منابع در دوره های مختلف به هم نزدیک شود تا نوسانات در بکارگیری منابع حداقل شود (Khattab & Syland, 1996).
همچنین تسطیح منابع را می توان تلاشی به منظور نائل شدن به توزیع بهتری از بکارگیری مؤثر منابع بیان نمود (Badiru, 1996).
هدف از به کارگیری تسطیح منابع، تلاش در جهت کمینه نمودن اختلاف بین سطوح بیشترین و کمترین نرخ بکارگیری منابع، نسبت به یک سطح کاربردی مطلوب و کاهش هزینه به کارگیری منابع حمل و نقل با استفاده از یک روش فرا ابتکاری (متاهیوریستیک) مناسب می باشد (نادری پور, 1372).
مساله تخصیص منابع در دسته بندی هرولن و دمیولیمیستر (2002) بصورت
level m,1 نمایش داده میشود که در آن CPM تابع هدف، زمان تحویل پروژه که زمان ختم پروژه از آن نباید بیشتر شود و m تعداد انواع منابع تجدید پذیر می باشد.
( Demeulemeester & Herroelen, 2007)
از آنجا که نوسانات منابع در مورد نیروی انسانی به معنی استخدام و اخراج است و نوسانات منابع در تجهیزات به معنی اجاره کردن و باز پس دادن است در اغلب پروژه ها این نوسانات نامطلوب می باشد. مساله تسطیح منابع از این جهت که سعی در حداقل نمودن نوسانات منابع انسانی و تجهیزات در طی زمان دارد اهمیت می یابد. بخصوص در پروژه هایی که بیکار ماندن منابع (انسانی یا تجهیزات) و یا بالا بودن بار کاری منابع هزینه بر است، این مساله مهم تلقی می شود (Kastor & Sirakoulis, 2009) .
پیچیدگی الگوریتم های ارائه شده برای حل این مسئله بسیار حائز اهمیت است و این امر می تواند در مورد مسائل بزرگ حتی با پیشرفت هائی که امروزه در زمینه ی برنامه نویسی کامپیوتری و سخت افزارهای مورد استفاده برای اجرای این برنامه ها حاصل شده است، بسیار آزار دهنده باشد.
جهانی شدن و تاثیر تغییرات تکنووژیکی، سازمانها را مجبور ساخته در حل بسیاری از مسائل خود با استفاده از علوم بهینه سازی (مدل های دقیق و نادقیق) حداکثر استفاده را از منابع کمیاب خود بنماید و این روند، اهمیت تحقیقات در علوم بهینه سازی را روز افزون ساخته است. بطوریکه ناتوانی در استفاده از این علوم می تواند ضربه های جبران ناپذیری را بر وضعیت رقابتی شرکت ها وارد آورد(جعفرنژاد, 1385) .
وجود نوسانات منابع و تلاش در تسطیح ساختن منابع و همچنین اولویت فعالیت ها، زمانبندی پروژه را به یک مسئله سخت مبدل نموده است که همچنان روشی دقیق و کاربردی برای یافتن جواب بهینه آن معرفی نشده است به همین دلیل در سال های اخیر محققان و شاغلین در این حوزه از علم، تلاش های زیادی به منظور یافتن جواب بهینه یا نزدیک به بهینه برای این مسئله انجام داده اند.

3-1 اهمیت و ضرورت موضوع
3 دلیل عمده برای تسطیح منابع وجود دارد که عبارتند از:
1. تغییرات زیاد در سطح منابعی مانند نیروی انسانی مشکلات و هزینه های استخدام و اخراج افراد، هزینه و زمان مورد نیاز برای آموزش افراد جدید، مشکلات مربوط به کارایی افراد در دراز مدت را پی دارد و باعث می شود به دلیل ایجاد سابقه بد برای سازمان، از استخدام و بکارگیری افراد کارآمد جلوگیری شود. همچنین با هموار بودن سطح نیاز منابع، هزینه اجاره و حمل و نقل تجهیزات سنگین و گران قیمت کاهش می یابد.

نتایج نهایی نشان می­دهند با افزایش زاویه­ی سطح تنش برشی و عدد ناسلت هر دو افزایش می­یابند. همچنین با افزایش پارامتر مغناطیسی تنش برشی و عدد ناسلت هر دو کاهش یافته و با افزایش دامنه و فرکانس سطح تنش برشی و عدد ناسلت هر دو کاهش می­یابند. همچنین با افزایش عدد پرانتل تنش برشی و عدد ناسلت هر دو افزایش می­یابند. بعلاوه با افزایش قدرت مکش تنش برشی و عدد ناسلت هر دو افزایش یافته و با افزایش قدرت دمش تنش برشی و عدد ناسلت هر دو کاهش می­یابند.
فهرست مطالب:
فصل اول: مقدمه
1-1 پیشگفتار …………………………………………………………………………..2
1-2 مروری بر کارهای گذشته………………………………………………………….3
1-3 شرح مساله……………………………………………………………………….6
1-4 روش تحقیق………………………………………………………………………7
فصل دوم: هیدرودینامیک مغناطیسی
2-1 تاریخچه­ای از هیدرودینامیک مغناطیسی………………………………………9
2-2 معادلات الکترودینامیک درمبحث هیدرودینامیک مغناطیسی…………………..10
2-2-1 میدان الکتریکی و نیروی لورنتز……………………………………………..10
2-2-2 قانون اهم و نیروی لورنتز حجمی……………………………………………11
2-2-3 قانون آمپر………………………………………………………………………..12
2-2-4 قانون فارادی…………………………………………………………………12
2-2-5 جمع­بندی…………………………………………………………………………13
فصل سوم: مروری بر چند روش تحلیلی در حل معادلات نویر استوکس
3-1 روش تحلیل مقیاسی……………………………………………………………….15
3-2 روش انتگرالی………………………………………………………………………..20
3-3-1 روش تشابهی…………………………………………………………………..23
3-3-2 اثر وجود جریان از طریق دیواره : (دمش و مکش ) …………………………..25
فصل چهارم: همرفت طبیعی روی صفحه مایل و حل انتگرالی معادلات حاکم
4-1 شرح مساله…………………………………………………………………………..28
4-2 معادلات حاکم………………………………………………………………………….29
4-3 حل انتگرالی معادلات حاکم………………………………………………..32
4-3-1 انتگرال­گیری از معادلات حاکم……………………………………………..32
4-3-2 حل معادلات انتگرالی ممنتوم و انرژی………………………………………33
4-4 عدد ناسلت …………………………………………………………………………..37
4-5 تنش برشی ………………………………………………………………………..38
فصل پنجم: اراﺋﻪ­ی نتایج
5-1 صحت سنجی برنامه کامپیوتری………………………………………………..40
5-2 تاثیر تغییرات زاویه سطح ( ) ……………………………………………………..42
5-3 تاثیر تغییرات پارامتر مغناطیسی

……………………………………………..47
5-4 تاثیر تغییرات دامنه نوسان سطح …………………………………………………52
5-5 تاثیر تغییرات فرکانس نوسان سطح ……………………………………………57
5-6 تاثیر تغییرات عدد پرانتل ………………………………………………………62
5-7 تاثیر تغییرات سرعت مکش و دمش به سطح ………………………………….67
فصل ششم: نتیجه­ گیری و پیشنهادها
6-1 نتیجه­ گیری………………………………………………………………………….77
6-2 پیشنهادها…………………………………………………………………….78
فهرست منابع…………………………………………………………………….80
فصل اول: مقدمه
1-1- پیشگفتار
پدیده­­ های فیزیکی خیلی زیادی درگیر و وابسته با جابجایی طبیعی هستند. می­توان جریان جابجایی آزاد و انتقال حرارت مربوط به آن را در گستره وسیعی از سیستم­های طبیعی و صنعتی مشاهده کرد. جریان آزاد در هوا٬ مبدل­های حرارتی٬ جمع­کننده­های انرژی خورشیدی٬ تکنولوژی خشک­ کننده­ ها٬ تکنولوژی­های فراوری غذا٬ خنک کننده ­های سیستم­های الکترونیکی و خنک کننده­های راکتورهای هسته­ای مثال­هایی از جریان جابجایی آزاد می­باشند.
تفاوت اساسی جابجایی اجباری و آزاد در آن است که در جابجایی اجباری٬ موتوری که جریان را به حرکت در می­آورد خارجی است اما در جابجایی آزاد این موتور درون خود جریان است. اختلاف دمای دیواره- سیال باعث ایجاد چرخه طبیعی و یکنواخت در جابجایی طبیعی می­شود بدین صورت که در مجاورت دیواره گرم بسته­ای از سیال گرم شده و در حین منبسط شدن به سمت بالا حرکت می­کند. سپس این بسته در مجاورت سیال سرد خنک شده متراکم گردیده و از طرف دیگر به سمت پایین حرکت می­کند تا دوباره به سطح گرم برسد. این چرخه قابلیت انجام کار دارد یعنی اگر پروانه­ای را وارد جریان کنیم در اثر این جریان به چرخش در می­آید. این مساله منشا نیروگاه­های بادی است. ولی اگر وسیله­ای برای استفاده از کار چرخه وجود نداشته باشد سیال به سرعت در چرخه به حرکت در آمده و کار بالقوه آن در اصطکاک با اجسام ثابت تلف می­شود.
هیدرودینامیک مغناطیسی (MHD)1 شاخه­ای نسبتا جدید ولی مهم از مکانیک سیالات است. از جمله زمینه­های مهم آن در صنعت می­توان به نقش کاربردی آن در خنک کردن راکتورهای هسته­ای با عدد پرانتل کوچک (مانند نقره با پرانتل 0.01 و بیسموت با پرانتل 0.021 ) نام برد ] 1و2[. مگنتو هیدرودینامیک مطالعه جریان سیالی است که هادی جریان الکتریکی بوده و همزمان یک میدان مغناطیسی نیز بر آن اعمال شده است به طوری که نیروی مغناطیسی به وجودآمده در جهت جریان یا خلاف آن است.
2-1- مروری بر کارهای گذشته
در سال 1989 مولیک و یاﺆ ]3[ جریان جابجایی آزاد را در امتداد یک صفحه موجی شکل عمودی مطالعه کردند و نشان دادند که عدد ناسلت به صورت متناوب در امتداد صفحه تغییر می­کند. طول موج تغییرات ناسلت دو برابر طول موج صفحه بوده و مقدار عدد ناسلت با افزایش لایه مرزی حرارت در پایین دست جریان کاهش می­یابد.
در سال 1991 بهاوانی و برگلس ]4[ با روش تداخل­سنج نوری ماخ – زندر مطالعه تجربی بر روی آهنگ انتقال گرمای جابجایی آزاد از روی صفحات سینوسی شکل انجام دادند. آن­ها پارامترهایی مانند نسبت دامنه به طول موج صفحه و زاویه صفحه را تغییر داده و تاثیر آن­ها را بر آهنگ انتقال گرما تجزیه و تحلیل کردند و دریافتند هرچه نسبت دامنه به طول موج صفحه افزایش می­یابد آهنگ انتقال گرما از روی صفحه کاهش می­یابد.
در سال 2001 چمخا و خالد ]5[ معادله همبسته جرم و انرژی را برای جریان جابجایی آزاد در امتداد یک ­صفحه مایل تخت به روش تشابهی حل کردند و دریافتند با افزایش شدت مکش میزان عدد ناسلت افزایش و با افزایش شدت مکش عدد ناسلت کاهش می­یابد.
در سال 2002 بل­کادی و همکاران ]6[ جریان جابجایی طبیعی درون یک حفره با صفحه موجی شکل مایل را بررسی کردند و نشان دادند با افزایش زاویه صفحه ناسلت متوسط افزایش می­یابد.
در سال 2002 وانگ ]7[ مساله جریان جابجایی ترکیبی را برای جریان غیر نیوتونی روی یک صفحه مایل موجی مورد بررسی قرار دادند . آن­ها نشان دادند در پرانتل­های بالا اثر موجی شکل صفحه روی ضخامت لایه مرزی سرعت و حرارت کمتر می­شود.
در سال 2004 ملاحسین و یاﺆ ]8[ اثرتولید داخلی گرما و جذب آن را در امتداد یک صفحه موجی شکل عمودی را به روش تشابهی بررسی کردند.
در سال 2005 وانگ]9[ جریان ترکیبی را روی یک صفحه مایل موجی شکل در حضور میدان مغناطیسی برررسی کردند. آن­ها به کمک تابع جریان معادلات حاکم را بازنویسی کرده و سپس به روش تفاضل محدود مساله را حل کردند. آن­ها نشان دادند ضریب اصطکاک و عدد ناسلت با افزایش زاویه زیاد می­شود. همچنین هنگامی که عدد پرانتل افزایش می­یابد نرخ انتقال حرارت افزایش می­یابد ولی ضریب اصطکاک کاهش می­یابد.
در سال 2006 یاﺆ]10[ به بررسی انتقال حرارت در امتداد یک صفحه عمودی موجی شکل که تغییرات آن حاصل برایند دو موج سینوسی بود پرداخت . نتایج عددی او نشان می­دهد اضافه کردن موج دوم به صفحه باعث می­شود پروفیل دما و سرعت در نزدیکی صفحه به شدت تغییر کرده و میزان انتقال حرارت کاهش می­یابد. همچنین دریافت نرخ انتقال حرارت به نسبت دامنه و فرکانس موج صفحه بستگی دارد .

مدیریت بسیجی :…………………………………………………………………………………………………………………………ص 14

ویژگیهای بسیجی :………………………………………………………………………………………………………………………ص 17

تبیین مدیریت بسیجی :………………………………………………………………………………………………………………ص 19

خودمدیریتی :………………………………………………………………………………………………………………………………ص 28

مبانی نظری مدیریت بر خود :…………………………………………………………………………………………………….ص 64

الگوی جامع مدیریت بر خود :……………………………………………………………………………………………………..ص 81

شاخصها و معرفهای خودمدیریتی:………………………………………………………………………………………………ص 82

بررسی ارتباط بین مدیریت بسیجی و خودمدیریتی :………………………………………………………………..ص 84

ارزیابی سلامت سازمانی :……………………………………………………………………………………………………………ص 89

فصل سوم : روش اجرای تحقیق :………………………………………………………………………………………………ص 101

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل : ………………………………………………………………………………………………..ص 115

فصل پنجم : نتیجه گیری :……………………………………………………………………………………………………….ص 138

چکیده انگلیسی:………………………………………………………………………………………………………………………..ص 148

منابع:………………………………………………………………………………………………………………………………………….ص 145

پیوستها : ………………………………………………………………………………………………………………………………….ص 148

 

 

 

 

فهرست جداول و نمودارها:

 

سلسله مراتب مهارتهای شخصی:………………………………………………………………………………………………..ص 59

مفهوم مدیریت بر خود …………………………………………………………………………………………………………………ص64

فرآیند خود تنظیمی ……………………………………………………………………………………………………………………ص 71

مبانی نظری مدیریت بر خود ………………………………………………………………………………………………………ص 74

الگوی جامع شاخصهای خودمدیریتی…………………………………………………………………………………………ص 82

جنسیت مدیران مورد پژوهش……………………………………………………………………………………………………ص 117

جنسیت کارکنان شرکت کننده…………………………………………………………………………………………………..ص117

سابقه خدمتی مدیران  :……………………………………………………………………………………………………………….ص 119

سابقه خدمتی کارکنان :……………………………………………………………………………………………………………….ص 119

سابقه مدیریتی مدیران :……………………………………………………………………………………………………………….ص 120

سابقه مدیریتی کارکنان :…………………………………………………………………………………………………………….ص 120

وضعیت تحصیلات مدیران  :………………………………………………………………………………………………………..ص 121

وضعیت تحصیلات کارکنان :………………………………………………………………………………………………………..ص 122

نمودار توزیع نرمال خودمدیریتی و سلامت سازمانی :…………………………………………………………………ص 131

نمودار توزیع نرمال خودمدیریتی و سلامت سازمانی:…………………………………………………………………..ص 132

نمودار توزیع نرمال خودمدیریتی و سلامت سازمانی :…………………………………………………………………ص 133

پرسشنامه خودمدیریتی :…………………………………………………………………………………………………………….ص 149

پرسشنامه سلامت سازمانی : ………………………………………………………………………………………………………ص 151

جدول مورگان :…………………………………………………………………………………………………………………………….ص 153

پایایی پرسشنامه و محاسبات spss:…………………………………………………………………………………………..ص 154

چکیده :

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین خودمدیریتی مدیران و سلامت سازمانی ادارات تابعه ایشان بر اساس مدل عملیاتی مدیریت بسیجی بوده است . روش این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی می باشد . جامعه آماری پژوهش را مدیران کلیه ادارات کل استان همدان و کارکنان شاغل در این ادارات تشکیل می دهد . زمان اجرای پژوهش در سه ماهه پایانی سال 90 و سه ماهه اول سال 91 بوده است . تعداد مدیران کل استان همدان 58 نفر بوده که بر اساس جدول مورگان و فرمول کوکران نمونه ای به حجم 51 نفر مدیر تعیین گردید و همچنین در خصوص کارکنان شاغل با جامعه آماری 15500نفر پس از محاسبه با فرمول کوکران و جدول مورگان حجم نمونه 375نفر تعیین گردید . روش انتخاب نمونه ها به صورت تصادفی ساده تعیین گردید و برای کارکنان پرسشنامه ها در سطح 600 پرسشنامه توزیع گردید که 436مورد برگردانده شد . روایی این پرسشنامه ها توسط اساتید راهنما و مشاور و همچنین سه تن از اساتید دانشگاه امام حسین (ع) مورد تأیید قرار گرفت و در خصوص پایایی پس از محاسبه آلفای کرونباخ پرسشنامه خودمدیریتی با آلفای 86. و پرسشنامه سلامت سازمانی با آلفای 89. پایایی لازم را دارا می باشند . پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه ها برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و داده ها از روش آمار توصیفی شامل نمودار ، جدول فرالوانی و درصد و همچنین از آمار استنباطی نظیر آزمونهای کای دو ، ضریب همبستگی پیرسون ، اسپیرمن و کاندل در قالب نرم افزار spss استفاده گردید .

یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین خودمدیریتی و سلامت سازمانی ادارات کل استان همدان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد و بین مؤلفه های خودمدیریتی (شاخصهای روحی روانی و فیزیکی جسمی) با سلامت سازمانی نیز رابطه معنادار وجود دارد . در ضمن نتایج تحقیق نشان می دهد سلامت سازمانی و خودمدیریتی مدیران در حد متوسط می باشد . ادارت فرهنگی در شاخصهای فیزیکی جسمی و ادارات اقتصادی در شاخصهای روحی روانی پایین تر از بقیه می باشند و ادارات کل سیاسی در مجموع هر دو زمینه کمترین شاخص را دارند .

واژه های کلیدی : سلامت سازمانی ، خودمدیریتی ، مدیریت بسیجی 

امام علی (علیه السلام):

هرکس که خود را پیشوای مردم نماید ، باید پیش از مدیریت بر دیگران ، به مدیریت خود (خودسازی)بپردازد و مدیریت عملی او باید مقدم  بر مدیریت لسانی او باشد .

منتخب میزان الحکمه ج 33 ص 371

مقدمه :

مدیریت بسیجی ، مدیریتی بالقوه و با ویژگی های نهادی انقلابی ، مبتنی بر ارزشها، بصیر ، حکیمانه ، انعطاف پذیر ، قابلیت ساز ،ظرفیت ساز و چابک و چالاک است . مدیریت بسیجی عامل ایجاد خود انگیزشی درسازمان بوده ، افراد را در جهت انگیزه ای درونی تهییج می کند ، مروج خود کنترلی وخود ارزیابی افراد سازمان است و نقش مربی، سخنگو ، جهت دهنده و عامل تغییر درسازمان را ایفا می کند. مدیریت بسیجی ، مدیریتی غیر بوروکراتیک است که در سازمان ها  و نهادهای فرهنگی، تلاش و ایثار در راستای اهداف ارزشی را ترویج        می کند.

مدیریت برخود نیز رویکردی  جدید در ادبیات مدیریت است که در سه سطح فرد، گروه و سازمان مطرح شده است. فرض اساسی مدیریت سنتی، تقسیم کار بین مدیران و کارکنان یعنی تصمیم گیری و صدور دستور از جانب مدیر و اطاعت و اجرا توسط کارکنان است. این پیش فرض در مدیریت برخود مورد تردید واقع می شود. در این فصل در قالب سه بخش به بررسی موضوعات مرتبط با مدیریت بسیجی ، خودمدیریتی و سلامت سازمانی  می پردازیم .

در این تحقیق مدیریت شامل دو بخش مدیریت بر خود برای مدیریت بر دیگران است و این تقسیم بندی را به استناد کلام نورانی امیرالمأمنین (علیه السلام) در حکمت 73 نهج البلاغه ارائه شده است . ایشان می فرمایند : آنکه خود را پیشوار مردم قرار داد باید پیش از آنکه به دیگران مدیریت کند خود را مدیریت نماید و پیش از آنکه با زبانش تربیت کند با کردارش تعلیم دهد . آنکه خود را دانش و ادب می آموزد به تعظیم سزاوارتر از کسی است که فقط دیگران را دانش و ادب می آموزد (شیروانی ،1390، ص684)

بر این اساس در این تحقیق خودمدیریتی به عنوان شرط مدیریت بر دیگران طرح شده است و سعی گردیده است این فرضیه اثبات گردد که مدیرانی که در عرصه خودمدیریتی موفق تر بوده اند در عرصه های مدیریتی نیز موفق عمل کرده اند و برای این منظور یکی از خروجی های  مدیریت موفق یعنی سلامت سازمانی ادارات بررسی گردیده است .

حسین ربیعی

تابستان 1391

 

1-1  عنوان تحقیق

 

        بررسی رابطه خودمدیریتی با سلامت سازمانی در چهارچوب الگوی مدیریت بسیجی  

 

1-2  بیان مسأله:

 اداره موفق هشت سال جنگ تمام عیار با دشمنان کاملاٌ‌ خطرناک و مسلح، ذهن هر ناظر کنجکاوی را متوجه خود می‌کند. به راستی مدیریت بسیجی چیست که توانست بدین‌گونه معجزه‌آسا اسلام و ایران را از این تجاوز هولناک، پیروزمندانه حفظ کند و به صورت یک فرهنگ خود را در تاریخ جاودانه نماید؟ این پرسشی است که پاسخ آن هنوز به صورت یک بسته جامع علمی عرضه نشده است. حتی داعیه‌داران تفکر بسیجی در بعد از جنگ نیز کار کاملی در این زمینه انجام نداده‌اند؛ در صورتیکه بررسی علمی یک پدیده واقع شده و عینیت یافته، کار چندان دشوار و صعبی نیست. توصیف این پدیده در چارچوب یک مدل ساده حاوی سرفصل‌های مختلف مطرح در دانش مدیریت، حداقل اقدامی است که می‌توانست در این راه انجام گیرد. اگر چه مدیریت بسیجی در دوران دفاع مقدّس ابداع شد؛ ولی به نظر می‌رسد که اگر این الگوی مدیریتی در هر عرصه‌ای با ویژگی‌های خاص خود بکار گرفته شود، میزان موفقیت و کارآمدی را مثل زمان جنگ بالا می‌برد. اینکه تفکر بسیجی، بیشتر از مجرای جنگ گفته می‌شود، به این دلیل است که جنگ جلوه‌گاه ظهور و بروز این تفکر بود.

مدیرانی که در این عرصه افتخارآفرینی کردند یک وجه مشترک داشتند و آن اینکه قبل از اینکه بر دیگران مدیریت نمایند توانسته بودند خود را مدیریت نمایند .

مدیریت برخود رویکردی جدید در ادبیات مدیریت می باشد که در سه سطح فرد ، گروه و سازمان مطرح شده است . فرض اساسی مدیریت سنتی ، تقسیم کار بین مدیران و کارکنان یعنی تصمیم گیری و صدور دستور از جانب مدیر و اطاعت و اجرا توسط کارکنان است . این پیش فرض در مدیریت بر خود مورد تردید واقع می شود . در این رویکرد فرد تصمیم گرفته و خود اجرا می کند . لذا نحوه اداره در این رویکرد با روش سنتی مدیریت متفاوت می باشد . اهمیت این موضوع تا آنجا است که بر اساس پژوهش انجام شده توسط بنیاد اروپایی برای آموزش مدیریت در مرکز توسعه مدیریت معلمان و مربیان از هر 11 مشخصه مدیران موفق 9 مشخصه آن شخصی می باشد . با توجه به تأثیر عمده و اهمیت خودمدیریتی در رهبری و جایگاه ویژه آن در مدیریت و خروجی مدیریت موفق که سازمانی سالم خواهد بود ، پژوهش حاضر به منظور بررسی وجود یا عدم وجود رابطه معنادار بین خودمدیریتی مدیران نظام اداری استان همدان در قالب معیارهای علمی ، اسلامی و ایرانی (الگوی مدیریت بسیجی ) با سلامت سازمانی می باشد . در واقع این پژوهش گامی است به سوی خودشناسی مدیران نظام اداری (شناخت) ،به عنوان مقدمه اصلاح رفتار و سبک مدیریت آنان بر اساس معیارهای علمی و اسلامی (عمل) . الگوی در نظر گرفته شده برای مدیریت بسیجی شامل دو بخش مدیریت بر خود و مدیریت بر دیگران می باشد  که بر اساس برخی تعاریف علمی و اسلامی ارائه شده از مدیریت ارائه گردیده است .

با توجه به حجم بسیار سنگین موارد مربوط به مدیریت بر دیگران و معرفهایی که هر یک از آنها قابل جمع  دهها جلد کتاب نیز نمی باشد ، می توان اثر خودمدیریتی را بر یکی از  خروجی های موفق مدیریت بر دیگران بررسی نمود . از مجموع خروجی های یک سازمان ،  سلامت سازمانی یکی از بهترین عرصه های مقایسه می باشد که تقریباً تمام موارد مدیریت را در بر می گیرد . در سلامت سازمانی شاخصهایی نظیر ارتباطات ، توسعه شایستگی و مهارت ، توانایی سازگاری ، رهبری سازمان، تیم های کاری ، پاداش و تجلیل و… مطرح می باشند که جملگی در عرصه مدیریت بر دیگران مطح می باشند . به طور خلاصه فرض در این پژوهش بر این می باشد که شرط موفقیت در مدیریت بر دیگران ، داشتن خود مدیریتی یا مدیریت بر خویشتن می باشد و به بیان دیگر مدیری می تواند موفق باشد که قبل از دیگران بر خود مدیریت کرده باشد .مسئله اصلی این است که آیا خودمدیریتی مدیران نظام اداری استان همدان برسلامت سازمانی ادارات تحت مدیریت ایشان مؤثر بوده است یا خیر ؟  

 

1-3 اهداف تحقیق :

هدف پژوهش حاضر مقایسه خودمدیریتی مدیران نظام اداری استان همدان به منظور تبیین وجوه افتراق و اشتراک در دو بعد روحی روانی و فیزیکی و جسمی است . تبیین این وجوه افتراق و اشتراک به مظور شناسایی و معرفی نحوه خودمدیریتی مدیران (وضع موجود) به آنان در راستای بهسازی و بالندگی (وضع مطلوب) بر اساس الگوی جامع شاخصهای خودمدیریتی به عنوان یک عامل کلیدی و اثبات تأثیر این خودمدیریتی در عرصه سلامت سازمانی و مدیریت بر دیگران می باشد .

هدف اصلی:

بررسی رابطه خودمدیریتی با سلامت سازمانی بر اساس الگوی مدیریت بسیجی 

هدف فرعی :

تبیین ابعاد مختلف مدیریت بسیجی با استفاده از منابع اسلامی و مدیریتی
مورد پژوهی خودمدیریتی امام (ره) در برخی از عرصه ها به عنوان مصداق خودمدیریتی بسیجی
شناخت مؤثرترین شاخص خودمدیریتی در سلامت سازمانی
تعیین میزان خودمدیریتی مدیران نظام اداری استان همدان در دو بعد روحی روانی و فیزیکی جسمی
 

1-4: اهمیت و ضرورت تحقیق :

با توجه به اینکه ما در عصری زندگی می کنیم که یکی از ویژگیهای خاص آن ناپایداری و عدم ثبات می باشد به طور واضع و روشن نیازمند سازمانهایی با توان بالا ، چابک ، کوچک ، منعطف و ارگانیک می باشیم . تفویض اختیار به این سازمانها از ویژگیهای خاص آن می باشد . برای اطمینان از اجرای موفق طرحها ، برنامه ها و خطمشی های   تدوین شده  نیازمند سازمانهایی سالم می باشیم . به طور کلی سلامت سازمان یکی از دغدغه های مدیران در همه عصرها و همه سازمانها بوده است . پیش بینی سیستمهای کنترل و نظارت ، بکارگیری بازرس و حسابرس و… از این دغدغه ها ناشی  می شود . در ادبیات اسلامی هیچ ارزیابی نمی تواند منصف تر ، دقیق تر ، محاسبه گرتر ، هوشمندتر و مؤثرتر از خود فرد باشد . بنابراین توجه ویژه به مدیریت بر خود به عنوان یکی از کم هزینه ترین و مؤثرترین شیوه های اجرای مدیریت کارآ مدنظر بوده و هست . متأسفانه علیرغم اهمیت فوق العاده این امر تا کنون در داخل از کشور هیچ تحقیق و پژوهشی در این زمینه منتشر نگردیده است که تحقیق پیش رو اولین تحقیق در این عرصه خواهد بود . در عرصه سلامت سازمانی نیز علیرغم نیازهای سازمانهای مختلف به ارزیابی سلامت سازمانی تحقیقی به صورت گسترده و در سطح چند سازمان با ارائه شاخصهای مشترک ارائه نگرده است . در ین زمینه نیز ارزیابی چند سازمان از نظر سلامت سازمانی در نوع خود منصر بفرد می باشد . حال در ذیل گوشه ای از ضرورتهای توجه خاص به خودمدیریتی از دیدگاه اندیشمندان مدیریتی قید می گردد . 

در ادبیات مدیریت و به ویژه متون جدید آن که متأثر از تفکرات حاکم در روانشناسی و علوم سیاسی و توجه ویژه آن به خودمدیریتی مدیران و کارکنان شده است ، برخی از مهمترین موارد آن بدین شرح است .

مدیریت برخود مقدمه و پیش شرط کسب سایر مهارتهای مدیران است :
قبل از اینکه بخواهیم دیگران را درک کنیم نیازمند شناخت خود هستیم و قبل از اینکه بخواهیم دیگران را اداره کنیم باید خود را پرورش دهیم . (رضایی، 1386،ص16) . تعیین اهداف و اولویتهای شخصی از طریق خودآگاهی اجازه می دهد که ما زندگی خود را هدایت نماییم و این نکته اساسی است که بر روی آن سایر مهارتهای مدیریت را بنا می کنیم .

مهارتهای درون شخصی مقدمه مهارتهای بین شخصی است .(وتن ، کامرون، وودز،2000)

با توجه به فشار زیاد در مشاغل مدیریت ، مدیران باید بدانند که از احساسات خود چگونه به طور مؤثر استفاده کرده و ذهن خویش را کنترل کنند تا بتانند خود و دیگران را مدیریت نمایند . (دین تی ، 1997)

مدیریت بر خود مقدمه و پیش شرط حل مشکلات کارکنان توسط مدیران نیز می باشد .(بروس ، 1990)

تصمیمات ، مشکلات و استرس و زمان ، معمولاً توسط دیگران برای ما مدیریت می شوند و کسب کنترل بر روی این موارد ، مستلزم مدیریت بر خود می باشد .( ایونسون،1992)

مدیریت بر خود به عنوان یک رویکرد در زمینه بهسازی و بالندگی مدیران :
فلسفه پرورش مدیران ، افزایش اثربخشی مدیران و شکوفایی استعدادهای مشخص مدیران است . بالندگی مدیر شخصی است و نباید انتظار داشت از طرف سازمان ترتیب یابد . هرمدیری ملزم است مدام خود را در این زمینه بالنده گرداند . (امیرکبیری، 1374)

هرکس خود را دقیقاٌ شناخته باشد و از خود کاملاٌ استفاده نماید نه تنها موفق خواهد بود ، بلکه خوشنود نیز خواهد بود . کلید دستیابی به اهداف مدیریت ، مدیریت بر خود است . (بنیس،1994)

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 15
مبانی نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 15
تعریف هوش…………………………………………………………………………………………………………. 15
مفهوم معنویت………………………………………………………………………………………………………… 17
هوش معنوی………………………………………………………………………………………………………….. .18
تاریخچه هوش معنوی………………………………………………………………………………………………. 22
مولفه های هوش معنوی…………………………………………………………………………………………….. .23
مولفه های هوش معنوی در اسلام ……………………………………………………………………………….. 25
راههای رشد هوش معنوی…………………………………………………………………………………………. 27
مدل های هوش معنوی …………………………………………………………………………………………….. 28
مدل زوهر و مارشال ……………………………………………………………………………………………….. 28
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                              صفحه
مدل سیندی ویگلزورث…………………………………………………………………………………………….. 29
مدل آمرام …………………………………………………………………………………………………………….. 29
مدل کینگ……………………………………………………………………………………………………………… 30
هوش معنوی و سلامت روان……………………………………………………………………………………… 31
هوش معنوی در محیط کار ……………………………………………………………………………………….. 33
هوش معنوی درسازمان ها…………………………………………………………………………………………. 35
مهارت های ارتباطی……………………………………………………………………………………………….. 36
تعریف ارتباط……………………………………………………………………………………………………….. 36
اهداف ارتباط…………………………………………………………………………………………………………. 38
انواع ارتباط……………………………………………………………………………………………………………. .38
ارتباط اثربخش……………………………………………………………………………………………………….. .40
مبانی ارتباط اثربخش ………………………………………………………………………………………………. 41
سبک های ارتباطی ………………………………………………………………………………………………….. 42
موانع ارتباطی ………………………………………………………………………………………………………… 43
فرایند ارتباط …………………………………………………………………………………………………………. 44
مدل های ارتباطی…………………………………………………………………………………………………….. 45
مدل ارتباطی لاسول …………………………………………………………………………………………………. 45
مدل ارتباطی

دیوید برلو ……………………………………………………………………………………………. 47
مدل مفهومی ارتباط میان فردی ………………………………………………………………………………….. 47
مهارت های ارتباطی ……………………………………………………………………………………………….. 48
متغیرهای اولیه مرتبط با مهارت های ارتباطی………………………………………………………………….. 49
ارتباط غیرکلامی …………………………………………………………………………………………………….. 49
انواع مهارت های ارتباطی …………………………………………………………………………………………. 51
حوزه های اصلی مهارت های ارتباطی………………………………………………………………………….. 52
خودآگاهی و بازخورد صحیح ……………………………………………………………………………………. 52
تامین حمایت عاطفی……………………………………………………………………………………………….. 53
ارائه پاسخ های همدلانه…………………………………………………………………………………………….. 54
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                              صفحه
مدیریت تعارض……………………………………………………………………………………………………… 55
ابراز وجود…………………………………………………………………………………………………………….. 55
پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران و خارج …………………………………………………………………. 55
پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران …………………………………………………………………………….. 56
پیشینه تحقیقات انجام شده در خارج……………………………………………………………………………. 62
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………… 64
 
فصل سوم: روش تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 67
روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………. 67
جامعه آماری …………………………………………………………………………………………………………. 68
حجم نمونه و شیوه نمونه­گیری …………………………………………………………………………………… 68
روش جمع آوری اطلاعات ………………………………………………………………………………………. 69
روایی وپایایی ابزارهای اندازه گیری…………………………………………………………………………….. 70
روایی پرسشنامه ها………………………………………………………………………………………………….. 70
پایایی پرسشنامه ها………………………………………………………………………………………………….. 71
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ………………………………………………………………………………….. 71
 
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده های تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 75
توصیف آماری متغیرهای پژوهش ……………………………………………………………………………….. 75
آمار استنباطی………………………………………………………………………………………………………….. 83
بررسی سوالات پژوهش …………………………………………………………………………………………… 83
بررسی فرضیه اصلی پژوهش …………………………………………………………………………………….. 86
بررسی فرضیه های فرعی پژوهش ……………………………………………………………………………… 87
 
 
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                               صفحه
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 97
خلاصه پژوهش ……………………………………………………………………………………………………… 97
بحث و بررسی یافته ها ……………………………………………………………………………………………. 98
نتیجه گیری کلی……………………………………………………………………………………………………… 106
محدودیت­های تحقیق ……………………………………………………………………………………………… 107
پیشنهادهای تحقیق…………………………………………………………………………………………………… 108
پیشنهادات کاربردی…………………………………………………………………………………………………. 108
پیشنهادات پژوهشی ………………………………………………………………………………………………… 109
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………. 113
 
 
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                               صفحه
جدول 1-2: مدل هوش معنوی از دیدگاه سیندی ویگلزورث ……………………………………………… 29
جدول1-3: توزیع جامعه آماری پژوهش به تفکیک جنسیت ………………………………………………. 68
جدول2-3: توزیع نمونه آماری پژوهش به تفکیک جنسیت………………………………………………… .69
جدول3-3: اطلاعات مربوط به پرسشنامه هوش معنوی هیلدبرانت(2011)……………………………… .70
جدول4-3: اطلاعات مربوط به پرسشنامه مهارت های ارتباطی بارتون(1990)…………………………. .70
جدول1-4: توزیع فراوانی کارمندان غیرهیات علمی به تفکیک جنسیت…………………………………. 75
جدول2-4: توزیع فراوانی کارمندان غیرهیات علمی به تفکیک سن………………………………………. 76
جدول3-4: توزیع فراوانی کارمندان غیرهیات علمی به تفکیک سابقه خدمت …………………………. 77
جدول4-4: توزیع فراوانی کارمندان غیرهیات علمی به تفکیک میزان تحصیلات ……………………… 78
جدول 5-4: آمار توصیفی متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………. 79
جدول6-4: بررسی نرمال بودن در متغیر وابسته ………………………………………………………………. 80
جدول7-4: نتایج آزمون t تک گروهی جهت ارزیابی میزان هوش معنوی کارمندان…………………… 83
جدول8-4: نتایج آزمون t تک گروهی جهت ارزیابی میزان مهارت های ارتباطی کارمندان…………. 84
جدول9-4: خلاصه نتایج مقدار واریانس تبیین شده و معناداری مدل…………………………………….. 85
جدول10-4: رگرسیون به روش همزمان متغیرهای پیش بینی کننده مهارت های ارتباطی……………. 85
جدول11-4: همبستگی پیرسون بین هوش معنوی و مهارت های ارتباطی کارمندان ………………….. 86
جدول12-4: همبستگی پیرسون بین تفکر انتقادی وجودی و مهارت های ارتباطی کارمندان ………. 87
جدول13-4: همبستگی پیرسون بین تولید معنی شخصی و مهارت های ارتباطی کارمندان …………. 88
جدول14-4: همبستگی پیرسون بین میزان آگاهی و مهارت های ارتباطی کارمندان ………………….. 89
جدول15-4: همبستگی پیرسون بین توسعه حالت آگاهی و مهارت های ارتباطی کارمندان ………… 90
جدول16-4: نتایج t مستقل جهت مقایسه هوش معنوی در کارمندان زن و مرد ………………………. 91
جدول17-4: نتایج تحلیل وریانس جهت مقایسه میزان هوش معنوی کارکنان به لحاظ سن، تحصیلات و سابقه خدمت                                                                                                                  91
جدول18-4: نتایج t مستقل جهت مقایسه مهارت های ارتباطی در کارمندان زن و مرد …………….. 92
جدول19-4: نتایج تحلیل وریانس جهت مقایسه مهارت های ارتباطی کارکنان به لحاظ سن، تحصیلات و سابقه خدمت                                                                                                                   92
 
فهرست اشکال
عنوان                                                                                                               صفحه
شکل1-1: مدل مفهومی تحقیق …………………………………………………………………………………… 6
شکل1-2: مدل زوهر و مارشال(2000) ……………………………………………………………………….. 28
شکل2-2: مدل آمرام(2007) …………………………………………………………………………………….. 30
شکل3-2: مدل کینگ(2008) …………………………………………………………………………………….. 31
شکل1-4: نمودار دایره ای توزیع فراوانی کارمندان به تفکیک جنسیت ………………………………… 75
شکل2-4: نمودار دایره ای توزیع فراوانی کارمندان به تفکیک سن ……………………………………… 76
شکل3-4: نمودار دایره ای توزیع فراوانی کارمندان به تفکیک سابقه خدمت …………………………… 77
شکل4-4: نمودار دایره ای توزیع فراوانی کارمندان به تفکیک میزان تحصیلات ………………………. 78
شکل5-4: نمودار ستونی آمار توصیفی متغیرهای پژوهش ………………………………………………….. 79
شکل6-4: بررسی نرمال بودن متغیرها ………………………………………………………………………….. 81
شکل7-4: بررسی خطی بودن متغیرهای پزوهش …………………………………………………………….. 82
 
 
 
 
 
 
فصل اول
طرح پژوهش
 
 
 
 
 
 
 
مقدمه
این پژوهش در نظر دارد به بررسی رابطه ی بین هوش معنوی با مهارت های ارتباطی بپردازد .پس بهتر آن است که قبل از هر چیزی  تعاریفی چند از این دو مولفه، یعنی هوش معنوی ومهارت های ارتباطی رامورد بررسی قرار دهیم.
هوش معنوی بیانگر مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت ها و منابع معنوی است که کاربست آن ها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می شود(کینگ[1]، 2008: 38).گین و پورهیت[2] (2006) هوش معنوی را توانایی تجربه شده ای می دانند که به افراد امکان دستیابی به دانش  و فهم بیشتر را می دهد و زمینه را برای رسیدن به کمال و ترقی درزندگی فراهم می سازد(ص230)
ارتباط در گذشته و برای انسان اولیه، علاوه بر کارکردهایی که در جهت حفظ حیات و یاری گرفتن از دیگران داشته، زمینه ساز فعالیت های اجتماعی و سرآغازی برای زندگی اجتماعی نیز بوده است. ارتباط سراسر زندگی انسان رادربرگرفته است.انسان به کمک ارتباط، زنده می ماند، رشد وتکامل می یابد و سعادت وخوشبختی وی تاحد زیادی به چگونگی رابطه او با دیگران بستگی دارد.(سیاوشی و نوابی نژاد، 1384). در هر حال، هیچ نوع ارتباطی جز به دلیل احساس نیاز شدید انسان برای برقراری تعامل اجتماعی به وقوع نمی پیوندد. انسان برای برقراری رابطه با دیگران روش های مختلفی را پرورانده است، که رشد و تکامل زبان و شیوه های غیرکلامی مانند حالت چهره، حالت کلی بدن یا وضعیت اندام‌ها و حرکات بیانگر و…  را شامل می شود. هر یک از این شیوه ها می توانند بخشی از اطلاعات و احساسات مورد نظر فرد در حال صحبت، یا گوینده، را به فرد دیگر، یا شنونده، انتقال دهد(بولتن[3]، 1994؛ ترجمه سهرابی، 1391: 21).
اهمیت مهارتهای ارتباطی در این است که به فرد کمک می کند احساسات منفی و تنش های اجتماعی را کاهش داده و بطور سازنده و موفقیت آمیز به حل مساله بپردازد (جارویس تیبات و ماتیک[4]، 2005). به عقیده هارجی ودیکسون (2004)ریشه بسیاری از مشکلات فردی و سازمانی را می­توان در کمبود ارتباطات موثر و سیستم ارتباطی و به طور کلی سوء تعبیر و تفسیرهای ارتباطی جستجو کرد(رضائیان، 1391: 56). با وجود آن که ارتباط بین فردی جزو بزرگترین پیشرفت های بشر به شمار می­آید، اما خیلی از انسان ها قادر به برقراری یک ارتباط خوب و موثر نیستند(بولتن، 1994؛ ترجمه سهرابی، 1391). شاید شدید ترین انتقادهایی که مدیران می توانند از همکاران و مافوق ها یا کارکنان دریافت دارند، پیرامون عدم توافق شان در ارتباط موثر است(رضائیان، 1391: 56). ولی علی رغم اینکه ارتباطات، یک مهارت موثر برای مدیران و کارکنان است اما شاید تاکنون به عنوان یک بعد اصلی به آن توجه نشده است و لذا به قدر کافی به شفاف سازی در مورد آن پرداخته نشده است (دولویکز[5]، 1994؛ به نقل از کشتکاران و همکاران، 1390: 42).تاثیر فوق العاده هوش معنوی بر ارتباطات و نیز ارتباطش با دیگر انواع هوش، سبب می شود معنویت و هوش معنوی به یک موضوع مهم در حوزه مدیریت و سازمان تبدیل شود(حیدری،1391: 68).افرادی که دارای هوش معنوی بالاتری هستند، رابطه بهتری با دیگران  برقرار می کنند(سیسک[6]، 2008: 26). با توجه به مطالب ذکر شده، به نظر می آید هوش معنوی تاثیر زیادی بر نحوه ارتباط کارکنان داشته باشد. از سوی دیگر از آنجا که هوش معنوی سازه ای جدید است، تحقیقات تجربی موجود در این زمینه اندک می باشد. بنابراین انجام پژوهش های بیشتر مورد نیاز است. در همین راستا این پژوهش در نظر دارد به بررسی رابطه هوش معنوی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه لرستان بپردازد.
 
بیان مسأله
اهمیت معنویت و رشد معنوی در انسان، در چند دهه گذشته به صورتی روزافزون توجه روانشناسان و متخصصان بهداشت روانی را به خود جلب کرده است.  پیشرفت علم روانشناسی از یک سو و ماهیت پویا و پیچیده ی جوامع نوین از سوی دیگر، باعث شده است که نیازهای معنوی بشر در برابر خواسته‌ها و نیازهای مادی او قد علم  کنند و اهمیت بیشتری یابند. به طوری که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان، به ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی اشاره می کند و بعد چهارم یعنی بعد معنوی را نیز در رشد و تکامل انسان مطرح می سازد. معنویت به معنای نقش زندگی یا «روشی برای بودن» و تجربه کردن است که با آگاهی یافتن از یک بعد غیرمادی به وجود می­آید و ارزش های قابل تشخیص، آن را معین می سازد(الکینز[7] و همکاران، 1988؛ به نقل از یعقوبی، 1388). روانشناسان برای تبیین توانایی افراد، عقل و استدلال و همچنین عواطف و هیجان ها از واژه­هایی مانند هوش بهر[8]و هوش هیجانی [9]استفاده می کنند که در کنار این مفاهیم، واژه هوش معنوی[10] در سال های اخیر توجه روانشناسان را به خودجلب کرده است (کینگ، 2008(. هوش معنوی را بیانگر مجموعه ای از توانایی ها و ظرفیت ها و منابع معنوی می داند که کاربست آنها موجب افزایش انطباق پذیری وسلامت روان افراد می شود و هوش معنوی را شامل توانایی های ذیل می داند. تفکر انتقادی وجودی: ظرفیت تفکر انتقادی داشتن در ماهیت هستی.  تولید معنای شخصی: توانایی ایجاد معنی از تجارب روانی ومادی.  آگاهی متعالی: تشخیص بعد فرافردی خویشتن و ارتباط آن با خود و طبیعت. توسعۀ حالت هوشیاری: داشتن تجارب اوج یافته هوشیاری به اختیار فرد. درپژوهش حاضر، هوش معنوی با توجه به دیدگاه او بررسی شده است.کاربرد هوش معنوی در زندگی فرد می تواند ارتباط شخص را با خود، دیگران و خدا و به خصوص پرورش خودآگاهی فرد تسهیل کند(نازل[11]، 2004). استفاده از هوش معنوی در رهبری سازمان، توجه به تلفیق و کاربرد معنویت در عملکرد سازمانی و اثربخشی رهبری رشد فزآینده ای یافته است(امرام[12]، 2009: 3).
از سوی دیگر مدارک و شواهد موجود نشان می دهد که بین ارتباطات مؤثر و میزان تولید یا بازدهی افرد رابطه ی مستقیم وجود دارد (رابینز، استیون: ترجمه اعرابی وپارساییان، 1390: 617). مهارت های ارتباطی آن دسته از مهارت هایی هستند که افراد می توانند با کمک آنها درگیر تعامل های بین فردی و فرایند ارتباط شوند و شامل مهارت های متفاوتی هستند که مهم ترین آنها مهارت های کلامی، گوش دادن موثر و بازخورد است(چاری و دلاورپور، 1387: 126). مهارت کلامی عبارت است از به کارگیری آگاهانه نمادهای کلامی  به منظور ترغیب دیگران به انجام کار. گوش دادن موثر توانایی شخص در توجه به پیشنهاد ها، نظرات یا سوالات دیگران و درک آنهاست. مهارت بازخورد عبارت است از برگشت نتیجه پیام به طوری که فرستنده از وضعیت ارسال پیام و نحوه دریافت و درک آن آگاه گردد(مرتضوی و مهربان، 1384: 127). آلیسون[13] (2010) بر شکل گیری حمایت اجتماعی و روابط بین فردی مناسب از طریق دین و معنویت تاکید کرده است. دین، که به پرورش مهارت های ارتباطی کمک می کند، وجود آموزه­هایی خاص برای فراهم آوردن حمایت اجتماعی از طریق گروه ها، برقراری رابطه برابر و فوری، پذیرش عاری از قضاوت را فراهم می نماید(سانچز و ناپو[14]، 2008).
با توجه به اینکه هوش معنوی یک سازه ی جدید است، تحقیقات تجربی موجود در این زمینه اندک می باشد. اما در زمینه اثر متقابل معنویت و متغیرهای روانشناختی، تحقیقات به طور چشم گیری افزایش یافته است(روس مارین و راب[15]، 2010). تاچمن[16] (2009)بر مبنای یک برنامه 5 مرحله ای نشان داد که درمان معنوی از طریق به کارگیری فنون مقابله مذهبی، در آموزش ارتباطات، یکی کردن مفاهیم و مهارت های آموخته شده، توجه به مهارت های ارتباطی و مهارت های حل مساله و در نهایت حمایت ارتباطی اعضای خانواده های دارای فرد اسکیزوفرنی، موثر واقع می شود. همچنین باقری، اکبر زاده و حاتمی(2010) و کرمی(1390) نشان دادند که ارتقاء هوش معنوی از طریق آموزش های دینی منجر به درک الگوهای زندگی، دستیابی بیشتر به مهارت های ارتباطی، تشخیص معنای واقعی حوادث و احساس تسلط در هدف گذاری می شود. در همین راستا این پژوهش در نظر دارد به بررسی رابطه هوش معنوی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه لرستان بپردازد و به این سوال پاسخ دهد که آیا بین هوش معنوی با مهارتهای ارتباطی کارکنان رابطه وجوددارد؟ب
سوالات پژوهش

میزان هوش معنوی کارکنان دانشگاه  لرستان چقدر است؟
میزان مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه لرستان چقدر است؟
از طریق کدامیک از مولفه­های هوش معنوی می توان، میزان مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه لرستان را پیش بینی کرد؟
 
فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی: بین هوش معنوی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه  لرستان رابطه وجود دارد.
 
فرضیه های فرعی
1-بین میزان تفکر انتقادی وجودی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه  لرستان رابطه وجود دارد.
2-بین میزان تولید معنی شخصی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه  لرستان رابطه وجود دارد.
3-بین میزان آگاهی  با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه  لرستان رابطه وجود دارد.
4-بین میزان توسعه حالت آگاهی با مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه  لرستان رابطه وجود دارد.
5-بین  میزان هوش معنوی کارکنان دانشگاه لرستان از لحاظ ویژگی های جمعیت شناختی(جنس، سن، سنوات خدمت و میزان تحصیلات) تفاوت وجود دارد.
6-بین میزان مهارت های ارتباطی کارکنان دانشگاه لرستان از لحاظ ویژگی های جمعیت شناختی(جنس، سن، سنوات خدمت و میزان تحصیلات) تفاوت وجود دارد.
 
تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه ها و اصطلاحات
متغیرها را می توان به صورت مفهومی و عملیاتی تعریف کرد. تعریف مفهومی به تعریف یک واژه توسط واژه های دیگر اشاره دارد. این تعریف به روشن شدن ماهیت یک پدیده کمک می کند و نقش مهمی را در فرایند تدوین فرضیه ها ایفا می کند. تعریف عملیاتی تعریفی است که به ویژگی های قابل مشاهده استوار است و تا حدود زیادی به شرایط مسأله تحقیق و فرهنگ محقق بستگی دارد و نمی تواند تمامی معانی یک مفهوم را شامل شود(بازرگان، 1387، 42).بر این اساس متغیرهایی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است، از جنبه های مفهومی و عملیاتی به شرح زیر تعریف شده اند:
 
تعاریف مفهومی
مهارتهای ارتباطی به منزله آن دسته از مهارتهایی است که به واسطه آنها افراد می توانند درگیر تعاملهای بین فردی وفرآیند ارتباط شوند؛ یعنی فرآیندی که افراد طی آن، اطلاعات،  افکار و احساسهای خود را از طریق مبادله کلامی و غیر کلامی با یکدیگر در میان می گذارند(هارجی و دیکسون، 2007). مهارت های ارتباطی شامل مهارت های متفاوتی هستند که مهم ترین آنها مهارت های کلامی[17]، گوش دادن[18] موثر و بازخورد[19] است(چاری و دلاورپور، 1387). مولفه های مهارت های ارتباطی به شرح زیر می باشد:
الف-مهارت کلامی: ﻳﻌﻨﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻓﺮﺩﻱ ﻳﺎ ﮔﺮﻭﻫﻲ، ﻭ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻱ ﻧﺸﺴﺘﻬﺎﻱ ﻣﺆﺛﺮ(ریاحی و همکاران، 1391: 2).
ب-گوش دادن: ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ فرد ﺩﺭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ صحبت های ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭﻙ ﺁﻧﻬﺎ)همان منبع).
ج-بازخورد:  مهارت بازخورد عبارت است از برگشت نتیجه پیام به طوری که فرستنده از وضعیت ارسال پیام و نحوه دریافت و درک آن آگاه گردد(چاری و دلاورپور، 1387).
2.هوش معنوی: هوش معنوی بیانگر مجموعه ای ازتوانایی ها و ظرفیت ها و منابع معنوی است که کاربست آن ها موجب افزایش انطباق پذیری و در نتیجه سلامت روان افراد می شود(کینگ، 2008: 38).
کینگ (2008) هوش معنوی را شامل توانایی های ذیل می  داند:
-تفکر انتقادی وجودی: ظرفیت انتقادی به ماهیت وجود، واقعیت، جهان، فضا، زمان، تامل و سایر مسایل وجودی مانند وجود متافیزیکی ونیز ظرفیت اندیشیدن به مسایل غیروجودی دررابطه باوجود خود گفنه می شود.
-به وجود آوردن معنای شخصی: توانائی استخراج معنی شخصی و هدف از تمام تجربیات فیزیکی و روانی، از جمله ظرفیت برای ایجاد و استناد هدف زندگی را گویند.

ظرفیت در شرایط متفاوت جریان در طول دوره انجام شد. بررسی‌ها نشان داد که توزیع ظرفیت لحظه­ای در محدوده­ی سطح اشغال و تراکم به صورت توزیع احتمال نرمال است. در این روش، مقدار ظرفیت بر اساس شرایط لحظه‌ای ترافیک و احتمال قابل قبول در سطح ریسک تعیین شده به صورت پویا تغییر می­کند. جهت ارزیابی بهره­وری محدودیت ظرفیت تصادفی پویا، یک متدلوژی برای الگوریتم  ZONEبه کار گرفته شد و از طریق شبیه‌سازی میکروسکوپیک مورد آزمایش قرار گرفت.
 
کلمات کلیدی: ظرفیت عملی بزرگراه، کنترل رمپ، محدودیت احتمال، رفتار تصادفی
 
فهرست مطالب
 
1 کلیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1
1-1 مقدمه 2
1-2 شرح مسئله 3
1-3 اهداف پژوهش 5
1-4 سابقه تحقیق و اهمیت پژوهش 5
1-5 فرضیه‌های پژوهش 6
1-6 روش انجام پژوهش 7
1-7 مراحل پژوهش 7
1-8 دامنه کاربرد 8
2 پیش زمینه و مروری بر تحقیقات گذشته ……………………………………………………………………………………………….. 9
2-1 مقدمه 10
2-2 بهبود در برآورد ظرفیت بزرگراه 10
2-2-1 برآورد ظرفیت لحظه‌ای 12
2-2-2 برآورد جریان ترافیک کوتاه مدت 14
2-3 الگوریتم‌های کنترل رمپ 15
2-3-1 الگوریتم  ALINEA 17
2-3-2 الگوریتم  Bottleneck 18
 
3 مبانی و اصول و متدولوژی …………………………………………………………………………………………………………………………… 21
3-1 استراتژی‌های کنترل رمپ استفاده شده در پژوهش 22
3-1-1 الگوریتم ZONE 22
3-1-2 استراتژی کنترل Zone طبقه بندی شده (SZM) 24
3-1-3 ارزیابی مقدماتی 27
3-2 برآورد ظرفیت لحظه‌ای 27
3-2-1 برآورد ظرفیت نظری بزرگراه‌ها 28
3-2-1-1 روش جدید HCM برای تعیین ظرفیت یا حداکثر تردد سرویس در بزرگراه‌های چند خطه 29
3-2-1-2 طبیعت تصادفی 31
3-2-1-3 بسته نرم افزار R 32
3-2-2 برآورد ظرفیت عملی 33
3-2-2-1روش میانگین متحرک 34
3-3 کنترل رمپ با محدودیت احتمال 36
3-3-1 مدل خطی جبری برای کنترل رمپ 36
3-3-2 برنامه‌ریزی احتمال محدود شده رفتار تصادفی 38
3-4 معرفی محور مورد مطالعه 40
4 روش پیشنهادی در برآورد ظرفیت بزرگراه (مطالعه موردی: بزرگراه نیایش)………………………..42
4-1 مقدمه 43
4-2 روش اول: برآورد ظرفیت لحظه‌ای 44
4-2-1 تاریخ‌های آزمایش 44
4-2-2 روش پیشنهادی 45
4-2-2-1 برآورد ظرفیت نظری 47
4-2-2-2 برآورد ظرفیت عملی 52
4-2-2-3  اشغال بحرانی 55
4-2-3 آزمایش و نتایج 56
4-2-3-1 فرایند کالیبراسیون 56
4-2-3-2 پویایی ظرفیت متغیر با زمان 58
4-2-4 بهبود عملکرد 59
4-3 روش دوم: کنترل رمپ با محدودیت احتمال 62
4-3-1 رفتار تصادفی ظرفیت بزرگراه تحت شرایط متفاوت جریان 62
4-3-1-1 محل آزمایش 63
4-3-1-2 روز آزمایش 63
4

-3-1-3 جمع آوری داده‌ها 64
4-3-1-4 برازش توزیع نرمال 67
4-3-1-5 معنای توزیع ظرفیت تصادفی آزادراه 69
4-3-2 الگوریتم ZONE در بزرگراه نیایش با در نظر گرفتن محدودیت احتمال 72
4-3-2-1 الگوریتم ZONE با در نظر گرفتن محدودیت احتمال 72
4-3-2-2 آزمایش شبیه سازی 75
4-3-2-3 فرایند معتبرسازی 75
4-3-2-4 نتایج آزمایش 76
5 نتایج و پیشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………………………………80
5-1 نتایج 81
5-2 پیشنهادات 83
6 مراجع 85
چکیده انگلیسی……………………………………. 92
 
 
 
 
 
فهرست جداول
 
جدول ‏4‑1: درصد خطای مطلق میانگین (MAPE) برای 40 ایستگاه 55
جدول ‏4‑2: مقایسه کنترل SZM اصلی و SZM بهبود یافته (ساعت 13 الی 16) 61
جدول ‏4‑3: سطح سرویس (HCM، 2000) 65
جدول ‏4‑4: دسته بندی اشغال 65
جدول ‏4‑5: داده‌های آماری برای دو گلوگاه 68
جدول ‏4‑6: تغییرات MOEs بر حسب درصد (کنترل Zone با محدودیت احتمال در مقایسه با کنترل Zone) 78
 
 
 
 
 
فهرست اشکال
 
شکل ‏3‑1: ترتیب داده‌های جدید  ثانیه‌ای جریان ترافیک در بازه زمانی t 35
شکل ‏3‑2: اجزای کنترل رمپ در بزرگراه 36
شکل ‏4‑1: دو محدوده‌ی مورد مطالعه در بزرگراه نیایش 45
شکل ‏4‑2: مشاهدات در دو ایستگاه بررسی شده از دومحدوده‌ی بزرگراه نیایش 46
شکل ‏4‑3: مقادیر ظرفیت اندازه‌گیری شده در دو ایستگاه بررسی شده در دو محدوده‌ی بزرگراه نیایش 48
شکل ‏4‑4: میانه و میانگین داده‌های ظرفیت 49
شکل ‏4‑5: چولگی و کشیدگی داده‌های ظرفیت 50
شکل ‏4‑6: نمودار هیستوگرام داده‌های ظرفیت 50
شکل ‏4‑7: نمودار Q-Q نرمال داده‌های ظرفیت 51
شکل ‏4‑8: تست نرمال بودن P-Value برای داده‌های ظرفیت 51
شکل ‏4‑9: صدک 95 برای دو محدوده‌ی تحت مطالعه 52
شکل ‏4‑10: ترتیب داده‌های جدید  ثانیه‌ای جریان ترافیک در بازه زمانی t 53
شکل ‏4‑11: پویایی ظرفیت متغییر با زمان 59
شکل ‏4‑12: موقعیت دو گلوگاه 62
شکل ‏4‑13: زون بندی در بزرگراه نیایش 63
شکل ‏4‑14: رابطه‌ی جریان- اشغال به مدت دو روز 66
شکل ‏4‑15 : نمودار هیستوگرام و نمودار Q-Q نرمال در محدوده‌ی اشغال 0~15% 69
شکل ‏4‑16: نمودار هیستوگرام و نمودار Q-Q نرمال در محدوده‌ی اشغال 40~30% 69
شکل ‏4‑17: احتمال تجمعی ظرفیت (محدوده اشغال: 0~15%) 71
شکل ‏4‑18: ظرفیت بر حسب درصد در دو گلوگاه با استفاده از روش کنترل Zone اصلی 77
شکل ‏4‑19: تصویری از AIMSUN هنگام تحلیل 79
 
 
 
 
 
فصل اول
کلیات تحقیق
 
 

    1-1 مقدمه
رشد جمعیت و اشتغال، با اتکای بر خودرو و سیستم‌های بزرگراهی به عنوان ابزار اصلی تحرک شهری همراه شده است، این موضوع مسئولیت عظیمی در بخش زیرساخت های حمل و نقل وارد کرده است. با توجه به توسعه شهری، عدم دسترسی راه‌ها و محدودیت‌های زیست محیطی، اضافه کردن خطوط بیشتر و یا ساخت بزرگراه اضافی راه حل‌هایی بلند مدت نیستند. در عوض، استراتژی‌های مدیریت موثر در بزرگراه در حال توسعه برای به حداکثر رساندن استفاده از زیرساخت‌های موجود ترجیح داده می‌شود.
 
رمپ می‌تواند به عنوان اتصال بین دو تسهیلات بزرگراه تعریف شود که شامل مقطعی از راه با طول کافی است تا ایمنی پیوستن وسایل نقلیه از رمپ ورودی به مسیر اصلی را تضمین نماید. با افزایش تقاضای وسایل نقلیه در رمپ ورودی، موقعیت‌های نامعینی برای پیوستن به بزرگراه شلوغ بوجود می‌آید. برای کنترل تقاضای اضافه شده به رمپ ورودی، چندین استراتژی کنترل رمپ[2] با محدود کردن تعداد وسایل وارد شده به جریان اصلی توسعه یافته‌اند. کنترل رمپ، یکی از موثرترین استراتژی های مدیریت بزرگراه، به مدت طولانی بوده که قادر به تولید مزایای زیادی برای عموم خواهد بود. مواردی از قبیل افزایش میزان خروجی[3] در گلوگاه‌[4]ها، کاهش زمان سفر، بهبود قابلیت اطمینان زمان سفر و کاهش تعداد تصادفات و همچنین انتشار آلودگی وسایل نقلیه )2001 (Cambridge Systmatics,. در این روش کنتورهای رمپ به صورت علائم ترافیکی کنترل کننده که بر روی رمپ‌های ورودی آزادراه‌ها و بزرگراه‌ها نصب می‌شوند، میزان خودروهایی که به خط اصلی وارد می‌شوند را کنترل می‌نمایند. به طوری که میزان جریان پایین دست افزایش نیابد. بدین وسیله انتقال حداکثر جریان ترافیک با سرعت یکنواخت امکان پذیر است.کنترل رمپ‌ها در تخلیه ترافیک در یک نرخ اندازه‌گیری شده بر اساس شرایط لحظه‌ای[5] ترافیک نقش دارند، در نتیجه به خاطر اجتناب از نقض توازن حساس تقاضا- ظرفیت[6] در مسیر راه اصلی[7] جریان ترافیک آرام ادامه می‌یابد. از سوی دیگر، کنترل رمپ‌ها ترافیک رمپ را با استفاده از شکستن دسته[8]‌های ورودی وسایل نقلیه به منظور کاهش اغتشاش در نواحی همگرا تنظیم می‌کنند. در نتیجه تصادفات برخورد از پهلو و عقب که ناشی از محدودیت دسترسی رمپ هستند کاهش می‌یابند. با این حال، کنترل رمپ‌ها پتانسیل ایجاد صف‌های طولانی را دارند که ممکن است موجب انسداد[9] جریان از رمپ بالادست و اغتشاش در عملکرد سطح خیابان شود.
 

1-2 شرح مسئله
 
یک استراتژی کنترل رمپ موثر و موفق به طور کلی روابط بین جریان خط اصلی و زمان انتظار وسیله نقلیه و صف در ورودی رمپ‌ها را بهبود بخشیده و متعادل می‌سازد. بنابراین، دو محدودیت در تعارض کنترل رمپ عبارتند از: ظرفیت بزرگراه و صف رمپ. یک نمونه استراتژی اجرا شده کنونی، کنترل ناحیه طبقه بندی شده یا (SZM) می‌باشد. در این استراتژی، محدودیت‌ ظرفیت بررسی شده است. در نظر گرفتن این محدودیت‌، از یک سو، تعادل بین ظرفیت تقاضا را در بزرگراه حفظ می‌کند؛ از سوی دیگر، تاخیر حداکثر رمپ تحت شرایط مرزی از پیش تعیین شده را در بیشترین حد ممکن نگه می‌دارد.

شما یک جدال عادلانه را شروع کنید از کوره در برود و صحنه را ترک کند .
گام دوم : در مورد آنچه که مجادله می کنید مطمئن باشید .
وقتی عصبانی می شوید باید تصمیم بگیرید که آیا این موضوع ارزش عصبانی شدن را دارد یا خیر ؟ ازخود سوالات متعددی بپرسید . من چه رفتاری را می خواهم تغییر دهم ؟ آیا این رفتار واقعاً همان رفتاری است که من برای آن ناراحت شده ام ؟ اگر نه چه چیزی واقعاً من را ناراحت و عصبانی می کند ؟ اگر واقعاً در مورد آنچه که من را آزار می دهد مطمئن هستم . آیا عکس العملی فرای آنچه که واقعاً موجود است دارم یا خیر ؟ آیا رفتار من اغراق آمیز است ؟ آیا هدف من تغییر و اصلاح است ؟ یا نه تنها می خواهم طرف مقابل و همسرم را آزار و اذیت کنم ؟ اگرمطمئن شدید که موضوع مد نظر شما ارزش بررسی و درگیر شدن را دارد پس سریعاً درمورد آن بحث کنید و آنرا فراموش نکنید .

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

فصل اول كلیات طرح. 1

مقدمه. 2

1- 1 – بیان مساله. 5

1 – 2 – اهمیت موضوع. 6

1-3 – هدفهای تحقیق. 8

1 – 3 – 1 هدف کلی.. 8

1- 3 -2  اهداف فرعی.. 8

1-4سوالات تحقیق. 9

1-4-1سوال اصلی تخقیق. 9

1-4-2سوالات فرعی تحقیق. 9

1-5تعریف مفاهیم. 9

1-5-1شیوه های فرزند پروری.. 9

1-5-2خودپنداره تحصیلی.. 11

1-5-3پیشرفت تحصیلی.. 11

فصل دوم : مطالعات نظری.. 12

مقدمه. 13

2- 1  تعریف خانواده 13

2 – 2 نقش والدین در رفتار فرزند. 15

2 – 3 دلبستگی و پیوند والدینی.. 16

2 – 4 تأثیر محیط و فضای خانواده بر کودکان. 17

2 – 5  شیوه های فرزند پروری.. 20

2 – 6 تاریخچه شیوه فرزند پروری.. 21

2- 7  تاریخچه فرزند پروری در ایران. 23

2 – 8  بنیان نظری روشهای فرزند پروری و تحقیقات صورت پذیرفته در این زمینه. 24

2-9عوامل تعیین کننده شیوه های فرزندپروری والدین.. 43

2-10نقش تفاوت های جنسی در نحوه برخورد والدین.. 44

2-11روش فرزندپروری ، دخالت والدین در فعالیتهای مدرسه و پیشرفت تحصیلی نوجوانان. 52

2-12محیط خانه، خود پنداری و پیشرفت تحصیلی: یک هدف مدلسازی متداول. 53

2-13خود پنداره 53

2-14نقش اسناد در خود پنداره تحصیلی.. 56

2-15خودپنداره تحصیلی.. 60

فصل سوم : روش شناسی تحقیق (متدولوژی) 79

مقدمه. 80

3 – 1 روش تحقیق. 80

3 – 2 جامعه آماری.. 80

3 – 3  برآورد حجم نمونه و روش نمونه گیری.. 81

3 – 4 روش گرد آوری اطلاعات.. 81

3 – 5 ابزار اندازه گیری.. 81

3 – 6 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 85

فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده ها 86

4-1 مقدمه. 87

4-2 بخش اول: توصیف داده‌ها 88

4-4 فرضیه اصلی: بین سبك های فرزند پروری و خودپنداره تحصیلی رابطه وجود دارد. 93

4-5 فرضیه اول: بین سبك های فرزند پروری اقتداری و خودپنداره تحصیلی رابطه وجود دارد. 97

4-6 فرضیه دوم : بین سبک های فرزند پروری و خود پنداره تحصیلی رابطه وجود دارد. 98

4-7 فرضیه سوم : بین سبك های فرزند پروری استبدادی و خودپنداره تحصیلی رابطه وجود دارد. 100

4-8 فرضیه چهارم (فرضیه اصلی دوم): بین خودپنداره تحصیلی  و پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد. 100

4-9 فرضیه پنجم (فرضیه اصلی سوم): بین سبك های فرزند پروری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 102

4-10 فرضیه ششم: آیا بین شیوه های فرزند پروری در تعامل با خود پنداره تحصیلی با پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد؟. 105

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری.. 109

مقدمه. 110

5 – 1 خلاصه پژوهش… 110

5 – 2  بحث و نتیجه گیری.. 112

5 – 3 پیشنهادها 119

5 – 4 محدودیت ها ی تحقیق. 122

منابع فارسی.. 124

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                  صفحه

شکل 2 – 1 الگوهای فرزندپروری شیفر. 27

شکل 2-2     نمایش چهار شیوه فرزند پروری در دو بعد پذیرندگی و توقع داشتن.. 30

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                  صفحه

جدول 2-1  تأثیر فضای خانواده بر کودکان. 18

جدول2-2 ابعاد شیوه های  فرزند پروری والدین از نگاه شیفر ؛ اقتباس از شیرازی،1385. 28

جدول 2-3: تاثیرات حاصل از شیوه های مختلف فرزند پروری در دوران کودکی وبزرگسالی، بامریند،1991به نقل از برنز،2006 ،ترجمه سعیدی،1391). 34

جدول 2-4 : ابعاد شیوه های فرزند پروری والدین دایانا باوم مریند؛ اقتباس از برنز،2006. 37

جدول(4-1) توزیع فراوانی مربوط به پایه تحصیلی.. 88

جدول(4-2) توزیع فراوانی مربوط به سن مادر. 89

جدول(4-3) توزیع فراوانی مربوط به سطح تحصیلات مادر. 90

جدول(4-4) آمار توصیفی مربوط به خودپنداره 91

جدول(4-5) آمار توصیفی مربوط به پیشرفت تحصیلی.. 91

جدول(4-6) آمار توصیفی مربوط به سبك های فرزند پروری.. 92

جدول (4-7) مربوط به آزمون كولموگروف- اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن داده ها 92

جدول (4-8)­مربوط­به آزمون همبستگی رابطه بین سبكهای فرزندپروری و خودپنداره تحصیلی.. 93

جدول (4-9) مربوط به ضریب تعیین رگرسیون. 94

جدول (4-10) مربوط به تحلیل واریانس… 94

جدول (4-11) مربوط به معادلة خط رگرسیون. 94

جدول (4-12) مربوط به آزمون همبستگی رابطه بین سبك های فرزند پروری اقتداری و خودپنداره تحصیلی   96

جدول (4-13) مربوط به ضریب تعیین رگرسیون. 96

جدول (4-14) مربوط به تحلیل واریانس… 96

جدول (4-15) مربوط به معادلة خط رگرسیون. 97

جدول (4-16) مربوط به آزمون همبستگی رابطه بین سبك های فرزند پروری آزاد گذار و خودپنداره تحصیلی   98

جدول (4-17) مربوط به ضریب تعیین رگرسیون. 98

جدول (4-18) مربوط به تحلیل واریانس… 99

جدول (4-19) مربوط به معادلة خط رگرسیون. 99

جدول (4-20) مربوط به آزمون همبستگی رابطه بین سبك های فرزند پروری استبدادی و خودپنداره تحصیلی   100

جدول (4-21) مربوط به آزمون همبستگی رابطه بین خودپنداره تحصیلی و پیشرفت تحصیلی.. 101

جدول (4-22) مربوط به ضریب تعیین رگرسیون. 101

جدول (4-23) مربوط به تحلیل واریانس… 101

جدول (4-24) مربوط به معادلة خط رگرسیون. 102

جدول (4-25)­مربوط­به­آزمون همبستگی رابطه بین سبكهای فرزند پروری و پیشرفت تحصیلی.. 103

جدول (4-26) مربوط به ضریب تعیین رگرسیون. 104

جدول (4-27) مربوط به تحلیل واریانس… 104

جدول (4-28) مربوط به معادلة خط رگرسیون. 104

جدول (4-29) مربوط به فاكتور های  درون گروهی.. 105

جدول (4-30) مربوط به فاكتور های  بین گروهی.. 106

جدول ( 4-31 ) مربوط به محاسبه یكسانی واریانس ها 106

جدول ( 4-32 ) آزمون همسانی واریانس کوواریانس ها 107

جدول ( 4-33 ) آزمون اثر فاکتور های درون گروهی و بین گروهی.. 108

 

 

مقدمه

این تحقیق جهت یافتن پاسخی به این سوال انجام شد كه آیا متغیرهای ناشی از شیوه های فرزند پروری دربافت‌های متفاوت خانوادگی، تاثیری معنی‌دار برخودپندار تحصیلی كودكانی که پا به مرحله نوجوانی می گذارند دارد؟ در ضمن میزان این رابطه تا چه حد بر عملكرد تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره ابتدایی تاثیرگذار است. سوال دیگر این بود كه تجارب خانوادگی، تا چه اندازه با خود پنداره تحصیلی نوجوانان ارتباط دارد؟ و آیا بافت‌های مختلف خانواده، می‌تواند تاثیر معنی‌دار بر خودپنداره و موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان داشته باشند؟ خانواده‌ها نقش به سزایی در موفقیت و شكست تحصیلی فرزندان خود دارند. عموماً این ادعا مطرح بوده كه والدین، اولین  معلمان و خانواده، اولین آموزشگاه محسوب می‌شوند.

طبق نظر اپستین[1] (1971) والدین از طریق عوامل مختلف بر رشد عقلی و ذهنی فرزندان تاثیر می‌گذارند، یكی از این عوامل شیوه های فرزند پروری ا ست که از سوی والدین اعمال می شود . (اپستین(1990)منظور از سبك‌های تربیتی را در این جا شیوه‌هایی می داند كه والدین برای تربیت فرزندان خود به كار می‌گیرند. سبك تربیتی، الگویی از نگرش‌هاست كه والدین نسبت به فرزندان خود ابراز می‌كنند. این الگوها در شیوه‌ها و درجاتی كه والدین نسبت به ارزش‌ها، رفتارها ومعیارهایی كه برای فرزندان خود وضع كرده‌اند، متفاوت می‌باشد (دارلینگ[2]، 1993 ترجمه جاودان، 1383).بامریند[3] (1992) سبک های فرزند پروری را  توصیف کرد ، وی معتقد است  هر كس می‌تواند سبك‌های تربیتی را با تعیین میزان حمایت و راهنمایی در تعاملات تربیتیبسنجد و نیز میزان فعالیتو رفتار فرزندان را به نحو شایسته كنترل كند.بامریند معتقد است ضعفهای تربیتی باعث پیامد های منفی همچون خود پنداره پایین ، عملكرد تحصیلی ضعیف، و رفتارهای اجتماعی نامناسب را، سبب می‌شود (خیری ،1369)و خود پنداره در این تحقیق به عنوان یكی از جنبه‌های خودادراکی فرد قلمداد می‌شود كه به ادراك فرد، در فاصله بین عمل و نتیجه، اطلاق می‌شود (خیری،1369)

كودكان در هنگام تولد، احساس و ادراك معنی‌دار از خود ندارند، اما به تدریج و با شكل‌گیری ساختارهای شناختی، در تعامل با محیط و واكنش‌های والدین و اطرافیان، نوعی خودآگاهی اولیه را در مورد خود رشد می‌دهند (بوفارد و ناتالی[4]، 2000 ترجمه جاودان،1383)تعامل كودك با والدین یا جانشین آن‌ها، به تدریج باعث نوعی ادراك در كودك شده و بدین طریق او می‌فهمد كه والدین به طرز معینی با او رفتار می‌كنند.كودك متوجه می‌شود كه برخی از خصوصیات و رفتارهایش مورد توجه ویژه والدین قرار گرفته و تشویق می‌شود؛ در حالی كه برخی از اعمال و رفتارهایش، ممكن است مورد سرزنش و طرد از جانب آن‌ها باشد (هیون، گلدستین[5]،2001 ترجمه،جاودان، 1383) به عنوان مثال، كودكی كه بارها از سوی والدین به عنوان «تمیز و منظم» مورد خطاب قرار گرفته، تلاش می‌كند با آگاهی از انتظارات والدین، به آنها واكنش مثبت نشان‌ دهد. یا همچنین می‌كوشد خودش را فردی تمیز و منظم جلوه دهد. این رفتارها و واكنش‌های والدین به تدریج باعث شكل‌گیری عقاید و نگرش‌های كودك در مورد خودش می‌شود؛ تا جایی كه این ایده و افكار بیرونی، درونی شده و جذب ساختار شناختی كودك می‌گردند و پایه‌های شناخت و ارزش گذاری او را از «خودش» به وجود می‌آورند. برای والدین، اطلاع از نیازهای اساسی كودكان، نیازهای جسمی (تغذیه، خواب و استراحت كافی)، نیازهای عاطفی (محبت و پذیرش)، احساس امنیت، راهنمایی، كنترل، استقلال، ارزش و احترام به خود و دیگران، نیازهای اجتماعی (دوستی و رفاقت)، نیازهای ذهنی و شكوفایی عقلانی (محرك‌های ذهنی، محیط مساعد، راه‌های تفكر و اندیشه، راه‌های حل مسئله)، نیازهای خلاقیت، نیاز به ابراز خود، خود ارزش گذاری، خود- تنظیمی و خود- ادراكی، ضروری است ،سینگر و نیستین[6]،(2001).والدین با مشاهده‌ی رفتار كودكان و با استفاده از اطلاعات تربیتی خود، تلاش می‌كنند رفتارهای خود را در تعامل با فرزندان، به گونه‌ای تنظیم كنند كه به آنها آسیب‌های روحی و جسمی نرسد. علاوه بر آن در كشف و جستجوی محیط و پرورش زمینه‌های خلاقیت و پیشرفت تحصیلی ویادگیری، به رشد طرح‌واره‌های شناختی آنها كمك می‌كنند ، تا به درك و شناخت مثبت و مناسبی از خود و محیط برآیند (بالانتاین، 2001 ترجمه جاودان،1383) از دیدگاه تئوری شناختی- اجتماعی بندورا (1986) انگیزش دانش‌آموزان نه یک مفهوم غریزی است و نه یك صفت شخصیتی، بلكه سازه‌ای است كه تقریباً بر اساس فعالیت‌های یادگیری، تجارب و تعامل افراد با محیط حاصل می‌شود كه از یك موقعیت به موقعیت دیگر و یا در زمینه و بافت‌های خانوادگی، فرهنگی و اجتماعی متنوع، متفاوت می‌باشد. بنابراین، اگر بافت خانواده، عوامل افزایش اعتماد به نفس فرزند را فراهم كند، این امر در پیشرفت رشد اخلاقی، اجتماعی و تحصیلی كودك، نقش بسزایی دارد. پیدایش چنین وضعیتی، تا حدود زیادی بستگی به نوع برخورد و رفتار والدین با فرزندان دارد؛ زیرا یكی از مهمترین عناصری كه نقش اساسی در ایجاد رشد شناختی و عاطفی فرزندان دارد، والدین می‌باشند.بچر[7](1984) بیان می کندارزشی كه والدین برای تحصیلات و آموزشگاه قائل می‌شوند، می‌تواند ایده‌ها، نگرش‌ها و طرز تفكر فرزندان را نسبت به توانایی تحصیلی خویش و كمك به موفقیت و شكست آنان از طریق بازخورد مثبت یا منفی، تغییر دهد (بندورا، 1991،ترجمه جاودان 1383).

 

عملکرد شرکت از نظر بازارهای عوامل:-پایان نامه درباره هوش تجاری
عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای عوامل
استراتژی هر شرکتی که سعی در به حداکثر رساندن ارزش منابع تحت کنترل دارد، باید بر منابعی که بازارهای عوامل فراهم می کنند، متکی باشد.این تأمین کنندگان، منابع مهمی مانند نیروی کار، خدمات قراردادی، مواد خام، انرژی، ساختمان ها و زمین های استیجاری را تامین می نمایند.بهرحال، برداشت تامین کنندگان از ارزش با برداشت مشتریان و مالکان بسیار متفاوت است.آنان در شرکت یا معامله ای که پیامدهای بلندمدت داشته باشند، سرمایه گذاری نمی کنند.آنان کالاها و خدمات خود را به ازای پرداخت نقدی یا شرایطی مشخص، مثلاٌ پرداخت طی سی روز، می فروشند.بنابراین برای تأمین کنندگان، معیار اساسی عملکرد، قابلیت اطمینان و پرداخت بموقع مبلغ کالاها و خدمات دریافت شده است.در زمینه ارزش تأمین کنندگان، معیاری که مدیران بکار می برند به جریان نقدی و مدت پرداخت حسابهای پرداختی وابسته است.مدیران کسب وکارها، باید تراز نقدی خود را به دقت طراحی و مدیریت نمایند تا نسبت به نقدینگی کافی برای پرداخت بموقع تعهدات، اطمینان حاصل گردد (سایمونز;1385).

 

2-2-11-3) عملکرد شرکت از دیدگاه بازارهای مالی
عملکرد شرکت، از دیدگاه سهامداران، در افزایش ارزش پولی و بازده مالی سرمایه گذاری آنان منعکس می‎گردد.می توان این ارزش را برای شرکتهای عرضه شده در بورس با تغییرات روزانه قیمت سهام شرکت، ارزیابی نمود.در سایر شرکتها تنها در هنگام تغییر مالکیت سهام شرکت می توان افزایش ارزش را ارزیابی نمود.مدیران باید مطمئن شوند که بازده مالی ناشی از سود پایدار کسب وکار، انتظارات مالکان و مالکان بالقوه را برآورده می سازد.در بازارهای مالی رقابتی، همواره گزینه های مختلفی برای سرمایه گذاری وجود دارد.بنابراین، عملکرد اقتصادی یک شرکت باید برای کسب سرمایه گذاری جدید و ترغیب سهامداران کنونی به حفظ مالکیت، مطلوب باشد.از منظر بازار مالی، مدیران برای ارزیابی به چهار معیار که بر عملکرد شرکت متمرکز است، می پردازند: سود، سود اضافی، ارزش بازار و بازده سرمایه گذاری(ROI).

سود : به صورتی که در صورت درآمد یک شرکت نشان داده می شود، از دیدگاه سرمایه گذار شالوده عملکرد کسب وکار است.سود، مبلغی است که پس از کسر تمام مخارج از درآمد دوره مالی بدست آمده است.

هزینه دوره مالی – درآمد دوره مالی = سود

سود معیاری است که نشان می دهد چه مقدار از درآمد حاصل از فروش کالا و خدمات برای سرمایه گذاری مجدد یا توزیع بین مالکان باقی مانده است.

بازده سرمایه گذاری : مشکل مذکور با در نظر گرفتن میزان سرمایه گذاری مالی برطرف می شود.ROI  هر دوره مالی نسبت سود حسابداری بر سرمایه گذاری انجام شده برای کسب سود مزبور می باشد.ROI، سرمایه گذاری انجام شده توسط مالکان را پشتیبانی سود در نظر می گیرد.بنابراین سود بالاتر حاصل از

سرمایه گذاری ثابت، بازده مالی بالاتری برای سرمایه گذاران و افزایش ارزش بازده را به دنبال دارد.

سود اضافی : معیار خلق ارزش است که با در نظر گرفتن میزان سود مورد انتظار سرمایه گذاران از سرمایه گذاری خود یک گام از ROI فراتر می رود.سود اضافی معیار مقدار سود اضافی برای 1- سرمایه گذاری در کسب وکار، 2- توزیع میان مالکان پس از توزیع بازده معمول(مورد نظر) سرمایه گذاری است.سود اضافی با کسر هزینه های معمول سرمایه کسب وکار با نرخ های رایج بازار از سود حسابداری محاسبه می‎گردد.

هزینه های پرداختی برای سرمایه مورد استفاده – سود حسابداری = سود اضافی

ارزش بازار بیانگر بهترین معیار برای خلق ارزش است، زیرا ارزش سهام کسب و کار را همانطور که در بازارهای مالی قیمت گذاری می گردد، نشان می دهد.ارزش بازار قیمتی است که سهام یک شرکت در بازار مبادله می گردد.قیمت گذاری ارزش شرکتهایی که در بازار بورس حضور دارند، بصورت روزانه براساس قیمت سهام قیمت گذاری و در گزارش های مالی درج می گردد.ارزش بازار یک شرکت، یا ارزش کل سرمایه شرکت با ضرب تعداد سهام در قیمت هر سهام محاسبه می گردد (سایمونز;1385).

قیمت سهام ´ تعداد سهام = ارزش

1.12.1. استراتژی: 13
2.12.1. مدیریت استراتژیک : 13
3.12.1. تفکر استراتژیک : 13
4.12.1. الگوی جین لیدکا : 14
1.4.12.1. نگرش سیستمی : 14
2.4.12.1. تمرکز بر هدف : 14
3.4.12.1. فرصت جویی هوشمندانه : 14
4.4.12.1. فرضیه ‌سازی و آزمون : 15
5.4.12.1. تفکر در زمان : 15
5.12.1. توانمندسازی : 15
1.5.12.1. احساس شایستگی : 15
2.5.12.1. احساس داشتن حق انتخاب : 16
3.5.12.1. احساس مؤثر بودن : 16
4.5.12.1. احساس معنی داری : 16
5.5.12.1. احساس داشتن اعتماد به دیگران : 17
فصل دوم. 18
1.2. مقدمه. 19
2.2. بخش اول: تفکر استراتژیک… 20
1.2.2 ماهیت تفکر استراتژیک… 20
2.2.2. ضرورت تفکر استراتژیک… 23
3.2.2.مفاهیم و تعاریف تفکر استراتژیک… 26
4.2.2. تفکر استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک… 29
5.2.2. اجزاء تفکر استراتژیک… 30
1.5.2.2. تفکر سیستمی.. 31
2.5.2.2. خلاقیت… 31
3.5.2.2. بینش… 32
6.2.2. تفکر استراتژیک از دیدگاه چندلایه ای.. 33
7.2.2. ویژگی های فردی یک متفکر استراتژیک… 35
8.2.2. تفکر استراتژیک در گروهها 36
9.2.2. تفکر استراتژیک در یک زمینه سازمانی.. 40
1.9.2.2. فرهنگ سازمانی.. 40
2.9.2.2. ساختار سازمانی.. 40
3.9.2.2. سیستم حقوق و دستمزد 41
10.2.2. روند تحولات محیطی و رویکرد های نوین استراتژی.. 42
11.2.2. نظریاتی مفید در زمینه رویکردهای نوین استراتژی.. 44
1.11.2.2. تفکر استراتژیک – هنری مینتزبرگ… 44
2.11.2.2. عزم استراتژیک – هامل و پاراهالاد 45
3.11.2.2. الگوی تفکر استراتژیک – جین لیدکا 46
1.3.11.2.2. نگرش سیستمی.. 46
3.3.11.2.2. تمرکز بر اهداف… 48
3.3.11.2.2. فرصت جویی هوشمندانه. 48
4.3.11.2.2. تفکر در زمان. 49
5.3.11.2.2. پیشروی با فرضیه ها 49
4.11.2.2. استراتژی اثر بخش- غفاریان و کیانی.. 50
5.11.2.2. الگوی بنیادین مطرح شده در تفکر استراتژیک… 51
1.5.11.2.2. فرمان اول. 51
2.5.11.2.2. فرمان دوم. 52
3.5.11.2.2. فرمان سوم. 53
4.5.11.2.2. فرمان چهارم. 53
5.5.11.2.2. فرمان پنجم. 54
6.11.2.2. مسیرهای چهارگانه به سوی برتری استراتژیک… 55
1.6.11.2.2. تمرکز بر عوامل کلیدی موفقیت… 56
2.6.11.2.2. بهره‌برداری از برتری‌های نسبی.. 56
3.6.11.2.2. ابتکارات جسورانه. 56
6.11.2.2. بهره‌برداری از آزادی عمل استراتژیک… 58
12.2.2. عوامل مؤثر تقویت تفکر استراتژیک… 59
1.12.2.2. نرمش پذیری اندیشه. 59
2.12.2.2. مخاطرات کمال گرایی.. 59
3.12.2.2. تمرکز بر عوامل کلیدی.. 60
4.12.2.2. توانایی برخورد با چالش‌ها 60
5.12.2.2. درک محدودیت‌ها 61
5.12.2.2. گفتمان استراتژیکَ… 61
3.2. بخش دوم: توانمندسازی کارکنان. 64
1.3.2. تاریخچه توانمندسازی.. 65
3.3.2. تعاریف توانمندسازی.. 67
4.3.2. رویکردهای توانمندسازی.. 70
1.4.3.2. رویکرد مکانیکی توانمندسازی.. 70
1.1.4.3.2. توانمندسازی بعنوان یک سازه ارتباطی.. 71
2.4.3.2. رویکرد ارگانیکی توانمندسازی.. 72

/>1.2.4.3.2. توانمندسازی بعنوان یک سازه انگیزشی.. 73
2.2.4.3.2. توانمندسازی بعنوان یک سازه روان شناختی.. 74
5.3.2. ابعاد توانمندسازی روانشناختی.. 75
1.5.3.2. احساس شایستگی(خود اثر بخشی) 76
2.5.3.2. احساس خود مختاری.. 77
3.5.3.2. احساس مؤثر بودن. 78
4.5.3.2. احساس معنی‌دار بودن. 79
5.5.3.2. احساس اعتماد 81
6.3.2. جمع بندی.. 82
7.3.2. اصول توانمندسازی.. 84
8.3.2. محورهای توانمندسازی.. 85
9.3.2. فنون و ابزارهای خلق توانمندی در سازمان‌ها 85
10.3.2. عوامل مؤثر بر توانمندسازی کارکنان از دیدگاه اسپریتزر و گرچن.. 87
11.3.2. مزایای توانمندسازی.. 87
1.11.3.2. مزایای توانمندسازی برای کارکنان. 87
2.11.3.2. مزایای توانمندسازی برای سازمان. 88
12.3.2. موانع توانمندسازی کارکنان. 88
13.3.2. پیامدهای توانمندسازی.. 89
1.13.3.2. پیامدهای نگرشی توانمندسازی.. 89
2.13.3.2. پیامدهای رفتاری توانمندسازی.. 90
4.2. تفکر استراتژیک و توانمندسازی کارکنان. 91
1.4.2. استخراج مدل مفهومی نحوه ساختار استراتژی مبتنی بر تفکر استراتژیک… 93
2.4.2. دسته بندی کارکردهای آینده نگاری بر مبنای مؤلفه های ساختار تحلیلی استراتژی اثر بخش… 94
3.4.2. ارائه مدل مفهومی تدوین استراتژی اثر بخش در سازمانها 95
4.4.2. عوامل عمده نقش آفرین در توانمندسازی کارکنان. 99
1.4.4.2. حمایت کردن. 99
2.4.4.2. فراهم نمودن اطلاعات… 100
3.4.4.2. اعتماد سازی.. 103
4.4.4.2. جوّ مشارکتی.. 103
5.4.4.2. ساختار سازمانی.. 104
6.4.4.2. فرهنگ سازمانی.. 105
5.2. پیشینه تحقیق.. 105
1.5.2. تحقیقات داخلی.. 105
2.5.2. تحقیقات خارجی.. 108
6.2. مدل مفهومی تحقیق.. 109
فصل سوم. 111
1.3. مقدمه. 112
2.3. روش‌شناسی پژوهش… 112
3.3. جامعه آماری.. 113
4.3. تعیین حجم نمونه. 113
5.3. روش نمونه گیری.. 115
6.3. روش جمع آوری داده ها 115
7.3. ابزار سنجش پژوهش… 116
8.3. رواییو پایایی پرسشنامه. 117
1.8.3. روایی (اعتبار) 117
2.8.3. پایایی(اعتماد) 118
9.3. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 119
10.3. روش ها و آزمون های آماری.. 120
1.10.3. آمار توصیفی.. 120
1.10.3. آمار استنباطی.. 120
فصل چهارم. 122
1.4. مقدمه. 123
2.4. تجزیه و تحلیل توصیفی داده‌ها 123
1.2.4. ویژگی‌های جمعیتی پاسخ‌دهندگان. 123
1.1.2.4. جنسیت پاسخ‌دهندگان. 123
2.1.2.4. میزان تحصیلات پاسخ‌دهندگان. 124
3.1.2.4. وضعیت سنی پاسخ دهندگان. 125
4.1.2.4. وضعیت تأهل پاسخ دهندگان. 126
5.1.2.4. نوع استخدام پاسخ دهندگان. 127
6.1.2.4. سابقه خدمت پاسخ دهندگان. 128
3.4. تحلیل آماری فرضیات تحقیق.. 129
1.3.4. وضعیت توزیع داده ها : 129
1.3.4. وضعیت مؤلفه‌های تحقیق : 131
1.1.3.4. وضعیت مؤلفه‌های تفکر استراتژیک… 132
1.1.1.3.4.وضعیت مؤلفه نگرش سیستمی: 132
2.1.1.3.4.وضعیت مؤلفه تمرکز بر اهداف: 133
3.1.1.3.4.وضعیت مؤلفه تفکر در زمان: 134
4.1.1.3.4. وضعیت مؤلفه فرصت جویی هوشمندانه: 136
5.1.1.3.4. وضعیت مؤلفه پیشروی با فرضیه ها: 137
6.1.1.3.4. وضعیت تفکر استراتژیک: 139
7.1.1.3.4. خلاصه نتایج آزمون‌های مربوط به مؤلفه های تفکر استراتژیک: 140
2.1.3.4. وضعیت مؤلفه‌های توانمندی روانشناختی.. 141
1.2.1.3.4. وضعیت مؤلفه احساس شایستگی: 141
2.2.1.3.4. وضعیت مؤلفه احساس داشتن حق انتخاب: 143
3.2.1.3.4. وضعیت مؤلفه احساس موثر بودن: 144
4.2.1.3.4. وضعیت مؤلفه احساس معنی داری: 146
5.2.1.3.4. وضعیت مؤلفه احساس اعتماد: 147
5.2.1.3.4. وضعیت توانمندسازی روانشناختی: 149
7.2.1.3.4. خلاصه نتایج آزمون‌های مربوط به مؤلفه های توانمندسازی روانشناختی: 150
2.3.4. مقایسه مؤلفه‌های مربوط به متغیر مستقل و متغیر وابسته با استفاده از آزمون فریدمن : 152
1.2.3.4. مقایسه وضعیت مؤلفه‌های تفکر استراتژیک: 152
2.2.3.4. مقایسه وضعیت مؤلفه‌های توانمندسازی روانشناختی: 153
3.3.4. آزمون فرضیات تحقیق : 155
1.3.3.4. آزمون فرضیه فرعی اول : 156
2.3.3.4. آزمون فرضیه فرعی دوم : 158
3.3.3.4. آزمون فرضیه فرعی سوم : 159
4.3.3.4. آزمون فرضیه فرعی چهارم : 161
4.3.3.4. آزمون فرضیه فرعی پنجم : 163
4.3.3.4. آزمون فرضیه اصلی : 164
5.3.3.4. خلاصه نتایج آزمون‌های صورت گرفته: 166
4.3.4. تأثیر مؤلفه‌های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی شناختی کارکنان: 167
1.4.3.4. تأثیر مؤلفه‌های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی شناختی کارکنان: 171
2.4.3.4. بررسی مانده‌ها با توجه به مدل برازش شده: 175
1.2.4.3.4. فرض صفر بودن میانگین ‌مانده‌ها: 175
2.2.4.3.4. فرض نرمال بودن توزیع مانده‌ها: 176
3.2.4.3.4. فرض استقلال مانده‌ها و ثابت بودن واریانس مانده‌ها: 178
فصل پنجم. 181
1.5. مقدمه. 182
2.5. نتایج حاصل از تحلیل‌های آمار توصیفی.. 182
1.2.5. ویژگی‌های جمعیتی پاسخ‌دهندگان. 183
1.1.2.5. جنسیت پاسخ‌دهندگان. 183
2.1.2.5. سنوات خدمت… 183
3.1.2.5. میزان تحصیلات… 183
4.1.2.5. وضعیت سنی.. 183
5.1.2.5. وضعیت استخدامی.. 184
3.5. نتایج حاصل از تحلیل‌های آمار استنباطی.. 184
1.3.5. متغیرهای پژوهش به تفکیک متغیرهای مستقل و وابسته با استفاده از آزمون t تک نمونهای.. 184
1.1.3.5. وضعیت مؤلفههای تفکر استراتژیک (متغیر مستقل) 185
2.3.5. نتایج حاصل از آزمون اسپیرمن.. 186
1.2.3.5. فرضیه فرعی اول: 186
2.2.3.5. فرضیه فرعی دوم: 186
3.2.3.5. فرضیه فرعی سوم: 187
4.2.3.5. فرضیه فرعی چهارم: 187
5.2.3.5. فرضیه فرعی پنجم: 188
5.2.3.5. فرضیه اصلی: 188
3.3.5. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون. 188
4.3.5. نتیجه گیری کلی براساس اهداف تعهد شده در پژوهش… 189
3.5. پیشنهادها 189
4.3.5. پیشنهادهای کاربردی مبتنی بر نتایج بهدست آمده از تحقیق.. 190
1.4.3.5. پیشنهادهای مبتنی بر نتایج فرضیه های فرعی.. 190
2.4.3.5. پیشنهادهای مبتنی بر نتایج فرضیه اصلی.. 191
4.3.5. پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی.. 193
4.5. موانع و محدودیتهای تحقیق.. 193



چکیده
پژوهش حاضر به تاثیر مؤلفه های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم می پردازد. دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم با توجه به اهمیت فعالیت های آموزشی و خدماتی در حوزه بهداشت و درمان و نیاز روز افزون کشور به این خدمات، همچنین افزایش کیفیت این خدمات در جهان. می خواهد به یک سوال اساسی پاسخ دهد، که آیا اساساً مؤلفه های تفکراستراتژیک بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان تاثیر گذار هستند یا خیر و اگر تاثیر گذارند چگونه می توان توانمندسازی روانشناختی کارکنان را که عنصری اساسی در جهت افزایش کیفیت فعالیت های آموزشی و خدماتی در حوزه بهداشت و درمان است را توسعه داد. در این پژوهش سعی داریم تا با شناخت وضعیت مؤلفه های تفکر استراتژیک در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم و با توجه به مطالعاتی که جین لیدکا در این زمینه انجام داده از وجود یا عدم وجود تأثیر مؤلفه های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان در سازمان مورد مطالعه آگاهی یابیم. ادبیات موضوع در قالب سه بخش تفکر استراتژیک ، توانمندسازی روانشناختی و پیشینه پژوهش و ارائه مدل مفهومی پژوهش تنظیم گردیده است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کارکنان ستادی این سازمان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی به تعیین نمونه ی معرف پرداخته شده است. روش گردآوری داده ها پرسشنامه بوده و روش پژوهش توصیفی _ میدانی است. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش شامل، آزمون t تک نمونه ای، آزمون فریدمن، محاسبه ی ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغیره (گام به گام) برای بررسی تأثیر مؤلفه های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی روانشناختی و آزمون کولموگروف – اسمیرنوف جهت تأیید مطلوب بودن مدل برازش شده می باشد.
نتایج حاصل از جداول آماری مؤید این مطلب است که مؤلفه های تفکر استراتژیک بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم تأثیر مثبت دارند. از این رو بهبود توانایی تفکر استراتژیک در این سازمان به عنوان یکی از عوامل کلیدی در اثر بخشی فرآیند مدیریت استراتژیک و رشد توانمندسازی روانشناختی کارکنان، نیازمند توجه بیشتری از سوی مسئولان سازمان می باشد.
واژگان کلیدی: استراتژی، مدیریت استراتژیک، تفکر استراتژیک، الگوی جین لیدکا، توانمندسازی.
. مقدمه
سرعت سرسام آورتغییرات در دنیای کنونی، بدین معناست که روشهای متداول مدیریت نمی توانند مناسب تغییرات باشند. هنگامی که تغییرات جزیی بود، می توانستیم از تجربه استفاده کنیم ولی هنگامی که تصمیمات جنبه استراتژیک دارند و نتایج بسیار عمده و غیر قابل برگشت هستند، نمی توان از تصمیم گیری های مبتنی بر قضاوت های شهودی و تجربه مبتنی بر فلسفه های مدیریت استفاده کرد. بنابراین فرایند مدیریت استراتژیک، تلاشی است برای نسخه دوم از آنچه در مغز انسان بسیار باهوش و نخبه می گذرد. یعنی کسی که دارای درک مستقیم از امور است و دانش اطلاعات را با تجربه و تحلیل های علمی در هم می آمیزد، تغییرات را شناسایی کرده و بقای سازمان در عرصه رقابت ها و کشمکش ها را فراهم نماید. (بهرامی، طاهری فرد، 1390).
با تمام اهمیت و جایگاه حیاتی تفکر استراتژیک در سازمان ها هنوز در مباحث نظری، مبانی روشن و دقیق قابل استفاده ای از آن به مدیران و سازمان ها ارائه نشده است و پس از گذشت چهار دهه از ظهور این شیوه مفید و ارزشمند تفکر، هنوز برخی اندیشمندان مانند؛ اتون لارنس[1] (1999) عباراتی از قبیل «در این که دقیقاً مراد از تفکر استراتژیک چیست تلقی روشنی وجود ندارد و این موجب سردرگمی قابل ملاحظه ای در حوزه مدیریت استراتژیک شده است.» را بکار می برند. (بهرامی، طاهری فرد، 1390، ص32).
اگر چه در ادبیات موضوع، توافق چندانی در مورد ماهیت تفکر استراتژیک وجود ندارد، اما اعتقاد بر این است که تفکر استراتژیک برای رقابتی ماندن در یک محیط متلاطم و جهانی، حیاتی است و « فقدان تفکر استراتژیک در مدیران عالی به عنوان یک کمبود اساسی در سازمان ها به شمار می رود.» (بهرامی، طاهری فرد، 1390).
از آنجا که یک مدیر باید تصمیمات کلیدی را در جهت اهداف سازمان اخذ کند و اگر تصمیمی به اشتباه گرفته شود چه بسا سازمان متحمل ضررهای مادی و معنوی جبران ناپذیری خواهد گردید، لذا داشتن یک تفکر استراتژیک در این عصر برای یک مدیر ارشد ضروری به نظر می رسد تا از بروز اشتباهات مدیر بکاهد و از لحاظ اقتصادی نیز به بهبود عملکرد سازمان بیانجامد. بر این اساس چهارچوبی ارائه می شود که می توان در افزایش تفکر استراتژیک در سازمانها مورد استفاده قرار گیرد و به کاهش اشتباهات مدیران بیانجامد که در نتیجه آن سازمان به اهداف خود با نگرش صحیح مدیرانی با تفکر استراتژیک دست یابد.
سازمان های دولتی همواره به دنبال برتری در ارائه خدمات به ذینفعان و کسب رضایت آنان از طریق نشان دادن عملکردی شایسته می باشند. از این رو هر سازمانی بطور هوشمندانه به دنبال خلق و حفظ مزیت های رقابتی باشد تا از این طریق بتواند برای ذینفعان خود ایجاد ارزش کند، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم نیز از این قاعده مستثنا نیست. پر واضح است که در این مسیر باید از منابع گوناگون برخوردار بوده و استفاده بهینه ای از آنها به عمل آورد. در جهان پرشتاب و سرشار از تحول و رقابت دنیای امروز شاهد هستیم مدیریت ارشد سازمانهای پیشرو ارزشمندترین و کلیدی ترین سرمایه خود را نیروی انسانی توانمند، خلاق و پویا می دانند.
توانمند سازی ، بستر مناسبی برای بهره وری سرمایه انسانی و فیزیکی و راهی برای نیل به موفقیت قلمداد می شود، و به زندگی افراد، معنی و مفهوم بخشیده و زندگی سازمانی را ساده تر و لذت بخش تر می سازد (الوانی و شیروانی، 1386). توجه به توانمندسازی روانشناختی کارکنان به عنوان رویکردی اثر بخش در مدیریت منابع انسانی در سازمان ها و تلاش در جهت بهبود آن می تواند زمینه ساز تقویت سایر رویکردها در این زمینه و دستیابی به منافع چشمگیری در سطح فردی و سازمانی باشد.
در این فصل به کلیات تحقیق پرداخته می شود که شامل تعریف موضوع و بیان مسئله، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، بیان فرضیه ها، اهداف تحقیق، روش شناسی پژوهش، بیان جامعه آماری و ابزار تحقیق می باشد.
در ادامه روش جمع آوری اطلاعات و تجزیه تحلیل داده ها که شامل آمار توصیفی و استنباطی می باشد معرفی می گردند و در آخر به تعریف عملیاتی واژگان کلیدی پرداخته می شود.
2.1. بیان مساله
این روزها بازار برنامه‌ریزی استراتژیک در بسیاری از سازمان‌ها و شرکت‌ها گرم است. اما مدیران و مشاوران برنامه‌ریز استراتژیک آن‌ها ، کمتر به این موضوع توجه دارند که پیش‌نیاز موفقیت در این زمینه، ایجاد “تفکر استراتژیک” در سازمان و به‌ویژه در میان مدیران کلیدی است. این نوع تفکر، جان و جوهره‌ی برنامه‌ریزی استراتژیک است. تفکر استراتژیک، کلیه تصمیم گیریهای مدیران در زمینه‌ استراتژی را در کل سازمان هماهنگ می نماید. سازمان را قادر می سازد که موقعیت واکنشی[2] خود را به وضعیت کنشی[3] وآینده ساز تبدیل کند.
بنابه نظر «هراکاوس» تفکر استراتژیک همانند یادگیری دو حلقه ای است که یکی مفروضات موجود را به چالش وا می دارد و دیگری راه حل های جدید و نوآورانه را توسعه می دهد که در نهایت منجر به اقدامات بالقوه مناسب تری در سازمان می شود. بنابراین اگر یک سازمان بتواند به موقعیتی دست یابد که اکثر مدیران و کارکنان آن صاحب تفکری استراتژیک شوند و به مساله نوآوری نیز به طور استراتژیک بنگرند، در این صورت همواره وضعیت موجود را مورد سؤال قرار خواهند داد تا به موقعیت ها و راه حل های جدیدتر و بهتری دست یابند و در عین حال که خود دست به این کار می زنند از کسانی که به گروه آنان ملحق شود، حمایت نموده و آنها را هدایت خواهند کرد. با این روند، افراد چشم اندازی مطلوب برای سازمان و خود در آینده در نظر خواهند داشت و در قالب آن، شناختی بهتر از کل سازمان و محیط فعـــالیت آن بدست خواهند آورد و برای دستیابی به چشم انداز مطلوب و تطبیق سازمان با محیط دست به خلاقیت و نوآوری خواهند زد.
از عوامل مهم بقا و حیات سازمان ها، کیفیت و توانمندی نیروی انسانی است به عبارت دیگر اهمیت منابع انسانی به مراتب از تکنولوژی های جدید، منابع مالی و مادی بیشتر است. نقش نیروی انسانی کارآمد، توانا و دانا در تحقق اهداف سازمانی امری غیر قابل انکار می باشد. منبع انسانی به عنوان مهمترین، گرانترین و با ارزش ترین سرمایه یک سازمان محسوب می شود، نیروی انسانی توانمند سازمان توانمند را بوجود می آورد. اداره کردن سازمان های نوین که به سازمان های انسانی معروف هستند، بسیار پیچیده و دشوار می باشد واصول و قواعدی که در گذشته به کار می رفته است، امروزه کارایی چندانی ندارند. در چنین شرایطی سازمان هایی موفق هستند که مدیران آن ها رویکرد ها و انگاره های جدیدی به سرمایه انسانی داشته باشند(عبدالهی و نوه ابراهیم،1385،ص149)، به‌گونه ای که در حال حاضر مزیت رقابتی بسیاری از کشورها در نیروی انسانی توانمند می باشد که رسالت استفاده بهینه از سایر منابع را برعهده دارند و این نیروی انسانی برای آنکه بتواند مؤثر و کارآمد باشد، خود نیازمند مدیریت است(امین و رمضانی،1385،ص 1).
امروزه سازمانی که از رویکردهای منابع انسانی بهره می برد می تواند راه پیشرفت و موفقیت خود را بهتر و مطمئن تر بپیماید و مسیر دستیابی به توسعه خود را تضمین نماید. در بحث رقابت بین الملل سازمان هایی پیشتاز هستند که توسعه منابع انسانی در آن ها به عنوان یک بحث اصلی مطرح می باشد در این راه یکی از رویکرد های توسعه منابع انسانی توانمندسازی کارکنان است. در جهان کنونی توانمند سازی نیروی انسانی عنصر مهم و اصلی است که بواسطه آن می توان در جهت پویایی و سنت گریزی گام برداشت و محیط و جو سازمانی را در جهت افزایش عملکرد نیروی انسانی متحول نمود. توانمندسازی فرایند قدرت بخشیدن به افراد است در این فرایند سازمان به کارکنان خود کمک می کند تا حس اعتماد به نفس خویش را بهبود بخشند و بر احساس ناتوانی و درماندگی خود چیره شوند و از طرفی توانمندسازی، دادن قدرت به افراد نیست، افراد به واسطه دانش و انگیزه خود صاحب قدرت هستند و درواقع توانمندسازی آزادکردن این قدرت است. توانمندسازی ظرفیتهای بالقوه ای را برای بهره برداری از سرچشمه توانــائیهـای انسانی، که از آن استفاده کامل نمی شود در اختیار می گذارد. در سازمان توانمند، کارکنان نیروی محرکه اصلی به

پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت : شناسایی نقش اجزای سرمایه فکری در بهبود عملکرد بانک کشاورزی در استان کردستان
متن کامل پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت
با عنوان :  شناسایی نقش اجزای سرمایه فکری در بهبود عملکرد بانک کشاورزی در استان کردستان
در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج
دانشکده علوم انسانی
پایان نامه  برای دریافت درجه کارشناسی ارشد مدیریت 
عنوان :
 شناسایی نقش اجزای سرمایه فکری در بهبود عملکرد بانک کشاورزی در استان کردستان
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
مقدمه :
باورود به اقتصاد دانشی ، دانش در مقایسه با سایر عوامل تولید

مانند زمین و سرمایه و ماشین الات و … از ارجحیت بیشتری برخوردار شده است به طوری که در این اقتصاد دانش به عنوان مهمترین عامل تولید محسوب می شود و از آن به عنوان مهمترین مریت رقابتی سازمان ها یاد برده می شود . یکی از ویژگی های دانش این است که نامشهود است یعنی غیر قابل لمس و غیر قابل محسوس است و ارزشگذاری و اندازه گیری آن خیلی سخت و مشکل است در صورتی که در گذشته سازمان ها با استفاده از روش های حسابداری قادر بودند تا ارزش و اندازه عوامل تولید خود را به طور کامل محاسبه کنند ولی امروز این روش های حسابداری دیگر دارای کارایی لازم نیستند . دانش به عنوان یکی از مهمترین اجزای دارایی های نامشهود محسوب می شود . در گذشته بیشتر دارایی های سازمان ها مشهود بوده اند ولی امروز قسمت اعظم دارایی ها ی سازمان ها نامشهود هستند در این اقتصاد دانشی موفقیت سازمان ها به توانایی مدیریت این دارایی های نامشهود بستگی دارد و برای اینکه بتوانیم این دارایی ها را مدیریت کنیم ابتدا می بایستی آنها را شناسایی و اندازه گیری کرده و در نهایت می توانیم آنها را مدیریت کنیم
با ورود به اقتصاد دانشی ما به مدل جدیدی از دارایی های سازمانی نیاز داریم به طوری که دارایی های سازمانی را می توان به 2 دسته کلی تقسیم کرد :

داراییهای مشهود
دارایی های نامشهود
در این تحقیق تلاش می شود تا با بررسی عملکرد بانک کشاورزی در استان کردستان با تاکید بر میزان سود آوری نقش اجزای سرمایه فکری را بر موفقیت شعب این بانک بررسی نماید و راهکار هایی که به ارتقای دانش فکری و متعاقبا بهبود و توسعه بانک بینجامد شناسایی  نموده و ارائه دهد .
تعداد صفحه : 118
قیمت : شش هزار تومان

2-4- خلاقیت و اساس وجودی آن در انسان و سازمان………………………………………………………………………… 22
2-5- اهمیت خلاقیت در سازمان ها……………………………………………………………………………………………………….. 24
2-6- دیدگاه های پیرامون  سنجش خلاقیت………………………………………………………………………………………….. 25
2-7- نظریه های مختلف درباره خلاقیت……………………………………………………………………………………………….. 33
2-8- ویژگی‌های افراد اخلاق…………………………………………………………………………………………………………………… 34
2-9- فرصت‌های خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………………….. 36
2-10- موانع خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………………………… 38
2-11- نقش مدیر در پرورش خلاقیت……………………………………………………………………………………………………. .40
بخش دوم : مدیریت خیر خواهانه………………………………………………………………………………………………….42
2-12- مدیریت و رهبری در سازمان………………………………………………………………………………………………………. 43

2-13- مهارت های مدیریت و رهبری……………………………………………………………………………………………………. 44
2-14- سبک مدیریتی چیست؟……………………………………………………………………………………………………………….. 43
2-15- بررسی سبک های مدیریت………………………………………………………………………………………………………….. 44
2-16- بررسی نظریه های موقعیتی و اقتضایی در سبک های مدیریتی…………………………………………………. 51
2-17- تئوری های جدید در حوزه رهبری……………………………………………………………………………………………. 59
2-18- رهبران فره مند و وجه تمایز آن ها……………………………………………………………………………………………… 61
2-19- جهانی شدن و خلاقیت…………………………………………………………………………………………………….62
بخش سوم: پیشینه مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………………………..65
2-20- تحقیقات پیشین انجام شده در داخل و خارج از کشور…………………………………………………………….. 65
2-21- چارچوب نظری و مدل تحقیق………………………………………………………………………………………….70
فصل سوم : روش اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………..74
مق

دمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….75
3-1- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..76
3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………..77
3-3- نمونه ی آماری و روش برآورد حجم آن………………………………………………………………………………..78
3-4- روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانه ای وغیره)…………………………………………………………….79
3-5- ابزار گرد آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..80
3-6- پرسشنامه (ارتباط سوالات با متغیر های تحقیق)…………………………………………………………………….81
3-7- مقیاس درجه بندی سوالات پرسشنامه …………………………………………………………………………………83
3-8- روایی ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………….84
3-9- پایایی ابزار اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………..85
3-10- روش های آماری در جزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………..87
3-11- نرم افزار مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………..89
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………….90
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………91
4-1- توصیف داده ها ………………………………………………………………………………………………………………..92
4-2-آزمون کلموگروف –اسمیرنف جهت نرمال سنجی داده ها ……………………………………………………….97
4-3- آمار استنباط………………………………………………………………………………………………………………………98
4-4-آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………98
4-4-5-آزمون فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………….103
4-5-رگرسیون………………………………………………………………………………………………………………………….105
4-6-تشخیص مدل رگرسیون……………………………………………………………………………………………………..106
فصل پنجم : نتیجه گیری و پشنهادها ……………………………………………………………………………………………108
5-1-خلاصه تحقیق                      …………………………………………………………………………………………………………………..109
5-2-نتایج آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………110
5-3- موانع ومحدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 114
5-4- پیشنهادهای  تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..115
 
پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………… ………………………….123
منابع فارسی و لاتین………………………………………………………………………………………………………………129
منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………130
منابع خارجی………………………………………………………………………………………………………………………..134
 
چکیده
شرکتهای بیمه برای محیطی که خلاقیت و نوآوری را ترغیب و استعدادهای افراد را در این سو متبلور کند اهمیت قابل ملاحظه­ای قائل شده­اند. یکی از مهمترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت در این شرکتها، برخورداری از سبک مدیریتی هم سو با راهکارهای افزایش خلاقیت از سوی مدیران می باشد. در این تحقیق به بررسی ارتباط سیستم مدیریت خیرخواهانه با خلاقیت کارکنان پرداخته ایم.
این تحقیق که از لحاظ هدف کاربردی از نوع همبستگی می­باشد جامعه آماری خود را کلیه کارکنان شعب شرکتهای بیمه استان لرستان قرار داده که با استفاده از فرمول کوکران برای جامعه 150نفری در نظرگرفته شده؛ تعداد 110 کارمندبه عنوان نمونه انتخاب شده­اند.
جمع آوری اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق با استفاده از پرسشنامه انجام گرفته است. بر این اساس در این تحقیق از پرسشنامه کاراکاس(2009) برای سنجش متغیر مدیریت خیر خواهانه در قالب4 گویه حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت  در مجموع20 سوال و پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ(1979) برای سنجش متغیر خلاقیت کارکنان در مجموع30سوال استفاده گردیده که به روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه ها بین اعضای جامعه آماری توزیع گردیده است.
تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. به دلیل غیر نرمال بودن داده ها ازضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است، که پس از انجام آزمون­های تحقیق تنها بین پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با خلاقیت کارکنان رابطه­ی معنادار آماری در سطح 0.05 پذیرفته شد. در انتها به دلیل رد شدن سه فرضیه از چهار فرضیه تحقیق پیش بینی میشد که فرضیه اصلی تحقیق نیز مورد تایید قرار نگیرد که نتیجه این آزمون نیز چنین شد. بدلیل تایید رابطه بین متغیر پاسخگویی ارتباطی با خلاقیت کارکنان مدل رگرسیونی بصورت زیر برازش شده است.
Y= 122.167-845X
که در آن y متغیر وابسته یعنی خلاقیت کارکنان و X متغیر مستقل یعنی پاسخگویی ارتباطی است.
واژگان کلیدی :مدیریت خیرخواهانه، حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت، پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت، خلاقیت کارکنان
 
فصل اول
کلیات تحقیق
 
مقدمه:
وضعیت فعلی جامعه با تاکید بر تداوم حیات حرفه­ای­ و سازمانی نهادها، شرکت ها و بنگاهها، با ضرورت جهانی شدن بازارها و پیشرفت فنآوری روبروست. ضرورتی انکارناپذیر که با توجه به فزاینده شدن موضوع رقابت،­­ زمینه­های لازم برای دگرگونی روشهای زندگی به صورت واحد را فراهم آورده است.
در فضای رقابت آشکار است، شرکت و سازمانی گوی سبقت را می رباید که گام اساسی در جهت نهادینه کردن خلاقیت برداشته است. و در این میان نقش مدیران از عوامل اصلی در ایجاد فضای مناسب جهت ظهور و بروز آن در بین گارکنان و یا بعکس موجب سرکوب و در نتیجه بستن راه ایده­های تازه می گردد.  صنعت بیمه نیز به منظور دستیابی سهامداران به دستاوردهای جدید و انطباق با نیازها و الزامات روز،  نیازمند راهی است برای پویایی نیروی انسانی در خلق ایده های نو که تحولات و دگرگونیهای آینده را پیش بینی کرده و تهدیها را به فرصت تبدیل میکند. این در حالیست که، اغلب راه این ایده­ها نادانسته توسط مدیران ناکارآمد بسته و در نتیجه شرکت از دستیابی به توسعه باز می ماند.
از اینرو، عدم درک و شناخت صحیح مدیران از عوامل مؤثر بر خلاقیت موجب عدم تصمیم گیری های درست و به موقع بوده و فرصت ها و امکان توسعه را از بین برده و مانع نهادینه شدن خلاقیت                      می گردد(مال امیری و رئیسی،98،1389).
لیکن این پژوهش با هدف اصلی بررسی نقش سبک رهبری با تاکید ویژه بر سبک رهبری نوین مدیریت خیرخواهانه در خلاقیت کارکنان، در پی آنست نمایان سازد مدیریت خیرخواهانه و ابعاد 4 گانه در نظر گرفته شده برای آن (حساسیت اخلاقی،تاثیرمعنوی،تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان) چه نقشی در سنجش خلاقیت بصورت خود گزارشی از دیدگاه کارکنان دارد.

بیان مسئله
یکی از مسائلی که  از دیرباز ذهن اندیشمندان، روانشناسان، دانشمندان علوم انسانی و سازمانی را به خود مشغول نموده و همه معتقدند که می­تواند تاثیر عمده­ای در روند فعالیتی سازمانها به سمت توسعه و پیشرفت داشته باشد، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت و ابتکار عمل در بین افراد می باشد. جوامعی که بتوانند خلاقیت را در سازمانها احیاء و شکوفا سازند، می­توان رشد و شکوفایی را برای آنها انتظار داشت و برعکس بر هر میزان که خلاقیت، پرورش نیابد رکود علمی، صنعتی و فرهنگی را باید برای آنها متصور شد (سیادت و همکاران،55،1386).
در شرکتهای بیمه با وجود دلایلی از جمله، حرکت به سمت خصوصی­سازی با توجه به سیاست­های اصل 44 قانون اساسی، دستیابی به ابزار پیشرفته الکترونیکی، افزایش مواجهه شرکتهای بیمه با تقاضای گوناگون بیمه­ای، عدم تناسب رشد و توسعه بیمه در میان بخشهای سه گانه اقتصاد ( کشاورزی ، صنعت و خدمات) پایین بودن پشتوانه مالی صنعت بیمه ، عدم تنوع در محصولات بیمه­ای به ویژه از نوع برون مرزی آن، ضعف در امور کارشناسی و امور اتکایی، نسبت به بیمه گران کشورهای توسعه یافته و حتی در مقایسه با کشورهای هم تراز و… لزوم ایجاد تغییر و تحول و نوآوری در تمامی سطح های صنعت بیمه چه در بخش ساختاری (ساختار بنگاه و ساختار صنعت) و چه در سطح های دیگر مانند شبکه فروش، بخش مالی، حقوقی، اداری، اتکایی و… به وضوح احساس شده است. که پرداختن به موضوع نوآوری در صنعت بیمه اقدامی در جهت دستیابی به اهداف فوق و رفع موانع موجود است.
   سبک رهبری خیرخواهانه که در تعبیر جدید مدیریت از آن بعنوان سبکی انعطاف پذیر، با تعهد بالا، تعاملات و ارتباط گسترده با کارکنان و مسئولیت پذیری و رعایت جنبه­های اخلاقی در روابط کار تعریف می شود (سلاجقه و احسانی ،28،1391) مبنای پژوهش حاضر برای سنجش سبک مدیریتی می باشد.
   بدین منظور سیستم مدیریت خیرخواهانه بر مبنای 4 بعد پیشنهادی (کاراکاس1،51،2009) که شامل حساسیت اخلاقی، تاثیر معنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان از دیدگاه کارکنان می باشد به عنوان متغیر مستقل پژوهش حاضر مورد ارزیابی قرار می گیرد.
از طرفی، خلاقیت کارکنان به این صورت به بقای سازمان کمک میکند که وقتی کارکنان در کارشان خلاق باشند، قادر خواهند بود ایده های تازه و مفیدی درمورد محصولات، عملکرد، خدمات یا رویه های سازمان ارائه و به کار گیرند (گیلسون و شلی2،2008).
   لذا یکی از متغیرهای تاثیرگذار در بهبود عملکرد و بقای شرکتهای بیمه خلاقیت است. با این فرض که خلاقیت کارکنان برای پیامدهای شرکتها سودمند و ضروری است، محققان به شناسایی عوامل اثرگذار فردی و ساختاری در سطح فردی و سازمانی بر خلاقیت پرداخته­اند. و از آنجایکه بسیاری از صاحب-

شدن این مسئله که هر کدام از موارد فسخ به کدام یک از این مبانی بازمی گردد آثاری را در پی دارد. مهم ترین این آثار این است که هرگاه قائل به مبنای لاضرر برای یک مورد از حق فسخ باشیم، در صورت رفع ضرر از شخص متضرر، علی القاعده بایستی حق فسخ زائل گردد، درحالی که در مورد تخلف از تراضی صریح یا ضمنی اینگونه نمی باشد.

ب: سوالات تحقیق

سوالات اصلی

مبنای حق فسخ در هر كدام از دو نظام حقوقی مطروحه چیست؟ تفاوت‌ها و شباهت‌های این دو نظام حقوقی از جهت مبنای فسخ چیست؟

سوالات فرعی

 آیا ایجاد حق فسخ ، جهت جلوگیری از ورود ضرر، به یكی از طرفین قرارداد است؟ در این موارد چه چیزی باعث ورود ضررشده است آیا این ضرر تنها در نتیجه عدم انجام تعهد است یا اینكه ایرادات وارد بر قرارداد و مخدوش كننده چهره تراضی طرفین نیز عامل ورود ضرر به شمار می آید؟

ج: فرضیات تحقیق

     در پاسخ به سوالات مطروحه، تحقیق پیش رو با چند فرضیه آغاز گردیده است . فرضیاتی كه اساس پیدایش این تحقیق هستند عبارتند از :

1-مبانی فسخ قرارداد در حقوق ایران را علاوه بر جبران ضرر ناروا و اجرای عدالت اجتماعی (لاضرر) می توان اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادی و تعدیل جنبه الزام آور قرارداد دانست. مبانی فسخ قرارداد در اصول اروپایی را نیز می توان عدم انجام تعهد، حاکمیت اراده و تعدیل جنبه الزام آور قرارداد در اثر سختی بیش از اندازه انجام تعهد دانست. تفاوت ها و شباهتهای دو نظام: اگرچه اصطلاح لاضرر در اصول اروپایی وجود ندارد اما عدم انجام تعهد در اصول اروپایی را می توان مفهوم مشابه و همانند لاضرر در حقوق ایران دانست. تعدیل جنبه الزام آور قرارداد نیز اگر در اصول اروپائی به عنوان یک اصل پذیرفته شده است ولی در حقوق ایران مورد پذیرش قانون گذار قرار نگرفته و هنوز مقررات خاصی در مورد آن وضع نشده است. در هر دو نظام حقوقی افراد می توانند بر پایه حاکمیت اراده و آزادی قراردادی بر وجود حق فسخ  در ضمن قرارداد ترازی نمایند.

2-در برخی از موارد مبنای ایجاد حق فسخ ضرری شدن قرارداد یا به اصطلاح حقوق داخلی و فقه، لاضرر می باشد. برخی از حق فسخ های ناشی از لاضرر، ضمانت اجرای نقص عهد یا ضمانت اجرای ایراد در انعقاد قرارداد است.

د: اهداف تحقیق

      اهداف تهیه این پایان نامه در وهله اول بررسی مبنای حق فسخ در دو نظام حقوقی ایران و اصول اروپایی (PECL ) و بررسی و مشخص نمودن مواد و اصول و قواعدی كه مبنای حق فسخ را در این دو نظام

حقوقی تشریح می نماید است، تا ضمن احصای مبنای حق فسخ در این دو نظام حقوقی و همچنین بررسی وجوه افتراق و تشابه میان آنها نواقص موجود در هر دو نظام حقوقی آشكار گردد. چرا كه با توسعه روابط بازرگانی برون مرزی، لزوم آگاهی از قوانین و نظامات حقوقی دیگر كشورها و مقایسه آن با مفاهیم مشابه حقوق داخلی كشورمان هم برای محققین و حقوقدانان داخلی و هم برای متعاملین امری لازم و ضروری به نظر می رسد كه این پایان نامه سعی در برداشتن قدمی هر چند كوچك در این راستا داشته است.

هـ: سوابق تحقیق

     در خصوص سوابق تحقیق باید متذکر شد طبق بررسی های به عمل آمده در سایتهای معتبر حقوقی از جمله «ایران داک» و پایان نامه ها و کتابهای حقوقی و فقهی و مقالات، هیچ گونه تحقیق یا پایان نامه مدون تحت عنوان موضوع پایان نامه وجود نداشته وفقط برخی از نویسندگان حقوقی ازجمله دکتر ناصر کاتوزیان در «کتاب قواعد عمومی قراردادها» جلد پنجم[4] و دکتر مهدی شهیدی در«کتاب سقوط تعهدات»[5] و برخی دیگر از نویسندگان حقوقی در تألیفات خود همانند این دو نویسنده به صورت گذرا به ذکر دو مبنای لاضرر و حاکمیت اراده برای مبنای فسخ قرارداد پرداخته اند. همچنین دو پایان نامه نیز در مورد فسخ با موضوعات «فسخ قرارداد در صورت امتناع متعهد از انجام تعهد و مطالعه تطبیقی با unidroit » نوشته رضا شامرادپور و پایان نامه «آثار فسخ قراردادها» نوشته سیاوش جعفری مدنی نگارش شده است و در رابطه با اصول اروپایی نیز کتاب «اصول قراردادهای تجاری بین المللی unidroit » نوشته بهروز اخلاقی[6] و کتاب «اصول حقوق قراردادهای اروپایی و حقوق ایران» نوشته ابراهیم شعاریان و ابراهیم ترابی وجود دارد که این دو منبع نیز پیرامون مبنا به صورت بسیار مختصر بحث نموده است[7].

و: روش تحقیق

1-نوع و روش تحقیق

این پایان نامه مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی می باشد. بنابراین محقق با درنظر گرفتن اهداف، سؤالات و فرضیات موردنظر، منابع حقوق داخلی و خارجی را مورد مطالعه قرار داده و اطلاعات مورد نظر را از آن ها استخراج کرده است.

2-شیوه گردآوری اطلاعات

روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق به شیوه کتابخانه ای می باشد.

3-ابزار گردآوری اطلاعات

براساس مطالعات کتابخانه ای، ابزار گردآوری اطلاعات استفاده از مقالات، پایان نامه ها، شبکه های اینترنتی و کتب حقوقی می باشد که به صورت فیش برداری تهیه می شود.

4-روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

از آن جایی که تحقیق مذکور به صورت تحلیل محتوا می باشد، بر این اساس نگارنده با استدلال، مقایسه و تطبیق جنبه های مختلف موضوع به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته و نتیجه گیری می نماید.

ز: ساختار تحقیق :

     تحقیق اخیر شامل سه فصل می باشد: در فصل اول به مبانی حق فسخ در حقوق ایران پرداخته شده است . اگر چه بنا به عقیده حقوقدانان داخلی، مبنای اصلی خیارات یا حكومت اراده است و یا لا ضرر[8]. با این حال به دلیل غیرقابل توجیه بودن برخی از خیارات موجود در قانون مدنی (خیار حیوان و خیار مجلس) بر پایه دو اصل مذكور ، ناگزیر مبنای سومی برای این خیارات تحت عنوان تعدیل جنبه الزام آور قرارداد در نظر گرفته شده است. در عین حال خیاراتی كه در دسته اخیر قرار می گیرند تعبدی بوده و حتی در كتب فقهی نیز در مقام توجیه آنها تنها به ذكر روایات اكتفا گردیده است. بنابه دلایل فوق الذكر در فصل اول تحت سه مبحث لاضرر، حاكمیت اراده و تعدیل جنبه الزام آور قرارداد، به بررسی حق فسخ در هر یك از مبانی مذكورپرداخته شده است. از آنجا كه عنوان كلی لاضرر خود توجیه كننده تعداد كثیری از خیارات و حق فسخ های موجود در قانون مدنی ایران است، در فصل اول با تقسیم خیارات مذكور به خیاراتی كه ناشی از عدم انجام تعهد قراردادی هستند و آنهایی كه در نتیجه ایراد وارد بر انعقاد قرارداد می باشند، به عنوان مبانی مستقیم این خیارات، به بررسی آنها پرداخته شده است.

      در فصل دوم به بررسی مبانی حق فسخ در اصول اروپایی  پرداخته شده است. اصول  اروپائی، در بیان موارد حق فسخ قرارداد، مبنای آنها را صراحتاً ذكر كرده است. از نظر اصول اروپایی اعطای حق فسخ گاهی ناشی از واكنش در مقابل عدم انجام تعهد است. همچنین افراد براساس اصل حاكمیت اراده نیز می توانند در قراردادهای منعقده بین خود، حق فسخ آن قرارداد را بگنجانند. از طرف دیگر اصول اروپایی به تبعیت از نظام های حقوقی اروپایی، تحت عنوان سختی بیش از اندازه انجام تعهد در اثر تغییر در اوضاع و احوال مبنای دیگری را جهت ایجاد حق فسخ قرارداد در نظر گرفته است.

     فصل سوم تحقیق نیز به بررسی تطبیقی حق فسخ در دو نظام حقوقی پرداخته است. در این فصل نیز به تبع موضوع پایان نامه، بررسی به صورت مبنایی صورت گرفته و در دو بخش بررسی کلی و جزئی حق فسخ در دو نظام حقوقی برپایه ی مبانی موجود مقایسه شده است.

این فصل به بررسی مبانی حق فسخ در حقوق ایران می پردازد. حقوقدانان ایران به طور كلی سه مبنا برای حق فسخ قراردادهای منعقده در چارچوب قانون ایران ذكر كرده اند. بنا به اعتقاد ایشان پاره ای از خیارات از باب جبران خسارت و قاعده ی لاضرر، گروهی دیگر در جهت تعدیل جنبه الزام آور بودن قرارداد مقرر شده اند. اصل حاكمیت اراده نیز در قالب خیار شرط به عنوان سومین مبنای حق فسخ در حقوق ایران ذكر گردیده است [1]. ما نیز بر همین اساس این فصل را به سه مبحث با عناوین لاضرر ، اصل حاكمیت اراده و تعدیل جنبه الزام آور قرارداد تقسیم

لازم به ذکر است که برای نشان دادن ته نشینی مواد (خصوصا سیترات کلسیم) در اطراف دیواره و بافل های مخزن از یک واکنش مجازی بهره گرفته شده است و در قسمت حل ناپایدار تمرکز بر روی غلظت های محصول این واکنش است.
مقدمه
اختلاط به معنای مخلوط شدن مواد مختلف جهت به دست آوردن خواص فیزیکی یکسان در مجموعه سیال جهت انجام فرآیندهای بعدی بر روی آن می باشد. اختلاط در فرآیندهای صنعتی و عملیات مربوط به آنها نقش عمده ای را دارا می باشد و در کل برای دستیابی به یک مخلوط همگن صورت می گیرد. این عملیات می تواند توسط همزن های مکانیکی (پروانه) و یا جت های سیال صورت می گیرد. متداول ترین روش برای عمل اختلاط در صنعت استفاده از پروانه های هم زننده می باشد که در این روش مخلوط کردن به وسیله چرخش مداوم و سریع پروانه در داخل سیال صورت می

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                                                               صفحه 

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

1-2- شرح و بیان مسئله…………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-4- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-4-1- هدف اصلی …………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-4-2- اهداف جزئی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..8

1-5- پیش فرض های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………….9

1- 6 – فرضیه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..9

1-7 – محدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-7-1 – محدودیت­هایی که کنترل آن­ها در اختیار محقق نبود……………………………………………………………………10

1-7-2- محدودیت­هایی که کنترل آن­ها در اختیار محقق بود………………………………………………………………………10

1-8- تعاریف مفهومی و عملیاتی واژه­های تحقیق…………………………………………………………………………………………..10

1-8-1- تعاریف مفهومی………………………………………………………………………………………………………………………………….10

1-8-2- تعاریف عملیاتی…………………………………………………………………………………………………………………………………12

 

فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………14

2-2- یوگا………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….14

2-2-1- تاریخچه یوگا………………………………………………………………………………………………………………………………………15

2-2- 2- فلسفه یوگا…………………………………………………………………………………………………………………………………………16

2-2- 3- فواید یوگا………………………………………………………………………………………………………………………………………….16

 

عنوان                                                                                                                                                                               صفحه 

 

2-2- 4- انواع یوگا…………………………………………………………………………………………………………………………………………..18

2-2- 5- مراحل هشت­گانه یوگا……………………………………………………………………………………………………………………..19

2-2- 6- تمرینات یوگا……………………………………………………………………………………………………………………………………20

2-2- 6- 1-آسانا…………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

2-2- 6- 1-1- تفاوت بین تمرینات بدنی یوگا(آسانا) و دیگر تمرینات بدنی………………………………………………22

2-2- 6- 1-2- مشخصات یک آسانای مطلوب…………………………………………………………………………………………… 23

2-2- 6 – 2- اصل ریلکس یا شاواسانا…………………………………………………………………………………………………………..23

2-2- 6- 2-1- کاربرد شاواسانا……………………………………………………………………………………………………………………..24

2-2- 6- 3- پرانایاما……………………………………………………………………………………………………………………………………..24

2-2- 6- 3-1- کاربرد پرانایاما…………………………………………………………………………………………………………………….25

2-3- ایروبیک(هوازی)………………………………………………………………………………………………………………………………….26

2-3- 1- مشخصات تمرین هوازی……………………………………………………………………………………………………………….27

2-3- 2- تأثیر تمرینات استقامتی بر روی اکسیداسیون چربی…………………………………………………………………..28

2-3- 3- تأثیر تمرینات استقامتی بر حداکثر اکسیژن مصرفی…………………………………………………………………..30

2-3- 4- تأثیر تمرینات استقامتی بر روی فشارخون………………………………………………………………………………….31

2-3- 5- تأثیر تمرینات استقامتی بر روی ضربان قلب……………………………………………………………………………….33

2-3- 6- سازگاری­های تنفسی با تمرینات استقامتی…………………………………………………………………………………34

2-3- 7- تأثیر تمرینات استقامتی بر روی ذخایر کراتین فسفات………………………………………………………………36

2-3-8- تأثیر تمرینات استقامتی بر روی سطح مقطع تارهای عضلانی……………………………………………………37

2-4 – ترکیب بدن……………………………………………………………………………………………………………………………………..38

2-4-1- عوامل اثرگذار بر ترکیب بدنی……………………………………………………………………………………………………..39

2-4-2- روش­های ارزیابی ترکیب بدن……………………………………………………………………………………………………..41

2-4-3- کاهش وزن …………………………………………………………………………………………………………………………………41

2-4-3-1- راه­های کاهش وزن و کنترل آن…………………………………………………………………………………………….42

 

عنوان                                                                                                                                        صفحه

 

2-4-3-1-1- کاهش وزن با شیوه­ی رژیم غذایی……………………………………………………………………………………42

2-4-3-1-2- کاهش وزن با فعالیت ورزشی همراه با اصلاح الگوی تغذیه……………………………………………..42

2-4-3-1-3- کاهش وزن از طریق افزایش فعالیت بدنی……………………………………………………………………….43

2-4-4- مکانیزم  کاهش اشتها بر اثر ورزش……………………………………………………………………………………………43

2-5- استقامت قلبی- عروقی……………………………………………………………………………………………………………………44

2-5-1- حداکثر اکسیژن مصرفی……………………………………………………………………………………………………………..45

2-5-2- عوامل موثر بر حداکثر اکسیژن مصرفی……………………………………………………………………………………..46

2-6- فشارخون…………………………………………………………………………………………………………………………………………48

2-6-1- عوامل موثر بر فشارخون……………………………………………………………………………………………………………..48

2-6-2- پرفشارخونی………………………………………………………………………………………………………………………………..49

2-7- عوامل موثر بر ضربان قلب……………………………………………………………………………………………………………….51

2-7-1- مکانیزم­های کنترل کننده قلب…………………………………………………………………………………………………..52

2-7-1-1- مکانیزم­های عصبی………………………………………………………………………………………………………………….52

2-7-1-2- مکانیزم­های کنترلی هورمون­ها……………………………………………………………………………………………….53

2-7-1-3- درون­دادهای محیطی………………………………………………………………………………………………………………53

2-8- تنفس………………………………………………………………………………………………………………………………………………..54

2-8-1-ظرفیت حیاتی بافشار……………………………………………………………………………………………………………………54

2-8-2- حجم هوای بازدمی با فشار در یک ثانیه…………………………………………………………………………………….54

2-8-3- تهویه­ی ارادی بیشینه…………………………………………………………………………………………………………………55

2-8-4- تغییرات حجم ریوی……………………………………………………………………………………………………………………56

2-9- توان بی­هوازی…………………………………………………………………………………………………………………………………..56

2-9-1- عوامل موثر بر توان بی­هوازی………………………………………………………………………………………………………56

2-10- انعطاف­پذیری…………………………………………………………………………………………………………………………………58

2-10-1- روش­های توسعه­ی انعطاف­پذیری…………………………………………………………………………………………….58

 

عنوان                                                                                                                                                                         صفحه

 

2-10-2- کاربردهای انعطاف­پذیری………………………………………………………………………………………………………….59

2-10-3- عوامل اثر گذار بر انعطاف­پذیری……………………………………………………………………………………………….59

2-11- قدرت عضلانی……………………………………………………………………………………………………………………………….61

2-11-1- عوامل موثر بر قدرت عضلانی……………………………………………………………………………………………………61

2-12- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………….63

 

فصل سوم: روش تحقیق

3-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………69

3-2- نوع پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………………..69

3-3- جامعه آماری و نمونه آماری………………………………………………………………………………………………………………69

3-4- مراحل انجام تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………..70

3-5- متغیرهای تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………70

3-5-1- متغیر مستقل………………………………………………………………………………………………………………………………..70

3-5- 2- متغیرهای وابسته…………………………………………………………………………………………………………………………70

3-6- ابزار اندازه­گیری و جمع آوری داده­ها……………………………………………………………………………………………….71

3-6-1- روش اندازه­گیری متغیرهای مورد بررسی……………………………………………………………………………………71

3-6-1-1- قد…………………………………………………………………………………………………………………………………………….71

3-6-1- 2- وزن…………………………………………………………………………………………………………………………………………71

3-6-1-3- ضخامت چین پوستی 4 موضع سه سر، فوق خاصره، شکم، ران……………………………………………71

3-6-1-3-1- ضخامت چین پوستی ناحیه­ پشت بازو………………………………………………………………………………..72

3-6-1-3-2- ضخامت چین پوستی ناحیه­ فوق خاصره…………………………………………………………………………….72

3-6-1-3-3- ضخامت چین پوستی ناحیه­ شکمی…………………………………………………………………………………….72

3-6-1-3-4- ضخامت چین پوستی ناحیه­ جلوی ران……………………………………………………………………………….72

3-6-1-4- نسبت کمر به لگن…………………………………………………………………………………………………………………….72

 

عنوان                                                                                                                                                                         صفحه

 

3-6-1-5- توان هوازی……………………………………………………………………………………………………………………………….73

3-6-1-6- ضربان قلب………………………………………………………………………………………………………………………………..73

3-6-1-7- فشارخون…………………………………………………………………………………………………………………………………..74

3-6-1-8- شاخص­های ریوی……………………………………………………………………………………………………………………74

3-6-1-9- توان بی­هوازی عضلات پا………………………………………………………………………………………………………..74

3-6-1-10- انعطاف­پذیری………………………………………………………………………………………………………………………..75

3-6-1-10-1- انعطاف­پذیری بشین و برس…………………………………………………………………………………………….75

3-6-1-10-2- انعطاف­پذیری خیزتنه………………………………………………………………………………………………………75

3-6-1-11- قدرت دست…………………………………………………………………………………………………………………………..76

3-7- روش انجام تمرینات…………………………………………………………………………………………………………………………76

3-7-1- گروه ایروبیک……………………………………………………………………………………………………………………………….76

3-7-2- گروه یوگا……………………………………………………………………………………………………………………………………..77

3-8- روش­های آماری……………………………………………………………………………………………………………………………….78

 

فصل چهارم: یافته­های تحقیق

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………….79

4-2- یافته­های توصیفی تحقیق……………………………………………………………………………………………………………….79

4-3- آزمون فرضیه­های پژوهش………………………………………………………………………………………………………………81

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

5-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………..97

5-2- خلاصه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………..97

5-3- یافته­های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………..98

5-4- بحث…………………………………………………………………………………………………………………………………………………99

 

عنوان                                                                                                                                                                         صفحه

 

5-4-1- عوامل ترکیب بدنی……………………………………………………………………………………………………………………….99

5-4-2- توان بی­هوازی و توان هوازی……………………………………………………………………………………………………..101

5-4-3- فشارخون سیستولی و فشارخون دیاستولی………………………………………………………………………………103

5-4-4- ضربان قلب…………………………………………………………………………………………………………………………………104

5-4-5- شاخص­های ریوی……………………………………………………………………………………………………………………..106

5-4-6- انعطاف­پذیری…………………………………………………………………………………………………………………………….107

5-4-7- قدرت دست………………………………………………………………………………………………………………………………109

5-5- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………….110

5-6- پیشنهادهای تحقیقی……………………………………………………………………………………………………………………110

5-6- پیشنهادهای کاربردی…………………………………………………………………………………………………………………..110

پیوست1. رضایت­نامه………………………………………………………………………………………………………………………………111

پیوست2. مشخصات فردی نمونه­ها………………………………………………………………………………………………………..112

منابع ومأخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………113

مقدمه
امروزه توجه به کیفیت زندگی و تلاش برای ارتقاء سطح تندرستی و پیشگیری از امراض مختلف از اولویت­های ملی است و نه فقط مجامع علمی، تخصصی و طبی، بلکه عامه مردم نیز بطور روزافزونی از تأثیرات عمیق شیوه زندگی بر میزان سلامت جسمی و روحی و کیفیت زندگی، آگاه شده­اند. اهمیت فعالیت بدنی به عنوان بخش مکمل یک زندگی سالم گسترش یافته است. علاوه بر این، شواهد علمی دال بر فواید سلامت بخشی تمرین و ورزش در حال افزایش است (1). تمرین در پیشگیری از بیماری فقر حرکتی مؤثر است. بیماری فقر حرکتی ناشی از فعالیت جسمانی کم است. بیماران مبتلا به فقر حرکتی به کاهش انعطاف­پذیری، انحطاط قلب و عروق، ضعف عضلات و استخوان، سوء عملکردی روده و مثانه دچار می­شوند. عدم فعالیت جسمانی عامل خطرناکی در آمادگی برای امراض قلبی و سکته­ی قلبی است. به علاوه فشارخون و چاقی از عوامل  مهم و خطرناک مرتبط با امراض قلبی هستند که با تمرینات بدنی منظم قابل کنترل هستند(2).

گسترش شناخت رابطه روح، جسم و ذهن به تمایل فزاینده­ی انجام تمرینات سلامتی سنتی از قبیل یوگا منجر شده است. لغت یوگا[1] خود به ذهن دانا و حکیم اطلاق می­شود، و به معنی وحدت و یگانگی است (3). هاتا یوگا از دو واژه­ تشکیل یافته­است. (ها) به معنای خورشید و (تا) به معنای ماه که به ترتیب به منزله روح و فکر آدمی می­باشند. در واقع این دو اشاره به انرژی مثبت و منفی بدن آدمی دارند که در یوگا به تعادل می­رسند (4). بیشتر سبک های یوگا بر اساس مسیر هشت گانه­ای شامل حرکات بدنی، تمرینات تنفسی، گام­های موثر بر تمرکز حواس، مراقبه و رفتارهای اخلاقی است، که در جهت تقویت تمرکز و آرام کردن فکر عمل می­کند. اگر ورزش یوگا به طور صحیح انجام شود می­تواند بر سطوح ساختاری، فیزیولوژی، احساسی-  روانی و روحی اثرات قابل توجهی بگذارد (5). تنفس خوب تأثیرات زیادی در کیفیت زندگی انسان می­گذارد. در واقع نه تنها ضامن سلامتی فیزیکی است, بلکه باعث تقویت حالات احساسی و هیجانی شده و تعادل روحی, روانی را نیز  به دنبال دارد (6). به اعتقاد سانگ[2] فشارهای ذهنی و جسمی اساس نتیجه تنفس سریع­تر، ضربان قلب تندتر و انقباض رگ­های خونی می باشند که سبب می­شوند تا قلب سخت­تر کار کند و فشار خون بالا برود. در تمرینات یوگا به دلیل برقرار کردن ارتباط منظم با انجام آگاهانه­ی تمرینات بدنی، جریان خون تحریک شده و فشار خون بالا کاهش می­یابد (7). روش های یوگا می­تواند برای نیازهای مردم با هر وضعیت جسمی و هر سنی از 5 سال به بالا مناسب باشد. حتی اگر برخی از افراد نتوانند بعضی از فعالیت­های فیزیکی لازم را انجام دهند، باز هم قادر خواهند بود تا از تکنیک­های، تنفسی و تفکری آن بهره­مند گردند (8). اصول یوگا آرامش روانی، تعادل و هماهنگی ارکان روان انسان را تامین می­نماید و نوید دهنده­ی بهبود معنی­داری در بهزیستی جسمی و روانی است (9). چاقی یک مشکل همه­گیر تندرستی است و تقریبا 20 % بزرگسالان تا حدی دارای وزن زیادی هستند. چاقی و اضافه وزن رول مهمی را در بیماری­های گوارشی و مسائل بهداشتی و یا کوتاه شدن زمان زندگی بازی می­کنند (10). یوگا بهترین روش شناخته شده در ایجاد وضعیتی مناسب برای کنترل وزن محسوب می­شود. در این ورزش به گردش خون، تنفس و غده تیروئید که در کنترل وزن نقش اساسی دارد توجه شده­است. تمرین­های کششی و تنفسی یوگا علاوه بر تسکین عضلات و سیستم عصبی، مستقیما بر هضم غذا تأثیر می­گذارد و به متعادل شدن وزن کمک می­کند. علارغم توصیه پزشکان بر استفاده از پروتئین در کاهش وزن، یوگا بر آرامش فکری تاکید می­کند (11). عواملی همچون استقامت و قدرت عضلانی برای سلامتی مهم هستند. این عوامل در حفظ وضعیت قامت و بهبود ظاهر شخص مفید هستند؛ زیرا قدرت عضلانی محافظت کننده­ای نیرومند برای مفاصل است و از آسیب­های مفصلی می­کاهد. میلیون­ها نفر از مردم از کمر درد رنج می­برند و ضعف عضلات شکم و فقدان انعطاف­پذیری در این عارضه مؤثر است. تقویت عضلات و توسعه­ی انعطاف­پذیری به بهبود کمر درد کمک می­کند(3). کاهش در انعطاف­پذیری حتی موجب اختلال در حفظ راستای قامت و به دنبال آن بروز درد می­شود که در نهایت محدود شدن دامنه­ی حرکتی و یا درد مفصلی مزمن را به دنبال دارد. همچنین افزایش قدرت به بهبود و حفظ عضلات و مقدار سوخت و ساز پایه، کاهش خطر آسیب­ها، جلوگیری از پوکی استخوان، کاهش کمر درد، تسکین دردهای آرتروز، بهبود سلامت روانی و احتمالا کاهش و کنترل فشارخون، بهبود سطح کلسترول و به ویژه کنترل قند خون کمک می­کند(1). تحقیقات زیادی نشان داده­اندکه یوگا قدرت عضلات و انعطاف­پذیری را افزایش می­دهد(12, 13, 14, 15). همچنین امروزه متخصصان مختلف اروپایی و آمریکایی به این نکته پی برده­اند، که یوگا به دلایل علمی تسکین بخش اعصاب است، زیرا بیشتر ارگان­های بدن به وسیله­ی اعصاب کنترل می­شوند، که سرچشمه­ی آن­ها در ستون مهره­ها قرار دارند. همچنین اغلب درد­های مفصلی به وسیله­ی برخی از مهره­های تیره پشت تولید می­گردند؛ و یا جابجاشدن مهره­ها باعث ایجاد فشار بر روی سلسله اعصاب می­گردد (16).

یکی دیگر از ورزش­هایی که اخیرا در کشور ما بخصوص در بین زنان طرفداران زیادی پیدا کرده است، ورزش ایروبیک می­باشد. ورزش ایروبیک[3] یا حرکات موزون به عنوان یکی از شیوه­های تمرینی برای کسب آمادگی جسمانی به کار می­رود. این شیوه تمرینی امروزه به شکل ورزشی مفرح و مهیج و پرطرفدار جلوه کرده و در دهه­ی ۱۹۶۰ سال­های آغازین خود را سپری کرد و در سال ۱۹۸0 در زمره­ی پر طرفدارترین ورزش دنیا به حساب آمد (17). این تمرینات علاوه بر ایجاد سازگاری­های قلبی- تنفسی به کارایی دستگاه تنفس می­افزاید. تمرین هوازی مداوم و با شدت متوسط به بالا علاوه بر کاهش تنش عضله (تنش عضله ممکن است، ایجاد درد کند) با کاهش در حالت اضطراب، فشارخون و ضربان قلب همراه است (18). مدارک قابل توجهی نشان می­دهند که شرکت در تمرین ایروبیک فواید فیزیولوژیک و روان شناختی مهمی دارد (19). همچنین ورزش ایروبیک سبب افزایش سطح بتا اندورفین که باعث بهبود افسردگی و مشکلات روانی می­شود، خواهد شد (20).

به نظر می­رسد یکی از روش­های تعاملی که بر ابعاد جسمانی انسان به خوبی تأثیر گذاشته و باعث پرورش آن­ها می­شود، تمرینات یوگا و ایروبیک ­باشد. از این­رو می­توان از این روش­ها­ برای بهبود بعضی اختلالات و بیماری­های روحی و جسمی افراد و یا به عنوان روش کمکی در درمان استفاده نمود. با توجه به اینکه  این دو ورزش در کشور ما هواداران زیادی پیدا کرده، لذا این پژوهش می­تواند اطلاعات مفیدی را در حیطه­ی تمرینات یوگا و ایروبیک و اثرات آن در اختیار محققین و متخصصان تربیت بدنی و علوم ورزشی قرار دهد.

1-2- شرح و بیان مسئله

پیشرفت تکنولوژی فعالیت انسان را از بدنی به فکری هدایت کرده­است. انسان امروز به میزان زیادی عدم فعالیت را تجربه می­کند که یک امر مهم در پیدایش بیماری­های مختلف است. این امر موجب به خطر افتادن سلامتی و کاهش عملکرد اعضای حرکتی، قلبی- عروقی،  دستگاه تنفس و دیگر اندام­های بدن می­گردد. کاهش توانایی­های عملکردی بدن انسان در دنیای مدرن، با افزایش بیماری­های فشارخون و چاقی همراه است. این بیماری­ها از جمله مواردی هستند که با فعالیت­های بدنی منظم می­توانند درمان شوند (21).

یکی از روش­های جدید که در این زمینه می­تواند مؤثر واقع شود، ورزش یوگا است. تمرینات یوگا باعث بهبود قابل ملاحظه­ای شاخص­های سلامت عمومی و قلبی­-­ عروقی و همچنین موجب بهبود جنبه­های مرتبط با سلامتی و آمادگی جسمانی می­گردد، بدون اینکه دارای اثرات جانبی نامطلوب خاصی باشد (22). همچنین تمرینات یوگا در بهبود عوامل روانی و کاهش اضطراب و استرس اثرگذار است (23). بر طبق نتایج تحقیق شستوپال[4] شرکت دانشجویان درکلاس­های یوگا فواید جسمانی و روانی مثبتی را از طریق افزایش تغییرات در خود پنداری و عزت نفس و مولفه­های انعطاف پذیری و استقامت فراهم می­آورد(24). تمرینات یوگا علاوه بر بهبود چشم­گیر در انعطاف­ تنه و همسترینگ (25)، سبب افزایش قدرت و بهبود کارایی تنفس می­شود(26، 27). در بیماران مبتلا به سرطان، انجام تمرینات یوگا می­تواند علائم بیماری را کنترل کرده، استرس را کاهش دهد و کیفیت زندگی بیماران را ارتقاء بخشد (28). تمرینات یوگا باعث کاهش فعالیت سامانه­ی عصبی مرکزی و خودکار در طی تمامی حالت­های پراسترس می­شود و با کاهش فعالیت سامانه عصبی سمپاتیک سبب کاهش کاتکولامین پلاسما می شود، حتی در برابر برخی از تمرین­ها مانند پرانایاما، بسیاری از عوامل زیستی­ـ شیمیایی مانند کولین استراز سرم، لیپید سرم، کلسترول سرم و قند خون کاهش پیدا می­کند(29). در اغلب فعالیت­های بدنی، هدف انجام حرکات جسمانی بدون دخالت فکر است، اما در یوگا چنین نیست زیرا هدف نهایی انجام هر حرکت در کمال هوشیاری فکر می­باشد یا به عبارتی با اندیشه متمرکز، هر حرکت با بهره­گیری از فکر و فارغ از هر احساس دیگری انجام می­شود به همین جهت روح و جسم در تمرینات یوگا توام می­شوند (11). در طول جلسات یوگا تمرین ها در وضعیتی اجرا می شوند که در یک زنجیره از توالی حرکات به یکدیگر متصل هستند که این زنجیره­ها بدون تکرار است. شواهد نشان می­دهد که اجرای منظم این توالی حرکات باعث بیشتر شدن انعطاف پذیری جسمی، قدرت عضلات و افزایش زنده­دلی و کاهش فشارهای روانی می­شود و بیماری قلبی- عروقی را کاهش می­دهد (30).

اساس ورزش ایروبیک از حرکات موزون و سنتی کشورهای اروپایی است. شیوه تمرینی ایروبیک موجب توسعه و افزایش آمادگی هوازی می­شود و این مسأله موجب افزایش قدرت، سرعت و هماهنگی بین اعصاب و عضلات، انعطاف پذیری و چابکی می­شود. در اجرای حرکات ایروبیک تمرکز ذهنی از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مسأله موجب رشد ذهنی و توسعه خلاقیت می­شود (31). بررسی­ها نشان می­دهد که فعالیت بدنی (هوازی) با تکرار­، شدت و مدت مناسب و بر اساس برنامه­های منظم، مزایای چشمگیری در برداشته و در مواردی موجب پیشگیری از گسترش برخی بیماری­ها می­شوند. اگر چه تمرینات هوازی می­تواند موجب بهبود عملکرد سیستم­ها و بخش­های مختلف بدن از قبیل تنفس و انتقال اکسیژن، قلب و عروق، سیستم عصبی، سیستم غدد داخلی، حجم خون عضله و ترکیب بدن می­شود ولی اغلب از بعد سلامتی نیز مورد توجه است و می­تواند منجر به کاهش فشارخون، چربی، کلسترول و تری­گلیسرید، ناراحتی­های ارتوپدی و بیماری­های قلبی شود (1). کوپر محقق و فیزیولوژیست معروف معتقد است که، تمرینات ورزشی هوازی کلیدی است برای گشودن دری که آن را تندرستی جسمانی و روانی می­نامند. به نظر تعدادی از محققان همچون بلو[5] و کاواناف، نقش معجزه آمیز دویدن در کاهش افسردگی انکارناپذیر است(32). شرکت در فعالیت­های بدنی ریتمیکی، هماهنگی همه­ی اندام­ها و دستگا­ه­های بدن را بالا می برد و نقش محافظتی بر توانایی عملکردی قلبی- عروق، دستگاه تنفس، غدد، اعضای حرکتی و دستگاه­ عصبی دارد. طبق تحقیقات انجام شده توسط نویسنده­های مختلفی همچون دوراسکویک و همکاران[6] (1992)، پاتون و همکاران[7] (1996)، اسچمیت و همکاران[8] (2001)، چمبلیس[9] (2005) و کوستیک و همکاران[10] (2006) تأثیر مثبت فعالیت­های بدنی ایروبیک در جهت بهبود کیفی توانایی­های عملکردی، ترکیب بدنی و قدرت عضلات را تأیید کرده­اند (21).

با توجه به توسعه­ی زندگی شهر نشینی و بیماری­های ناشی از آن و اثرات مختلف تمرینات یوگا و ایروبیک روی سیستم­های مختلف بدن، نیاز به انجام تحقیقات بیشتری در این زمینه احساس می­شود، لذا در این تحقیق، محقق برآن است که تأثیر تمرینات ویژه­ی یوگا و ایروبیک را روی میزان ترکیب بدنی، توان هوازی، فشارخون، ضربان قلب، شاخص­های ریوی، توان بی­هوازی، انعطاف­پذیری و قدرت دست زنان غیرورزشکار دچار اضافه وزن را را مورد مطالعه و اثرات این دو ورزش را باهم مورد مقایسه قرار دهد. با شناخت تأثیرات مثبت فیزیولوژیکی این ورزش­ها می­توان گام مثبتی در جهت پیشگیری و درمان برخی بیماری­ها برداشت و باعث ارتقاء سلامت جسمی و روانی شد.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

پایه و بنیان یک زندگی موفق و سرشار از تلاش و سازندگی، سلامتی است. طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی, سلامتی عبارت است از سلامتی جسمانی, روانی و اجتماعی فرد. سلامتی همواره به عنوان تعادل فیزیولوژیکی و تعادل پویای عناصری که شکل دهنده و عمل کننده ارگانیسم وجودی انسان در رابطه با نیازمندی­های بیرونی هستند, تعریف شده است. این تعادل پویا با نیروی جسمانی و روانی و با کارائی بیومکانیک غدد مترشحه داخلی و با قدرت منسجم, غیر ارادی دستگاه عصبی به حیات خود ادامه می­دهد (18). کاهش قابل ملاحظه­ای در فعالیت­های بدنی افراد جامعه به علت داشتن زندگی ماشینی دیده می­شود. مردم روز به روز بی­تحرک­تر شده و بسیاری از افراد فقط در اوقات فراغت امکان انجام فعالیت­های بدنی و ورزشی را پیدا می­کنند. این امر علاوه بر اینکه منجر به آتروفی عضلات و ضعف جسمانی کل ارگانیسم انسان می­شود, احتمال ابتلا به بیماری­های قلبی- عروقی ناشی از تصلب شراین را برای آن­ها شدید می­نماید, لذا تحرک فیزیکی از وسایلی است که برای این افراد ارزش بالایی پیدا می­کند (1). از طرف دیگر, بررسی عوامل فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی نه تنها به دلیل پیشگیری از بیماری­های جسمانی و روانی بلکه به دلیل بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی نیز دارای اهمیت است. روشن است که ارزش اقتصادی فشار روانی و عدم تناسب عوامل فیزیولوژیکی بدن افراد، در مواردی چون مخارج مربوط به دوران غیبت از کار، هزینه­ی ترخیص بیمار و صورت حساب بیمارستان و غیره، کاملا در خور توجه است (33). همچنین تمرینات یوگا و ایروبیک برای زنان که نمی­توانند در محافل عمومی ورزش کنند، می­تواند مفید باشد.

فعالیت بیش از اندازه سیستم عصبی سمپاتیک باعث تنش، بی­خوابی ونهایتا انواع بیماری مهلک مانند سرطان می­شود. هاتایوگا قادر به کنترل فعالیت سیستم سمپاتیک خواهد بود که با کنترل این سیستم می­توان ضربان قلب را آهسته کرد (34). بدن با عملکرد طبیعی ریه­ها، اکسیژن موردنیاز خود را دریافت و دی­اکسید کربن را دفع می­کند. با وجود این در افراد زیادی دیده شده­ است که اختلال در عملکرد ریوی باعث می­شود که انتقال اکسیژن در خون مختل و تحمل فعالیت ورزشی آنها محدود می­شود. علت اختلال در عملکرد ریوی می­تواند آسم، انواع حساسیت­ها، نایژه تنگی ناشی از ورزش و غیره باشد. یوگا باعث عمیق نفس کشیدن و موزون شدن آن می­شود و اختلالاتی مانند پرتهویه­ای و تنگی نفس را درمان یا از پیشرفت آن جلوگیری می­کند (35). با انجام فعالیت بدنی که توام با دقت و تنفس باشد، احشا و غدد مترشحه داخلی تحریک و عملکرد آن­ها بهبود می­یابد. حرکت و تنفس توام جریان خون را بهبود می­بخشد و در مرحله اول بر دستگاه اعصاب مرکزی و خودکار اثر گذار است (36). اثرات تمرینات یوگا بر افسردگی، اضطراب، اختلالات مرتبط با استرس (37) و نیز بی­خوابی مزمن به روشنی بیان گردیده است (38). شاواسانا به عنوان قسمتی از تمرینات یوگا قادر به افزایش توانمندی فرد در موقعیت­های استرس زا می­باشد (39).

شرکت کردن در تمرین­های بدنی ریتمیک، عملکرد همه اندام­ها و دستگاه­های بدن را بالا می­برد و به محافظت توانایی­های عملکردی قلبی­_­عروقی، دستگاه تنفس، غده، اعضای حرکتی و دستگاه عصبی کمک می­کند. علاوه بر آن، فعالیت­های فیزیکی که در حین تمرین انجام می­شوند یک اثر کاهنده بر فشارخون سرخرگی و بیماری پرفشارخونی دارد(21). کالج طب ورزش آمریکا، توصیه می­کند که همه کسانی که می­خواهند توانایی­های قلبی­-­تنفسی خود را حفظ و بهبود بخشند، باید 5-3 بار در هفته با استفاده از فعالیت­های ریتمیک ایروبیک که گروه زیادی از ماهیچه­ها را فعال می­کند، از قبیل راه رفتن، دویدن، دوچرخه­سواری، رقص­های ایروبیک به تمرین بپردازند، شدت تمرین باید حدود 65- 55 % حداکثر ضربان قلب و مدت تمرینات باید 60-20 دقیقه باشد. اگر شدت تمرین کمتر از این مقدار باشد، طول مدت تمرین باید افزایش یابد (40).

تحقیقات زیادی در مورد منافع و اثرات مثبت یوگا و تمرینات هوازی به ثبت رسیده است. بهبود بسیاری از بیماری­های نظیر آسم، سل ریوی، سندرم روده­ی تحریک پذیر، افسردگی خفیف، پرفشارخونی، استئوآرتریت و دردهای مزمن کمری، توان بخشی بیماران پس از سکته قلبی، سندرم یائسگی، دیابت، بیماریهای قلبی – عروقی و بهبودی بیماران پس از انجام تمرینات یوگا گزارش شده است (41). همچنین نتایج قابل ملاحظه­ای در مورد اثرات تمرین­های هوازی بر افزایش بهره هوشی، افزایش سطح انرژی به منظور انجام فعالیت­های طولانی مدت، بهبودی در هضم غذا، اثربخشی در کنترل و کاهش وزن بدن، کنترل افسردگی، اضطراب و هیجان­ها و همچنین روشی مؤثر برای مقابله با عوارض قلبی و عروقی مشاهده شده است (42).

امروزه بیشتر از پیش اثرات تمرینات ورزشی یوگا و ایروبیک بر همه آشکار شده است. با توجه به اثرات تمرین یوگا و ایروبیک بر روی سیستم­های مختلف بدن, در این تحقیق سعی شده است که تأثیر این تمرینات ورزشی بر روی پارامترهای گوناگون ترکیب بدنی، فیزیولوژیکی و آمادگی جسمانی زنان غیر ورزشکار مورد بررسی و اثرات این روش­ها با هم مورد مقایسه قرار گیرد. با توجه به توسعه روز­افزون ورزش یوگا و ایروبیک در داخل کشور، به نظر می­رسد، تعیین اثرات تمرینات یوگا در مقایسه با تمرینات ایروبیک بر عوامل فیزیولوژیکی و شاخص­های آمادگی جسمانی از اهمیت برخوردار باشد تا با توجه به اهداف تمرین کردن, یک برنامه­ی تمرینی مناسب برای افراد گوناگون تدوین گردد. این پژوهش می­تواند ضمن بررسی علمی تمرینات یوگا و ایروبیک و اثرات آن، توجه اندیشمندان داخلی کشور را جلب کرده و اطلاعات مفیدی در اختیار متخصصان تربیت بدنی و علوم ورزشی قرار دهد.

1-4- اهداف تحقیق

1-4- 1- هدف اصلی

مقایسه­ی تاثیر تمرینات یوگا و ایروبیک بر برخی عوامل فیزولوژیکی و آمادگی جسمانی  زنان غیر ورزشکار.

1-4- 2-  اهداف جزئی یا فرعی تحقیق

پایان نامه توانمندسازی کارکنان:-ویژگی‌کارکنان و سازمان توانمند
ویژگی‌های کارکنان در یک سازمان توانمند

در سازمانی که کارکنان آن توانمند شده‌اند، کارکنانش برای ایفای نقش و تحقق اهداف سازمانی احساس عدم توانایی نمی‌کنند، کارهای بزرگ را بر کارهای روزمرّه و جرأت را بر احتیاط و آزادی عمل را بر وابستگی ترجیح می‌دهند. آنان بدون ترس و واهمه نقطه نظرهای خود را آزادانه بیان می‌کنند، بر احساس باور و عقیده درونی و از روی اشتیاق کار می‌کنند نه بر اساس فشاری که از بیرون وارد می‌شود. مسئولیت اقدامات خود را بر عهده می‌گیرند و پاسخگوی عملکرد خود می‌باشند (درگاهی، 1383). توانمندسازی با پرورش کارکنانی با انگیزه و توانا به مدیران این امکان را خواهد داد که در برابر پویایی‌های محیط رقابتی به‌سرعت و بطور مناسب عمل نموده، موجبات برتری رقابتی سازمانشان را فراهم آورند (محمّدی، 1381).

نگارنده‌ویژگی‌های رفتاری کارکنان توانمند شده را در مقایسه با کارکنان غیرتوانمند در جدول
(2-1) نشان‌داده است:
 

جدول 2-1- ویژگی‌های رفتاری کارکنان توانمند شده در مقایسه با کارکنان غیر توانمند

(برگرفته از: درگاهی، 1383)

 

 

 

 

 

 

 

 

کارکنان توانمند شده
کارکنان توانمند نشده
1.       در موقعیت‌های مبهم دارای ابتکار عمل هستند و مشکلات را به شیوه‌ای تعریف می‌کنند که قادر به تجزیه و تحلیل بهتر و دستیابی به تصمیمات بیشتر باشند.
1.       منتظر هستند تا مافوق تصمیم بگیرد که چه کسی اختیار رسیدگی به مشکل را دارا و در برابر آن مسئول است. به عبارتی همواره منتظر کسب تکلیف هستند.
2.       قادرند در موقعیت‌های مبهم از قبیل زمانی که شکایات مشتریان و یا تهدیدهای رقابتی افزایش می‌یابد، فرصتها را تشخیص دهند.
2.       قادرند با مشکلات بطور کارآمد برخورد کنند اما نمی‌توانند فرصتهای محتمل را تشخیص دهند.
3.       قادر به بکارگیری مهارتهای فکری مهم از قبیل آشکار ساختن و آزمایش مفروضات و ارزیابی دلایل ارایه شده هستند. همچنین قادرند در مورد این که تصمیمات و اقداماتشان در راستای اهداف مشترک است دلایل محکمی ارایه دهند.
3.       ا

طلاعات، ادلّه و نتیجه‌گیری‌های سایرین به‌ویژه افراد صاحب نفوذ را به سرعت و بدون انجام بررسی‌های لازم می‌پذیرند. در مورد اطلاعاتی که در اختیار دارند بحث می‌کنند. اما قادر نیستند از این اطلاعات در راستای اهداف مشترک استفاده کنند.
4.       هم در گروههای وظیفه‌ای و هم درون گروههای چند وظیفه‌ای قادر به اجماع نظر برای تصمیمات و اقدامات هستند.
4.       انتظار دارند تلاشهایی در جهت دستیابی به اجماع نظر صورت گیرد اما اگر در این خصوص با شکست مواجه شوند به اختیارات سلسله مراتبی متوسّل می‌شوند.
5.       در تلاشند از طریق کاهش هزینه‌ها و یافتن فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در زمینه‌های جدید (از قبیل فرآیند بهبود و فن‌آوری پیشرفته) منابع را بهینه کنند.
5.       تنها زمانی توجّه خود را به مسأله منابع معطوف می‌دارند که از سوی افراد صاحب اختیار موظّف به انجام آن شوند.
6.       دارای اعتماد به‌نفس بوده و فکر می‌کنند که مستعد، خلّاق و مورد اعتمادند.
6.       فاقد اعتمادبه نفس بوده و فکر می‌کنند فاقد استعدادها و خلّاقیت‌های لازم هستند و دیگران به آنها اعتمادی ندارند.
7.       احساس می‌کنند که خودشان به خوبی قادرند درخصوص زمان و چگونگی انجام وظایفشان تصمیم‌گیری کنند.
7.       احساس می‌کنند قادر به انتخاب چگونگی انجام کارهای خودشان نیستند.
 

2-7 الگوها و مدل‌های توانمندسازی کارکنان

 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
گروه مهندسی کامپیوتر گرایش نرم افزار
سمینار کارشناسی ارشد
عنوان :
بررسی حملات SQL INJECTION
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
 
چکیده :
 
از امروز صفحات  پویا بخش عمدی از صفحات وب سایت ها را تشکیل می دهند
که در بسیاری از موارد با استفاده از دستورات SQL اطلاعات مورد نظر را پس از
اعمال به بانک  اطلاعاتی و یا استخراج از آن مورد استفاده قرار می دهند .
Sql Injection یا همان تزریق دستورات SQL تکنیکی است که به یک فرد اشنا
به دستورات SQL این اجازه را می دهد که از طریق وارد کردن عبارات خاص
SQL به جای داده های عادی ساختار بانک اطلاعاتی مورد استفاده آن سایت
را بد

ست آورد و آنگاه او قادر خواهد بود که نسبت به سرقت تغییر و یا حذف
اطلاعات موجود  و نیز درج اطلاعات جعلی جدید اقدام کند علاوه براین فرد
مهاجم این امکان را می یابد که ضمن رخنه به درون SERVER بانک اطلاعاتی
آنرا از کار بیندازد .
مقدمه :

پایان نامه درمورد فساد عقد//عقد تملیکی و عهدی
عقد تملیکی و عهدی
این تقسیم به اعتبار اثر عقد انجام می‌شود؛ تقسیم عقد به عهدی و تملیکی هر چند از سوی حقوق‌دانان مطرح شده است، ولی از نظر مبانی فقه امامیه بی‌اشکال است و حتّی می‌توان رد پای آن را در فقه به‌دست آورد.[1] با مراجعه به تعریفی که فقهای امامیه از عقود مختلف کرده‌اند به درستی این تقسیم صحّه می‌گذارد؛ چه آن که آنان از یک طرف عقد بیع را «تملیک عین به عوض معلوم»[2] تعریف کرده‌اند و از طرف دیگر عقودی چون حواله و کفالت را به «تعهد به مال یا نفس» تفسیر کرده‌اند[3] و بدیهی است اخذ تملیک یا تعهد در متن تعریف، فقط با تمایز میان عقد تملیکی و عقد عهدی توجیه‌پذیر است.

تقسیم عقود به تملیکی و عهدی هر‌چند به عنوان قاعده عمومی در قانون مدنی نیامده است، لیکن در ماده 825 قانون مدنی نسبت به وصیت پیش‌بینی شده است، قانون مدنی وصیت را به تملیکی و عهدی تقسیم می‌کند. طرح تقسیم «وصیت» به عهدی و تملیکی از سوی فقیهان امامیه خود دلیل دیگری بر پذیرش تقسیم است. این تقسیم را نباید با تقسیم عقود عهدی و اذنی خلط کرد، در تقسیم عقود به عهدی و اذنی، هر عقدی که مفید تعهد ـ ‌به معنای التزام به عقد ـ باشد، عهدی نامیده می‌شود، هر چند که تعهد نتیجه غیرمستقیم عقد باشد، ولی در تقسیم مورد بحث، فقط عقدی را می‌توان عهدی نامید که تعهد، موضوع عقد ومدلول مطابقی آن را تشکیل دهد.

وانگهی باید اعتراف کرد که نوعی تحول و تکامل تاریخی نسبت به پذیرش عقود تملیکی به چشم می‌خورد. این تکامل در تعریفی که فقیهان امامیه از بیع داشته‌اند، کاملاً مشهود است و با بازنگری سیر تاریخی آن تا زمان بحرالعلوم طباطبایی که در کتاب مصابیح، بیع را «انشاء تملیک عین به عوض معلوم» تعریف می‌کند و پس از آن شیخ انصاری و بسیاری از فقیهان معاصر آن را پذیرفته‌اند[4] و سرانجام تملیک، مستقیماً در تعریف بیع وارد شد، نشان از قبول این تقسیم از سوی فقیهان امامیه است.

البته بحث‌هایی هم در عقدی که موضوع آن عین کلی است، قابل طرح است که آیا این نوع عقود تملیکی هستند و یا این‌که الزاماً عهدی هستند؟ نظر مشهور بر تملیکی بودن این نوع عقود است.[5] اشکالاتی هم به این نظر وارد شده است ولی در کتب فقهی این ایرادات پاسخ هم داده‌اند[6] که در این پژوهش به علت این‌که موضوع بحث ما نیست خوانندگان محترم را به کتب فقهی ارجاع می‌دهیم.

در آخر باید به این نکته اشاره کرد که تقسیم عقد به تملیکی و عهدی، صحیح و مورد تأیید فقه امامیه است، لکن در مصادیق آن اختلاف‌نظر است. به علاوه، تقسیم یاد شده را نمی‌توان یک تقسیم حصری و دوگانه دانست و عقودی مانند عقد نکاح و صلح مورد اختلاف فقها هستند که آیا زیر شاخه‌ی عقود تملیکی هستند یا عقود عهدی؟[7] ولی در مورد عقد نکاح آن‌چه در درجه اول انشاء می‌شود «زوجیّت» است که از آن به رابطه زناشویی تعبیر می‌کنیم وتعهدات دیگری چون تمکین در اثر اعتبار پدید می‌آید و آن‌چه در عقد صلح در درجه اول انشاء می‌شود «سازش و تسالم» است.

 

الف: عقد تملیکی
عقدی است که به محض انشاء برای طرفین مالکیّت می‌آورد و طرفین بر مالی مالکیّت پیدا می‌کنند مانند عقد بیع که به محض ایجاب و قبول فروشنده مالک ثمن است و خریدار مالک مثمن است. در واقع در این نوع عقد طرفین بر مالی مالکیّت پیدا می‌کنند. به بیان دیگر عقدی است که موجب انتقال مالکیّت عین یا منفعت از شخصی به شخص دیگر انجام می‌گردد مانند عقد اجاره که موجب انتقال مالکیّت منافع عین مستأجره از مؤجر به مستجر می‌گردد.

[1] ـ انصاری، مرتضی، المکاسب، جلد 1، ص 82.

[2] ـ نجفى، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، جلد 22، ص 206؛ انصاری، مرتضی، المکاسب، جلد 3، ص 11.

[3] ـ نجفى، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، جلد 26، ص 114 و 185.

[4] ـ همان، جلد 22، ص 205 و 206؛ انصاری، مرتضی، المکاسب، جلد 3، ص 79.

[5] ـ خمینی، سید روح الله، کتاب البیع، جلد 2، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، ایران – قم، 1421 ه‍ .ق، ص12؛ طباطبایى، سیدمحسن، نهج الفقاهه، در یک جلد، چاپ اول، انتشارات 

1-6-6- مولفه های تفکر انتقادی………………………………………………………………. 11
فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق………………………………………………………….. 14
2-1- مقدمه……………………………. 15
2-2- تفکر………………………………. 15
2-2-1- خصوصیات تفکر………. 17
2-2-2- انواع تفکر ………………… 18
2-3- تفکر انتقادی………………… 20
2-4- تاریخچه تفکر انتقادی…. 21
2-5- تعاریف تفکر انتقادی……. 25
2-5-1- تفکر انتقادی از دیدگاه لیپمن………………………………………………………. 29
2-5-2- مولفه‌های تفکر انتقادی از دیدگاه لیپمن…………………………………….. 31
2-5-2-1- پرسش‌گری………….. 31
2-5-2-2- تحلیل و ارزیابی…… 31
2-5-2-3- استدلال……………….. 32
2-5-2-4- ارزیابی شواهد و مدارک……………………………………………………………. 32
2-5-2-5- تفسیر داده‌ها……….. 32
2-5-2-6- جمعی بودن………… 32
2-5-2-7- قضاوت صحیح…….. 32
2-5-2-8- منطقی بودن……….. 33
2-5-2-9- صراحت داشتن……. 33
2-6- اصول تفکر انتقادی………. 33
2-7- خصوصیات تفکر انتقادی 34
2-7-1- مهارت‌ها و توانایی‌های تفکر انتقادی……………………………………………. 34
2-7-2- ویژگی‌های تفکر انتقادی………………………………………………………………. 37
2-7-3- ویژگی‌های متفکران انتقادی…………………………………………………………. 38
2-7-4- توانایی‌های متفکران منتقد…………………………………………………………… 42
2-7-5- فضیلت فکری متفکران منتقد………………………………………………………. 44
2-7-6- تنش میان ذهنیت و عینیت در تفکر انتقادی……………………………… 45
2-8- تفکر انتقادی و مفاهیم نزدیک…………………………………………………………. 45
2-8-1- تفکر انتقادی و فراشناخت…………………………………………………………….. 45
2-8-2- تفکر انتقادی و حل مسئله……………………………………………………………. 46
2-9- آثار تفکر انتقادی………….. 47
2-9-1- آثار شناختی تفکر انتقادی……………………………………………………………. 47
2-9-2- آثار اجتماعی تفکر انتقادی…………………………………………………………… 48
2-9-3- آثار روانی تفکر انتقادی…………………………………………………………………. 48
2-9-4- آثار علمی تفکر انتقادی………………………………………………………………… 48
2-10- نظریه‌های یادگیری همسو با تفکر انتقادی……………………………………. 49
2-10-1- نظریه‌ی شناختی…… 49
2-10-2- نظریه‌ی ساخت‌گرایی…………………………………………………………………. 49
2-10-3- نظریه‌ی فراشناخت.. 50
2-11-جایگاه تفکر انتقادی در اسلام………………………………………………………….. 51
2-12- تفکر انتقادی و برنامه‌ی درسی……………………………………………………….. 53
2-12-1- مفهوم برنامه‌ی درسی………………………………………………………………… 53
2-12-2- عناصر برنامه درسی. 53
2-

12-3- محتوا……………………… 54
2-12-4- سازمان‌دهی محتوا… 55
2-12-5- کتب درسی……………. 55
2-12-6- ساختار و ویژگی‌های کتاب‌های درسی………………………………………. 55
2-12-7- محتوای کتب درسی 56
2-12-8- تفکر انتقادی در برنامه‌ی درسی………………………………………………… 57
2-13- اهداف کلی دروس پایه ی ششم ابتدایی………………………………………… 58
2-13-1- اهداف برنامه‌های درسی پایه‌ی ششم ابتدایی……………………………. 58
2-13-2- جدول مواد وساعات درسی پایه‌ی ششم ابتدایی……………………….. 59
2-14- روش تحقیق تحلیل محتوا……………………………………………………………… 60
2-14-1- تعریف تحلیل………… 60
2-14-2-تعریف محتوا…………… 60
2-14-3- تعریف تحلیل محتوا 61
2-14-4- مفهوم تحلیل محتوا. 61
2-14-5-کاربرد تحلیل محتوا.. 62
2-14-6-اهداف تحلیل محتوا.. 62
2-14-7-محدودیت های تحلیل محتوا………………………………………………………. 63
2-14-8-شیوه و فنون و مراحل تحلیل محتوا…………………………………………… 63
2-14-9-نمونه، اعتبار و روایی در تحلیل محتوا……………………………………….. 64
2-15- پیشینه پژوهش………….. 65
2-15-1- تحقیقات داخلی…….. 65
2-15-2- تحقیقات خارجی…… 67
2-16- نتیجه گیری……………….. 69
فصل سوم : روش‌شناسی تحقیق……………………………………………………………….. 70
3-1- مقدمه……………………………. 71
3-2- روش تحقیق ……………….. 71
3-3- فرایند تحقیق……………….. 71
3-4- جامعه آماری تحقیق…….. 73
3-5- حجم نمونه…………………… 73
3-6- ابزار گردآوری داده‌ها……. 73
3-7- روایی ابزار گردآوری داده‌ها……………………………………………………………….. 75
3-8- پایایی ابزار گردآوری داده‌ها………………………………………………………………. 75
3-9- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها……………………………………………………………… 76
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………….. 77
4-1- مقدمه……………………………. 78
4-2- سوال اصلی پژوهش……… 78
4-3- سوالات ویژه پژوهش……. 84
4-3-1- سوال اول………………….. 84
4-3-2- سوال دوم…………………. 87
4-3-3- سوال سوم………………… 90
4-3-4- سوال چهارم…………….. 93
4-3-5- سوال پنجم………………. 96
4-3-6- سوال ششم………………. 99
4-3-7- سوال هفتم………………. 102
4-3-8- سوال هشتم……………… 105
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………… 109
5-1- مقدمه……………………………. 110
5-2- تجزیه و تحلیل نتایج تحقیق……………………………………………………………. 110
5-2-1- سوال اصلی پژوهش…. 110
5-3- بحث و نتیجه گیری……… 113
5-4- محدودیت های تحقیق… 116
5-5- پیشنهادات تحقیق……….. 116
5-5-1- پیشنهادهای کاربردی 116
5-5-2- پیشنهادهای پژوهشی 117
پیوست…………………………………….. 118
منابع و ماخذ…………………………… 128
 

 

مقدمه
در دنیای امروز میزان دانش و اطلاعاتی که از طریق رایانه‌ها و انواع وسایل ارتباطی فراهم می‌شوند؛ بیش از حد توانایی افراد در استفاده از آن‌ها می‌باشد. در چنین شرایطی لزوم ادامه نقش استادان و معلمان به منزله مخزن دانش و ایفای نقش سخنران و منتقل کننده اطلاعات کمتر احساس می شود. و به جای آن اهمیت افزایش مهارت شاگردان در تفکر و استدلال و پردازش اطلاعات و نهایتاَ بکارگیری آنها خودنمایی می‌کند. این در حالی است که بسیاری از محافل آموزشی به  جای پرداختن به پرورش قابلیت‌های فکری افراد، همچنان بر یادگیری مطالب و اطلاعات از طریق حفظ کردن و انباشتن آن‌ها در ذهن و در نتیجه شرایط موجود آموزش و ترویج سبک انفعالی آموزش، تأکید کرده و ادامه می دهند.  با توجه به تغییرات نظام‌های آموزشی در سراسر جهان خوشبختانه این حالت انفعالی در برخی کشورها در حال دگرگونی است و حرکت برای پرورش قدرت و استعدادهای فکری شاگردان هم در حال توسعه تفکر انتقادی[1]مشاهده می‌شود و بسیاری از دانشگاه‌ها، دبیرستان‌ها و حتی مدارس ابتدایی در حال آزمودن روش‌های متعدد و مختلف آموزش تفکر انتقادی به دانش‌آموزان  از طریق برنامه درسی، محتوا  و مجریان برنامه‌ی درسی هستند.

با انفجار اطلاعات، جهان وارد عصر جدیدی گردیده و دانش بشر را به‌گونه‌ای حیرت‌انگیز افزایش داده  است، به گونه‌ای که دانش تولید شده بشر در طول 30 سال گذشته از جمع کل دانش تولید شده در طی هزار سال قبل از آن فراتر رفته است. بر اساس پژوهش لیمن و واریان[2] (2003) اطلاعات و دانش جدید بشر از سال 1999 تا 2002 در حدود 30 درصد رشد یافته است. هنگامی که اطلاعات به‌طور روزانه فربه شود، به‌طور طبیعی بر نحوه‌ی پردازش آن تاثیر زیادی می‌گذارد. آهنگ سریع تغییرات در همه‌ی زمینه‌ها و افزایش مداوم منابع اطلاعات، افراد را ملزم ساخته است تا بصورت انتقادی بیندیشند. افراد با اطلاعات فزاینده‌ای مواجه هستند که در رادیو و تلویزیون‌های دولتی و شبکه‌های خصوصی ماهواره‌ای، در اینترنت، وبلاگ‌ها و سایت‌های مختلف انتشار می‌یابد. با توجه به حجم بالای اطلاعات موجود در رسانه‌های کنونی، بی تردید افراد لازم است تا حجم بزرگی از اطلاعات را پالایش کنند. آنها باید بتوانند حجم وسیعی از منابع را در درون نظام‌های شبکه‌ای پیچیده، پردازش کنند و اطلاعات محکم و درست را از اطلاعات غلط و ناسالم تشخیص دهند. به عبارت دیگر در دنیای معاصر، اشخاص باید توان آن‌را داشته باشند تا به‌طور انتقادی به ارزیابی مقدار متنابهی از اطلاعاتی بپردازند که از تلویزیون، روزنامه، اینترنت و رسانه‌های متنوع دیگر به دست می‌آید . مهارت‌های تفکر سطح بالا نظیر تجزیه و تحلیل، ترکیب، بازشناسی مساله، استنباط و ارزیابی به افراد کمک می‌کند تا در مواجهه با اطلاعات فزاینده‌ی بشری، به خوبی عمل کنند( نیستانی، 1392 ، ص 15 ).

بنابراین در عصری که کتاب‌های درسی قبل از در آمدن از زیر چاب کهنه می‌شوند و بیشتر مشاغل، نوآوری های سریع ومداوم را تجربه می کنند، ناگزیر باید هدف‌های غایی وکلی تعلیم وتربیت تغییر یابند و به پرورش شیوه‌ی تفکر انتقادی در افراد به  عنوان یکی از هدف‌های اصلی تعلیم وتربیت، بیشتر توجه شود. همچنین، در فرایند آموزش باید ضمن تقویت روحیه‌ی انتقادپذیری در معلمان، روحیه ی انتقاد کردن و زمینه ی بررسی و تحقیق را در شاگردان به‌وجود آورد(مایرز[3]، 1390).

بر این اساس، با توجه به این‌که از دیدگاه بسیاری از مربیان و فلاسفه، پرورش تفکر انتقادی نه تنها هدف عمده نظام تعلیم و تربیت هر جامعه ای محسوب می شود، بلکه به عنوان شرط اولیه و یکی از رسالت‌های اصلی تربیت در مدارس نیز قلمداد می‌گردد و همچنین نظر به این‌که دانش‌آموزان پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی در دوره‌ی رشد تفکر انتزاعی قرار دارند؛ محتوای کتاب‌های درسی این مقطع می‌تواند جایگاه مهمی برای رشد تفکر انتقادی در نظام آموزشی و زندگی روزمره‌ی دانش‌آموزان داشته باشد، پس لازم است برنامه درسی پرورش دهنده‌ی مهارت‌های تفکر انتقادی باشد.

بیان مسئله
استفاده و گسترش صلاحیت های تفکر برای رشد دانش آموزانی که به طور فزاینده در حال روبه رو شدن با جهان فناوری و طبعاَ جهانی گسترده‌اند، حیاتی است. امروز کشورهای سراسر جهان در حال تشخیص این نکته‌اند که گستره‌ای وسیع از قابلیت ها – مهارت‌های تفکر به‌علاوه مهارت‌های پایه – جهت آماده کردن بچه ها برای آینده‌ای غیر قابل پیش‌بینی مورد نیازند؛ زیرا اشخاص نمی‌توانند دانش کافی برای استفاده آینده در حافظه‌شان ذخیره کنند. اطلاعات به اندازه‌ای در حال گسترش‌اند که اشخاص، برای این‌که قادر به اداره مسائل مختلف، در زمینه و زمان‌های مختلف زندگی‌شان باشند، نیازمند مهارت‌های قابل انتقال‌اند. پیچیدگی شغل‌های امروزی نیاز به افرادی دارند که بتوانند در تولید دانش و فرایند‌های جدید مطلب را درک، قضاوت و مشارکت کنند. بسیاری از دانش‌آموزان ما ممکن است در آینده مشاغلی داشته باشند که امروزه آن مشاغل وجود ندارند. بنابراین مهم است که دانش‌آموزان در مورد صلاحیت‌های پردازش تفسیر  و ارزیابی اطلاعات جدید آموزش ببینند. جوامع امروزی نیاز به شهروندانی دارد که اطلاعات منابع مختلف را جذب کنند و درست بودن آن را تعیین نموده و برای قضاوت از آن استفاده کنند.( کتاب معلم تفکر و پژوهش ششم ابتدایی،1391، ص3 )

به همین مبناست است که مربیان بزرگ، تفکر را اساس و مبنای تعلیم و تربیت قرار می دهند و رشد قوه‌ی تفکر را هدف عمده مؤسسات تربیتی تلقی می‌کنند ( شریعتمداری ، 1382 ،ص 379)

انیس[4]، لیپمن[5] و پل[6] معتقدند که تربیت انسان‌های صاحب اندیشه باید نخستین هدف تعلیم و تربیت باشد( شعبانی، 1389). در جامعه‌ای که سیستم تعلیم و تربیت آن بدون بحث و انتقاد، امور را می‌پذیرد و بدون تفکر آن‌را منعکس می کند، خطر به وجود آمدن انسان‌های فاقد توازن و نیروی تفکر در جامعه زیاد می‌باشد و لذا هالپرن[7] معتقد است هدف تعلیم و تربیت برای شهروند مردم سالار، پرورش تفکر انتقادی است. مطابق دیدگاه پل (1992) تفکر انتقادی یکی از اهداف تعلیم و تربیت نیست بلکه هدف اساسی آن است( به نقل از بدری ، 1385)

دست یابی به اهداف تعلیم وتربیت که در قالب کتاب‌های درسی و محتوای تعیین شده منعکس می‌شوند، آرمان هر نظام آموزشی است. اگر برنامه درسی و محتوای کتاب‌های درسی مربوط، هماهنگ و همسو با اهداف تعلیم وتربیت نباشد نمی‌توان نسبت به تحقق هدف‌های مورد انتظار امیدی داشت. بنابراین موفقیت یک نظام آموزشی در گرو هماهنگی تمام اجزای آن با یکدیگر و همسویی آنان در جهت تحقق هدف‌ها  مربوطه می‌باشد و همان طور که بیان شد یکی از اساسی‌ترین اهداف تعلیم و تربیت، پرورش تفکر انتقادی در فراگیران می‌باشد.

چت مایرز(1390) تفکر انتقادی را شناسایی استدلال‌های غلط، پرهیز از تناقضات و مفروضات اظهار شده و اظهارنشده در بحث‌های دیگران، نبود هیجان عاطفی هنگام روبه رو شدن با مسأله یا نبود تعادل تعریف می کند و معتقد است عامل اصلی در تفکر انتقادی طرح پرسش‌های مربوط به مسأله و نقد و بررسی راه حل‌ها بدون مطرح کردن جایگزین‌هاست.

دیوئی[8] ماهیت و ذات تفکر انتقادی را «قضاوت معلق» یا بدبینی سالم (نقد سازنده) و پرهیز از تعجیل در قضاوت تعریف می کند، به عبارت دیگر او تفکر انتقادی را بررسی فعال ، پایدار و دقیق هر عقیده یا دانش می‌داند.( مایرز، 1390)

پل و الدر[9] ( 2006 ) چارچوب عملی تفکر انتقادی را بعنوان یک فرایند شناختی می دانند و نشان می‌دهند که فقط با تبدیل شدن به تفکر درباره تفکر می توان توانایی‌های شخصی را برای ارزیابی استدلال‌ها و به چالش کشیدن پیش فرض‌های دیگران بهبود بخشید(به نقل از مارنیک[10]، 2013،ص7)

آموزش تفکر انتقادی شامل ایجاد عمدی جو عدم تعادل است تا شاگردان بتوانند فرایندهای فکری خود را اصلاح کنند یا دوباره از نو بسازند، متاسفانه در طول سال‌های تعلیم و تربیت، آگاهی‌ها و حقایق بی‌شماری به دانش‌آموز عرضه می‌شود ولی نحوه‌ی تفکر و اصول اندیشیدن در او تقویت نمی‌شود گویی استعداد اندیشیدن در جریان عمل به طور خودکار بروز می‌کند. یافته‌های پژوهش نشان‌دهنده‌ی فقر مهارت نقد و ارزیابی در کلاس درسی است و شاید به همین دلیل است که در حال حاضر، تفکر انتقادی به عنوان یک کمبود در سطح جهان، نظر کارشناسان را به طور جدی به خود جلب کرده است (آنه تامسون[11] ، 1382) و در رابطه با جایگاه تفکر انتقادی در کتب درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، تحقیق و یا پژوهشی که به طور مستقیم به این موضوع پرداخته باشد، یافت نشد اما در عین حال تحقیقات مختلفی درباره‌ی جایگاه تفکر انتقادی در دروس، پایه‌ها و مقاطع دیگر انجام شده که در این‌جا به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

نتایج پژوهش قاسمیان (1388) با عنوان «بررسی جایگاه تفکر انتقادی در برنامه درسی دوره ابتدایی» که با روش تحلیل محتوا و با استفاده از سیاهه ی تحلیل محتوا انجام داده، نشان می‌دهد که از بین عناصر برنامه درسی، در کتاب راهنمای معلم در حد انتظار به تفکر انتقادی توجه شده است  و عنصر محتوای کتاب‌های درسی کمترین توجه به مؤلفه های تفکر انتقادی داشته اند(خواجه زاده  -1390).

تحقیق یعقوبی(1389) با عنوان «بررسی جایگاه تفکر انتقادی در محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه»که به روش تحلیل محتوا و بر اساس مؤلفه های تفکر انتقادی لیپمن بود، نشان می‌دهد که محتوای این کتاب تا حد زیادی بر پرورش مهارت‌های سؤال کردن ، تحلیل و ارزیابی ، ارزیابی شواهد و اظهارات ، جمعی بودن و منطقی بودن تاکید دارد. اما در حد متوسطی بر پرورش مهارت های استدلال کردن ، تفسیر کردن ، قضاوت صحیح درباره مسائل و صراحت داشتن تاکید می‌کند.

تحقیق دیگری که توسط خواجه زاده (1390) با عنوان «تحلیل محتوا کتاب تاریخ معاصر ایران در دوره متوسطه  از بعد تفکر انتقادی » انجام گرفت نشان داد که برخی از مؤلفه های تفکر انتقادی در این کتاب مورد توجه قرار نگرفته و برخی نیز به میزان بسیار کمی مورد توجه قرار گرفته است.

از مجموع مطالعات انجام شده به روشنی می‌توان دریافت که نه ‌تنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان، مسئله تفکر انتقادی و نحوه‌ی آموزش آن با مشکلات اساسی مواجه است و محتوای آموزشی آن‌طور که باید با توجه به اهمیت و نقش خود در پرورش تفکر انتقادی قادر به پرورش تفکر انتقادی دانش آموزان نیست و از ویژگی‌های لازم جهت نیل به این هدف برخوردار نیست، بر این اساس برای ایفای نقش مؤثر و متناسب با تحولات جهانی و افزایش تاثیرگذار محتوا، بایستی محتوای درسی از بعد تفکر انتقادی مورد توجه ویژه قرار گیرد، تا این محتوا با کسب ویژگی‌های لازم، جوابگوی نیازهای اساسی دانش آموزان بوده و تفکر انتقادی را در آنان پرورش دهد و از این رهگذر دانش‌آموزان به یادگیرندگان مادام العمر و شهروندانی مسئول تبدیل شوند. بر همین اساس در سال‌های اخیر  در کشورمان برای حل چنین مشکلاتی کارگزاران و متخصصان و برنامه‌ریزان تعلیم و تربیت، در جهت تدوین سند تغییر و تحول بنیادین آموزش و پرورش و برنامه درسی ملی برآمدند که اولین هدف اساسی آن تربیت عقلانی و تقویت تفکر و تعقل می‌باشد(مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش در راستای تحول بنیادین، 1391، صص. 127-128). که یادگیری‌ها و صلاحیت‌های مشترک در تفکر و تعقل عبارتند از: انواع تفکر یعنی تخیل، حل مسئله، تفکر انتقادی، ابداع و خلق، تفکر سیستمی که  فرایند تفکر نیز به ترتیب با پرسش‌گری، کاوش‌گری، هدایت مشاهدات(پرورش حواس پنج‌گانه)، تحلیل، قضاوت بر اساس شواهد و تصمیم گیری ادامه می‌یابد اما کار به تفکر ختم نمی‌شود بلکه با قضاوت بر اساس نظام معیار که همان تعقل است پیگیری می‌شود(تغییرات برنامه‌های درسی پایه‌ی اول ابتدایی در راستای همسوسازی با برنامه درسی ملی، 1390، ص17)

در همین راستا پژوهشگر بر آن است که با توجه به تغییرات و تحولات زیادی که در سال‌های اخیر درنظام آموزشی کشورمان و بالتبع در برنامه‌ی درسی کشور و محتوای آموزشی ایجاد شده است و همچنین با توجه به تدوین برنامه درسی ملی و اهداف آن که به روشنی به اهمیت تعقل و تفکر پرداخته است؛ در این تحقیق محتوای آموزشی کتب درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی را با توجه به نقش و اهمیت این کتب در پرورش انواع تفکر به خصوص تفکر انتقادی، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد تا میزان توجه و مطابقت آن با مولفه‌های تفکر انتقادی مشخص شود. با توجه به آن‌چه بیان شد مسأله اساسی در این تحقیق آن است که :

تا چه اندازه‌ای در محتوای کتاب‌های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟

ضرورت تحقیق
   کتاب درسی یا محتوای مواد آموزشی به‌ویژه در نظام‌های آموزشی متمرکز محور مکتوب و مدون تعلیم و تربیت محسوب می‌شود که فعالیت‌ها و تجربه‌های تربیتی دانش‌آموزان توسط معلم و حول محور آن سازماندهی می‌شود و نیاز به بررسی و تحلیل علمی دارد. و نوعی از تحلیل‌ها که برای برنامه‌ریزان درسی، مؤلفین و تصمیم‌گیرندگان برنامه‌های درسی بسیار مفید و ضروری است تحلیل محتوایی است( یار محمدیان، 1391 ). و یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که نظام‌های آموزشی باید به آموزش آن همت گمارند مهارت تفکر انتقادی است، چرا که  متخصصان بزرگ تعلیم وتربیت با تاکید بر اهمیت تفکر؛ بویژه تفکر انتقادی، پرورش آن را یکی از اهداف اصلی تعلیم و تربیت می‌دانند(مایرز، 1390). یادگیری تفکر نقادانه، برای عمق بخشیدن و پرسیدن، مهارتی ضروری برای یادگیرندگان است، با به کاربردن بهترین راهبردهای تمرینی، مدرسان می توانند یادگیرندگان خود را با ابزارهایی آماده سازند تا تصمیمات بهتری بگیرند، احتمالات تازه ای ببینند، تعصب را با افزایش فهم، کاهش دهند و قادر به تعقل و تفکر و موثر در یک جامعه‌ی متنوع باشند(مارنیک[12]، 2013،ص 18)

برای رشد دانش آموزان در تفکرهایشان و انتقال مهارت‌های این تفکرات به زمینه های دیگر، آنان باید بتوانند ارزش تفکر خود و تفکر سایرین را با شناخت استانداردهای آشکار ارزش‌سنجی تفکرشان بدانند (ادمان[13]، 2009، ص46). بنابراین برای تحول برنامه‌های آموزش و پرورش این چالش وجود دارد که نه‌تنها یک فرد نخبه بلکه همه افراد را قادر سازند که متفکرانی مؤثر باشند، زیرا این قابلیت مورد نیاز هر فردی است. یادگیرندگان باید آگاهی‌شان را از خود به عنوان متفکران و یادگیرندگان گسترش دهند، راهبردهایی را برای تفکر مؤثر تمرین کنند و منش تفکر را که در طول زندگی به آن نیاز دارند، گسترش دهند(کتاب معلم تفکر و پژوهش ششم ابتدایی،1391).

در دنیای امروز بیش از هر زمان دیگری کسب مهارتهای تفکر انتقادی به ضرورتی غیر قابل انکار در بازار کار، رویارویی با سوالات مادی و معنوی، ارزیابی دیدگاه ها، خط مشی های افراد، مؤسسات و نهایتا مواجهه با مشکلات اجتماعی تبدیل شده است (هاتچرو اسپنسر[14]،2005).

دانش آموزان ما پس از سال­ها که تحصیل می­کنند باز هم فلسفی فکر نمی کنند و به دنبال حفظ طوطی وار و یادگیری تصنعی هستند. محتوای کتاب‌های درسی ما باید مهارت‌های تفکر انتقادی دانش‌آموزان را پرورش دهند تا یادگیرندگانی مادام‌العمر وشهروندانی مسئول، جهانی و نقاد باشند. با این اوصاف شایسته است که برای ساختن جامعه­ای سالم و پیشرو در تمامی عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و… با دیدی ژرف­تر به موضوع تفکر و به‌خصوص تفکر انتقادی در محتوای کتاب‌های درسی توجه کنیم. چون یادگیری و آموزش‌های دوران مدرسه و به خصوص دوران ابتدایی سنگ بناهای اولیه شخصیت افراد جامعه را تشکیل می دهد و اگر کج گذاشته شود افراد جامعه و خود جامعه مدنی را دچار آسیب‌های غیر قابل جبرانی می‌کند. و همچنین با توجه به این‌که دانش‌آموزان پایه‌ی ششم ابتدایی در مرحله رشد تفکر انتزاعی قرار دارند کتب این پایه نیز باید مهارت‌های لازم جهت پرورش این تفکر را در خود بگنجاند. پس ضروری است میزان توجه به تفکر انتقادی در محتوای کتاب‌های درسی مورد بررسی قرار گیرد و نتایج حاصل از این تحقیق می تواند به اجرای این ضرورت کمک نماید. بنابراین تحقیق و پژوهش در زمینه‌ی تفکر انتقادی و بررسی جایگاه آن برای دادن بازخورد و راهنمایی مناسب به برنامه‌ریزان و مؤلفان کتاب‌های درسی و همچنین معلمان مجری این کتب امری ضروری و مهم می‌باشد.

1-4- اهداف پژوهش

الف) هدف کلی پژوهش

تعیین میزان برخورداری محتوا (متن، فعالیت، تصاویر) کتاب‌های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه های تفکر انتقادی

ب) اهداف جزیی پژوهش

تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب قرآن پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب هدیه‌های آسمان پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب فارسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوا کتاب ریاضی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب علوم پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب کاروفنآوری پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
تعیین میزان برخورداری محتوای کتاب تفکروپژوهش پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، از مؤلفه‌های تفکر انتقادی
1-5- سوالات پژوهش

الف)   سوالات اصلی

تا چه اندازه‌ای در محتوای کتاب‌های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟

ب)  سوالات ویژه

تا چه اندازه در محتوای کتاب قرآن پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب هدیه های آسمان پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب فارسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب ریاضیات پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب علوم تجربی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب کاروفنآوری پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
تا چه اندازه در محتوای کتاب تفکروپژوهش پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، به مؤلفه‌های تفکر انتقادی توجه شده است؟
1-6- تعریف واژه ها و مفاهیم

1-6-1- تحلیل محتوا

الف) تعریف نظری: کریپندروف[15] (2000) بیان می دارد تحلیل محتوا تحلیلی خلاصه و کمی از پیام‌هاست که به روش‌های علمی (شامل توجه به عینیت – داشتن طرح پیشین، اعتبار، قابلیت تعمیم، قابلیت تکرار و آزمون فرضیه) تکیه می‌کنند و صرفاً به انواع متغیرهایی که قابل اندازه‌گیری هستند یا به متنی که پیام‌ها در آن ایجاد یا عرضه شده‌اند، محدود نمی‌شود (به نقل از یارمحمدیان، 1391).

ب) تعریف عملیاتی : در این پژوهش منظور از تحلیل محتوا، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، اعم از کتاب قرآن، هدیه‌های آسمان، فارسی، ریاضی، علوم،کار‌و‌فناوری، مطالعات اجتماعی و تفکر و پژوهش پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی می‌باشد. بدین منظور پس از تعیین 9 مولفه‌ی تفکر انتقادی لیپمن و 29 شاخص مربوط به آن ، کل کتاب های درسی ششم دوره‌ی ابتدایی شامل متن، فعالیت، تصاویر مد‌نظر قرار گرفت و مطالب مربوط بر اساس مولفه‌های تفکر انتقادی و مقولات مربوط به آن در قالب جداول کدگذاری ، ثبت و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

1-6-2- کتاب‌های درسی

الف) تعریف نظری: کتاب درسی یکی از عناصر آموزشی است که به عنوان یک منبع و مرجع یادگیری از طریق اثر بخشی محتوای آموزشی موجب انسجام و هدایت عوامل آموزشی و تسهیل جریان یاد دهی – یادگیری می‌گردد (حسن مرادی، 1390، ص52).

ب) تعریف عملیاتی : در این تحقیق منظور از کتاب‌های درسی، کتاب‌های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی در سال تحصیلی 93-1392 می‌باشد که در یک سال تحصیلی و در قالب برنامه‌درسی به دانش‌آموزان ارائه می‌گردد.

1-6-3- محتوا

الف) تعریف نظری : محتوا عبارت است از مجموعه مفاهیم، مهارت‌ها و گرایش‌هایی که از سوی برنامه‌ریزان انتخاب و سازماندهی می‌شود. در عین حال آثار حاصل از فعالیت‌های یاددهی- یادگیری را نیز در بر می‌گیرد (ملکی، 1391). به بیان دیگر محتوا چیزی است که قرار است آموزش داده شود و یا آنچه که می‌خواهیم یاد گرفته شود. محتوا را می‌توان شامل کلیه مطالب، مفاهیم، اطلاعات مربوط به یک درس مورد نظر دانست. در واقع محتوا یکی از عناصر عمده‌ای است که هدف‌های برنامه، یعنی یادگیری مورد نظر از طریق آن تحقق می‌یابد (میرزا بیگی، 1380).

ب) تعریف عملیاتی : منظور از محتوا، محتوای کتاب های درسی پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی است که هر کدام شامل فصول و بخش‌های مربوطه به همراه ، فعالیت، تصاویر و …. می باشند.

1-6-4- پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی

الف) تعریف نظری: با عنایت به مفاد سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و مصوبه هشتصد و پنجاه و یکمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش، تاریخ 29/9/90 مبنی بر استقرار ساختار جدید نظام آموزش و پرورش از سال تحصیلی 92-91 و شش ساله شدن دوره‌ی ابتدایی(شورای عالی آموزش و پرورش، بهار 1391، ص 127)، پایه ششم وارد ساختار نظام آموزشی کشور شد.

ب) تعریف عملیاتی: پایه‌ی ششم دوره‌ی ابتدایی، ششمین(آخرین) سال تحصیلی اولین مرحله آموزش و پرورش عمومی می باشد . معمولاَ گروه سنی یازده ساله در این دوره تحصیل می‌کنند.

1-6-5- تفکر انتقادی

الف) تعریف نظری: تفکر انتقادی فرایند داوری هدفمند و خود-تنظیم‌گر است این فرایند بررسی مستدلی را نسبت به  شواهد و مدارک، زمینه، مفهوم‌پردازی‌ها، روش‌ها و معیارها فراهم می‌آورد(فسیونه[16]، 2010). از دیدگاه لیپمن تفکر انتقادی، تفکر مسئولانه و ماهرانه است که به دلیل پایبندی به ملاک و توجه به متن در تجزیه و تحلیل پدیده‌ها، باعث می‌شود تا افراد بتوانند قضاوت درستی داشته باشند(لیپمن[17]، 1988)

ب) تعریف عملیاتی: در این تحقیق میزان توجه به تفکر انتقادی، با توجه به مولفه‌های تفکر انتقادی لیپمن و با بررسی کتاب‌های درسی پایه‌ ششم ابتدایی از روش تحلیل محتوا، مد‌نظر می‌باشد.

1-6-6- مولفه های تفکر انتقادی

الف) تعریف نظری: شامل صفات و ویژگی‌های تفکر انتقادی می‌باشد که آن‌ها را از تفکر غیر انتقادی متمایز می‌سازد و این صفات و ویژگی‌ها از نظر لیپمن(1988)  شامل موارد زیر می‌باشد:

پرسش گری : بدین معناست که فرد در مواجه با عقاید و نظرات دیگران به طرح سوال‌های جالب می‌پردازد و سعی در دانستن چیزهای جدید دارد و با طرح سوالات روشن‌کننده و چالش‌برانگیز، به جستجو و تحقیق می‌پردازد و به طور کلی سوالاتی از قبیل چه کسی، چه، کجا، چه وقت و چگونه را مطرح می‌کند. لیپمن(2003) در کتاب “تفکر در آموزش و پرورش” به کرّات از کلمه “inquiry” به معنای سوال، پرسش، پرس‌وجو، استفسار، تحقیق و جستجو، به عنوان یکی از ویژگی‌های تفکر انتقادی یاد کرده است. نیدلر[18] مهارت پرسش‌گری را یکی از مهارت‌های تفکر انتقادی می‌داند و معتقد است که این مهارت شامل تشخیص دیدگاه‌های اصلی مسئله، مقایسه‌ی شباهت‌ها و تفاوت‌ها، تشخیص اطلاعات مربوط به یک مسئله و تنظیم سوال‌های مناسب می‌باشد(به نقل از خواجه زاده،1390).

تحلیل و ارزیابی: تجزیه مطالب به اجزای تشکیل دهنده‌ی آن و تحلیل روابط بین اجزاء آن به‌طوری که ساختار سازمانی آن قابل فهم باشد. طبقه‌بندی کردن، پیدا کردن شباهت‌ها و تفاوت‌های اساسی و فهمیدن اصول کلی هر عقیده از ویژگی‌های تحلیل و ارزیابی می‌باشد(به نقل از تجلی اردکانی، 1389). مایرز(1390) معتقد است که تفکر انتقادی غالباَ در هر رشته، شکل حل مسئله یا تحلیل و ارزیابی را به خود می‌گیرد.

لیپمن با قبول دو پیش‌فرض اساسی(یکی تحلیلی بودن ماهیت تفکر انتقادی و دیگری در نظر گرفتن مفهوم داوری به عنوان هدف اصلی تفکر انتقادی) الگوی تفکر انتقادی خود را سازمان‌دهی کرد(به نقل از خواجه زاده ، 1390 ).

استدلال کردن : منظور از استدلال کردن آن است که ارائه مباحث همراه با دلیل باشد و دلیل آوردن از توجیه غیر‌مدلل متمایز شود. روبرت انیس تفکر انتقادی را “تفکر مستدل و تیزبینانه درباره‌ی این که چه چیزی را باور کنیم و چه اعمالی را انجام دهیم،تعریف کرده است(لیپمن ، 1988 ).

ارزیابی شواهد و مدارک : منظور این است که مدارک  شواهد، نظرات، اطلاعات و منابعی را که آن اطلاعات را فراهم می‌کند، ارزیابی شود و درستی یا نادرستی و یا اعتبار و ارزش آن‌ها مورد

بخش اول :کلیات تحقیق: 3
مقدمه. 3
1-1-1-بیان مساله و ضرورت تحقیق. 4
1-1-2-اهداف تحقیق. 4
1-1-3-سوالات تحقیق. 5
الف-سوال اصلی.. 5
سوره بقره دربردارنده چه مفاهیم سیاسی و اجتماعی است؟. 5
1-1-4-فرضیه های تحقیق. 5
1-1-5-روش تحقیق. 6
1-1-6-پیشینه تحقیق. 6
1- کاوند ،دکتر علیرضا، پژوهشنامة علوم و معارف قرآن کریم شمارة 5، زمستان 88. 6
در این مقاله سعی بر آن است تا مفهوم واژۀ «خلیفه » در آیة 30 سورة بقره مورد بررسی قرار گیرد. در این آیه، مراد از «خلیفه » حضرت آدم (ع) و ذریۀ او و مقصود از خلافت،خلافت و نمایندگی آدم(ع) و یا فرزندان او از خداوند است؛ 6
اندیشمندان اسلامی معتقدند که خداوند خواسته است روی زمین موجودی بیافریند که نمایندۀ او باشد، صفاتش پرتوی از صفات پروردگار و مقام و شخصیتش برتر از فرشتگان باشد؛ خواست او این بوده است که تمامی زمین و نعمت هایش را در اختیار چنین انسانی بگذارد تا درجهت کمال از آن بهره برد. 6
2- محمدی،مصطفی (1387) مجموعه مقالات پنجمین همایش امام خمینی (ره) 6
انفاق، واژه گسترده و عامی است که در برگیرنده و مرتبط با برخی واژه ها و مفاهیم مترادف یا جزیی تر است. به طور کلی انفاق در قرآن عبارتست از، هزینه کردن بخشی از نعمت های مادی و معنوی در راه خدا که در پی خود آثار و فواید دنیوی و اخروی خواهد داشت. از طرف دیگر موانع و آفت های مهمی بر سر راه انفاق وجود دارد که ریشه در ضعف ایمان و نیز اختلالات شخصیتی افراد دارد.بی شک شناخت همه این ها گامی مؤثر در جهت خودسازی و بالا بردن سطح فرهنگ جامعه مسلمین است. به همین دلیل شناخت آن ضرورت دارد.بنابراین مقاله حاضر در صدد است تا مفهوم فقهی انفاق را از قرآن استخراج کرده و انفاق را از جهات مختلف مورد بررسی قرار دهد. 6
1-1-7-موانع و مشکلات تحقیق. 7
بخش دوم: مفهوم شناسی.. 7
درآمد. 7
1-2-1- اجتماع. 8
در لغت.. 8
در اصطلاح: 9
1-2-2 سیاست.. 10
در لغت: 10
در اصطلاح: 11
بخش سوم : آشنایی اجمالی با سوره بقره 12
درآمد. 12
1-3-1- محتوای کلی سوره بقره 12
1-3-2- دیگر نام های سوره بقره 12
1-3-3- فضیلت سوره بقره 12
در فضیلت این سوره روایات با اهمیتى در منابع اسلامى نقل شده است؛ از جمله: «وَ سُئِلَ (ص) أَیُّ سُوَرِ الْقُرْآنِ أَفْضَلُ فَقَالَ سُورَةُ الْبَقَرَةِ فَقِیلَ أَیُّ آیَتِهَا أَفْضَلُ فَقَالَ آیَةُ الْکُرْسِی‏»؛ از پیامبر اکرم (ص) پرسیدند کدام‌یک از سوره‌‏هاى قرآن از همه برتر است؟ فرمود: سوره بقره، پرسیدند کدام آیه از آیات سوره بقره افضل است؟ فرمود: آیة الکرسى. 12
به نظر می‌رسد فضیلت و برتری این سوره به خاطر جامعیت آن، و افضل بودن آیة الکرسى به جهت محتواى توحیدى خاص آن باشد. و این منافات ندارد که بعضى از سوره‌‏هاى دیگر قرآن از جهات دیگرى برترى داشته باشند؛ چرا که از دیدگاه‌هاى مختلف به آنها نظر شده است. 13
همچنین از امام سجاد(ع) از پیامبر اکرم(ص) چنین نقل شده است: کسى که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیة الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند هرگز در جان و مال خود ناخوش‏آیندى نخواهد دید، و شیطان به او نزدیک نمى‌‏شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد. 13
گف

تنی است ثواب‌ها، فضیلت‌ها و پاداش‌هاى مهمى که براى تلاوت قرآن یا سوره‌‏ها و آیات خاصى نقل شده، هرگز مفهومش این نیست که انسان آنها را به صورت ورد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند. بلکه خواندن قرآن براى فهمیدن، و فهمیدن براى اندیشیدن، و اندیشیدن براى عمل است. 13
اتفاقاً هر فضیلتى درباره سوره‌‏اى یا آیه‌‏اى ذکر شده، تناسب بسیار زیادى با محتواى آن سوره یا آیه دارد. به عنوان نمونه در فضیلت سوره «نور» مى‌‏خوانیم هر کس بر آن مداومت کند، خداوند او و فرزندانش را از آلودگى به «زنا» حفظ مى‌‏کند. این به خاطر آن است که محتواى سوره نور دستورات مهمى در زمینه مبارزه با انحرافات جنسى دارد؛ دستور به تسریع ازدواج افراد مجرد، دستور به حجاب، دستور به ترک چشم‏‌چرانى و نگاه‌هاى هوس‌‏آلود، دستور به ترک شایعه‌‏پراکنى و نسبت‌هاى ناروا، و دستور به اجراى حد شرعى درباره زنان و مردان زنا کار. 13
بدیهى است، اگر محتواى این سوره در جامعه یا خانواده‌‏اى پیاده شود، آن جامعه و خانواده آلوده به زنا نخواهد شد. درست است که خواندن قرآن به هر حال ثواب دارد، ولى ثواب اصلى و آثار سازنده هنگامى خواهد بود که مقدمه‌‏اى براى اندیشه و عمل باشد. 13
1-3-4- تعداد آیات سوره بقره 14
1-3-5- نامگذاری و شان نزول سوره بقره 14
1-3-6- مکان و زمان نزول سوره بقره 14
1-3-7- اوضاع و شرایط نزول سوره بقره 15
درآمد. 24
2-1-  جهاد. 24
2-1-1- معنی لغوی جهاد. 24
2-1-2- معنای اصطلاحی جهاد. 24
2-1-3-اهمیت جهاد. 25
2-1-4- اهمیت جهاد در روایات.. 25
2-1-5- ماهیت جهاد از نگاه قرآن کریم. 27
2-1-6 – مراحل تشریع جهاد. 27
2-1-7 – فلسفه جهاد. 29
2-1-8- دیدگاه جمع میان آیات جهاد و نفی اکراه 37
2-2- داوری.. 39
2-2-1-بررسی لغوی و اصطلاحی.. 39
2-2-1-1-بررسی لغوی.. 39
2-2-1-2- بررسی اصطلاحی.. 40
2-2-2-اصول و مبانی قضاوت بشری.. 41
2-2-3-جواز قضاوت بشری.. 41
2-2-4- عدم حقّانیت داوری های بشری به طور مطلق. 42
2-2-5 -ملاك ها و قواعد داوری بشری.. 43
1 : ملاك ها و قواعد نظری: 43
2: ملاك ها و قواعد عملی: 44

ملاك ها و قواعد داوری باطل. 46
2-2-6 -مصادیق داوری بشری.. 49
2-  مصادیق داوری باطل. 52
2-3-  منافقین.. 54
2-3-1-منافق در لغت.. 54
2-3-2-ویژگیهای منافقین از نظر قرآن. 55
2-3-3 -ترسیم چهره منافقین.. 57
2-3-4 -خدعه‌گری؛خصوصیت دوم منافقین.. 58
2-3-5 – فساد کردن منافقین در زمین.. 59
2-4- حج. 61
2-4-1-حج  در لغت: 61
2-4-2-حج در اصطلاح : 61
2-4-3-آیات 196 تا 203 بقره (مربوط به حج) 61
2-4-4-فرق بین تمام و كمال و مراد از امر به اتمام حج. 63
2-4-5-معناى حج و بیان اقسام آن در اسلام. 64
2-5- قصاص… 65
2-5-1-تعریف لغوی قصاص: 65
2-5-3-ماهیت قصاص… 66
2-5-4-آیات 178 و 179 سوره بقره در مورد قصاص… 66
2-5-5-شرایط قصاص: 67

مساوات در آزادی.. 67
مساوات در كفر و دین.. 67
فقدان رابطه پدر و فرزندی. 68
عدم مهدور الدم بودن مقتول. 68
وجود شرایط تكلیف… 68
2-5-6-ادله اثبات قصاص… 68
2-5-7-شرایط اجرای قصاص… 69

تقاضای اولیاء دم: 69
اذن ولی امر: 69
اذن ولی دم: 69
پرداخت دیه مازاد بر استحقاق: 70
2-5-8- اكراه در قتل. 70
درآمد. 72
3-1- ربا در قرآن و سنت‏ 72
3-1-1-آیه ۲۷۹-276سوره مبارکه البقرة 72
3-1-2-مفهوم لغوی ربا: 73
3-1-3-مفهوم اصطلاحی ربا 74
3-1-4- كیفیت تشریع حرمت ربا در قرآن: 74
3-1-5-آیات 275-281 سوره بقره: 76
3-1-6-مقایسه ربا و انفاق: 77
3-2- سرمایه اجتماعی.. 79
3-2-1-مفهوم لغوی و اصطلاحی سرمایه اجتماعی.. 79
3-2- سرمایه اجتماعی.. 79
3-2-3- ابعاد سرمایه اجتماعی در سوره بقره 81
3-2-3-1- اعتماد اجتماعی.. 81
3-2-3-2- حمایت اجتماعی.. 83
3-3- مشارکت اجتماعی.. 85
3-4- هنجار اجتماعی(رسمی و غیررسمی) 86
3-5- تعاون و همکاری.. 88
3-5-1- تعاون درلغت: 88
3-5-2-تعاون و همکاری در اصطلاح. 88
3-5-3-معتای لغوی بِرّ. 88
3-5-4-لزوم توجه به معنای قرآنی بِرّ. 89
3-5-5-بِرّ؛ مطلق حُسن فعلی یا حُسن فعلی و فاعلی.. 89
3-5-6-بِرّ از دیدگاه قرآن. 89
3-5-7-ابعاد اعتقادی و عملی در بِرّ. 90
3-5-8-مراد از تعاون به بِرّ و تقوی.. 91
3-6-1- تعریف انفاق در لغت.. 92
3-6-2-تعریف انفاق در اصطلاح. 92
3-6-3- ارزش انفاق. 92
3-6-4-انگیزه های انفاق. 94
3-7- روزه 98
3-7-1-آیات سوره بقره در مورد روزه 98
3-7-2-معنای لغوی روزه: 99
3-7-3-روزه در اصطلاح. 99
3-7-4-ویژگیهاى بیانى آیات تشریع روزه 99
3-7-4-1-بیان آیات.. 99
3-8- تغییر قبله : 101
3-8-2-تعریف قبله : 101
3-9- طلاق. 103
3-9-1-آیه 232 -228 سوره بقره 103
3-9-2-طلاق در لغت و اصطلاح : 105
3-10-وصیت.. 108
3-10-1- وصیت در لغت: 108
3-10-2- وصیت در اصطلاح: 108
3-10-3-آیه180و182 سوره بقره 108
3-10-4-وصیت در قرآن. 108
3-10-5-سفارش و موعظه. 109
3-10-5-1- خداوند، برترین موعظه کننده 109
3-10-5-2-. توصیه در سیره پیامبران. 110
3-10-6- وصیت از نگاه فقهی.. 110
3-10-7- انجام وصیت.. 110
3-10-8- توجه به وصیت.. 111
3-10-9-حضور شاهد در ثبت وصیت.. 112
3-10-10- تغییر دادن وصیت.. 112
3-10-11- اصلاح وصیت.. 113
جمع بندی و  نتیجه گیری.. 114
پیشنهاد ها و راهكارها 118
جدول نمایه آیات.. 119
منابع و مآخذ. 121
 
چکیده
ابن تحقیق به موضوع : مفاهیم سیاسی و اجتماعی سوره بقره اختصاص دارد :
نظر به اینکه سوره بقره بزرگترین سوره نازل شده بر پیامبر ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) میباشد  و دربردارنده هدف و مقصودی است و از انجا که اهداف و مقاصد سوره هایی از دانش های مهم و تاثیر گذار در فهم ایات وحی است بر همین اساس سوره بقره نیز دارای اهداف و مقاصدی است که بسیاری از حقایق و معارف الهی را برای ما اشکار میگرداند پایان نامه حاضر تلاش دارد تا به روش تحلیلی و توصیفی  به مفاهیم سیاسی و اجتماعی سوره بقره بپردازد مفاهیم سیاسی جهاد ، قضاوت ، منافقین ، حج،قصاص،مساله تغییر قبله … و مفاهیم اجتماعی از جمله تعاون و همکاری  ، ربا ، انفاق ،. بپردازد . آنچه از تحقیق حاضر بدست امده مبین این نکته است که هیچ مسلمانی معذور نیست که نسبت به اصول اعتقادی و فروع دین از آموزه های کتاب مکرم خدا صرف نظر کند و احکام و معارف دینی خود را از آیات نورانی آن در قرآن فرا نگیرد. زیرا آنچه که مورد نیاز انسان است برای زندگی معنوی و مادی  در قرآن بیان شده است که  با به کار بستن این اصول هرگز دین از سیاست جدا نیست کاربرد دارد.
برای محقق شدن اهداف فوق : پایان نامه در 3 فصل تنظیم گردیده است.در فصل اول به کلیات  و مفهوم شناسی  و آشنایی اجمالی با سوره بقره؛ که در سه بخش مجزا با عناوین :بخش اول کلیات تحقیق و بخش دوم مفهوم شناسی و بخش سوم آشنایی اجمالی با سوره بقره .در فصل دوم : به برخی از مفاهیم سیاسی در سوره بقره تحت عناوینی چون : جهاد ، قضاوت ، منافقین ، حج،قصاص،مساله تغییر قبله… و در فصل سوم :به برخی از مفاهیم  اجتماعی در سوره بقره تحت عناوینی چون : تعاون و همکاری  ، ربا ، انفاق وقصاص، روزه ، وصیت و… پرداخته است.و در نهایت با نتیجه گیری و ارائه پیشنهاد و راهکار و جدول نمایه آیات این رساله به پایان میرسد.
واژگان کلیدی : قرآن ، سوره بقره ، سیاست ، اجتماع
 
فصل اول :کلیات و مفهوم شناسی
بخش اول :کلیات تحقیق
بخش دوم : مفهوم شناسی
و
بخش سوم:آشنایی اجمالی با سوره (بقره)
 
بخش اول :کلیات تحقیق:
مقدمه
قرآن كریم دریایی عمیق، موّاج و سرشار از دُرّ و گوهرهای دست یافتنی است، از آن جهت كه هر كسی به فراخور حالش می‏تواند، از آن بهره مند شود، «فسنیسره للیسری» نامیده شده است. ولی تا به حال اندكی از این گوهرهای ناب به دست انسانها رسیده است، خصیصه دیگر قرآن كریم وزانت و سنگینی استدلالهای آن می باشد تا جایی كه به عنوان قول ثقیل سنلقی علیك قولاً ثقیلاَ» خوانده شده است، اما چرا با وجود آسانی فهم و برخورداری از استدلالهای محكم و غیر قابل خدشه آن، تعداد محدودی از این مائده آسمانی بهره مند شده اند؟ زیرا شرط اساسی فهم، درك و دستیابی به قرآن كریم «لایمسه الا المطهـرون» می‏باشـد، بنابراین تا مسلمـانان نتوانند چهره دل را، با آب پاكی و صفا بشویند، نمی توانند غبار مهجوریت از چهرة این گوهر آسمانی بزدایند و به معانی بلند و نورانی آن دست یابند و از گوهرهای نهفته در آن بهره گیرند. هر زمانی كه بحث قرآن كریم به میان می‏آید این سؤال در ذهن آدمی ‏نقش می‏بندد كه آیا قرآن مجید كه دارای بطن های زیادی است، فقط به توحید و آخرت توجه داشته و یا اینكه به مسائل حكومتی، اجتماعی، حقوقی و . . . هم پرداخته و اگر به این مسائل هم توجه نموده تا چه اندازه آن را بسط و گسترش داده است؟!آیات سیاسی و آیات اجتماعی قرآن در دو حوزه کاملاً جدا بررسی می‌شوند، چون حوزه اجتماعیات و سیاسیات دو حوزه مجزاست.[1] در قرآن کریم بیشتر آیاتی که قابلیت تطبیق بر مسائل اجتماعی دارند، مشخص و روشنند، همانند آیات سوره مبارکه حشر که شماری از مسائل اجتماعی در آن‌ها آمده است. لیکن آیات سیاسی قرآن واضح و شفاف نیستند. چه بسا یک آیه شریفه را از جهات گوناگون بتوان تفسیر سیاسی کرد, گرچه در ظاهر هیچ ارتباطی با مسائل سیاسی نداشته باشد. ادعای ما این نیست که در این نوشتار تمام آیات سیاسی قرآن بیان گردیده است؛ بلکه دقت

ترغیب خرید محصولات سبز:/پایان نامه درباره بازاریابی سبز
ویژگی‌های محصولات سبز در دو طبقه کلی جای می‌گیرند. نخست آن‌هایی که به تأثیرات اجتماعی و محیطی محصول یا خدمت مربوط است (یکی از معیارهای کلیدی جدید مدیریت محصول و طراحی آن از دید بازاریابی سبز، تاکید بر وضعیت محصول پس از مصرف است).

گروه دوم ویژگی‌ها، به فرایند تولید کالا و شرکت تولید کننده آن مربوط هستند. بازاریابی سنتی در مورد کل محصول شامل محصول مشهود (شامل بسته بندی و سایر ابعاد محصول) و محصول اضافی (ابعاد خدماتی) بحث می‌کند. از آنجایی که بازاریابی سبز نیازمند رهیافتی برای مدیریت محصول است در نظر گرفتن ویژگی‌های کل محصول (Total Product ) مفیدتر است.

در این راستا به کار گیری یکپارچه همه و یا برخی از مفاهیم 5R در توسعه محصول می‌تواند در بهبود عملکرد زیست محیطی محصول پس از مصرف مفید واقع شود.

این 5R عبارتند از: قابلیت تعمیر (Repair)، قابلیت جایگزینی (Reconditioning)، قابلیت استفاده

مجدد (Reuse)، قابلیت بازیافت (Recycling) و قابلیت بازسازی (Remanufacture). (Peattie، 1995).

به طور کلی محصولات سبز یا دوستدار محیط زیست به محصولاتی گفته می‌شود که محیط زیست را آلوده نمی‌کنند، منابع طبیعی را هدر نمی‌دهند و یا قابل بازیافت هستند. محصول سبز به حفظ و بهبود محیط طبیعی با حفظ انرژی و یا منابع و کاهش یا حذف استفاده از مواد سمی، آلودگی و ضایعات کمک می‌کند. محصولات با بسته بندی‌های قابل بازیافت و یا قابل استفاده مجدد، لامپ‌های کم مصرف، مواد شوینده و پاک کننده‌هایی که عناصر سازنده آن‌ها در محیط زیست تجزیه پذیر می‌باشند نمونه‌هایی از محصولات سبز هستند.

یکی از مشکلاتی که تولید کنندگان محصولات سبز با آن روبرو هستند بدبینی مصرف کنندگان نسبت به ادعاهای تولید کنندگان در رابطه با ویژگی‌های محیط زیست دوستانه محصولات است.

در نتیجه شناسایی عواملی که بر ادراک مصرف کنندگان از میزان سبز بودن محصولات تأثیرگذار است برای ترغیب مصرف کنندگان به خرید محصولات سبز بسیار موثر است. از جمله این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

الف) ویژگی‌های مواد تشکیل دهنده محصول: مواردی از قبیل کیفیت، کارایی و بی خطر بودن مواد اولیه که در تولید محصول به کار رفته است.

ب) هدف از تولید محصول: برای مثال هرچه در تولید یک اسلحه از مواد دوستدار محیط زیست بکار رفته باشد، نمی‌توان آن را یک کالای سبز تصور کرد.

ج) کشور سازنده محصول: اعتبار و تصویر کشور سازنده محصول بر ادراک مصرف کنندگان از کارایی و میزان سبز بودن محصول تأثیر گذار است.

د) طول عمر مفید محصول: طول عمر مفید محصول هم از لحاظ اقتصادی و هم زیست محیطی برای مصرف کنندگان مهم است. یک محصول با طول عمر مفید پایین را نمی‌توان دوستدار محیط زیست تصور کرد.

ه) نتیجه و پیامدهای استفاده نادرست از محصول: استفاده نادرست از یک محصول سبز می‌تواند بر ادراک مصرف کنندگان از ویژگی‌های محیط زیست دوستانه آن تأثیر گذار باشد. لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

چكیده………………………………………………………………………………………………………………………… 1

 

فصل اول: كلیات پژوهش

1ـ1ـ مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 2

1ـ2ـ بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………….. 4

1ـ3ـ اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………….. 7

1ـ4ـ اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………. 10

1ـ4ـ1ـ هدف اصلی پژوهش…………………………………………………………………………………….. 10

1ـ4ـ2ـ اهداف جزئی پژوهش…………………………………………………………………………………… 10

1ـ5ـ سؤالات پژوهش……………………………………………………………………………………………… 11

1ـ5ـ1ـ سؤال اصلی پژوهش…………………………………………………………………………………….. 11

1ـ5ـ2ـ سؤالات فرعی…………………………………………………………………………………………….. 11

1ـ6ـ فرضیه‌های پژوهش………………………………………………………………………………………….. 11

1ـ6ـ1ـ فرضیه اصلی پژوهش…………………………………………………………………………………… 11

1ـ6ـ2ـ فرضیه‌های فرعی پژوهش……………………………………………………………………………… 12

1ـ7ـ تعاریف مفهومی و عملیاتی……………………………………………………………………………….. 12

1ـ7ـ1ـ تعریف مفهومی دل‌بستگی شغلی……………………………………………………………………… 12

1ـ7ـ2ـ تعریف عملیاتی دل‌بستگی شغلی…………………………………………………………………….. 13

1ـ7ـ3ـ تعریف مفهومی رضایت شغلی……………………………………………………………………….. 13

1ـ7ـ4ـ تعریف عملیاتی رضایت شغلی……………………………………………………………………….. 14

 

فصل دوم: پیشینه پژوهشی

2ـ1ـ مبانی نظری پژوهش………………………………………………………………………………………… 15

2ـ1ـ1ـ تعاریف رضایت شغلی…………………………………………………………………………………. 15

ادامه فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

2ـ1ـ2ـ مبانی نظری در مورد رضایت شغلی…………………………………………………………………. 16

2ـ1ـ2ـ1ـ نظریه کامروایی نیاز………………………………………………………………………………….. 17

2ـ1ـ2ـ2ـ نظریه برابری…………………………………………………………………………………………… 17

2ـ1ـ2ـ3ـ نظریه ارزش……………………………………………………………………………………………. 18

2ـ1ـ2ـ4ـ نظریه گروه مرجع…………………………………………………………………………………….. 19

2ـ1ـ2ـ5ـ نظریه ژنتیک…………………………………………………………………………………………… 19

2ـ1ـ2ـ6ـ نظریه سلسله‌مراتب نیاز مزلو……………………………………………………………………….. 20

2ـ1ـ2ـ7ـ نظریه بروفی…………………………………………………………………………………………… 21

2ـ1ـ2ـ 8 ـ نظریه ویژگی‌های ضروری شغل………………………………………………………………… 22

2ـ1ـ2ـ9ـ نظریه‌های امید و انتظار………………………………………………………………………………. 24

2ـ1ـ2ـ10ـ نظریه انتظار………………………………………………………………………………………….. 25

2ـ1ـ3ـ تئوری تکامل‌یافته پورتر و لالر………………………………………………………………………… 26

2ـ1ـ4ـ رضایت شغلی چیست؟………………………………………………………………………………… 27

2ـ1ـ5ـ ریشه و سرچشمه رضایت شغلی چیست؟…………………………………………………………. 28

2ـ1ـ6ـ اهمیت رضایت شغلی برای مدیران………………………………………………………………….. 29

2ـ1ـ7ـ اندازه‌گیری رضایت شغلی……………………………………………………………………………… 30

2ـ1ـ 8 ـ تئوری سیستم اجتماعی و دیدگاه آن در مورد رضایت شغلی………………………………… 34

2ـ1ـ9ـ منبع کنترل و رضایت شغلی…………………………………………………………………………… 34

2ـ1ـ10ـ مدلی از رضایت‌مندی شغلی………………………………………………………………………… 36

2ـ1ـ11ـ عوامل مؤثر در رضایت شغلی………………………………………………………………………. 37

2ـ1ـ12ـ تفاوت‌های فردی و رضایت‌مندی شغلی…………………………………………………………. 45

2ـ1ـ13ـ رضایت شغلی در ایران………………………………………………………………………………. 46

2ـ1ـ14ـ آثار و فواید بررسی رضایت شغلی………………………………………………………………… 51

ادامه فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

2ـ1ـ15ـ تعاریف دل‌بستگی شغلی…………………………………………………………………………….. 53

2ـ1ـ16ـ الگوی مؤثر بر دل‌بستگی شغلی (بون و کورتز) ………………………………………………… 60

2ـ1ـ17ـ مفاهیم دل‌بستگی شغلی………………………………………………………………………………. 61

2ـ1ـ18ـ رویکردهای نظری دل‌بستگی شغلی……………………………………………………………….. 63

2ـ1ـ19ـ عوامل شخصی و اجتماعی مؤثر در دلبستگی شغلی……………………………………………. 66

2ـ1ـ20ـ تفاوت دلبستگی شغلی با دلبستگی کاری………………………………………………………… 66

2ـ1ـ21ـ ویژگی‌های افراد دل‌بسته به شغل…………………………………………………………………… 68

2ـ1ـ22ـ عوامل مؤثر بر دلبستگی شغلی………………………………………………………………………. 69

2ـ1ـ23ـ روش‌های پرورش دلبستگی شغلی………………………………………………………………… 71

2ـ1ـ23ـ1ـ جو روان‌شناختی……………………………………………………………………………………. 72

2ـ1ـ23ـ2ـ اقدامات و سیاست‌های منابع انسانی……………………………………………………………. 73

2ـ2ـ پژوهش‌های در مورد عوامل مؤثر بر رضایت شغلی و پیامدهای آن……………………………… 75

2ـ2ـ1ـ پژوهش‌های انجام گرفته در داخل كشور…………………………………………………………… 75

2ـ2ـ2ـ پژوهش‌های انجام گرفته در خارج كشور…………………………………………………………… 77

 

فصل سوم: روش تحقیق

3ـ1ـ نوع روش تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 81

3ـ2ـ جامعه آماری………………………………………………………………………………………………….. 82

3ـ3ـ نمونه و روش نمونه‌گیری………………………………………………………………………………….. 82

3ـ4ـ ابزار گردآوری اطلاعات……………………………………………………………………………………. 83

3ـ5ـ روش تجزیه‌وتحلیل داده‌ها………………………………………………………………………………… 84

 

فصل چهارم: تجزیه‌وتحلیل داده‌ها

4ـ1ـ یافته‌های توصیفی……………………………………………………………………………………………. 85

ادامه فهرست مطالب

عنوان                                                                                                            صفحه

4ـ2ـ یافته‌های استنباطی…………………………………………………………………………………………… 95

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5ـ1ـ مقدمه…………………………………………………………………………………………………………. 100

5ـ2ـ بحث و نتیجه‌گیری………………………………………………………………………………………… 101

 

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………… 107

 

پیوست:

پرسشنامه دلبستگی شغلی……………………………………………………………………………………….. 112

روش نمره‌گذاری………………………………………………………………………………………………….. 115

پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………….. 117

فهرست جداول

عنوان                                                                                                            صفحه

جدول (4ـ1): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس جنسیت…………………………………………………… 86

جدول (4ـ2): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس وضعیت تأهل……………………………………………. 87

جدول (4ـ3): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس مدرک تحصیلی…………………………………………. 88

جدول (4ـ4): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس محل تدریس…………………………………………….. 89

جدول (4ـ5): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس مقطع تدریس……………………………………………. 90

جدول (4ـ6): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس رده‌های سنی…………………………………………….. 91

جدول (4ـ7): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس وضعیت استخدامی……………………………………… 92

جدول (4ـ8): میانگین و انحراف معیار میزان دلبستگی شغلی دبیران شهرستان کوثر بر اساس جنسیت 93

جدول (4ـ9): میانگین و انحراف معیار رضایت شغلی دبیران بر اساس جنسیت………………………….. 93

جدول (4ـ10): مقایسه میانگین دلبستگی شغلی دبیران شهرستان کوثر بر اساس مدرک تحصیلی…….. 94

جدول (4ـ11): مقایسه میانگین رضایت شغلی دبیران شهرستان کوثر بر اساس مدرک تحصیلی……… 94

جدول (4ـ12): رابطه‌ی بین دلبستگی شغلی و رضایت شغلی دبیران شهرستان کوثر……………………. 95

جدول (4ـ13): مقایسه میانگین نمرات دلبستگی شغلی دبیران بر اساس جنسیت………………………… 95

جدول (4ـ14): مقایسه میزان دلبستگی شغلی دبیران شهرستان کوثر بر اساس تحصیلات………………. 96

جدول (4ـ15): رابطه دلبستگی شغلی با وضعیت تأهل………………………………………………………… 97

جدول (4ـ16): رابطه دلبستگی شغلی با وضعیت استخدامی………………………………………………….. 97

جدول (4ـ17): مقایسه رضایت شغلی بر اساس جنسیت دبیران……………………………………………… 98

جدول (4ـ18): مقایسه میزان رضایت شغلی دبیران شهرستان کوثر بر اساس تحصیلات……………….. 98

جدول (4ـ19): رابطه بین دلبستگی شغلی با سن دبیران شهرستان کوثر……………………………………. 99

جدول (4ـ20): رابطه بین دلبستگی شغلی با سابقه خدمت دبیران شهرستان کوثر………………………… 99

 

 

 

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                            صفحه

نمودار (4ـ1): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس متغیر جنسیت……………………………………………. 86

نمودار (4ـ2): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس وضعیت تأهل……………………………………………. 87

نمودار (4ـ3): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس تحصیلات………………………………………………… 88

نمودار (4ـ4): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس محل تدریس…………………………………………….. 89

نمودار (4ـ5): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس مقطع تدریس……………………………………………. 90

نمودار (4ـ6): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس سن………………………………………………………… 91

نمودار (4ـ7): توزیع فراوانی گروه نمونه بر اساس وضعیت استخدامی……………………………………… 92

چکیده

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه جامعه‌شناختی دل‌بستگی شغلی و رضایت شغلی در بین دبیران متوسطه شهرستان کوثر بود. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دبیران آموزش‌وپرورش شهرستان کوثر تشکیل می‌دهند که در سال تحصیلی ۹3ـ۹2 مشغول به کار بودند. برای این منظور تعداد 118 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های لازم پاسخ دادند که ازاین‌بین تعداد 103 پرسشنامه قابل‌استفاده به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که بین دل‌بستگی شغلی و رضایت شغلی رابطه معنی‌دار در سطح 001/0 وجود دارد؛ و همچنین بین متغیرهای رضایت شغلی و جنسیت رابطه معنی‌داری به دست آمد؛ اما بین دل‌بستگی شغلی و متغیرهای جنسیت، تحصیلات، وضعیت تأهل، سن، سابقه و وضعیت استخدامی‌ دبیران شهرستان کوثر و همچنین بین تحصیلات و رضایت شغلی رابطه معنی‌داری به دست نیامد.

کلیدواژه‌ها: جامعه‌شناختی، دل‌بستگی شغلی، رضایت شغلی، دبیران متوسطه.

 

1ـ1ـ مقدمه

ازجمله عواملی که در بقای سازمان‌ها بسیار مؤثر است و همواره مدنظر مسئولان و مدیران ‏سازمان‏‌ها هست، نیروی انسانی است. مطالعه و بررسی تاریخچه توسعه و تحول جوامع ‏صنعتی نشان می‏دهد که نیروی انسانی ماهر و پرورش‌یافته در فرایند تحول جامعه‌ی سنتی به ‏جامعه‌ی صنعتی تأثیر انکارناپذیری داشته است، به‌نحوی‌که نیروی انسانی را مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل توسعه جوامع و سازمان‌ها قلمداد نموده‏اند. زمانی تصور می‏شد که ارضای نیازهای افراد از منابع و امکانات سازمان‌ها می‏کاهد. بر اساس این تصور برای اینکه به حداقل بازدهی برسیم باید حداقل نیازها ارضا شود، اما امروزه این نظریه به‌کلی منتفی شده است. هم‌اکنون کارشناسان مدیریت معتقدند چنانچه ‏نیازهای واقعی کارمندان به‌درستی درک و به آن‏ها بها داده نشود و مدیران در صدد ارضای ‏آن‏‌ها برنیایند، بهره‏وری در سازمان کاهش می‏یابد زیرا علاقه‏مندی و نگرش مثبت به شغل‏ سبب تلاش و کوشش کاری بیشتر و درنتیجه باعث کاهش هزینه‏ها می‏شود (الوانی، ۱۳۷۰).

از سوی دیگر با توجه به اینکه افراد در سازمان‌ها دارای نگرش‏های شغلی متعددی ‏هستند، بررسی نگرش‏های کارمندان به دلیل نتایج فراوانی که می‏تواند بر بهبود رفتار سازمانی داشته باشد طی چند دهه‌ی گذشته موردتوجه پژوهشگران و صاحب‌نظران ‏بوده است. پژوهش‌های انجام‌شده در مورد نگرش اعضای سازمان‏ها باعث می‏شود تا مدیران از نوع نگرش کارکنان نسبت به خودآگاه شوند و دریابند که آیا سیاست و رویه‌ای که ‏به اجرا درمی‌آورند منصفانه است یا خیر؟ بنابراین مدیران بایستی به نگرش اعضا و کارکنان ‏سازمان توجه زیادی داشته باشند؛ زیرا این نگرش‏‌ها موجب تأثیر بر رفتار افراد در سازمان ‏می‏شود (رابینز، ترجمه‌ی پارسائیان و اعرابی، ۱۳۷۷).

نگرش فرد نسبت به کارش نشان‌دهنده‌ی ارزشیابی منفی یا مثبتی است که وی درباره‌ی جنبه‏ای از محیط کاری‏اش دارد. بیشتر پژوهش‏هایی که اخیراً در حیطه‌ی رفتار به‌عمل‌آمده ‏است ناظر بر نگرش‏های شغلی افراد در سازمان‌های کاری مربوط به خودشان است. در میان این نگرش‏ها واژه‌ی دل‌بستگی کاری و یا شغلی‏ مدت‌زمان زیادی نیست که وارد رفتار سازمانی شده است و تعریفی که می‏توان از آن ارائه داد این است که دل‌بستگی شغلی (شغل را معرف خود دانستن) به درجه یا میزانی اطلاق می‏شود که شخص شغلش را معرف خود و کار یا عملکردش را موجب سربلندی و کسب حیثیت و اعتبارش می‏داند و شغلش را برحسب اجزایی چون تعلق‌خاطر، همنوایی، وفاداری، پذیرش اهداف و تمایل به اعمال ‏تلاش مضاعف جهت تحقق آن‏‌ها به انجام می‏رساند یا به‌عبارت‌دیگر اینکه فرد تا چه ‏اندازه‏ای دل به کار می‏بندد و درواقع وقت خود را با شغلش سپری می‏کند و نیروی کار نیاز به انگیزش دارد و می‌دانیم که انگیزه‌ها یا انگیزش را نمی‌توان به گونه‌ی مستقیم مشاهده کرد و باید آن را از راه رفتارهای موجود زنده و نتایج چنین رفتارهایی استنباط کرد. فرایندهای انگیزشی را تنها می‌توان از راه تحلیل جریان دائمی رفتار، مورد شناسایی قرار داد و اثرهای گوناگون آن را بر شخصیت، باورها، دانش‌ها، توانایی‌ها و مهارت‌های افراد مشاهده کرد. در مطالعات گوناگون که بحث انگیزه بیان می‌شود، بیشتر همراه با رضایت‌مندی بیان می‌گردد و می‌بینیم که این دو بحث خیلی به هم نزدیک هستند. می‌توان انگیزش کار را به‌عنوان فرایندی تعریف کرد که فرد را در راستای دستیابی به هدف نیرو می‌بخشد و به حرکت درمی‌آورد. منبع این نیروزایی می‌تواند درونی یا بیرونی باشد. رضایت شغلی نیز نوعی احساس خشنودی است که درنتیجه‌ی دستیابی به هدف‌ها به دست می‌آید. اگر خشنودی یا رضایت از زندگی را به یک رودخانه‌ی بزرگ تشبیه کنیم، آب این رودخانه از رودهای کوچک متعددی تأمین می‌شود، به‌بیان‌دیگر خشنودی یا رضایت از زندگی نیز نتیجه‌ی عامل‌هایی نظیر رضایت از کار، رضایت از حقوق و دستمزد، ارتقا و پیشرفت در کار، رضایت از نحوه سرپرستی، رضایت از همکاران، رضایت از پسخوراند (آگاهی از نتایج کار)، رضایت از اعتماد متقابل بین افراد در سازمان، رضایت از شغل، رضایت از زندگی زناشویی، رضایت از ایام فراغت، رضایت از خانواده و . . .، به دست می‌آید (مقیمی، ۱۳۸۰).

رضایت شغلی عبارت است از حدی از احساسات و نگرش‌های مثبت که افراد نسبت به شغل خود دارند. هنگامی‌که یک شخص می‌گوید دارای رضایت شغلی بالایی است، این بدان مفهوم است که او واقعاً شغلش را دوست دارد، احساسات خوبی درباره کارش دارد و برای شغلش ارزش بسیاری قائل است (مقیمی، ۱۳۸۰).

رضایت شغلی یکی از مهم‌ترین زمینه‌ی نگرش افراد است که به‌واسطه‌ی اثرات زیادی که دارد، از اهمیتی بالا برخوردار است؛ بنابراین انگیزش فرایندی روان‌شناختی و چندوجهی است که رفتارهای افراد را به سمت هدف‌های بهینه هدایت می‌کند و رضایت شغلی احساس مطلوب، مثبت و خوشایندی است که افراد از شغل خود دارند.

 

1ـ2ـ بیان مسئله

در سال‌های اخیر تحقیقات بسیاری در ارتباط با نظریه دل‌بستگی انجام‌شده اما تعداد اندکی از آن در محدوده سازمان‌ها بوده است. به نظر می‌رسد افراد تجارب اجتماعی شکل‌گرفته خود را که با توجه به الگوهای فعال درونی دل‌بستگی‌شان در آن‌ها منعکس‌شده ارزیابی می‌کنند به‌ویژه در مواقعی که اطلاعات اجتماعی مبهم باشد. طرح‌واره‌های درونی که مربوط به روابط بین فردی است احتمالاً تبادلات بین فردی را نیز ارزیابی می‌کنند.

کارایی و اثربخشی سازمان‌ها از عوامل متعددی اثر می‌پذیرد که یکی از آن‌ها دل‌بستگی شغلی کارکنان هست. دل‌بستگی شغلی نیز از عوامل متعددی تأثیر می‌پذیرد. افراد در سازمان‌ها دارای نگرش‌های متعددی می‌باشند که بر رفتار آنان در سازمان تأثیر می‌گذارند. در میان این نگرش‌ها واژه دل‌بستگی شغلی مدت‌زمان زیادی نیست که وارد رفتار سازمانی شده است. سازمان‌ها به کارکنانی نیازمندند که سازگار با ارزش‌ها و اهداف سازمانی، دارای انگیزه قوی و متعهد و متمایل به حفظ و ادامه عضویت سازمانی باشد. فراتر از شرح وظایف مقرر و معمول خود به کار و فعالیت بپردازند؛ کارکنانی که بخواهند و بتوانند بیش از مقدار معمول برای دستیابی به اهدافی سازمانی مشغول به کار باشند (حیدری‌نژاد، 1390).

دل‌بستگی شغلی مخصوصاً در اقتصاد که برای بسیج کامل منابع انسانی قوانین سازمانی وضع‌شده، یک متغیر انگیزشی مورد علاقه سازمانی است. (بوزینلوس 2004)، به نقل از (ورک استادی، 2004) علاقه‌مندی و نگرش مثبت به شغل، سبب تلاش و کوشش و کاری بیشتر و درنتیجه باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود (صادقی، 1381). اونز (1986) دل‌بستگی شغلی را به‌عنوان درجه یا میزانی که فرد ازنظر شناختی درگیر شغلش می‌شود، آن را معرف خودش می‌داند، به آن علاقه‌مند است و موجب سربلندی و کسب اعتبار خود نام می‌بردند. رابینز (1996) دل‌بستگی شغلی را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های کیفیت زندگی کاری مطرح نموده است. دوبین و همکاران (1965) و سیگل (1969) اشاره دارند دل‌بستگی شغلی یک متغیر اخلاقی و درون فردی است که

گفتار دوم- تحلیل ماهیت حقوقی عقد وثیقه……………………………………………………………………………….21
مبحث سوم- انواع وثایق………………………………………………………………………………………………………32
گفتار اول- وثایق عام و خاص …………………………………………………………………………………………………32
بند اول- وثیقه عمومی ……………………………………………………………………………………………………….32
بند دوم- وثیقه خاص…………………………………………………………………………………………………………..33
گفتار دوم- وثایق عینی و شخصی………………………………………………………………………………………….34
بند اول- وثیقه عینی …………………………………………………………………………………………………………34
بند دوم- وثیقه شخصی یا دینی…………………………………………………………………………………………….35
گفتار سوم- وثیقه های ثابت و شناور………………………………………………………………………………………36
گفتار چهارم- وثایق قانونی، قراردادی و قضایی……………………………………………………………………………38
بند اول- وثیقه قراردادی………………………………………………………………………………………………………39
بند دوم- وثیقه قانونی ……………………………………………………………………………………………………….40
بند سوم- وثیقه قضایی ……………………………………………………………………………………………………..42
فصل دوم: مقایسه وثیقه های تجاری و مدنی در حقوق ایران
مبحث اول- مصادیق وثایق عینی در حقوق مدنی ایران…………………………………………………………………..47
گفتار اول- عقد رهن و ارکان آن……………………………………………………………………………………………….48
بند اول- مفهوم عقد رهن……………………………………………………………………………………………………..48
بند دوم- ارکان عقد رهن………………………………………………………………………………………………………49
گفتار دوم- معاملات با حق استرداد …………………………………………………………………………………………51
گفتار سوم- بیع شرط………………………………………………………………………………………………………….52
مبحث دوم- تشابهات و تفاوت های وثایق مدنی در نظام حقوقی ایران…………………………………………………54
گفتار اول- تشابهات قراردادهای توثیقی مدنی…………………………………………………………………………….54
بند اول- شرایط…………………………………………………………………………………………………………………54

وثیقه گذار و وثیقه گیرنده ……………………………………………………………………………………………..54
مورد وثیقه ………………………………………………………………………………………………………………55
1-2. قابلیت تملّک و فروش……………………………………………………………………………………………………55
2-2. موجود بودن……………………………………………………………………………………………………………….55<

br />3-2. معیّن بودن…………………………………………………………………………………………………………………55
4-2. امکان و قابلیت تصرف شرعی…………………………………………………………………………………………..56

حقی که برای آن وثیقه گذاری می شود …………………………………………………………………………….56
بند دوم- احکام…………………………………………………………………………………………………………………..57

تجزیه ناپذیری قراداد وثیقه مدنی………………………………………………………………………………………58
2- ضمانت در وثیقه………………………………………………………………………………………………………………59
3- مرگ وثیقه گذار و وثیقه گیرنده……………………………………………………………………………………………..60
4- چگونگى برداشت حق از مورد وثیقه……………………………………………………………………………………….60
بند سوم- آثار……………………………………………………………………………………………………………………..61
1-آثار معاملات توثیقی مدنی در برابر وثیقه گذاران ………………………………………………………………………….61
1-1. حقوق وثیقه گذاران………………………………………………………………………………………………………..61
2-1. تکالیف وثیقه گذاران……………………………………………………………………………………………………….63
2- آثار معاملات توثیقی نسبت به وثیقه گیرنده………………………………………………………………………………64
1-2. حقوق وثیقه گیرندگان……………………………………………………………………………………………………..64
2-2. تکالیف وثیقه گیرندگان…………………………………………………………………………………………………….65
گفتار دوم- تفاوت های قراردادهای توثیقی مدنی……………………………………………………………………………67
بند اول- شرایط…………………………………………………………………………………………………………………..67
1- مورد وثیقه…………………………………………………………………………………………………………………….67
2- امری که در برابر آن وثیقه گذاری می شود……………………………………………………………………………….68
بند دوم- احکام…………………………………………………………………………………………………………………..69
1-لزوم و جواز عقود توثیقی مدنی…………………………………………………………………………………………….69
2- لزوم یا عدم لزوم تبعی بودن عقود توثیقی……………………………………………………………………………….70
3- لزوم یا عدم لزوم قبض مورد وثیقه…………………………………………………………………………………………71
4- مالکیت منافع مورد وثیقه……………………………………………………………………………………………………72
5- امکان یا عدم امکان اعراض از حق وثیقه………………………………………………………………………………….73
6- خسارت تأخیر تأدیه………………………………………………………………………………………………………….75
7- استحقاق غیر بر مورد وثیقه………………………………………………………………………………………………..75
مبحث سوم- مصادیق وثایق تجاری در نظام حقوقی ایران………………………………………………………………….76
گفتار اول- سهام شرکت های سهامی………………………………………………………………………………………77
گفتار دوم- اسناد تجاری در معنای خاص……………………………………………………………………………………..79
گفتار سوم- قبض انبارهای عمومی…………………………………………………………………………………………..82
گفتار چهارم- مقررات و نظامات بانکی………………………………………………………………………………………..82
مبحث چهارم- جهات اشتراک و افتراق وثایق مدنی و تجاری در نظام حقوقی ایران……………………………………83
گفتار اول- تشابهات قراردادهای توثیقی مدنی و تجاری……………………………………………………………………84
گفتار دوم- تفاوت های معاملات وثیقه ای مدنی و تجاری………………………………………………………………….88
بند اول- شرایط………………………………………………………………………………………………………………….89
1-مورد وثیقه در عقود توثیقی مدنی و تجاری……………………………………………………………………………….90
2- حقی که برای آن وثیقه گذاشته می شود……………………………………………………………………………..110
بند دوم- احکام…………………………………………………………………………………………………………………110
1-تبعی یا استقلالی بودن وثایق مدنی و تجاری…………………………………………………………………………..110
2- نقش و ثأثیر قبض در عقد رهن و وثایق تجاری………………………………………………………………………….115
3- تلف مورد وثیقه……………………………………………………………………………………………………………..124
4- تفاوت اجرایی معاملات توثیقی مدنی و تجاری…………………………………………………………………………128
5- قراردادی و غیر قراردادی بودن وثایق مدنی و تجاری…………………………………………………………………..130
فصل سوم: وثایق تجاری و مدنی در حقوق انگلیس؛ مقایسه با حقوق ایران
مبحث اول- مصادیق وثایق عینی در حقوق انگلیس ………………………………………………………………………134
گفتار اول- قرارداد Pledge و ارکان آن در حقوق انگلیس…………………………………………………………………..138
بند اول- لزوم عینی بودن مال مورد وثیقه…………………………………………………………………………………..139
بند دوم- لزوم قبض مورد وثیقه……………………………………………………………………………………………….140
گفتار دوم- قرارداد Mortgage در حقوق انگلیس……………………………………………………………………………140
بند اول- رهن قانونی…………………………………………………………………………………………………………..142
بند دوم- رهن قهری……………………………………………………………………………………………………………143
گفتار سوم- شرط ذخیره ی مالکیت در حقوق انگلیس……………………………………………………………………145
گفتار چهارم- Lien یا حق حبس……………………………………………………………………………………………..147
گفتار پنجم- توثیق سهام شرکت های سهامی……………………………………………………………………………148
گفتار ششم- توثیق اسناد براتی ……………………………………………………………………………………………150
مبحث دوم- تشابهات و تفاوت های مصادیق توثیق در حقوقی ایران با حقوق انگلیس ……………………………….152
گفتار اول- تشابهات مشترک مجموعه ی عقود توثیقی در حقوق ایران و انگلیس……………………………………..158
گفتار دوم-مقایسه تشابهات و تمایزات عقود وثیقه ای درحقوق کشورهای ایران و انگلیس…………………………..163
بند اول- تشابهات وثایق عینی در حقوق ایران و انگلیس………………………………………………………………….164
1-تشابهات عقد رهن در حقوق ایران و نهاد Pledge در حقوق انگلیس………………………………………………….164
2- تشابهات عقد وثیقه در حقوق ایران با قرارداد Mortgage در حقوق انگلیس…………………………………………166
بند دوم- تفاوت های وثایق عینی در حقوق ایران و انگلیس………………………………………………………………172

تفاوت های عقد رهن در حقوق ایران و قرارداد ……………………………………………………………………..172
وجوه افتراق قرارداد رهن در حقوق ایران و نهاد …………………………………………………………………….174
تفاوت های قرارداد وثیقه در معنای خاص در حقوق ایران با قرارداد ………………………………………………178
مقایسه ی حق حبس در حقوق ایران و Lien در حقوق انگلیس………………………………………………….182
شرط ذخیره ی مالکیت در حقوق انگلیس و مقایسه با نظام حقوقی ایران……………………………………..187
نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………..190
منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………195
چکیده:
در بسیاری از نظام های حقوقی جهان نظیر ایران و انگلیس برای تضمین تعهدات مالی، عقود توثیقی به رسمیت شناخته شده است؛ وثایقی که بمنظور ایجاد حق عینی نسبت به دارایی های وثیقه گذار، برای بستانکار حق تقدم و تعقیب ایجاد می کنند. در صنعت تجارت به جهت ویژگی های لزوم سرعت و امنیت، توثیق حقوق بستانکاران با وثیقه گذاری اموال مادی و غیرمادی می تواند کاربرد فراوان داشته باشد، در حالی که قانون تجارت ایران نهاد وثیقه را پیش بینی نکرده است. بنابراین حقوقدانان مسئله ی توثیق تجاری را با توثیق مدنی بویژه عقد رهن تحلیل می کنند. با مقایسه ی وثیقه در حقوق تجارت با حقوق مدنی در می یابیم، در عقد رهن الزاماتی نظیر لزوم عینیت و قبض مورد وثیقه و نیز وجود دین ثابت بر ذمه، مشکلات و موانعی بر سر راه توثیق اموال اعتباری و آتی بوجود می آورد که با توجه به شرایط، احکام و آثار متفاوتی که در قوانین خاص نظیر مصوبات بانکی، برای وثیقه ی تجاری معرفی شده است، به رسمیت شناختن تأسیس حقوقی “عقد وثیقه” بعنوان چهره ای جدید از عقود توثیقی، فارغ از دشواری های وثایق مدنی ضروری می نماید. با پذیرش نظریه یاد شده، مقررات قراردادهای توثیقی مدنی تا جایی که با ارکان اساسی وثیقه تجاری مورد پذیرش قوانین خاص، مغایرت نداشته باشد در موارد سکوت قابل اجراست. بررسی موصوف به شیوه کتابخانه ای و تطبیقی نشان دهنده ی تشابهات و تفاوت های عقود توثیقی در حوزه های حقوق مدنی و تجارت در دو نظام حقوقی مختلف ایران و انگلیس است؛ توثیق حقوق بستانکاران مشترکاً در هر دو نظام حقوقی مورد مطالعه وجود دارد، اما شیوه های متداول برای توثیق، متفاوت است. در این پژوهش به مقایسه نهادهای متعدد توثیقی عینی در حقوق ایران و انگلیس پرداخته می شود.
مقدمه:
حقوق به معنای مجموعه مقرراتی که حاکم بر روابط مردم یک جامعه باشد، قدیمی ترین پدیده اجتماعی است؛ تردیدی نیست بعضی از روابط انسانی که در چارچوب حقوق قرار می گیرد، از لوازم اولیه ی زندگی اجتماعی بوده و در تمام اجتماعات بشری نمود داشته است، چنان که عقد بیع بصورت معامله پایاپای اولین عمل حقوقی انسان را تشکیل می دهد که بعدها و تا به امروز همواره در حال تکامل بوده است. همچنین عقود وثیقه ای، نظیر مصداق بارز آن؛ عقد رهن، که مالی برای تضمین بدهی معین، تخصیص داده می شود تا وام دهنده بر اجرای تعهد وام گیرنده مبنی بر بازپرداخت به موقع وام، اعتماد نماید، یک تأسیس دیرپای اجتماعات قدیم است. همانطور که استناد به آیه ی شریفه 283 سوره مبارکه بقره در قرآن کریم با مضمون «و إن کنتم علی سفرٍ و لم تجدوا کاتباً فرِهان مقبوضه…» خود دلیلی است محکم بر درستی ادعای ما. اهمیت این تأسیس قدیمی برای رفع نیازها و امور مصرفی در گذشته و امور کلان تولیدی صنعتی در دوره معاصر، اگر بیشتر از بیع نباشد، مسلماً کمتر از آن نیست.
در دو قرن اخیر با دگرگونی شیوه زندگى اجتماعی اقتصادی، بسیاری از قراردادها نیز از تغییر و تحولات اجتناب ناپذیر، مستثنا نمانده است؛ چراکه، پاره‌اى از موضوعات مطرح شده در شریعت و قوانین، موضوعات ثابتى نیستند و به موازات دگرگونى در نظام زندگى انسان، قابلیت تغییر می یابند و برابر‌ قاعده، در پى این تحولات، مى‌بایست احكام مربوط به آن ها نیز دگرگون شود. بر مبنای همین ملاحظات، قانونگذار حکیم می بایست همواره در تلاش باشد تا با پیدایش نیازهای جدید، دگرگونى های ضرور را بصورت ضابطه مند و قابل پبش بینی اعمال نماید، تا افراد ناگزیر نشوند برای گریز از قوانین و مقررات کهنه و انعطاف ناپذیر، به قراردادهای صوری بدعی روی آورده و یا پاره ای شرایط را که با مقتضیات سرعت و امنیت بویژه در عرصه حقوق تجارت سازگار نیست، کنار نهند؛ همانطور که به عنوان نمونه، به جهت شرطیت قبض در صحت عقد رهن مندرج در ماده 772 قانون مدنی، طرفین قرارداد در اسناد، به ناچار به طور صوری به قبض و اقباض مورد رهن، اقرار می نمایند.
برخی قراردادها علی رغم آن که مبنا و حکمت یکسانی دارند قالب، شرایط و احکام متفاوتی دارند؛ همانند بیع و صلح در مقام بیع. مبنای ایجاد توثیق و استحکام بخشی معاملات، نیز می تواند در قالب عقود متفاوتی ظاهر شود؛ چنان که غالباً در توافقات با حجم مبادلات نسبتاً سبک و دوستانه، گاه بموجب عقد ضمان تضامنی و گاه بموجب حواله ای که موجب اشتغال ذمه محیل نباشد، ذمه بیگانه ای به ذمه بدهکار اصلی ضمیمه می شود و بدین وسیله برای متعهدله در اجرای تعهد، اطمینان خاطر و توثیق شخصی، حاصل می آید. لیکن معمولاً در فروض معاملات با حجم داد­­­‌‌ و ستدهای نسبتاً گسترده و یا آن جا که شناخت و اعتماد بستانکار از اعتبار، توانایی مالی و خوش حسابی طرف مقابل و ضامنین وی، غیرممکن و یا دشوار است، طلبکار با موافقت بدهکار بموجب وثیقه عینی، بر مال معینی حق عینی می یابد. نوع اخیر وثایق که در قانون مدنی ایران در قالب عقد رهن پیش بینی شده است نسبت به وثایق دیگر از استقبال و اعتبار بیشتری برخوردار است.­
همانطور که همگان می دانند وضع قانون با توجه به مقتضیات اقتصادی و اجتماعی زمان تصویب آن می باشد، تأسیس حقوقی رهن نیز در قانون مدنی ایران مصوب سال 1307 بعنوان وثیقه عینی انحصاری، هرچند جوابگوی شرایط اقتصادی زمان خود بوده است، لکن با افزایش حجم سرمایه گذاری های اقتصادی و گسترش معاملات داخلی و تجارت بین المللی و نیز با پیدایش اموال جدید نظیر آفریده های فکری و اعتباری، دیگر با شرایط اقتصادی زمان ما قابل تطبیق نیست. از جمله مواد قانون مدنی که نه تنها جوابگوی نیازهای امروز جامعه نمی باشد، بلکه موجب ایجاد موانع و مشکلات فراوانی در تجارت داخلی، بین المللی و عملیات اعتباری بانک ها گردیده است، مواد 772 و 774 ق.م است. مطابق ماده 772 ق.م «مال مرهون باید به قبض مرتهن یا به تصرف کسی که بین طرفین معین می گردد داده شود…» و نیز برابر ماده 774 ق.م «مال مرهون باید عین معین باشد و رهن دین و منفعت باطل است». این در حالی است که وظیفه حقوق حل مشکلات است نه زحمت افزایی و افزودن بر دشواری های نظری و عملی؛ زیرا از یک سو، شرطیت قبض در عقد رهن بویژه در مفهوم سنتی آن یعنی قبض مادی، دشواری هایی را بخصوص برای نظام بانکداری بوجود آورده است؛ از سوی دیگر، دارایی های اعتباری که نمونه آن طلب و منفعت و حقوق اشخاص می باشد در شرایط اقتصادی امروز، بکلی دارایی های مادی را تحت الشعاع قرار داده است و چه بسا اموال اعتباری که تاجر در اختیار دارد برای وثیقه گذاردن به مراتب ارزشمندتر باشد مورد توجه قانونگذاران مدنی، قرار نگرفته است. برای رهایی از این مشکلات و فراهم نمودن بسترهای توسعه تجارت، قانونگذار ایرانی در راستای ارائه راه حل های نوین برای تسهیل وثیقه گذاری بویژه وثایق عینی، در قوانین و حتی آیین نامه های جدید از قالب نوینی از وثیقه سخن به میان آورده است که مشخصاً با عقد رهن بعنوان تنها قالب وثیقه عینی در قانون مدنی تفاوت هایی دارد، بدون آن که ثبات قانون مذکور بعنوان قانون عام را که نباید و نشاید به راحتی دستخوش تغییرات روزافزون باشد، مورد خدشه قرار داده باشد.
لازم به ذکر است این نوآوری با خلأهای بزرگی بخصوص در زمینه تصریح عقد مستقلی به نام وثیقه، شرایط، احکام و آثار آن مواجه است و هر آنچه در مورد عقد وثیقه در معنای خاص اصطلاحی بیان می شود از استقراء در مقررات پراکنده قوانین مختلف که در فواصل زمانی مختلف وضع و صادر شده اند، استنتاج می شود؛ درحالی که به نظر می رسد شایسته بود مقنن با تصویب یک مقرره منسجم با تصریح بر پذیرش مستقیم قرارداد وثیقه با احکام و آثار مورد نظر تردیدها و ابهامات پیش رو را رفع می نمود. باتوجه به این واقعیت ها، نوشتار پیش رو درصدد است بقدر توان اثبات نماید وثیقه عینی در قلمرو حقوق مدنی و تجارت علی رغم تشابه، تفاوت هایی با یکدیگر دارند و در مقررات قانونی ما نهاد حقوقی دیگری وجود دارد بدون آن که موانع و مشکلات

پایان نامه درباره هوش عاطفی؛تعریف هوش هیجانی
بر اساس مطالعات گلمن(1995) در بهترین شرایط ، همبستگی بین هوش عمومی و برخی ابعاد هوش هیجانی اندک است.وقتی افراد دارای هوش عمومی بالا در زندگی موفقیت چندانی کسب   نمی کنند ، افراد دارای هوش متوسط بطور شگفت انگیزی پیشرفت می کنند که احتمالاً می توان این امر را به هوش هیجانی بالای آنها نسبت داد(گلمن ، 1995)

بار-آن [1](2000) در پی یافتن پاسخی برای این سوال که چرا برخی افراد نسبت به برخی دیگر در ابعاد مختلف زندگی موفق ترند ؟ به تحقیقات بسیاری دست زده است .

پاسخ به این سوال ، مستلزم مرور کامل عواملی است که تصور می شود ، موفقیت کامل را رقم     می زنند و سلامت هیجانی را موجب می شوند.

بار- آن دریافت که تنها کلید موفقیت و تنها عامل پیش بینی کننده موفقیت این افراد ، هوش عمومی نیست بلکه هوش هیجانی نیز در این امر دخیل است.

هم

بستگی بین هوش هیجانی و هوش عمومی ، بر حسب ابزار مورد استفاده از درجات متفاوتی برخوردار است.بین هوش هیجانی و ابعاد مختلف هوش عمومی با توجه به این که کدام بعد از هوش عمومی مورد توجه قرار گیرد ، درجات متفاوتی از همبستگی وجود دارد.

نظریه پردازان هوش هیجانی معتقدند ، هوش شناختی به ما می گوید چه کاری را می توانیم انجام دهیم در حالی که هوش هیجانی به ما می گوید چه کاری را باید انجام دهیم.

هوش شناختی شامل تواناییهایی برای یادآوری ، تفکر منطقی و انتزاع است درحالیکه هوش هیجانی به نحوه استفاده از هوش شناختی در جهت موفقیت در زندگی مرتبط است.

2-1-19-تعریف هوش هیجانی

صاحبنظران در طول تاریخ تکوین مفهوم هوش هیجانی ، تعاریف مختلفی از آن ارائه نموده اند.

مایر و سالووی ، هوش هیجانی را توانایی ارزیابی ، بیان و تنظیم هیجانات خود و دیگران و استفاده کارآمد از آن می دانند (خائف الهی ، دوستار ، 1382)

نلی[2] (1991) هوش هیجانی را توانایی های غیر شناختی و شایستگیهای روانی تعریف می کند که توانایی فرد را در مواجهه با مسایل و فشارهای محیطی ، تحت تاثیر قرار می دهد      (وثوقی کیا، 1383)

مارتینز[3] (1997) هوش هیجانی را مجموعه ای از مهارتهای غیر شناختی ، توانایی ها و ظرفیتها می داند که ظرفیت فرد را در مقابل مطالبات و فشارهای بیرونی مقاوم می سازد .

طبق نظر مک گاروی[4] (1997) هوش هیجانی مشتمل بر توانایی پیگیری و با انگیزه بودن ، توانایی کنترل تکانه ها ، توانایی کنترل هیجانات ، توانایی همدلی و عطوفت کردن است .

گلمن (1998) معتقد است : هوش هیجانی ظرفیت انسان را در شناخت احساسات خود و دیگران تعیین و کمک می کند تا در خود ایجاد انگیزش کرده و هیجانات خود را کنترل و روابط خود با دیگران را بر این اساس ، پی ریزی کنیم.همچنین گلمن ، هوش هیجانی را مهارتی می پندارد که دارنده آن می تواند از طریق خودآگاهی ، روحیات خود را کنترل و از طریق همدلی ، تاثیر آنها را درک و از طریق مدیریت روابط ، به شیوه ای رفتار کند که روحیه خود و دیگران را       بالا ببرد(خائف الهی ، دوستار ، 1382)وزینگر[5] (2000) هوش هیجانی را هوش بکارگیری هیجان در جهت هدایت رفتار ، افکار ، ارتباط موثر با دیگران ، استفاده از زمان و چگونگی انجام دادن کار برای ارتقا نتایج تعریف کرده است.

بر اساس مجموع تعاریف فوق می توان هوش هیجانی را توانایی تشخیص ، فهم ، تمیز ،       اولویت بندی ، کنترل و مدیریت هیجانات در تعاملات فردی ، گروهی و سازمانی بمنظور کمک به یکدیگر و نیل به اهداف فردی ، گروهی و سازمانی تعریف نمود.

[1]-Bar-On

[2]-Neely

عنوان                                                                                                   صفحه
فصل اول.کلیات تحقیق—- 1
1-1- مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 2
1-2- بیان مسأله-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 3
1-3- چهارچوب نظری تحقیق——– 4
1-4- اهمیت ضرورت انجام تحقیق—– 5
1-5- اهداف تحقیق—————- 6
1-6- فرضیه‌های تحقیق————- 7
1-7- تعریف نظری و عملیاتی واژه‌های تحقیق————- 7
1-7-1-تعریف نظری————– 7
1-7-2- تعریف عملیاتی———— 8
1-8- قلمرو تحقیق—————- 9
1-8-1- قلمرو موضوعی تحقیق——- 9
1-8-2- قلمرو مکانی تحقیق(جامعه آماری)————— 9
1-8-3- قلمرو زمانی تحقیق———- 9
فصل دوم. مبانی نظری و پیشینه تحقیق———- 10
2-1- مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 11
2-2- بخش اول: تعهد سازمانی——- 11
2-2-1- تعاریف و مفاهیم تعهد سازمانی- 11
2-2-2- تاریخچه تعهد سازمانی——- 13
2-2-3- الگوها، نظریه‌ها و تئوری‌های تعهد سازمانی——— 14
2-2-3-1- مدل «مودای» و همکاران— 14
2-2-3-2- مدل «استیرز» و همکاران—- 15
2-2-3-3- دیدگاه «ریچرز»———- 16
2-2-3-4- دیدگاه «بکر» و «بیلینگس»— 17
2-2-3-5- مدل «مارتین» و «نیکولاس»– 18
2-2-3-6- مدل «مایر» و «شورمن»—– 19
2-2-3-7- مدل «می‌یر» و «آلن»——- 20
2-2-4- اثرات تعهد سازمانی در سازمان- 20
عوامل مؤثر تعهد سازمانی———— 23
نقش و تعهد سازمانی————— 24
ویژگی‌های شخصی و تعهد سازمانی—– 25
ویژگی‌های شغلی و تعهد سازمانی—— 26
ویژگی‌های سازمان و تعهد سازمانی—– 26
اخلاق کاری و تعهد سازمانی———- 27
2-2-5- جمع بندی—————- 27
2-3- بخش دوم: عملکرد شغلی—— 29
2-3-1- تعاریف و مفاهیم عملکرد شغلی- 29
2-3-2- تاریخچه عملکرد شغلی——- 31
2-3-3-الگوها و نظریه‌های عملکرد شغلی—————- 31
ماتریس عملکرد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد- 32
مدل نتایج و تعیین‌کننده‌ها———— 33
هرم عملکرد-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 33
کارت امتیازدهی متوازن————- 35
فرایند کسب و کار-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 36
تحلیل ذی‌نفعان-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد– 36
مدل تعالی سازمان-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 37
چارچوب «مدوری» و «استیپل»——– 38
راهنمایی‌های انتخاب شاخص‌ها——- 39
2-3-4- اثرات عملکرد شغلی و ارزیابی آن در سازمان و کارکنانبلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد————— 40
2-3-5- جمع بندی————— 42
2-4- بخش سوم: پیشینه تحقیق——- 44
2-4-1- مطالعات خارجی———– 44
2-4-2- مطالعات داخلی———— 44

/>فصل سوم. روش اجرای تحقیق————— 50
3-1- مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 51
3-2- روش تحقیق-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 51
3-3- جامعه آماری—————- 51
3-4- نمونه و روش نمونه‌گیری تحقیق— 52
3-5- حجم نمونه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد 52
3-6- روش و ابزار جمع آوری داده‌ها— 53
3-7- روایی ابزار اندازه گیری——– 53
3-8- پایایی ابزار اندازه‌گیری——— 54
3-9- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها—— 54
آزمون کولموگروف- اسمیرنوف(k-s )— 55
فصل چهارم. تجزیه و تحلیل داده‌ها———— 57
4-1- مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 58
4-2- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی پاسخ دهندگان—— 59
4-3- توصیف متغیر های تحقیق——- 62
4-4- آزمون فرضیات تحقیق——— 67
4-5- بررسی تأثیر همزمان مؤلفه‌های تعهد برعملکرد شغلی—- 69
4-6- رتبه بندی ابعاد تعهد———– 70
فصل پنجم. نتیجه‌گیری و پیشنهادات—- 71
5-1- مقدمه-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 72
5-2- نتایج آمار توصیفی———— 72
5-2-1- توصیف متغیرهای جمعیت شناختی————– 72
5-2-2- توصیف متغیرهای تحقیق—— 72
5-2-3- توصیف آماری سؤالات تحقیق– 74
5-3- نتایج آمار استنباطی———— 75
5-4- پیشنهادات بر اساس یافته‌های تحقیق—————- 77
5-5- پیشنهادات به محققین آتی——- 78
5-6- محدودیت‌های تحقیق———- 78
منابع فارسی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—- 79
منابع خارجی-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد— 83
پیوست‌ها-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد—— 87
– مقدمه
شناخت روش‌های مناسب جهت افزایش رضایت شغلی، تعهد سازمانی و در نهایت بهبود عملکرد کارکنان و بهره‌وری سازمان امری حیاتی است(دهقان، صدقیانی و مرادی، 1390).
تحقیقات نشان می‌دهد که تعهد و رضایت شغلی باعث بهبود عملکرد سازمانی می‌شود(کریستوفر[1]، 2011).
بهبود عملکرد کارکنان و سازمان یکی از مهم‌ترین مسائلی است که می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی در سازمان محسوب شود(تاییگو و جیه[2]،2013).
امروزه کارکنان سازمان‌ها، دارایی‌های نامشهود و سرمایه‌های راهبردی سازمان محسوب می‌شوند که به طور مستقیم بر عملکرد و بهره‌وری سازمان تأثیرگذار هستند(بختیاری، 1386).
کشف و درک رفتار کارکنان در سازمان و بهینه‌سازی آن متناسب با اهداف سازمان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برای مدیران سازمان‌های گوناگون برخوردار است. رفتار سازمانی نیز در این رابطه از اساسی‌ترین مباحث سازمان و مدیریت است که به بررسی و تحلیل رفتار افراد و کارکنان در سازمان می‌پردازد. از جمله متغیرهای اصلی حوزه رفتار سازمانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی کارکنان است که در پیشرفت کار یک سازمان(سلیمانی و همکاران، 1387) و بهره‌وری آن نیز نقش ایفا می‌کند(رابینز، 2002).
بررسی‌ها نشان داده‌اند که با افزایش میزان رضایت شغلی، خلاقیت و مولد بودن فرد، افزایش انگیزه‌های کاری بیشتر و غیبت از کار کمتر، تعهد سازمانی بیشتر و سودآوری کسب و کار افزایش می‌یابد(دهقان، 1391).
به علاوه، پایین بودن و یا نبودن رضایت شغلی و تعهد سازمانی باعث کاهش عملکرد سازمان می‌شود(گراویل و همکاران[3] ، 2005).
بنابراین، میزان رضایت شغلی کارکنان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های راهبردی در حوزه منابع انسانی است که سازمان‌های بسیاری از این شاخص جهت سنجش اثربخشی: فعالیت‌های خود در حوزه منابع انسانی استفاده می‌کنند(دهقان، 1391).
هدف اصلی این پژوهش رابطه بین تعهد مدیران به کارکنان و عملکرد شغلی آنان در اداره کل امور مالیاتی استان گیلان است.
فصل اول(کلیات تحقیق) شامل مواردی از قبیل بیان مسأله و اهمیت و ضرورت انجام تحقیق و چارچوب نظری تحقیق هدف از انجام تحقیق حاضر بیان شده است و در این راستا سؤالات و فرضیات مرتبط با موضوع تحقیق عنوان گردیده است و در نهایت قلمرو تحقیق بیان شده است.
 1-2- بیان مسأله
کارایی و توسعه هر سازمان تا حد زیادی به کاربرد صحیح نیروی انسانی بستگی دارد. با این توصیف، سازمان با عملکرد برتر، سازمانی است که در یک دوره زمانی بلندمدت از راه توانایی انطباق مناسب با تغییرات و واکنش سریع به این تغییرات، ایجاد ساختار مدیریت منسجم و هدفمند، بهبود مستمر قابلیت‌های کلیدی و رفتار مناسب با کارکنان به عنوان اصلی‌ترین دارایی، به نتایجی بهتر از سازمان‌های همتراز دست می‌یابد(وال[4]،2011).
عملکرد شغلی به تحقق اهداف سازمانی اشاره دارد که باعث افزایش سودهی بلندمدت، نرخ رشد و درآمد رضایت شغلی، بهره‌وری کارکنان و بهبود کیفیت خدمات و محصول می‌شود(تاییگو و جیه[5]،2013).
«مولین» در تعریف خود از سنجش عملکرد بر چگونگی مدیریت و ارزش‌آفرینی به شرح زیر تأکید دارد: «ارزشیابی چگونگی مدیریت سازمان‌ها و ارزش‌آفرینی آن‌ها برای مشتریان و دیگر ذینفعان»(مولین[6]، 2002).
یکی از مسأله‌های اکثر سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی و خصوصی کشور در مقایسه با آنچه در شرکت‌ها و سازمان‌های خارجی؛ بخصوص غرب و ژاپن دیده می‌شود، عدم احساس تعهد سازمانی کارکنان نسبت به سازمانی که در آن مشغول به کار هستند، است. تعهد سازمانی در سازمان‌ها تأثیر مثبتی بر عملکرد کارکنان دارد(مسعودی اصل،1391).
تعهد مدیریت در نحوه ارائه خدمات به کارکنان که شامل: آموزش کارکنان، توانمندسازی و نحوه اعطای پاداش‌ها، می‌باشد، با رضایت شغلی و تعهد کارکنان رابطه مستقیم دارد و در نهایت بهبود عملکرد در خدمات‌رسانی به مشتریان متأثر از تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان رده عملیاتی است(باباکاس و همکاران[7]، 2003).
زمانی که یک سازمان بوجود می‌آید، برای رسیدن به اهداف خود نیاز به منابع و امکانات دارد. مهم‌ترین عامل در جهت نیل به اهداف سازمان منابع انسانی است. مطالعات مربوط به تعهد سازمانی در دهه‌های اخیر بطور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است. توجه به تحقیقات ویژه تعهد سازمانی نه تنها توسط متفکرین مدیریت صورت گرفته است؛ بلکه روانشناسان سازمانی و صنعتی، و جامعه‌شناسان نیز تحقیقات زیادی را در این زمینه انجام داده‌اند(طالعی، 1390).
شواهد فراوانی بیانگر این است که تعهد سازمانی یکی از عوامل تعیین‌کننده مهم و پیش‌بینی‌کننده قدرتمند رفتار سازمانی است(گرمابدری، 1390).
از سوی دیگر، تعهد سازمانی در اثربخشی سازمانی نقش مؤثری دارد(همان منبع، 1390).
می‌توان ادعا نمود که بین چندین متغیر پیش‌بین نگرش کاری که روانشناسان صنعتی و سازمانی مورد مطالعه قرار داده‌اند، تنها رضایت شغلی نسبت به تعهد سازمانی، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است(آلن[8]، 2007).
افرادی که در سازمان مشغول به کار می‌شوند، میزانی از کار و کوشش و وفاداری خود را به سازمان می‌دهند و در برابر آن درخواستی بیش از پاداش مادی از سازمان دارند. آنان امنیت، احترام، رفتار انسانی، ارتباط اجتماعی با مردم و حمایت جهت دستیابی به هدف‌های خود را خواهانند. اگر سازمان تنها به هدف‌های مادی کارکنان توجه کند و هدف‌های معنوی را نادیده بگیرد، کارکنان در سازمان به عملکرد اندک گرایش می‌یابند؛ زیرا توقعات آن‌ها برآورده نشده است، هرگاه هدف‌های مادی و معنوی افراد از سوی سازمان مورد توجه قرار گیرد، آنان با تمام توان خود در جهت تحقق اهداف سازمان تلاش و کوشش خواهند نمود. با توجه به مطالب فوق‌الذکر مسأله اصلی تحقیق حاضر این است که چه رابطه‌ای بین تعهد مدیران به کارکنان و عملکرد شغلی آنان در اداره کل امور مالیاتی استان گیلان وجود دارد؟
 
1-3- چهارچوب نظری تحقیق
چهارچوب نظری روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرآیندهایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه(ادبیات نظری تحقیق) به دست می‌آید را نشان می‌دهد(سکاران، 1380).
چهارچوب نظری تحقیق حاضر اقتباسی است از نظریه نگرشی «باگزی»[9](1992) و تحقیق میدانی که توسط «باباکاس» و همکاران صورت پذیرفته است. مدل «باگزی» این موضوع را مطرح می‌کند که تعهد مدیریت در نحوه ارائه خدمات به کارکنان که شامل: آموزش کارکنان، توانمندسازی و نحوه اعطای پاداش‌ها، می‌باشد، با رضایت شغلی و تعهد کارکنان رابطه مستقیم دارد و در نهایت بهبود عملکرد در خدمات‌رسانی به مشتریان متأثر از تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان رده عملیاتی است(باباکاس و همکاران[10]، 2003).
بنابراین در این تحقیق تعهد مدیریت در کیفیت خدمات متغیر مستقل تحقیق بوده که با سه عامل آموزش، توانمندسازی و پاداش سنجیده شده است و متغیر عملکرد شغلی کارکنان به عنوان متغیر وابسته است. بنابراین بر اساس ادبیات نظری و مدل مفهومی ارائه شده بهبود عملکرد کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان گیلان به میزان آموزش، توانمندسازی و پاداش‌های کارکنان وابسته است. مدل مفهومی تحقیق با توجه به متغیرها و فرضیه‌های تحقیق در شکل 1-1 نشان داده شده است.

عملکرد
شغلی
 آموزش
 توانمندسازی
 پاداش
 تعهد مدیریت
 شکل1-1- مدل تحلیلی تحقیق
(اقتباسی از مقاله تأثیر تعهد مدیران بر تعهد سازمانی، رضایت شغلی و عملکرد کارکنان نبی ا… دهقان و همکاران)
 1-4- اهمیت ضرورت انجام تحقیق
در دنیای پیشرفته و اجتماعی امروز، سازمان‌ها، نظام‌های اجتماعی هستند که منابع انسانی، مهم‌ترین عامل اثربخشی و کارایی آن‌ها می‌باشند. آن‌ها برای دستیابی به اهداف خود به کارکنان مؤثر با عملکرد بهینه نیاز دارند و بدون تلاش و تعهد کارکنان خود، به موفقیت دست نمی‌یابند(زکارفر[11]، 2012).
عملکرد شغلی در سازمان‌ها فراوان مورد بررسی قرار می‌گیرد اما این مسأله زمانی اهمیت و ضرورت می‌یابد که درک کنیم، موفقیت و شکست یک سازمان به عملکرد کارکنان آن بستگی دارد. عملکرد شغلی درجه‌ای از انجام وظایف محوله به فرد در شغل وی تعریف می‌شود(طاهیر سلیمان[12]، 2008).
همچنین «روجلبرگ»[13](2007)، عملکرد را فعالیت‌هایی تعریف کرده است که به طور معمول بخشی از شغل و فعالیت‌های فرد است و باید آن را انجام دهد. زندگی در جوامع مبتنی بر دانش، چالش‌های جدیدی را برای نیروی کار و همچنین سازمان‌ها به ارمغان می‌آورد. به منظور بقا و رقابت، توسعه مداوم و یادگیری ضروری است. در این بین مدیران و سرپرستان به عنوان ارکان مهم سازمان، نیاز زیادی به آموزش مهارت‌های مدیریتی دارند. مدیران برای اثربخشی باید دیدگاه روشنی نسبت به مهارت‌های مورد نیاز مدیریت داشته باشند. به علاوه باید از مهارت‌ها و توانایی‌های

در این پایان نامه، دو روش پیشنهادی، یکی برای افزایش کارایی تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های ایستا و دیگری برای شبکه های پویا به همراه نتایج آزمایش های متعدد انجام شده برای ارزیابی کارایی آنها ارائه شده است.

واژگان کلیدی: شبکه های پویا، شبکه های اجتماعی، تشخیص تشکل همپوشان، روش پخش برچسب

 

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1

دانش شبکه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2

کاربردهای دانش شبکه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

کاربردهای اقتصادی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

کاربردهای بهداشتی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4

کاربردهای امنیتی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 5

کاربردها در حوادث همگانی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6

کاربردها در پژوهش بر روی مغز…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

کاربردهای مدیریتی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 6

کاربردهای پژوهشی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 7

کاربردهای دیگر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 8

تاریخچه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 9

مفاهیم اولیه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10

انگیزه انجام این پایان نامه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13

نگاه کلی به فصول رساله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14

فصل دوم: پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 16

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 16

شبکه های ایستا و شبکه های پویا……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 17

تشکل های غیر همپوشان و تشکل های همپوشان…………………………………………………………………………………………………………………… 18

تعریف مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

روش های موجود برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های ایستا……………………………………………………………….. 21

روش نفوذ دسته………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

روش افراز گراف و دسته بندی یال ها………………………………………………………………………………………………………………………………………. 22

روش بسط محلی و بهینه سازی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 23

روش تشخیص فازی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 24

روش الگوریتم های پویا و مبتنی بر عامل……………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

روش‌های دیگر……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 26

مقایسه روش های تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های ایستا………………………………………………………………………….. 26

مجموعه داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

معیارهای ارزیابی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 29

نتایج آزمایش ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 30

تحلیل نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 37

تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا……………………………………………………………………………………………………………………. 38

جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

فصل سوم: ارائه راه حل و روش های پیشنهادی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 42

نگاهی دقیق تر به روش انتشار برچسب…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 42

الگوریتم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 43

تحلیل پیچیدگی زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

بهبود کارایی روش انتشار برچسب…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 46

الگوریتم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 46

الگوریتم مبتنی بر انتشار برچسب برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا…………………………………… 48

الگوریتم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 48

فصل چهارم: آزمایش ها و نتایج………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 52

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 52

بهبود کارایی روش انتشار برچسب در شبکه های ایستا………………………………………………………………………………………………………….. 52

پیاده سازی روش پایه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 52

پیاده سازی روش پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

مجموعه داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 53

معیار ارزیابی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54

نتایج آزمایش ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 54

تحلیل نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 57

تحلیل پیچیدگی زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 58

تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا……………………………………………………………………………………………………………………. 58

مجموعه داده ها…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 59

معیارهای ارزیابی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 60

نتایج آزمایش ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 60

تحلیل نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 63

تحلیل پیچیدگی زمانی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 64

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 66

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 66

پیشنهاد ها برای کارهای آینده………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 67

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 69

 

[1] Network

[2] Community Detection

فهرست تصاویر

نمونه ای از شبکه راه های ارتباطی.. 3

شبکه کاربران شبکه اجتماعی فیسبوک… 4

بخشی از شبکه روابط صدام حسین و اطرافیانش. 5

شبکه پیش بینی نحوه شیوع ویروس H1N1  در سال 2009. 6

نمونه ای از شبکه روابط بین کارکنان یک سازمان. 7

شبکه مواد غذایی مکمل.. 8

معمای پل های کونیگزبرگ و گراف نشان دهنده آن.. 9

چند مثال از شبکه ها 10

دو نمونه گراف و نمودار توزیع درجه آنها 12

یک گراف کامل.. 12

نمونه یک شبکه پویا و تغییرات آن در چهار برش زمانی.. 17

تشکل های غیر همپوشان و تشکل های همپوشان.. 19

شبکه دوستی دانش آموزان دبیرستان و تشکل های آن.. 36

یک نمونه از زیر شبکه های روش پیشنهادی، به همراه تشکل های آن.. 46

شبکه اولیه و شبکه های ایجاد شده از روی آن.. 59

فهرست جداول

فهرست الگوریتم های انتخاب شده برای مقایسه در حوزه تشکل های همپوشان.. 27

نتایج حاصل از عملکرد الگوریتم های مورد آزمایش…. 37

مشخصات شبکه های مورد استفاده در آزمایش ها 60

 

فهرست الگوریتم ها

الگوریتم  SLPA.. 43

الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های ایستا 47

الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا 49

مقدمه
در دنیای امروز، ما با سیستم های پیچیده ای[1] در پیرامون خود احاطه شده ایم، از جامعه که در آن میلیون ها عضو با یکدیگر در حال تعامل هستند تا شبکه های تلفن همراه و کامپیوتر که میلیون ها کاربر را به یکدیگر متصل می‌کنند. همچنین توانایی ما برای استنتاج و درک محیط اطراف، وابسته به شبکه ای از میلیاردها سلول عصبی[2] در مغز ماست. این سیستم های پیچیده نقش های بسیار مهمی در جنبه های مختلف زندگی ما ایفا می‌کنند. درک، توصیف، پیش بینی و کنترل این سیستم ها از جمله بزرگترین چالش های ما در جهان مدرن است.

معمولا در پشت هر کدام از این سیستم های پیچیده، شبکه ای عظیم قرار دارد که تعاملات بین اجزای این سیستم ها را مشخص می‌کند. به عنوان مثال: فعل و انفعالات شیمیایی درون بدن موجودات زنده، تعاملات میان سلول های عصبی مغز، روابط دوستی، خویشاوندی و اجتماعی، شبکه جهانی اینترنت، تراکنش های مالی، خطوط انتقال و توزیع نیرو، راه های ارتباطی زمینی، هوایی و دریایی، همگی بخشی از مواردی هستند که می‌توان آنها را به صورت یک شبکه توصیف کرد. همچنین می‌توان گفت که شبکه ها قلب بسیاری از فناوری های انقلابی عصر حاضر هستند. موتورهای

بنابراین مال موضوع کلاهبرداری ، شیئی است که باید قابلیت ارزش داشته باشد و حقوق و مزایایی به آن تعلق گیرد و مورد حمایت قانون و شرع باشد همچنین لازم نیست که مال موضوع کلاهبرداری مال منقول باشد بلکه کلاهبرداری نسبت به مال غیر منقول نیز قابل تحقق است . [4]

 

گفتار دوم : تفکیک کلاهبرداری از جرائم مشابه

جرائم علیه اموال و مالکیت بخشی از جرائمی هستند که موضوع آنها مال و مالکیت می باشد سرقت و خیانت در امانت هم مانند کلاهبرداری از جمله جرائم علیه اموال و مالکیت می باشند در عمل گاهی سه جرم مذبور با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند و در واقع سه جرم سرقت و کلاهبرداری و خیانت در امانت همگی تصاحب مال دیگری بدون مجوز قانونی می باشند و به اعتبار چنین وجه تشابهی چنانچه اشاره شد و در آینده هم اشاره خواهیم نمود در دوره کلاسیک در نظام حقوقی رم عنوان واحد فروتوم را داشتند . اساساً هر یک از این جرائم به اعتبار نحوه تحقق و شیوه حصول نتیجه با یکدیگر متفاوتند و لذا در این مبحث برای تمیز و

تفکیک بهتر این جرائم از یکدیگر به بیان وجوه اشتراک و افتراق سرقت و خیانت در امانت با کلاهبرداری می پردازیم .

 

الف : تفکیک کلاهبرداری از سرقت

برای روشن شدن موضوع لازم میدانم در ابتدای بحث توضیحاتی در مورد بزه سرقت بیان بنماییم تا وجوه اشتراک و افتراق آن با کلاهبرداری بهتر مشخص شود . سرقت یکی از مهمترین جرائم علیه اموال و مالکیت اشخاص می باشد و از جمله جرائمی است که سابقه دیرینه در زندگی انسان دارد و می توان گفت پیشینه آن از هنگام شروع زندگی جمعی و گروهی و تحقق مفهوم مالکیت بود و همواره مورد تقبیح و مجازات بوده است این جرم به دلیل سهل تر بودن ارتکاب آن (در مقایسه با بزه کلاهبرداری ) و محسوس بودن منفعت حاصله از آن (در مقایسه با جرائم علیه اشخاص ) بخش اعظم جرائم ارتکابی در کشورهای مختلف را تشکیل می دهد و همین کثرت وقوع توجه خاص حقوقدانان را به ایجاب می کند حتی کاخ های فرمانروایان و پادشاهان بزرگ هم از سارقان در امان نبودند و اموال پادشاهان همواره مورد دستبرد واقع می شده است .

بنابراین حکام و فرمانروایان برای جلوگیری از هر نوع اقدام علیه اموال و منافع طبقه حاکمه قوانین سخت و مقررات دشواری وضع نموده بودند و استفاده کنندگان از اموال حکومتی را به 

5-1: اهداف تحقیق.. 8
6-1:فرضیات تحقیق.. 9
1-7 تعریف مفاهیم و اصطلاحات.. 10
1-7-1 جعل.. 10
تعریف قانونی جعل.. 10
1-7-2 سند.. 11
1-7-3 اسناد هویتی.. 12
1-7-4 جعل اسناد.. 12
1-7-5 کلاهبرداری.. 12
تعریف قانونی کلاهبرداری.. 13
1-8 ساختار تحقیق:.. 13
1-9موانع و مشكلات تحقیق.. 14
فصل دوم: مروری بر ادبیات پیشینه تحقیق.. 15
2-1 پیشینه تحقیق.. 16
2-2. تاریخچه سند.. 22
2-3انواع سند.. 23
2-3-1 اسناد رسمی.. 23
2-3-1-1انواع سند رسمی.. 23
2-3-2 اسناد عادی.. 24
2-3-2-1 انواع اسناد عادی.. 24
2-4 هویت و تعریف آن.. 25
2-4-1) تعریف لغوی هویت :.. 25
2-4-2 تعریف اصطلاحی هویت :.. 25
2-4-3 تعریف حقوقی هویت :.. 26
2-5 تاریخچه اسناد هویتی.. 26
2-5-1 در ایران قبل از اسلام.. 26
2-5-2 در ایران بعد از اسلام.. 27
2-6 تعریف اسناد هویتی.. 28
2-7 وجوه افتراق و اشتراك اسناد سجلی با اسناد هویتی.. 29
2-8 انواع اسناد هویتی.. 30
2-8-1 اسنادی كه فقط كاركرد هویتی دارند.. 31
2-8-1-1تاریخچه شناسنامه.. 32
2-8-1-2 تعریف شناسنامه.. 33
2-8-1-3 وضعیت فعلی شناسنامه.. 34
2-8-1-4كارت شناسایی ملی.. 34
2-8-1-5 تعریف شماره و كارت ملی.. 35
2-8-2 اسنادی كه علاوه بر كاركرد ویژه خود نقش هویتی نیز ایفاء می‌كنند. 35
2-8-2-1 گذرنامه.. 35
2-8-2-1-1 تاریخچه گذرنامه.. 36
2-8-2-1-2 تعریف گذرنامه.. 37
2-8-2-2 گواهینامه رانندگی.. 37
2-8-2-2-1 تاریخچه گواهینامه.. 37
2-8-2-2-2 تعریف گواهینامه.. 38
2-8-2-3 كارت پایان خدمت.. 38
2-8-2-3-1 تاریخچه كارت پایان خدمت.. 39
2-8-2-3-2 معافیت از خدمت وظیفه عمومی.. 40
2-8-2-4 مدارك شناسایی صنفی.. 40
2-9 تكنولوژی های پیشرفته اسناد هویتی.. 42
2-10 تكنولوژی كارت های هوشمند.. 43
2-10-1 انواع كارتهای هوشمند.. 43
2-10-1-1كارتهای برجسته .. 43
2-10-1-2 كارت های مغناطیسی.. 43
2-10-1-3 كارتهای الکترونیکی.. 43
2-10-1-4 كارتهای حافظه نوری.. 44
2-10-2 فواید كارت های هوشمند.. 44
2-11 تكنولوژی نقطه هوشمند.. 45
2-11-1قابلیت تكنولوژی نقطه هوشمند.. 45
2-12 تكنولوژی هولوگرام.. 45
2-12-1 تاریخچه هولوگرام.. 46
2-12-2 ویژگی های مهم هولوگرام.. 47
2-12-3 رده های امنیتی در هولوگرام.. 48
2-13-3-1گروه اول یا سطح امنیتی پایین: 48
2-13-3-2 گروه دوم یا سطح امنیتی متوسط: 48
2-13-3-3 گروه سوم یا سطح بالای امنیتی: 49
2-13 : تكنولوژی باركد.. 49
2-13-1 تاریخچه بارکد.. 49
2-13-2انواع بارکد.. 51
2-13-2-1 نماد EAN 13.. 51
2-13-2-2 نماد CODE 128.. 51
2-13-2-3 نماد EAN 128.. 52
2-14 جعل سند و استفاده از سند مجعول.. 53
2-14-1 تاریخچه جعل.. 53
2-14-1-1جعل در حقوق کیفری اسلام.. 53
2-14-1-2جعل در حقوق جزای ایران قبل از انقلاب.. 54
2-14-1-3جعل در حقوق جزایی ایران بعد از انقلاب.. 54
2-14-2تعریف و مفهوم جعل.. 55
2-14-2 -1مفهوم لغوی جعل.. 55
2-14-2-

2مفهوم اصطلاحی جعل.. 55
2-15 اركان تشکیل دهنده جرم جعل اسناد هویتی.. 56
2-15-1 ركن قانونی.. 56
2-15-2ركن مادی.. 58
2-15-2-1ساختن نوشته یا سند.. 59
2-15-2-2ساختن مهر و امضای اشخاص رسمی و غیر رسمی.. 60
2-15-2-3خراشیدن یا تراشیدن.. 61
2-15-2-4 قلم بردن.. 61
2-15-2-5 الصاق.. 62
2-15-2-6محو.. 62
2-15-2-7 اثبات.. 63
2-15-2-8 سیاه کردن.. 63
2-15-2-9 تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی آن 64
2-15-2-10 الصاق نوشته ای به نوشته ای دیگر.. 64
2-15-2-11 به کاربردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن.. 65
2-15-2-12ساختن مهر یا امضاهای اشخاص حقیقی یا حقوقی به قصد تقلب 66
2-16- ضررهای ناشی از جرم جعل.. 66
2-16-1 ضررهای مادی و معنوی فردی ناشی از جعل.. 66
2-16-2 ضررهای اجتماعی ناشی از جرم جعل.. 67
2-17 روشهای جعل در اسناد هویتی.. 68
2-17-1 ایجاد تغییرات در مندرجات سند و مشخصات دارنده آن.. 68
2-17-1-1تغییرات شیمیایی:.. 68
2-17-1-2تغییرات فیزیكی:.. 69
2-17-1-3 الحاق:.. 69
2-17-1-4 تعویض یكی از صفحات سند هویتی:.. 70
2-17-2 تغییر و جابجایی عكس.. 70
2-17-3 ارائه مدارك هویت و غیره :.. 71
2-17-4 دخل و تصرف در امهار روی سند :.. 71
2-17-5 ساخت و تكثیر سند:.. 72
2-18 جرم کلاهبرداری.. 73
2-18-1 تاریخچه كلاهبرداری.. 74
2-18-2 تعریف کلاهبرداری.. 75
2-18-3-عناصر تشكیل دهنده كلاهبرداری.. 77
2-18-3-1 ركن قانونی كلاهبرداری.. 77
2-18-3-2 ركن مادی جرم كلاهبرداری.. 77
2-18-3-2-1 رفتار مرتكب.. 78
2-18-3-2-2 شرایط و اوضاع احوال لازم برای تحقق جرم کلاهبرداری 79
2-18-3-2-3 حصول نتیجة مجرمانه.. 80
2-18-3-3 ركن روانی جرم كلاهبرداری.. 81
2-18-4 شیوه های كلاهبرداری با استفاده از اسناد هویتی جعلی 81
2-18-4-1 كلاهبرداری از طریق افتتاح شركت های واهی.. 81
2-18-4-2 افتتاح حساب های بانكی برای كلاهبرداری.. 82
2-18-4-3 جعل عنوان با مدرك شناسایی غیرواقعی و اخذ مال از طریق آن 83
2-18-4-4 كلاهبرداری از طریق وصول چك های بانكی.. 84
2-18-4-5 كلاهبرداری به منظور استفاده از امكانات ویژه دولتی 85
2-18-4-6 كلاهبرداری از طریق سوء استفاده از موقعیت اجتماعی قشر خاص 86
2-18-4-7 كلاهبرداری از طریق فروش اموال غیر با جعل مدراك هویتی 87
فصل سوم: روش تحقیق.. 88
3-1-مقدمه.. 89
3-2-روش تحقیق.. 89
3-3-جامعه آماری.. 90
3-4-نمونه و روش نمونه گیری.. 90
3-4-1-نمونه:.. 90
3-4-2-برآورد حجم نمونه.. 91
3-5-ابزارهای پژوهش.. 92
3-6-روایی پرسشنامه.. 92
3-7-پایایی پرسشنامه.. 93
3-8-شیوه جمع آوری اطلاعات.. 94
3-9-روش های تجزیه و تحلیل داده ها.. 94
3-10- ویژگی های منطقه مورد مطالعه.. 94
3-10-1- موقعیت و وسعت.. 94
3-10-2- ویژگی های آب و هوایی.. 96
3-10-3- ویژگی های انسانی اجتماعی.. 101
3-10-3-1– خصوصیات جمعیتی.. 101
3-10-3-2– نسبت جنسی و سنی جمعیت.. 102
3-10-3-3- وضعیت باسوادی.. 102
3-10-3-4- مذهب، گویش و زبان.. 103
3-10-3-5- مهاجرت.. 105
3-10-3-6- اشتغال.. 105
3-10-3-7- وضعیت اقتصادی.. 106
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل آماری.. 110
4-1-مقدمه.. 111
4-2-بررسی ویژگی های جمعیت شناختی گروه نمونه.. 111
4-3-آمار استنباطی.. 114
4-3-1- بررسی نرمال بودن توزیع جامعه.. 114
4-3-2- آزمون فرضیات پژوهش.. 115
فصل پنجم: نتیجه‌گیری.. 121
5-1- مقدمه.. 122
5-2- نتیجه گیری.. 122
5-3- نتایج فرضیات.. 122
5-4- پیشنهادات.. 124
فهرست منابع.. 136


فصل نخست: کلیات تحقیق

چکیده:
اسناد هویتی مدارکی هستند که برای شناسایی و احراز هویت افراد مورد استفاده قرار می گیرد و پنج سند همچون شناسنامه، گذرنامه، گواهینامه و کارت پایان خدمت و مدارک شناسایی صنفی مانند کارت های شناسایی اداره های مختلف را شامل می شود. این اسناد به لحاظ کارکرد های ویژه ای که دارند پایه و مبنای صدور سایر اسناد نیز قرار می گیرند و حایز اهمیت بوده و لازم است صحت مفاد و محتوای آنها رعایت شده و به صورت مجعول و غیر واقعی مورد استفاده واقع نشوند. اما علی رغم این اهمیت اسناد موصوف در معرض انواع تخلفات از جمله جعل قرار دارند. روش تحقیق در این پژوهش به صورت به صورت میدانی و توصیفی پیمایشی می‌باشد.
نتیجه تحقیق حاکی است در وقوع جرائم علیه اموال شناسنامه بیشتر از سایر اسناد هویتی مورد جعل قرار می گیرد و رابطه معنادار بین این موضوع وجود دارد. جابجائی عكس در اسناد هویتی متداول ترین شیوه جعل اسناد برای ارتكاب جرائم کلاهبرداری است، بین این موضوع رابطه معناداری وجود دارد. در مجموعه جرائم علیه اموال، اسناد هویتی مجعول بیشتر برای ارتكاب كلاهبرداری مورد استفاده قرار می‌گیرند که در شهرستان شهرکرد رابطه معناداری بین این موضوع وجود دارد.
واژگان کلیدی: جعل، سند، اسناد هویتی، جعل اسناد، کلاهبرداری، شناسنامه.

1-1 : مقدمه
در دنیای کنونی جرایم روز بروز متحول تر و متغیرتر نسبت به گذشته می شوند. در دنیای علم و تکنولوژی و فناوری جرایم شکل جدید و پیچیدگی به خود می گیرد. چنا نچه راه پیشگیری و مقابله در مسیر پویایی و توسعه قرار نگیرد جامعه بشری متضرر و نظم و امنیت مخدوش و آسایش عمومی مورد تعرض قرار می گیرد.گاهاً مشاهده می گردد که راههای پیشگیرانه قوانین مبارزه با جرایم در یک برهه زمانی ناکارآمد و ناتوان می گردد . قانون و راه پیشگیری موثر، نیاز به حیات و روح تازه ای دارد. در جامعه امروزی و گذشته علیرغم اینکه اکثریت افراد خود را مکلف به تبعیت قانون می دانند، متاسفانه در این میان افراد سود جو هستند که با عدول و سر پیچی از قانون و حتی نقض قوانین منافع خود را در آن می بینند. وقتی این سرپیچی شکل خاص مجرمانه وتناقص در برابر نظم و امنیت جامعه می گیرد برای دفاع از حقوق جامعه نیاز به واکنش های باز دارنده ای دارد که بتواند پدیده مجرمانه را مهار ساخته و کنترل کند.
در میان جرایم جعل اسناد مهمترین اثرگذاری را درجامعه علیه مالکیت و اموال و به تبع ثبات اقتصادی وسلب آسایش واعتماد مردم و امنیت اشخاص و اختلال در سازمانها و روابط جامعه دارد. بنابراین یکی از مسائل مهم حقوق کیفری است و جزء جرایم علیه آسایش عمومی است. کارشناسان معتقدند که درکشور ما استحکام و امنیت اسناد ضعیف بوده و دارای فقر امنیتی می باشد. امروزه به سادگی جعل و شبیه سازی اسناد ومدارک قابل تصور می باشد و جاعلان حرفه ای هر روز ابعاد تازه تری از جعل اسناد به نمایش می‌گذارند. مجرمین جعل وکلاهبرداری را نسبت به سایر جرایم به سرعت و سهولت مرتکب می‌شوند. میزان ارتکاب جعل وکسب منفعت رو به توسعه و پیشرفت است پیشگیری و حفاظت از اسناد و اتخاذ راهکارهای مناسب لزومی است در برابر سیل تهاجم جاعلین که با برنامه ریزی و دقت نظر مسئولین و محققین و کارشناسان امر به دست می آید. پیشرفت الکترونیکی درجامعه امروزی تهدید بسیار جدی در خصوص ارتکاب جعل با شیوه ها و تکنیک های جعل اسناد می باشد.
در این تحقیق با توجه به وسعت و گستردگی بحث جعل اسناد و تنوع جرائمی‌كه با استفاده از اسناد مجعول به وقوع می‌پیوندند ، شاخه ای از اسناد تحت عنوان اسناد هویتی ( مدارك و اسنادی كه برای احراز هویت و شناسایی افراد در جامعه كاربرد دارند ) را مورد بررسی قرار می دهیم و نقش آن را در جرم کلاهبرداری بیان می کنیم.
2-1 : بیان مسئله
یكی از عوامل مهم تنظیم روابط مختلف افراد جامعه با یكدیگر اسنادی است كه مردم به آن ها اعتماد دارند و اگر این اعتماد و اطمینان افراد جامعه نسبت به اسناد تنظیمی‌سلب شود ، امنیت و نظم اجتماعی و روابط اجتماعی آن جامعه با اخلال روبرو خواهد شد . بنابراین حفظ و رعایت صحت مفاد و محتوای آن ها جهت جلب اعتماد عمومی‌لازم و ضروری است. جعل یك سند با استفاده از آن ارتباط تنگاتنگی داشته و در حقیقت عمل جعل سند مقدمة بزه استفاده از سند مجعول است و مكمل هم محسوب می‌شود و جعل اسناد برای استفاده از آن بوده و جاعل در جعل سند هدف نهایی خود را كه بهره برداری از این سند مجعول است دنبال می‌كند. از جمله اسناد مهمی‌كه در هر جامعه ای كاربرد روزمره داشته و در كلیه نهادها و ارگانها و سازمانهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد اسناد هویتی هستند و این اسناد پایه و اساس صدور سایر اسناد در سازمان های دولتی و غیره از قبیل ادارات و مراجع رسمی، ثبتی و … قرار می‌گیرند(ریموند گسن، ترجمه مهدی كی نیا، 1375، صفحه 68)
بنابراین عدم دقت در جعلی بودن این گونه اسناد ممكن است سبب صدور اسناد صحیح دیگر می‌شود كه مورد سوء استفاده قرار گرفته و در تحقق جرائم مختلف موثر بوده و كشف و تعقیب كیفری مجرمین را هم با مشكل مواجه كند. با بررسی سوابق موجود در مراجع قضایی و انتظامی ‌مشخص می‌شود كه مجرمین حرفه ای و تبهكاران به عادت با شگردهای مختلفی از آسیب پذیری های اسناد هویتی كه دارای كاربردهای فراوانی هستند بهره گرفته و با جعل آنها جرائم مختلفی را كه عمدتاً جرائم مالی هستند مرتكب می‌شوند(نجفی ابرند آبادی،1383،ص19).
آگاهی متولیان امر از چگونگی نقش اسناد هویتی در وقوع جرائم علیه اموال برای اینكه بتوانند با این پدیده مبارزه اساسی و ریشه ای و موفق به شكل سازماندهی شده داشته باشند. اسناد هویتی مدارکی هستند که برای احراز هویت و شناسائی افراد به کار می‌روند و شامل ۶ سند، شناسنامه، کارت ملی، پایان خدمت یا معافیت از خدمت‌، گذرنامه و مدارک شناسائی صنفی مانند کارت‌های شناسایی ادارات دولتی را شامل می شود . این اسناد پایه و اساس سایر مدارک نیز قرار می‌گیرد و به همین لحاظ از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و در جامعه نیز از اعتبار خاصی برخوردار هستند و به لحاظ موارد فوق الذکر مورد توجه مرتکبین جرائم گوناگون خصوصاً جرائم علیه اموال ( کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت و چک پرداخت نشدنی ) قرار می‌گیرد و مرتکبین جرائم مذکور با جعل اسناد هویتی و با سوء استفاده از عملکردهای این اسناد به اهداف مجرمانه خود نائل می شوند. تنظیم اسناد هویتی بنام تك تك افراد جامعه جهت شناسایی آنان و برقراری نظم و انضباط و امنیت اجتماعی به عنوان یك نیاز به موازات پیشرفت جوامع انسانی احساس و اقدام به این امر شد . بنابراین تعرض به یك سند هویتی مثل شناسنامه نه تنها تعرض به حقوق صاحب آن و افراد دیگری كه قربانی اعمال بزهكارانه می‌شوند محسوب می‌شود، بلكه به لحاظ سلب اعتماد و اطمینان و اخلال در نظم و آسایش عمومی‌جامعه، اجتماع نیز از آن متضرر می‌شود. پس جامعه با اقدامات سركوبگرانه و با وضع قوانین كیفری درصدد مبارزه بر آمده و در این خصوص پیش بینی‌های لازم تا حدودی در قوانین كشور صورت گرفته است و با وجود وضع قوانین كیفری باز هم شاهد ارتكاب چنین جرائمی‌هستیم. اسناد هویتی در صورتی که جعل شوند می‌توانند علیه اموال یک تهدید جدی قلمداد شده به طوری که آثار این اسناد مجعول بعضاً به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم اموال منقول و غیر منقول را نشانه رفته و میتواند یک تهدید بزرگ علیه اموال صورت گیرد و از این اسناد و هویتی کلاهبرداری کلان را تحقق سازند. جرم كلاهبرداری از جرائم مركب است. به طور کلی كلاهبرداری را این گونه می‌توان توصیف كرد كه عبارتست از بردن مال دیگری با رضایت طرف مقابل همراه با متوسل شدن به وسایل متقلبانه . هر جرمی می‌توان توسط یك نفر به انجام برسد و هم می تواند توسط چند نفر به انجام برسد. كلاهبرداری نیز می توان توسط دو نفر یا بیشتر به انجام برسد كه حكم مشاركت در كلاهبرداری و همچنین حكم معاونت در كلاهبرداری را دارد كه در فصل های آینده به صورت مختصر توضیح داده شده است. كلاهبرداران برای انجام این جرم دارای یكسری ویژگی‌های خاص هستند كه آنها را از بقیه متمایز می گرداند. آنها دارای ظاهری موجه و فریبنده هستند و خود را افرادی قانون دان و حقوق دادن معرفی می كنند و دارای هوش و ذكاوت بالائی هستند. این افراد برای انجام كلاهبرداری از شیوه و شگردهای مختلفی استفاده می‌كنند. آنها برای انجام جرم كلاهبرداری از آگهی در مطبوعات استفاده كرده و مردم را به سوی خود فرا می خوانند. همچنین از اعتقادهای و باورهای مردمی نیز سوء استفاده كرده و در انجام دعانویسی و مالی و همچنین استفاده از لباس روحانی و مداعی مردم را فریب می دهند و مردم را نیز با هویت و عنوان جعلی و بداندازی و همچنین فروش مال متعلق به غیر را فریب می دهند و سایر شگردها و روشهائی كه روز به روز به تعداد آنها افزوده می شود. پلیس نیز برای جلوگیری از تحقق چنین جرمی اقدامات زیادی را انجام می دهد. پلیس با استفاده از رسانه های جمعی و روزنامه ها مردم را از این شیوه ها آگاه كرده و از تحقق جرم بعدی با همین شیوه جلوگیری می كند وهمچنین با تقویت پلیس تخصصی خود توانسته كه در مدت زمانی محدود اقدام به دستگردی چنین افراد كند. (شهریاری ، مجید ، بررسی و تحلیل جرائم اسناد سجلی ، پایان نامه كارشناسی ارشد ، دانشگاه شهید بهشتی ، سال 1379 ، ص 67)
در این پژوهش در نظر داشته که به صورت میدانی پژوهش فوق به روش تحلیلی- توصیفی انجام داده و از صاحب نظران و اهل خبره افسران جنایی آگاهی و تشخیص هویت با استفاده از ابزار پرسش نامه و مطالعه اسنادی پرونده های مورد نظر در شهرستان شهرکرد این کار را انجام نماییم.

آموزش پذیری حل مسئله//پایان نامه پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان
آموزش پذیری حل مسئله

هدف از آموزش حل مسئله را می‌توان به شیوه‌های گوناگون بیان کرد. یک هدف بسیار محدود آموزش مسئله، بهبود عملکرد یادگیرنده برای آزمون‌های ‌یاد داری است.

در چشم‌انداز وسیع‌تر، هدف آموزش حل مسئله بهتر کردن عملکرد فراگیرندگان در آزمون‌های انتقال آموخته‌ها است، یعنی آزمون‌هایی که مسائل غیرمعمول (مسائلی که دانش‌آموزان بیشتر حل نکرده‌اند) را در برمی‌گیرند. برای مثال آموزش مبتنی بر درک و فهم به دانش‌آموز یاری می‌کند برداشتی از ارزش مکانی داشته باشد. چنین استنباط و برداشتی فراگیرنده را قادر می‌سازد هر آنچه درباره‌ی جمع و تفریق اعداد دورقمی فراگرفته است به جمع و تفریق اعداد سه رقمی انتقال دهند. چشم‌انداز حاضر، آموزش انتقال یا آموزش برای انتقال[1] خوانده می‌شود

مایر[2] سه مسئله عمده در طراحی یک برنامه‌ی مؤثر برای حل مسئله را خلاصه کرده است. چه باید تدریس کرد؟ چگونه باید تدریس کرد؟ کجا باید تدریس کرد؟ نخست، حل مسئله را می‌توان به‌مثابه یک توانایی آموزش داد و آن را می‌توان از طریق کارآموزی و تمرین هم تقویت کرد؛ حل مسئله را می‌توان به‌مثابه یک مجموعه کوچک مرکب از چندین جزء مهارت نیز آموخت، دوم اینکه، حل مسئله را می‌توان با تأکید بر فرایند حل مسئله آن را تدریس کرد. سوم اینکه حل مسئله را می‌توان به‌مثابه یک مهارت عام آموخت. به دیگر سخن، می‌توان حل مسئله و مهارت‌های ویژه آن را نا وابسته به حیطه‌ای ویژه آموخت. ازاین‌گونه مهارت حل مسائل، فراگیرندگان می‌توانند در همه دروس بهره گیرند، دروسی، نظیر ریاضیات، علوم، مطالعات اجتماعی و نوشتن. نتایج پژوهشی نشان می‌دهد، زمانی که حل مسئله به‌صورت مؤثرتر تدریس می‌شود که تأکید بر روی مهارت‌های اساسی بیش از توانایی مستقل باشد یعنی بر فرایند بیش از نتیجه و بر حیطه‌ای خاص بیشتر از مجموعه‌های نا وابسته به زمینه یا بافت و یا حیطه‌ای خاص باشد، تأکید شود (آقازاده،1393: 157 تا 158)

2-1-12- چگونگی کنش و واکنش معلم نسبت به شاگردان در الگوی حل مسئله

کمک معلم به فراگیر ممکن است شامل تشخیص خطای منطقی در تفکر آن‌ها چون وجود تناقض، منابع غیرقابل استناد و نیز راهنمایی فراگیران در ارتباط دادن مسئله به زمینه پیشین باشد. شش ویژگی از اعمال و رفتار معلمان را که برای حل مسئله ضرورت دارد، مشخص نموده‌اند که عبارت‌اند از:

سؤال‌پیچ کردن و کمک به فراگیران جهت تشخیص مسئله؛
به وجود آوردن مسئله در محیطی که در آن بلافاصله داوری و قضاوت انجام نمی‌گیرد؛
ایجاد احساس مسئولیت در فراگیران، برای طرح‌ریزی و آزمون راه‌حل‌ها و تعیین اینکه چه اطلاعاتی ضروری هستند؛
فراهم‌سازی تسهیلات لازم جهت جمع‌آوری و اخذ اطلاعات توسط فراگیران؛
کمک به فراگیران در راهبردهای حل مسئله؛
پرهیز از اعمال‌نفوذ در دیدگاه‌ها، داوری‌ها و توصیف‌های حل مسئله فراگیران.
در مرحله ابداع،

فراگیران اطلاعات به‌دست‌آمده و موجود را، در جریان مسئله، مقایسه و نتایجی را استنتاج می‌کنند و در صورت لزوم آن را تغییر می‌دهند. آن‌ها به مهارت‌هایی چون تبدیل اطلاعات پیچیده به ساده و محدودسازی و حذف اطلاعات غیرضروری تسلط می‌یابند. ارزشیابی اندیشیدن (فراشناخت) یکی دیگر از عوامل اصلی این مرحله است. در مرحله سهیم‌شدن و بحث در یافته‌ها و روش کار با دیگران فراگیران فرایند فکری خود را بسط می‌دهند. درروند کنش و واکنش، اگر راه‌حل قابل‌قبول، مسئله جدیدی را در پی داشته باشد، در این صورت سؤالات پژوهشی جدید مطرح می‌شوند. ارزشیابی بیرونی (توسط دیگران) در استدلال‌های نادرست یا خطاهای طرح مسئله نیز می‌تواند به طرح سؤال‌های پژوهشی منجر شود. این مرحله فراگیران را قادر می‌سازد تا مهارت‌های خود را در حل مسئله افزایش دهند. (فتحی آذر، 1382: 315 تا 318)

در کلاس درسی که معلمان از راهبردهای یادگیری فعال استفاده می‌کنند، دانش‌آموزان به‌جای واسطه قراردادن معلم برای صحبت، به‌طور مستقیم با یکدیگر گفتگو و بحث می‌کنند و نیز برای خودشان تولید کارکرده و به مدیریت فعالیت‌هایشان اقدام می‌کنند. در چنین کلاس‌های درسی، معلم در مقام راهنمای یادگیری خدمت گذاری می‌کند. زمینه را برای استقلال در یادگیری فراهم آورده و به پرورش خلاقیت آنان یاری می‌کند. در کلاس‌های درس مبتنی بر راهبردهای فعال، یادگیری، معلمان کمتر به کتاب درسی تکیه می‌کنند؛ آنان کتاب‌های درسی را فقط در جایگاه یک مورد از اسناد اطلاعاتی معتبر تلقی می‌کنند تا حدود زیادی، مدارسی که از یادگیری فعال حمایت می‌کنند، انعطاف‌پذیری بیشتری نشان می‌دهند، به معلمان برای هدایت دانش‌آموزان آزادی عمل زیادی می‌دهند و آنان را مجاز می‌شمارند دروس مورد تدریس خود را با توجه به نیازها و پیش‌زمینه‌های خاص دانش‌آموزان سازمان‌دهی کنند. این مدارس باور دارند که کمک به دانش‌آموز برای کسب تسلط به مهارت‌های حل مسئله و استدلال تحلیلی دست‌کم پراهمیت‌تر از به یادسپاری اطلاعات و ارائه پاسخ‌های از پیش تعیین‌شده از سوی دانش‌آموزان است (آقازاده،1393: 152 تا 154)

[1]-Teaching for transfer

[2]-Mayer

پایان نامه مشتریان و انتخاب بانک:/بازاریابی خدمت
– خدمت و بازاریابی خدمت

بانک­ها باید مدیریت حل مشکلات و شکایات را در خود تقویت کنند، در عین حال باید به این توانایی نیز دست یابند که حوزه­های مساله­دار را شناسایی کنند و فرآیند­های نارضایتی از ارائه خدمات را قبل از آنکه اثرات گسترده­ایی را بر مشتریان بگذارد، به شیوه­ای مناسب برطرف سازند. بانک­ها باید به صورتی مستمر و فعال رضایت مشتریان خود را زیر نظر داشته باشند و این کار را به منظور دست یافتن به بینش و بصیرتی خاص برای برخورد مناسب با مشکلات و مسائل لاینحل و یا مسائلی که در رابطه با خدمات رسانی به وجود می­آید، به روشی آگاهانه به کار برند تا درنتیجه به موقع بتواند بر مبنای این داده­ها عکس العمل مناسب و قوی برای رفع مشکل از مجموعه خود نشان دهند.

مشتریان ناراضی می­توانند یک کسب و کار را نابود کنند. تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان داده است که مشتریان ناراضی احتمالا تجربیات بد خود را به ده تا بیست نفر منتقل می­کنند. این تعداد سه برابر افرادی است که مشتریان راضی، تجربیات خوب خود را به آن­ها انتقال می­دهند. پاسخ و عکس العمل بانک

به مسائل و مشکلات مشتریان اهمیتی حیاتی دارد. ادب و تواضع  و راحتی اطلاع رسانی در هر تماس نیز اصلی اساسی برای مشتریان است و در مجموع تاثیری معنا دار بر رضایت مشتریان دارد. هنگامی که مسائل و مشکلات مشتریان در زمان مناسب حل شوند دو نتیجه مثبت را به دنبال خواهد داشت:

انتظارات مشتریان از کیفیت خدمات مورد تاکید مجدد قرار می­گیرد.
شناخت و ادراک مشتری از بانک واضح و شفاف می­شود و مشتری به نحو چشمگیری، علاقه مند به ادامه فعالیت اقتصادی خود با بانک خواهد شد.
در فعالیت بانکداری اشتباه و لغزش امری اجتناب ناپذیر است اما اصل اساسی در کلیه فعالیت­های خدماتی حل مشکل مشتریان است که منجر به رضایت وفاداری آن­ها می­شود.

حل مناسب و درست مشکلات، مشتریانی می­آفریند که عملا وفادارتر از کسانی هستند که هیچ­گونه مشکلی با بانک نداشته­اند. ( پرس[1] و همکاران 1997، 73 )

[1] -Press

فهرست مطالب.. ‌و

چکیده 1

فصل اول. 2

1-1.. مقدمه. 3

3-1 ضرورت و اهمیت تحقیق. 6

1-4  اهداف تحقیق. 7

1-4-1 هدف کلی.. 7

1-5 فرضیه های تحقیق. 8

1-6 متغیرهای تحقیق. 8

1-6-1  متغیرهای مستقل. 8

1-6-2 متغیر وابسته. 8

شکل(1-1): مدل مفهومی تحقیق. 9

توسعه روندهای اجتماعی.. 12

جذابیت محتوا 12

بازاریابی الکترونیکی.. 12

2-1 مقدمه. 15

2-2 مبانی نظری تحقیق: 16

2-2-18 مزایای فناوری اطلاعات.. 55

2-2-19 ارتباطات در عصر اطلاعات رایانه‌ای.. 55

2-2-19-2 اینترانت.. 56

2-2-19-3 اکسترانت.. 56

2-2-19-4 پست الکترونیک… 57

2-2-19-5 ویدئو کنفرانس (تله کنفرانس) 57

2-2-19-6 سیستم‌های مشارکتی.. 58

2-2-19-7 ارتباط از راه دور. 58

2-2-20-2 دولت الکترونیک… 59

2-2-20-3 مزایای بالقوه دولت الکترونیک… 59

2-2-20-4  دلایل نیاز به دولت الکترونیک… 60

2-2-20-5 شهر الکترونیک: 61

2-2-21  بانکداری الکترونیک… 61

2-2-22  کار از راه دور. 62

2-2-23 سازمان مجازی.. 63

2-2-24 ادارات مجازی.. 63

3-1مقدمه. 68

3-2 روش تحقیق. 69

3-3 دامنه تحقیق. 70

روش نمونه گیری.. 71

3-4 روش تجزیه و تحلیل داده‌ها 71

3-5 روش و ابزار گردآوری داده‌ها 72

3-5-1 روش مطالعات نظری.. 72

3-5-2- روش مطالعات میدانی.. 72

3-7-3- آزمون کلموگروف- اسمیرنوف.. 77

5-1 مقدمه: 122

5-3 پیشنهادات.. 125

1-3-5 پیشنهادات مبتنی بر نتایج پژوهش: 125

4-5 محدودیتهای تحقیق. 129

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

 با ظهور و گسترش شبکه‌های بی‌سیم  ، امروزه نسل جدیدی از کاربردهای تجارت الکترونیکی تحت نام تجارت سیار  پدیدار شده است تلفن های همراه از پیش شرط های تجارت سیار هستند . در سالهای اخیر دیگر وسایل سیار از جمله وسایل دیجیتال شخصی نیز وارد بازار شده اند که  توانسته اند حجم معاملات سیار را گسترش دهند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی عوامل تاثیر گذار بر توسعه تجارت سیار در شهر کرمانشاه (مطالعه موردی : استفاده کنندگان گوشی تلفن همراه ) صورت گرفته است؛ این تحقیق بر حسب هدف یک تحقیق اکتشافی-کاربردی و از نظر نحوه­ی گردآوری داده­ها توصیفی _ پیمایشی می­باشد. بر این اساس نمونه­ا­ی مشتمل بر 384 نفر از شهروندان شهر کرمانشاه  به شیوه ی  تصادفی ساده  انتخاب گردید و مورد بررسی قرار گرفتند. مدل مفهومی تحقیق بر مبنای مطالعات نظری طراحی و بر مبنای آن پرسشنامه­ای محقق ساخته طراحی گردید، سپس داده­های جمع­آوری شده با استفاده از آزمون ضریب هم بستگی و مدل یابی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفت. نرم افزار مورد استفاده در این تحقیق spss, Amos می­باشد. نتایج بررسی نشان داد که هر یک از ابعاد تحقیق (به غیر از توسعه تکنولوژی اطلاعات ) بر توسعه تجارت سیار اثر مثبت و معناداری دارند. پیشنهاد می­شود سازمانها اهمیت استفاده از تجارت سیار در عصر حاضر را درک نمایند و به این موضوع به عنوان اولویت اول سازمانها توجه کنند و به طور کلی مدیران باید با شناخت دقیق از مفاهیم، زیرساختها  و موانع پیش رو و با استفاده از تجربیات موفق در این عرصه خود را برای رویارویی با این موج عظیم جدید که به سرعت در جهان در حال گسترش است مهیا کنند.

واژگان کلیدی: تجارت سیار،توسعه تجارت سیار،  تلفن همراه ، شهرکرمانشاه                                         
 

 

                        
                     
فصل اول
کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

1-1         مقدمه
   تجارت سیار را در واقع می توان تجارت الکترونیک بی سیم دانست، که روز به روز با توجه به گسترش تکنولوژی های ارتباطی بی سیم به شکل فزاینده ای گسترده تر می شود. تجارت سیار در واقع آغاز گر فصل جدیدی در تجارت جهانی است. آنچه که مسلم است در برخورد با هر پدیده نوظهور در عرصه علم و فن آوری ، اولین و اصلی ترین کار شناخت درست آن و بوجود آوردن درک کاملی از آن است . در کشور ما نیز چون تجارت الکترونیکی سیار پدیده ای نوظهور و تازه به نظر می رسد نیازمند آن است که از جنبه های مختلف مورد بررسی و شناخت قرار گیرد و چگونگی استفاده سریعتر و بهتر از آن مورد تحلیل و واکاوی قرار گیرد(داوری ،1386).

  با ظهور و گسترش شبکه‌های بی‌سیم، امروزه نسل جدیدی از کاربردهای تجارت الکترونیکی تحت نام تجارت سیار  پدیدار شده است. تجارت سیار از طریق هزاران ابزار موبایلی نظیر تلفن‌های همراه،‌ ابزارهای دیجیتالی شخصی(PDA)[1]، دفترچه‌های یادداشت دیجیتالی و حتی داشبوردهای بی‌سیم اتومبیل ها در جریان است(چینگمون، 2011)[2]. از این رو است که تجارت سیار را آغازگر فصلی جدید در تجارت جهانی میخوانند و راه حل های سیار را برای تمامی گروه های درگیر مفید عنوان می­کنند زیرا تجارت سیار تجارتی فراتر از مرزها است.
دولت ها و سازمان های امروزی برای ادامه بقای خود در این دنیای جدید باید خود را برای رقابتی سخت آماده کنند . چرا که عدم آمادگی برای تغییر و همسویی با این حرکت جهانی، پایانی جز حذف شدن از عرصه تجارت جهانی در پی نخواهد داشت. کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. مدیران باید با شناخت دقیق از مفاهیم، زیر ساخت ها و موانع پیش رو و با استفاده از تجربیات موفق در این عرصه خود را برای رویارویی با این موج عظیم جدید که به سرعت در جهان در حال گسترش است مهیا کنند.

بیان مسأله
  امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات محور توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشورهای مختلف قرار گرفته است. تجارت سیار یکی از نمودهای عینی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه‌های اقتصادی است. ظهور اینترنت و تجاری شدن آن در دهه‌های اخیر شیوه‌های سنتی تجارت را متحول نموده است. تجارت سیار انقلابی در شیوه‌ها و رویه‌های تجاری گذشته ایجاد کرده و سرعت و صرفه‌جویی را در بهترین وجه جامه عمل پوشانده است. در محیط الکترونیکی فاصله‌های جغرافیایی و محدودیت‌های زمانی و مکانی منتفی و مبادلات تجاری بر پایه اطلاعات الکترونیکی انجام می‌شود. تجارت سیار با رفع موانع فراروی تجارت بین‌الملل روند تجارت جهانی را تسریع می‌نماید. تجارت سیار از مزایا و پیامد‌های اقتصادی مهمی از قبیل گسترش بازار، کاهش قیمت منابع تولید، ارتقای بهره‌وری، کاهش هزینه‌های مبادلاتی، ایجاد اشتغال و کاهش تورم برخوردار بوده و در رشد درون‌زای اقتصادی نقش محوری دارد(میرحسینی و همکاران، 1391).

   ما در دنیای امروز شاهد استفاده روز افزون از فناروی اطلاعات در زندگی شخصی و کاری خود هستیم. تلفن همراه به عنوان یک وسیله ارتباطی به سرعت راه خود را در میان کسب و کارها باز کرده است . استفاده روزافزون از اینترنت در کسب و کارها تحت عنوان تجارت الکترونیک، شاخه­ای جدید با نام تجارت سیار را به وجود آورده است در عصر حاضر پیشرفت فناوری و توسعه فناوری­های بسیار منجر به شکل گیری نوع جدیدی از تجارت الکترونیکی تحت عنوان تجارت سیار شده است و در تاریخ فناوری، هیچ پدیده‌ای امکانات و هیجانات تکنولوژی بی‌سیم را نداشته است. در واقع قرن 21 پلی است بین داستانهای علمی‌ـ تخیلی و تجلّی عملی آنها؛ آن هم با سرعتی نفس‌گیر. تکنولوژی ارتباطات بی‌سیم در همه وجوه و جوانب زندگی از جمله تجارت و بازرگانی نفوذ کرده است. به منظور حداکثر بهره‌برداری و آماده باش لازم برای آینده‌ای که ارتباطات در آن از طریق تکنولوژی‌های بی‌سیم انجام خواهد گرفت، آگاهی هر چه بیشتر در این زمینه، حیاتی به نظر می رسد. تجارت سیار فرصتهای بسیاری را به منظور ایجاد رابطــه فرد به فرد با مشتریان در دنیای تجارت الکترونیک ایجاد کرده است(دعائی و همکاران،1387).

   تجارت سیار در واقع استفاده از فناوری­های بی سیم به منظور فراهم نمودن خدمات شخصی، مکان محور و آسان برای مشتریان ، کارمندان و شرکا است . ارزش اطلاعات و دسترسی هر زمانه و هرمکانه آن نه تنها توسط کشورهای پیشرفته صنعتی درک و به کار گرفته شده است بلکه کشورهای در حال توسعه نیز به اهمیت این موضوع برای حرکت به سوی پایدار پی برده اند. همانگونه که تجارت الکترونیک ، تجارت را آسان  می سازد تجارت سیار نیز به کمک ویژگی بی سیم بودن خود و با از بین بردن موانع مکانی بیشتر ، تجارت الکترونیکی را تسهیل می نماید(برترند و دیگران ، 2001)[3].

تجارت سیار[4]، همان تجارت الکترونیک از طریق فناوری های بی سیم است و در واقع جدید ترین نوع تجارت نوع تجارت الکترونیک محسوب می شود گرچه این تجارت هنوز در مراحل آغازین خود به سر می برد ولی تا به حال رشد فزاینده ای داشته است جامعه ما با پیشرفت فناوری در سالهای اخیر؛ شاهد رشد تجارت سیار بوده و همچنان گسترش آن را در سالهای آتی انتظار داریم. سرویس های مختلف تلفن های همراه هر روز ارزانتر و سریعتر و دستگاه های تلفن همراه کوچکتر، کاراتر و ارزانتر از گذشته به بازار عرضه می شوند که به خلق کارکردهای جدیدی منجر خواهد شد. علی رغم گسترش تعداد استفاده کنندگان از تلفن همراه در ایران، استفاده از این فناوری در امور تجاری و کسب و کار همچنان در سطح محدودی به سر می برد.  در حال حاضر تبلیغات با استفاده از سرویس پیام کوتاه[5]، پرداخت قبوض با استفاده از سیستم بانکداری سیار در مقیاس محدود توسط کاربران استفاده می شود. ایرانسل به عنوان سومین اپراتور فعال در ایران سرویس پیام چند رسانه ای[6] و سرویس اینترنت سیار[7] را برای برای اولین بار به ایرانیان ارایه کرده است. با وجود جمعیت 75 میلیونی که در پهنه وسیعی در سراسر ایران گسترانیده شده است، کاربردهای تجارت سیار همچنان محدود بوده که بنابراین در این پژوهش برآنیم که به شناسایی عواملی که بر توسعه تجارت سیار تاثیر می گذارند بپردازیم.

1-3         ضرورت و اهمیت تحقیق
    رشد سریع تکنولوژی ارتباطی بی‌سیم باعث نفوذ هر چه بیشتر اینترنت و تجارت سیار شده است. آگاهی از ادراکات و مقبولیت تجارت سیار توسط مشتریان اهمیت بالایی دارد. تجارت سیار نیز مانند تجارت الکترونیک باعث افزایش حجم معاملات، سود و درآمد خواهد شد، اما باوجود این مزایا، هنوز آگاهی نداشتن کاربران و فقدان ساختارهای زیربنایی تکنولوژیک به صورت مانعی برسر راه تجارت سیار و پذیرش آن عمل می‌کنندتجارت سیار به عنوان یکی از مهمترین بخش های سرمایه­گذاری و کاربرد تکنولوژی اطلاعات کسب  و کارها در نظر گرفته شده است. بازارتکنولوژی سیار در چند سال گذشته رشد چشم گیری داشته است و این امر منجر به پدیدار شدن فرصتهای جدیدی برای رشد تجارت سیار شده است . تلفن های همراه از پیش شرط های تجارت سیار هستند . در سالهای اخیر دیگر وسایل سیار از جمله وسایل دیجیتال شخصی نیز وارد بازار شده اند که  توانسته اند حجم معاملات سیار را گسترش دهند. هنگام بررسی تجارت سیار و کاربردهای آن دو مشخصه اصلی جلب توجه می نماید قابلیت حرکت و دسترسی بالا .قابلیت حرکت به توانایی انجام هر زمانه  تراکنش های کسب و کار بوسیله دستگاه همراه کاربران اشاره دارد و دسترسی یعنی کاربران در هر زمان به کمک دستگاه های همراه خود در دسترس خواهند بود(نقی و دیگران[8]، 2005).
   تجارت سیار، همان تجارت الکترونیک از طریق فناوری بی سیم است و در واقع جدیدترین نوع تجارت الکترونیک محسوب می شود.گر چه این تجارت هنوز در مراحل آغازین خود بسر می برد ولی تا به حال رشد  زیادی داشته است.این تجارت باعث خواهد شد که کاربران به اطلا عات حساس تجاری و نیز توانمندی های ارتباطی در هر مکان و زمان، دست یابند( یانگ،  2005)[9].

تجارت سیار دارای پتانسیل ارائه خدمات تجاری و تفریحی به مشتریان در محیط های بی سیم می باشد پیشرفت های فنی دستگاه های محاسباتی و ارتباطاتی قدرتمندی نظیر کمک رسان دیجیتال شخصی و تلفن همراه را در اختیار کاربران نهاده است این نوع از اینترنت سیار با سرعت بالایی در حال گسترش است و پیشی گرفتن آن از اینترنت کامپیوتر های رومیزی در آینده ای در نزدیک دور از انتظار نیست( کیم و

1-2 بیان مساله. 4

1-3 ضرورت و اهمیت.. 6

1-4 اهداف تحقیق. 9

1-4-1 هدف اصلی.. 9

1-4-2 اهداف فرعی.. 9

1-5  سؤالات تحقیق. 9

1-6 فرضیه های پژوهش… 10

1-7 مدل مفهومی پژوهش… 10

1-8 قلمرو تحقیق. 11

1-8-1 قلمرو مکانی.. 11

1-8-2  قلمرو زمانی.. 11

1-8-3  قلمرو موضوعی.. 11

1-9 استفاده کنندگان از نتایج تحقیق. 12

1-10 تعریف نظری وعملیاتی متغیر ها 12

1-1-10 تعریف نظری متغیر ها 12

2-1-10 تعریف عملیاتی متغیر ها 14

 

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه. 17

2-2 تعاریف توانمند سازی: 18

2-3 مفاهیم توانمندسازی.. 22

2-4 تاریخچه توانمند سازی.. 24

2-4-1 عصر ماشین.. 25

2-4-2 اواخر دهه 1700 و اوایل دهه 1800 :صنایع بومی و سیستم کارخانه. 25

2-4-3 اواسط دهه 1800 و اوایل دهه 1900:عرصه مدیریت علمی.. 26

2-4-4 اواسط دهه 1900:عصر سیستم. 27

2-4-5  دهه 1970 و 1980 :نیاز به تغییرات بنیادین.. 27

2-4-6 دهه 1990 :سازمانهای امروزی و توانمند کننده 28

2-5 اهمیت و ضرورت توانمندسازی منابع انسانی.. 28

2-6  اهداف توانمندسازی.. 31

2-7 ویژگیهای سازمانهای توانمند. 32

2-8 ویژگیهای کارکنان در یک سازمان توانمند. 33

2-9 رویکردهای توانمند سازی.. 35

2-10 عوامل مؤثر بر توانمند سازی.. 37

2-10-1 تفویض اختیار. 37

2-10-2 دسترسی به اطلاعات.. 37

2-10-3 آموزش… 38

2-10-4 شیوه رهبری.. 38

2-10-5 مسئولیت.. 39

2-10-6 خود تعیینی ( حق انتخاب ) 40

2-10-7 مؤثر بودن شغل. 40

2-10-8 کفایت نفس ( شایستگی ) 41

2-10-9 معنی دار بودن شغل. 42

2-10-10 اعتماد. 42

2-10-11 غنی سازی شغل. 43

2-10-12 مشارکت.. 43

2-11 ارکان توانمند سازی.. 46

2-11-1 مشارکت همگانی در اطلاعات.. 47

2-11-2 ایجاد خود مختاری با تعیین مرز و حدود. 51

2-11-3 جایگزینی تیم ها به جای سلسله مراتب.. 55

2-12 ابعاد توانمند سازی.. 57

2-13 مزایای توانمند سازی.. 61

2-14  هزینه های توانمندسازی.. 62

2-15  روش های توانمندسازی کارکنان. 63

2-16  دا مهای توانمندسازی.. 64

2-17 موانع توانمند سازی کارکنان. 66

2-18  توانمند سازی از دیدگاه قرآن. 66

2-19 پیشینه پژوهش… 67

 

فصل سوم:روش شناسی تحقیق

3-1 مقدمه. 71

3-2  روش پژوهش… 71

3-3 جامعه آماری.. 72

3-4 نمونه آماری.. 72

3-5 ابزار تحقیق. 73

3-6 روایی و پایایی پرسشنامه. 75

3-6-1 تعیین اعتبار( روایی) پرسشنامه. 75

3-6-2  تعیین پایایی( قابلیت اعتماد) پرسشنامه. 75

3-7 روش گردآوری داده ها 77

3-8  متغیرهای تحقیق. 78

3-9تجزیه و تحلیل آماری.. 78

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه. 80

4-2 توصیف داده های جمعیت شناختی.. 81

4-2-1 جنسیت.. 81

4-2-2 تاهل. 82

4-2-3 سن.. 83

4-2-4 سابقه کار. 84

4-2-5 تحصیلات.. 85

4-3  تحلیل یافته. 86

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه. 101

5-2 نتایج تحقیق. 101

5-3 پیشنهادات.. 107

منابع فارسی.. 110

منابع انگلیسی.. 112

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل مختلف بر توانمند سازی کارکنان می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی است که جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای تدوین پیشینه تحقیق و مبانی نظری آن از روش کتابخانه ای استفاده گردیده است. جامعه ی آماری این پژوهش کلیه کارمندان بانک ملی شهرستان کاشان است، نمونه مورد نظر برای این پژوهش از طریق جدول مورگان127 نفر  به دست آمد که برای سهولت و اعتبار بیشتر 130 نفر درنظر گرفته شد .  برای جمع آوری داده ها پرسشنامه توانمندسازی اسپریتزر و پرسشنامه محقق ساخته ی عوامل موثر بر توانمندسازی کارکنان بر روی آزمودنی ها اجرا شد.در این تحقیق 10 فرضیه مورد بررسی قرار گرفت که به بررسی تاثیر عواملی همچون : تفویض اختیار ، تیم سازی ،فراهم نمودن اطلاعات ، داشتن اهداف روشن ، نظام پادش دهی ، ساختار سازمانی ، استقلال ، دسترسی به منابع ، ارزیابی عملکرد و آموزش بر توانمندسازی پرداخته شده است . تحلیل داده ها نشان داد با توجه به  مقادیر به دست آمده از داده های آماری کلیه فرضیات تحقیق تایید شده و بااستفاده از روش Topsis مشخص شدکه موثرترین عامل بر توانمند سازی کارکنان آموزش می باشد و کمترین تاثیر را ارزیابی عملکرد بر توانمند سازی کارکنان دارد . علاوه بر این داده های بدست آمده از t-test  نشان داد که جنسیت و تاهل هیچ تاثیری بر توانمندسازی کارکنان ندارد .

کلمات کلیدی : توانمند سازی کارکنان ،عوامل موثر بر توانمندسازی

مقدمه

امروزه شکاف میان ملت­ها و جوامع دانایی و نادانی است. بنابراین چالش اصلی، چالش نیروی انسانی دانا و تواناست. نیروی انسانی به عنوان مهمترین، گران­ترین و باارزشمندترین سرمایه و منبع سازمانی محسوب می­شود. انسان تنها عنصر ذی شعوری است که به عنوان هماهنگ کننده سایر عوامل سازمانی، نقش اصلی را در میان کلیه‌ی عوامل دارد. می­توان به سادگی بیان نمود که بدون افراد کارآمد، دستیابی به اهداف سازمانی غیر ممکن است. از این رو، منابع انسانی، نقش اساسی در رشد و پویایی و بالندگی و یا شکست و نابودی سازمان­ها دارد. مفهوم توانمندسازی کارکنان،  در دهه 1990 توجه بسیاری از دانشگاهیان، پژوهشگران و دست اندرکاران مدیریت را به خود جلب کرده بود. توانمندسازی کارکنان به عنوان یک مفهوم نظری تاثیر زیادی بر اثر بخشی سازمان و مدیریت و ابتکار سازمانی دارد. توماس و ولتهوس[1] (1990) اعتقاد دارند که کارکنان توانمند در کنترل و انجام وظایف انعطاف پذیری بیشتری دارند. آنها در پاسخ به مسایل و فرصت‌ها، وظایف جدید را شروع     می­کنند و موانع را برطرف می­سازند، در نتیجه در برخورد با مسائل و مشکلات، انگیزش آنها تقویت می­شود.

توانمندسازی مفهومی مبهم و  متفاوت داشته و افراد مختلف بر اساس  ویژگی های خود از آن برداشت متفاوتی دارند .این مفهوم برای نخستین بار در دهه 1990 توجه بسیاری از صاحبنظران را به خود جلب نمود . از نتایج توانمندسازی کارکنان میتوان به بهبود رضایت شغلی و رضایت مشتری اشره کرد . برای اجرای موفق توانمند سازی به تغییر فرهنگ سازمانی نیاز است . توانمند سازی به عنوان یک مفهوم ذهنی تاثیر به سزایی در بهره وری سازمان و اثربخضی آن داردو با اجرای آن کارکنان در کنترل و انجام وظایف خود از انعطاف بیشتری برخوردار هستند( سعید صالحی زاده ) .

 بر سر راه توانمند سازی موانع و مقاومت های زیادی وجود دارد هنر مدیریت عالی سازمان این است که این مقاومتها را شکسته و توانمندسازی را با یک فرایند منطبق با اهداف سازمان و منطبق با نظام های درون سازمانی و همچنین سازگار با ساختار سازمانی  در کالبد سازمان که منابع انسانی آن است به بهترین نوع ممکن نهادینه نماید. با توجه به پیچیدگیهای محیط بیرونی سازمان و رشد فزاینده تکنولوژی و بساری عوامل دیگر تنها سازمانهای از این رهگذر قادر به عبور  به سمت اهداف سازمانی هستند که بتوانند برنامه های توانمند سازی را به خوبی اجرا نمایند و این اهمیت این موضوع را دو چندان می نماید .

1-2 بیان مساله

با نگرش به نقش مهم بانک در امور اقتصادی جوامع امروزی و همچنین ارتباط متقابل و تنگاتنگ این نهادها با دیگر بخش های اقتصاد و خدمات رسانی آنها در حیطه گسترده ای از افراد و اقشار مختلف جامعه ، توانمند بودن کارکنان برای کارایی فعالیت های بانکی ضرورت می یابد .

سازمان ها برای مقابله با تهدیدهای محیطی و استفاده از فرصت های احتمالی ، ناچارند که ظرفیت ها و توانمندی های درونی خود را شناخته، نقاط ضعف را ترمیم و نقاط قوت خود را تقویت کنند . دنیسون[2]  (به نقل از،یلماز[3] و ارگون[4] ۲008)  چهار ویژگی فرهنگی مهم ؛ یعنی ، درگیری، هماهنگی، انطباق پذیری و رسالت را به عنوان تناقض ها یی دانسته است که سازمان های مدرن را برای عملکرد مؤثر تحت تأثیر قرار می دهند . از سوی دیگر، توانمند سازی به حرکت از نظام تصمیم گیری سلسله مراتبی از سوی مدیران ، به نظام کاهش سلسله مراتبی کنترل و تصمیم گیری از سوی رده های پایین اشاره دارد؛ چنانکه اسبورن[5] وگیلبر[6] (به نقل از شلتون[7] ۲۰۰۲)  بهترین راه برای کاهش دیوان سالاری را تأکید بر تقاضای مشتر ی، به جای تقاضای مدیریت و از طریق توانمند سازی کارکنان می دانند .

به زعم جعفری قوشجی( به نقل از مقیمی ، مهرام، سعیدی رضوانی و آقامحمدیان، ۱۳۸۷) سازمان ها نباید در انتظار موج باشند، بلکه باید خود منبع موج و تحول بوده، در جهت بهبودی خود بکوشند . وجود تغییرات سریع ، پیشرفت های تکنولوژیک و رقابت های آشکار و پنهان در دنیا، اهمیت و ضرورت توانا سازی را بیش از پیش آشکار ساخته است . توان افزایی ، یک تکنولوژی مؤ ثر و پیشگام است که هم برای سازمان ها ، مزیت راهبردی و هم برای کارکنان ایجاد فرصت می نماید و ابزار مشارکت اعضای گروه ها در کامیابی و ناکامی سازمان است.

امروزه منشا اصلی مزیت رقابتی در تکنولوژی نهفته نیست ، بلکه در فداکاری ، کیفیت تعهد و توانایی نیروی کار ریشه دارد. از مهمترین منابع یک سازمان می توان به نتایج حاصل از تحرک و خلاقیت کارکنان آن اشاره نمود و توانمند سازی محرک جدید این محیط کاری در حال رشد است . انسان به عنوان رکن اساسی توسعه سازمانی ، در چارچوب فعالیتهای گروهی و سازمانی خود ایفاگر نقش مهم و پراهمیت است.  

توانمندسازی کارکنان یکی از ابزارهای  مؤثر برای افزایش بهره وری کارکنان واستفاده بهینه از ظرفیت ها و تواناییهای فردی وگروهی آنها در راستای اهداف سازمانی است . سازمانها امروزه تحت تأثیر عواملی از قبیل افزایش رقابت جهانی ،دگرگونیهای ناگهانی،نیاز به کیفیت وخدمات پس از فروش،وجود منابع محدود و … زیر فشارهای زیادی قرار دارند . پس از سالها تجربه دنیا به این نتیجه رسیده است که اگر سازمانی بخواهد در امور کاری واقتصاد خود پیشتاز باشد ودر عرصه رقابت عقب نماند باید از نیروی انسانی متخصص،خلاق وباانگیزه بالا برخوردار باشد . منابع انسانی اساس ثروت واقعی یک سازمان را تشکیل می دهد . تواناسازی ظرفیت‌های بالقوه ای را برای بهره برداری از سرچشمه توانایی انسانی که از آن استفاده کامل نمی شود، در اختیار می گذارد.کارکنان توانمند و دارای هدف در بهسازی مستمر سازمان‌ها مهمترین نقش را ایفا می کنند و سرمایه های بی بدیلی برای پیشرفت و تعالی می باشند(همان) .

حال با توجه به اهمیت فزاینده توانمندسازی در رسیدن به اهداف سازمانی و کارایی آن ،در این تحقیق سعی شده است که به برسی عوامل موثر بر توانمند سازی کارکنان بپردازیم  و سپس با استفاده از روش  topsis به رتبه بندی این عوامل بپردازیم.

1-3 ضرورت و اهمیت

جایگاه جریمه روزانه//پایان نامه جایگزینهای  کیفر حبس
ضمانت اجرای پرداخت نکردن جریمه روزانه، حبس به ازای باقیمانده روزهای پرداخت است. برای نمونه در فرضی که درآمد روزانه شخص 8000تومان بوده و به علت ارتکاب جرم مستوجب مجازات حداکثر تا 6  ماه حبس تحت تعقیب قرار گرفته شده، درصورتی که دادگاه خواستار تعیین جریمه روزانه به منزله یکی از مجازات اجتماعی باشد، ابتدا 4/1 درآمد روزانه (یعنی 2هزار تومان) را بطور ثابت معین کرده و در وهله بعد، روزهای پرداخت را مشخص می کند که در این مورد حداکثر 180 روز است. حال در صورتی که در این فرض دادگاه 120روز را تعیین کرد، حاصل ضرب یک چهارم درآمد روزانه در روزهای پرداخت 240هزارتومان خواهد بود که محکوم علیه به مدت سه ماه آن را ماهانه پرداخت می کند. ولی درصورتی که شخص در ماه سوم بدون عذر موجه جزای نقدی را نپردازد ، باقیمانده روزهای پرداخت 60 روز است که این مدت را در حبس سپری خواهد کرد.

2-5-2-2-1-2- جایگاه جریمه روزانه در حقوق کیفری ایران[1]
در خصوص جزای نقدی روزانه همانند دوره مراقبتی، متاسفانه در حقوق کیفری ایران از بدو قانون گذاری ( سال 1304) تا به حال، هیچ گونه

مقرراتی به تصویب نرسیده است.

تهیه کنندگان لایحه «مجازات های اجتماعی» برای اولین بار در ایران به مجازات جزای نقدی روزانه اشاره داشتند.

تهیه کنندگان لایحه مذکور با قتباس از حقوق سایر کشورها مقرراتی را راجع به جریمه روزانه وضع کردند که در مباحث قبلی به اکثر آن قواعد و مقررات نیز اشاره داشتیم.

جریمه روزانه در م 63 ق. م. ا جدید 1392 لحاظ شده است که یکی از جایگزین‌های کیفر حبس است.

م 84 ق . م . ا جدید میزان جریمه روزانه و شرایط آن را مقرر می دارد. جزای نقدی روزانه عبارت است از  تا  درآمد روزانه محکوم . . . )

 

 2-5-2-3- خدمات عمومی[2]
مجازات خدمات عمومی یا خدمات عام المنفعه به عنوان یکی از کیفرهای مستقل جامعوی و جایگزین مجازات حبس در برخی موارد- در اکثر کشورها پذیرفته شده است. این کیفر نه تنها فاقد خطرات و معایب زندان است بلکه باعث ارتقای رشد اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تربیتی نیز می شود.

انجام خدمات عمومی(کار) از سوی محکوم، مترادف با بیکاری و کار اجباری نبوده، بلکه در جهت بازپروری و اصلاح محکوم علیه از رهگذر جلوگیری ازآثار منفی محکومیت به زندان، بهره گیری از ظرفیتهای باز پروری، اشتغال به کارهای عام المنفعه و نیز جبران خسارتهایی که مجرمان به واسطه ارتکاب جرم به اجتماع وارد کرده اند، است.

2-5-2-3-1- تعریف خدمات عمومی
نام دیگر خدمات عمومی، « خدمات عام المنفعه » و « خدمات اجتماعی » است که از لحاظ معنی و مفهوم با هم مترادف اند.

خدمات عمومی یکی از انواع مجازات­های اجتماعی و جایگزین مجازات حبس است و عبارت است از انجام کاری به نفع جامعه و به نحو رایگان.

ماده 16 لایحه مجازات های  اجتماعی مقرر می دارد: « خدمات عمومی خدماتی است که محکوم علیه بدون دریافت مزد به دستور دادگاه به نفع جامعه انجام می دهد. »

[1] – همان ، ص 153

[2] – همان ، ص 154

این خود ما هستیم که تصمیم می گیریم زندگی را چگونه ببینیم و در برابر اتفاقات روزانه زندگی چه عکس العملی داشته باشیم. عوامل متعددی وجود دارد كه زمینه ساز مثبت اندیشی بوده و در بروز آن مؤثرند كه از مهم ترین آنها، حسن ظن به خدا و مردم می باشد كه در آیات قرآن سفارش فراوانی نسبت به آن شده است.كه البته عوامل فراوانی وجود دارد كه در ایجاد این حُسن ظن به خدا و مردم مؤثرند و هم چنین موانعی هم وجود دارد كه مانع از مثبت اندیشی است، آیات قرآن كریم نگرش مثبت را تأیید كرده و از منفی بافی پرهیز داده اند و تأثیر آن را در استحكام خانواده ، رشد و تعالی جامعه و اثرات فردی افراد، متذكر شده اند.

فصل اول-کلیات تحقیق

1-بیان مساله
موفقیت در کار و زندگی متأثر از نوع نگرش انسان به خود و جهان پیرامون است. این نگرش می‌تواند بد بینانه یا خوش بینانه باشد. در نگرش بد بینانه جهان سراسر شر محض است و طبیعی است که انتظار موفقیت فرد نزدیک به صفر است. اما بر اساس نگرش خوش بینانه، فرد جهان هستی را خیر محض می‌پندارد. آیات قرآن کریم و سخنان اهل بیت (ع) این نوع نگرش را تأیید می کند. با این نگرش موفقیت فرد به شدت افزایش پیدا می کند. یک انسان اهل قرآنی می‌داند که با کمک خدا شکست هیچ گاه مفهوم و معنایی نخواهد داشت. تفکر مثبت نیازمند تلاش و سخت کوشی است. مثبت اندیشی زمینه سازافزایش معرفت الهی است وازرهگذر معرفت الهی رفتار وکردار انسان تصحیح خواهدشد .مثبت اندیشی ازطریق معرفت الهی که به انجام عمل نیک واخلاق پسندیده می انجامدموجب رستگاری فرد وبهبود روابط او می شود ، بنابراین مثبت اندیشی های برگرفته ازقرآن ما را درافزایش معرفت و بهبودعمل وتعالی اخلاق یاری می رساند که ازرهگذر آنها به سمت جامعه ی توحیدی و روابط پسندیده در آن روی آورده خواهد شد. در واقع مثبت‌اندیشی همراه با عمل کردن است که ثمر می‌دهد، و نیز با قدرت اراده می‌توان باورهای غلط ذهنی خود را تغییر داده، و با تلاش هدفمند، با ایمان به خداوند تحولات اساسی در مسیر زندگی ایجاد نمود ( توانایی و سلیم زاده، 1391).
. در بررسی متون اسلامی، به ویژه قرآن کریم، به نظر می‌رسد اغلب تأکیدها بر خوبی‌ها و نقاط قوت افراد است؛
آن‌جا که خداوند می‌فرماید: «از روح خود در او دمیدم» ( سوره حجر، آیه 29). «به درستی که انسان را در زیباترین هیأت آفریدم»( سوره تین، آیه 4). بنابراین از متون اسلامی و روایات معتبر چنین برمی‌آید که در اسلام به مثبت اندیشی توصیه فراوان شده و بر یادآوری نکات مثبت خود و دیگران تأکید گردیده است (صائمی، 1385).
بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است .درآیاتی چون افلاتعقلون….افلایتدبرون….انسان را به اندیشیدن وتفکروتعقل درقالب جملات خبری ؛استفهامی،ایجابی وحتی جملات نهیی قابل دریافت میباشد که مارا به تعقل وتدبر دعوت می کند،راه صحیح وجنبه های مثبت را نشان می دهد.که آثارش رادرسه بعد؛ بهبودمعرفت واخلاق واعمال می توان مشاهده کرد.
بامطالعه آیات قرآن وتعمق درمفاهیم آن چنین دریافت می شود که قرآن انسان را به مثبت گرایی دعوت می نمائیدوبرای این منظورازعبارت وجملات مختلف استفاده شده است که می توان فراز آن را درتشویق انسان به تعقل وتفکروتدبروتذکرملاحظه نمود

که بی شک بااندیشیدن وفکرصحیح داشتن که بارمثبتی برای زندگی انسان باخداداردرابرای بهبودمعرفت انسانی وعملکرد خوب انسان ورشداخلاقی وی نقش آفرین باشد.
دراین پژوهش می خواهیم به این موضوع به نگرش دقیق پرداخته واثرمثبت گرایی رابانگاه به آیات قرآنی در زندگی کمال جویی انسانی درابعادمعرفتی وعملکردرفتار مناسب واخلاق پسندیده ارزیابی وموردتحلیل قراربدهیم در این رابطه سوالات زیردغدغه ای است که برای پاسخ آن این پژوهش بکارخواهدآمد.
دربارة مثبت اندیشی تاكنون مطالعة علمی و مدوّنی صورت نگرفته است. در حالی كه منابع اسلامی، زمینه‌‌های مناسبی برای انجام چنین مطالعه‌های هستند. هدف اصلی شیو‌های توصیه شده در قرآن، یاری رساندن به انسان، به منظور برخورداری از روح و روان سالم است تا بتواند با توسل به بهترین راه‌‌های ممكن، با مشكلات مقابله كند و با امید به الطاف بیكران الهی به آرامش نایل آید. نگرش صحیح نسبت مسائل و ناكامی‌ها، موهبتی است كه به واسطه آن، آدمی در برخورد با نمونه‌‌های به ظاهر موزونِ خلقت، زیبایی و توانایی را در آن‌ها می‌بیند و حتی در زشتی‌ها نیز زیبایی‌ها را جست وجو می‌كند. قرآن كریم با هدف كاهش فشار وارده بر انسان، در رویارویی با مصایب و حوادث، شیوه‌ها و عملكرد‌هایی را آموزش می‌دهد تا با دستیابی به نتایج مطلوب، امیدواری به آیند‌های روشن را كسب نماید. یكی از زمینه‌هایی كه در دیدگاه روان درمانگری اسلامی، از جایگاه ویژ‌ه‌ای برخوردار است، مثبت نگری می‌باشد. «مثبت نگری» را می‏توان، استفاده كردن از تمامی ظرفیت‌های ذهنی مثبت و نشاط انگیز و امیدوار كننده در زندگی، برای تسلیم نشدن در برابر عوامل منفی ساختة ذهن و احساس‌های یأس‏آور ناشی از دشواری ارتباط با انسان‌ها و رویارویی با طبیعت دانست. به عبارت دیگر، مثبت نگری را می‏توان «خوش‏بینی» نسبت به جهان، انسان، و خود برشمرد.
بررسی آیات قرآن كریم نشان می‏دهد كه اغلب تأكیدها بر خوبی‏ها، درستی‏ها و نقاط قوت افراد است و ضعف و كژی كمتر مورد توجه قرار گرفته است. پروردگار عالم با تأكید به توانایی‏ها و ظرفیت بشر می‏فرماید: «و چون پروردگار تو به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینى خواهم گماشت»( بقره:30)«پس وقتى آن را درست كردم و از روح خود در آن دمیدم، پیش او به سجده درافتید»( حجر:29)؛ یا «ما امانت الهى و بار تكلیف‏ را بر آسمانها و زمین و كوهها عرضه كردیم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند، ولى‏ انسان آن را برداشت»()؛ «به راستى انسان را

دین مبین اسلام در راستای تکریم و احترام به اراده­ی انسان و عقل و تفکر او، هرگونه تحمیل عقیده و اجبار در انتخاب دین را نفی می­کند و با اینکه شبهه­ی ارتداد و ­جهاد اسلامی را علیه آزادی عقیده مطرح کرده­اند اما جهاد در اسلام یا به منظور دفاع از دین، وطن و… و یا به منظور آزادی فطرت اسیرشده­ی انسان­ها صورت می­گیرد. حکم مرتد نیز برای جلوگیری از تخریب دین توسط توطئه­گران می­باشد. درحالیکه از تعالیم تورات و تلمود یهودیان برمی­آید که آن­ها ارزشی برای عقل و اراده­ و تفکر آدمی قائل نیستند و علاوه برآن، با تکیه بر اندیشه­ی برگزیدگی خود بر سایر ملل، جنگ و کشتارهایی را علیه دیگران راه می­اندازند که با اصول حاکم بر آن­ها و اهدافی که به دنبال دارند در جهت ضد آزادی عقیده گام برمی­دارند.

 

کلیدواژه­ها: آزادی­عقیده، اسلام، یهود، جنگ و جهاد، ارتداد

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                            صفحه  

بخش اول:کلیات تحقیق                                                  

1)مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………2

2) بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………..3

3) اهمیت مسئله و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………..4

4) اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………5

4ـ1) هدف کلی …………………………………………………………………………………………………….5

4ـ2) اهداف جزئی …………………………………………………………………………………………………5

5) پرسش­های تحقیق ……………………………………………………………………………………………..5

5ـ1)سؤال اصلی …………………………………………………………………………………………………….5

5ـ2) سؤالات فرعی ………………………………………………………………………………………………..5

6)روش مطالعاتی ……………………………………………………………………………………………………6

7)ابزار­ و شیوه­های جمع­آوری اطلاعات ……………………………………………………………………6

8)پیشینه­ی تحقیق ………………………………………………………………………………………………….6

9) بیان مفاهیم و اصطلاحات …………………………………………………………………………………..9

9-1) مفهوم آزادی …………………………………………………………………………………………………9

9-2) مفهوم آزادی عقیده ……………………………………………………………………………………….10

 

بخش دوم:بررسی تطبیقی آزادی عقیده در اسلام و یهود

فصل اول:رویکرد اسلام به آزادی عقیده

1) مقدمه …………………………………………………………………………………………………………….16

2)اسلام و آزادی عقیده  ……………………………………………………………………………………….16

2ـ1) آزادی عقیده در قرآن …………………………………………………………………………………….16

2ـ2) انتخاب عقیده بر اساس تفکر …………………………………………………………………………23

3) قلمرو آزادی عقیده در اسلام …………………………………………………………………………….26

4) پاسخ به چند شبهه ………………………………………………………………………………………….30

فهرست مطالب

عنوان                                                                             صفحه  

4ـ1)ارتداد ………………………………………………………………………………………………………….31

4ـ1ـ1)ارتداد در لغت …………………………………………………………………………………………..31

4ـ1ـ2)ارتداد در اصطلاح فقه ………………………………………………………………………………..32

4ـ1ـ3)اقسام مرتد ………………………………………………………………………………………………..33

4ـ1ـ4)حکم ارتداد در قرآن و روایات ……………………………………………………………………33

4ـ1ـ5)فلسفه­ی حکم ارتداد ………………………………………………………………………………….36

4ـ1ـ6)ذکر چند نکته در مسئله­ی ارتداد ………………………………………………………………….40

4ـ1ـ7) ارتداد و سیره­ی پیامبر(ص) درباره­ی آن ………………………………………………………43

4ـ2) جهاد ………………………………………………………………………………………………………….44

4ـ2ـ1)برخی از آیات مطلق درباره­ی جهاد ……………………………………………………………..49

4ـ2ـ2) برخی از آیات مقید درباره­ی جهاد ……………………………………………………………..50

4ـ2ـ3) توضیحاتی درباره­ی آیات مقید …………………………………………………………………..51

4ـ2ـ4) عفو عمومی در فتح مکه، پاسخی دیگر به شبهه­ی جهاد …………………………………54

5) سیره­ی پیامبر(ص) در برخورد با دگراندیشان……………………………………………………….57

5ـ1) روش برخورد پیامبر(ص) با بت­پرستان و مشرکان ……………………………………………58

5ـ2)روش برخورد پیامبر(ص) با اهل کتاب …………………………………………………………….59

5ـ2ـ1) دریافت جزیه از اهل کتاب ………………………………………………………………………..60

5ـ2ـ2) معیار زندگی مسالمت­آمیز با اهل کتاب ………………………………………………………..62

5ـ3) نامه­های پیامبر(ص) به زمامداران جهان مؤیّد آزادی عقیده ………………………………. 63

6) روش اهل بیت(ع) دربرخورد با مخالفان و دگراندیشان…………………………………………65

7) آزادی عقیده و پلورالیسم دینی از دیدگاه اسلام …………………………………………………..72

8) نتیجه­گیری ……………………………………………………………………………………………………..78

 

فصل دوم:رویکرد یهود به آزادی عقیده

1) مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………84

فهرست مطالب

عنوان                                                                             صفحه  

2) معرفی قوم یهود ……………………………………………………………………………………………..86

3) کتب مقدس یهود ……………………………………………………………………………………………87

3ـ1) تورات(عهد قدیم) ……………………………………………………………………………………….87

3ـ2) تلمود ………………………………………………………………………………………………………..88

4) دین یهود در انحصار نژاد ………………………………………………………………………………..90

5) یهود و آزادی عقیده ………………………………………………………………………………………..92

5ـ1) اراده و آزادی در نگاه یهود ……………………………………………………………………………93

5ـ2) تفکر و تعقل در دین یهود و ارتباط آن با آزادی عقیده ……………………………………..94

5ـ3) موارد ضد آزادی عقیده در یهودیت ……………………………………………………………….96

5ـ3ـ1)­اندیشه­ی برتری نژاد یهود …………………………………………………………………………..96

5ـ3ـ2)جنگ و کشتار در دین یهود  ………………………………………………………………………105

5ـ3ـ3) ارتباط کینه­توزانه­ی یهود با ادیان توحیدی ………………………………………………….110

5ـ3ـ4) تفکرات ضد آزادی عقیده در پروتکلهای حکمای یهود ………………………………..112

6) ارتداد در دین یهود ………………………………………………………………………………………..116

7) نتیجه­ گیری……………………………………………………………………………………………………120

 

فصل سوم: بررسی تطبیقی نگرش اسلام و یهود به آزادی عقیده

1) مقایسه­ی موارد مبیّن وجود یا عدم آزادی عقیده در اسلام و یهود ………………………..126

1ـ1) تفکر و تعقل ……………………………………………………………………………………………..126

1ـ2) جنگ و جهاد …………………………………………………………………………………………….126

1ـ3) ارتباط با سایر ادیان …………………………………………………………………………………….127

1ـ4) ارتداد ……………………………………………………………………………………………………….128

2)نتیجه­گیری …………………………………………………………………………………………………….128

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                             صفحه  

بخش سوم: نتیجه­گیری و پیشنهادات

نتیجه­…………………………………………………………………………………………………………………131

محدودیت­های تحقیق ………………………………………………………………………………………..137

پیشنهاد  ……………………………………………………………………………………………………………138

منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………….139

چکیده انگلیسی

 

 

 

 

 

بخش اول

کلیات تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1) مقدمه

   یکی از حقوق فطری و طبیعی هر فرد، آزادی وی است. اگر انسان را در انجام کارها و در انتخاب راه­ها، مختار بدانیم، در آن صورت خود را از سایر موجودات برتر خواهیم یافت؛ زیرا رفتار سایر موجودات از روی طبیعت و غریزه است نه تعقل و اراده و اختیار. و اگر انسان را در زندگی مجبور بدانیم در آن­صورت با سنگ و چوب و درخت فرقی نخواهد داشت. بنابراین بر اساس اصل انسان­شناسی، بشر باید به تحقیق درباره­ی اراده و اختیار و آزادی خود بپردازد و از این رهگذر، گام­هایی اساسی جهت شناخت فطرت خود بردارد.

ادیان توحیدی به شواهد تاریخی، نخستین منادیان آزادی بشر بوده­اند و بیشترین مخالفت­ها را با قدرت خشن و مستبد عصر خویش به راه انداخته­اند و اصولاً چون هیچ دینی نمی­تواند جز از طریق فراهم­آوردن امکانی برای آزادی انسان­ها و سپس ارائه­ی ایده­ها و پیام­های نو، توجه مخاطبین را به خود جلب کند. پس طبیعتاً هر یک از ادیان لاأقل در دوره­ی ظهور، منادی و طرفدار آزادی بوده­اند و این حمایت در ادیانی که خود را مبتنی بر برهان و استدلال و تعقل و آگاهی می­دانند بیشتر و جدی­تر بوده است.

یکی از عواملی که تعیین­کننده­ی جهت­گیری­های فردی و اجتماعی بشر است بحث انتخاب دین اوست؛ زیرا دین جزئی از زندگی بشر شده است و در هر زمان بشر نیازمند داشتن عقیده و دین خاصی است. لذا وجود یا عدم آزادی عقیده در یک ملت یا آیین، تعیین­کننده­ی وجود اکرام یا عدم آن نسبت به انسان­هاست. آزادی عقیده به معنای آزادی انسان در انتخاب عقیده و عدم وجود اجبار بر پذیرش و ترک عقیده، یک امر فطری و مدافع کرامت انسان­ها است. لذا در نزد بشر ارزش بالایی دارد دین اسلام از جمله ادیانی است که ندای آزادی عقیده سر داده و از طرفی آن آزادی­ای را می­پذیرد که برابر ترازهای اسلامی می­باشد. زیرا هدف نهایی که انسان برای رسیدن به آن تلاش می­کند کمال و تقرب پروردگار متعال است. لذا، آزادی عقیده نباید او را از این مسیر دور کرده و مانع رسیدن به هدف شود. از طرف دیگر، موضوعاتی چون ارتداد و جهاد در این رابطه وجود دارد که ظاهر آن با آزادی عقیده منافات دارد. دین یهود نیز یکی از ادیان الهی است که ندای توحید سر داده است پس طبیعتاً باید مدافع آزادی عقیده باشد زیرا تحمیل عقیده هرگز هدف خداوند نیست و خداوند ایمان اجباری را از بشر نمی­پذیرد. اما تاریخ و تعالیم یهود، ویژگی­ها و عقایدی را برای این دین و پیروانش نام برده است که انسان را به این قضاوت وادار می­کند که مفهوم آزادی عقیده برای آن­ها بی­معنی است. ویژگی­هایی چون برگزیدگی قوم یهود، جنگ و کشتارهای خونین و بی­رحمانه و… . از طرفی در این دین نیز مانند سایر ادیان مسئله­ی ارتداد و حساسیت دینی وجود دارد. لذا هدف از این نوشتار این است که به بررسی موضوع آزادی عقیده در اسلام و یهود و هر مبحثی که در رابطه با آن، به روشن­کردن بحث کمک می­کند، پرداخته و بدین وسیله با مقایسه­ی میان دو دین در این مبحث، تحقیقات سایرین کامل شود؛ زیرا مقایسه­ی تطبیقی موضوعات در بین ادیان، به انسجام شناخت افراد کمک خواهد کرد. امید است با فراهم آوردن این تحقیق توانسته باشم گامی در جهت بهره بردن افراد از آن، بردارم.

2) بیان مسئله

آزادی­عقیده یکی از حقوق طبیعی انسان؛ به عنوان یک موجود متفکر و با شعور، می­باشد. این نوع آزادی نیز چون دیگر اقسام آزادی همیشه و در همه­جا جزء مطالبات فطری انسان­ها بوده است. اما باید توجه داشت که در واقع اختیار، آزادی خطرناکی است که به بشر داده شده است. زیرا فقط یک راه حق مطلوب خداست، و هرکس با اختیار و آزادی خود، راه حق و مطلوب را پیش­گیرد در قیامت ایمن می­شود و هرکس  با سوء اختیار خود راهی غیر از آن انتخاب کند گمراه می­شود.

ظاهر موضوع آزادی عقیده، آزادی انسان در انتخاب هر عقیده­ای و مجبور نبودن او را می­رساند. ولی این نکته هم دارای اهمیت است که آزادی مطلق و بدون هیچ قید و بندی را نمی­توان تقدیس کرد. زیرا ممکن است به کرامت انسان­ها در بعد فردی و زندگی اجتماعی او لطمه وارد کند. در اسلام همه چیز بر اساس اصل «توحید» بنا شده است و پس از آن بر اساس «اخلاق فاضله» می­باشد. بنابراین آزادی­عقیده نیز طبیعتاً باید بر اساس این اصل باشد. در دین یهود نیز همه چیز بر اساس عقیده­ی«برگزیدگی قوم یهود» می­باشد آنچه در این دین مبهم و نیازمند به پاسخ است این است که پیروان این دین با اینکه باید اصل توحید و یکتاپرستی را پیش گیرند و در راستای آن به عقاید سایرین احترام بگذارند، با ادیان توحیدی مبارزه می­کنند و خود را برتر از سایر خلق خدا می­دانند. لذا در این نوشتار به بررسی این موضوع (آزادی عقیده) در این دو دین الهی پرداخته خواهد شد.

3) اهمیت مسئله و ضرورت تحقیق

از آنجا که اعتقاد به آزادی ­عقیده، ارج نهادن به کرامت والای انسان است لذا از اهمیت بالایی برخوردار است. سخن از آزادی عقیده از جهات بسیاری می­تواند مورد بررسی قرار گیرد. به عنوان مثال یک جهت آنکه، در قرون اخیر، به دلایل متعدد شعار آزادی عقیده، حقوق بشر و… توسط افراد سر داده می­شود و در مواردی نیز ابزاری علیه دین شده است زیرا قدرتمندانی که می­خواهند مخالفان خود را سرنگون کنند مفاهیمی چون«آزادی عقیده» را بر سر زبان­ها و در افکار می­اندازند و به این وسیله مردم عامه و نا­آگاه را در مسیری که خود می­خواهند سوق می­دهند. از طرفی گروهی بر این پندارند چون آزادی ارزشی انسانی و فرادینی دارد، نمی­توان آن را به چهارچوب در­آورد و برای آن مرز و خط قرمزی قائل شد. البته واضح و مبرهن است که چون انسان متفکر و مختار آفریده شده است، بدون آزادی، در هیچ مسیری اعم از درست و نادرست نمی­تواند حرکت کند. و در نتیجه نمی­تواند به هیچ مقصدی برسد. آنچه که مرا به تحقیق در این زمینه وادار کرده، این است که در دین اسلام که خود را کامل­ترین و آخرین دین معرفی و ندای آزادی عقیده را مطرح کرده است و نیز در یهودیت که مدعی اساس یکتاپرستی در دین خود می­باشد، «آزادی عقیده» چه مفهوم یا ارزشی دارد. آیا هر دو دین که مدعی یکتاپرستی هستند نگاهشان به مقوله­ی آزادی عقیده یکی است یا خیر؟ و این آزادی را چگونه در رفتار و عمل خود منعکس می­کنند.

 

 

4) اهداف تحقیق

4ـ1) هدف کلی: مقایسه­ی آزادی عقیده در اسلام و یهود

4ـ2) اهداف جزئی:

1ـ بیان آزادی عقیده در اسلام

2ـ بیان آزادی عقیده در یهود

3ـ تبیین مسئله­ی ارتداد در اسلام و ارتباط آن با آزادی عقیده

4ـ تبیین مسئله­ی ارتداد در یهود

5ـ تبیین مسئله­ی جنگ و جهاد در اسلام و ارتباط آن با آزادی عقیده

مقام دیگر تصرف غیرمستقیم، تصرف از طرف غیر ذکر شده است در حقوق اسلام به جای تصرف غیرمستقیم تصرف تابع و تصرف متبوع را نهاده اند. مثلاً تصرف امین، تصرف تابع و تصرف امانت گذار، تصرف متبوع است.

سوم: تصرف دائم- معروف است که می گویند مالکیت با دوام میانه دارد و به عبارت دیگر تصرف مالکانه تصرف دائم است نه موقت (رکن معنوی تصرف). اما دوام یا عدم آن می تواند صور متفاوت داشته باشد.

صور چهارگانه تصرف مالکانه نسبت به دوام یا موقتی بودن آن بدین شرح است:

الف) نیاز دائمی، موجب تصرف دائم است.

ب) تصرف موقت است.

ج) تصرف مالکانه نماد کامل و بارز تصرف است.

د) تصرف موقت در مالکیت قابل تصور است.

چهارم: تصرف سبب ملک- تصرفی که سبب حصول مالکیت است مانند حیازت مباحات که یک تصرف است و اگر با احیا جمع می شد موجب پیدایش مالکیت می گردید.[1]

پنجم: تصرف ناشی از ملک- تصرفی که قبل از آن، مالکیت پدید می آید و بعد از پدید آمدن مالکیت، مالک اقدام به تصرف می کند مانند تصرف ورثه در ترکه که با فوت مورث، وارث مالک می شود و سپس با استناد به حق مالکیت اقدام به تصرف می کند. بدیهی است که پس از فوت مورث بلافاصله رکن مادی و معنوی تصرف هنوز برای وراث پدید نیامده است و نمی توان وارث را به معنی حقیقی کلمه متصرف دانست ولی می توان گفت که تصرف او تصرف حقوقی است.

گفتارپنجم: تفاوت تصرفات مادی باتصرفات حقوقی

بین تصرفات مادی و تصرفات حقوقی تفاوت هایی وجود دارد، از جمله:

1- موضوع تصرف مادی، یک شی مادی و ملموس است. اما موضوع تصرف حقوقی، یک رابطه اعتباری و حقوقی، مانند حق یا ملک است. بنابراین موضوع تصرف حقوقی هیچ گاه مستقیماً یک شی مادی نیست، بلکه شی مادی ممکن است با واسطه، موضوع یک تصرف حقوقی واقع شود، یعنی ممکن است شی مادی، متعلق حقی باشد که آن حق، موضوع تصرف حقوقی است.

2- تصرف مادی موجب یک اثر محسوس در موضوع خود می گردد، مانند اتلاف، تغییر شکل، یا تقسیم و تجزیه. اما تصرف حقوقی هیچ گونه اثر مادی و محسوس در موضوع خود ایجاد نمی کند، بلکه تنها موجب تصرف اعتباری و غیرمادی در آن است، مانند بیع، هبه و رهن.

 

1-4- نظام تولید بهنگام 15
1-5- استهلاک و زمانبندی 16
1-6- مشخصات مساله ماشین های موازی این مطالعه 18
1-7- روش حل 19
1-8- اهداف تحقیق 20
1-9- جمع بندی 20
فصل 2- ادبیات و پیشینه تحقیق 22
2-1- مقدمه 23
2-2- مروری بر رویکرد و اصول سیستم های تولیدی JIT 26
2-3- توالی ماشین های موازی با معیار دیرکرد 29
2-3-1-حداقل کردن کل دیرکرد 29
2-3-2- حداقل کردن دیرکرد وزنی 31
2-4- توالی ماشین های موازی با معیار زودکرد و دیرکرد 32
2-5- مسائل با تمرکز بر زمان آماده سازی بین کارها 33
2-6- مسائل با تمرکز بر موعد تحویل یکسان برای کارها 34
2-6-1- موعد تحویل معلوم 35
2-6-2- موعد تحویل نا معلوم 35
2-7- مروری بر مطالعات زمانبندی با اثر استهلاک 36
2-8- روش های حل 37
2-8-1- مروری الگوریتم های ابتکاری 37
2-8-2- مروری الگوریتم های فرا ابتکاری 37
2-9- مروری بر کارهای انجام شده 38
فصل 3- روش تحقیق 39
3-1- مقدمه 40
3-2- مدل ریاضی پیشنهادی 41
3-2-1- اندیس­ها 41
3-2-2- پارامترهای ورودی 42
3-2-3- متغیرهای

تصمیم 42
3-2-4- ساختار اصلی مدل 43
3-2-5- اعتبار سنجی مدل 46
3-3- ساختار کلی الگوریتم های تکاملی 46
3-4- الگوریتم ژنتیک 47
3-4-1- تعریف 47
3-4-2- گذری برژنتیک طبیعی 49
3-4-3- واژگان الگوریتم ژنتیک 56
3-4-4- ساختار کلی الگوریتم ژنتیک 57
3-4-5-مفاهیم کلیدی الگوریتم ژنتیک 60
3-4-6- کدینگ 60
3-4-7- ایجاد جمعیت اولیه 63
3-4-8- اعمال ژنتیک 64
3-4-8-1- عملگر جهشی 64
3-4-8-2- عملگر تقاطعی 65
3-4-8-3- عمل تحول 66
3-4-8-3-1- فضای نمونه گیری 67
3-4-8-3-2- مکانیسم نمونه گیری 68
3-4-8-3-3- احتمال انتخاب 70
3-4-9- تابع برازش 70
3-4-10 – روش اجرای الگوریتم ژنتیک 71
3-4-11- استرتتژی برخورد با محدودیت ها 73
3-4-11-1- استرتتژی اصلاح عملگرهای ژنتیک 74
3-4-11-2- استرتتژی ردی 74
3-4-11-3- استرتتژی اصلاحی 74
3-4-11-4- استرتتژی جریمه ای 75
3-4-12- انواع عملگر های تقاطعی 76
3-4-12-1- یک نقطه برش 76
3-4-12-2- دو نقطه برش 77
3-4-12-3- چند نقطه برش 77
3-4-12-4- بخش- نگاشته 78
3-4-12-5- ترتیب 79
3-4-13- عملگر های جهشی 80
3-4-13-1- جابجایی 81
3-4-13-2- وارونگی 82
3-4-13-3- جایگذاری 82
3-4-13-4- تغییر مکان 83
3-4-13-5- ابتکاری 83
3-10- ساختار الگوریتم ژنتیک پیشنهادی 84
3-10-1- ساختار کروموزوم 84
3-10-2- جمعیت اولیه 85
3-10-3- تابع برازش 86
3-10-4- عملگر تقاطع 86
3-10-5- عملگر جهش 88
3-10-6- ارزیابی فرزندان 89
3-10-7- جستجوی محلی 89
3-10-8- معیار توقف 89
3-11- جمع بندی 90
فصل 4- محاسبات و یافته های تحقیق 91
4-1- مقدمه 92
4-2- تولید مساله نمونه 93
4-3- تنظیم پارامترهای الگوریتم 94
4-4- معیار های عملکرد 95
4-4-1- شاخص زمان محاسباتی 95
4-4-2- روش های اندازه گیری عملکرد الگوریتم 95
4-5- جمع بندی 101
فصل 5- نتیجه گیری و پیشنهادات آتی 102
5-1- نتیجه گیری 103
5-2- پیشنهادات آتی 104
فهرست منابع و مراجع 105
لیست شکل ها
شکل 1-1. دسته بندی مسائل زمانبندی بر اساس مسیر تولید 6
شکل 3-1. فرایند مدل تئوری داروین 52
شکل 3-2. فضای کدینگ و فضای جواب 62

پایان نامه آموزش ذهن آگاهی/اختلال وحشتزدگی
اختلال وحشتزدگی
اختلال وحشتزدگی، هجوم اضطرابِ غالب و شدیدی است که زمان حمله گاه کمتر از چند دقیقه و در موارد نادر تا چند ساعت دوام می یابد و ظاهراً دلیل مشخصی برای هجوم آن در دست نیست. در زمان حمله اغلب چهار مورد از ناراحتی هایی نظیر سرگیجه، تپش قلب شدید، احساس گلو گرفتگی، افکار فرار، حواس پرتی، لرزش در اندام های بدن، گرفتگی در ناحیه قفسه سینه، افزایش ضربان نبض، اسهال، دل به هم خوردگی، تنفس سریع، احساس خفگی، تنگی نفس، بی حس شدن انگشتان، داغ شدن بدن، احساس شدید سرما و یا عرق کردن احساس می شود. ممکن است احساس غریبی بر فرد حاکم گردد و دنیا را غیرواقعی ببیند. نشانه های این نوع اضطراب، ناگهانی و بدون مقدمه ایجاد می شود و شدت آن در مدت 10 دقیقه افزایش می یابد. بعضی ها در شرایط حمله وحشت از دیوانه شدن و از دست دادن مشاعره و از بیماری اسکیزوفرنی می ترسند، اما نشانه های اسکیزوفرنی با این اختلال متفاوت است. افراد اسکیزوفرن خود را سالم و طبیعی می پندارند و معتقدند آن چه به ذهنشان می رسد کاملاً طبیعی است (دیویسون و همکاران ، 1388). حملات

وحشتزدگی اغلب در اواخر نوجوانی شروع می شوند و همچنین ابتلا به حملات وحشتزدگی می تواند ارثی باشد (کسلر و همکاران، 2005).

در DSM-IV-TR اختلال وحشتزدگی به صورت همراه با آگورا فوبیا[1] تشخیص داده می شود. آگورا فوبیا یا ترس از فضاهای باز، ترس از قرا گرفتن به تنهایی در فضاهای باز و دور شدن از منزل است. این افراد به دشواری در خیابان ها یا پارک های خلوت قدم می زنند و از اینکه در موقعیتی قرار بگیرند که در صورت بروز حادثه و یا مثلاً اگر به سرگیجه، بیهوشی، حمله قلبی، خفگی و غیره گرفتار شوند و کسی نتواند به آنها کمک کند بیمناک هستند (برنز ، 1388). این اختلال در بین زنان بیشتر از مردان مشاهده می شود، اغلب در نوجوانی شکل می گیرد و چون از ترک منازل خود می ترسند، مراجعه به کلینیک ها و درمان برای آنها دشوار است (الیوت و ریفر، 2000).

2-2-1-3-اختلالات اضطراب فراگیر
نشانه های این اختلال، اضطراب غیرواقعی، افراطی و عصبی شدن بی موردی است که به هیچ موقعیت خاص یا تنیدگی خارجی مربوط نمی شود. استراوس[2] (1994) این خصوصیت را در بیش از 75 درصد کودکان گزارش کرده است. کودکان مضطرب درباره وضع آینده، ارزشیابی های بعدی، رویدادهای اجتماعی، فعالیت های خانوادگی، پیشرفت های ورزشی، مشکلات بهداشتی خود و خلاصه آنچه در آینده و حتی یک ساعت بعد ممکن است برایشان رخ دهد، دلهره و نگرانی دارند. تنش های ظاهری، عصبانیت و تغییرات جسمانی از نشانه های این اضطراب است (به نقل از جانگ و کیم، 2012).

ویژگی اصلی اضطراب فراگیر، اضطراب غیرواقعی و بیش از اندازه و نگرانی در مورد رویدادها و حوادث، بدون وجود علائم فوبیک یا وحشتزدگی است. این افراد به سختی می توانند این نگرانی ها را کنترل کنند و حداقل 6 ماه مداوم این علائم طول می کشند. از دیگر علائم این نوع اضطراب، افزایش تحریک و هیجان پذیری، مشکلات خواب، تمرکز ضعیف و شکایات بدنی همچون لرزش، تعریق و مشکلات روده و معده است (ریکلس[3] و همکاران، 2000).

[1] – Agoraphobia

[2] – Strauss

[3] – Rickels

 
سال تحصیلی 92-1391
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                  صفحه

خلاصه فارسی……………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: كلیات

1-1. بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 4

1-2. ضروریت انجام تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-3. اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-4. سئوالات و فرضیه‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………. 9

فصل دوم: مروری بر متون گذشته

2-1. لیپو پلی ساکارید…………………………………………………………………………………………………………………………… 10

2-1-1. تاریخچه لیپو پلی ساکارید………………………………………………………………………………………………………. 12

2-1-2. ساختار لیپو پلی ساکارید………………………………………………………………………………………………………… 15

2-1-2-1. آنتی ژن O (شاخه‌ی اختصاصی O)…………………………………………………………………………………. 17

2-1-2-2. الیگو ساکارید مرکزی………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-1-2-3. لیپید A……………………………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-1-3. کاربرد لیپو پلی ساکارید در مطالعات ایمونولوژیکی………………………………………………………………. 19

2-1-3-1. نقش لیپو پلی ساکارید باکتریایی در افزایش پاسخ ایمنی به کاندیدا آلبیکنز……………….. 19

2-1-3-2. نقش لیپو پلی ساکارید در تسریع ترمیم زخم اپیتلیوم مجاری تنفسی…………………………. 21

2-1-3-3. قابلیت میتوژنی لیپو پلی ساکارید در تکثیر لنفوسیت‌های B…………………………………………. 21

2-1-3-4. اثر لیپو پلی ساکارید بر پرولیفراسیون فیبروبلاست‌ها………………………………………………………. 22

2-1-3-5. اثر سینرژیسمی‌پروتئین نوترکیب CagA و لیپو پلی ساکارید در بروز پاسخ ایمنی مناسب علیه هلیکوباکتر پیلوری…………………… 23

2-1-3-6. نقش حفاظتی لیپو پلی ساکارید در بقای پیوند سلول‌های بنیادی…………………………………. 24

2-1-3-7. فعالیت ضد سرطانی لیپو پلی ساکارید……………………………………………………………………………… 25

2-2. سالمونلا………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-2-1. پاسخ ایمنی میزبان به عفونت سالمونلایی……………………………………………………………………………… 29

2-2-1-1. پاسخ ایمنی ذاتی علیه سالمونلا………………………………………………………………………………………… 29

2-2-1-2. پاسخ ایمنی اکتسابی علیه سالمونلا………………………………………………………………………………….. 30

2-2-1-3. سایتوکاین‌ها و کموکاین‌های دخیل در عفونت سالمونلایی……………………………………………… 30

2-3. التهاب…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 31

2-3-1. ویژگی‌های التهاب…………………………………………………………………………………………………………………….. 31

2-3-2. میانجی‌های التهاب…………………………………………………………………………………………………………………… 32

2-4. لیپو پلی ساکارید و التهاب……………………………………………………………………………………………………………. 33

2-5. سیکلو اکسیژناز……………………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-5-1. تاریخچه ی سیکلو اکسیژناز…………………………………………………………………………………………………….. 35

2-5-2. ساختار پروتئینی سیکلو اکسیژناز…………………………………………………………………………………………… 35

2-5-3. سیکلو اکسیژناز‌ها و سنتز پروستانوئید‌ها………………………………………………………………………………… 36

2-5-4. اعمال پروستاگلاندین‌ها……………………………………………………………………………………………………………. 37

2-5-5. بیولوژی سیکلو اکسیژناز………………………………………………………………………………………………………….. 37

2-5-6. فیبروبلاست و سیکلو اکسیژناز……………………………………………………………………………………………….. 38

2-5-7. نقش سیکلو اکسیژناز-2 در آنژیوژنز………………………………………………………………………………………. 39

2-5-8. سیکلو اکسیژناز و لیپو پلی ساکارید……………………………………………………………………………………….. 40

2-6. هیدروژن پر اکسید……………………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-6-1. تاریخچه‌ی هیدروژن پر اکسید………………………………………………………………………………………………… 43

2-6-2. بیولوژی هیدروژن پر اکسید……………………………………………………………………………………………………. 44

2-6-3. گونه‌های واکنشگر اکسیژن……………………………………………………………………………………………………… 45

2-6-4. ROS و منابع تولید آن……………………………………………………………………………………………………………. 46

2-6-5. سیستم اکسیداسیون- احیا و تکثیر سلولی………………………………………………………………………….. 47

2-6-7. ردوکس و تمایز سلول‌های بنیادی………………………………………………………………………………………….. 49

2-6-8. ردوکس و تمایز سلول بنیادین جنینی به سلول‌های ماهیچه صاف (SMC)………………………. 50

2-7. نیتریک اکسید………………………………………………………………………………………………………………………………. 51

2-7-1. سنتز نیتریک اکسید……………………………………………………………………………………………………………….. 52

2-7-2. عملکرد NOS…………………………………………………………………………………………………………………………… 53

2-7-3. نقش‌های فیزیولوژیکی NO…………………………………………………………………………………………………….. 53

2-7-4. اثر NO بر رگ‌های خونی……………………………………………………………………………………………………….. 53

2-7-5. نقش NO در سیستم ایمنی…………………………………………………………………………………………………… 54

2-7-6. نقش NO در التهاب………………………………………………………………………………………………………………… 54

2-7-7. نقش NO در سیستم عصبی………………………………………………………………………………………………….. 55

2-7-8. NO و مرگ تدریجی سلول…………………………………………………………………………………………………….. 55

2-7-9. نقش iNOS در القای COX-2……………………………………………………………………………………………….. 55

2-7-10. نقش iNOS در تکثیر…………………………………………………………………………………………………………… 56

2-8. پوست…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

2-8-1. فیبروبلاست………………………………………………………………………………………………………………………………. 58

2-9. زخم……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 61

2-9-1. چگونگی ترمیم زخم طی روز‌های مختلف…………………………………………………………………………….. 61

2-9-1-1. 24 ساعت اول…………………………………………………………………………………………………………………….. 61

2-9-1-2. روز سوم……………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

2-9-1-3. روز پنجم……………………………………………………………………………………………………………………………… 62

2-9-1-4. هفته‌ی دوم………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

2-9-1-5. اواخر ماه اول……………………………………………………………………………………………………………………….. 62

2-9-2. مراحل ترمیم زخم…………………………………………………………………………………………………………………… 63

2-9-2-1. مرحله‌ی التهابی…………………………………………………………………………………………………………………… 63

2-9-2-1-1. میانجی‌های شیمیایی التهاب…………………………………………………………………………………………. 67

2-9-2-1-2. پروستاگلاندین‌ها و لوکوترین‌ها……………………………………………………………………………………… 67

2-9-2-2. مرحله‌ی تکثیر…………………………………………………………………………………………………………………….. 67

2-9-2-2-1. ری اپیتلیالیزاسیون………………………………………………………………………………………………………… 68

2-9-2-2-2. فیبروپلازیا………………………………………………………………………………………………………………………. 68

2-9-2-2-3. آنژیوژنز……………………………………………………………………………………………………………………………. 69

2-9-2-3. مرحله‌ی بازسازی………………………………………………………………………………………………………………… 69

2-9-3. اهمیت ماکروفاژ‌ها در التیام زخم……………………………………………………………………………………………. 69

2-9-3-1. فنوتیپ ماکروفاژ‌های زخم………………………………………………………………………………………………….. 70

2-9-3-2. اثر ماکروفاژ‌ها بر فیبروبلاست‌ها و میو فیبروبلاست‌ها………………………………………………………. 71

2-9-3-3. ماکروفاژ‌ها در مرحله‌ی التهاب……………………………………………………………………………………………. 72

2-9-4. زخم و هیدروژن پراکسید……………………………………………………………………………………………………….. 73

2-9-4-1. اثرات مثبت استرس اکسیداتیو در التیام زخم………………………………………………………………… 77

2-9-4-1-1. انعقاد……………………………………………………………………………………………………………………………….. 77

2-9-4-1-2. آغاز و دوام فاز التهابی…………………………………………………………………………………………………… 78

2-9-4-1-3. ری اپیتلیالیزاسیون………………………………………………………………………………………………………… 78

2-9-4-1-4. آنژیوژنز و رسوب ماتریکس……………………………………………………………………………………………. 79

2-9-4-2. اثر منفی استرس اکسیداتیو و استرس نیترو اکسیداتیو در ترمیم زخم………………………… 80

2-9-5. نیتریک اکسید و زخم……………………………………………………………………………………………………………… 82

2-9-5-1. اثر مثبت نیتریک اکسید در ترمیم زخم………………………………………………………………………….. 82

2-9-5-1-1. التهاب……………………………………………………………………………………………………………………………… 83

2-9-5-1-2. آنژیوژنز……………………………………………………………………………………………………………………………. 83

2-9-5-1-3. ری اپیتلیالیزاسیون………………………………………………………………………………………………………… 83

2-9-5-1-4. رسوب ماتریکس و بازسازی…………………………………………………………………………………………… 84

2-9-5-2. کاربرد نیتریک اکسید در درمان زخم……………………………………………………………………………….. 85

فصل سوم: مواد و روش‌ها

3-1. مواد و وسایل و دستگاه‌های بکار رفته در آزمایش………………………………………………………………………. 89

3-2. طرز تهیه‌ی محلول‌ها و معرف‌های بکار رفته………………………………………………………………………………. 91

3-2-1. محیط کشت DMEM…………………………………………………………………………………………………………….. 91

3-2-2. FBS………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 91

3-2-3. بافر PBS…………………………………………………………………………………………………………………………………… 91

3-3. کشت سلول‌های فیبروبلاست………………………………………………………………………………………………………. 91

3-4. آماده‌سازی غلظت‌های مختلف لیپو پلی ساکارید……………………………………………………………………….. 92

3-5. تیمار لیپو پلی ساکاریدی فیبروبلاست‌ها…………………………………………………………………………………….. 93

3-6. رنگ‌آمیزی XTT…………………………………………………………………………………………………………………………… 93

3-7. رنگ‌آمیزی تریپان بلو……………………………………………………………………………………………………………………. 95

3-8. شمارش سلولی………………………………………………………………………………………………………………………………. 95

3-9. تعیین درصد زنده ماندن سلول‌ها………………………………………………………………………………………………… 95

3-10. تعیین میزان نیتریک اکسید در نمونه‌ی لیز شده سلولی………………………………………………………. 96

3-10-1. آماده سازی نمونه‌ها………………………………………………………………………………………………………………. 96

3-10-2. روش کار………………………………………………………………………………………………………………………………… 96

3-11. تعیین میزان هیدروژن پر اکسید در نمونه‌ی لیز شده سلولی……………………………………………….. 97

3-11-1. آماده‌سازی نمونه‌ها………………………………………………………………………………………………………………… 97

3-11-2. منحنی استاندارد H2O2……………………………………………………………………………………………………….. 98

3-11-3. مخلوط واکنش………………………………………………………………………………………………………………………. 98

3-12. اندازه‌گیری سطح آنزیم COX-2 در نمونه لیز شده سلولی…………………………………………………… 98

3-12-1. مواد………………………………………………………………………………………………………………………………………… 99

3-12-2. آماده‌سازی محلول‌ها……………………………………………………………………………………………………………… 99

3-12-3. آماده‌سازی نمونه‌ها………………………………………………………………………………………………………………… 99

3-12-4. روش کار……………………………………………………………………………………………………………………………… 100

3-13. حیوانات آزمایشگاهی انتخاب شده برای تحقیق…………………………………………………………………… 101

3-13-1. روش‌های نگهداری و پرورش موش کوچک آزمایشگاهی………………………………………………… 101

3-13-1-1. نیاز‌های محیطی موش کوچک آزمایشگاهی……………………………………………………………….. 101

3-13-1-2. بستر مناسب………………………………………………………………………………………………………………….. 103

3-13-1-3. رعایت اصول بهداشتی در نگهداری و پرورش موش کوچک آزمایشگاهی………………… 103

3-13-1-4. تغذیه……………………………………………………………………………………………………………………………… 104

3-14. اجرای الگوی زخم…………………………………………………………………………………………………………………… 105

3-15. تیمار موضعی لیپو پلی ساکارید…………………………………………………………………………………………….. 107

3-16. آماده‌سازی لیزات بافت……………………………………………………………………………………………………………. 109

3-17. تعیین میزان نیتریک اکسید در نمونه‌ی بافت لیز شده………………………………………………………. 110

3-17-1. آماده‌سازی نمونه‌ها……………………………………………………………………………………………………………… 110

3-17-2. روش کار……………………………………………………………………………………………………………………………… 110

3-18. تعیین میزان هیدروژن پراکسید برای نمونه‌های بافتی لیز شده…………………………………………. 111

3-18-1. آماده‌سازی نمونه‌ها……………………………………………………………………………………………………………… 111

3-18-2. منحنی استاندارد H2O2…………………………………………………………………………………………………….. 111

3-18-3. مخلوط واکنش……………………………………………………………………………………………………………………. 112

3-19. اندازه‌گیری سطح آنزیم COX-2 برای نمونه‌های بافتی لیز شده……………………………………….. 112

3-20. بررسی هیستوپاتولوژیکی بافت‌های زخم شده………………………………………………………………………. 113

3-21. آنالیز آماری……………………………………………………………………………………………………………………………… 113

فصل چهارم: نتایج

4-1. بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از 24 و 48 ساعت)……………………………. 116

4-2. بررسی اثر LPS بر میزان پرولیفراسیون سلول‌های فیبروبلاست با استفاده از روش XTT….. 117

4-3. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر فیبروبلاست در گروه اول (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست بلافاصله)      118

4-4. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر فیبروبلاست در گروه دوم (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست با فاصله‌ی یک روز)   119

4-5. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان NO در گروه اول (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست بلافاصله)       121

4-6. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان NO در گروه دوم (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست با فاصله‌ی یک روز)     122

4-7. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان H2O2 در گروه اول (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست بلافاصله)     123

4-8. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان H2O2 در گروه دوم (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست با فاصله‌ی یک روز)   124

4-9. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان COX-2 در گروه اول (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست بلافاصله)  125

4-10. ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر میزان COX-2 در گروه دوم (بررسی اثر LPS بر فیبرئبلاست با فاصله‌ی یک روز)………….. 126

4-11. اثر LPS بر میزان NO در زخم موش‌ها در روز‌های مختلف……………………………………………….. 127

4-12. اثر LPS بر میزان H2O2 در زخم موش‌ها در روز‌های مختلف…………………………………………….. 128

4-13. اثر LPS بر میزان COX-2 در زخم موش‌ها در روز‌های مختلف………………………………………… 129

4-15. نتایج نمونه‌های پاتولوژی…………………………………………………………………………………………………………. 132

فصل پنجم: بحث و پیشنهادات

5-1. اثر LPS سالمونلا انتریکا بر تکثیر سلول‌های فیبروبلاست……………………………………………………… 138

5-2. بررسی اثر LPS بر زخم ایجاد شده در شرایط invivo…………………………………………………………… 142

5-3. اثر LPS بر میزان NO، H2O2 و COX-2 در شرایط invitro………………………………………………… 144

منابع……………………………………………………………………………………………………………….. 149

خلاصه انگلیسی……………………………………………………………………………………………….. 162

فهرست جداول

جدول 4-1. نتایج حاصل از بررسی های پاتولوژیک لام های تهیه شده از بافت زخم………………….. 135

فهرست نمودارها

نمودار 4-1. بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از 24 ساعت)…………………………… 116

نمودار 4-2. بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از 48 ساعت)…………………………… 117

نمودار 4-3. بررسی میزان حیات سلولی برای گروه اول که تیمار بلافاصله LPS داشتند (24، 48 و 72 ساعت بعد از تیمار)……………….. 118

نمودار 4-4. بررسی میزان حیات سلولی برای گروه دوم که تیمار LPS برای آنها با فاصله‌ی یک روز بعد از کشت سلولی بود (24، 48 و 72 ساعت بعد از تیمار)…….. 119

نمودار 4-5. بررسی میزان حیات سلولی برای گروه اول که تیمار بلافاصله LPS داشتند (24، 48 و 72 ساعت بعد از تیمار)………. 120

نمودار 4-6. بررسی میزان حیات سلولی برای گروه دوم که تیمار LPS برای آنها با فاصله‌ی یک روز بعد از کشت سلولی بود (24، 48 و 72 ساعت بعد از تیمار)…….. 120

نمودار 4-7. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت NO بلافاصله بعد از کشت سلولی (72 و 48 ساعت بعد از تیمار)       121

نمودار 4-8. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت NO با فاصله یک روز بعد از کشت سلولی (48 و 24 ساعت بعد از تیمار) … 122

نمودار 4-9. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت H2O2 بلافاصله بعد از کشت سلولی (72 و 48 ساعت بعد از تیمار)     123

نمودار 4-10. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت H2O2 با فاصله یک روز بعد از کشت سلولی (48 و 24 ساعت بعد از تیمار) . 124

نمودار 4-11. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت COX-2 بلافاصله بعد از کشت سلولی (72 و 48 ساعت بعد از تیمار) .. 125

نمودار 4-12. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت COX-2 با فاصله یک روز بعد از کشت سلولی (48 و 24 ساعت بعد از تیمار) ……. 126

نمودار 4-13. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت NO پس از 1، 2، 3 و 7 روز بعد از اجرای الگوی زخم       127

نمودار 4-14. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت H2O2 پس از 1، 2، 3 و 7 روز بعد از اجرای الگوی زخم     128

نمودار 4-15. بررسی میزان اثر LPS بر فعالیت COX-2 پس از 1، 2، 3 و 7 روز بعد از اجرای الگوی زخم  129

فهرست اشكال

شکل 2-1. ترکیب غشای باکتری‌های گرم منفی غشای سیتوپلاسمی‌یا غشای داخلی، سلول باکتری را احاطه می‌کند. 14

شکل 2-2. ساختار LPS از نوع صاف نشان دهنده‌ی انشعاب اختصاصی O، مرکز داخلی و خارجی، لیپید A می‌باشد 15

شکل 2-3. ساختار LPS از نوع زبر………………………………………………………………………………………………………. 16

شکل 2-4. ساختار لیپید A در سالمونلا تیفی موریوم و اشریشیا کلی…………………………………………….. 19

شکل 2-5. سالمونلا انتریتیدیس…………………………………………………………………………………………………………… 28

شکل 2-6. اجزای متقاطع التهاب…………………………………………………………………………………………………………. 31

شکل 2-7. متابولیسم اسید آراشیدونیک…………………………………………………………………………………………….. 33

شکل 2-8. مسیر انتقال سیگنال توسط رسپتور‌های شبه تول…………………………………………………………… 34

شکل 2-9. مسیر بیوسنتز پروستانوئید‌ها……………………………………………………………………………………………… 36

شکل 2-10. تأثیر COX-2 بر آنژیوژنز………………………………………………………………………………………………… 40

شکل 2-11. اثر LPS بر تولید PGE2………………………………………………………………………………………………….. 41

شکل 2-12. نمایی از مکانیسم اثر LPS بر تحریک تولید COX-2………………………………………………….. 42

شکل 2-13. منابع تولید کننده ROS…………………………………………………………………………………………………. 47

شکل 2-14. سیستم اکسیداسیون- احیا و تکثیر سلولی………………………………………………………………….. 48

شکل 2-15. نقش ROS در چرخه‌ی سلولی………………………………………………………………………………………. 50

شکل 2-16. مراحل سنتز نیتریک اکسید…………………………………………………………………………………………… 52

شکل 2-17. رابطه‌ی بین NO، COX-2 و ROS با LPS…………………………………………………………………. 57

شکل  2-18. فیبروبلاست…………………………………………………………………………………………………………………….. 58

شكل 2-19. نمایی شماتیک از اندامک‌های داخلی فیبروبلاست……………………………………………………….. 60

شکل 2-20. مراحل ترمیم زخم پوستی……………………………………………………………………………………………… 63

شکل 2-21. نگاهی کلی به فاز التهابی ترمیم زخم……………………………………………………………………………. 65

شکل 2-22. روز سوم زخم (فاز التهابی)……………………………………………………………………………………………… 66

شکل 2-23. روز پنجم زخم (مرحله‌ی ری اپیتلیالیزاسیون و رگ‌سازی)…………………………………………. 66

شکل 2-24. کنترل مستقیم و غیر مستقیم ری اپیتلیزاسیون، آنژیوژنز و فعالیت فیبروبلاست‌ها توسط ماکروفاژها      72

شکل 2-25. اثر سلول‌های مختلف در ترمیم زخم……………………………………………………………………………… 73

شکل 2-26. مدل فرضی از نقش گونه‌های واکنشگر اکسیژن در مکانیسم سیگنال‌دهی فاکتور رشد اپیدرمی در سلول‌های اپیتلیال…………………. 80

شکل 2-27. مدلی فرضی برای تنظیم ساخت کلاژن………………………………………………………………………… 84

شکل 3-1. احیای کلرومتریک XTT با آنزیم‌های سلولی……………………………………………………………………. 94

شکل 3-2. نگهداری از حیوانات آزمایشگاهی……………………………………………………………………………………. 101

شکل 3-3. نحوه قرارگیری موش‌های آزمایشگاهی در قفس‌های مخصوص…………………………………….. 105

شکل 3-4. روز صفر پس از اجرای الگوی زخم………………………………………………………………………………… 107

شکل 3-5. روزهای مختلف پس از اجرای الگوی زخم…………………………………………………………………….. 108

شکل 3-6. نحوه گرفتن بیوپسی از محل زخم و تقسیم‌بندی نمونه‌ها به منظور انتقال به آزمایشگاه‌های بیوشیمی و پاتولوژی…………….. 109

شکل 4-1. عکس‌های حاصل از نمونه‌های پاتولوژیک………………………………………………………………………. 134

 

خلاصه فارسی

اندوتوکسین‌ها از عمده‌ترین فاکتور‌های ویرولانس باکتری‌های گرم منفی هستند که به دلیل اثرات ایمونولوژیکی، پاتو فیزیولوژیکی و فارماکولوژیکی بر سلول‌های یوکاریوتی، مورد توجه قرار گرفته‌اند. ترمیم زخم ممکن است به دلیل نقص در مولکول‌های میانجی متوقف شود. لیپو پلی ساکارید (LPS) یکی از اصلی‌ترین محرک‌های تولید میانجی‌های التهابی به شمار می‌آید. هدف اصلی این تحقیق، بررسی اثر تجویز موضعی LPS سالمونلا انتریکا بر زخم تجربی ایجاد شده در پوست موش Balb/c و همچنین اثر آن بر تکثیر سلول‌های فیبروبلاست پوست می‌باشد. نمونه‌گیری از بافت‌های پوستی مربوط به گروه‌های شاهد و تیمار طی روز‌های 1، 2، 3 و 7 بعد از ایجاد زخم، به منظور بررسی‌های بیوشیمیایی و پاتولوژیکی انجام شد. میزان حیات سلولی با استفاده از روش XTT برای سلول‌های فیبروبلاست صورت گرفت. زخم‌های تیمار شده با LPS (100μg) نسبت به گروه شاهد، افزایش ارتشاح سلول‌های التهابی به محل زخم و افزایشی جزئی در میزان ضخامت لایه‌ی اپیتلیوم نشان دادند. سنجش سیکلو اکسیژناز-2 (COX-2)، هیدروژن پراکسید (H2O2) و نیتریک اکسید (NO) به منظور اثر احتمالی آنها در ترمیم زخم مورد ارزیابی قرار گرفت. در سنجش‌های بیوشیمیایی میزان NO، COX-2، H2O2 افزایش یافت (P˂0.001). بر اساس آزمون ANOVA، در بررسی میزان حیات سلول‌های فیبروبلاست تفاوت معنادار بین گروه‌های شاهد و تیمار مشاهده شد که البته این تفاوت وابسته به دوز مصرفی LPS و مدت زمان انکوباسیون بود. نتایج نشان می‌دهند که LPS با تحریک تولید میانجی‌های التهابی، توانایی افزایش مرحله‌ی التهابی ترمیم زخم را دارد. مطالعات گسترده‌تر با طراحی دوز‌های مختلف از LPS استرین‌های باکتریایی مختلف، فهم بهتری از مکانیسم اثر LPS در ترمیم زخم در مدل حیوانی نشان خواهد داد. به احتمال زیاد این یافته‌ها در توسعه‌ی روش‌های جدید برای درمان زخم‌ها ارزشمند خواهد بود.

واژگان کلیدی: زخم، لیپو پلی ساکارید سالمونلا انتریکا، التهاب، نیتریک اکسید، سیکلو اکسیژناز-2، هیدروژن پر اکسید، فیبروبلاست

فصل اول

كلیات

1-1. بیان مسئله

سالمونلا انتریکا از دسته‌ی باکتری‌های گرم منفی بی‌هوازی اختیاری داخل سلولی است که سالانه باعث 1.3 میلیارد مورد بیماری در جهان می‌شود. از میان 6 زیر گونه‌ی سالمونلا که بر اساس تفاوت در فلاژل، کربوهیدرات و لیپوپلی ساکارید دسته‌بندی شده‌اند، بیش از 2500 سرووار مربوط به سالمونلا انتریکا شناخته شده است. سالمونلا می‌تواند طیف وسیعی از سلول‌ها مثل دندریتیک سل‌ها، ماکروفاژها، هپاتوسیت‌ها، نوتروفیل‌ها، کولونوسیت‌ها و سلول‌های اپی‌تلیال را مورد حمله قرار دهد. LPS سالمونلا از محرک‌های قوی پاسخ التهابی در ماکروفاژ‌ها محسوب می‌شود.

التهاب پوستی و نکروز هموراژیک که به توسط لیپوپلی ساکارید و لیپید A باکتری‌ها ایجاد می‌شوند، در موش مورد مطالعه قرار گرفته است. با تزریق داخل پوستی LPS S-form و لیپید A سالمونلا تیفی موریوم به موش ddy، بعد از 12 ساعت میزان نفوذپذیری رگها در آن منطقه تغییر می‌کند و باعث ادم می‌شود و به دنبال آن بعد از 24 تا 72 ساعت منجر به نکروز هموراژیک می‌شود. القای التهاب پوستی توسط LPS و لیپید A به ترتیب از بیشترین تاثیر تا کمترین تاثیر بدین صورت هستند:

Re-form LPS > Rc-form LPS > lipid A > Ra-form LPS > S-form LPS

ادم حاصل از تزریق LPS در پاسخ به فعالیت کمپلمان ایجاد می‌شود در حالیکه واکنش‌های هموراژیک به فعالیت سلول‌های هدف مثل ماکروفاژ‌ها و سلول‌های اندوتلیال درون رگی مربوط می‌شوند. جزیره‌ی بیماریزایی 2 سالمونلا (SPI2) برای فرار از ماکروفاژ‌ها و ایجاد عفونت سیستمیک در موش‌ها لازم می‌باشد. سالمونلا می‌تواند باعث فعال شدن ERK1/2 با واسطه‌ی SPI-2 شود و به دنبال القای تولید PGE2 و PGI2 در ماکروفاژ‌ها منجر به افزایش بیان COX-2 (سیکلواکسیژناز-2) شود. سایتوکاین‌ها و ایکوزانوئیدهایی چون پروستاگلاندین‌ها و لوکوترین‌ها در نحوه‌ی عملکرد ماکروفاژ‌ها تاثیر می‌گذارند. پروستاگلاندین‌ها (PGs) که در انواع مختلفی از سلول‌ها ساخته می‌شوند از جمله میانجی‌های مهم التهاب و پاسخ ایمنی محسوب می‌شوند. مرحله‌ی محدود کننده‌ی سرعت در سنتز PGs توسط COX کاتالیز می‌شود. COX-2 در انواع کمتری از سلول‌ها بیان می‌شود ولی به شدت با محرک‌های مختلفی مثل میتوژن‌ها، سایتوکاین‌ها، هورمون‌ها و انکوژن‌ها القا

مفهوم حقوق زارعانه:/پایان نامه درباره حق زارعانه
مفهوم حقوق زارعانه
روابط مالک و زارع از دیرباز از اهمیت به سزایی برخوردار بوده است و در این راستا مسائل مهمی مورد توجه اندیشمندان بوده است که از جمله آنها این است که آیا تصرفات زارع در ملک مالک و احیاء وعمران وی موجد حق می باشد یا خیر؟ که در این خصوص لازم است به منابع حق موصوف بپردازیم ،از جمله منابع حق یا حقوق موصوف می توان به عرف اشاره نمود که در حقوق ایران عرف به عنوان یکی از منابع اصلی تنظیم کننده روابط زارع و مالک شمرده می شود، عرف به عنوان منبع در کنار سایر منابع حق کارافه (یکی از تعابیر استعمال شده در خصوص حق ز ارعانه) قابل بررسی است ،زیرا از یک طرف عرف به عنوان توافق جمعی و عینی در روابط اشخاص با هم دیگر است و از طرف دیگر سایر منابع حقوق از جمله قوا نین به عنوان اراده رسمی و جمعی افراد جامعه و رویه قضایی به عنوان اراده ترافعی مراجع رفع مخاصمه بر نفی یا اثبات عرف متداول تأثیرگذار می باشد که در خصوص حقو ق زارعانه عرف مناطق مختلف، حقوق زارعانه را مورد پذیرش قرار داده است و قوانین مختلف قبل و بعد از انقلاب اسلامی عرف مزبور را مورد پذیرش قرار داده و در قوانین مختلف به آن رسمیت بخشیده اند.

از طرف دیگر رویه قضایی ایران چه در آرای وحدت رویه و چه در آرای اصداری متعدد از شعب حقوقی دیوان عالی کشور و همچنین در آرای اصداری از دادگاهها بر این حق صحه گذاشته اند و مطلب دیگر در خصوص حقوق زارعانه در مقررات مصوبه بعد از انقلاب و همچنین رویه قضایی محاکم در بعد از انقلاب آن است که در خصوص قوانین تصویب شده بعد از انقلاب و آرای وحدت رویه اصداری از دیوان عالی کشور مراجع نظارتی شرعی که شامل شورای نگهبان و فقهای حاضر در دیوان عالی کشور می باشد ،بر تصویب قوانین موصوف و صدور آرای مزبور نظارت داشته اند ،که به گونه ای به صورت ضمنی بر شرعی بودن حقوق موصوف حکایت دارد البته لازم به ذکر است در مقابل آرایی که حکایت از پذیرش حقوق زارعانه دارد آرای دیگری نیز که حکایت از عدم پذیرش حقوق موصوف دارد نیز در رویه قضایی ایران وجود دارد.

فارغ از سیر تاریخی و جنبه های جامعه شناختی حق کارافه (زارعانه)، این حق در نظام حقوق ایران در سه برهه زمانی، تجربه های متفاوتی را پشت سر گذشته است که هر برهه موجبات شکل گیری چهره جدیدی از حق مزبور را فراهم ساخت. برهه زمانی نخست به پیش از اصلاحات ارضی بر می گردد که در این مقطع زمانی در شکل ابتدایی خود که کاملاً متأثر از عرف مناطق و نظام طبقاتی جامعه دهقانی بود، نمود یافت. حق زارعانه صرفاً به مفهوم حق تصرف در اراضی زراعی بود ولی این حق تصرف از چنان اهمیتی برخوردار بود که در مناطق قبل از آن که ارتباط مالک و زمین مطرح گردد، پیوند محکم زمین زراعی و زارع به چشم می آمد. [1]

دوره زمانی میانی به زمان تصویب قانون اصلاحات ارضی و الحاقات بعدی و آیین نامه های اجرایی آن که دوران گذر از نظام فئودالی به نظام نظارت دولتی است، اشاره می کند. برای ارج نهادن عمل زارعان، ایجاد همبستگی بین زمین زراعی و زارع و از بین بردن علاقه های متعدد نسبت به املاک و با هدف تجمیع عناوین

زارع و مالک (هر که بر روی زمین زراعی کار می کند، مالک هم اوست) و در راستای برقراری عدالت اجتماعی در جامعه دهقانی ایران صورت گرفت و بر همین مبنا اقدام به واگذاری اراضی از سوی مالکان عمده که عملاً نقشی در زراعت نداشتند به زارعین صاحب نسق صورت گرفته است.  .   برهه زمانی سوم پس از انقلاب اسلامی ظهور می کند که اساساً یکی از علل اصلی اعتراضات روحانیت و مردم که منجر به انقلاب سال 1357 گردید تشکیک در اهداف اصلاحات ارضی بود. علاوه بر برچسبی که اصلاحات ارضی با نام اصلاحات آمریکایی بر پیشانیش دید، ناکامی ها و هرج و مرج های ناشی از واگذاری املاک زراعی به زارعین و سایر بخش های مرتبط با اصلاحات ارضی موجب گردید تا نظام حقوقی ایران پس از انقلاب نسبت به حق زارعانه تردید روا دارد. شرعی سازی قوانین و نظریات شورای نگهبان که البته هر دو مورد پس از مصوبات شورای انقلاب که برخی از این مصوبات خود در تأیید حق کارافه بودند نیز موقعیت این حق را در دهه شصت متزلزل تر می ساخت، اما با مصوبه مجمع تشخیص مصلحت، حق زارعانه چهره جدیدی به خود گرفت که علاوه بر اعتبار بهره مندی زارع از زمین زراعی مالک و حقوق مرتبط با آن، دولت نیز برخی از زمین ها را در اختیار زارعین قرار داد. صدور آرای اصراری و آرای وحدت رویه که آخرین آن در مرداد 1386 بود تأییدی است بر اعتبار حق زارعانه و به راستی که می توان گفت انتهای برهه زمانی سوم اتصالی است به برهه زمانی دوم.

هرچند در هر سه دوره سابق الذکر تقریباً در تأیید حق کارافه کوشیده شد، لیکن چگونگی ظهور و بروز این حق باعث تنوع اشکال آن گردید که این تنوع شرایط و آثار متفاوتی برای آن ایجاد می نمود ،ولی برخی از شرایط و آثار آن بین سه دوره مشترک می باشد؛ زیرا منشأ و مبنای این حق واحد است و آن هم ارزش عمل دهقان که در نتیجه استمرار در زراعت و بهبودی وضع زمین حاصل می شد. ولی تنوع قوانین و رویه قضایی و بعضاً تعارضات موجود باعث نوعی آشفتگی در نظام حقوقی حق زارعانه گردیده است ،حق زارعانه در حال حاضر علاوه بر بخش حقوقی و قضایی در قسمت های اجرایی نظیر بخشنامه های وزارت کشاورزی نیز مورد توجه قرار گرفته و البته حقوق مدنی ایران به سمتی میرود که آن سمت تولید حقوق جدید است که عرف تشنه وار به دنبال آن است . از حق کسب و پیشه و تجارت گرفته تا حقوقی نظیر تراکم و فروش وام همگی در تغییر چهره سنتی حقوق مدنی در تلاشند و حق زارعانه نیز از جمله حقوقی است که با تغییر چهره به تدریج جای خود را در نظام حقوقی باز خواهد کرد. [2]

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

بررسی حق زارعانه در قوانین موضوعه و منابع فقهی

پایان نامه خرابی معابر و جاده ها:قاعده تحذیر
قاعده تحذیر در قوانین به صورتهای مختلف آمده است که به مواردی از آن اشاره می شود:

1) در ماده 45 قانون مجازات اسلامی (دیات) مصوب بیست و چهارم آذر ماه 1361 در باب تسبیت در جنایت به شرح ذیل پیش بینی شده است: «ماده 45: هرگاه در معبر عام عملی به مصلحت عابران انجام شود که موجب وقوع جنایت یا خسارتی گردد در صورتی که عامل اقدامی نماید که عرفاً دلالت بر مطلع شدن عابرین بنماید ضامن دیه و خسارت نخواهد بود».

2) ماده 4 قانون ایمنی راهها و راه آهن مصوب 7 تیر ماه 1349 چنین مقرر می دارد: «ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسایط نقلیه غیرمجاز و عبور دادن دام در شاه راهها و همچنین توقف وسایط نقلیه در خطوط عبور ممنوع است. هرگاه به جهات مذکور حادثه ای واقع شود که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود، راننده مجاز که وسیله نقلیه او مجاز به حرکت در شاه راه باشد، نسبت به موارد فوق مسئولیتی نخواهد داشت. ولی در هر حال مکلف است در صورت بروز حادثه، وسیله نقلیه لرا در شانه سمت راست متوقف نموده و مصدوم را با وسیله ی خود یا وسیله ی دیگر، بلافاصله به اولین درمانگاه یا بیمارستان برساند، و مراتب را به مامورین انتظامی اطلاع دهد. عدم مسئولیت راننده مذکور مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود.»

همچنین ماده 9 قانون مزبور چنین مقرر می دارد: «عبور از روی خطوط راه آهن و ورود در محوطه ایستگاهها و کارخانه ها و تاسیسات فنی راه آهن به استثنای سکوهای مسافری و امکنه و گذرگاهها و معابر مجاز واقع در ایستگاهها و در طول خطوط ممنوع است، جز برای آن عده از مامورین راه آهن که بر حسب وظیفه مجاز به ورود و عبور می باشند و در صورت تخلف و بروز حادثه راه آهن دولتی ایران مسئول نخواهد بود» و ماده 10 همان قانون نیز مقرر می دارد: عبور هر گونه وسیله نقلیه اعم از موتوری و غیر موتوری از یک طرف خط آهن بطرف دیگر در غیر محلهای مجاز ممنوع است و متخلف از این امر مسئول هر گونه پیش آمد و خسارت وارده می باشد.

البته خسارت وارده مندرج در این ماده قانونی یک خسارت طرفینی می باشد که عبور کننده غیر مجاز، چنانچه به ریل راه آهن و قطار در حال حرکت صدمه ای بزند، مسئول جبران خسارت وارده است و همچنین خسارتی به خود وی وارد آید خودش مسئول این خسارت است و قانونگذار در این جا با هشدار و حذار مسئولیت وارده به عبور کننده غیر مجاز را به خود وی برگردانده است.

2) قانون نحوه رسیدگی به تخلفات و اخذ جرایم رانندگی مصوب 30 خرداد 1350، ماده 8 این قانون چنین مقرر می دارد: در صورتی که عابر پیاده در عبور از سواره رو معابر و خیابان ها جز از نقاطی که خط کشی شده و مخصوص عبور عابر پیاده است (محل مجاز) از محل دیگری (محل های غیر مجاز) عبور نماید، متخلف شناخته می شود و مکلف به پرداخت جریمه مقرر در آیین نامه می باشد. و در صورتی که در این قبیل نقاط در صورتی که کلیه مقررات راهنمایی و رانندگی را رعایت نموده باشد، مسئول شناخته نمی شود، عدم مسئولیت

راننده مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود …».

و تبصره همین ماده چنین اشعار می دارد: «در شهر تهران در خیابانهایی که به وسایل ایمنی عبور عابر پیاده مجهز شده باشند و مقررات زیر به وسیله شهرداری برای اطلاع عموم آگهی شود، عابر پیاده مکلف است فقط از محلهای مخصوص عابر پیاده عبور کند و در غیر اینصورت اگر تصادفی بین وسیله نقلیه و عابر پیاده در سواره رو واقع شود مشروط بر اینکه راننده مست نبوده و گواهینامه مجاز رانندگی داشته باشد و با سرعت مجاز حرکت کرده و وسیله نقلیه او نقص فنی موثر در حادثه نداشته باشد و نیز سه نفر افسر ارشد کارشناس تصادفات راهنمایی و رانندگی از این جهات عدم مسئولیت راننده را گواهی نمایند، مسئولیت جزایی متوجه راننده نخواهد بود و راننده آزاد خواهد شد و پرونده به مراجع قضایی جهت اقدام مقتضی ارسال می شود، عدم مسئولیت جزایی راننده مانع استفاده شخص متضرر از حادثه، از مقررات بیمه شخص ثالث نخواهد بود.»

در این قسمت از بحث جهت آشنایی ذهن دانش پژوهان به نقد و بررسی رای صادره از شعبه 26 دیوانعالی کشور که به استناد قاعده مورد بحث صادر گردیده می پردازیم:

در پرونده موضوع دادنامه شماره 1170-4/11/66 شعبه 26 دیوانعالی کشور پاسدار رسمی آقای ع. ص به اتهام ایراد جرح به پای آقای خ … تحت تعقیب دادسرای نظامی فارس قرار گرفت. بدین توضیح که در سال 12 شب مورخ 28/6/64 شاکیان در حالیکه سوار بر موتور بوده اند با تیم گشت و بازرسی گروه مقاومت ابوذر در چهار راه امام خمینی فسا برخورد می کنند که در صورت عدم توجه به اخطار ایست، در بین راه موتور سواران تصمیم بر فرار می گیرند، که با شلیک چند تیر هوایی آنها به فرار ادامه می دهند. مسئول تیم به متهم می گوید لاستیک را بزن که تیر او به پای آنها اصابت می کند دادسرای نظامی پس از تحقیقات از طرفین و اعلام نظر، پرونده را به دادگاه نظامی فارس ارسال می کند. دادگاه نظامی در تاریخ 16/4/66 تشکیل جلسه و پس از بررسی اوراق پرونده، به دیه نظر داده و پرونده را جهت امعان نظر و تنفیذ رای به دیوان عالی کشور ارسال که شعبه 26 دیوان طی دادنامه شماره 1170-4/11/66 نظر دادگاه نظامی را نپذیرفته و مورد را از مصادیق قاعده «قد اعذر من حذر» دانسته، با این توضیح که بر فرض خطا در تیراندازی، بیت المال را ضامن دانسته است. پرونده به دادگاه صادر کننده رای ارسال و دادگاه، نظریه شعبه 26 دیوان را نپذیرفته و پرونده به شعبه نظامی دیگر ارجاع شده و شعبه اخیر نیز نظر دادگاه اول را تایید و پرونده را مجدداً به شعبه 26 دیوان ارسال داشته اند. شعبه 26 تشکیل جلسه و پس از مشاوره طی دادنامه شماره 1967-12/4/67 نظر دادگاه را ناقص دانسته وپرونده را جهت رفع نقص به دادگاه اخیر ارسال نموده است.

دادگاه مجدداً به استناد مسئله 8 جلد 42 ص 68 جواهر الکلام که می فرماید: مصدوم باید بشنود و تمکن از عدول داشته باشد و با ذکر دلائلی در رد مستند قانونی و شرعی، رای شعبه دیوان و 

امر نتنها منافع هیچ یک از طرفین قرارداد را تامین نمی نماید بلکه سرمنشاء اثرات سوء و جبران ناپذیری در حال و آینده برای متعاقدین هر یک بنوبه خود خواهد شد.
نتیجه ای که از مباحث مذکور حاصل می شود این است که ، برای اجرای هرچه بهتر طرحهای عمرانی اولاً : لازم است تعهدات قانونی و قراردادی که طرفین عهده دار آن هستند اعم از تعهدات فنی ، مالی ، حقوقی و . . . کاملاً معین و مشخص شود . ثانیاً : در تدوین مقررات مربوط به اجرای طرحهای عمرانی و همچنین انعقاد قراردادهای پیمانکاری باید قواعد حقوقی در خدمت اهداف اصلی طرح و با توجه به کلیه شرایط فنی و مالی و اقتصادی و سیاست حاکم بر طرح به کار گرفته شود. ثالثاً : هیچگاه نباید طبیعت متغییر طرحها با توجه به دخالت عوامل گوناگون فراموش گردد ، مخصوصاً نقش زمان و مکان همیشه باید مدنظر قرار گیرد. این است که ارائه قراردادهای تیپ و نمونه ثابت که گاه سالیان سال هیچ تغییری در آنها مشاهده نمی شود همواره مشکل ساز بوده و زمینه اختلافات حقوقی را ایجاد می نماید.
از آنجا که قراردادها انواع گوناگونی دارند و دسته بندی های متفاوتی از آنها شده است و همچنین به دلیل گستردگی اختلافات موجود و بحث قراردادها و عدم امکان بحثی جامع و کامل در این رابط، در این رساله با اتکال به خداوند متعال سعی بر آن داریم که تنها به اختلافات حقوقی قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی بپردازیم و آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
 
 
 
 
 
  

بیان مسئله تحقیق
مواد 512 الی 517 قانون مدنی، پیمانکاری را در ذیل اجاره اشخاص قرار داده است. مقاطعه کاری یا پیمانکاری تابع قانون مدنی یا تجارت است ” مانند ، رابطه موکل و وکیل ، کارفرما و معمار ، خیاط و پیشه وران دیگر” و . . . بر انواع مقاطعه کاری ، قانون مدنی حکومت دارد.[1] در قراردادهای خصوصی آزادی اراده طرفین جز در موارد استثنایی ، یک اصل است . طبق ماده 10 قانون مدنی ، قراردادهای خصوصی تا جایی که مخالف قانون نباشد معتبر است. اما مدیران دستگاه های دولتی نماینده اداره متبوع خود هستند نه مالک آنچه تحت اداره آنهاست . مدیر یا رئیس ، مالک اموال اداره تحت مالکیت خود نیست . نماینده فقط همان اختیاری را دارد که قانون به او اعطاء کرده و به رسمیت شناخته است . در اینجا اصل بر آزادی اراده نیست. زیرا، ریاست غیر از مالکیت است . به این ترتیب ، انعقاد قراردادهای دولتی از جهات مختلف با محدودیت ها ، ممنوعیت ها و رعایت تشریفات متعددی روبروست.
در خصوص اصول حاکم بر نحوه تنظیم و انعقاد قراردادهای دولتی ، مقررات آن در قانون محاسبات عمومی مصوب 1366[2] و آئین نامه معاملات دولتی بیان شده ، اما همه قراردادهای دولتی نیز مشمول این مقررات نیستند . برای مثال می توان به قرارداد استخدام که مشمول قانون استخدام کشوری مصوب 1345 است ، اشاره کرد. اما قراردادهای ساخت و ساز – که موضوع بحث ما است- از این منظر ، تابع قانون محاسبات عمومی و آیین نامه های دولتی هستند . هر چند مفاد و شرایط قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی “پیمانکاری طرحهای عمرانی” تابع مقرراتی است که تحت عنوان پیمان و شرایط عمومی پیمان شناخته شده اند .
پ

یمان بر اساس ماده 23 قانون برنامه و بودجه مصوب 1351 [3] از طرف سازمان برنامه و بودجه تهیه و به صورت دفترچه ای منتشر می شد ، ولی اینک از سوی معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور به دستگاه های اجرایی ، مهندسان مشاور و پیمانکاران و سازمانهای دولتی ابلاغ می شود ، که رعایت آن در قراردادهای مربوط به طرحهای عمرانی دولت الزامی است. پیمان یکی از اعمال حقوقی است که با اراده کارفرما و پیمانکار ایجاد می شود . به عبارتی معمولاً کارفرما اراده باطنی خود را در مورد اجرای یک طرح ، از طریق اعلان مناقصه اعلام می دارد ” ایجاب ” و پیمانکار با قبول پیشنهاد یا ایجاب کارفرما جهت اجرای یک طرح ، در هنگام شرکت در مناقصه قبولی خود را به کارفرما اعلام می نمایدو نتیجه این ایجاب و قبول را در سندی به نام پیمان درج می نمایند. به این ترتیب ، پیمان عقدی لازم است که در آن طرفین ، تعهداتی نسبت به طرف مقابل خود پیدا می کنند . ولی بر اساس ماده 48 شرایط عمومی پیمان ، کارفرما حق فسخ آن را دارد. یعنی از طرف پیمانکار ، عقدی لازم و از سوی کافرما عقدی جایز محسوب می شود. همچنین عقدی مستمر ، تشریفاتی و الحاقی[4] است که قواعد عمومی قراردادها در خصوص انعقاد و اجرای آن جاری است. بنابراین سایه حقوق خصوصی بر آن آشکارست . همچنین پیمان از نظر شکلی از سه جزء ” موافقتنامه ، شرایط عمومی و شرایط خصوصی” تشکیل می شود. موافقتنامه بخش کوچک امامهمتر پیمان است ، زیرا در آن مطالب اصلی پیمان مثل مشخصات طرفین ، موضوع ، مبلغ و مدت قرارداد به اختصار ذکر می گردد . شرایط عمومی پیمان ، تعهدات تبعی غیر قابل تغییر و عام حاکم بر قراردادهای پیمانکاری است. بجز شرایط عمومی ، شرایطی در هر قرارداد وجود دارد که با طبیعت خاص پیمان ، اختصاص به همان قرارداد پیمانکاری دارد ، ولی قالب آن در پیمان تعیین شده و توسط هیچ یک از طرفین قابل تغییر نیست.
بموجب تبصره 4 ماده 72 قانون محاسبات عمومی کشور مصوب 1366 ، اعتبارات طرحهای عمرانی مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی تابع قانون محاسبات عمومی کشور و سایر قوانین و مقررات عمومی دولت می باشد. بر اساس تبصره ماده 5 همان قانون ، بجز نهادهای دولتی ، مؤسسات و نهادهای عمومی غیر دولتی ذیل نیز در اجرای طرحهای عمرانی خود ملزم به رعایت پیمان می باشند : 1- شهرداری ها و شرکت های تابعه آنها مادام که بیش از 50 درصد سهام آنها متعلق به شهرداری ها باشد.2- بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی 3- هلال احمر 4- کمیته امام خمینی (ره) 5- بنیاد شهید انقلاب اسلامی 6- بنیاد مسکن انقلاب اسلامی 7- کمیته ملی المپیک ایران 8- بنیاد 15 خرداد 9- سازمان تبلیغات اسلامی 10- سازمان تامین اجتماعی.
موضوع پیمان با توجه به شرح مواد 12 و 13 شرایط عمومی پیمان ، طرحهای عمرانی است که شامل کارهای دائمی انجام شده و مصالح و تجهیزات مورد استفاده در کارگاه می باشد.
یکی از مشکلات بخش پیمانکاری دولتی ، عدم اجرای کامل تعهدات از سوی پیمانکار و عدم پرداخت بموقع مطالبات او و دستور انجام کار خارج از چارچوب قرارداد و تعهدات از جانب کارفرماست که بجاست به آن بیش از پیش پرداخته شود.
پیمانکاری به عنوان یکی از قراردادهای کاربردی جامعه امروز ، آمیزه ای از مسائل پیچیده فنی ، مالی و حقوقی است که بسیار حائز اهمیت است. روشن نمودن تعهدات و مسئولیت های پیمانکار و نیز حقوق او در اجرای امور پیمانکاری از دو نظر قابل بررسی است : اولاً پیمانکار را متوجه مسئولیتی که با قبول اجرای طرح عهده دار می شود می نماید ، ثانیاً کارفرما را موظف به رعایت این حدود می کند تا بار اضافی بر دوش پیمانکار تحمیل ننماید و از حدود اختیارات پیش بینی شده تجاوز نکند . لذا روشن شدن حیطه وظایف و مسئولیت ها و عدم زیاده خواهی و عدم کم کاری و تخطی از مفاد قرارداد مانع از بروز اختلافات حقوقی در این گونه قراردادها خواهد شد.
انگیزه انتخاب این موضوع ناشی از تجربیات عملی سالها خدمت در دستگاه دولتی ، نوع مسئولیت محوله ، ملاحظات عینی ضرورت ها ، پیوستگی ها ، الزامات ، ممنوعیت ها بوده که به نظر رسید با توجه به پیوند مستقیم با مسائل مالی و ایجاد الزامات و تعهدات عمده برای دستگاه ها و دست اندرکاران دولتی و غیر دولتی مفید فایده واقع گردد ، چراکه در ارتباط با قراردادهای پیمانکاری دولتی بالاخص در بخش ساخت و ساز ، با توضیحاتی که داده شد عملاً شاهد موارد متعددی از مشکلات ، کاستی ها ، نواقص ، ابهامات و . . . در سایر مراحل اجرایی از بدو امر تا خاتمه پیمان بوده که منجر به تضییع حقوق احد از طرفین و سوء استفاده طرف دیگر شده است. احصاء ، شناخت و ریشه یابی نقاط ضعف و قوت در این بخش امکان ارائه راهکار متقن و مناسب در جهت حفظ حق و حقوق طرفین و صیانت از اموال عمومی و بیت المال را فراهم خواهد نمود.به این علت که در اجرای طرحهای عمرانی و ساخت وساز کارفرما و پیمانکار مانند پایه اصلی یک سازه عمل می کنند اگر هر یک از این پایه ها کوتاه یا فاقد توانایی لازم برای تحمل بار وارده باشد ، کل سازه از حالت تعادل خارج می شود.
لذا در شرایط فعلی ، با وجود ابهامات و نارسایی های موجود و اعمال سلیقه و کم کاری متعاقدین در حین اجرای پیمان و قراردادهایی از این دست ، و عدم آشنایی برخی پیمانکاران و کارفرمایان نسبت به مسائل و مشکلات حقوقی زمان انعقاد وحین اجرای قراردادها ، لازم است با پژوهش و تحقیق در خصوص اختلافات حقوقی قراردادهای ساخت و ساز در دستگاه های دولتی ، نقاط ضعف احصاء ، بر طرف و راه کار متقن و مناسب ارائه گردد ، که در تحقیق حاضر به این موارد بطور خاص پرداخته شده است.

پیشینه تحقیق :
قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی از جمله قراردادهای خاص به شمار می روند که اصول و قواعد ثابتی بر آنها حاکم است. این نوع قراردادها عموماً تابع حقوق عمومی هستند و قواعد حاکم بر این قراردادها جنبه تکلیفی و آمره دارند و نظام حقوقی پیمانهای دولتی بر آن طرح حاکم است و عدم رعایت این قواعد موجب بطلان قرارداد می شوند.
لهذا با توجه به اینکه قراردادهای دولتی درصد بالایی از کل پروژه های صنعتی و ساختمانی را شامل می شود و هدف از انعقاد اینگونه قراردادها حفظ حقوق دولت و منافع عمومی است ، به همین علت مصلحت عمومی ایجاب می نماید که این نوع قراردادها از امتیازات و ویژگیهای خاصی برخوردار باشند.
بنابراین با استناد به ماده 23 قانون برنامه و بودجه مصوب 51 ، دولت موظف است استانداردها و معیارها و همچنین اصول کلی و شرایط عمومی قراردادهای مربوط به طرحهای عمرانی را بصورت آیین نامه ، بخشنامه ، دستورالعمل در یک چارچوب مشخص تعیین و به دستگاه های اجرایی ، مشاوران و پیمانکاران جهت اجرا ابلاغ نماید . به همین علت با وجود نقایص و معایب موجود ، قراردادهای دولتی کاملترین قراردادها بشمار می روند .
فلذا چنانچه تحقیقاتی در این رابطه صورت می پذیرد لزوماً می بایست با مدنظر قراردادن چارچوب تعیین شده توسط مقنن ودستگاه های متولی امر انجام شود.
در خصوص اختلافات حقوقی قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی با وجود تحقیق و تتبع نگارنده ، کتاب ، مقاله یا پایان نامه ای یافت نشد و تنها تعداد اندکی کتاب و پایان نامه مرتبط با بخش هایی از موضوع به رشته تحریر در آمده که می توان به عنوان نمونه به موارد ذیل اشاره نمود.
الف – شهیدی (1377) در کتاب “تشکیل قراردادها” (جلد1) ، در تقسیم عقد از جهت تعداد طرفهای عقد ، عقد را به دو طرفه و چند طرفه تقسیم نموده و پیمانکاری را در زمره عقود دو طرفه آورده است .که هر یک از طرفین در قبال دیگری حقوق و تعهداتی دارند و در پاره ای طرحهای تولیدی و عمرانی ممکن است پیمانکاران متعددی بکار دعوت شوند و کارفرما با هر یک از ایشان قرارداد جداگانه ای منعقد کند .ولی ممکن است در یک قرارداد ، همه پیمانکاران و کارفرما ، طرفهای قراردادی یکدیگر باشند و تخلف هر یک ، موجب مسئولیت او به جبران خسارت باشد.
ب – طباطبائی مؤتمنی (1379) در کتاب “حقوق اداری” به بررسی اعمال اداری اعم از اعمال اداری یک جانبه و دو جانبه ، قراردادهای اداری ، ماهیت قراردادهای اداری ، انعقاد قرارداد و آثار قرارداد پرداخته است و دربحث آثار قرارداد ،تعهدات ، وظایف وحقوق و مزایای پیمانکار را بیان نموده است.
پ – اباذری فومشی (1390) در کتاب “نحوه عملی تنظیم قراردادها”، براساس قوانین و مقررات جاری اعم از قانون مدنی ، شرایط عمومی پیمان به انواع قراردادها اشاره نموده وبه نحوه تنظیم هریک پرداخته است و در برخی موارد نیز مفاد موثر تشریح گردیده و نمونه ای از قراردادی پیمانکاری و نحوه تکمیل آن را بیان نموده است.
ت – اسماعیلی هریسی (1384) در کتاب ” مبانی حقوقی پیمان” ، به شرح ماده به ماده ی موافقتنامه ، شرایط عمومی و شرایط خصوصی پیمان پرداخته و پیمان را از منظر یک حقوقدان بررسی کرده است . که از نظر تطبیق با قوانین داخلی قابل توجه می باشد.
ث – ایزانلو (1379) در پایان نامه خود با عنوان “مسئولیت پیمانکار در قرارداد پیمانکاری” ، به تشریح مبانی مسئولیت قراردادی و قهری پیمانکار پرداخته و اینکه آیا می توان مسئولیت پیمانکار را تحدید و تعدیل کرد . ایشان بیش از هر چیز به مسئولیت مدنی پیمانکار توجه داشته است.
ج – کریمی سغینی(1376) در پایان نامه خود با عنوان ” حدود مسئولیت پیمانکار در قبال کارفرما” به مراحل مقدماتی (مطالعات جامع و طراحی) ، مرحله اجرای قراردادهای پیمانکاری و مرحله بهره برداری (تحویل پیمان) با تاکید بر مسئولیت پیمانکار و بیشتر از منظر حقوق کارفرما پرداخته است . ایشان در بخش سوم پایان نامه ، مسئولیت قراردادی پیمانکار را مورد بررسی قرارداده است.

اهداف تحقیق
اهداف تحقیق را می توان از جمله موارد ذیل دانست :

احصاء منشاء بروز اختلاف قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی
بررسی ضرورت ها ، پیوستگی ها ، الزامات و ممنوعیت ها در قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی
ارائه راهکار با هدف پیشگیری از بروز اختلاف و تفاسیر گوناگون از مفاد قرارداد ساخت و ساز
مشخص نمودن محدوده مسئولیت و تعهدات پیمانکار و کارفرما نسبت به یکدیگر
چگونگی حل و فصل اختلافات حادث شده و الزام متعاقدین به ارجاع موضوع به داوری
اهمیت تحقیق
سروکار داشتن با امور پیمانکاری و انعقاد قراردادهای مربوطه و پرداختن به آنها در دنیای امروز اعم از اینکه پیمان عنوان ساخت و ساز ، تولیدی ، تدارکاتی ، خدماتی و . . . را داشته باشد نیازمند تخصص و مهارت فراوان و تجربه است ، در رویارویی با مسائل پیچیده فنی و حقوقی ، خطرات مالی و قبول مسئولیت ها، احاطه خاصی لازم است تا در پرتو آن پیوندهای قراردادی ایجاد و رهبری شود. و از طرفی تلاش در جهت تفکر ، تجزیه و تحلیل موضوع ، توسط حقوقدانان و مرتبطین با این قرارداد است ، تا با ارائه نقطه نظرات در این خصوص ، هر چه بیشتر بر غنای حقوقی ، شرایط عمومی پیمان ، بیفزایند.

کاربرد نتایج تحقیق
نتایج این تحقیق علاوه بر کاربردهایی که در دستگاه های دولتی دارد ، در کلیه شرکت های پیمانکاری و بخش های خصوصی و سازمانهای مرتبط با نظام اداری کشور ، کارشناسان حقوقی ، مهندسین و کارکنان متولی امر در دستگاههای دولتی و خصوصی ، مهندسان مشاور و وکلای دادگستری مورد استفاده خواهد بود. زیرا با سیاست خصوصی سازی و واگذاری امور به بخش خصوصی ، بر تعداد قراردادهای ساخت و ساز افزوده خواهد شد و با توجه به فقدان برخی قوانین راهگشا برای حل اختلافات و مشکلات حقوقی طرفین در این قبیل قراردادها ، نیاز به بررسی قوانین قراردادهای دولتی و پیمانکاری و قواعد مرتبط با آنها بیش از پیش احساس می شود.

سوال های تحقیق
اختلافات حقوقی در قراردادهای ساخت و ساز دستگاه های دولتی چیست ؟ و راه های حل و فصل آنها چگونه است ؟

فرضیه ها
فرضیه های این تحقیق عبارتند از :
– اصول حاکم بر قراردادهای ساخت و ساز و وجه تمایز طرحهای عمرانی و غیر عمرانی به چه نحو می باشد.
– ریشه بروز اختلافات و اهم ادعاهای پیمانکاران و محدوده مسئولیت ایشان باید احصاء و راهکار متناسب با هر یک مد نظر قرار گیرد.

روش تحقیق
روش تحقیق در این رساله به شیوه کتابخانه ای و از طریق فیش برداری صورت خواهد گرفت و از روش توصیفی ، تحلیلی ، کاربردی ، تاریخی و در مواردی تطبیقی و در صورت لزوم مراجعات آماری و میدانی استفاده خواهد شد ، که نگارنده با هدایت اساتید محترم به کنکاش در منابع قانونی ، آیین نامه ها ، آراء وحدت رویه ، متون فقهی و نظریات علمای حقوق و سایر منابع نوشتاری و غیره پرداخته و در جهت تبیین نظریات مکتسبه ، به صورت مستقل و با مراجعه به منابع مختلف به شناخت آسیب ها و ارائه راهکاری مناسب پرداخته خواهد شد.

ساختار تحقیق
فرآیند این پژوهش ، در چهار فصل به ترتیب ذیل ارائه می گردد :
فصل نخست ، که شامل دو مبحث می باشد . در مبحث اول به کلیات موضوع ومفاهیم و تعاریف و جایگاه پیمان در عقود پرداخته می شود و در مبحث دوم نظام حاکم بر پیمانهای دولتی و خصوصی و وجه تمایز آنها بیان می گردد.

1- مدخل پژوهش ……………………………………………………………………………….10

اهمیت موضوع شهر و شهرنشینی در دورۀ سامانیان …………………………………..11

 پیشینۀ تحقیق ………………………………………………………………………………13

قلمرو زمانی و مکانی پژوهش ………………………………………………………………18

 بیان مسئله و فرضیۀ تحقیق ……………………………………………………………….19

روش تحقیق………………………………………………………………………………….22

سامان پژوهش……………………………………………………………………………….23

موانع و مشکلات تحقیق…………………………………………………………………….24

2- نقد و بررسی منابع تحقیق………………………………………………………………25

تاریخ نوشته‌های جغرافیایی ……………………………………………………………….26

آگاهی‌های جغرافیایی در متون کهن ایرانی………………………………………………..29

منابع جغرافیا نگاری در دوره اسلامی……………………………………………………..31

نگاهی کلی به برخی از منابع جغرافیا نگاری جغرافیایی…………………………….42

تاریخ‌های محلی ……………………………………………………………………………49

بخش یکم: شهر و شهرنشینی در ایران ………………………………………………….58

فصل یکم: پیشینۀ ساخت و تکوین شهر در ایران………………………………………..59

1. سپیده‌دم شهرنشینی در ایران………………………………………………………..59

2. تجربۀ پیش آریایی ساخت شهر در تمدن عیلام…………………………………….67

3. هگمتانه، خاستگاه مادها در گذر از ده نشینی به شهرنشینی…………………69

4. تلاقی تمدن‌ها در شهرسازی دورۀ هخامنشیان………………………………………72

5. پولیس‌ها (دولت شهرهای) یونانی در ایران…………………………………………..75

6. گِرد شهرهای پارتی……………………………………………………………………..80

7. شهر و شهرنشینی در دوره ساسانیان……………………………………………..87

8. تداوم و تحول شهر و شهرنشینی در سده‌های نخستین اسلامی………………….92

فصل دوم: عناصر کالبدی در شهرهای ایران با تأکید بر دوره سامانیان………………103

1. ارگ /کهندژ……………………………………………………………………………..104

پیشینه نام…………………………………………………………………………………104

 مکان‌یابی و ساختار ارگ در قلمرو جغرافیایی ایران………………………………….108

ارگ در ایران باستان ……………………………………………………………………….120

ارگ در دوره اسلامی……………………………………………………………………….126

کهندژ در شهرهای عصر سامانی…………………………………………………………130

2. شارستان و ربض (بیرونی)……………………………………………………………….136

مفهوم شارستان و ربض در ایران……………………………………………………….136

شارستان و ربض در دوره سامانیان……………………………………………………….140

دروازه………………………………………………………………………………………..141

کوی / محله………………………………………………………………………………..144

مسجد……………………………………………………………………………………..147

بازار………………………………………………………………………………………….153

میدان……………………………………………………………………………………….156

فصل سوم: مفهوم شهر در ایران با تأکید بر دورۀ سامانیان…………………………….160

1. درآمدی بر مفهوم شهر………………………………………………………………160

2. دستکرت………………………………………………………………………………..163

3. دیه/ ده……………………………………………………………………………………166

4. تسوک…………………………………………………………………………………….174

5. روستا/ روستاک/ رستاق……………………………………………………………….175

6. کوره……………………………………………………………………………………….182

7. قصبه / مصر………………………………………………………………………………186

8. استان……………………………………………………………………………………190

9. بازشناسی مفهوم شهر در ایران………………………………………………………..199

بخش دوم: شهر و شهر نشینی در دوره سامانیان…………………………………….210

فصل یکم: داد و ستد در شهرهای دوره سامانی………………………………………211

1. نقش شهرها در راه‌های تجاری- فرهنگی دوره سامانیان………………………….213

2. مبادلات پولی و سکه‌خانه‌های سامانیان……………………………………………232

فصل دوم: شهر و شهرنشینی در خاستگاه سامانیان…………………………………243

1. شهر واحه‌های سغد……………………………………………………………………243

2. بازشناسی معنای شهر در سغد……………………………………………………..245

3. نقش رود سغد در ساخت شهرواحه‌ها……………………………………………250

4. پیشینۀ ساخت شهرواحه‌های سغد………………………………………………….256

ساخت و خاستگاه اسطوره‌ای………………………………………………………….256

کاوش‌های باستان‌شناختی……………………………………………………………..260

5. نقش تجاری شهرواحه‌های سغد…………………………………………………263

6.کالبد شهرواحه‌ها…………………………………………………………………………266

فصل سوم: بخارا نمونه‌ای از شهرسازی و شکوفایی شهرنشینی…………………271

1. خاستگاه شهر بخارا بر اساس پیشینۀ نام………………………………………….271

بخارا: پیشینۀ شهرنشینی از آغاز تا دورۀ سامانیان…………………………………..277

2. پیشینۀ ساخت شهر…………………………………………………………………..284

3. شکل شناسی شهر در سه سدۀ نخست اسلامی………………………………..287

4. باروها و دروازه‌های بخارا………………………………………………………………..291

بارو و دروازه‌های شارستان……………………………………………………………….292

باروها و دروازه‌های ربض…………………………………………………………………..297

5. سازه‌های آبی و سازمان آبیاری در شهر بخارا…………………………………..305

6. کوی‌های شارستان…………………………………………………………………….309

7. بازار در کالبد شهرواحه‌های بخارا…………………………………………………….312

بازارهای شهر بخارا…………………………………………………………………….313

بازار طواویس…………………………………………………………………………..316

نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………..322

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………326

چکیده:

دوره سامانیان از مهم‌ترین دوره‌های اثرگذار در گستره فرهنگ و تمدن ایران و شهرهای قلمرو حکومتی این دودمان، بستر شکوفایی عناصر گوناگون فرهنگی و تمدنی بوده‌اند. از دیگر سو، شرایط جغرافیایی و عوامل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در ساخت و توسعۀ شهرها و شکوفایی شهرنشینی تأثیر داشته‌اند. از آنجا که شهرپژوهی بر پایه پیشینه تاریخی شهرها از مهم‌ترین مسائلی است که جامعه کنونی به آن نیازمند است و شهر و شهرنشینی در دورۀ سامانیان دوره‌ای تأثیرگذار را طی کرد، در این پایان‌نامه این موضوع  مورد بازشناسی و تحلیل قرار گرفته است.  در اینجا از نظر زمانی محدوده سده چهارم قمری (دهم میلادی) و از نظر مکانی قلمرو فرهنگی و تمدنی ایران با تأکید بر بخش‌های شرقی ایران (خراسان و ماوراءالنهر / خراسان بزرگ) را در بر می‌گیرد. از این رو مسئله اصلی که این پژوهش به آن می‌پردازد چنین است: پیشینه ساخت شهر و شهرنشینی در ایران و عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی(دهقانان، روستاها، ساختار اقتصاد شهری و… ) و اقدامات سامانیان تا چه اندازه در شکوفایی شهرها و شهرنشینی در دورۀ سامانیان تأثیر داشتند؟

این پژوهش بر اساس روش تحقیق تاریخی و مبتنی بر منابع جغرافیا‌نگاری و تاریخی انجام گرفته است. دستاوردهای این پژوهش عبارتند از: پژوهش دربارۀ شهرهای سامانی؛ بررسی عوامل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مؤثر در بالندگی شهرها در آن دوره؛ پژوهش دربارۀ شهرواحه‌های سغد و بازشناسی ساخت کالبدی شهر بخارا در دورۀ سامانیان. در این راستا شهر در آن دوره بر پایه پیشینه ساخت شهر و تأثیرگذاری دورۀ سامانیان در آن مورد بررسی قرار گرفته است.

پیشگفتار:

علاقه‌مندی به پیشینه تاریخی و بالندگی‌ فرهنگ و تمدن ایران‌زمین در دوره‌های گوناگون، مسئله‌ای مهم و همیشگی است که نه تنها در این مرز و بوم بلکه در فراسوی مرزهای آن، هر پژوهنده‌ای را مشتاق مطالعه و تفحص در پیرامون آن می‌کند. در این میان، دوره سامانیان که از نام‌دارترین دوره‌های تأثیرگذار در فرهنگ و تمدن ایران است با اقبال بیش‌تری از سوی پژوهشگران روبرو بوده و هر کس از دیدگاهی به آن پرداخته است.

 نگارنده در طی درس‌های تاریخ دوره میانه در محضر استاد محترم جناب آقای دکتر اللهیار خلعتبری، مدتی را به راهنمایی و پیشنهاد ایشان سرگرم تهیه طرحی بود برای پژوهش پیرامون موضوعی در راستای «تاریخ در ادبیات دوره سامانیان» که دستاورد اولیه آن ارائۀ چند جلسه بحث در پیرامون خردورزی در آن دوره بود. در همان زمان این پرسش همواره برای نگارنده مطرح بود که چرا سدۀ چهارم قمری که دوره تکوین زبان پارسی دری (نوین) است، بیش‌ترین سهم را در میان تمام سده‌های تاریخ ایران در تدوین آثاری در موضوع «المسالک و الممالک» و به تعبیری «البلدان» نویسی داشته است؟ این مسئله در مشورت با استاد محترم راهنما و البته در پی منتفی شدن موضوع پیشین، نگارنده را سرانجام مصمم به تدوین طرحی کرد در راستای پژوهش پیرامون شهر و شهرنشینی در دوره سامانیان که آنچه در پی می‌آید دستاورد این طرح است.

بدین سان، بایستی مراتب سپاس‌گزاری خود را از استاد محترم راهنما، جناب آقای دکتر اللهیار خلعتبری، که در طی دوره کارشناسی ارشد و دکتری بزرگترین مشوق اینجانب در راستای پژوهش پیرامون سامانیان بوده‌اند، اعلام دارم. ایشان علاوه بر راهنمایی‌های ارزنده علمی، اختصاص دادنِ بیش‌ترین وقتِ ممکن و بر عهده گرفتن این مسئولیت، همواره با علوّ طبع و مرام والای خویش، نگارنده را مورد الطاف خویش قرار دادند.

همچنین جناب آقای دکتر علی اصغر مصدق، استاد محترم مشاور، با متانت و گشاده‌رویی همیشگی، مشاورۀ این پایان‌نامه را به سان دوره کارشناسی ارشد پذیرفتند و  پرسش‌های نگارنده را در روش تحقیق و ساماندهی این موضوع پاسخ گفتند. جناب آقای دکتر قباد منصور بخت، دیگر استاد محترم مشاور در این پایان‌نامه، نیز از زمان تدوین طرح تحقیق تا سرانجام یافتن آن، با مشورت‌های عالمانه خویش در راستای طرح مسئله، بررسی و بازشناسی مفاهیم کلیدی این موضوع  و ساماندهی نهایی پایان‌نامه، همواره نگارنده را صمیمانه و صادقانه یاری کردند. بدین سان از این بزرگواران، مراتب سپاس‌گزاری و امتنان خویش را اعلام می‌دارم.

همچنین بایسته است تا سپاس‌گزاری خویش را از دیگر استادان محترم گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی که همواره با راهنمایی‌های عالمانه و محبت‌های بی‌شائبه، نگارنده را از مراهم خویش بهره‌مند ساخته‌اند، اعلام دارم. از آن میان از جناب آقای دکتر عطاءالله حسنی مدیر محترم گروه و جناب آقای دکتر کریم سلیمانی که داوری این پایان‌نامه را پذیرفتند و در طی دوره تحصیلی همواره یاریگر نگارنده بوده‌اند.

همچنین سپاس‌گزارم از جناب آقای دکتر حسین سلطان‌زاده، مدیر محترم گروه پژوهش هنر دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی، که از پیشگامان شهرپژوهی در ایران و آثار ایشان از مراجع مهم پژوهشی در زمینه تاریخ شهر و شهرنشینی به شمار می‌روند. ایشان ضمن پذیرفتن داوری این پایان‌نامه همواره در طی چند سال گذشته در این زمینه نگارنده را از راهنمایی‌های خویش بهره‌مند کرده‌‌اند. همچنین از جناب آقای دکتر شهرام یوسفی‌فر، عضو محترم هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،  که علاوه بر راهنمایی‌ نگارنده در این موضوع، از پایان‌نامه دکتری ایشان بهره فراوان بردم، مراتب سپاس‌گزاری خود را اعلام می‌کنم.

بایسته است از استادان محترم جناب آقای دکتر ناصر تکمیل همایون و جناب آقای دکتر محمد علی اکبری که همواره راهنما و مشوق نگارنده بوده‌اند، مراتب سپاس‌گزاری خود را اعلام کنم.

همچنین سپاس‌گزاری خود را از خانم دل‌آرا مردوخی، عضو محترم دفتر پژوهشهای فرهنگی، اعلام می‌دارم. حروف‌نگاری، نمونه‌خوانی و بازنگری این پایان‌نامه بر عهده ایشان بوده که با وسواس و دقت فراوان آن را به سامان رسانده‌اند.

بدیهی است که این رساله لغزش‌ها و نقص‌هایی دارد و کوشش می‌شود با راهنمایی‌های استادان ارجمند، رفع شوند. در پایان توفیق روزافزون و همیشگی این عزیزان را در راستای بالندگی فرهنگ و دانش در این مرز و بوم از درگاه ایزد منان خواستارم.

بخش مقدماتی: درآمدی بر روش تحقیق و منبع شناسی

1- مدخل پژوهش

سامانیان در دوره‌ای بر بخش‌های وسیعی از شرق ایران حکمرانی داشتند که از نظر بالندگی فرهنگ و تمدن ایرانی _  اسلامی، دوره‌ای نام‌دار است. نقش این دودمان در عرصه سده چهارم قمری (دهم میلادی) از نظر تأثیرگذاری در روند تاریخ  فرهنگ و تمدن ایران، چندان مهم است که دوره امارت آنان را با لقب‌هایی فراتر از دیگر دوره‌های تاریخی ایران و بر پایۀ اعتلای فرهنگ و تمدن، معرفی کرده‌اند: عصر «طلایی فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی»، «عصر زرین فرهنگ ایران» و «دورۀ رنسانس ایرانی- اسلامی».[1]  در این دوره دستاورد‌های عصر انتقال زمینۀ بالندگی جنبه‌های گوناگون فرهنگی و تمدنی را فراهم آورد و بخش‌های شرقی ایران به عنوان خاستگاه و قلمرو سامانیان، بستر این جریانِ اثرگذار بود.

دربارۀ اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دورۀ سامانیان، همچنین جغرافیای تاریخی و تاریخ محلی و جغرافیای تاریخی شهرهای ایران در آن دوره، تا کنون تأملات، مطالعات و پژوهش‌های بسیاری انجام گرفته و از این نظر‌می‌توان پنداشت، به دلیل ویژگی‌های این دوره، از خوش‌اقبال‌ترین دوره‌های تاریخی ایران بوده که توجه مورخان و جغرافی‌نگاران قدیم (به ویژه در همان دوره) و پژوهشگران دورۀ معاصر را به خود معطوف کرده است. دربارۀ بیش‌تر شهرهای این دوره، دست‌‌‌کم تک‌نگاشته‌های علمی یا دربارۀ برخی از آن شهرها مانند بلخ، سمرقند، بخارا، نیشابور، مرو، هرات و … کتاب‌ها و مقاله‌های بسیاری به پژوهش و نگارش درآمده است. از این رو، همین امر دست‌کم دو موضوع را مورد تأکید قرار‌می‌دهد: 

نخست آن که دوره‌ای است مهم و تأثیرگذار که به رغم انجام مطالعات و پژوهش‌های بسیار همچنان جای آن دارد تا دربارۀ موضوع‌های گوناگون آن تحقیق علمی صورت گیرد. دیگر آن که، شاخصه‌ها و عناصر گوناگون فرهنگ و تمدن ایران در این عصر به گونه‌ای از «سامانِ» اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی نائل آمدند، که از این رو جای آن دارد این مشخصه‌ها بر اساس تأثیرپذیری از پیشینۀ تاریخی ایران و اسلام تا آن زمان و اثرگذاری در روند تاریخ ایران و اسلام پس از آن، مورد تأمل قرار  گیرند. در این میان بر اساس علاقه‌ای که نگارنده نسبت به دورۀ سامانیان، همچنین به موضوع «شهرپژوهی» داشت، شهر و شهرنشینی در این دوره را مورد مطالعه قرار داد. در بررسی شهر و شهرنشینی در دورۀ سامانیان و با تأکید بر پیشینۀ این مسئله در ایران، بخش قابل تأملی از مطالعه به جریان تاریخی و مفاهیم کلیدی آن در ایران برای فهم واقعی از شهر در دورۀ سامانیان، اختصاص یافته است.

اهمیت موضوع شهر و شهرنشینی در دورۀ سامانیان:

پیدایش و بالندگی شهر و شکوفایی شهرنشینی در گسترۀ جغرافیای طبیعی و تاریخی ایران‌زمین (ایرانشهر)، متأثر از عوامل طبیعی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی گوناگونی بوده است که با در نظر گرفتن این عوامل در حوزه‌های گوناگون علمی مانند جغرافیایی (طبیعی و انسانی – شهری و روستایی)، تاریخی، جامعه شناسی،  علوم اقتصادی ، سیاسی و… ‌می‌توان جریان شکل‌گیری شهر و برقرار شدن زندگی شهری یا شهرنشینی را از سپیده دم تا تکوین و شکوفایی آن، بررسی کرد. گستردگی جغرافیایی، تنوع ساخت فضایی- کالبدی، اهداف، انگیزه‌ها و شیوه‌های بیش و کم متفاوت استقرار در مکان‌های گوناگون، نقش جامعه، اقتصاد، فرهنگ و … در پویایی شهرها و اثرگذاری شهرها بر جنبه‌‌های گوناگون زندگی انسان و دَه‌ها دلیل دیگر باعث شده‌اند تا شهرنشینی همچنان نیازمند مطالعات و کاوش‌های گسترده و دامنه دار از دیدگاه تاریخی باشد.

امروزه توجه به رشته‌هایی مانند جامعه‌شناسی شهری، اقتصاد شهری، جغرافیای شهری، و گروه‌های گوناگون شهرپژوهی در عرصه‌های تاریخی، باستان‌شناسی، فرهنگ و مدنیت و… برآمده از نیازهای اساسی جوامع به شناخت بستر و محیط زندگی و پویایی آن است. در این راه نظریه‌های گوناگون از سوی پژوهشگران رشته‌ها و عرصه‌های مختلف علمی ارائه شده که نشان‌دهنده اهمیت این موضوع در سطح منطقه‌ای و جهانی است. در چنین شرایطی، نقش پیشگامان مدنیت و سرزمین‌هایی که خاستگاه و بستر نخستین شهرها یا نخستین جوامع شهرنشین بوده و دوره‌های گوناگونی از بالندگی شهرنشینی را تجربه کرده‌اند، بیش از پیش نمایان ‌می‌شود.

شهر به عنوان بستر پویایی و تکوین هر جامعۀ برخوردار از ویژگی‌ها و مؤلفه‌های تمدن، ریشه در تلاش‌های جامعه‌ای دارد که با قدم و اندیشه در طی چندین هزاره زمینه‌های پیدایش و شکوفایی آن را فراهم آورده‌اند. از این رو‌ شهر می‌تواند نماد جوامعی باشد که بر شالوده و بنیاد و بر سیما و پیشینه مدنیت خود ‌می‌بالند.

  در سرزمینی که به تعبیر تاریخی «ایرانشهر» یا «ایران‌زمین» خوانده می‌شود، شهر همواره پایگاه و پهنۀ انتقال دهنده دستاوردهای جامعه ایرانی در دوره‌های گوناگون بوده است. از این رو شهر و شهرنشینی در ایران ریشه و پیشینه کهن دارد. چندان که در سیر تکوین جامعه ایران توأمان با دیگر شیوه‌های زندگی، همچون روستانشینی و شبانکارگی، همواره سهم قابل تأملی داشته است. ساخت شهر و زندگی شهری یا شهرنشینی در ایران پیش از اسلام در دوره‌ای دست‌کم سه هزارساله به تجربه‌هایی نائل آمد که در دوره‌های گوناگون، بالندگی خود را نوید بخشید. شهر در ایران پیش از اسلام و پس از آن، از تلاقی و تعامل اندیشه‌ها و سنت‌های مختلف بهره برد و پویایی زندگی و تمدن بر اساس شهر و واحدهایی که زمینه بالندگی آن را فراهم آوردند(ده، روستا و…)، در ساختاری هماهنگ از فرهنگ، جامعه، اقتصاد و سیاست بر گستره جغرافیایی این سرزمین پایداری خود را بردوام نگه داشتند. از این رو، دست کم‌می‌توان باور داشت که به رغم رویدادهای گوناگونی که در طی هزاران سال بر سر شهرهای ایران گذشته و با آنها خو کرده و راه خود را پیموده‌اند، هنوز هم‌می‌توان به رغم گسترش پیوندهای میان شهرها در پهنه جهان صنعتی امروز نشانه‌های بالندگی‌های گذشته را به وضوح مشاهده کرد!

 پس از اسلام با آنکه شهرهای ایرانی طی دو سده دچار آشوب‌های سیاسی و رکود اقتصادی شدند، اما در سده سوم قمری رو به توسعه گذاشتند و در عصر فرمانروایی دو دودمان سامانیان آل‌بویه، با تلاش‌های فکری اندیشمندان، شهرسازان و معماران بنیان شهرها در تلفیقی از هویت ایرانی _ اسلامی قرار گرفت.

پیشینه تحقیق:

دربارۀ شهر و شهرنشینی در ایران، تاکنون پژوهش‌های گوناگونی انجام گرفته است که هرکدام از دیدگاهی قابل تأمل و دربردارنده آگاهی‌هایی هستند. باستان‌شناسان در بررسی پیشینۀ شهرنشینی و چگونگی پیدایش و بالندگی نخستین شهر‌ها و تشخیص «شهر» از «غیرشهر» براساس کاوش‌های علمی، پژوهش‌های گوناگونی انجام داده‌اند. مطالعه این پژوهش‌ها برای بررسی خاستگاه و چگونگی پیدایش و بالندگی نخستین شهرها یا بستر کُهن‌شهر‌های ایران اهمیت فراوان دارد. کوشش‌هایی که در این زمینه انجام شده است در آغاز به تأثیر کاوش‌های باستان‌شناسی به صورت تک‌نگاشته‌هایی توسط محققان غربی در راستای گزارش‌های علمی کاوش‌ها به سامان رسید که در فصل یکم از بخش یکم این پایان‌نامه مورد توجه قرار گرفته‌اند. از دیگر سو کاوش‌های گوناگونی که به ویژه از سوی باستان‌شناسان روسی در دهه‌های 1950 تا 1960 انجام گرفت، برای بررسی وضعیت شهرهایی که در سده چهارم قمری خاستگاه سامانیان و در قلمرو آنها  بودند، اهمیت بسیار دارد.[1] اما در ایران پژوهش‌های درخور توجهی انجام شده که از آن میان است، آغاز شهرنشینی در ایران نوشته یوسف مجیدزاده به عنوان «نخستین اثر پژوهشی در ادبیات باستان‌شناسی فارسی» با موضوع شهرنشینی در ایران.[2] از آن پس تلاش‌های دیگری توسط صادق ملک شهمیرزادی در قالب مقاله‌ها و کتاب‌های گوناگون[3] و پژوهش اخیر سید منصور سیدسجادی تحت عنوان نخستین شهر‌های فلات ایران،[4] شایان توجه و بررسی هستند. در پژوهش‌های تاریخی نیز کتاب نامدار شهر‌های ایران در روزگار پارتیان و ساسانیان نوشتۀ ن. پیگولوسکایا[5] تا به امروز جزو مهم‌ترین آثار پژوهشی در بررسی وضعیت شهر‌ها و شهرنشینی در دو دوره پارتیان (250 ق.م ـ 226 م) و ساسانیان (226ـ651 م / 31 ق) به شمار می‌رود. پژوهش‌های جغرافیایی پژوهشگرانی مانند و. و. بارتولد[6] و گی لسترنج (گای لیسترانج)[7] نیز نخستین تلاش‌های شهرپژوهی جغرافیایی در این زمینه به شمار می‌روند که در بررسی منابع و مآخذ مورد تأمل قرار گرفته‌اند. 

مقاله مفصل «ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران دوره اسلامی» نوشته احمد اشرف،[8] در واقع نگرش جدیدی به بررسی تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران ایجاد کرد که هنوز پس از سه دهه از تاریخ تألیف آن، بررسی پژوهش‌های انجام‌گرفته نشان می‌دهد آن مقاله الگوی پژوهشی تاریخ شهرنشینی در ایران به شمار می‌رود! بررسی مفهوم شهر، بنیان‌گذاری، گسترش و زوال شهر‌ها، سیمای شهر‌ها، بنیان‌های زندگی شهری (دستگاه حکومت شهر، دستگاه مذهبی شهر، انجمن‌های صنفی) و رابطه شهر و ده و مفهوم مناطق شهری، مباحثی هستند که اشرف در این مقاله به آنها پرداخته است.

دو کتاب روند شکل‌گیری شهر و مراکز مذهبی در ایران و مقدمه‌ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران، نوشته حسین سلطان‌زاده،[9] و برخی دیگر از کتاب‌ها و مقاله‌های وی پس از مقاله اشرف مهم‌ترین پژوهش‌هایی بودند که در چند دهۀ اخیر در این زمینه انتشار یافتند. هر دو کتاب سیر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران را دربر دارند، اما کتاب نخست مبتنی بر شکل‌گیری، بالندگی و اثرگذاری مراکز مذهبی شهر‌های ایران است و دومی که سیمای کلی موضوع شهر و شهرنشینی را دربرمی‌گیرد نگاهی است همه‌جانبه، اما به اختصار به این‌گونه مباحث پرداخته است: شهر و شهرنشینی در ایران، عوامل مؤثر در پیدایش شهر‌ها، عناصر و ساخت شهر، ویژگی‌های شهر و شهرنشینی در ایران ماند ساخت اجتماعی، شیوه اداره شهر، قواعد و مقررات شهر، رابطه شهر و روستا، همچنین بررسی عناصر و اجزای اصلی شهر مانند محله، بازار، مسجد، مدرسه، میدان، ارگ، و بارو، ویژگی‌های اقتصادی روستا در ایران و… .

کتاب از شار تا شهر نوشته سید محسن حبیبی[10] که تحلیلی تاریخی است از مفهوم شهر و سیمای کالبدی آن، بر پایۀ سیر تاریخ پیدایش و تکوین شهر در ایران و بر مبنای پایان‌نامه کارشناسی ارشد وی در سال 1355 تألیف شده است. تطبیق دو کتابِ مقدمه‌ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران و از شار تا شهر نشان می‌دهد که کتاب نخست بیشتر بر پایه داده‌های تاریخی و پژوهش‌های مفصل در این زمینه سامان یافته است، اما در کتاب از شار تا شهر، گاه مواردی بیان شده است که نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد و در پایان‌نامه حاضر برخی از این موارد برشمرده شده‌اند. با این همه، هر دو اثر و در پیوند با آنها مقاله احمد اشرف جزو مهم‌ترین پژوهش‌هایی بوده‌اند که مورد توجه نگارنده قرار گرفته‌اند.

در میان پایان‌نامه‌هایی که در زمینه شهرپژوهی نوشته شده است، پایان‌نامه دکتری شهرام یوسفی‌‌فر با عنوان ساختار اقتصاد شهری در ایران دوره سلجوقیان،[11] بیشتر مورد توجه و استفاده نگارنده بوده است. این پایان‌نامه پژوهشی است مفصل در تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران که البته ساختار تحقیقی آن در این زمینه مبتنی بر پژوهش‌های پیش‌گفته، بوده است. بخش قابل‌توجهی از این رساله‌ منبع‌شناسی مفصل پیرامون پژوهش دربارۀ شهر‌های ایران، سیر تاریخ پیدایش و تکوین شهر در ایران، عناصر کالبدی شهر و ویژگی‌های زندگی شهری اعم از اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و به ویژه ساختار اقتصادی را دربرمی‌گیرد. اگرچه موضوع رساله، اقتصاد شهری در دورۀ سلجوقیان است اما کلیاتی که دربارۀ تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران تا پایان دورۀ سلجوقیان و در برخی موارد پس از آن ارائه می‌دهد، در جای خود پژوهشی مفصل و مستقل از موضوع به شمار می‌رود. بازشناسی مفهوم شهر از دیدگاه اقتصاد شهری، جامعه‌شناسی شهری، مفهوم تاریخی شهر در ایران و مباحثی از این دست در واقع بحث‌های مهمی هستند که از دیدگاهی برای نخستین‌بار از نظر تاریخی مورد تأمل قرار گرفته‌اند، تا آن جا که وی را به ارائه تعریفی مفصل از شهر براساس مطالعات تاریخی رهنمون کرده است. برخی از موضوع‌های پیشنهادی در این رساله برای انجام پژوهش مفصل‌تر مورد توجه نگارنده بوده که به آنها پرداخته شده است؛ مانند عناصر کالبدی در شهر‌های ایران (فصل دوم از بخش یکم)، مفهوم شهر در ایران (فصل سوم از بخش یکم) و بررسی مفهوم شهر در زبان و ادبیات رایج در ایران در دوره‌های گوناگون، بازشناسی سلسله مراتب ارضی ـ اداری در تقسیمات کشوری مانند دستکرت، دیه، تسوک، روستا، کوره، قصبه و مصر، استان و مفاهیم دیگری از این دست.

مجموعه مقالات شهر‌های ایران به کوشش محمدیوسف کیانی در چهار جلد از مهم‌ترین آثار پژوهشی است که به ویژه در بررسی ساخت شهر در ایران و کالبد شهر‌ها تألیف شده‌اند. مقالات این کتاب را پژوهشگرانی تألیف کرده‌اند که هر یک دربارۀ موضوعی که به آن پرداخته‌اند، صاحب‌‌نظر بوده و یا پژوهش‌های باستان‌شناختی و شهر‌سازی پیرامون شهر‌های گوناگون ایران انجام داده‌اند. دیگر کتاب شایان توجه همراه با این اثر، پایتخت‌های ایران[12] است که آن هم به کوشش محمدیوسف کیانی مجموعه‌ای از مقالات پژوهشگران حوزه‌های علمی باستان‌شناسی، تاریخ‌ و شهر‌سازی را دربرمی‌گیرد.[13] شهرنشینی در اسلام که مجموعه‌ای است از مقالات علمی کنگرۀ بین‌المللی شهرنشینی در اسلام[14] پیرامون ساخت شهر، زندگی شهری، اقتصاد شهری، مفاهیم در پیوند با شهر و… از دیگر آثاری است که پژوهشگران مباحث شهرپژوهی و تاریخ در مرکز «مطالعات فرهنگی خاورمیانه‌ای توکیو» به سامان رسانده و در سال 1383 به فارسی برگردانده شده است.[15]

مجموعه مقاله‌های سه دوره کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران در ارگ بم از مهم‌ترین اقداماتی است که تاکنون در راستای شهرپژوهی در ایران براساس معماری و شهرسازی انجام شده است. این کنگره‌ها توسط سازمان میراث فرهنگی کشور و به کوشش باقر آیت‌الله‌زاده شیرازی در سال‌های 1374، 1378، 1385 برگزار شدند که مقاله‌های ارائه‌شده در سه مجموعه انتشار یافته‌اند. این مقاله‌ها پیشینه تاریخی شهر‌ها، پیدایش و تکوین شهر‌ها، عناصر کالبدی و معماری شهر‌ها، شهرنشینی و مفاهیم در پیوند با شهر و شهرنشینی و دیگر موضوع‌های شهرپژوهی را دربرمی‌گیرند.

چنان که در آغاز این نوشتار اشاره شد، دربارۀ تاریخ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی دورۀ سامانیان نیز پژوهش‌‌های قابل توجهی انجام گرفته است که از آن میان است پایان‌نامه‌های دورۀ دکتری جواد هروی دربارۀ اوضاع سیاسی و اجتماعی آن دوره و محمدرضا ناجی دربارۀ فرهنگ و تمدن اسلامی در دوره سامانیان. پیش از این آثار نیز پژوهش‌های برجسته‌ای توسط پژوهشگران این عرصه انجام شده است که از آن میان است تألیفات ریچارد نلسون فرای به ویژه دربارۀ بخارا و همچنین اثر پژوهشی آدام متز دربارۀ تمدن اسلامی در سدۀ چهارم که در این آثار به شهر و شهرنشینی این دوره نیز پرداخته‌اند.

از این گذشته برخی پژوهش‌های دیگر در راستای ماهیت شهرهای قلمرو اسلام (مدینه اسلامی) به ویژه در سده‌های میانه مورد توجه هستند که در بحث پیرامون منابع تحقیق در بخش تاریخ‌های محلی و در بحث دربارۀ عناصر کالبدی و مفهوم شهر معرفی شده‌اند.

[1]  نتیجه کاوش‌های باستان‌شناسان روسی در برخی کتاب‌ها منتشر شده است. از آن میان است:

گرگوار، فرامکین،  باستانشناسی در آسیای مرکزی، ترجمۀ صادق ملک‌شهمیرزادی (تهران: موسسۀ چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه،1372).

UNESCO, History of Civilization of Central Asia, 5 volumes,  UNESCO: 1992.

ترجمه اثر فوق با این مشخصات انتشار یافته است: تاریخ تمدن‌های آسیای مرکزی. ترجمۀ صادق ملک شهمیرزادی (تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، 1375-1376).

[2]  یوسف مجیدزاده، آغاز شهرنشینی در ایران (تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1368).

 [3] مانند: صادق ملک شهمیرزادی، مبانی باستان‌شناسی ایران، بین النهرین، مصر (مجموعه دروس باستان‌شناسی و هنر پیش از تاریخ)، تدوین حسین محسنی و محمدجعفر سروقدی (تهران: جهاد دانشگاهی و محیا، 1373). همو، «بررسی مفهوم شهر از دیدگاه باستان‌شناسی»، مجموعه مقالات دومین کنگرۀ تاریخ معماری و شهرسازی ایران – ارگ بم  (تهران: سازمان میراث فرهنگی، 1378)، ج1، ص 31- 40.

[4] سید منصور سیدسجادی، نخستین شهرهای فلات ایران، 2 جلد (تهران: سمت، 1384).

[5] Nina Viktorovna Pigulevskaja (1894 – 1970)

[6] Wasili Vladimirovich Barthold (1869-1930)

[7] Guy Le Strange (1854 – 1933)

[8]. احمد اشرف، «ویژگی‌های تاریخی شهرنشنی در ایران دوره اسلامی». نامه علوم اجتماعی، دانشکدۀ علوم اجتماعی و تعاون دانشگاه تهران، دوره 1، شماره 4، تیرماه 1353، ص 7ـ49.

[9] حسین سلطان‌زاده، روند شکل‌گیری شهر و مراکز مذهبی در ایران (تهران: آگاه، 1362)؛ همو، مقدمه‌ای بر تاریخ شهر و شهرنشینی در ایران (تهران: نشر آبی، 1365). همچنین است دیگر کتاب‌ها و مقاله‌های وی در باره تاریخ ساخت شهر، عناصر کالبدی، شهرنشینی و… مانند: معماری و شهرسازی ایران به روایت شاهنامه فردوسی (تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1377)؛ فضاهای شهری در بافت‌های تاریخی ایران (تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، چاپ سوم، 1385)؛ بازارهای ایرانی (تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی،1380)؛ تاریخ مدارس ایران از عهد باستان تا تأسیس

1-1-4. ظهور بعضی از خواص در این جریان. 18

1-2. ریشه های سلفی گری و نقد آن 31

1-3. معرفی رجال علمی سلفیه عربستان و آثار 39

1-4. سلفیه در لغت و اصطلاح 40

1-5. موقعیت ژئوفیزیکی کشور عربستان 49

فصل دوم 54

2-1. بررسی مبانی هستی شناختی 56

2-1-1. مراتب هستی از منظر سلفیه . 60

2-1-2. جایگاه محسوسات و غیب در تفکر هستی شناختی سلفیه . 67

2-2. بررسی مبانی معرفت شناسی و روش شناسی 67

2-2-1. تاکید بر ظواهر قرآن و سنت. 70

2-2-2. حجیت قول صحابی و فهم سلف صالح . 83

الف : نقد از طریق آیات قرآن ‏ 84

ب : نقد از طریق روایات‏ 84

ج : نقد از طریق سیره صحابه‏ 85

د : نقد از طریق  اعتراف صحابه به قصور علم خود 86

ه : نقد از طریق عدم آشنایى آنها با احكام‏ 87

و : نقد از طریق تفرّق صحابه‏ 88

ز : نقد از طریق اختلاف صحابه در فهم از سنت‏ 89

ح : نمونه‏هایى از اجتهاد در مقابل نص‏ 90

2-2-3. حجیت اجماع . 91

2-2-4. حجیت خبر واحد در اعتقادات . 96

2-2-5. اثبات و قبول فطرت در اثبات ذات و توحید . 100

2-2-6. توقیفی بودن اسماء و صفات . 104

2-2-7. نفی یا نهی از تعقل و تدبر در اصول دین و انکار حسن و قبح عقلی   109

الف :  موارد ملازمات‏ 111

ب : موارد تنقیح مناط 111

ج : موارد حسن و قبح‏ 112

د : حسن و قبح عقلى از دیدگاه قرآن كریم‏ 113

ه : ثمرات حسن و قبح عقلى‏ 115

و : عقل نظرى و عقل عملى‏ 116

ز : تبیین قاعده حسن و قبح عقلى‏ 116

ح : ادله قائلین به حسن و قبح عقلى‏ 117

ت : میزان استفاده از عقل نزد سلفى‏ها 118

ی : عدم استقلال عقل در فهم حقایق‏ 118

ک : تقدیم روایت صحیح بر عقل‏ 119

ل : وهابیان و تقدیم نقل صحابه بر عقل‏ 119

م : ادله وهابیان در تقدیم نقل بر عقل‏ و پاسخ به آن ها 122

2-2-8. سلفیه و انحصار استدلال به ادله قرآنى و روایى‏ . 130

2-2-9. دیدگاه سلفیه در تلقی وحی . 134

الف : نقد اول : تأمین هدف بعثت با عصمت از سهو وخطا 135

ب : نقد دوم : اصلح‏بودن عصمت از سهو و خطا 135

ج : نقد سوم : لزوم یكى از دو محذور 136

د : نقد چهارم : لزوم دور و تسلسل‏ 136

2-2-10. نفی ارتباط تکوینی اموات یا نفی حیات برزخی . 138

الف : نقد اول : تركیب انسان از روح و جسم‏ 140

ب : نقد دوم : استمرار حیات بعد از انتقال از دنیا 141

ج : نقد سوم : وجود ارتباط بین حیات برزخى وحیات مادى‏ 143

ه : نقد چهارم : جواز صدا زدن اموات‏ 145

2-3. بررسی مبانی معنا شناختی 149

2-3-1. نفی تاویل لغوی (مجاز و استعاره) در قرآن . 149

2-3-2. نفی تشبیه گرائی ، نفی تعطیل و تشابه مفاهیم صفات . 155

فصل سوم 156

3-1. بررسی اجمالی ثمرات مبانی سلفیه در توحید 157

3-1-1. تكفیر غیر سلفیه‏ . 164

چکیده…………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول…………………………………………………………………………………………….. 2

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-2-تعریف مسئله………………………………………………………………………………………………………. 4

1-3-اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………. 5

1-4-شیوه پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 8

1-5-چارچوب پایان‏نامه……………………………………………………………………………………………….. 8

مراجع…………………………………………………………………………………………………………………….. 10

فصل دوم:………………………………………………………………………………………….. 11

2-1-مقدمه……………………………………………………………………………………………………………… 12

2-2-مروی بر کارهای انجام شده……………………………………………………………………………………. 12

مراجع……………………………………………………………………………………………………………………. 21

فصل سوم:………………………………………………………………………………………… 24

3-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 25

3-2-مراحل وب کاوی………………………………………………………………………………………………… 26

3-2-1-انواع وب‌کاوی……………………………………………………………………………………………. 27

3-3-شخصی‌سازی وب………………………………………………………………………………………………. 28

3-3-1-دلایل نیاز به شخصی‌سازی وب……………………………………………………………………….. 28

3-3-2-مراحل شخصی سازی وب……………………………………………………………………………… 29

3-3-2-1-جمع‌آوری داده…………………………………………………………………………………… 30

3-3-2-2-پردازش داده……………………………………………………………………………………… 31

3-3-2-3-کشف الگو………………………………………………………………………………………… 31

3-3-2-4-تحلیل دانش……………………………………………………………………………………… 31

3-3-3-تکنیک های مدل­سازی کاربر در شخصی‌سازی وب………………………………………………… 31

3-3-3-1-تکنیک tf-idf……………………………………………………………………………………. 32

3-3-3-2-تکنیک متا مدل و ابزار OLAP……………………………………………………………….. 32

3-3-3-3-تکنیک براساس محتوای وب…………………………………………………………………. 33

3-3-3-4-تکنیک براساس فراهم کردن داده‌های موثر (ODP)……………………………………….. 34

3-3-3-5-شخصی­سازی وب با استفاده از روش­های ترکیبی………………………………………….. 34

3-3-3-6-شخصی­سازی وب براساس الگوریتم استقرایی و تکنولوژی tf-idf……………………….. 35

3-3-3-7-شخصی­سازی وب با استفاده از کندوکاو الگوی ترتیبی و درخت الگو……………………. 35

3-4-خوشه‌بندی برای شخصی‌سازی وب………………………………………………………………………….. 35

3-4-1-خوشه­بندی فازی………………………………………………………………………………………… 36

3-4-1-1-الگوریتم پایه‌ای خوشه‌بندی فازی……………………………………………………………… 36

3-4-1-2-الگوریتم فازی کا-مینز…………………………………………………………………………. 36

3-4-1-3-خوشه­بندی صفحات وب با استفاده از خوشه­بندی فازی k-means………………………. 37

3-4-2-الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………………………………………. 39

3-4-2-1-بهینه‌سازی خوشه‌بندی فازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک……………………………….. 40

3-4-3-روش پیشنهادی در این تحقیق……………………………………………………………………….. 42

3-4-4-شمای کلی سیستم پیشنهادی………………………………………………………………………… 42

3-4-5-مثالی از سیستم پیشنهادی…………………………………………………………………………… 43

3-4-6-شبه کد روش پیشنهادی……………………………………………………………………………….. 50

3-5-جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………….. 51

مراجع…………………………………………………………………………………………………………………… 53

فصل چهارم:………………………………………………………………………………………. 55

4-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 56

4-2-مجموعه داده­ها…………………………………………………………………………………………………. 56

4-2-1-دیتاست YANDEX……………………………………………………………………………………. 57

4-2-1-1-پیش پردازش انجام شده با مجموعه داده­های خام قبل از انتشار………………………….. 57

4-3-پارامترهای ارزیابی……………………………………………………………………………………………… 60

4-4-آزمایشات انجام شده…………………………………………………………………………………………… 61

4-4-1-سخت افزار مورد استفاده……………………………………………………………………………….. 62

4-4-2-نتایج آزمایشات…………………………………………………………………………………………. 62

4-5-جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………….. 64

مراجع:…………………………………………………………………………………………………………………… 65

فصل پنجم:………………………………………………………………………………………… 66

5-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………….. 67

5-2-نتایج و دستاوردهای پروژه……………………………………………………………………………………. 68

5-3-پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………… 68

مراجع……………………………………………………………………………………………………………………. 70

 

 فهرست اشکال

 شکل 3- 1: فرآیند شخصی‌سازی وب.. 29

شکل 3-2: مجموعه داده پروانه‌ای. 38

شکل 3-3:خوشه بندی فازی داده. 39

شکل 3-4:  مراحل اصلی الگوریتم ژنتیک. 40

شکل 3-5: شمای کلی سیستم پیشنهادی.. 42

شکل 3-6: خوشه­بندی داده­های آموزشی.. 47

شکل 3-7: خوشه­بندی داده­های تست.. 49

شکل 4-8: مقایسه روش‌های پیشنهادی با روش ارائه شده در (Varghese, & John, 2012). 64

 

 

فهرست جداول

جدول4-1: نتایج آزمایشات انجام شده بر روی 100 جلسه‌ی تصادفی.. 62

جدول4-2: مقایسه نتایج سیستم پیشنهادی با سایر روش‌ها 62

جدول 4-3: مقایسه نتایج سیستم پیشنهادی با روش ارائه شده در (Varghese, & John, 2012). 63

 

 

چکیده

گرانبار شدن اطلاعات یک مشکل عمده در وب کنونی به شمار می­رود. برای مقابله با این مشکل، سیستم‌های شخصی­سازی وب ارائه شده­اند که محتوا و سرویس­های یک وب­سایت را با افراد براساس علایق و رفتار گردشی آن­ها سازگار می­کنند. یک مؤلفه­ی اساسی در هر سیستم شخصی­سازی وب، مدل کاربر آن است. هدف از شخصی سازی وب، مهیا ساختن محتوا و سرویس­های مورد نیاز کاربران به وسیله دانش به دست آمده از تعاملات قبلی کاربران در صفحات وب است. در حال حاضر، برای شخصی­سازی وب چندین متد خوشه­بندی در دسترس است. روش­هایی که تاکنون ارائه شده­اند، در مواردی دارای اشکالاتی بودند. البته تکنیک­های جدیدی در رفع این مشکلات و بهبود آنها ارائه شده است. اما در بیشتر این تکنیک­ها، مسائل افزونگی داده و مقیاس­بندی بالا وجود دارد. با توجه به اینکه افزایش کاربران وب منجر به افزایش اندازه‌ی خوشه می‌گرد، نیاز به بهینه‌سازی خوشه‌ها اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. در تحقیق، یک متدولوژی بهینه­سازی خوشه بر اساس سیستم فازی ارائه شده است. به منظور افزایش دقت نهایی خوشه­بندی، برای تنظیم پارامترهای توابع عضویت از الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. نتایج حاصل از شبیه‌سازی نشان می‌دهد که روش پیشنهادی دقت خوشه­بندی صفحات وب را تا حد قابل توجهی افزایش می­دهد.

کلید واژه­ها: شخصی­سازی صفحات وب- خوشه­بندی- کاربرد وب­کاوی- الگوریتم فازی سی مینز- پایگاه داده یاندکس.

 

 

 

1-1- مقدمه

با توسعه سیستم‌های اطلاعاتی، داده به یکی از منابع پراهمیت سازمان‌ها مبدل گشته است. بنابراین روش‌ها و تکنیک‌هایی برای دستیابی کارا به داده، اشتراک داده، استخراج اطلاعات از داده و استفاده از این اطلاعات، مورد نیاز می‌باشد. با ایجاد و گسترش وب و افزایش چشمگیر حجم اطلاعات، نیاز به این روش‌ها و تکنیک‌ها بیش از پیش احساس می‌شود. وب، محیطی وسیع، متنوع و پویا است که کاربران متعدد اسناد خود را در آن منتشر می‌کنند. در حال حاضر بیش از دو بیلیون صفحه در وب موجود است و این تعداد با نرخ 7.3 میلیون صفحه در روز افزایش می‌یابد. با توجه به

وجود ندارد، چرا که تا انسان زیبایی چیزی را که غایت عشق است، درک نکند هرگز به آن عشق نمی­ورزد. افلاطون در عین حال که عشق را یک امر فطری می‏داند ولی به وسیله­ی عقل به اثبات آن می‏پردازد. پس نه تنها عقل و عشق با هم تعارضی ندارد، بلکه هرکدام مکمّل یکدیگرند.

سهروردی اما در نظام فلسفی خود، علی­رغم روش اشراقی، كه به تعبیر او «حكمت بحثی، ذوقی» است، عقل را به عنوان ابزار شناخت، مقدمه­ای برای ورود به حکمت اشراقی می­داند و در نگاه هستی­شناختی خود، ما را به شناخت حقیقت عقل که صادر اول و همان حقیقت انسانی است، متوجه می­کند و بواسطه­ی عشق است که این حقیقت باز شناخته می­شود.

 

کلید واژه: عقل، عشق، زیبایی، افلاطون و سهروردی

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه. 2

1-2- اهمیت و ضرورت تحقیق.. 2

1-3- هدف تحقیق.. 3

1-4- پیشینه تحقیق.. 3

1-5- روش تحقیق.. 5

1-6- سؤالات تحقیق.. 5

1-7- فرضیه تحقیق.. 5

1-8- تعاریف مفهومی.. 7

 

فصل دوم: کلیات بحث عقل و عشق

2-1- تعریف عقل.. 9

2-1-1- عقل در لغت… 9

2-1-2- عقل در اصطلاح فلسفه و اقسام آن.. 10

2-1-3- عقل در قرآن و برخی روایات.. 12

2-1-4- عقل نزد علما و عرفا 14

2-1-4-1-عقل جزئی و عقل کلی…………………………………………………………….. 15

2-2- تعریف عشق.. 16

2-2-1- معنای لفظی عشق.. 16

2-2-2- معنای اصطلاحی عشق.. 17

2-2-3- عشق در قرآن و روایات و احادیث… 18

2-3- اقسام عشق.. 19

2-4- عشق در عرفان.. 21

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

2-5- مقابله عقل و عشق.. 22

2-6- تجلیات عشق و رابطه آن با عقل (آگاهی) 24

 

فصل سوم: بررسی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی افلاطون

3-1- بررسی جایگاه عشق در نظام فلسفی افلاطون.. 27

3-1-1- روش افلاطون در طرح مسأله­ی عشق.. 27

3-1-2- اساطیر یونان و عشق در نظام فلسفی افلاطون.. 29

3-1-3- تفاوت عشق افلاطونی با انواع عشق.. 31

3-1-4- حقیقت عشق در رساله مهمانی افلاطون.. 32

3-1-5- عشق در رساله فایدروس و مکالمه منون افلاطون.. 36

3-1-6- عشق و رابطه­ی آن با زیبایی.. 37

3-1-7- رابطه زیبایی با خیر به واسطه­ی عشق.. 40

3-1-8- درک مفهوم عشق  با کمک نظریه­ی ایده­ها (مثل) 42

3-2-  بررسی جایگاه عقل در نظام فلسفی افلاطون.. 45

3-2-1- روش عقلانی در معرفت­شناسی افلاطون.. 45

3-2-2- چیستی معرفت از دیدگاه افلاطون.. 48

3-2-3- مبانی متافیزیکی افلاطون.. 52

3-2-3-1- تبیین روش دیالکتیک و ضرورت آن.. 53

3-2-3-2- عقل کلی و عقل جزئی  و ارتباط میان این­دو (روش دیالکتیک) 53

3-2-3-3- مثل و جایگاه آن در معرفت­شناسی افلاطون.. 54

3-2-3-3-1-شهود ذات مُثُل از طریق عقل.. 58

 

فصل چهارم: بررسی جایگاه عقل و عشق در نظام فلسفی سهروردی

4-1- بررسی جایگاه عشق در نظام فلسفی سهروردی.. 62

4-1-1- شیخ اشراق و روش او. 62

4-1-2- حقیقت عشق در مونس­العشاق سهروردی.. 64

4-1-3- فطری بودن عشق.. 67

4-1-4- معرفت  و اهمیت آن.. 70

4-1-5- محبت و مراتب آن.. 70

4-1-6- عشق در انوار و افلاک… 71

عنوان                                                                                                                            صفحه

 

4-1-7- کارکرد عشق در تعالی انسان.. 73

4-1-7-1- رسیدن به مقام خلیفه­الهی.. 73

4-1-7-2- ترک تعلقات مادی و در بند کردن نفس اماره. 74

4-1-8- سریان عشق در عالم.. 76

4-2- بررسی جایگاه عقل در نظام فلسفی سهروردی.. 77

4-2-1- حکمت اشراق فلسفه است یا عرفان؟. 77

4-2-2- اهمیت عقل نزد شیخ اشراق.. 78

4-2-3- عقل و شهود. 82

4-2-4- عالم عقل در نظر شیخ اشراق.. 84

4-2-6- عقل سرخ.. 85

4-2-7- عقل اول در اندیشه شیخ و چند تن از حکیمان.. 86

4-2-8- عقل فعال در اندیشه شیخ اشراق.. 88

 

فصل پنجم: خلاصه و جمع بندی

5-1- مقدمه. 91

5-2- معرفت از دیدگاه افلاطون و سهروردی.. 92

5-3- مقایسه­ی تطبیقی دیدگاه افلاطون و سهروردی در باب عشق.. 96

5-4- مقایسه­ی تطبیقی نظام فلسفی افلاطون و سهروردی در باب عقل.. 103

5-5- نتیجه­گیری.. 103

 

فهرست منابع و مآخذ

منابع فارسی 106

1-4 اهداف پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 12
1-4-1 هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 12
1-4-2 اهداف فرعی…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12
1-5 پرسشهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 13
6-1 فرضیههای پژوهش………………………………………………………………………………………………………. 14
1-7 تعاریف مفهومی و عملیاتی مفاهیم پژوهش:…………………………………………………………………………. 14
فصل دوم: پیشینه پژوهش………………………………………………………………………………………………… 17
2-1 مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………. 18
2-2 کتاب و کتابخوانی از منظر قرآن………………………………………………………………………………………. 20
2-2-1 معانی اصطلاحی کتاب از دیدگاه قرآن………………………………………………………………………………………………………. 20
2-2-2 اهمیت کتاب و کتابخوانی از دیدگاه قرآن………………………………………………………………………………………………….. 21
2-3 اهمیت کتاب و کتابخوانی دررشد جوامع……………………………………………………………………………. 23
2-4 تعریف رسانه……………………………………………………………………………………………………………. 24
2-5  ویژگی رسانه ها………………………………………………………………………………………………………… 24
2-6 نقش رسانه ها در آموزش……………………………………………………………………………………………… 25
2-7 انواع تبلیغات رسانه ای………………………………………………………………………………………………… 25
2-8 ارتباط جمعی…………………………………………………………………………………………………………….. 26
2-8-1 تعریف وسایل ارتباط جمعی…………………………………………………………………………………………………………………….. 26
2-8-2 وسایل ارتباط جمعی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 27
3-8-2 اهمیت وسایل ارتباط جمعی…………………………………………………………………………………………………………………….. 27
2-9 رادیو……………………………………………………………………………………………………………………… 28
2-10 هویت رادیو……………………………………………………………………………………………………………. 29
2-11

ویژگی های رادیو……………………………………………………………………………………………………… 32
2-11-1 شاخصترین ویژگی رادیو……………………………………………………………………………………………………………………….. 32
2-11-2 تخیل آمیز بودن رادیو……………………………………………………………………………………………………………………………. 32
2-11-3 همراه بودن رادیو………………………………………………………………………………………………………………………………….. 33
2-11-4 عدم تداوم پیام در رادیو…………………………………………………………………………………………………………………………. 34
2-11-5 انعطاف پذیری رادیو……………………………………………………………………………………………………………………………… 34
2-11-6 شخصی بودن رادیو……………………………………………………………………………………………………………………………….. 34
2-11-7 وابستگی رادیو به زبان…………………………………………………………………………………………………………………………… 35
2-11-8 رادیو و ارسال پیام های فرعی………………………………………………………………………………………………………………… 35
2-12 قابلیت های رسانه ای رادیو………………………………………………………………………………………….. 35
2-12-1 سرعت:………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 36
2-12-2 دسترسی:……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 36
2-12-3 غلبه بر زمان و مکان:……………………………………………………………………………………………………………………………… 36
2-12-4 بهره گیری آسان:…………………………………………………………………………………………………………………………………… 36
2-12-5 ارزانی:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 36
2-12-6 صدا:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
2-12-7 سکوت:………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 37
2-12-8 موسیقی:………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 37
2-12-9 کلمه ها:……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 38
2-13 انواع برنامههای رادیویی………………………………………………………………………………………………. 38
2-13-2 برنامه‌های زنده:…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39
2-13-3 برنامه‌های تولیدی:…………………………………………………………………………………………………………………………………. 39
2-14 جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………… 40
2-15 مروری بر مطالعات پیشین……………………………………………………………………………………………. 41
2-15-1 پژوهشهای انجام شده در داخل کشور…………………………………………………………………………………………………….. 42
2-15-2 پژوهشهای انجام شده در خارج از کشور…………………………………………………………………………………………………. 44
2-15-3 جمع بندی پیشینه پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………… 45
فصل سوم: روش شناسی پژوهش……………………………………………………………………………………… 47
3-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 48
3-2 نوع و روش پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 48
3-3 جامعه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………… 50
3-4  ابزار و روش گردآوری پژوهشها……………………………………………………………………………………… 52
3-5  شیوه تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………….. 54
فصل چهارم:  تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………….. 55
4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 56
4-2  مشخصات برنامهها…………………………………………………………………………………………………….. 56
4-3  وضعیت تولید پخش در هفته………………………………………………………………………………………….. 65
4-4 وضعیت تولید پخش در سال………………………………………………………………………………………….. 65
4-5  ساختار برنامه‌ها………………………………………………………………………………………………………… 66
4-6  روزهای پخش برنامه‌ها………………………………………………………………………………………………… 67
4-7 مدت پخش برنامه‌ها…………………………………………………………………………………………………….. 68
4-8   ساعت پخش برنامه‌ها…………………………………………………………………………………………………. 68
4-9 دسته‌بندی برنامهها از جهت گروه……………………………………………………………………………………… 69
4-10  بازنمایی كتاب و كتابخوانی در برنامههای رادیویی………………………………………………………………. 69
4-11 وضعیت برنامهها از جهت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی………………………………………………. 70
4-12 وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك نوع برنامه………………………………………….. 71
4-13  وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در هفته……………………………… 72
4-15  وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در سال…………………………….. 73
4-16 وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك ساختار برنامه……………………………………… 75
4-17 وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك روزهای پخش…………………………………….. 76
4-18  وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك مدت برنامه………………………………………. 77
4-19 وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك زمان پخش برنامه…………………………………. 78
4-20   وضعیت برنامه ها از جهت پرداختن به موضوع نقد كتاب………………………………………………………. 79
4-21  وضعیت برنامه ها از جهت پرداختن به موضوع معرفی كتاب……………………………………………………. 80
4-22  وضعیت برنامه ها از جهت پرداختن به موضوع قصه گویی……………………………………………………… 80
4-23  وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك جنسیت تولیدکنندگان برنامه…………………… 82
4-24 پاسخ به پرسشهای پژوهش…………………………………………………………………………………………… 83
4-25  آزمون فرضیه‌ها……………………………………………………………………………………………………….. 86
4-25-1  فرضیه اول: « بیش از 40% برنامه های رادیویی به مفاهیم کتاب، کتابخوانی و ترویج کتابخوانی اشاره نشده است».             86
4-25-2  فرضیه دوم: «بین جنسیت سازندگان برنامه ها از جهت میزان پرداختن به موضوع کتاب و کتابخوانی تفاوت معنیداری وجود دارد»…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 87
فصل پنجم: بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهادها…………………………………………………………………………. 88
5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………… 89
5-2 تحلیل پرسشهای پژوهش………………………………………………………………………………………………. 89
5-3  نتایج حاصل از فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………….. 94
5-4. پیشنهادهای پژوهش……………………………………………………………………………………………………. 95
5-4-1 پیشنهادهای بر آمده از پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………. 95
5-4-2 پیشنهاد هایی برای پژوهش های آینده……………………………………………………………………………………………………….. 96
پیوست 1……………………………………………………………………………………………………………………….. 97
پیوست 2……………………………………………………………………………………………………………………… 104
منابع فارسی :………………………………………………………………………………………………………………… 108
 
فهرست جداول
عنوان                                                                                                         صفحه
جدول 4-1: مشخصات برنامه‌های مورد بررسی از جهت نام، زمان و دسته‌بندی موضوعی…………………………. 56
جدول 4-2: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391 برحسب وضعیت تولید پخش در هفته 65
جدول 4-3: توزیع فراوانی برنامههای رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت تولید پخش در سال 65
جدول 4-4: توزیع فراوانی برنامه‌ها برحسب ساختار برنامهها…………………………………………………………… 66
جدول 4-5: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب روزهای پخش برنامه‌ها……. 67
جدول 4-6: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391 برحسب مدت پخش برنامه‌ها………. 68
جدول 4-7: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391 برحسب ساعت پخش برنامه‌ها…….. 68
جدول 4-8:توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب دسته‌بندی برنامه‌ها از جهت گروه            69
جدول 4-9: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب از جهت پرداختن به موضوع 70
جدول 4-10: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك نام برنامه………………………………………………………………………………………………. 71
جدول 4-11: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در هفته………………………………………………………………………………….. 72
جدول 4-12: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در سال………………………………………………………………………………….. 73
جدول 4-13: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك ساختار برنامه…………………………………………………………………………………………. 75
جدول 4-14: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك روزهای پخش………………………………………………………………………………………… 76
جدول 4-15: توزیع فراوانی برنامه‌های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك مدت برنامه……………………………………………………………………………………………. 77
جدول 4-16: توزیع فراوانی برنامه های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك زمان پخش برنامه…………………………………………………………………………………….. 78
جدول 4-17: توزیع فراوانی برنامه های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب از جهت پرداختن به موضوع نقد كتاب………………………………………………………………………………………………………………………………….. 79
جدول 4-18: توزیع فراوانی برنامه های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب از جهت پرداختن به موضوع معرفی كتاب………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80
جدول 4-19: توزیع فراوانی برنامههای رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب از جهت پرداختن به موضوع قصه گویی………………………………………………………………………………………………………………………………….. 80
جدول 4-20: توزیع فراوانی برنامه های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك جنسیت تولیدکنندگان برنامه……………………………………………………………………….. 82
جدول 4-21. نتایج آزمون دوجمله ای برای فرضیه اول پژوهش……………………………………………………….. 86
جدول 4-22. نتایج آزمون تحلیل واریانس یکطرفه برای فرضیه دوم پژوهش…………………………………………. 87

فهرست نمودار
عنوان                                                                                                                       صفحه 
نمودار  4-1: وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در هفته……………………… 73
نمودار 4-2: وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك تولید پخش در سال………………………. 74
نمودار 4-3: وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك مدت برنامه………………………………… 78
نمودار 4-4:توزیع فراوانی برحسب وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك زمان پخش برنامه. 79
نمودار 4-5: وضعیت پرداختن به موضوع كتاب و كتابخوانی به تفكیك جنسیت تولیدکنندگان برنامه…………….. 82
 
چكیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی مفاهیم کتاب، کتاب­خوانی در برنامه­هایی رادیویی شبکه فرهنگ صدای جمهوری اسلامی ایران در سال 1391 انجام شده است. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. جامعه پژوهش شامل 74 (6875برنامه) عنوان برنامه رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391 بوده است. در ابتدا یک سیاهه وارسی از مفاهیم کتاب و کتاب­خوانی و مفاهیم مرتبط با آن تهیه شد و به تایید اساتید راهنما، مشاور و صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی رسید. گردآوری داده ها با شنیدن محتوای برنامه­ها صورت گرفت و اطلاعات هر برنامه در کاربرگ های طراحی شده وارد گردید. داده­های استخراج شده با استفاده از نرم افزار آماری اس پی اس اس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت است.
یافته ها نشان داد از تعداد 74 عنوان (6875 برنامه) برنامه­های رادیویی شبکه فرهنگ در سال 1391، در مجموع تکرار واژه های مرتبط با کتاب و کتاب­خوانی 716313 و جمع واژه‌ها نسبت به هر بار تولید 62857 بوده است. یافته ها همچنین نشان داد بیشترین میزان استفاده از واژه­های مرتبط با كتاب و كتابخوانی مربوط به برنامه­هایی با ساختار كلامی پیامی(22229 مرتبه)، مسابقه(17770 مرتبه)، روایی آوایی(15360 مرتبه) و پیامی(11547 مرتبه) بوده است و 7/29 درصد از برنامه­های در گروه فرهنگ و دانش، 7/25 درصد در گروه مطالعات فرهنگی، 23 درصد در گروه فرهنگ و ادب، 5/9 درصد در گروه فرهنگ و هنر، 5.4 درصد در گروه فرهنگ و جامعه، 1/4درصد گروه فرهنگ و اندیشه، 4/1 درصد در گروه اداره كل نمایش، 4/1 درصد در گروه پخش  قرار داشتند. یافته ها نشان داد که در مجموع 17984 برنامه را زنان 7131 برنامه را مردان و 5105 برنامه به صورت مشترک تهیه شده است. آزمون فرضیه اول پژوهش مورد تایید قرار نگرفت و نشان داد در بیش از 40% از برنامه­های رادیویی به مفاهیم کتاب، کتاب­خوانی و ترویج کتاب­خوانی اشاره شده است. بین جنسیت سازندگان برنامه­ها از جهت میزان پرداختن به موضوع کتاب و کتاب­خوانی تفاوت معنی­داری وجود نداشت.
کلیدواژه­ها: کتاب، کتاب­خوانی، مطالعه، رادیو، شبکه فرهنگ، رسانه
 
فصل اول:
كلیات پژوهش
 
1-1 مقدمه
“و نزلنا علیک الکتاب تبیاناً لکل شی ء و هدی و رحمة و بشری للمسلمین.” ) نحل/89(

 
واژه کتاب در قرآن کریم 230 بار به کار رفته است که 49 بار، مراد قرآن است و در مواردی هم تورات، انجیل، نامه عمل، لوح محفوظ و … منظور می باشد.
در روایات، از قرآن به عنوان “کتاب” و “الکتاب” فراوان یاد شده و ابعاد آموزشی و هدایتی و حق گستری آن بیان شده است. مشهورترین این روایات، حدیث شکوهمند “ثقلین” است.
کتاب میراثی ماندگار، پدیده­ای شکوهمند و با ارزش و عنصری رشد آفرین و روشنگر در پهنه زندگانی بشر است. پیشینه فرهنگی ما و شمار کتابها و کتابخانه­ها در عصر شکوفایی تمدن اسلامی و اهتمام دانشمندان اسلامی و ایرانی در پدید آوردن آثار ارزشمند و جهانی، همه و همه ناظر بر اهمیت کتاب و کتابخوانی است. اما علیرغم سهم سترگی که از این دیدگاه در تاریخ و فرهنگ و تمدن جهان داریم، جامعه امروزین ما هنوز بر پدیده کتاب و کتابخوانی، به دیده یک نیاز مطرح دایمی نمی­اندیشد. به همین دلیل، وظیفه افراد فرهیخته و نهادهای فرهنگی است که در اشاعه، گسترش و تقویت هر چه بیشتر مسأله کتاب و کتابخوانی اهتمام ورزند.  بخش فرهنگی و اجتماعی هرجامعه از بخش­های بنیانی به شمار می‏آید.
از سوی دیگر، توسعه فرهنگی به مفهوم لغوی، وسعت بخشیدن به فرهنگ و در معنای گسترده‏ و کاربردی، مهیا کردن تمامی شرایط برای هم­گامی با علوم روز با مشارکت کلیه‏ طبقات فرهنگی و اجتماعی است. در زمینه تعالی این نوع توسعه شاخص­های متعددی ایفای نقش می‏کنند که‏ سطح دانش و آگاهی­های عمومی و تخصصی افراد جامعه بیش از هرعاملی اهمیت‏ دارد. در این میان، سطح آگاهی­های عمومی افراد جامعه با عنایت به ارزشمندی آن‏ در بهبود و اصلاح امور فردی، اجتماعی و حتی بطور غیرمستقیم در فعالیت­های‏ اقتصادی و سیاسی، از جایگاه ویژه‏ای برخوردار است.
در این راستا، مطالعه و کتابخوانی ابزار اصلی افزایش سطح آگاهی و دانش تک‏ تک افراد جامعه است. در ایران بروز موانع عدیده‏ای برسر راه رشد و نهادینه شدن فرهنگ عادت به مطالعه، مسیر رشد و توسعه سریع کشور را با مشکلاتی مواجه ساخته است که در دراز مدت نتایج نامطلوبی به بار می­آورد.
همچنین، افزایش کمیت و ارتقای کیفیت زندگی از اهداف اصلی‏ توسعه جامعه بشری است. بطوریقین بستر مناسب این رشد و توسعه، کتابخوانی است. مطالعه تازه‏ترین‏ پیام‌ها و مقالات موجود در مجلات، روزنامه‏ها و کتب، نقشی مهم در به روزماندن‏ توان فکری و عملی اعضای جامعه ایفاء می‏کنند و برای تحقق توسعه پایدار به‏ عنوان یک رهیافت دوراندیشانه ضروری است. گسترش مطالعه و کتابخوانی به توسعه منابع انسانی و افزایش قابلیت­های‏ اعضای جامعه انجامیده و در نتیجه کارایی بالای افراد جامعه و بهره‏وری بالای‏ فعالیت‌ها را به دنبال خواهد داشت.
مطالعه و کسب علم و دانش زیر بنا و زمینه ساز توسعه و پیشرفت کشور و راهگشای بهروزی، سعادتمندی و فرزانگی جامعه و انسانهاست. مطالعه دارای دو جنبه کمّی و کیفی می باشد. مطالعه کمی شامل مدت زمان مطالعه و مقدار مطالعه انجام شده در زمان مشخص است و مطالعه کیفی شامل مقدار یادگیری ، بخاطر سپاری ، تجزیه و تحلیل ، بسط معنایی و کاربرد مطالب می باشد.اگر کتاب را دریچه ای به سوی جهان علم و معرفت بدانیم مطالعه راهی است برای پرورش استعدادهای خدادادانسانی که او را در مسیر رشد و تکامل راهنمایی میکند.
در مجموع، کتابخوانی به معنی عمل خواندن کتاب می‌باشد (انوری،1381) و منظور از ترویج کتابخوانی هر مفهومی که به کتابخوانی، مطالعه و ترویج آن پرداخته باشد (باب‌الحوائجی و یزدیان راد، 1389: 35). برای ترویج فرهنگ مطالعه در افراد جامعه عوامل متعددی از جمله خانواده، مهد کودک، مدرسه، دانشگاه، کتابخانه­های عمومی، تلویزیون و دیگر رسانه­های گروهی، به علاوه ایجاد عادت به مطالعه نقش دارند و گرایش مردم به مطالعه بستگی به موارد متعددی دارد که اهم آن‌ها عبارتند از: سطح سواد و آموزش، توسعه اقتصادی، آداب و سنن خانوادگی و فرهنگی، نظام آموزشی، ادراک و دید سیاسی، نظام کتابخانه‌ها و نوع و الگوی انتشارات می‌باشد (اصغرنژاد،1380).
 
اهمیت کتاب و کتاب­خوانی این است که با نهادینه کردن عادت به مطالعه در همه تفکرات و اندیشه‌ها و دل‌ها اقدام تا با همگانی کردن شور، شوق و عشق به کتاب وکتاب­خوانی که آن در جامعه استمرار داشته باشد. اما جای تأسف دارد که عادت به مطالعه جایگاهی در رشد همه جانبه در کلیه سطوح اجتماع ما پیدا نکرده است و می‌بایست در پیشگیری از توسعه و گسترش بیشتر آفت عدم مطالعه به منظور رشد و اعتلای فرهنگ عمومی کوشش و تلاش زیادی نمود و این معضل بزرگ را با جدیت و سخت کوشی هر چه تمامتر از جامعه دور کرد. اکنون زمان آن فرارسیده است که همه انگیزه‌ها و موانعی را که به هر دلیل در زمینه کتاب و کتاب­خوانی ایجاد شده است، کنار رانده و با یاری، کمک، مردانگی و اراده قاطع تصمیم شکست ‌ناپذیری گرفته و نسبت به احیای کتاب و کتاب­خوانی اقدام کنی.
اهمیت کتاب هنگامی است که روح به معنی اینکه در پیکره هنر دمیده گردد و معنویت به شکل هنری ارائه ‌شود درجه تاثیرگذاری و ماندگاری آن به شدت روبه فزونی می‌رود. پرداختن به اصولی از مسایل فرهنگی کشور از جمله مسئله کتاب­خوانی و راه حل‌ها جهت رفع معضلات، تنگناها و مشکلات آن، اگرچه اموری است که نیازمند همت همگانی می‌باشد ولی بخش‌های دولتی مسئول آن هستند و می‌بایست در راه آن سرمایه‌گذاری نموده و با بصیرت و قدرت نظارت لازم بر مسایل فرهنگی داشته باشند و آن را سر و سامان دهند. دستگاه‌های دولتی اداره‌کننده‌ی کشور می‌بایست با پیشتازی کسانی را که دارای تفکر و اهل قلم هستند ترغیب نمایند تا به مطالعه و تحقیق دست زده و حاصل و نتیجه تلاش‌هایشان را در معرض استفاده همگان بگذارند و از این طریق می‌توان فرهنگ جامعه را به پویایی و بالندگی رساند.
موضوع کتاب و کتابت در رشد حیات اجتماعی تأثیر بسزایی دارد. روح یک جامعه در پرتو این مهم بارور می­شود و به همین دلیل میراث فرهنگی و تمدن اسلامی همیشه مملو از کتابهای بزرگانی است که افتخار جامعه بشری بوده و همه همت اولیای دین اسلام بر این بوده است که بندگان خدا را به سوی روشنایی کتاب رهنمون شوند. چنانکه کلام الهی با توجه به قلم آغاز شده: (علم بالقلم) و در جایی دیگر می فرماید: (ن و القلم و ما یسطرون).
حضرت علی علیه السلام می فرماید: “کسی که با کتابها آرامش می یابد هرگز آسایش از او سلب نمی شود.”
کتاب از دیرباز، حافظ و احیا کننده تفکر و اندیشه های والا و منبع عظیمی بوده است که طالبان علم، اندیشه و حقیقت را سیراب نموده، ارزیابی شرایط و امکانات موجود فرهنگی مبین این نکته است که امروزه کتاب می­تواند به عنوان یک وسیله مطمئن و کار آمد در بهینه سازی فضای فرهنگی جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
اهمیت کتاب و فرهنگ کتاب­خوانی و جایگاه والای کتاب بر کسی پوشیده نیست، کتاب از دیر باز یکی از مهم­ترین ابزارهای آگاهی و بصیرت به شمار آمده است.
یکی از معیارهای سنجش رشد فرهنگی و فکری هر ملت و کشوری در تعداد کتابخانه ها، کتاب فروشی ها، کتاب چاپ شده و کتابخوان های آن جامعه است. کتاب­خوانی و بالا بودن میزان مطالعه در جهان یکی از شاخص های توسعه یافتگی و رشد شناخته شده است.(آفتابی­آرانی و بتولی، 1386)
روح انسان با مفاهیمی چون جستجوگری، کنکاش، پرسشگری و… الفتی عمیق دارد. علاوه بر آنکه انسان ذاتاً جستجوگر بوده و به دنبال پاسخ دادن به مجهولات است، مکتب اسلام که بر مبنای رشد و تعالی انسان­ها در مسیر حق بنا نهاده شده است نیز تأکید بسیاری بر نیروی تعقل و تفکر دارد.
اسلام دینی است که با کتاب و کتابت عجین شده است و معجزه‌ی آن، ام­الکتاب یعنی قرآن کریم بوده و بسیار در تشویق و ترغیب به امر کتاب­خوانی و گسترش و توسعه کتابخانه سفارش نموده است.
پیامبر اسلام(ص) فرموده اند: “علم بجویید که علم یار مؤمن است و بردباری وزیر اوست و عقل دلیل اوست و عمل سرپرست اوست”
رشد اندیشه و فرهنگ یک جامعه نیز پیرو رشد و تعالی نخبگان جامعه است و نخبگان جامعه از تأثیرگذارترین افراد بر حکومت و خط دهی مسیر تعقلی و اندیشه ورزی جامعه محسوب می شوند.
دانشجویان به عنوان نخبگان جامعه ما، نقش مهمی در راه رشد فکری و تعقلی افراد دارند و این نقش حساس بدون مرارت مطالعه و تفکر و تعقل ادا نخواهد شد؛ از سوی دیگر، لازمه کار فرهنگی و سیاسی در دانشگاه­ها منوط به گسترش مطالعه کتاب و کتاب­خوانی و تفکر بین دانشجویان است(مروتی،1390).
رهبر معظم انقلاب اسلامی برای کتاب­خوانی جایگاه والایی قائل هستند و در این باره می فرمایند: “کتاب دروازه ای به سوی جهان گسترده­ی دانش و معرفت است و کتاب خوب یکی از ابزارهای کمال بشری است. برای یک ملت خسارتی بزرگ است که با کتاب سروکار نداشته باشد وبرای یک فرد توفیقی عظیم است که با کتاب مانوس وهمواره در حال بهره­گیری از آن یعنی، آموختن چیزهای تازه باشد.”( بیانات در دیدار با دست اندرکاران برگزاری هفته کتاب)
امروزه کتاب و کتاب­خوانی به یک وظیفه تبدیل شده است و همه­ی مردم برای رشد فکری خود و داشت یک زندگی مطلوب در اجتماع می­بایست به مطالعه اهمیت بدهند و از کتاب­های مفید بهره بگیرند. از کتاب به عنوان عالی­ترین ابزار حفظ و انتقال دانش بشری در طول تاریخ یاد کرده اند در عین حال فراگیرترین و پرطرفدارترین مقوله فرهنگی در میان کودک، نوجوانان، میانسال و بزرگسالان تا امروز بوده است.
تأكیدات دین مبین اسلام و دستاوردهایی كه فرهنگ كتاب‌­خوانی برای جامعة اسلامی داشته است، همگان را ملزم می‌سازد كه در راه اعتلای آن در جامعه قدم‌های جدی و مؤثر بردارند. كتاب، ابزار انتقال پیام، فرهنگ و تمدن از نسلی به نسل دیگر است. كتاب را می‌توان، ابزار كمال و ابزار تفكر به حساب آورد. به همین علت است كه فرانسیس بیكن – فیلسوف انگلیسی – طی مقاله‌ای بیان می‌كند”مطالعه ذات آدمی را به كمال می‌رساند و خود، با تمرین و تجربه كمال می‌پذیرد. استعدادهای ذاتی، مثل گیاهان خودرو هستند و مطالعه برای‌ آن‌ها، در حكم پیراستن شاخ و برگ است. مطالعه به خودی خود بیش از آنچه لازم است راه‌های گوناگونی در برابر آدمی قرار می‌دهد كه برای محدود كردن این راه‌ها، تجربه ضرورت دارد. مردم نیرنگ باز مطالعه را حقیر می‌شمرند، ساده‌دلان آن را می‌ستایند و تنها خردمندان مطالعات خود را به كار می‌بندند، هرگز كتابی را به آن قصد مخوان كه بخواهی آن را نقض كنی و نیز به آن قصد كه آن را بپذیری و مسلم شماری یا برای آنكه مایه‌ای برای سخن گفتن پیدا كنی، بلكه خواندن تو فقط باید برای سنجش، تأمل و اندیشیدن باشد 15 كتاب در واقع شاهراه توسعة همه جانبه در جامعه است. توسعه را می‌توان تغییر و تحول وضعیت ابتدایی و تجلی توانایی‌ها و استعدادهای نهفته در مسیر پیشرفت همه جانبة جامعه تلقی كرد. توسعه به دست انسان و برای انسان صورت می‌گیرد و مشخصاً پایة این تغییر و تحول، تغییر در رفتار فردی و اجتماعی تك تك افراد جامعه به سوی كسب دانش، مهارت و بینش سازگار با علم روز در جهت شناخت و به عمل درآوردن روزافزون پدیده‌ها و ناشناخته‌های بشری است. بدون تردید منشأ تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی،‌ رشد آگاهی‌ها و توانایی‌های نیروی انسانی فعال جامعه است و از آنجایی كه نیروی انسانی با قابلیت‌های و انگیزه‌های متفاوت، عملكرد متفاوت دارند و این انسان‌ها هستند كه عامل ایجاد پیشرفت و به كارگیری فن‌آوری‌اند. بنابراین كار لازم است لوازم و تجهیزات ضروری برای شكوفایی این استعدادهای نهفتة متنوع، شناخته شود. توسعة پایدار، سیاست بهره‌گیری بهینه از منابع موجود برای تضمین توسعة مطلوب نسل‌های آینده را توصیه می‌كند. چنین سیاستی اصولاً به وسیلة یك ملت آگاه، طراحی و به اجرا در می‌آید. افزایش كمیت و كیفیت زندگی از اهداف اصلی توسعة جامعة بشری است. پیشرفت‌های علمی و فنی، گسترش ارتباطات و شبكه‌های اطلاع‌رسانی، مبارزه با فقر، بیكاری و بیماری، حفاظت از محیط زیست، غنای اقتصادی، رفتار مناسب فردی و اجتماعی از سازهای بسیار مهم در این راستا است كه همگی متأثر از سطح دانش و مهارت بالای نیروی انسانی فعال است. تا جایی كه سواد در فرایند توسعه جهانی امروز معیار پرتوانی است و از حد برداشت‌های متداول، كه بیشتر سواد را در همان قالب سوادآموزی می‌بینند، فراتر رفته است. امروزه با سواد كسی است كه با درك مراحل توسعة جامعة خویش به انجام رفتارهای مناسب و تقویت كنندة این مراحل اقدام كند و جامعه را به سوی تحول فكری، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی رهنمون سازد. بر این اساس است كه كتاب در روند توسعه در كشور ما و سایر كشورها نقش مهم و اساسی دارد. در كشور ما، از دیر باز، كتاب جایگاه والا و شایسته‌ای داشته، اما تنها نزد اهالی فرهنگ و دوست‌داران علم و معرفت. فرهنگ مطالعه، در میان عامه مردم، چندان جانیفتاده و مقبول طبع نیست. شاید به همین دلیل باشد كه همواره فرهنگ شفاهی، بر فرهنگ كتبی برتری داشته است. تا قبل از ورود ماشین چاپ به ایران، تمام كتاب‌ها، با دست كتابت می‌شد و مشهورترین كتابخانه‌های دنیا، در این سرزمین بودند و سوزاندن كتاب و كتابخانه‌ توسط اقوام بیگانه، سابقه‌ای بس دیرین، در ایران دارد. اسكندر مقدونی، سرآمد كسانی است كه در ایران، به این كار نابخردانه دست زد. حتی شش هفت دهه پیش نیز این كار ناشایسته، در محوطه حیاط كتابخانه ملی ایران و توسط برخی مدعیان فرهنگ تاریخ انجام شد(کتاب مهر،1390)

با عنوان : مکانیسم های شکست در سیستم های آلیاژی و نانو کامپوزیت ها 
در ادامه مطلب می توانید تکه هایی از ابتدای این پایان نامه را بخوانید
و در صورت نیاز به متن کامل آن می توانید از لینک پرداخت و دانلود آنی برای خرید این پایان نامه اقدام نمائید.
 

دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران جنوب
دانشکده تحصیلات تکمیلی
سمیناربرای دریافت درجه کارشناسی ارشد
مهندسی پلیمر – پلیمر
عنوان :
مکانیسم های شکست در سیستم های آلیاژی و نانو کامپوزیت ها
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
 
چکیده
پلیمر های ترموپلاستیک غالبا از طریق brittle می شکنند ولی میتوان نتیجه گرفت
که crazing مهمترین  میکرومکانیسم در کنترل شکست می باشد . این گونه پلیمر
ها برای شروع و ایجاد شکاف احتیاج به انرژی کمی دارند و در عین  حال  انرژی برای
رشد این شکاف نیز

پایین می آید و دارای استحکام ضربه ای پایین می شوند . مواد
ductileدارای انرژی بالایی برای شروع و ایجاد ترک می باشند اما انرژی برای رشد
ترک در این مواد بسیار پایین است .
در کل  می توان  گفت که شکست اکثر پلاستیک ها به ویژه پلیمر های شیشه ای
به طریقه brittle می باشد  و دلیل این امر این است که اگر چه در این پلیمر ها پروسه
جذب انرژی نظیر مکانیسم crazing و shear yeiding رخ می دهد اما اینها در نواحی 
اطراف نوک crack  انجام  می پذیرد . بنابراین افزایش نرمی پلیمر یا toughness زمانی
رخ می دهد که حجمی  که این مکانیزم های اتلاف انرژی در آن صورت می گیرد به اندازه
کافی بزرگ باشد . به طوری که همزمان رشد void و craze بدون تغییر در خواص دیگر پلیمر
امکان پذیرد .
تعداد صفحه :77
قیمت : شش هزار تومان

دانلود پایان نامه بررسی ازدواج سفید از نظر فقه امامیه و حقوق کیفری
 

 

جرم ترک انفاق نیز مانند سایر جرایم، دارای عناصر مادی و معنوی بوده طبق اصل قانونی بودن جرم و مجازات، برای آن در قوانین مصوبه، مجازات تعیین شده و مقنن چنین عملی را جرم شناخته است. بعد از انقلاب اسلامی نیز ابتدا ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲ و به دنبال آن در حال حاضر ماده ۶۴۲ قانون تعزیرات و مجازات های بازدارنده، اصل قانونی بودن جرم ترک انفاق و مجازات آن را مورد توجه قرار داده است. با توجه به نتایج حاصله از اصل قانونی بودن جرم و مجازاتها (تفسیر مضیق قوانین جزایی و عطف به ماسبق نشدن این قوانین)، در هنگام انتساب چنین جرمی به متهم و بررسی شرایط آن باید به تفسیر مضیق جزایی توسل جست. یعنی مسؤلیت کیفری در محدوده تفسیر مضیق محتاج به دلایل کافی است و در رسیدگی به هر کیفری قانونا قاضی مکلف به تفهیم اتهام و دلایل آن به متهم است(خزایی: ۱۳۷۳، ۱۴۳).

 

همچنین برای جرم با توجه به قانون حاکم بر زمان وقوع آن باید مجازات تعیین کرد. بنابراین چنانچه شخصی قبل از خرداد سال ۱۳۷۵ مرتکب جرم ترک انفاق گردیده است و در زمان حاکمیت ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلامی، دادگاه برای او قصد تعیین مجازات دارد، تعیین مجازات حبس فاقد وجهه قانونی بوده با رعایت قاعده عطف بماسبق نشدن قوانین جزایی، قاضی باید بر اساس ماده ۱۰۵ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۶۲ مجازات را تعیین نماید. عنصر مادی عبارت است از عمل مجرم که در خارج واقع می شود(جعفری لنگرودی: ۱۳۸۵، ۱۹۵).

 

در بیشتر موارد، عنصر مادی جرم بصورت عمل یا فعل مثبت بروز می نماید اما گاهی اوقات، ترک فعل نیز می تواند به عنوان عنصر مادی برخی جرایم در نظر گرفته شود. به همین جهت نیز ماده ۲ ق.م.ا. هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل را که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم دانسته است. در مورد ترک فعل به عنوان عنصر مادی جرم باید گفت گاهی قانونگذار از جهت حفظ نظم عمومی، وظیفه و تکلیفی برای افراد، مقرر کرده است و در صورتی که اشخاص از انجام آن وظایف و تکالیف خودداری کنند برای آنها مجازات تعیین نموده است(شامبیاتی: ۱۳۹۳، ج۱، ۳۵۳).

 

در مورد جرم ترک انفاق نیز همچنان که از عنوان آن مشخص است، عنصر مادی آن، ترک فعل است در برابر تکلیف و وظیفه ای که منفق و شارع برای فرد در نظر گرفته است. قانونگذار ایران جهت حفظ کیان خانواده و رفع ضروریات زندگی اقارب، وجوب نفقه را بر عهده افراد قرار داده است. ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی در عقد دائم، نفقه زن را بر عهده شوهر دانسته و در مورد نفقه اقارب نیز، اقارب نسبی در خط عمودی اعم از ص

عودی یا نزولی را ملزم به انفاق به یکدیگر کرده است. با تصویب ماده ۶۴۲ ق.م.ا. نیز عدم انجام این وظیفه قانونی، جرم شناخته شده و بصراحت، امتناع منفق را از پرداخت نفقه جرم دانسته است; بنابراین عنصر مادی جرم ترک انفاق عبارت است از امتناع و استنکاف از پرداخت نفقه افراد واجب النفقه در صورت قدرت فرد بر انفاق. بطور کلی برای تحقق عنصر روانی، وجود دو عامل ضروری است یکی اراده ارتکاب و دیگری قصد مجرمانه(صانعی:۱۳۸۵، ج۱، ۳۰۵).

 

اراده ارتکاب یعنی اینکه شخصی بخواهد این عمل را انجام دهد پس هر گاه به اجبار، اکراه و تهدید، به گونه ای که اراده وی در اثر آن اعمال بکلی سلب گردیده و مسلوب الاختیار شده، عملی را انجام دهد، فاقد اراده بوده است و در نتیجه عنصر معنوی تحقق نیافته است. از طرفی هر گاه اراده انجام فعل را داشته اما قصد انجام عمل مجرمانه را نداشته باشد، عنصر معنوی بزه کامل نبوده است و از این جهت نمی توان وی را مقصر و مجرم دانست.
در خصوص عنصر روانی ترک انفاق، از آنجا که عنصر مادی آن، ترک فعل است باید این ترک فعل بصورت ارادی ارتکاب یافته باشد، بنابراین هرگاه زوج در محبس بوده یا به علتی از جمله فورس ماژور نتوانسته است به زوجه دسترسی یابد تا نسبت به تادیه نفقه وی اقدام نماید، اراده ای در ارتکاب جرم نداشته است. پس صرف عمل مادی ترک انفاق زوجه و اقارب، جرم نیست; بلکه تقصیر تارک انفاق در پرداخت نفقه را نیز باید احراز نمود. از طرفی منفق در عدم تادیه نفقه باید دارای قصد مجرمانه بوده باشد. با این توضیح که قصور او در پرداخت نفقه، محروم کردن شخص واجب النفقه از حق قانونی و شرعی خود باشد. بنابراین هر گاه زوج به این علت که از زوجه طلبکار است از پرداخت نفقه وی خودداری نماید تا هنگامی که نسبت به طلب زوج و بدهی وی از بابت نفقه به زوجه، تهاتر ایجاد نشود نمی توان وی را مجرم و مستحق مجازات دانست. البته در قانون، از تهاتر بین طلب زوج و نفقه زوجه صحبتی به میان نیامده است، اما با استناد به مواد عام مربوط به تهاتر دو دین و همچنین به استناد فتوای معتبر و منابع معتبر اسلامی (طبق اصل ۱۶۷ قانون اساسی) می توان چنین فردی را مبرا از مسؤلیت دانست(نجفی: ۱۴۲۲، ۲۳۴).

 

همچنین هرگاه زوج به تصور اینکه زوجه ناشزه گردیده و یا اینکه علقه زوجیت از بین رفته است از پرداخت نفقه خودداری نماید، فاقد قصد مجرمانه بوده و جرمی محقق نگردیده است. علاوه بر سه عنصر فوق، شرایط دیگری نیز برای تحقق جرم ترک انفاق ضروری است، از جمله اینکه ملزم به انفاق باید از استطاعت مالی بر خوردار بوده و معسر از پرداخت نفقه نباشد، همچنین در مورد ترک انفاق در برابر زوجه، هرگاه زوج، ادعای عدم تمکین زوجه را کند ابتدا باید به مساله تمکین رسیدگی و در صورت رد ادعای زوج و عدم نشوز زوجه، حکم محکومیت زوج صادر شود. نکته دیگر اینکه درخواست پرداخت نفقه گذشته، توسط زوجه نباید موجب مجرم شناختن زوج گردد، چرا که نفقه معوقه بصورت دین بر ذمه زوج مستقر گردیده و از بابت دین مستقر بر ذمه، نمی توان او را مجازات کرد(گلدوزیان: ۱۳۹۳، ۵۹۲).

 

 توجه به احادیث دیگر که به صراحت اختیار طلاق را به مرد سپرده است و شرط واگذاری طلاق به زوجه را خلاف سنت تلقی کرده است، اعتقاد فقهاء مبنی بر اینکه روایت نبوی(ص) افاده­ی وجود اصالت اختیار طلاق در دست مرد و جلوگیری از طلاق توسط زوجه را می­کند، منطقی و صحیح به نظر می­رسد.[1] مراد از اینکه اصالتاً نمی­توان شرط کرد که حق طلاق به صورت شرط ضمن عقد نکاح به عهده­ی زن قرار گیرد، این است که به طور کلی این حق به زن منتقل شود و مرد هیچ­گونه حقی نداشته باشد و زن تصمیم گیرنده­ی مطلق در سرنوشت عقد نکاح باشد، که این شرط باطل است و این قاعده، عقلانی و منطقی است؛ این امر منافاتی با توکیل طلاق به زوجه ندارد و همانطور که در شرح لمعه آمده است توکیل امر طلاق از سوی زوج به زوجه هم منافاتی با قول پیامبر(ص) هم که فرمودند: «طلاق به دست کسی است که ساق را می‌گیرد» ندارد بدین دلیل که ید زوجه همان ید زوج در توکیل است[2]

روایات دیگری که انحصار طلاق در زوج از آن برداشت می شود، دلالت بر این دارد که مرد می­تواند، امر طلاق را به دیگری (اعم از زوجه یا ثالث) واگذار کند.

1) از مروان بن مسلم از امام صادق (ع) نقل شده است که نظر شما در مورد مردی که امر طلاق را به دست همسرش گذاشته است، چیست؟ حضرت فرمودند: امر را به دست کسی قرار دادی که اهل آن محسوب نمی­شود و مخالف سنّت عمل کرده­ای و نکاح، چنین کاری را تجویز نمی­کند[3].

2) همچنین از ابراهیم بن محرز نقل شده است که مردی از امام صادق (ع) سؤال کرد در صورتی که به همسرش گفت که امر طلاق به دست تو باشد و طلاق را به اختیار او گذاشت، در حالی که حضرت(ع) فرمودند: «مردان بر زنان برتری دارند» و تفویض این اختیار به زوجه صحیح نمی­باشد[4]. مراد از عدم صحت که در این روایات یاد شده است همان عدم صحت انتقال کامل حق طلاق به نفع زوجه است که بطلان آن امری منطقی است نه توکیل در طلاق.

ب) روایاتی که وجود اختیار طلاق در ید زوج از آنها استنباط می­شود:

دسته­ی دوم روایاتی هستند که صریحاً از منطوق آنها این حق برداشت نمی­شود، ولیکن به طور ضمنی از محتوای آن، می­توان این حق و اختیار را برداشت کرد که به برخی از آنها اشاره می­کنیم:

1) در باب لزوم وجود اراده­ی طلاق در روایت “زراره” از امام محمد باقر (ع) می­خوانیم که “اگر مردی مطابق سنّت و در حالی که زوجه در طهر غیر مواقعه است همسرش را طلاق دهد و لیکن قصد طلاق نداشته باشد، طلاق وی طلاق محسوب نمی­شود.»[5]

2) در باب لزوم تلفظ صیغه­ی طلاق هم در روایت زراره از امام محمد باقر(ع) چنین نقل شده است که ” به ابی جعفر گفتم مردی با کتابت همسر خود را طلاق داد… فرمود: آن طلاق محسوب نمی­شود.[6] در سایر ابواب مذکور در طلاق هم عباراتی همانند دو مثال فوق به کار رفته است که به خوبی نشان­دهنده­ی آن است که طلاق توسط زوج و به اراده­ی او واقع می­شود، زیرا در همه­ی این احادیث در مورد مردی پرسیده شده که طلاق را طی شرایطی خاص و تشریفاتی ویژه به اجرا درآورده است.

3) روایت شده است از محمد بن عیسی الیقطینی که نقل می­کند که امام رضا (ع) لباس جنگ به سوی من فرستاد و امر کرد که 300 دینار به شخصی بدهم و زوجه خود را با پرداخت این مبلغ طلاق بدهم و صفوان بن یحیی را بر این طلاق شاهد بگیرم و…”[7]

[1]. سید مهدی جلالی، پیشین، صص 34 و 35.

[2]. محمد بن جمال الدین مکی العاملی (شهید اول) و زین الدین الجبعی العاملی (شهید ثانی)؛ الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، جلد 6، دار احیاء التراث العربی،بیروت، صص 23 و 24 «و یجوز توکیل الزوجه فی طلاق نفسها و غیرها کما یجوز تولیها غیره من العقود… و قوله (ص) “الطلاق بید من اخذ بالساق” لا ینافیه لان یدها مستفاده من یده مع أنَّ دلالته علی الحصر ضعیفه».

.

[3]. و عن محمد بن یحیی، عن احمد بن محمد، عن ابن فضّال، عن‌هارون (مروان) بن مسلم، عن بعض اصحابنا عن ابی عبدالله (ع) قال: قلتُ له: ما تقول فی رجل جعل امر امراته بیدها؟ قال: فقال لی: وَلّی الامر مَن لیس اهله و خالف السنه و لم یجز النکاح. محمد بن الحسن باسناده عن محمد بن یعقوب مثله و کذا الحدیثان اللذان قبله.

پایان نامه کنوانسیون زیست محیطی-دریاچه ارومیه
دریاچه ارومیه

دریاچه ارومیه به عنوان «دومین دریاچه شور جهان»، «بزرگترین زیستگاه طبیعی آرتمیا»، «بیستمین دریاچه بزرگ جهان»، «بزرگترین دریاچه داخلی ایران» و «بزرگترین آبگیر دائمی آسیای غربی» با مساحت بیش از 483000 هکتار، در سال 1346 به عنوان منطقه حفاظت شده انتخاب و در سال 1349 به پارک ملی تبدیل شد و بعدها به عنوان یکی از نادرترین ذخیره گاه بیوسفری ایران و جهان در نظر گرفته شد. یونسکو در سال 1354 در برنامه جهانی انسان و زیست کره، 9 نقطه را برای حفاظت انتخاب نمود که یکی از آنها دریاچه ارومیه می باشد. دریاچه ارومیه از سوی شورای حفاظت از پرندگان به عنوان یکی از زیستگاه های مهم برای پرندگان تشخیص داده شده است. این دریاچه که یکی از مهمترین و با ارزش ترین تالاب های ایران است، در سال 1354 در کنوانسیون رامسر در گروه دریاچه های «لاکوسترین» به ثبت رسید [9]. دریاچه ارومیه به دلیل وسعت زیاد، شرایط خاص اکولوژیکی آن (که در اثر شوری بیش از حد آب به وجود آمده است) و تالاب های اقماری (آب شیرین) ارزشمند اطراف آن از مهمترین و با ارزش ترین اکوسیستم های ایران است. این تالاب بنا به گزارش برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه به لحاظ موارد زیر واجد ارزش می باشد:

الف) کارکردها (حمایت از تنوع زیستی، تعدیل آب و هوا، کاهش و ترسیب رسوبات و آلاینده ها، جلوگیری از پیشروی آب شور، چشم انداز زیبا، تثبیت نهشته ای نمکی)

ب)خدمات (گردشگری، طبیعت گردی، چشمه های آب گرم لجن درمانی، آبزی پروری، آموزش، تحقیقات و پژوهش، میراث فرهنگی)

ج) فراورده ها (صید آرتمیا، برداشت نمک، چرای دام های اهلی و گاومیش، شکار پرندگان آبزی، ماهیگیری، منبع گیاهان داردیی) [10].

این تالاب ها دارای دو نوع اکوسیستم آبی و خشکی بوده که اکوسیستم آبی آن شامل آب شور دریاچه و اراضی باتلاقی حاشیه آن است. دریاچه ارومیه یکی از بزرگترین زیستگاه های طبیعی آرتمیا در دنیاست. «آرتمیا اورمیانا» تنها موجود زنده تک سلولی سازگار با دریاچه شور ارومیه است که هم غذای مناسبی برای پرندگان مهاجر و بومی این تالاب محسوب می شود و هم دارای ارزش بالای صادراتی است. اکوسیستم خشکی شامل 102 جزیره بزرگ و کوچک می باشد که هر یک تأمین کننده بخشی از نیازهای حیاتی دریاچه به شمار می رود. این دریاچه از مهمترین مکان های پذیرایی پرندگان مهاجر می باشد. از پرندگان تاکنون 186 گونه متعلق به 22 خانواده بومی و مهاجر در این دریاچه شناسایی شده اند که این تنوع زیستی در یک محدوده در جهان کم نظیر است. دریاچه ارومیه در سطح بین المللی و ملی یک زیست بوم بسیار با ارزش و با اهمیت است که تأمین کننده تنوع زیستی غنی، ارزش های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح حوزه است. براساس اطلاعات موجود در وب سایت کنوانسیون رامسر، هم اکنون تالاب های 29 کشور جهان در فهرست مونترو قرار گرفته اند که ایران با داشتن شش تالاب بعد از یونان (با هفت تالاب) رتبه دوم تالاب های در معرض خطر را دارد. اگرچه مطالعات مدیریت جامع دریاچه ارومیه نشان می دهد که دریاچه ارومیه

تا کمتر از 20 سال آینده با بحران شدیدی مواجه خواهد شد و هم اکنون 9 جزیره بزرگ این زیست بوم به صورت کامل به خشکی متصل شده و ادامه این روند حیات منطقه را به خطر خواهد انداخت، ولی دریاچه ارومیه فعلاً در فهرست مونترو قرار نگرفته است. در بین تهدیدات درونی و بیرونی، استفاده ناپایدار از تالاب ها بدون توجه به توانایی تالاب در رفع آثار نامطلوب ناشی از فعالیت های بشری، تهدید اصلی برای حیات تالاب هاست [7]. بنا به گزارش برنامه ریزی مدیریت جامع دریاچه ارومیه، این دریاچه که با دو دسته تهدیدات درونی و بیرونی مواجه است، در ظرف یک دهه گذشته، افزایش طرح های توسعه و بهره برداری از آب و احداث بزرگراه شهید کلانتری، شرایط هیدرودینامیک و اکولوژیکی دریاچه را تحت تأثیر قرار داده است [10]. احداث بزرگراه شهید کلانتری باعث ایجاد اخلال در هیدرودینامیک دریاچه و ایجاد اخلال برای حیات وحش شده است و از تهدیدات درونی (داخل تالاب) محسوب می شود. همچنین بهره برداری از جریان رودخانه ها از طریق سدها و شبکه های وابسته باعث کاهش جریان آب ورودی شده و جزو تهدیدات بیرونی (خارج تالاب) قلمداد می شود.

تحلیل داده ها استفاده شد، نتایج نشان دادند که : بین نمره سبک هویت اطلاعاتی، سبک هویت هنجاری و تعهد هویت با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معنی دار وجود داشت (05/0p <). بین سبک هویت سردرگم و سلامت روان رابطه معنادار وجود نداشت و رابطه سبک هویت سردرگم با پیشرفت تحصیلی  منفی معنادار بود(05/0p <). بین سبک های دلبستگی و سلامت روان رابطه وجود داشت(001/0(p <. بدین صورت که با افزایش نمرات سبک دلبستگی ایمن و سبک دلبستگی اجتنابی، سلامت روان افزایش یافت. رابطه بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی معنادارنبود. همچنین، بین سبک های دلبستگی و سبک های هویت رابطه وجود داشت. رابطه بین سبک دلبستگی ایمن با سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاری و تعهد هویت مثبت معنا دار بود(001/0(p <. رابطه بین سبک دلبستگی اجتنابی با سبک هویت هنجاری مثبت معنادار(05/0p <) و رابطه بین سبک دلبستگی دوسوگرا با تعهد هویت منفی معنادار بود(05/0p <).

   واژگان کلیدی: سبک های دلبستگی، سبک های هویت، سلامت روان، پیشرفت تحصیلی

چکیده 2

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک های دلبستگی و سبک های هویت با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. به همین منظور از دانش آموزان دختر پیش دانشگاهی شهر قزوین در سال تحصیلی 88- 87 ، نمونه ای به حجم 324 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. متغیرهای پژوهش به وسیله پرسشنامه های،سبك هویت برزونسكی، مقیاس دلبستگی بزرگسالان كولینز و رید و سلامت عمومی گلدبرگ سنجیده شد، و از معدل ترم اول آزمودنی ها به عنوان معیار پیشرفت تحصیلی استفاده شد. از روش آماری رگرسیون چند متغیره با روش گام به گام برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که : بین سبک هویت اطلاعاتی، سبک هویت هنجاری و تعهد هویت با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی همبستگی مثبت معنادار وجود داشت (05/0p <). بین سبک هویت سردرگم و سلامت روان همبستگی معنادار وجود نداشت و همبستگی سبک هویت سردرگم با پیشرفت تحصیلی  منفی معنادار بود (05/0p <). بین سبک های دلبستگی و سلامت روان همبستگی معنادار وجود داشت (001/0(p <. بدین صورت که با افزایش نمرات سبک دلبستگی ایمن و سبک دلبستگی اجتنابی، سلامت روان افزایش یافت. همبستگی بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی معنادار نبود. همچنین، بین سبک های دلبستگی و سبک های هویت همبستگی معنادار وجود داشت. همبستگی بین سبک دلبستگی ایمن با سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاری و تعهد هویت مثبت معنا دار بود (001/0(p <. همبستگی بین سبک دلبستگی اجتنابی با سبک هویت هنجاری مثبت معنادار(05/0p <) و همبستگی بین سبک دلبستگی دوسوگرا با تعهد هویت منفی معنادار بود (05/0p <).

واژگان کلیدی: سبک های دلبستگی، سبک های هویت، سلامت روان، پیشرفت تحصیلی 

 

فصل اول

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..  2

بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

ضرورت و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………………………………………….. 11

اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………. 13

فرضیه های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………. 13

متغیر های تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………… 13

تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر های پژوهش ……………………………………………………………………………… 14

تعریف نظری سبک دلبستگی …………………………………………………………………………………………………….. 14

تعریف عملیاتی سبک دلبستگی …………………………………………………………………………………………………. 14

تعریف نظری سبک هویت ………………………………………………………………………………………………………….. 15

تعریف عملیاتی سبک هویت ………………………………………………………………………………………………………. 15

تعریف نظری سلامت روان ………………………………………………………………………………………………………….. 16

تعریف عملیاتی سلامت روان ………………………………………………………………………………………………………. 16

تعریف نظری پیشرفت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………….. 17

تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………… 17

فصل دوم

تعریف هویت …………………………………………………………………………………………………………………………….  19

تقسیم بندی كلی نظریه های هویت ……………………………………………………………………………………………. 22

دیدگاه های نظری درباره شكل گیری هویت ……………………………………………………………………………….. 23

نظریه لوینگر …………………………………………………………………………………………………………………………….. 23

نظریه هارتر ………………………………………………………………………………………………………………………………. 24

نظریه كیگان …………………………………………………………………………………………………………………………….. 25

نظریه بلوز ………………………………………………………………………………………………………………………………… 25

نظریه گلاسر  …………………………………………………………………………………………………………………………….. 26

نظریه جیمز ………………………………………………………………………………………………………………………………. 27

نظریه  کلبرگ …………………………………………………………………………………………………………………………… 27

نظریه اریکسون ………………………………………………………………………………………………………………………… 28

عواقب عدم شكل گیری هویت مناسب ……………………………………………………………………………………….. 31

پیامد شكل گیری هویت مناسب …………………………………………………………………………………………………. 31

تثبیت هویت و آشفتگی هویت ………………………………………………………………………………………………….. 32

رشد هویت نوجوانی از دیدگاه اریكسون …………………………………………………………………………………….. 33

نظریه جیمز مارسیا …………………………………………………………………………………………………………………… 37

نظریه برزونسکی ………………………………………………………………………………………………………………………. 39

مدل برزونسکی …………………………………………………………………………………………………………………………. 40

فرایند هویت ……………………………………………………………………………………………………………………………… 40

محتوای هویت …………………………………………………………………………………………………………………………… 42

ساختار هویت : تعهد هویت ……………………………………………………………………………………………………….. 44

انواع سبك های پردازش هویت ………………………………………………………………………………………………….. 46

سبک هویت اطلاعاتی ……………………………………………………………………………………………………………….. 46

سبک هویت هنجاری ………………………………………………………………………………………………………………… 47

سبک هویت سردرگم/ اجتنابی ………………………………………………………………………………………………….. 47

رابطه بین سبك های پردازش هویت و پایگاه هویتی  ………………………………………………………………….. 48

بحران هویت …………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

رابطه هویت و ازدواج ( صمیمیت و دوستی ) ……………………………………………………………………………….. 52

خود پنداره و هویت ………………………………………………………………………………………………………………….. 53

هویت و جنس ………………………………………………………………………………………………………………………….. 53

گام اصلی در رشد هویت ……………………………………………………………………………………………………………. 54

عوامل موثر بر شكل گیری  هویت ………………………………………………………………………………………………. 54

هویت در طول چرخه عمر …………………………………………………………………………………………………………. 57

تثبیت هویت  …………………………………………………………………………………………………………………………… 58

تعریف دلبستگی ………………………………………………………………………………………………………………………. 59

نظریه های دلبستگی ………………………………………………………………………………………………………………… 60

نظریه یادگیری اجتماعی ……………………………………………………………………………………………………………. 61

نظریه های رفتارگرایی ……………………………………………………………………………………………………………….. 61

نظریه رفتار شناسی طبیعی ……………………………………………………………………………………………………….. 62

نظریه روانكاوان ………………………………………………………………………………………………………………………… 63

نظریه اینسورث ………………………………………………………………………………………………………………………… 65

نظریه بالبی ………………………………………………………………………………………………………………………………  67

مراحل ایجاد وابستگی  ……………………………………………………………………………………………………………… 72

علایم دلبستگی ……………………………………………………………………………………………………………………….. 73

ارزیابی دلبستگی ……………………………………………………………………………………………………………………… 74

طبقه بندی كیفیت دلبستگی نوزاد …………………………………………………………………………………………….. 74

همبستگی رفتار در موقعیت ناآشنا با سایر متغیرها …………………………………………………………………….  76

نظام دلبستگی  ………………………………………………………………………………………………………………………… 77

مدل های فعال ساز درونی …………………………………………………………………………………………………………. 78

نظام كاوشی ……………………………………………………………………………………………………………………………… 79

اهمیت رفتار حساس …………………………………………………………………………………………………………………. 79

عوامل موثر بر دلبستگی ایمن …………………………………………………………………………………………………… 80

ادراكات مشترك غلط درباره نظریه دلبستگی …………………………………………………………………………….. 81

خلق و خوی طفل و دلبستگی ……………………………………………………………………………………………………. 81

دلبستگی های متعدد ……………………………………………………………………………………………………………….. 82

وابستگی در طول چرخه عمر …………………………………………………………………………………………………….. 83

دلبستگی در بزرگسالی …………………………………………………………………………………………………………….. 84

سبک های دلبستگی در بزرگسالان  ………………………………………………………………………………………….. 85

رابطه جنسی و دلبستگی …………………………………………………………………………………………………………… 86

روش های فرزند پروری و دلبستگی كودك …………………………………………………………………………………. 86

اشتغال مادر و مهد كودك ………………………………………………………………………………………………………….. 86

افسردگی مادر و تاثیر آن بر دلبستگی فرزندان ………………………………………………………………………….. 88

دلبستگی و رفتارهای بعدی ……………………………………………………………………………………………………….. 89

نشانه های مشکلات دلبستگی …………………………………………………………………………………………………… 90

اضطراب جدایی ………………………………………………………………………………………………………………………… 90

علل دلبستگی توام با ایمنی و مضطربانه …………………………………………………………………………………….. 91

دلبستگی و آسیب شناسی روانی ……………………………………………………………………………………………….. 92

استرس و مقابله با آن ………………………………………………………………………………………………………………… 93

نظریه اختلال دلبستگی …………………………………………………………………………………………………………….. 94

اختلالات وابستگی ……………………………………………………………………………………………………………………. 95

طبقه بندی دلبستگی در راهنمای تشخیص ICD ……………………………………………………………………….. 95

تعریف سلامت روان …………………………………………………………………………………………………………………… 96

رویكردهای مختلف سلامت روان

رویكرد زیستی نگری ………………………………………………………………………………………………………………… 100

رویكرد تحلیل روانی …………………………………………………………………………………………………………………. 100

رویكرد رفتار گرایی ………………………………………………………………………………………………………………….. 100

رویكرد انسان گرایی  ………………………………………………………………………………………………………………… 101

رویکرد بوم شناسی ………………………………………………………………………………………………………………….. 102

نظریه گلدشتاین ………………………………………………………………………………………………………………………. 102

رویکرد هستی‌گرایی ………………………………………………………………………………………………………………… 103

رویکرد شناختی ………………………………………………………………………………………………………………………. 103

نظریه یونگ …………………………………………………………………………………………………………………………….. 104

نظریه اریکسون ……………………………………………………………………………………………………………………….. 104

تاریخچه بهداشت روان …………………………………………………………………………………………………………….. 105

اهمیت موضوع بهداشت روانی …………………………………………………………………………………………………… 106

اصول بهداشت روانی ………………………………………………………………………………………………………………… 106

خصوصیات افراد سالم ………………………………………………………………………………………………………………. 107

مدرسه و سلامت روانی …………………………………………………………………………………………………………….. 107

بهداشت روانی و اهمیت پیشگیری اولیه در مدارس ……………………………………………………………………. 108

تعریف پیشرفت تحصیلی  ………………………………………………………………………………………………………… 109

پیشینه پژوهش

دلبستگی و سلامت ………………………………………………………………………………………………………………….. 110

دلبستگی و هویت ……………………………………………………………………………………………………………………. 114

هویت و سلامت روان ………………………………………………………………………………………………………………… 117

هویت و پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………………………………………………………….. 120

دلبستگی و پیشرفت تحصیلی ………………………………………………………………………………………………….. 120

جمع بندی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 122

فصل سوم : روش پژوهش

طرح تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………………. 125

جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………….. 125

روش اجرای تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………. 126

ابزارهای جمع آوری داده‌ها 

    پرسشنامه سبک هویت برزونسکی ……………………………………………………………………………………….. 127

    روایی و پایایی پرسشنامه سبک هویت …………………………………………………………………………………. 128

    پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید ………………………………………………………………………………. 129

    روایی و پایایی پرسشنامه سبک دلبستگی ……………………………………………………………………………. 130

    پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ ……………………………………………………………………………………….. 131

    روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی ……………………………………………………………………………… 132

    روش های آمار توصیفی و استنباطی …………………………………………………………………………………….. 133

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 135

توصیف داده ها ……………………………………………………………………………………………………………………….. 136

تحلیل داده ها 

   فرضیه 1: بین سبک های هویت و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد …………………………. 138

   فرضیه 2: بین سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………………. 142

   فرضیه 3: بین سبک های دلبستگی و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد ……………………. 145

    فرضیه 4: بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………… 149

   فرضیه 5: بین سبک های هویت و سبک های دلبستگی دانش آموزان رابطه وجود دارد …………….. 150

خلاصه نتایج . …………………………………………………………………………………………………………………………. 152

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………………. 155

محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………. 164

پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………………………………………………………………… 164

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………… 166

منابع لاتین ……………………………………………………………………………………………………………………………… 171

                                                       

فهرست جداول

شماره جدول                                                       عنوان                                                           شماره صفحه

1-4                         شاخص‌های توصیفی نمرات سلامت روان و خرده مقیاسهای آن …………………….. 136

2-4                         شاخص‌های توصیفی نمرات  سبک های دلبستگی ………………………………………….137

3-4                        شاخص‌های توصیفی نمرات سبک های هویت ………………………………………………. 137

4-4                        شاخص‌های توصیفی نمرات پیشرفت تحصیلی …………………………………………….. 138

5-4                        نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و سلامت روان …………….. 139

6-4                         خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان ……………. 140

7-4                        ضرایب رگرسیون  ……………………………………………………………………………………….. 141

8-4                        نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی …….. 142

9-4                      خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی ……… 144

10-4                        ضرایب رگرسیون ……………………………………………………………………………………….. 144

11-4                        نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های دلبستگی و سلامت روان  ………. 145

12-4                       خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان …………… 147

13-4                       ضرایب رگرسیون ……………………………………………………………………………………….. 149

14-4                      نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک‌های دلبستگی با پیشرفت تحصیلی .. 150

15-4                      خلاصه ماتریس ضرایب همبستگی بین سبک‌های دلبستگی باسبک‌های هویت. 151

   

 فصل اول

كلیات پژوهش

 

مقدمه

خانواده نخستین محیط اجتماعی است که کودک را تحت سرپرستی و مراقبت قرارمی دهد، ازاین رو بیش از تمام محیط های اجتماعی دیگر در رشد و تکامل فرد تأثیردارد. پیدایش بیشترعادات و عقاید کودک از خانه آغاز می شود و پایه های اصلی شخصیت هر فرد درسالهای نخستین زندگی او و درشیوه تعامل با مادر شکل می گیرد.

در واقع دلبستگی همانند یک تکه طناب نامرئی است که نه به وسیله یک چسب مادرزادی بلکه در گرمی تعامل ها جوش خورده است و اساسی برای سلامت هیجانی، روابط اجتماعی و نگرش به دنیا است. توانایی برای تنظیم هیجانات ، رشد فرا خود، تجربه همدلی و بهداشت روان همه مستلزم داشتن یک دلبستگی ایمن است ( ابوحمزه و خوشابی، 1385).

ایجاد یک هویت و دستیابی به یک تعریف منسجم ازخود ، مهمترین جنبه رشد عمومی اجتماعی در دوره نوجوانی است. انتخاب ارزش ها ، باورها و هدف های زندگی مهمترین مشخصه های اصلی این هویت را تشکیل می دهند. هم در دوره نوجوانی و هم جوانی این ارزش ها و هدف های زندگی مورد تجدید نظر قرارمی گیرند.

شکل گیری هویت درنوجوانی با خود پنداره ، عزت نفس و سلامت روانی فرد رابطه جدایی ناپذیر دارد. شرایط پرآشوب زمانه ما که هر لحظه سلامت عمومی فرد را تهدید می کند ، ایجاب می کند شناخت روشن از هویت خود داشته باشیم. ثباتی را که نمی توانیم در دنیا بیابیم باید در وجود خود ایجاد کنیم ، ازدیدگاه اجتماعی نیزهر فرد بایستی یک سری مسئولیت های فردی ، خانوادگی و اجتماعی را بپذیرد ، ازاین رو ثبات هویتی و آگاهی ازماهیت خویش، می تواند موجب سلامت روانی فرد شود.

شکل گیری هویت تاریخچه گذشته فرد و توانمندی های مورد نیاز برای سلامت روانشناختی دربزرگسالی را در هم می آمیزد (دانشپور و همکاران،1386).

رشد و تبلور احساس استقلال، تعیین هویت خود و مسئولیت پذیری و امیدواری به آینده در نوجوان در گرو نظام تربیتی کارا و جامع است. اگردراین نظام پاسخ قانع کننده به موضوعات اساسی زندگی مانند ارزشها ، نقش های اجتماعی، مذهب ، عقایدسیاسی و اهداف حرفه ای داده شود و نوجوان به یک نظام فکری دست یابد تا تکیه گاه او در تصمیم گیری های مهم او باشد و بداند کیست و چه اهدافی دارد و نهایتاً یک فلسفه برای زندگی خود ایجاد کند.

مدرسه و تحصیل به عنوان پل ارتباطی بین نوجوان و گروه های اجتماعی، به عنوان یک حیطه برای ایفای نقش نوجوان است. نوجوانی که به طور فعال درگیر فرایند کاوشگری است ، نیاز بالایی به شناخت و پیچیدگی شناختی احساس می کند و دراین مسیر به میزانی ازتعهد نیز دست یافته است ،  لذا احساس استقلال شناختی بیشتری خواهد داشت و درامر تحصیل موفقتر خواهد بود.

 

بیان مسئله

یکی از مسائل مهم دوره نوجوانی هویت است. داشتن یک حس منسجم و محکم از هویت  پیش نیاز رشد بهینه شخص در طول زندگی است و عدم تشکیل چنین حسی می تواند زمینه ساز آسیب های روانی _ اجتماعی باشد.

بذرهای تشکیل هویت ازدوران کودکی کاشته شده اند، اما اریکسون شکل گیری هویت را یکی از وظایف اساسی و مهم خاص دوره نوجوانی می داند.

در خلال دوره نوجوانی است که اریکسون برای فرد فرصت حل تعارضات خود را ، از ترکیب همسان سازی های قبلی درسطح بالاتر جهت رسیدن به یک کل جدید ، فراهم می بیند این تألیف براساس کیفیتی متفاوت از آنچه که در دوره های قبل وجود داشت استوار است .

مفهوم هویت که اریکسون در این دوره مطرح می کند دو چهره دارد: از یک سو به احساساتی رجوع می کند که یک فرد در مقابل خویشتن دارد(خودسنجی) ، از سوی دیگر بر روابط بین هویت شخص و توصیف هایی که دیگران ازاو به عمل می آورند تکیه دارد (منصور و دادستان،1383).

احساس خود، اساس شخصیت بزرگسالی ما را تشکیل می دهد. اگرپایه واساس ثابت و قوی باشد یک هویت فردی محکمی به دست می آید. اگرچنین نباشد ، نتیجه آن چیزی است که اریکسون آن راگم گشتگی هویت می نامد. اریکسون تأکید دارد که شکل گیری هویت برای آماده کردن نوجوان به عنوان فردی آماده انجام تکالیف در بزرگسالی، لازم است (برک[1]،2001).

مارسیا[2]در برسی مفهوم هویت براساس دیدگاه اریکسون به ارائه پایگاه های هویتی با توجه به میزان تعهد و کاوشگری درنوجوان پرداخت و چهار نوع وضعیت هویتی را مفهوم سازی کرد: پراکندگی هویت[3] ، تسلیم طلبی[4] ، تأخیر[5] و پیشرفت هویت[6].

نظریه پردازان جدیدتر (بورک[7] 1991، کرپل من[8] 1997، گرویتوانت[9] و برزونسکی[10] 1997) به جای بررسی پیامدهای شکل گیری هویت و پایگاه های ثابت هویتی به بررسی فرایندهای زیربنایی شکل گیری هویت پرداخته اند. براساس دیدگاه این نظریه پردازان فرایند هویت یک نظام کنترل است که مجموعه ای ازهنجارها و ضدهنجارها را در فرد ایجاد می کند. هویت مجموعه ای ازمعانی است که چگونه بودن را به فرد القا می کند ( به نقل ازفارسی نژاد 1383).

برزونسکی مدلی پویا از هویت ارائه کرده است. طبق این مدل افراد اطلاعات و مسائل مربوط به خود را به سه شیوه اطلاعاتی[11]، هنجاری[12] و سردرگم / اجتنابی[13] پردازش می کنند . افراد با سبک هویت اطلاعاتی آگاهانه و به طور فعال به جستجوی اطلاعات و ارزیابی آنها می پردازند و سپس اطلاعات مناسب خود را مورد استفاده قرار می دهند. نوجوان با سبک هویت هنجاری ، در موضوعات هویت و تصمیم گیری ها به همنوایی با انتظارات و دستورات افراد مهم و گروه های مرجع می پردازند و نوجوانان با سبک هویت سردرگم تا حد ممکن سعی در اجتناب از پرداختن به موضوعات هویت و تصمیم گیری دارند (برزونسکی ، 2003).

برزونسکی در کنار بررسی مکانیزم های پویای شکل گیری هویت ، روی عامل اساسی “تعهد[14]” یا ساختار هویت نیز تأکید می کند. تعهد یک چارچوب ارجاعی جهت دار و هدفمند ایجاد می کند که رفتار و بازخوردهای آن در درون این چارچوب بازبینی ، ارزیابی و تنظیم می شوند. افرادی که دارای پردازش اطلاعاتی و هنجاری هستند نسبت به کسانی که از سبک سردرگم استفاده می کنند ازتعهد بالاتری برخوردارند.

سبک های شناختی – اجتماعی پردازش هویت تحت تأثیر عوامل زیادی ازجمله شیوه های فرزند پروری والدین، شخصیت نوجوان و محیط اجتماعی_ فرهنگی قرارمی گیرند ، ازطرفی این سبک ها خود نیز بر  ادراک فرد از خویشتن، بروندادهای رفتاری و شیوه های عملکردی او تأثیر می گذارند (برزونسکی ، 2003).

در زندگی انسان، شکل گیری معنا خیلی زود و حتی پیش از تولد آغازمی شود. اولین و مهمترین ارتباط در سالهای آغازین زندگی که موجب شکل گیری اولین معنا یابی می شود ارتباط “دلبستگی”[15] بین کودک و والدین اوست.

دلبستگی عبارتست از پیوند عاطفی عمیقی که با افراد خاص در زندگی خود برقرار می کنیم، طوری که باعث می شود وقتی با آنها تعامل می کنیم احساس نشاط و شعف کرده و به هنگام استرس از اینکه آنها را در کنار خود داریم احساس آرامش کنیم ( برک ، 2001).

دلبستگی برای کودک ارزش حیاتی دارد زیرا همچنان که کودک در دنیای اطرافش کاوش کرده و با امور غیرقابل پیش بینی روبرو می شود  به او احساس امنیت و آرامش می دهد. هنگامی که کودک در وضعیتی قرارمی گیرد که در او ایجاد ترس می کند ، رفتار توأم با دلبستگی کودک آغازمی شود (ماسن[16] و همکاران، 1985).

نظریه دلبستگی بالبی یکی ازمهمترین نظریه ها برای توضیح ارتباط میان تجربیات کودک درخانواده و رشد عاطفی_ اجتماعی اوست. فرض نظریه دلبستگی بر آن است که کیفیت رابطه دلبستگی ، از تعامل میان نوزاد و مراقبانش ، خصوصاً از میزان حمایت و امنیتی که مراقب      می تواند  برای کودک فراهم کند ، ناشی می شود (لیبرمن[17] و همکاران ، 1999).

به نظربالبی روابط اجتماعی طی پاسخ به نیازهای زیست شناختی و روان شناختی مادر و کودک پدید می آیند. از نوزاد انسان رفتارهایی سرمی زند مثل گریستن ، خندیدن که باعث      می شود اطرافیان از او مراقبت کنند و درکنارش بمانند. نتیجه عمده کنش متقابل بین مادر و کودک ، به وجود آمدن نوعی دلبستگی عاطفی بین مادر و فرزند است. این دلبستگی و ارتباط عاطفی با مادر است که سبب می شود کودک به دنبال آسایش حاصل از وجود مادر باشد.  بخصوص هنگامی که احساس ترس و عدم اطمینان می کند .

بالبی هماهنگ با اسلاف خود، قائل به وجود نیازهای نخستین و ضروری برای ارضاء است. بنابراین، وی این نکته را مورد تأکید قرارمی دهد که نیازدلبستگی که تا کنون آن را به عنوان نیاز ثانوی می دانستند نیز جزء نیازهای نخستین است که نیاز اساسی برای تحول شخصیت است (ابوحمزه و خوشابی، 1385).

رفتاردلبستگی که هم ازیک نیاز فطری و هم از اکتساب ها منتج می گردد ، دارای کنش مضاعف است: یکی کنش حمایتی، ایمنی تأمین شده توسط بزرگسالی است که از کودک      آسیب پذیر در مقابل تهاجم می تواند دفاع کند و دیگری کنش اجتماعی شدن ، دلبستگی درجریان چرخه های زندگی از مادر به نزدیکان و سپس بیگانگان و بالاخره به گروه های بیش از پیش وسیع تری تسری می یابد و به صورت عاملی به همان اندازه مهم برای ساختن شخصیت کودک که تغذیه زندگی جسمانی وی درمی آید (منصور و دادستان،1383).

اینسورث[18] نیز رفتار دلبستگی در روابط بزرگسالی را به عنوان اساس پدیده ایمنی درهسته زندگی انسان مورد تأکید قرار داد. وی مشاهدات بالبی را بسط داد و دریافت که تعامل مادر با کودک در دوره دلبستگی تأثیر چشمگیری بر رفتار فعلی و آتی کودک دارد. او اظهار داشت که دلبستگی ایمن[19] ، عملکرد شایستگی را در روابط بین فردی تسهیل می کند.

برای مثال کودکانی که دلبستگی شدید به مادرانشان دارند درآینده از لحاظ اجتماعی       برون گرا هستند و به محیط اطراف توجه نشان می دهند و تمایل به کاوش درمحیط اطرافشان دارند و می توانند با مسائل مقابله کنند. ازطرف دیگرعواملی که مخل این دلبستگی باشد درزمینه رشد اجتماعی کودک درآینده مشکلاتی ایجاد می کند.

اینسورث همچنین ثابت کرد که دلبستگی موجب کاهش اضطراب می شود. آنچه او اثر پایگاه امن[20] می نامید کودک را قادر به دل کندن از دل بسته ها و کاوش در محیط می سازد و کودک می تواند با دلگرمی و اطمینان به کاوش در محیط بپردازد ( ابوحمزه و خوشابی،1385).

کیفیت دلبستگی توسط موقعیت نا آشنا که اینسورث آن را ساخته است ، مورد مطالعه قرار می گیرد و در چهار دسته طبقه بندی می شود : دلبستگی ایمن ، زمانی که مادر نیست نگرانی را بروز می دهند و زمانیکه مادر بر می گردد خوشحال می شوند و او را بغل می کنند. دلبستگی ناایمن اجتنابی ، این کودکان هنگام جدایی اعتراض چندانی نمی کنند و بعد از بازگشت مادر از او اجتناب می کنند. دلبستگی ناایمن دو سو گرا ، این کودکان بعد از جدایی خیلی مضطرب می شوند و گریه می کنند اما زمانیکه مادر برمی گردد و آنها را بغل می کند در عین حال که ابراز تمایل برای تماس بدنی و مجاورت می کنند اما نسبت به مادرشان پرخاشگری نشان می دهند.

دلبستگی آشفته، این کودکان ممکن است به سمت مادر بدوند ، برای مدت کوتاهی دویدن را متوقف کنند و سپس دوباره شروع به دویدن دور اتاق کنند و دنبال مادرشان بگردند و زمانی که مادر برمی گردد ازنزدیک شدن به او امتناع کنند ( ابوحمزه و خوشابی،1385).

مطالعات برترتون[21] و واترز[22] (1985) نشان می دهد نوجوانانی که روابط گرم و صمیمانه ای با والدین خود دارند ، مفهوم خود عمیق تری داشته ، بیشتر به خود اعتماد می کنند و از سازگاری روانی بالاتری برخوردار بوده و با مشکلات در گیر می شوند و برای یافتن راه حل مناسب تلاش می کنند (به نقل از نگهبان سلامی ،1384).

آمرسدن[23] و گرینبرگ[24] (1987) از بررسی های متعدد خود نتیجه گرفتند که کیفیت دلبستگی به والدین با سلامت روانی نوجوان و شکل گیری هویت ، کنار آمدن با بحران های مختلف و رضایت از زندگی ارتباط معنادار دارد .

کرنز[25] و همکاران (2005) معتقدند که افراد دراواسط کودکی هنوز به چهره های دلبستگی تکیه می کنند و از آنها به عنوان منبع آرامش در موقع استرس و همچنین پایگاهی برای اکتشاف بهره می گیرند. مثلاً ممکن است در مواقع بیماری یا وقتی غمگین هستند در صدد جستجوی چهره دلبستگی برآیند. بنابراین اگر چه فراوانی و ضرورت رفتار دلبستگی با بالا رفتن سن کمتر دیده می شود،ولی پیوند دلبستگی از ابتدای نوجوانی به بعد پا بر جا می ماند.

معدود پژوهشهایی پیرامون رابطه بین سبکهای هویت و سبکهای دلبستگی با پیشرفت تحصیلی انجام گرفته است:

نتایج پژوهش حجازی، فارسی نژاد و عسگری (1386) نشان داد که سبك هویت مغشوش / اجتنابی بر پیشرفت تحصیلی اثر مستقیم و منفی دارد.

نتایج پژوهش رضایی (1385)   با عنوان بررسی رابطه هویت فردی، الگوهای دلبستگی و ویژگی‌های شخصیتی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز نشانگر وجود رابطه بین سبکهای هویت و سبکهای دلبستگی با پیشرفت تحصیلی است. رضایی در پژوهش خویش دریافت که  بین هویت آشفته و پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی معنا دار وجود دارد اما سایر حالات هویت با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری ندارند. بین سبك دلبستگی  نا ایمن دو سو گرا و پیشرفت تحصیلی دانشجویان رابطه منفی معنادار وجود دارد.  اما بین     سبك های دلبستگی ایمن و نا ایمن اجتنابی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری مشاهده نگردید.  سبك دلبستگی ایمن دانشجویان با هویت پیشرفت آنان رابطه مثبت معنادار و با هویت آشفته رابطه منفی معنی‌دار دارد و سبك دلبستگی نا ایمن دوسوگرا با هویت آشفته رابطه مثبت      معنی دار و با هویت پیشرفت رابطه منفی معنادار دارد.

نتایج پژوهشهای فوق الذکر در مجموع موید تاثیر سبکهای دلبستگی و هویت بر سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. در پژوهش حاضر که به بررسی رابطه بین این دو متغیر با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی اختصاص دارد سعی گردیده است که به دو سئوال زیر  پاسخ داده شود:  آیا سبکهای دلبستگی و هویت با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پیش دانشگاهی رابطه دارند؟ آیا بین سبکهای دلبستگی و سبکهای هویت رابطه وجود دارد؟

[1]– Berk, L.

[2]– Marsia,J.

[3]– identity diffusion

[4]– fore closure

[5] -moratorium

[6]– identity achievement

[7] -Burk, A.

[8] -Kerpelman

[9] -Grotevant

[10] -Berzonsky, M.D.

[11]– informational

[12]– normative

[13] -avoident

[14]– commitment

[15] -attachment

پایان نامه طلاق و اعتیاد/:اختلافات خانوادگی و بزهکاری
عوامل خانوادگی موثر در بزهکاری

گفتار اول: اختلافات خانوادگی

کودک، موجودی انعطاف پذیر است و مانند موم به هر شکلی که بخواهیم قابل پرورش است. بنابراین محیط رشد شخصیت او دارای بیشترین تاثیر در شکل گیری شخصیت اولیه و تعیین الگوهای رفتار
او می باشد. آنچه مهم است آرامش در روابط سالم بین اعضای خانواده است که تاثیر بسزایی بر رشد سالم روان کودک دارد. روابط غیر اصولی و زشت و نامتعارف والدین در محیط خانواده، خصوصاً در حضور کودکان ، قطعاً تاثیرات منفی فراوانی بر آنها خواهد داشت زیرا پس از تولد، محیط خانواده، مهم ترین عامل موثر در تکوین و تحول شخصیت کودک است. اگر محیط خانواده سالم و مناسب باشد، در کودک ، اعتماد
به نفس، مهر و محبت، استقلال، قدرت، پذیرش مسئولیت، همانند سازی، انطباق و بالاخره شخصیت سالم بوجود می آید و بر عکس در خانواده ناسالم، رشد طبیعی کودک، کند و ناکافی صورت می گیرد و او را آماده ر

فتار نابهنجار و بزهکارانه می سازد. آنچه برداشت می شود این است که هر گونه عدم تعادل در رفتار و گفتار والدین، تاثیرات سوئی بر روان کودک و روند رشد طبیعی شخصیت فرد خواهد داشت. گاه پدر و مادر علی رغم اختلاف نظر شدید و نداشتن تفاهم به زندگی مشترک ادامه می دهند. کودکانی که شاهد اختلاف و نزاع دائم پدر و مادر هستند، در زندگی شخصی خود، افرادی ناسازگار و دارای مشکلات رفتاری و اختلال عاطفی خواهند بود.

مطالعات نشان می دهد میان پیوند ضعیف و نامناسب کودکان با پدر و مادر و فرار کودکان از خانه،
و به دنبال آن، وارد شدن به گروه کودکان خیابانی که برای ادامه زندگی دست به سرقت می زنند، ارتباط هست.

به نظر می رسد که میان آن دسته از کودکانی که صرفاً شاهد خشونت درون خانواده هستند با کودکانی
که قربانی این نوع خشونت هستند، تفاوت چندانی نباشد. مطالعات نشان می دهد تجربه رفتارهای متعارض پدر و مادر، نبودن عملکردهای مناسب و مشاهده پرخاشگری آنان از سوی کودکان، می تواند احتمال روی آوردن کودکان به خشونت و همسر آزاری را در بزرگسالی ، افزایش دهد.

همچنین پژوهش ها نشان می دهند که کودکان شرور، معمولاً در خانواده هایی رشد می یابند که دارای مهارت های اندکی در حل مشکل و تادیب تنقاض آمیز هستند. یکی از معیارهای سنجش کیفیت خانواده، توانایی تادیب و نظارت درست و مستمر است خانواده هایی که بیش از اندازه به فرزندان خود سخت
می گیرند و یا بالعکس والدینی که هیچ گونه نظارتی بر فرزندان خود ندارند، بیشتر احتمال دارد در تخلفات درگیر شوند.

در حقیقت ، نظارت تناقض آمیز شدیداً سختگیرانه و هم چنین نظارت سهل انگارانه، از جمله مهم ترین عوامل پیش بینی کننده ی رفتار بزهکارانه به شمار می روند. تحقیقات نشان می دهد که خانواده های نسبتاً مرفه، کودکان کمتر دارند، در حالی که خانواده های فقیر و کم سواد یا بی سواد، معمولاً فرزندان بیشتری دارند. کودکانی در معرض خطر قرار دارند که هم فقیر و هم بزهکار باشند. [1]

[1] – معظمی، شهلا، بزهکاری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم،تهران، انتشارات دادگستر، 1388، ص 220 .

پارکینسونی القائی توسط 6 هیدروکسی دوپامین (6-OHDA) بود.

مواد و روش­ها : 50 سر موش صحرائی نر بالغ نژاد ویستار (دوازده هفته­ای)به طور تصادفی به شش گروه: گروه پایه­، گروه كنترل پارکینسونی،گروه مصرف آنتی اکسیدان وگروه تمرین (­كه به نوبه خود به زیر گروه­های مربوطه تقسیم شدند: 1- گروه پارکینسون و تمرین؛ 2- گروه پارکینسون و تمرین و عصاره؛ و 3- گروه پارکینسون و عصاره). گروه­های تمرینی به مدت دوازده هفته روی چرخ دوار تمرین کردند و گروه­هایی که عصاره مصرف کردند، هر هفته سه بار عصاره را به صورت صفاقی و به میزان200 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن دریافت کردند. مخچه همه گروه­ها به جز گروه پایه و تمرین سالم با تزریق محلول 6-هیدروکسی دوپامین به صورت استریوتاکسی به داخل بطن مغز تخریب شد. سطح GDNFمخچه ، با روش الایزا اندازه گیری گردید. داده ها به روش One way ANOVA و آزمون تعقیبی TUKEYتجزیه و تحلیل شد.

نتایج: بررسی سطح GDNF مخچه در گروه­های تمرین، و مصرف عصاره نشان داد ورزشی اختیاری و مصرف عصاره گل گیاه ازگیل ژاپنی تأثیر پیش درمان معنی­داری بر حفاظت عصبی سلول های DA مخچه پس از ایجاد مدل پارکینسونی دارد اما نتیجه تحقیق درگروه تمرین با مصرف عصاره نسبت به گروه پایه وکنترل پارکینسونی نشان دادکه ترکیب این دو مداخله با هم تأثیر پیشگیری بر کاهش سطح GDNF مخچه در برابر آثار سمی 6 هیدروکسی دوپامین نشان نداده است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

بیماری پارکینسون (PD[1]) برای اولین بار توسط جیمز پارکینسون در سال 1817 شرح داده شد.( 105) پارکینسون یک اختلال عصبی تخریب کننده ی مزمن وشایع است که حدودا”01/0در صد از افراد بالای 60 سال را گرفتار می کند (5). علائم اولیه پارکینسون عبارتند از: اختلال در عملکرد خودکار، اختلالات عصبی، خواب وخستگی وشکایت حسی می باشد (25) . علائم دیگر در طول بیماری پارکینسون اختلالاتی نظیر سفتی عضلانی، کندی غیرطبیعی حرکات، لرزش و ناپایداری وضعیتی می باشد . (7). درمان با لوودوپا، موثرترین روش برای مدیریت علائم حرکتی وافزایش خطر ابتلابه نوسانات حرکتی ووقوع حرکات غیر ارادی می باشد(79)بیماری پارکینسون بر اثر از بین رفتن سلول های ترشح کننده ماده ای به نام دوپامین رخ می دهد(71)این بیماری زمانی آغاز می شود که حدود 80/0سلول عصبی دوپامینرژیک از بین برود (13).ویژگی های پاتولوژیک اولیه PD انحطاط نرونی و مرگ نرونهای دوپامینرژیک (DA[2]) منجر به کاهش سطح دوپامین درجسم مخطط شده(46) و علاوه بر از دست دادن نرون های دوپامینرژیک، حضور اجزای داخل سیتوپلاسمی به نام جسم لوی ،مشخص شده است(90). بیولوژی پیچیده بیماری پاركینسون و مكانیسم ناشناخته مرگ نرونهای دوپامین ساز در طی این بیماری، بیانگر آنست كه شاهراه های درون سلولی متعدد و ع

ناصر اساسی بیشماری در زوال این نرونها نقش ایفا می کند.نرون ها به طور مداوم در معرض سموم داخلی و خارجی موجود در مغز هستند. گونه های اکسیژن فعال (ROS) و گونه های نیتروژن واکنشی (RNS) نشان دهنده عوامل واسطه رایج ناشی از یک گروه متنوع از نروتوکسین که شروع کننده انحطاط عصبی هستند می باشد.به طور بالقوه رادیکال آزاد مخرب است وبه طور مداوم به عنوان بخشی از سوخت وساز طبیعی درنرون DA تشکیل می شود . سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی ارائه شده توسط آنتی اکسیدان آنزیمها ،سنتز آنتی اکسیدان ها در رژیم غذایی، می توانند این رادیکالها را فرو بنشانند(82).چنانچه رادیکال های آزاد بیش از حد تولید شود یا آنتی اکسیدان های آندروژنیک کاهش یابند، آسیب نرونی، ایجاد خواهد شد. بنابراین تعادل مناسب بین رادیکالهای آزاد و آنتی اکسیدان ها برای بقا نرون ها ضروری است(98). مغز دارای سیستمهای دفاعی آنتی اکسیدانی است که به عنوان سد دفاعی در برابر رادیکالهای آزاد عمل می کند ، اما با افزایش سن و بروز کهنسالی این سیستمهای دفاعی، تضعیف می گردند. از آنزیمهای موجود در این سیستمها می توان به آنزیمهای سوپراکسید دسموتاز(SOD) و کاتالازCAT) ) اشاره کرد (9). فاکتورهای نرتروفیک گروهی مهم از پروتئین های ترشحی نهان وخارج سلولی است که بقا و مرگ سلولهای عصبی را در زمان تشکیل سیناپس با بافت هدف ویا با دیگر سلولهای عصبی تنظیم می کنند . فاکتورهای نروتروفیک باعث دوام سلولهای عصبی دوپامینژیکی می شوند که در جسم سیاه ماده مغز میانی قرار گرفته اند(68) در سال1993,GDNF (عوامل نروتروفیک مشتق از سلول های گلیال) به عنوان یک فاکتور نروترفیک رشد وبقا، مشخص شده است. نشان داده شده به عنوان یک عامل تغذیه ای قوی برای نرونهای حرکتی ستون فقرات ونرونهای نورآدرژنیک مرکزی است .GDNF،از نرونهای سروتونرژیک ،دوپامینرژیک وسلولهای گلیال در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند (113)وموجب رشد اکسون DAنرون های مغز میانی می شود.همچنین از نرونهای DA محکوم به مرگ محافظت و به بازسازی مسیر SN_ST کمک می کند(44 ).واثر تغذیه ای در انواع مختلف از نرون ها، از جمله سلول های پورکنژ مخچه دارند و ازانحطاط نرون های نورآدرنرژیک مخچه به دنبال ضایعات اعصاب جلوگیری می کند. داده ها نشان می دهد که GDNF ممکن است به طور عمده در سلول های پورکنژ مخچه تولید و متمرکزشود (65).

2-1- بیان مسأله

فاکتورهای نوروتروفیک (NTFs) پروتئین های ترشحی ای هستند که به گیرنده های هدفشان متصل می شوند و از کاهش سلول های عصبی جلوگیری می کنند. فاکتورهای نروتروفیک باعث دوام سلولهای عصبی دوپامینژیکی می شوند که در جسم سیاه ماده مغز میانی قرار گرفته اند(68؛93). GDNF در سال 1991 کشف شد، و اولین عضو از خانواده GDNF لیگاندهای (GFL) است. GDNFدر سال 1993به عنوان یک فاکتور نروترفیک رشد وبقا، مشخص شده است. نشان داده شده به عنوان یک عامل تغذیه ای قوی برای نرونهای حرکتی ستون فقرات ونرونهای نورآدرژنیک مرکزی است .GDNF، نرونهای سروتونرژیک،دوپامینژیک وسلولهای گلیال را در برابر استرس اکسیداتیو محافظت می کند(113). GDNF فاکتور نروتروفیک مشتق از سلول گلیال، موجب رشد اکسون DAنرون های مغز میانی می شود.همچنین از نرونهای DAمحکوم به مرگ محافظت و به بازسازی مسیر SN_ST کمک می کند. شواهد مستقیم نشان می دهد GDNF در نرونهای واسطه DA روییده شده وجود دارد(44) . GDNF،از چندین جمعیت نرون ،در سیستم عصبی مرکزی، از جمله نرونهای حرکتی دوپامین مغز میانی،حمایت می کند . موجب دوام نرون های؛ حرکتی ، حسی و عصب سمپاتیک وپاراسمپاتیک می شود . همچنین عملکرد مهمی درخارج از سیستم عصبی دارد . برای تکثیر سلولهای عصبی روده ای وتحریک رشد کلیه ،برای سلولهای اولیه جنسی مرد تمایز وتجدید تشکیل اسپرماتوزوئید مهم می باشد(93). ذخیره مداوم GDNFبرای بقای سلولهای عصبی فعال شده یا کاتکولامین های بالغ ضروری می باشد. گیرنده نروتروفیک GDNF توسط CK2 در فعالیت حیاتی ،عبور سیگنال ،سنتز پروتئین ،چسبندگی سلول به سلول ورونویسی ژن که همه موجب بقائ بافت عصبی می شود به عنوان واسطه نقش دارد. GDNFبه همراه (گیرنده آلفا/گیرنده کیناز)GFRα1/Retدر حفاظت از سیستم عصبی ونروتوژنیک نقش دارد ومسیر Mapk/Erk (چرخه گلوتامات- گلوتامین که موجب جذب گلوتامات می شود)را تحریک می کند که مانع از مرگ سلولی ناشی از NMDAمی شودGDNF. در تعامل با گیرنده هایGFRα1/Ret در سطح سلول، موجب بقای میکروگلیال شده وفعالیت فاگوسیتوز را بهبود می بخشد .فعال سازی میکروگلیال موجب تولید

چکیده ‌ج

فهرست جداول. ‌ح

فصل اول. 2

کلیات تحقیق. 2

1-1 مقدمه. 2

2-1 بیان مسأله. 3

3-1 اهمیت و ضرورت تحقیق. 5

4-1 اهداف تحقیق. 7

5-1 سئوالات تحقیق. 7

6-1 چارچوب نظری تحقیق. 7

7-1 فرضیه های تحقیق. 8

8-1 روش تحقیق. 8

10-1 تعریف مفهومی واژه ها 9

10-1 تعاریف عملیاتی واژگان. 11

فصل دوم. 13

مبانی نظری تحقیق. 13

1-2 مقدمه. 14

2-2 توانمندسازی.. 14

3-2 عوامل موثر بر توانمندسازی.. 15

1-3-2 عوامل سازمانی. 15

2-3-2 عوامل مدیریتی. 16

3-3-2 عوامل فردی.. 17

4-3-2 عوامل محیطی. 17

4-2 دلایل توانمند کردن کارکنان. 17

5-2 توانمندسازی ساختاری.. 19

6- 2 توانمندسازی روانشناختی. 22

7-2 جمع بندی دو رویکرد؛ ارائه الگوی تلفیقی. 26

8-2 مقدمه تعهد سازمانی. 29

9-2 تعاریف تعهد سازمانی. 29

10-2 ضرورت و اهمیت تعهد سازمانی. 30

11-2 انواع تعهد. 31

12-2 دیدگاه‌های نظری تعهد سازمانی. 32

1-12-2 مدل” می یر و آلن”. 32

2-12-2  مدل “مایر و شورمن”. 34

3-12-2 مدل “جاروس ” و همکاران. 34

13-2 دیدگاه‌های نظری عوامل مؤثر بر تعهد سازمانی. 34

1-13-2 مدل نظری هومنز. 34

2-13-2 نظریه برابری آدامز. 35

3-13-2 مدل نظری مارشال. 35

4-13-2 مدل نظری مودی و همکاران. 36

5-13-2 مدل نظری مونچ. 36

14-2 پیامدهای تعهد سازمانی. 37

15-2 تعهد و وفاداری و عملکرد سازمان. 40

16-2 رضایت شغلی. 41

17-2 تعاریف رضایت شغلی. 41

18-2 عوامل موثر بر رضایت شغلی. 43

19-2 پیامدهای رضایت شغلی. 46

20-2 راه‌های ایجاد رضایت شغلی. 48

21-2 مدل‌های رضایت شغلی. 50

22-2 نظریه های محتوایی. 50

1-22-2  نظریه ی انگیزش بهداشتی (دو عاملی )هرزبرگ.. 50

2-22-2 نظریه ی کامروایی نیاز 51

3-22-2 نظریه‌ی ویژگی های شغل. 52

4-22-2 نظریه سلسله مراتب نیازها 52

5-22-2 مدل فراک استارک.. 54

6-22-2 الگوی اسنادهای وظیفه ای ضروری.. 54

23-2 نظریه های فرآیندی.. 55

2-23-2نظریه ی گروه مرجع. 56

3-23-2سیکل عملکرد بالا. 56

4-23-2 نظریه ی اختلاف.. 57

24-2مشتری مداری.. 57

25-2مفهوم مشتری.. 58

26-2انواع مشتری.. 58

27-2تعاریف مشتری‌مداری.. 58

28-2رضایت مشتری.. 59

29-2سازمان مشتری مدار 60

30-2راه های تقویت مشتری مداری سازمان ها 64

31-2مدیر مشتری مدار 65

32-2کارکنان مشتری مدار 66

33-2مدیریت ارتباط با مشتری.. 67

34-2دیدگاه‌های مختلف درباره crm.. 69

35-2فواید مدیریت ارتباط با مشتری.. 70

36-2 مشتری مدری بر مبنای توانمندسازی.. 71

37-2پیشینه تحقیق. 74

37-2 نتیجه‌گیری فصل دوم. 81

فصل سوم. 85

روش اجرای تحقیق.. 85

1-3 مقدمه. 86

2-3 تعریف روش تحقیق. 86

3-3 متغیر های تحقیق. 87

5-3 جامعه آماری.. 88

6-3 روش نمونه گیری.. 88

جمع آوری اطلاعات.. 89

7-3 روش جمع آوری داده ها 89

8-3 اندازه نمونه. 90

9-3 طرح آماری.. 91

10-3 اعتبار پرسشنامه. 92

11-3 پایایی آزمون. 93

12-3 مقدار ضریب آلفای کرنباخ پرسشنامه. 93

1-12-3 مقدار ضریب آلفای کرنباخ برای هر یک از سولات پرسشنامه. 94

13-3 قلمرو پژوهش… 95

15-3 خلاصه فصل. 95

فصل چهارم. 96

تجزیه و تحلیل داده‌ها 96

1-4 مقدمه. 97

2-4 آمار توصیفی. 97

1-2-4 بررسی خصوصیات فردی پاسخ دهندگان. 97

3-4 آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف.. 99

4-4 آزمون فرضیه های تحقیق. 101

1-4-4 تجزیه و تحلیل فرضیه اول. 101

2-4-4 تجزیه و تحلیل تجزیه  فرضیه دوم. 102

3-4-4  تجزیه و تحلیل فرضیه سوم. 103

4-4-4  تجزیه و تحلیل فرضیه چهارم. 105

5-4آزمون فرضیه ها و مدل پژوهش با استفاده از مدل معادلات ساختاری.. 106

6-4 بررسی شاخص های برازش.. 108

7-4 آزمون فرضیات.. 109

8-4 خلاصه فصل. 111

فصل پنجم. 113

نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 113

1-5 مقدمه. 114

2-5 خلاصه تحقیق. 114

3-5 مقایسه مدل حاصل از یافته‌های تحقیق و مدل مفهومی تحقیق. 115

4-5 نتیجه گیری.. 117

5-5 پیشنهادها 118

1-5-5 پیشنهادهای مبتنی بر نتایج پژوهش… 118

پیشنهاد مبتنی بر نتایج فرضیه اول: 118
2-5-5 پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی. 122

6-5 محدودیت های پژوهش… 123

منابع و مآخذ. 1

منابع فارسی.. 114

منابع لاتین.. 118

پرسشنامه(پیوست ) VI

پیوست الف) : پرسشنامه. VI

پیوست دوم: خروجی نرم افزارهای آماری.. IV

 

فهرست جداول
جدول1-2  راهکارهای HRM متشکل از توانمندسازی ساختاری(kaite, 2011:6). 21

جدول 2-2 عوامل موثر بر رضایت شغلی کارکنان(گلباغ اسدی، 1387) 46

جدول 3-2 عوامل چهارده گانه موفقیت در سازمان های مشتری گرا نسبت به سازمان های محصول گرا 62

جدول 1-4  توزیع افراد نمونه را به تفکیک جنسیت.. 98

جدول 2-4  توزیع افراد نمونه را به تفکیک میزان سن.. 98

جدول 3-4  توزیع افراد نمونه را به تفکیک میزان سابقه. 87

جدول 4-4  توزیع افراد نمونه را به تفکیک میزان تحصیلات. 99

جدول  5-4 آزمون  کولمو گروف – اسمیرنوف.. 101

جدول 6-4 آزمون همبستگی برای فرضیه اول. 102

جدول 7-4 آزمون همبستگی برای فرضیه دوم. 103

جدول 8-4 آزمون همبستگی برای فرضیه سوم. 105

جدول 9-4 آزمون همبستگی برای فرضیه چهارم. 106

جدول 10-4 آزمون فرضیه های پژوهش: بررسی ضرایب استاندارد شده و مقدار معنی داری. 108

جدول 11-4 شاخص های برازش مدل پژوهش… 110

فهرست اشکال
شکل (1-1) مدل مفهومی تحقیق.. 8

شکل(1-2)الگوی تلفیقی توانمندسازی ساختاری و روانشناختی.. 29

شکل(2-2)مدل متیو و زجاک… 40

شکل(4-2)الگوی عوامل موثر بر رضایت و پیامدهای آن………………………….44

شکل(5-2)مدل اسنادهای وظیفه‌ای ضروری.. 55

جدول 3-2 عوامل چهارده گانه موفقیت در سازمان های مشتری گرا نسبت به سازمان های محصول گرا 62

شکل(6-2)ارتباط بین مدیریت کیفیت فراگیر، توانمندسازی و رضایت مشتری.. 74

شکل (7-2) مدل مفهومی تحقیق.. 82

شکل(1-4) مدل ساختاری در حالت ضرایب مسیر استاندارد و معنی داری (مقدار t) 108

شکل(1-5) مدل مبتنی بر یافته‌های تحقیق.. 115

شکل (1-5) مدل مفهومی تحقیق..115

چکیده
در دنیای کسب و کار امروزه هر سازمانی که نتواند سریعتر، ارزانتر و با کیفیت بالاتر از رقبای جهانی خود تولید کند، از صحنه بازار حذف می شود. در این میدان پر رقابت، سازمان‌هایی می