2-1-2- پیشینه بانك در جهان………………………………………………………. 12
2-1-3- پیشینه بانك در ایران………………………………………………………. 13
2-2- تبادلات مالی بصورت الكترونیكی……………………………………………. 13
2 -2-1- انتقال الكترونیكی منابع  EFT…………………………………………… 14

2-2-2- سوئیفت SWIFT…………………………………………………………. 15

2-2-3- مبادله الكترونیكی داده‌ها(EDI)…………………………………………… 17
2-3- بانكداری الكترونیك…………………………………………………………… 19

2-3-1- تعریف بانكداری الكترونیك……………………………………………….. 20
2-3-2- بانكداری اینترنتی………………………………………………………….. 22

2-3-3- تاریخچه بانكداری الكترونیك………………………………………………. 22
2-3-4- سیستم‌های پرداخت در بانكداری الكترونیك……………………………….. 24
2-3-5- انواع خدمات مهم بانكداری الكترونیك…………………………………….. 28
2-4- مزایای بانکداری الکترونیک…………………………………………………. 35

2-5- چالش های بانکداری الکترونیک…………………………………………….. 38

2-6 بانکداری الکترونیک در ایران:……………………………………………….. 39

2-7 موانع پیاده سازی و توسعه بانکداری الکترونیک در ایران…………………… 40

2-7-1 شاخص های موانع فنی ……………………………………………………. 41

2-7-2 شاخص های موانع فرهنگی………………………………………………… 42

2-7-3 شاخص های موانع مدیریتی………………………………………………… 42

2-7-4 شاخص های موانع مالی……………………………………………………. 42

فصل سوم : روش تحقیق ………………………………………………………….. 47

3-1 مقدمه ………………………………………………………………………….. 48

3-2- طرح تحقیق ………………………………………………………………….. 48

3-3 جامعه آماری ………………………………………………………………….. 49

3-4 نمونه ………………………………………………………………………….. 49

3-4-1 حجم نمونه ………………………………………………………………….. 49

3-5 فرضیه‌های تحقیق …………………………………………………………….. 50

3-5-1 فرضیه‌های فرعی تحقیق …………………………………………………… 50

3-6- متغیرهای تحقیق……………………………………………………………… 51

3-7 روش های مورد استفاده در جمع آوری اطلاعات این تحقیق‌ ………………… 54

3-7-1 روش كتابخانه‌ای  ………………………………………………………….. 54

3-7-2 روش مصاحبه ……………………………………………………………… 55

3-7-3- جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ………………………………… 55

3-8- تعیین روایی پرسشنامه ………………………………………………………. 57

3-9- تعیین پایایی پرسشنامه ……………………………………………………….. 57

3-10- روشهای آمای ………………………………………………………………. 58

3-10-1 روش اندازه گیری………………………………………………………… 58

3-10-2 روش‌های آماری تحلیل داده‌ها…………………………………………….. 59

3-10-2-1- آمار توصیفی …………………………………………………………. 60

3-10-2-2 آمار استنباطی …………………………………………………………. 60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………. 65

مقدمه…………………………………………………………………………………. 66

4-1- توصیف داده­­ها………………………………………………………………… 66

4-1-1 ویژگیهای فردی پاسخ کنندگان……………………………………………… 66

4-1-2 اطلاعات حاصل از سؤالات مربوط به فرضیه­های تحقیق…………………. 69

4-2- انجام آزمون­های مورد نظر…………………………………………………… 89

4-2-1- آزمون فرضیه­های اصلی تحقیق…………………………………………… 89

4-2-2- آزمون فرضیه های فرعی تحقیق………………………………………….. 94

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات …………………………………………… 105

5-1- مقدمه………………………………………………………………………… 106

5-2- خلاصه پژوهش…………………………………………………………….. 106

5-3- پیشنهادات…………………………………………………………………… 108

5-4- پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی…………………………………………. 110

 

مقدمه

ورود به قرن بیست و یكم و عصر اطلاعات با چالش ها و نگرانیهای بسیار جدی همچون بحران های زیست محیطی، فقر، گرسنگی، سوء تغذیه و خشكسالی همراه بوده است. در این میان، هیچ یك از برنامه های طراحی شده توسعه و فناوری های نوین قرن بیستمی، نتوانسته‌اند تاثیر قاطعی در رفع این مسایل و شكاف توسعه و تبعات ناشی از آن داشته باشند.  (کارول، کلی، 2003)

تمام افراد در جامعه دانش محور، در هر موقعیت مكانی و زمانی، دسترسی یكسانی به اطلاعات مورد نیاز خود خواهند داشت و این دسترسی به اطلاعات نه تنها حق افراد است، بلكه ابزار و شاخص توسعه[1] نیز محسوب گردیده و حتی این جوامع را می توان بر مبنا شاخص ارزش اطلاعات[2] و دسترسی به آن طبقه بندی كرد. (اسکات تاپ، 1996)

عوامل متعدد و متنوعی زمینه ایجاد و توسعه بانكداری الكترونیك را فراهم می سازند كه همگی ناشی از رشد فناوری و پیچیده تر شدن زندگی بشر هستند. در این باره ضرورت های زیر را می توان برشمرد:

الف – رشد فناوری به ویژه فناوری اطلاعات و پهنای باند مخابراتی :

برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید

فناوری اطلاعات نهاد عصر حاضر بوده و با نرخی فزاینده و تصاعدی در حال رشد است. به طوریكه در واقع می توان عصر حاضر را عصر فناوری اطلاعات[3]  نامید .

ب – افزایش سرمایه گذاری بانكها در بخش فناوری اطلاعات و تطبیق آن با نیازها و شرایط خویش :

بانكها، سرمایه گذاری كلانی در زمینه فناوری اطلاعات به عمل آورده اند و بخش دولتی نیز در پاسخگویی به شرایط كنونی و كم كردن شكاف بین بخش خصوصی و دولتی، ناگزیر از سرمایه گذاری در این زمینه می باشد.[4] (OECD,1999)

 

ج – رشد استفاده از اینترنت و عادت كردن مردم به استفاده از آن :

اینترنت یكی از پدیده های منحصر به فرد قرن اخیر است كه ضمن تاثیرات بسیار بر زندگی مردم، مزایای بسیاری نیز در پی داشته كه استفاده از آنرا گسترش داده است. به عنوان مثال، در حالیكه در ژوئن 1997 تعداد 22/5 میلیون كامپیوتر سرور و 50 میلیون كاربر اینترنت وجود داشته است، این مقدار در ژانویه 2001 به 115 میلیون كامپیوتر سرور و 573 میلیون كاربر اینترنت رسیده كه پیش بینی می شود تا پایان دهه حاضر به 2/2 میلیارد كاربر در سراسر جهان افزایش یابد.(بروک، 2000). امروزه كشورهایی كه به استفاده از اینترنت كمتر اعتماد دارند از سرانه درامد كمتری نیز برخوردارند و در واقع اینترنت تاثیرات مثبتی بر توسعه اقتصادی دارد. (کسر هانگ، 2010)

د – تغییرات انتظارات شهروندان و بالا رفتن سطح توقعات آنها :

انتظارات افراد در مورد خدمات و محصولات و نحوه و كیفیت ارائه آن بطور روزافزون در حال تغییراست و بانكها نیز می بایست پاسخگوی این نیازهای و انتظارات باشند.

 

1-1- بیان موضوع و مسأله تحقیق :

قرن بیست و یكم را عصر اطلاعات و دانایی نامیده اند زیرا نقش اساسی در آن بر عهده اطلاعات بوده و نوید بخش جهانی نو با شیوه های نوین بكارگیری اطلاعات و دانش است. حرف اول را در این دوران جدید، فناوری اطلاعات می زند. فناوری اطلاعات به معنای به كارگیری سیستم ها، شبكه های ارتباطی و كامپیوترها برای اداره، پردازش و مدیریت داده ها در جهت كسب، ذخیره و تسهیم آنهاست. (شارما، 2003)

این فناوری بر جنبه های مختلف زندگی افراد و اجتماعات تاثیر بسیار گذاشته و به سرعت در حال تاثیر گذاری بر الگوهای زندگی، شیوه تحقیق، آموزش، مدیریت، حمل و نقل، ارتباطات امنیت و بهداشت است. دوره ای از زمان را كه در آن به سر می بریم ”همه پدیده ها الكترونیك“[5] نامیده اند، كه از جمله آنها می توان به تجارت الكترونیكی، بانكداری الكترونیكی، یادگیری الكترونیكی[6] ، شهروند الكترونیكی[7] مدیریت الكترونیكی روابط با مشتری[8] ،تداركات الكترونیكی[9] و در مجموع زندگی الكترونیكی[10] اشاره كرد.

 

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق :

افزایش تقاضای دسترسی عمومی به اینترنت برای دریافت اطلاعات و خدمات، روشهای كار و زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. یكی از پدیده های منبعث از آن كه در طول دهه اخیر به گونه ای بسیار گسترده در جوامع پیشرفته مطرح گردیده و سپس در سایر جوامع نیز با اقبال خوبی مواجه شده و حتی در مواردی نیز با اجراء موفقیت آمیزی همراه بوده است، پدیده بانكداری الكترونیك می باشد. بانكداری الكترونیك، فرصت هایی را فراهم می كند تاكیفیت خدمات ارائه شده به تمامی شهروندان بهبود یافته تا آنها قادر باشند در هر زمان از شبانه روز (هفت روز هفته و در 24 ساعت) به خدمات یا اطلاعات دسترسی داشته باشند. در این تحقیق بانک صادرات شهرزابل مورد بررسی قرار گرفته است. تا موانع پیاده سازی و توسعه بانکداری الکترونیک مشخص گردد.

4-1- گزاره های تحقیق :

1-4-1- اهداف تحقیق : ایجاد و توسعه بانكداری الكترونیك در ایران با چالشهای مختلفی روبرو می‌باشد كه شناسایی و سپس ارائه راه كار به منظور غلبه بر این چالشها، مهمترین هدف این

2-1-2- پیشینه بانك در جهان………………………………………………………. 12
2-1-3- پیشینه بانك در ایران………………………………………………………. 13
2-2- تبادلات مالی بصورت الكترونیكی……………………………………………. 13
2 -2-1- انتقال الكترونیكی منابع  EFT…………………………………………… 14

2-2-2- سوئیفت SWIFT…………………………………………………………. 15

2-2-3- مبادله الكترونیكی داده‌ها(EDI)…………………………………………… 17
2-3- بانكداری الكترونیك…………………………………………………………… 19

2-3-1- تعریف بانكداری الكترونیك……………………………………………….. 20
2-3-2- بانكداری اینترنتی………………………………………………………….. 22

2-3-3- تاریخچه بانكداری الكترونیك………………………………………………. 22
2-3-4- سیستم‌های پرداخت در بانكداری الكترونیك……………………………….. 24
2-3-5- انواع خدمات مهم بانكداری الكترونیك…………………………………….. 28
2-4- مزایای بانکداری الکترونیک…………………………………………………. 35

2-5- چالش های بانکداری الکترونیک…………………………………………….. 38

2-6 بانکداری الکترونیک در ایران:……………………………………………….. 39

2-7 موانع پیاده سازی و توسعه بانکداری الکترونیک در ایران…………………… 40

2-7-1 شاخص های موانع فنی ……………………………………………………. 41

2-7-2 شاخص های موانع فرهنگی………………………………………………… 42

2-7-3 شاخص های موانع مدیریتی………………………………………………… 42

2-7-4 شاخص های موانع مالی……………………………………………………. 42

فصل سوم : روش تحقیق ………………………………………………………….. 47

3-1 مقدمه ………………………………………………………………………….. 48

3-2- طرح تحقیق ………………………………………………………………….. 48

3-3 جامعه آماری ………………………………………………………………….. 49

3-4 نمونه ………………………………………………………………………….. 49

3-4-1 حجم نمونه ………………………………………………………………….. 49

3-5 فرضیه‌های تحقیق …………………………………………………………….. 50

3-5-1 فرضیه‌های فرعی تحقیق …………………………………………………… 50

3-6- متغیرهای تحقیق……………………………………………………………… 51

3-7 روش های مورد استفاده در جمع آوری اطلاعات این تحقیق‌ ………………… 54

3-7-1 روش كتابخانه‌ای  ………………………………………………………….. 54

3-7-2 روش مصاحبه ……………………………………………………………… 55

3-7-3- جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه ………………………………… 55

3-8- تعیین روایی پرسشنامه ………………………………………………………. 57

3-9- تعیین پایایی پرسشنامه ……………………………………………………….. 57

3-10- روشهای آمای ………………………………………………………………. 58

3-10-1 روش اندازه گیری………………………………………………………… 58

3-10-2 روش‌های آماری تحلیل داده‌ها…………………………………………….. 59

3-10-2-1- آمار توصیفی …………………………………………………………. 60

3-10-2-2 آمار استنباطی …………………………………………………………. 60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………. 65

مقدمه…………………………………………………………………………………. 66

4-1- توصیف داده­­ها………………………………………………………………… 66

4-1-1 ویژگیهای فردی پاسخ کنندگان……………………………………………… 66

4-1-2 اطلاعات حاصل از سؤالات مربوط به فرضیه­های تحقیق…………………. 69

4-2- انجام آزمون­های مورد نظر…………………………………………………… 89

4-2-1- آزمون فرضیه­های اصلی تحقیق…………………………………………… 89

4-2-2- آزمون فرضیه های فرعی تحقیق………………………………………….. 94

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات …………………………………………… 105

5-1- مقدمه………………………………………………………………………… 106

5-2- خلاصه پژوهش…………………………………………………………….. 106

5-3- پیشنهادات…………………………………………………………………… 108

5-4- پیشنهاداتی برای پژوهش های آتی…………………………………………. 110

 

مقدمه

ورود به قرن بیست و یكم و عصر اطلاعات با چالش ها و نگرانیهای بسیار جدی همچون بحران های زیست محیطی، فقر، گرسنگی، سوء تغذیه و خشكسالی همراه بوده است. در این میان، هیچ یك از برنامه های طراحی شده توسعه و فناوری های نوین قرن بیستمی، نتوانسته‌اند تاثیر قاطعی در رفع این مسایل و شكاف توسعه و تبعات ناشی از آن داشته باشند.  (کارول، کلی، 2003)

تمام افراد در جامعه دانش محور، در هر موقعیت مكانی و زمانی، دسترسی یكسانی به اطلاعات مورد نیاز خود خواهند داشت و این دسترسی به اطلاعات نه تنها حق افراد است، بلكه ابزار و شاخص توسعه[1] نیز محسوب گردیده و حتی این جوامع را می توان بر مبنا شاخص ارزش اطلاعات[2] و دسترسی به آن طبقه بندی كرد. (اسکات تاپ، 1996)

عوامل متعدد و متنوعی زمینه ایجاد و توسعه بانكداری الكترونیك را فراهم می سازند كه همگی ناشی از رشد فناوری و پیچیده تر شدن زندگی بشر هستند. در این باره ضرورت های زیر را می توان برشمرد:

الف – رشد فناوری به ویژه فناوری اطلاعات و پهنای باند مخابراتی :

برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید

فناوری اطلاعات نهاد عصر حاضر بوده و با نرخی فزاینده و تصاعدی در حال رشد است. به طوریكه در واقع می توان عصر حاضر را عصر فناوری اطلاعات[3]  نامید .

ب – افزایش سرمایه گذاری بانكها در بخش فناوری اطلاعات و تطبیق آن با نیازها و شرایط خویش :

بانكها، سرمایه گذاری كلانی در زمینه فناوری اطلاعات به عمل آورده اند و بخش دولتی نیز در پاسخگویی به شرایط كنونی و كم كردن شكاف بین بخش خصوصی و دولتی، ناگزیر از سرمایه گذاری در این زمینه می باشد.[4] (OECD,1999)

 

ج – رشد استفاده از اینترنت و عادت كردن مردم به استفاده از آن :

اینترنت یكی از پدیده های منحصر به فرد قرن اخیر است كه ضمن تاثیرات بسیار بر زندگی مردم، مزایای بسیاری نیز در پی داشته كه استفاده از آنرا گسترش داده است. به عنوان مثال، در حالیكه در ژوئن 1997 تعداد 22/5 میلیون كامپیوتر سرور و 50 میلیون كاربر اینترنت وجود داشته است، این مقدار در ژانویه 2001 به 115 میلیون كامپیوتر سرور و 573 میلیون كاربر اینترنت رسیده كه پیش بینی می شود تا پایان دهه حاضر به 2/2 میلیارد كاربر در سراسر جهان افزایش یابد.(بروک، 2000). امروزه كشورهایی كه به استفاده از اینترنت كمتر اعتماد دارند از سرانه درامد كمتری نیز برخوردارند و در واقع اینترنت تاثیرات مثبتی بر توسعه اقتصادی دارد. (کسر هانگ، 2010)

د – تغییرات انتظارات شهروندان و بالا رفتن سطح توقعات آنها :

انتظارات افراد در مورد خدمات و محصولات و نحوه و كیفیت ارائه آن بطور روزافزون در حال تغییراست و بانكها نیز می بایست پاسخگوی این نیازهای و انتظارات باشند.

 

1-1- بیان موضوع و مسأله تحقیق :

قرن بیست و یكم را عصر اطلاعات و دانایی نامیده اند زیرا نقش اساسی در آن بر عهده اطلاعات بوده و نوید بخش جهانی نو با شیوه های نوین بكارگیری اطلاعات و دانش است. حرف اول را در این دوران جدید، فناوری اطلاعات می زند. فناوری اطلاعات به معنای به كارگیری سیستم ها، شبكه های ارتباطی و كامپیوترها برای اداره، پردازش و مدیریت داده ها در جهت كسب، ذخیره و تسهیم آنهاست. (شارما، 2003)

این فناوری بر جنبه های مختلف زندگی افراد و اجتماعات تاثیر بسیار گذاشته و به سرعت در حال تاثیر گذاری بر الگوهای زندگی، شیوه تحقیق، آموزش، مدیریت، حمل و نقل، ارتباطات امنیت و بهداشت است. دوره ای از زمان را كه در آن به سر می بریم ”همه پدیده ها الكترونیك“[5] نامیده اند، كه از جمله آنها می توان به تجارت الكترونیكی، بانكداری الكترونیكی، یادگیری الكترونیكی[6] ، شهروند الكترونیكی[7] مدیریت الكترونیكی روابط با مشتری[8] ،تداركات الكترونیكی[9] و در مجموع زندگی الكترونیكی[10] اشاره كرد.

 

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق :

افزایش تقاضای دسترسی عمومی به اینترنت برای دریافت اطلاعات و خدمات، روشهای كار و زندگی را تحت تاثیر قرار داده است. یكی از پدیده های منبعث از آن كه در طول دهه اخیر به گونه ای بسیار گسترده در جوامع پیشرفته مطرح گردیده و سپس در سایر جوامع نیز با اقبال خوبی مواجه شده و حتی در مواردی نیز با اجراء موفقیت آمیزی همراه بوده است، پدیده بانكداری الكترونیك می باشد. بانكداری الكترونیك، فرصت هایی را فراهم می كند تاكیفیت خدمات ارائه شده به تمامی شهروندان بهبود یافته تا آنها قادر باشند در هر زمان از شبانه روز (هفت روز هفته و در 24 ساعت) به خدمات یا اطلاعات دسترسی داشته باشند. در این تحقیق بانک صادرات شهرزابل مورد بررسی قرار گرفته است. تا موانع پیاده سازی و توسعه بانکداری الکترونیک مشخص گردد.

4-1- گزاره های تحقیق :

1-4-1- اهداف تحقیق : ایجاد و توسعه بانكداری الكترونیك در ایران با چالشهای مختلفی روبرو می‌باشد كه شناسایی و سپس ارائه راه كار به منظور غلبه بر این چالشها، مهمترین هدف این

 وهمان را در مورد حکم مناط تصمیم خود قرار دهد.)[1]

3/1. دستور پرداخت بدون قید و شرط:

1/3/1. منظور از دستور پرداخت بدون قید و شرط اینست که صادرکننده چک پرداخت وجه چک را منوط به اتفاق افتادن امری یا انجام دادن کاری نکرده باشد. البته مقید یا مشروط بودن دستور پرداخت موجب بطلان یا خارج شدن سند از عداد اسناد تجاری نیست بلکه به موجب ماده3 ق.ص.چ. شرایط کأن لم یکن تلقی می شود .(اخلاقی،ص240)

2/3/1. ذکر دلیل و سبب صدور چک مانند اینکه نوشته شود بابت… آن را مقید یا مشروط نمی کند.

3/3/1. صدور چک مشروط و عدم پرداخت وجه آن جرم و مستوجب مجازات است.(ماده13ق.ص.چ)

4/1. نام پرداخت کننده: با عنایت به ماده 310 پرداخت کننده چک باید معلوم باشد و چون چک فقط عهده

برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید

بانک صادر می گردد معمولا نام بانکی که باید وجه چک را پرداخت کند در بالای چک چاپ می شود. عدم رعایت این شرط موجب سلب عنوان چک از سند شده و تبدیل به سند عادی غیرتجاری می شود این ایراد در مقابل دارنده قابل استناد است وصادر کننده مشمول مقررات حقوقی وکیفری راجع به صادر کننده چک نخواهد بود.(اخلاقی،ص239)

5/1.محل صدور چک: 1/5/1. به موجب ماده311ق.ت. قیدمحل صدور چک از شرایط الزامی چک است ولی عملا بیشتر بانک ها در روی چک منظور نمی کنند.جایی را برای تعیین محل صدور چک اگرچه حسب ظاهر ماده311 شرط مورد بحث نیز مانند سایر موارد مقرر در ماده مزبور الزامی است و عدم رعایت آن موجب سلب عنوان(چک)از سند می شود اما اصولا رویه قضایی و حقوقدانان عدم رعایت شرط مزبور را موجب تبدیل سند به یک سند غیرتجاری نمی دانند.(اخلاقی،ص242-243)

2/5/1.تشخیص محل صدور در صورت عدم تصریح به آن: (…پرداخت چک های بدون قید محل صدور از طرف بانک ها…به معنای صدور چک از طرف صاحب حساب در حوزه عملکرد بانک ها می باشد…)(نظریه

شماره7/6421-8/10/1372 اداره حقوقی.شهری.مجموعه نظریات کیفری.ج2.ص367)

3/5/1. تعیین محل صدور چک از لحاظ مهلت مطالبه وجه چک و احتساب مهلت اقامه دعوی اهمیت زیادی

دارد.(ر.ک.ماده315ق.ت.)

6/1. قیدمحل پرداخت:

1/6/1.در موارد 310 الی 317ق.ت. قید(محل پرداخت)صریحا به عنوان شرط اساسی چک پیش بینی نشده است لکن برخی از حقوقدانان ماده310ق.ت.که چک را نوشته ای می داند که موجب ان 

 وهمان را در مورد حکم مناط تصمیم خود قرار دهد.)[1]

3/1. دستور پرداخت بدون قید و شرط:

1/3/1. منظور از دستور پرداخت بدون قید و شرط اینست که صادرکننده چک پرداخت وجه چک را منوط به اتفاق افتادن امری یا انجام دادن کاری نکرده باشد. البته مقید یا مشروط بودن دستور پرداخت موجب بطلان یا خارج شدن سند از عداد اسناد تجاری نیست بلکه به موجب ماده3 ق.ص.چ. شرایط کأن لم یکن تلقی می شود .(اخلاقی،ص240)

2/3/1. ذکر دلیل و سبب صدور چک مانند اینکه نوشته شود بابت… آن را مقید یا مشروط نمی کند.

3/3/1. صدور چک مشروط و عدم پرداخت وجه آن جرم و مستوجب مجازات است.(ماده13ق.ص.چ)

4/1. نام پرداخت کننده: با عنایت به ماده 310 پرداخت کننده چک باید معلوم باشد و چون چک فقط عهده

برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید

بانک صادر می گردد معمولا نام بانکی که باید وجه چک را پرداخت کند در بالای چک چاپ می شود. عدم رعایت این شرط موجب سلب عنوان چک از سند شده و تبدیل به سند عادی غیرتجاری می شود این ایراد در مقابل دارنده قابل استناد است وصادر کننده مشمول مقررات حقوقی وکیفری راجع به صادر کننده چک نخواهد بود.(اخلاقی،ص239)

5/1.محل صدور چک: 1/5/1. به موجب ماده311ق.ت. قیدمحل صدور چک از شرایط الزامی چک است ولی عملا بیشتر بانک ها در روی چک منظور نمی کنند.جایی را برای تعیین محل صدور چک اگرچه حسب ظاهر ماده311 شرط مورد بحث نیز مانند سایر موارد مقرر در ماده مزبور الزامی است و عدم رعایت آن موجب سلب عنوان(چک)از سند می شود اما اصولا رویه قضایی و حقوقدانان عدم رعایت شرط مزبور را موجب تبدیل سند به یک سند غیرتجاری نمی دانند.(اخلاقی،ص242-243)

2/5/1.تشخیص محل صدور در صورت عدم تصریح به آن: (…پرداخت چک های بدون قید محل صدور از طرف بانک ها…به معنای صدور چک از طرف صاحب حساب در حوزه عملکرد بانک ها می باشد…)(نظریه

شماره7/6421-8/10/1372 اداره حقوقی.شهری.مجموعه نظریات کیفری.ج2.ص367)

3/5/1. تعیین محل صدور چک از لحاظ مهلت مطالبه وجه چک و احتساب مهلت اقامه دعوی اهمیت زیادی

دارد.(ر.ک.ماده315ق.ت.)

6/1. قیدمحل پرداخت:

1/6/1.در موارد 310 الی 317ق.ت. قید(محل پرداخت)صریحا به عنوان شرط اساسی چک پیش بینی نشده است لکن برخی از حقوقدانان ماده310ق.ت.که چک را نوشته ای می داند که موجب ان 

گفتار اول : بیان مسئله و سوالات پژوهش………………………………………………………………………. 4

الف- بیان مسئله………………………………………………………………………………………………….. 4

ب- سوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………… 4

ج – فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………. 5

د – اهمیت و ضرورت انجام پژوهش………………………………………………………………………. 5

گفتار دوم:اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………….. 5

فصل دوم: تبیین و تشریح موضوع……………………………………………………………………………… 6

مبحث اول – روند شکل گیری سازمان ملل متحد……………………………………………………………. 7

گفتار اول :نحوه تشکیل سازمان ملل متحد……………………………………………………………………… 7

الف- کنفرانس یالتا………………………………………………………………………………………………. 8

ب- شکل اساسنامه………………………………………………………………………………………………. 9

ج – اهداف سازمان ملل متحد………………………………………………………………………………. 10

گفتار دوم : ارزیابی نقش سازمان ملل متحد در مسائل بین المللی………………………………………. 11

گفتار سوم : ارکان اصلی سازمان ملل متحد…………………………………………………………………… 13

الف – مجمع عمومی………………………………………………………………………………………….. 13

ب – شورای امنیت…………………………………………………………………………………………….. 14

ج – دبیر خانه و دبیرکل………………………………………………………………………………………. 15

طرح ترویکا……………………………………………………………………………………………………….. 16

د- شورای اجتماعی و اقتصادی…………………………………………………………………………… 17

هـ – شورای قیمومیت……………………………………………………………………………………….. 18

و – دیوان بین المللی دادگستری…………………………………………………………………………. 19

مبحث دوم- نقش شورای امنیت در حفظ صلح و امنیت بین المللی……………………………………. 20

گفتار اول : اعمال تجاوز کارانه………………………………………………………………………………….. 21

الف – تعریف تجاوز…………………………………………………………………………………………. 23

ب- محتوای حقوقی قعطنامه تعریف تجاوز……………………………………………………………… 24

گفتار دوم : برخوردهای مرزی ایران و عراق…………………………………………………………………. 27

الف- برخوردهای مرزی (1349-1347)………………………………………………………………….. 27

ب- برخوردهای مرزی (1352-1350)……………………………………………………………………. 28

ج – مذاکرات استانبول………………………………………………………………………………………… 34

د- بیانه الجزایر 15 اسفند 1353(6 مارس 1975)……………………………………………………….. 36

گفتار سوم:سابقه تاریخی و حقوقی اختلافات ایران و عراق………………………………………………. 40

الف- شروع تهاجم عراق علیه ایران …………………………………………………………………….. 42

ب- شروع جنگ و مواضع سازمان ملل متحد…………………………………………………………. 43

فصل سوم:وضعیت سیاسی بین المللی درزمان جنگ ایران و عراق………………………………….. 47

مبحث اول – ساختار نظام دو قطبی پیش از جنگ…………………………………………………………. 48

گفتار اول : کشورهای نظام بین الملل………………………………………………………………………….. 49

الف-آمریکا……………………………………………………………………………………………………. 49

آغاز جنگ…………………………………………………………………………………………… 49
پایان جنگ………………………………………………………………………………………….. 56
ب- اتحاد جماهیرشوروی سابق………………………………………………………………………….. 57

ج -اروپا و ژاپن……………………………………………………………………………………………… 59

گفتار دوم : جنگ ایران و عراق و جنبش عدم تعهد……………………………………………………….. 64

گفتار سوم : نقش شورای همکاری خلیج فارس در جنگ ایران و عراق……………………………….. 77

گفتار چهارم : هیئت های صلح و میانجی در جنگ ایران و عراق………………………………………. 82

گفتار پنجم: سازمان  کنفرانس اسلامی و جنگ ایران و عراق…………………………………………….. 83

فصل چهارم: مواضع سازمان ملل در قبال جنگ ایران و عراق………………………………………. 86

مبحث اول – وضعیت سیاسی حاکم بر روابط بین الملل در زمان کاربرد عراق از تسلیحات شیمیایی 87

گفتار اول :سازمان ملل و بمباران شیمیایی و بمباران مناطق مسکونی از سوی عراق…………………. 89

گفتار دوم :راهبردهای سازمان ملل متحد در جنگ ایران و عراق………………………………………… 97

الف – مواضع شورای امنیت سازمان ملل متحد در جنگ عراق علیه ایران………………………. 97

1-اقدامات شورای امنیت در نخستین سال جنگ……………………………………………………. 98

2-موضع گیریهای شورای امنیت در  سال1982/1361…………………………………………… 100

3-تلاشهای شورای امنیت در سال84-1983/64-1363………………………………………….. 101

4-بیانیه های منتشر شده شورای امنیت در سال 1985/1364……………………………………. 103

5-کوشش های شورای امنیت در سال 1986/1365………………………………………………. 104

6- مواضع شورای امنیت در سال1987/1366……………………………………………………… 106

7-اقدامات شورای امنیت در آخرین سال جنگ…………………………………………………… 109

ب- نقش دبیر کل سازمان ملل متحد در جنگ عراق علیه ایران…………………………………. 110

اقدامات دبیر کل در اولین سال جنگ…………………………………………………………. 110
فعالیت های دبیرکل در سال 83-1982/62-1361………………………………………….. 112
مساعی دبیر کل در سال 1984/1363………………………………………………………….. 113
کوشش های دبیر کل در سال 1985/1364…………………………………………………… 114
تلاش های دبیر کل در سال برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنید1986/1365…………………………………………………….. 115
اقدامات دبیر کل در سال 1987/1366…………………………………………………………. 117
نقش دبیر کل در آخرین سال جنگ……………………………………………………………. 120
ج – برخورد مجمع عمومی با مسئله جنگ………………………………………………………… 121

خط مشی مجمع عمومی در باره جنگ تحمیلی تا سال1982/1361………………… 121
مهمترین اقدامات مجمع عمومی در مورد جنگ در سال 1982/1361…………….. 122
مواضع مجمع عمومی تا پایان جنگ……………………………………………………… 123
مبحث دوم بررسی قطعنامه های صادره از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد 124
گفتار اول-قطعنامه های پیش از تصویب قطعنامه 598……………………………………………………. 124

الف)قطعنامه 489………………………………………………………………………………………… 124

ب)قطعنامه 514………………………………………………………………………………………….. 125

ج)قطعنامه540…………………………………………………………………………………………….. 127

قطعنامه528………………………………………………………………………………………………………… 128

فصل پنجم  بررسی قطعنامه 598……………………………………………………………………………. 131

مبحث اول- زمینه های صدور قطعنامه 598………………………………………………………………… 132

مبحث دوم – مفاد قطعنامه 598………………………………………………………………………………. 138

مبحث سوم- نحوه تصویب قطعنامه 598……………………………………………………………………. 139

مبحث چهارم – دلایل عدم پذیرش قطعنامه 598 پس از صدور توسط ایران………………………. 144

مبحث پنجم- دلایل پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران………………………………………………… 146

نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………… 153

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………… 161

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………….. 162

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………… 166

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………………….. 167

 

چکیده :

   جنگ هشت ساله عراق علیه ایران یکی از مهم ترین تحولات بین المللی به شمار میرود. به گونه ای که نظام بین الملل نتوانست از آثار و پیامدهای آن مصون بماند و هر یک از بازیگران اصلی بین المللی به نوعی در آن دخیل و موثر بودند. سازمان ملل متحد به عنوان حافظ صلح جهانی و برقرار کننده روابط دوستانه در فرایند جنگ تحمیلی عراق علیه ایران برخوردی ناعادلانه داشت که جزئیات این برخورد کمتر مطرح شده است . از این رو ما در پایان نامه حاضر در پی طرح جزئیات مواضع حقوقی سازمان ملل متحد در قبال جنگ عراق علیه ایران هستیم . اطلاع از این جزئیات تحلیل صحیح تری درباره چرایی اتخاذ مواضعی ناعادلانه از سوی ارکان سازمان ملل متحد در هشت سال دفاع مقدس به دست میدهد. نتایج بدست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که ارکان سازمان ملل به ویژه شورای امنیت به وظیفه خود در قبال تجاوز عراق علیه ایران عمل نکرده است.

کلید واژه : مواضع حقوقی سازمان ملل متحد – جنگ ایران و عراق – جنگ- سازمان ملل متحد – شورای امنیت – مجمع عمومی – تجاوز – دفاع مشروع

 

مقدمه :

سازمان ملل متحد اساساً محصول پایان‌یافتن جنگ دوم جهانی است و فلسفه ایجاد آن پیشگیری از وقوع هرگونه جنگ و نزاع در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای می‌باشد. بااین‌همه در جنگ میان عراق و ایران دبیركل، مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد با‌وجود ‌آنكه آشكارا شاهد تجاوز عراق به مرزهای ایران بودند زبان آنها بنابه‌ملاحظاتی بسته بود حتی در فجیع‌ترین صحنه‌های جنگ عراق علیه ایران كه با استفاده از سلاح های شیمیایی هزاران نفر اعم از افراد نظامی یا مردم بی‌گناه كشتار شدند شورای امنیت در محكوم‌كردن استفاده از سلاح های شیمیایی از بردن نام عراق ابا داشت و بدون ذكر نام متجاوز با جمله‌هایی كوتاه وظیفه‌اش را به انجام می‌رسانید. سرانجام پس‌ازآنكه وضعیت میدان های جنگ به نفع نیروهای ایران تغییر یافت، این سازمان ها و نهادهای بین‌المللی مجبور شدند آن‌طوركه باید رفتار كنند .گرچه باز هم هیچ وقت همه‌چیز آن‌طوركه انتظار می‌رفت، پیش نرفت. در پایانامه پیش‌رو عملكرد و مواضع سازمان ملل‌متحد در قبال جنگ ایران و عراق از نخستین روزهای جنگ تا به ‌سرانجام ‌‌رسیدن قطعنامه 598 و نتایج نهایی این‌گونه تلاش های بین‌المللی مورد شرح و تبیین قرار گرفته است.

سازمان‌ ملل‌ متحد در جنگ‌ عراق‌ علیه‌ ایران به‌ زعم‌ خود‌ در جهت‌ انجام‌ وظیفه اصلی‌اش‌ یعنی‌ محفوظ‌داشتن‌ نسلهای‌ آینده‌ از خطر و بلای‌ جنگ حفظ‌ صلح‌ و امنیت‌ بین‌المللی‌ و جلوگیری‌ از تهدیدات‌ علیه‌ صلح به‌ اتخاذ و اجرای‌ تصمیمات‌ متعدد مبادرت‌ ورزید. با نگاهی‌ به‌ مجموعه‌ فعالیتهای‌ سازمان‌ ملل‌‌ در این‌ رابطه‌ به‌‌وضوح‌ آشكار می‌شود شورای‌ امنیت، دبیركل و مجمع‌ عمومی‌ تلاش های‌ زیادی‌ در طول این جنگ انجام دادند گرچه‌ تلاش های‌ این‌ سه‌ ركن‌ سازمان‌ ملل‌ متحد مستقل‌ از هم‌ اتخاذ می‌شد، اما به‌ علت‌ پیوندهای‌ تشكیلاتی‌ و یكسان‌بودن‌ شرایط‌ حاكم‌ بر سه‌ ركن تفاوت‌ چندانی‌ در سیاست های‌ آنها دیده‌ نمی‌شود، همچنین‌ این‌ فعالیت ها با تاثیر از شرایط‌ موجود منطقه‌ای‌ و جهانی از فراز و نشیب های‌ فراوانی‌ برخوردار بود. در نتیجه این تلاش ها درنهایت زمینه‌ پذیرش‌ قطعنامه‌ از سوی‌ دولتین‌ عراق‌ و ایران پس‌ از هشت سال‌ جنگ‌ فراهم‌ آمد. اینك‌ اهم‌ این‌ فعالیتها را مورد بررسی‌ و تجزیه‌وتحلیل‌ قرار می‌دهیم.

 

فصل اول