1-فصل اول: مقدمه. 2

1-1   کلیات… 2

1-2   اهداف تحقیق.. 4

1-3   ضرورت پژوهش…. 4

2-فصل دوم: بررسی منابع.. 6

2-1   پیشینه اقلیم رویشی.. 6

2-2   بررسی­های زیست اقلیمی در ایران.. 8

2-3   بررسی­های زیست اقلیمی در خارج.. 11

2-4   پیشینه روش پروکراستس…. 14

2-5   پیشینه تحقیقات اندازه پیکسل یا شبکه سلولی.. 14

3- فصل سوم: مواد و روش­ها 16

3-1   منطقه مورد مطالعه. 16

3-1-1 موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه 16

3-1-2 توپوگرافی استان. 17

3-1-3 بررسی دشتها در استان کرمانشاه 18

3-1-4 بررسی کوهها در استان کرمانشاه 19

3-2   خصوصیات اقلیمی استان.. 19

3-2-1 وضعیت آب و هوای استان کرمانشاه 19

3-2-2 دما 20

3-2-3 بارش… 21

3-2-4 تبخیر و تعرق.. 21

3-2-5 باد. 22

3-2-6 نور. 22

3-2-7 مناطق آب و هوایی در استان. 23

3-3   خصوصیات پوشش گیاهی.. 23

3-3-1 تهیه نقشه پوشش گیاهی و انتخاب گونه­های گیاهی.. 24

3-4   جمع آوری آمار و اطلاعات هواشناسی.. 24

3-4-1 انتخاب ایستگاههای لازم. 25

3-5   مواد. 26

3-6   روشها 32

3-6-1 انتخاب پایه زمانی مشترك برای دادها 32

3-6-2 کنترل کیفیت آمارهای موجود. 32

3-6-3 باز سازی نواقص آماری.. 32

3-6-4 درونیابی.. 33

3-7   ارتباط پارامترهای هواشناسی با ارتفاع.. 36

3-8   طبقه بندی اقلیمی.. 36

3-8-1 پهنه بندی اقلیمی.. 36

3-8-2 روش سیلیانینوف… 36

3-8-3 ترسیم و بررسی نمودار هیترگراف… 37

3-8-4 تعیین اقلیم به روش دومارتن اصلاح شده 37

3-8-5 تعیین اقلیم به روش کوپن.. 38

3-8-6 مناسبترین پارامترها 39

3-8-7 انتخاب سری پارامترها 39

3-8-8 روش کرزانوفسکی.. 45

3-9   تحلیل عاملی.. 47

3-9-1 استخراج عاملها 49

3-9-2 تعیین و نامگذاری متغیرهای هر عامل.. 50

3-9-3 بررسی میزان کارایی تحلیل عاملی.. 51

3-10 تعیین تعداد گروهها 52

3-11 تحلیل خوشهای.. 52

3-11-1………………………………………………………………………………………. خوشه بندی سلسله مراتبی.. 53

3-11-2………………………………………………………………………………… نامگذاری پهنه­های اقلیمی منطقه. 54

3-11-3………………………………………………………… تعیین مناطق پراکنش گونه­های گیاهی در استان کرمانشاه 54

3-11-4………………………………………………… تعیین تاثیر عوامل اقلیمی بر گسترش گونه­های گیاهی غالب استان. 54

4-فصل چهارم: نتایج و بحث.. 56

4-1   داه­های هواشناسی.. 56

4-1-1 انتخاب پایه زمانی مشترک و بازسازی نواقص آماری.. 56

4-1-2 تعیین دادههای پرت… 57

4-1-3 ارتباط پارامترهای هواشناسی با ارتفاع. 58

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید

4-2   درونیابی.. 61

4-2-1 مناسبترین روش درونیابی.. 61

4-2-2 مناسبترین شبکه سلولی.. 63

4-3   خصوصیات اقلیمی استان.. 67

نه
4-3-1 –الف دما 67

4-3-2 -ب بارش… 67

4-4   پهنه بندی اقلیمی.. 68

4-4-1 پهنه بندی به روش سلیانینوف… 68

4-4-2 نمودار هایترگراف… 69

4-4-3 پهنه بندی به روش دمارتن.. 70

4-4-4 طبقه بندی اقلیمی کوپن.. 71

4-4-5 انتخاب مناسبترین سری دادهای هواشناسی.. 72

4-5   تحلیل عاملی.. 73

4-5-1 نامگذاری عاملها 77

4-6   تعیین تعداد گروه­ها 85

4-7   پهنه­های اقلیم رویشی استان و ویژگیهای آن.. 88

4-7-1 اقلیم بسیار گرم و خشک…. 89

4-7-2 اقلیم بسیار گرم و نیمه­خشک…. 90

4-7-3 اقلیم خیلی مرطوب نیمه­سرد. 91

4-7-4 اقلیم سرد و نیمه مرطوب… 91

4-7-5 اقلیم نیمه­سرد مرطوب… 92

4-7-6 اقلیم سرد و نیمه­خشک…. 92

4-7-7 سرد و نیمه­خشک بادی.. 93

4-7-8 رویشگاه گونه Festuca ovina.. 93

4-7-9 اقلیم رویشی گونه Festuca ovina.. 97

4-7-10…………………………………………………………. اقلیم رویشی جنگلهای استان (گونه درختی غالب بلوط) 98

4-7-11……………………………………………………………………….. اقلیم رویشی tomentellus Bromos. 100

4-7-12………………………………………………………………………….. اقلیم رویشی Hordeom bulbosa.. 102

5-فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 106

1-1   نتیجه گیری.. 106

1-2   پیشنهادات… 108

 

مراجع  74

 

 

 

ده
 

 

 

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول (3-1): طول، عرض و ارتفاع ایستگاههای مورد مطالعه                                                                26

جدول (3-2): مخفف پارامترها و توضیحات آنها                                                                                  27

جدول (3-3): پارامترهای هواشناسی                                                                                                28

جدول (3-4): پارامترهای اقلیمی موجود در 26 ایستگاه هواشناسی منتخب                                                   35

جدول (3-5): خطوط همسانی [15]                                                                                                 36

جدول (3-6) تعیین نوع اقلیم  با روش دومارتن اصلاح شده                                                                     37

جدول (3-7) تعیین نوع اقلیم  با روش دومارتن اصلاح شده                                                                     38

جدول (3-8) تیپهای اقلیمی در سیستم طبقه بندی کوپن                                                                           38

جدول (3-9): پارامترهای اقلیمی مورد استفاده در مطالعات مشابه                                                              40

جدول (3-10): پارامترها اقلیمی مهم و تاثیر گذار بر روی پوشش غالب منطقه                                              42

جدول (3-11): پارامترهای اقلیمی بدست آمده با روش گام به گام                                                               43

جدول (4-12): نتایج آنالیز همبستگی پیرسون برای بارش                                                                      44

جدول (4-13): پارامترهای اقلیمی بدست آمده با روش همبستگی                                                               45

جدول (3-14): فاکتورهای مورد نیاز برای بدست آوردن مقدار M2                                                          46

جدول (3-15): قضاوت در مورد ضریب KMO [35]                                                                         51

جدول (4-1): روابط مورد استفاده در بازسازی نواقص آماری                                                                  57

جدول (4-2): رابطه و ضریب همبستگی بین پارامترها و ارتفاع در استان کرمانشاه                                        59

جدول (3-3) مقادیر بارش ایستگاهها و مقادیر برآوردی با روشهای مختلف برای هر ایستگاه                             61

جدول (4-4): مقادیر RMSE و نتایج حاصل از مقایسه میانگین                                                               62

جدول (4-5): نتایج مقایسه میانگین، ضریب تغیرات و مقادیر RMSE                                                       65

جدول (4-6): مناسبترین اندازه شبکه سلولی سایر محققین                                                                       65

جدول (4-7): مقادیر KMO و ضریب پروکراستس برای چهار سری دادههای انتخاب شده                               73

جدول (4-8): درصد پراش اختصاص یافته به هر عامل                                                                         73

جدول (4-9): ماتریس بار عاملی دوران یافته بزرگتر از 1/0±                                                                 74

جدول (4-10): ماتریس بار عاملی دوران یافته عامل دما گرمایشی با ضریب همبستگی 6/0±                            78

جدول (4-11): ماتریس بار  عاملی دوران یافته عامل بارش با ضریب همبستگی 6/0±                                   81

جدول (4-12): ماتریس بار عاملی دوران یافته عامل بارش زمستانه با ضریب همبستگی 6/0±                          82

جدول (4-13): ماتریس بار عاملی دوران یافته عامل باد با ضریب همبستگی 6/0±                                        84

جدول (4-14): ارتباط مقادیر شبه T2، شبه Fو R2با تعداد گروه­ها                                                           86

جدول(4-15): مقادیر عاملهاو ضریب دمارتن برای 7 پهنه­های اقلیمی                                                        89

جدول(4-16): مقادیر پارامترهای اولیه برای 7 پهنه­های اقلیمی                                                                89

جدول (4-17): مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه در رویشگاه Festuca ovina                                   96

جدول (4-18):مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه کل استان                                                              97

جدول (4-19):مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه در پهنه­های اقلیمی                                                   98

جدول (4-20): مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه در مناطق جنگلی                                                  100

جدول (4-21):مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه در رویشگاه Bromos tomentellus                             101

یازده
جدول (4-22)  مقادیر امتیاز عاملی و پارامترهای اولیه در رویشگاه  Hordeom bulbosa                              103

 

 

فهرست اشکال

عنوان صفحه

شکل (3-1): موقعیت استان کرمانشاه 17

شکل (3-2): نقشه ارتفاعی  استان کرمانشاه 18

شکل (3-3): مهمترین توده­های ورودی به استان کرمانشاه 20

شکل (3-4): نقشه خطوط هم تبخیر سالانه استان کرمانشاه 22

شکل (3-5): نقشه پراکنش جنگل در استان کرمانشاه 24

شکل (3-6): پراکنش ایستگاه­ها در منطقه مورد مطالعه  25

شکل (3-7): موقعیت ایستگاههای بارانسنجی و سینوپتیک استفاده شده در تحقیق در استان کرمانشاه و استانهای اطراف   35

شکل (4-1): دما ماه ژوئن ایستگاه روانسر                                                                                                                                           58

شکل (4-2): دما ماه فوریه ایستگاه کنگاور                                                                                                        58

شکل (4-3): دما ماه فوریه ایستگاه کرمانشاه                                                                                                                                       58

شکل (4-4): بارش ماه فوریه ایستگاه روانسر                                                                                                     58

شکل (4-5): رابطه بارش سالانه با ارتفاع استان کرمانشاه 59

شکل (4-6): رابطه متوسط دمای سالانه با ارتفاع استان کرمانشاه 60

شکل (4-7): متوسط حداقل دما سالانه با ارتفاع استان کرمانشاه 60

شکل (4-8): متوسط حداکثر دما سالانه با ارتفاع استان کرمانشاه 60

شکل (4-9): نرمال بودن ارتفاع ایستگاه­های مورد استفاده 62

شکل (4-10): مناسبترین مدل برای درونیابی دادهها با  روش کرجینگ    63

شکل (4-11): میانگین بارش سالانه دادهای درونیابی شده با اندازه­های مختلف شبکه سلولی  64

شکل (4-12): نمودار مقاییسه میانگین، ضریب تغیرات و RMSE  66

شکل (4-13): نقاط درونیابی شده در استان کرمانشاه 66

شکل (4-14): خطوط هم دمای سالانه استان کرمانشاه 67

شکل (4-15): خطوط هم بارش سالانه استان کرمانشاه 68

شکل (4-16): پهنه بندی به روش سلیانینوف   69

شکل (4-17): نمودار درصد بارش فصلی استان کرمانشاه 69

شکل (4-18): نمودار هایترگراف استان کرمانشاه 70

شکل (4-19): پهنه بندی اقلیمی استان کرمانشاه به روش دمارتن اصلاح شده 71

شکل (4-20): پهنه بندی اقلیمی به روش کوپن  72

شکل (4-21): نمودار Scree plot متغیرهای انتخاب شده بر اساس پوشش گیاهی منطقه  74

شکل(4-22): الگویی مکانی عامل دما گرمایشی استان کرمانشاه 79

شکل (4-23): تعداد روزهای یخبندان استان کرمانشاه 79

شکل (4-24): خطوط هم رطوبت سالانه استان کرمانشاه 80

شکل(4-25): الگویی مکانی عامل بارش استان کرمانشاه 81

شکل (4-26): تعداد روزهای بارانی استان کرمانشاه 82

شکل(4-27): الگویی مکانی عامل بارش زمستانه استان کرمانشاه 83

دوازده
شکل (4-28): خطوط هم بارش زمستانه استان کرمانشاه 83

شکل(4-29): الگویی مکانی عامل باد استان کرمانشاه 84

شکل (4-30): خطوط هم باد استان کرمانشاه 85

شکل (4-31): دندوگرام آنالیز خوشهای و تعیین مناسبترین تعداد گروه­ها 87

شکل (4-32): پهنه­های اقلیمی استان کرمانشاه 88

شکل (4-33): پراکنش گونه Festuca ovena در استان کرمانشاه 95

شکل (4-34): پراکنش جنگل در استان کرمانشاه 99

شکل (4-35): پراکنش گونه Bromos tomentellus در استان کرمانشاه 102

شکل (4-36)  پراکنش گونه Hordeom bulbosa در استان کرمانشاه 104

سیزده
نه
 

چکیده

 

پوشش گیاهی مهمترین عامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم­های طبیعی است. مشکل اصلی در احیایی بیولوژیک مراتع و مبارزه با مباحث بیابان­زایی و فرسیاش خاک، انتخاب گونه­های گیاهی  مناسب برای مناطق در دست احیا می­باشد. استان کرمانشاه دارای مراتع خوب و جنگل­های فراوانی است. این مناطق طبیعی بخاطر تغیرات اقلیمی، بیماری های گیاهی، چرای زود رس و بی­رویه، آتش سوزی و غیره در حال نابودی و تخریب می­باشند که می­توان به عنوان یک مساله بیابانزایی به آن پرداخت. در این تحقیق هدف شناخت عوامل اقلیمی تاثیر گذار در رشد و پراکنش گونه­های گیاهی غالب استان کرمانشاه می­باشد. برای شناخت و بررسی پارامترهای اقلیمی در استان کرمانشاه ابتدا اقدام به تهیه پایگاه داده­های اقلیمی مرکب 15 عنصر اقلیمی به تفکیک ماه، سالانه و فصلی از 26 ایستگاه داخل و خارج استان که با اقلیم و پوشش گیاهی منطقه در ارتباط  هستند، انتخاب گردید. سپس با استفاده از روش­های درونیابی و اندازه شبکه سلولی مناسب داده­های نقطه­ای به داده­های پهنه­ای تبدیل گردید و با روش کرزانوفسکی و ضریب پروکراستس حجم داده­ها کاهش پیدا کرد. به منظور کاهش حجم داده­ها و شناسایی مهمترین عامل­های تاثیر گذار از آنالیر تحلیل عاملی استفاده شد. همچنین تحلیل خوشه­ای جهت پهنه بندی مناطق همگون بکار گرفته شد. سپس نقشه پوشش گیاهی منطقه با نقشه امتیازات عاملی تطبیق داده شد و امتیازات عاملی 4 گونه مرتعی و جنگلی  غالب منطقه تعیین گردید. نتایج نشان می­دهد که مناسب­ترین روش برای درونیابی داده­های اقلیمی روش کرجینگ و مناسب­ترین اندازه شبکه سلولی 6 کیلومتری است. داده­های اقلیمی به تعداد 622 نقطه در سطح استان تعمیم داده شد. با روش کرزانوفسکی مهمترین و موثرترین متغیرهای هواشناسی به تعداد 106 متغیر اقلیمی انتخاب شدند. تحلیل عاملی نشان داده که 4 عامل اصلی دمای گرمایشی، بارش، بارش زمستانه و باد به ترتیب 9/47، 7/23 8/8 و 7/6 که 168/87 درصد از واریانس کل داده­ها را به خود اختصاص می­دهند. با استفاده از امتیاز عاملی 4 عامل اصلی و آنالیز خوشه­ای استان کرمانشاه به هفت منطقه اقلیمی: اقلیم بسیار گرم و خشک، اقلیم بسیار گرم و نیمه خشک، اقلیم مرطوب نیمه سرد، اقلیم سرد و نیمه مدیترانه­ای، اقلیم نیمه سرد مدیترانه­ای، اقلیم سرد و نیمه خشک، اقلیم سرد و نیمه خشک بادی، پهنه بندی شد. در نامگذاری مناطق اقلیمی استان کرمانشاه از عامل دمای گرمایشی به عنوان تاثیر گذارترین عامل استفاده شد و تنها در اقلیم مرطوب نیمه سرد عامل بارش نقش تعیین کننده­ای در نامگذاری منطقه داشت. با استفاده از امتیازات عاملی و پارامترهای اولیه اقلیم رویشی گونه­های Festuca ovina، جنگل­های استان، tomentellus Bromos و Hordeom bulbosa بررسی شد که نشان داد گونه Festuca ovina در دو ناحیه اقلیمی سرد مدیترانه­ای و سرد نیمه مرطوب بادی گسترش پیدا کرده است همچنین آستانه تحمل بارش بسیار بالا و دمای مناسبی دارد و در مناطق مختلف با بارش­های متفاوت گسترش می­یابد. آستانه تحمل دمای گونه­های درختی بلوط بالا بوده در نتیجه می­توان عامل دما را بعد از عامل بارش به عنوان دومین عامل کنترل کننده گسترش گونه­های جنگلی در استان کرمانشاه عنوان کرد. آستانه تحمل دمای گونه tomentellus Bromos بسیار زیاد بوده و متوسط بارش بیشتر از 500 میلی متر در سال لازم می­باشد تا این گونه بتواند به عنوان گونه غالب و یا گونه همراه در منطقه گسترش پیدا کند. عامل اصلی تاثیر گذار در رویش گونه Hordeom bulbosa عامل­های بارش می­باشند و عامل دما در درجه اهمیت بعدی قرار دارند.

 

کلمات کلیدی: اقلیم رویشی، تحلیل عاملی، آنالیز خوشه­ای، کرجینگ، پروکراستس، کرمانشاه

1-1    کلیات
محیط زندگی بشر در هر قسمت از كره زمین در نتیجه پاره­ای عوامل جغرافیایی بوجود می­آید كه هر یك به نوبه خود در شئون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بالاخره تمدن ساكنین آن محیط تاثیر دارد. عوامل عمده­ای كه محیط زندگی انسان را به وجود می­آورند عبارتند از موقعیت جغرافیایی وضع پستی و بلندی زمین، دوری یا نزدیكی دریا، جنس خاك و آب و هوا، در میان این عوامل پیوستگی خاصی وجود دارد چنانچه مطالعه و تحقیق درباره هر یك از آنها بدون توجه به مابقی غیر مقدور و یا مشكل به نظر می­آید. تاثیر آب و هوا در زندگانی بشر به مراتب بیشتر از سایر عوامل جغرافیایی است زیرا نه تنها وجود نباتات و حیوانات بسته به آب و هواست بلكه سلامت و ادامه حیات خود انسان رابطه نزدیكی با وضع اقلیمی محیط او دارد [40].

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و صنعتی شدن و تغییراتی كه انسان بر كره زمین ایجاد كرده یك نوع عدم تعادل در طبیعت بوجود آمده است. این بی­تعادلی ایجاب می­كند كه مطالعات آب و هوای و اقلیمی منطقه متفاوت از قبل باشد. در دورانهای گذشته مطالعات بیشتر تحت تاثیر عوامل و عوارض طبیعی و جغرافیایی از قبیل ارتفاع، دوری و نزدیكی به دریا، عرض جغرافیایی و … تعیین می­شد که در مقیاس­های وسیع تغییرات زیاد پیدا نمی­كردند. واحدهای صنعتی در یك حوضه آبخیز می­تواند باعث تغییرات چشم گیری در كل حوضه آبخیز، بخصوص در آب و هوا و اقلیم آن حوضه ایجاد كند. این تغییرات باعث متمایز شدن این حوضه از حوضه­های مجاور خود می­گردد بر همین اساس مطالعات آب و هوا و اقلیم در مقیاس­های كوچكتر صورت بگیرد.

عوامل هواشناسی از قبیل بارش، دما، رطوبت، باد و … می­باشند. ورودی به یك سیستم طبیعی از نظر هیدرولوژی بارش و خروجی آن به صورت تبخیر و تعرق است كه از عوامل مهم هواشناسی

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت