استاد راهنما:
دکتر مریم داعی
 
 
استاد مشاور:
دکترسید امیرمهرداد-محمد حجازی
                                              اردیبهشت 1393

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

چکیده

با پیشرفت علوم و تكنولوژی، نوآوری‌های بسیاری در زمینه‌ی مهندسی سازه و بهینه‌سازی آنها رخ نموده است كه نمونه‌ای از آن سازه‌های فضاكار می‌باشد. در مقایسه‌ی با سایر سیستم‌های سازه‌ای، سازه‌ی فضاكار دارای چندین مزیت اساسی است كه با توجه به زلزله خیز بودن كشور ایران، سبكی و صلبیت بالای این سازه‌ها بیش از هر چیز چشم‌گیر می‌باشد. از انواع سازه‌های فضاکار می‌توان به شبکه‌های تخت، چلیک‌ها و انواع گنبدها اشاره نمود. همچنین در حالت پیشرفته می‌توان فرم‌های تکمیل یافته‌ی سازه‌های فضاکار را بر اساس سازه‌های اولیه ایجاد کرد. بدین مفهوم که علاوه بر تکنیک‌های ساده برای تولید انواع تاشه‌های سازه‌های فضاکار تکنیک‌های دیگری نیز با اهداف مختلف تاشه‌پردازی وجود دارند که کاربرد‌یترین این تکنیک‌ها تحت توابعی چون فرازش تعریف می‌شوند. این توابع در حقیقت با ایجاد تغییراتی در مدل‌های ابتدایی، اهداف طراحی که مهمترین آنها در خصوص سازه‌های فضاکار کاهش هزینه‌ها و عملکرد مطلوب می‌باشد را برآورده می‌کنند. در این تحقیق گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک با اعمال فرازش در چهار گروه مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. لازم به ذکر است که هر یک از فرم‌های سازه‌های فضاکار تحت کنش‌های مختلف که از انواع آن می‌توان به کنش‌های دینامیکی مانند زلزله و کنش‌های استاتیکی مانند وزن و برف اشاره کرد، رفتار خاصی دارند و لذا هر یک از آنها نیازمند رفتارشناسی خاص خود با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد می‌باشند. در این بین فرم‌های تکمیل یافته‌ی سازه‌های فضاکار مانند گنبدهای فرازیده به دلیل تاشه‌پردازی خاص خود از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. در این تحقیق از تابع تکمیلی فرازش چلیکی که بهترین تطبیق را با گنبدهای دیامتیک دارد استفاده شده است و مراحل تاشه‌پردازی گنبدها با بهره گرفتن از نرم افزار FORMIAN و تحلیل و طراحی آنها با بهره گرفتن از نرم‌افزار SAP2000 و بر اساس آنالیز استاتیکی خطی و همچنین آنالیز غیر خطی تاریخچه‌ی زمانی انجام شده است.رفتارگنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک تحت کنش‌های فوق‌الذکر با بررسی نسبت‌های خیز به دهانه‌ در گنبدهای پایه و همچنین بررسی ابعاد هندسی فرازش ایجاد شده مورد مطالعه قرار گرفته و نسبت‌های هندسی و ابعادی از فرازش که منجر به کمترین وزن در گنبدها می شوند، برای گروه‌های مختلف محاسبه شده است. بطور کلی نتایج نشان می‌دهد که اعمال فرازش مناسب در گنبد دیامتیک می‌تواند منجر به بهبود عملکرد سازه شود.

 

کلید واژه: سازه‌های فضاکار، گنبد تک لایه‌ی دیامتیک فرازیده، بهینه‌یابی سازه‌ای، تحلیل دینامیکی غیر خطی.

 

فهرست مطالب

عنوان
 
         صفحه
 

فصل اول : کلیات

1-1. مقدمه…………………………………… ..1

1-2. معرفی سازه‌های فضاکار…………………….. ..2

1-3. انواع سازه‌های فضاکار…………………….. ..2

1-3-1. سازه‌ی فضاكار تخت یک لایه ………………… ..2

1-3-2. سازه‌ی فضاكار تخت دو لایه ………………… ..3

1-3-3. سازه‌ی فضاكار چلیک………………………. ..4

1-3-4. سازه‌ی فضاكار گنبد………………………. ..4

1-4. اتصالات در گنبدها………………………….. . 5

1-5. اهداف و گستره……………………………. . 6

فصل دوم : مروری بر ادبیات تحقیق

2-1. مقدمه…………………………………… ..1

فصل سوم : تاشه‌پردازی گنبد‌های تک لایه‌ی دیامتیک فرازش‌یافته

3-1. مدل‌سازی و تاشه‌پردازی گنبدها……………….. 14

3-1-1. کلیات………………………………… 14

3-1-2. تعریف تاشه‌پردازی ……………………… 14

3-1-3. یكانه، تژ، لاد و فرمكس…………………….. 15

3-1-4. توابع فرمکسی………………………….. 15

3-1-5 . برماره‌ی گنبدها……………………….. 16

3-2. تاشه‌پردازی گنبد دیامتیک………………….. 16

3-2-1. کلیات………………………………… 17

3-2-2. برماره‌ی دیامتیک ………………………. 18

3-2-3. توابع استفاده شده در تاشه‌پردازی گنبد دیامتیک     19

3-2-4. بافتار ولایه‌بندی گنبدهای دیامتیک ……….. 21

3-3‌. فرازش و بهینه‌سازی در سازه‌های فضاکار………. 22

3-3-1‌. کلیات………………………………… 22

3-3-2. تعریف فرازش…………………………… 22

3-3-3. تاشه‌پردازی فرازش………………………. 23

3-3-4. توابع استفاده شده در تاشه‌پردازی گنبد دیامتیک فرازش‌یافته   23

 

عنوان 

 
 
         صفحه
فصل چهارم : مدل‌سازی و معرفی گنبدهای مورد مطالعه

4-1. کلیات…………………………………… 25

4-2‌. گروه 1 : گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک ساده با نسبت‌های مختلف خیز به دهانه……………………………………….. 25

4-3. گروه 2 : گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک فرازش‌یافته با نسبت‌های مختلف هندسی در گنبد پایه ………………………….. 27

4-4. گروه 3 : گنبدهای دیامتیک تک لایه‌ی فرازش‌یافته با خیز ثابت و دهانه‌ی متغییر در فرازش چلیکی………………….. 28

4-5 . گروه 4 : گنبدهای دیامتیک تک لایه‌ی فرازش‌یافته با دهانه‌ی ثابت و خیز متغییر در فرازش چلیکی ……………………. 29

4-6‌. مقاطع استفاده شده در گنبدها………………. 30

فصل پنجم : بهینه‌یابی گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک فرازش‌یافته تحت بارگذاری ثقلی

5-1. بارگذاری ثقلی…………………………… 32

5-1-1. کلیات………………………………… 32

5-1-2. بارهای مرده ………………………….. 32

5-1-3. بارهای ناشی از برف و عوامل مؤثر بر آن…… 32

5-2. بارگذاری ثقلی در گنبدهای دیامتیک تک لایه‌ی فرازش‌یافته    38

5-2-1. بارهای مرده…………………………… 38

5-2-2. بارهای ناشی از برف…………………….. 38

5-3. بارگذاری حرارتی ………………………… 41

5-4. ترکیبات بارگذاری در آنالیز و طراحی گنبدها تحت بارهای ثقلی   45

5-5. تحلیل و طراحی گنبدها تحت بارهای ثقلی …….. 46

5-5-1. روش آنالیز و فرضیات……………………. 47

 

5-5-2. بررسی رفتار وزنی گنبدها در گروه‌های تعریف شده     47

5- 6 . نتیجه‌گیری…………………………….. 50

فصل ششم: بررسی رفتار لرزه‌ای گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک فرازش‌یافته

6-1-1. کلیات………………………………… 52
6-1-2. آنالیز غیر خطی تاریخچه‌ی زمانی …………. 52
6-1-3. مشخصات مفصل‌های پلاستیک …………………. 53
6-2. پارامترهای انتخاب شتاب نگاشت……………… 53
6-2-1. مشخصات زمین‌شناسی، تكتونیكی و لرزه‎ای اصفهان. 54
6-2-2. انتخاب شتاب ‌نگاشت……………………… 55
6-2-3. مقیاس كردن شتاب ‌نگاشت‎ها………………… 59
عنوان
 
         صفحه
6-2-4. طیف طرح استاندارد……………………… 60
6-3. بررسی زمان تناوب و شکل مدی گنبدها………… 60
6-3-2.گنبدهای گروه 1 ………………………… 60
6-3-2.گنبدهای گروه 2 ………………………… 61
6-3-3.گنبدهای گروه 3…………………………. 63
6-3-4.گنبدهای گروه 4…………………………. 64
6-4. مد مؤثر………………………………… 65

6-4-1. گنبدهای گروه 1………………………… 65

6-4-2. گنبدهای گروه 2………………………… 68

6-4-3. گنبدهای گروه 3………………………… 71

6-4-4. گنبدهای گروه 4………………………… 73

6-5. ناپایداری در گنبدها……………………… 76

6-5-1. بررسی ناپایداری در سازه‌های فضاكار به روش الاستیک و الاستوپلاستیک……………………………………………. 76

6-5-2. تغییرمکان‌های جانبی گنبدها………………. 78

6-‌6. بررسی رفتار وزنی گنبدها………………….. 82

6-7. نتیجه‌گیری………………………………. 85

فصل هفتم : بررسی رفتار گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک فرازش‌یافته تحت بارباد

7-1.کلیات……………………………………. 87
7-2. تعاریف………………………………….. 87
7-3. روش‌های محاسبه‌ی بارهای باد………………… 88
7-4. تعیین فشار باد……………………………. 89
7-4-1. فشار متناظر با سرعت مبنا، q…………….. 89

7-4-2. ضریب بادگیری، Ce ………………………. 89

7-4-3. ضریب تندباد، Cg………………………… 91

7-4-4. ضریب فشار بیرونی، Cp……………………. 91

7-5. فشار خالص ناشی از باد………………………. 91
7-6. نیروی ناشی از باد بر اجزای گنبد…………… 91
7-7. بارگذاری گنبدهای مورد مطالعه……………… 91
7-7-1. گنبدهای گروه 1 (گنبدهای بدون فرازش) ……. 91

7-7-2. گنبدهای گروه 2 و3 و4 (گنبدهای فرازش‌یافته).. 92

7-8. بررسی رفتار وزنی گنبدها تحت بارگذاری باد….. .99
 

 

عنوان
 
           صفحه

7-9. نتیجه‌گیری………………………………. 101
فصل هشتم : نتیجه‌گیری

8-1. کلیات…………………………………… ..103
8-2. نتایج…………………………………… 104

8-3. پیشنهادات………………………………. 104

مراجع……………………………………….. 105

پیوست1………………………………………. 109

 

فهرست شكل‌ها

عنوان
 
        صفحه
 

شکل 1- 1 نمونه‌هایی از شبکه‌های تخت تک لایه………. .3

شکل 1- 2 نمونه‌هایی از شبکه‌های تخت دو لایه………. .4

شکل 1- 3 نمونه‌هایی از چلیک‌……………………. .4

شکل 1- 4 نمونه‌هایی از گنبد به ترتیب از راست گنبد لملا، گنبد اشودلر و گنبد دنده‌ای………………………………….. .5

شکل 1- 5 نمونه‌هایی از گنبد به ترتیب از راست گنبد پیازی، گنبد اسکالپ و گنبد دیامتیک………………………………. .5

شکل 1- 6 گنبد دیامتیک تک لایه‌ی فرازش‌یافته………. ..7

شکل3- 1 نمونه‌ای از یک عبارت فرمکسی…………….. 15

شکل3- 2 تاشه‌ی گنبد و یک مقطع عمودی از آن………. 16

شکل3- 3 مؤلفه‌های برماره‌ی کروی برای تاشه‌پردازی گنبد 17

شکل3- 4 نمونه‌ای از گنبد دیامتیک……………….. 17

شکل3- 5 ساختار قاچ گنبدها. (a) گنبد دیامتیک بدون مشکل تراکم اعضا در رأس و (b) گنبد لملا با داشتن مشکل تراکم اعضا در رأس 18

شکل3- 6 گنبدهای دنده‌ای (ردیف بالا) و اشودلر (ردیف پایین) که اعضای مجاور رأس آنها مورد قطع کلی و یا هرس قرار گرفته‌اند.     18

شکل3- 7 خطوط شبکه در برماره‌ی دیامتیک…………… 19

شکل3- 8 کاربرد توابع فرمکسی در تاشه‌پردازی گنبدهای دیامتیک   20

شکل3- 9 چند نمونه از توابع فرمکسی مورد استفاده در تاشه‌پردازی گنبدهای دیامتیک……………………………………… 20

شکل3- 10 کاربرد توابع فرمکسی در تاشه‌پردازی گنبدهای دیامتیک با بافت لانه زنبوری و تاشه‌ی ایجاد شده توسط آنها ……….. 21

شکل3- 11 نمونه‌ای از بافت مثلی در گنبد دیامتیک (به وجود آمدن خطوط مرزی در نواحی مرزی قاچ‌ها)‌…………………….. 22

شکل3- 12 نمونه‌هایی از انواع فرازش در شبکه‌های تخت.. 23

شکل3- 13 مراحل ابتدایی فرازش کروی……………… 23

شکل3- 14 تابع استفاده شده در فرازش چلیک‌گونه……. 24

شکل3- 15 مراحل اولیه‌ی فرازش چلیک‌گونه…………… 24

شکل4- 1 نسبت‌های هندسی در گنبدها……………….. 26

شکل4- 2 گنبدهای دیامتیک تک‌لایه بدون ایجاد فرازش با نسبت‌های خیز به دهانه به ترتیب از چپ 1/0 و2/0 و3/0 و 4/0 و 5/0…. 26

شکل4- 3 تاشه‌های مربوط به گنبدهای گروه 2……….. 27

شکل4- 4 تاشه‌های مربوط به گنبدهای گروه 3………. 28

عنوان
 
           صفحه
 

شکل4- 5 تاشه‌های مربوط به گنبدهای گروه4………… 30

شکل 5- 1 ضریب CS برای سقف‌های گنبدی و دندانه‌ای شکل در بارگذاری متقارن و نامتقارن ………………………………… 34

شکل 5- 2 مقادیر بارگذاری بار برف بصورت متقارن و نامتقارن درآیین‌نامه‌ی  AISC 7-05برای زوایای کمتر از°‌30 در قوس‌ها 35

شکل 5- 3 مقادیر بارگذاری بار برف بصورت متقارن و نامتقارن درآیین‌نامه‌ی  AISC 7-05برای زوایای بین °30 تا °‌70 در قوس‌ها   35

شکل 5- 4 مقادیر بارگذاری بار برف بصورت متقارن و نامتقارن درآیین‌نامه‌ی  AISC 7-05برای زوایای بیشتر از °‌70 در قوس‌ها    36

شکل 5- 5 نمودارهای مربوط به تعیین ضریب Cs …….. 37

شکل 5- 6 جدول مربوط به تعیین ضریب Ce…………… 37

شکل 5- 7 جدول مربوط به تعیین ضریب Ct…………… 37

شکل 5- 8 جدول مربوط به تعیین ضریب I……………. 38

شکل 5- 9 تعیین زاویه‌ی α درگنبد SS.DD.003 …………. 39

شکل 5- 10 بارگذاری بار برف برای گنبدSS.DD.003 بر اساس آیین‌نامه‌ی سازهای فضاکار ایران………………………………… 40

شکل 5- 11 بارگذاری بار برف برای گنبدSS.DD.003 بر اساس آیین‌نامه‌ی AISC 7-05. ……………………………………………. 41

شکل 5- 12 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 1 تحت بارگذاری متقارن 42

شکل 5- 13 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 2 تحت بارگذاری متقارن 43

شکل 5- 14 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 3 تحت بارگذاری متقارن 43

شکل 5- 15 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 4 تحت بارگذاری متقارن 44

شکل 5- 16 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 1 تحت بارگذاری نامتقارن   44

شکل 5- 17 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 2 تحت بارگذاری نامتقارن   45

شکل 5- 18 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 3 تحت بارگذاری نامتقارن   45

شکل 5- 19 نمونه‌ای از گنبدهای گروه 4 تحت بارگذاری نامتقارن   46

شکل 5- 20 رفتار وزنی گنبدهای گروه 1……………. 48

شکل 5- 21 تغییرات وزنی گنبدها در نسبت‌های خیز به دهانه‌ی مختلف     48

شکل 5- 22 رفتار وزنی گنبد‌های گروه 2……………. 49

شکل 5- 23 رفتار وزنی گنبدهای گروه 3……………. 49

شکل 5- 24 رفتار وزنی گنبدهای گروه 4 …………… 50

شکل 5- 25 رفتار وزنی گروه‌های مختلف گنبدها تحت بارگذاری بار برف   51

شکل 6- 1 منحنی نیرو-تغییرشکل (دوران)…………… 53

شکل 6- 2 گسل‌های شناخته شده تا شعاع 100 كیلومتری اصفهان. 54

عنوان
 
           صفحه
 

شکل 6- 3 زلزله‎های رخ داده تا شعاع 200 كیلومتری شهر اصفهان 55
شکل 6- 4 بزرگای زمین لرزه‎ها نسبت به سال وقوع در گستره‌ی شهر اصفهان 55
شکل 6- 5 مؤلفه‌های افقی و قائم (به ترتیب از بالا) زلزله San Fernando    56

شکل 6- 6 مؤلفه‌های افقی و قائم (به ترتیب از بالا) زلزله Whittier Narrows  57

شکل 6- 7 مؤلفه‌های افقی و قائم (به ترتیب از بالا) زلزله Northridge    57

شکل 6- 8 طیف ترکیبی پاسخ مؤلفه‌های افقی زلزله Northridge    58

شکل 6- 9 طیف ترکیبی پاسخ مؤلفه‌های افقی زلزله San Fernando  58

شکل 6- 10 طیف ترکیبی پاسخ مؤلفه‌های افقی زلزله Whittier Narrows 59

شکل 6- 11 طیف طرح استاندارد…………………… 60

شکل 6- 12 مد اول مدل‌های گنبدی گروه 1…………… 61

شکل 6- 13 مد اول مدل‌های گنبدی گروه 2…………. 62

شکل 6- 14 مد اول مدل‌های گنبدی گروه 3…………….. 63

شکل 6- 15 مد اول مدل‌های گنبدی گروه 4…………… 64

شکل 6- 16 مقادیر مشارکت جرمی گنبد SS.DD.001……….. 66

شکل 6- 17 مقادیر مشارکت جرمی گنبد SS.DD.002……….. 66

شکل 6- 18 مقادیر مشارکت جرمی گنبد SS.DD.003……….. 67

شکل 6- 19 مقادیر مشارکت جرمی گنبد SS.DD.004……….. 67

شکل 6- 20 مقادیر مشارکت جرمی گنبد SS.DD.005……….. 68

شکل 6- 21 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PP.DD.001……….. 68

شکل 6- 22 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PP.DD.002……….. 69

شکل 6- 23 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PP.DD.003……….. 69

شکل 6- 24 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PP.DD.004……….. 70

شکل 6- 25 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PP.DD.005……….. 70

شکل 6- 26 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PS.DD.001……….. 71

شکل 6- 27 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PS.DD.002……….. 71

شکل 6- 28 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PS.DD.003……….. 72

شکل 6- 29 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PS.DD.004……….. 72

شکل 6- 30 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PS.DD.005……….. 73

شکل 6- 31 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PH.DD.001………. 73

شکل 6- 32 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PH.DD.002………. 74

شکل 6- 33 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PH.DD.003………. 74

عنوان
 
           صفحه
 

شکل 6- 34 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PH.DD.004………. 75

شکل 6- 35 مقادیر مشارکت جرمی گنبد PH.DD.005………. 75

شکل 6- 36 مودهای ناپایداری در سازه‌های فضاکار……. 76

شکل 6- 37 فروجهش محلی و کلی در سازه‌های گنبدی…… 77

شکل 6- 38 محل قرارگیری نقاط در ارتفاع گنبدها قبل از ایجاد فرازش  78

شکل 6- 39 محل قرارگیری نقاط در ارتفاع گنبدهای فرازش‌یافته   79

شکل 6- 40 تغییرمکان‌های گنبدهای گروه 1…………. 79

شکل 6- 41 تغییرمکان‌های گنبدهای گروه 2…………. 80

شکل 6- 42 تغییرمکان‌های گنبدهای گروه 3…………. 81

شکل 6- 43 تغییرمکان‌های گنبدهای گروه 4………… 81

شکل 6- 44 تغییرات وزن گنبدهای گروه 1 تحت بارگذاری‌های مختلف  82

شکل 6- 45 تغییرات وزن گنبدهای گروه 2 تحت بارگذاری‌های مختلف  83

شکل 6- 46 تغییرات وزن گنبدهای گروه 3 تحت بارگذاری‌های‌مختلف   84

شکل 6- 47 تغییرات وزن گنبدهای گروه 4 تحت بارگذاری‌های مختلف  85

شکل 6- 48 رفتار گروه‌های مختلف گنبدها تحت بارگذاری زلزله 86

شکل 7- 1. مقادیر Cp، ضریب فشار خارجی و گنبد دیامتیک تک لایه تحت کنش‌های ناشی از باد…………………………… 90

شکل 7- 2 نمونه‌ای از سطح مؤثر باد در نقاط مختلف…. 91

شکل 7- 3 نقاط مختلف بارگذاری گنبدهای گروه 1……. 92

شکل 7- 4 گنبدهای گروه 2………………………. 93

شکل 7- 5 گنبدهای گروه 3………………………. 93

شکل 7- 6 گنبدهای گروه 4………………………. 93

شکل 7- 7 حداکثر ضریب خارجی CpCg در دیوار‌های تک…… 93

شکل 7- 8 حداکثر ضریب خارجی CpCg در سقف‌های با شیب کمتر از°‌7    94

شکل 7- 9 حداکثر ضریب خارجی CpCg در سقف‌های با شیب°‌7 و بیشتر از°‌7     95

شکل 7- 10 حداکثر ضریب خارجی CpCg در سقف‌های پله‌ای…. 95

شکل 7- 11 حداکثر ضریب خارجی CpCg در سقف‌های دندانه‌ای. 96

شکل 7- 12 حداکثر ضریب خارجی CpCg در گنبدهای فرازش‌یافته   97

شکل 7- 13 مشخصه‌ های مکانی گنبد PP.DD.03…………… 98

شکل 7- 14 رفتار وزنی گنبدهای گروه 1 تحت بارگذاری‌های مختلف   99

شکل 7- 15 رفتار وزنی گنبدهای گروه 2 تحت بارگذاری‌های مختلف   100

شکل 7- 16 رفتار وزنی گنبدهای گروه 3 تحت بارگذاری‌های مختلف   100

عنوان
 
           صفحه
 

شکل 7- 17 رفتار وزنی گنبدهای گروه 4 تحت بارگذاری‌های مختلف   101

شکل 7- 18 رفتار گروه‌های مختلف گنبدها تحت بارگذاری باد 102

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان
 
           صفحه
 

جدول4- 1 نامگذاری و مشخصات هندسی گنبدهای گروه 1… 27

جدول4- 2 نامگذاری و مشخصات هندسی گنبدهای پایه و فرازش ایجاد شده در گنبدهای گروه 2………………………………. 28

جدول4- 3 نامگذاری و مشخصات هندسی گنبدهای پایه و فرازش ایجاد شده در گنبدهای گروه 3………………………………. 29

جدول4- 4 نامگذاری و مشخصات هندسی گنبدهای پایه و فرازش ایجاد شده در گنبدهای گروه 4………………………………. 29

جدول4-5 مقاطع و مشخصات هندسی پروفیل‌های استفاده شده در گنبدها 30
جدول 6-1 مشخصات زلزله‎های انتخاب شده……………. 56
جدول 6-2 تناوب پایه‌ی گنبدهای گروه 1……………. 61
جدول 6-3 تناوب پایه‌ی گنبدهای گروه 2……………. 62

جدول 6-4 تناوب پایه‌ی گنبدهای گروه 3…………… 64
جدول 6-5 تناوب پایه‌ی گنبدهای گروه 4…………… 65

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 

فصل اول

کلیات

 

 

 

 

 

 

 

. مقدمه
 
علم مهندسی سازه که بر مبنای تحلیل و طراحی، به ساخت انواع سازه‌ها براساس ملزومات خود می‌پردازد همواره در پی توسعه و گسترش حیطه‌ی کاری خود بوده و هست که پیشرفت روز افزون طراحی و ساخت انواع سازه‌ها گواهی آشکار بر این موضوع می‌باشد و همچنین پر واضح است که در اغلب موارد در هر ساخت و سازی استفاده از حداقل مصالح و نیز افزایش سرعت و کاهش هزینه‌های اجرا مهمترین مسئله‌ای است که کارفرمایان و طراحان با آن مواجه هستند که با افزایش ابعاد و اهمیت سازه بررسی این پارامترها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌شوند. در نتیجه مطالعه‌ی کلیه‌ی پارامترهای مؤثر بر این موضوع که اصطلاحاً به آن بهینه‌یابی گفته می‌شود از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. مرحله‌ی اول از هر عمل بهینه‌ کردن، طرح یک ایده‌ی اولیه می‌باشد. یافتن یک ایده‌ی بهینه‌سازی مستلزم مطالعه و بررسی شرایط حاکم بر مسئله و یافتن راهکارهایی جهت رسیدن به اهداف بهینه‌سازی می‌باشد. استفاده از سازه‌های فضاکار[1] از نوع تخت به جای استفاده از ستون‌های میانی بسیار قوی در پوشش دهانه‌های بزرگ یک ایده‌ی بهینه‌سازی جهت کاهش هزینه‌ها بوده است. در مرحله‌ی بعد تبدیل این شبکه‌ها[2] به انواع چلیک‌ها[3] و مجدداً تبدیل چلیک‌ها به انواع گنبدها[4] از دیگر ایده‌های بهینه‌سازی در این زمینه بوده است. در این تحقیق در راستای ادامه‌ی این روند بهینه‌سازی از عمل فرازش[5] در گنبدها استفاده شده است.

 

 

 

. معرفی سازه‌های فضاکار
به سازه‌ای كه اصولاً رفتار سه بعدی داشته باشد، به طوری كه به هیچ ترتیبی نتوان رفتار كلی آن را با بهره گرفتن از یك یا چند مجموعه‌ی مستقل دو بعدی تقریب زد، سازه‌ی فضا‌كار گفته می‌شود. این تعریف یك تعریف كلی است اما در عمل این واژه به گروه خاصی از سازه‌ها كه شامل انواع شبكه‌ها، چلیك‌ها، گنبدها، برج‌ها[6]و… اتلاق می‌شود. سازه‌های فضاکار عمدتاً دارای فرم بدیع مستوی یا منحنی در فضا بوده و با واحدهای حتی‌المقدور یکسان در الگویی تکرار شونده احداث می‌شوند [1]. از مهمترین ویژگی‌های این سازه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دهانه: سیستم سازه‌ی فضاكار قادر به پوشاندن دهانه‌های بزرگ با حداقل مواد مصرفی می‌باشد )فولاد مصرفی در سازه‌ی فضاكار دو سوم سازه‌های متداول دیگر می‌باشد(.
سرعت نصب: به علت پیش‌ساخته بودن قطعات، سرعت عملیات مونتاژ و نصب بسیار بالا و اقتصادی می‌باشد.
وزن كم و قابلیت جابجایی: سازه‌ی فضاكار دارای وزن كم بوده و قابلیت جابجایی با دست را دارا می‌باشد.
انعطاف‌پذیری در طراحی: سازه‌ی فضاكار قابلیت افزایش و كاهش سطح را دارا بوده و امكان جابجایی ستون‌ها بدون اینكه خطری برای سازه‌ی فضاكار ایجاد گردد میسر می‌باشد.
مقاومت در برابر نیروهای دینامیكی: سازه‌ی فضاكار مقاومت بالاتری در برابر بارهای دینامیكی همچون زلزله، انفجار و بار باد در مقایسه با سازه‌های متداول دیگر از خود نشان می‌دهد.
ظاهر زیبا: سازه‌ی فضاكار از نظر نمای ظاهری بسیار زیبا بوده و نیازی به استفاده از سقف كاذب در این سازه نیست.
ایمنی سازه: سختی زیاد سازه تغییر شكل سازه را پایین می‌آورد.
جدایی‌ناپذیر بودن فرم سازه از معماری.
ایجاد فصل مشترکی برای بهره‌گیری معماران پیشرو از قابلیت‌های مهندسان سازه مسلح به دانش نوین.
امکان احداث سازه‌ها با کاربرد چند منظوره.
اجزا و زیرمجموعه‌های ساده اغلب در خور پیش‌سازی و تولید انبوه می‌باشند و در ابعاد و اشکال استاندارد اختیار می‌گردند.
با بهره گرفتن ازقابلیت باربری در سه بعد، امکان کاهش وزن فراهم می‌آید. از این‌رو سازه‌های فضاکار مشبک، اسکلتی معمولاً سبک و صلب می‌باشند.
سازه‌های فضاکار قابلیت‌ها و امکانات عمده‌ای را در اختیار مهندسان و معماران برای تلفیق اصول زیباشناختی و نوآوری‌ها با جنبه‌های رفتاری، عملکردی، کاربری و سرویس‌دهی سازه قرار می‌دهند.
اتصالات تیپ و کاملاً یکسان در این سازه‌ها به نوبه‌ی خود کمک شایانی به افزایش سرعت نصب و اجرا می‌کند.
 

. انواع سازه‌های فضاکار
       1-3-1. سازه‌ی فضاكار تخت یک لایه[7]

شبکه‌ی تک لایه از مجموعه‌ای از اعضایی تشکیل شده که محورهایشان در یک صفحه قرار دارند و به صورت صلب به هم متصل شده‌اند. نمونه‌هایی از این شبکه‌ها در شکل 1-1 نشان داده شده است.

شکل 1- 1 نمونه‌هایی از شبکه‌های تخت تک لایه[2]

 

1-3-2. سازه‌ی فضاكار تخت دو لایه[8]

شبکه‌ی دولایه از زیر مجموعه‌های ذیل تشکیل شده است:

یک لایه‌ی بالایی با اعضای متصل به هم.
یک لایه‌ی پایینی با اعضای متصل به هم .
اعضای جان که لایه‌ی بالایی و پایینی را به هم متصل می‌‌کنند.
شبکه‌های دولایه اغلب در حالت افقی طرح و اجرا می‌شوند ولی می‌توان آنها را با هر درجه‌ی تمایلی نسبت به سطح افقی نیز طرح و اجرا نمود. نمونه‌هایی از شبکه‌های تخت دولایه در شکل 1-2 نشان داده شده است.

شکل 1- 2 نمونه‌هایی از شبکه‌های تخت دو لایه[2]

 

همچنین از دیگر شبکه‌ها می‌توان به شبکه‌های چند لایه اشاره کرد. شبکه‌های چندلایه دارای بیش از دولایه می‌باشند. این شبکه‌ها از نظر ساختاری مانند شبکه‌های دولایه می‌باشند و لایه‌های این شبکه‌ها نیز توسط اعضای جان به یکدیگر متصل شده‌اند. همچنین ممکن است شبکه‌ای در قسمت‌هایی دارای دولایه بوده و در قسمت‌های دیگر از بیش از دولایه تشکیل شده باشد.

 

1-3-3. سازه‌ی فضاكار چلیک

به شبكه‌ای یک یا چند لایه كه در یك جهت دارای انحنا باشد، چلیك اتلاق می‌شود. این سازه برای پوشش سطوح مستطیلی دالان مانند استفاده شده و بعضاً فاقد ستون می‌باشد و روی لبه‌های چلیك كه به تكیه گاه متصل است، قرار می‌‌گیرد. برخی از نمونه‌های چلیك در شكل 1-3 نشان داده شده است.

 

شکل 1- 3 نمونه‌هایی از چلیک‌[2]

 

1-3-4. سازه‌ی فضاكار گنبد

گنبد شبکه‌ای یک یا چند لایه است كه در چند جهت دارای انحنا می‌باشد. سطح یك گنبد می‌تواند بخشی از یك سطح منفرد كروی یا سهموی بوده یا وصله‌ای از چندین سطح متفاوت باشد. برخی از انواع گنبدهای معمول یك ‌لایه شامل گنبدهای لملا[9]، اشودلر[10] و دنده‌ای[11] در شكل 1-4 و گنبدهای پیازی[12]، اسکالپ[13] و دیامتیک[14] در شکل 1-5 نشان داده شده است. در این تحقیق از گنبدها‌ی دیامتیک تک لایه استفاده شده است.

شکل 1- 4 نمونه‌هایی از گنبد به ترتیب از راست گنبد لملا‌، گنبد اشودلر و گنبد دنده‌ای [2]

شکل 1- 5 نمونه‌هایی از گنبد به ترتیب از راست گنبد پیازی‌، گنبد اسکالپ و گنبد دیامتیک [2]

 

. اتصالات در گنبدها
سازه‌های فضاکار از نظر نوع ساختار و اتصالات به دسته‌ های زیادی تقسیم می‌شوند که در زیر به برخی از آنها اشاره شده است:

سیستم انگلیسی Space Deck
سیستم آلمانی Mero Deck
سیستم لوزی شکل Diamond Deck
سیستم اس دی سی SDC Deck
سیستم تک پیچ Single Bolts
سیستم هشت نقطه‌ای Octatube Nodes
Unibat Unitrust
در این تحقیق تمامی اتصالات صلب انتخاب شده‌اند و برای چنین اتصالی از سیستم SDC Deck که نمونه‌هایی از آن در شکل 1-7 نشان داده شده است استفاده می‌شود.

شکل 1- 6 نمونه‌هایی از اتصال SDC [1]

 

. اهداف و گستره
از آنجا که هر یک از فرم‌های سازه‌های فضاکار تحت کنش‌های مختلف که از انواع آن می‌توان به کنش‌های دینامیکی چون زلزله و باد و همچنین کنش‌های استاتیکی مانند وزن سازه و بار برف اشاره کرد رفتار خاصی دارند و هیچیک از فرم‌ها رفتار مشابهی با سایر فرم‌ها ندارند، هر یک از آنها نیازمند رفتارشناسی خاص خود با توجه به ویژگی‌های منحصر به خود می‌باشند. در این بین فرم‌های تکمیل یافته‌ی سازه‌های فضاکار مانند گنبدهای فرازش‌یافته از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. فرازش در حقیقت تابعی است که انواع سازه‌های فضاکار را در جهت اهداف مختلف که در این تحقیق بهینه‌کردن وزن سازه است ترکیب می‌کند و سازه‌ای به وجود می‌آورد که ترکیبی از سازه‌های پیشین خود با رفتاری کاملاً متفاوت می‌باشد. گنبدهای فرازش‌یافته گنبدهای شبکه‌ای معمولی هستند که عمل فرازش در آنها باعث تغییر رفتار سازه ای آنها شده است.

هدف اصلی در این تحقیق رفتارشناسی چهار گروه از گنبدهای تک لایه‌ی دیامتیک با بهره گرفتن از آیین‌نامه‌های سازه‌های فضاکار ایران ‌[1]، AISC-7‌ [3]، آیین‌نامه‌ی طراحی ساختمان در برابر زلزله، استاندارد 2800‌ [4] و FEMA- 356‌[5] و همچنین مبحث ششم مقررات ملی ساختمان [6] به منظور تعیین هندسه بهینه است. نمونه‌ای از این گنبدها در شکل 1-7 ترسیم شده است.

[1] Spaceframe Structure

[2] Grids

[3] Barrel Vaults

[4] Domes

[5] Pellevation

[6] Towers

[7] Single layer grids

[8] Double layer grids

[9] Lamella

[10] Schwedler

[11] Ribbed

[12] Onion

[13] Scallop

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده
استفاده از محصولات جانبی صنایع غذایی در حال افزایش بوده و رو به گسترش می‌باشد. در این میان کنجاله آفتابگردان با میزان پروتئین در حدود 43% بر اساس وزن خشک قابل توجه می‌باشد. در این تحقیق به مطالعه پروتئین‌های آفتابگردان، ساختار، ویژگی‌های عملکردی به عنوان تابعی از عامل محیطی pH و ارزش تغذیه‌ای پرداخته شده است. از کنجاله آفتابگردان برای تهیه ایزوله پروتئینی استفاده شد. ایزوله پروتئین آفتابگردان با استخراج قلیایی و به دنبال آن رسوب در نقطه ایزوالکتریک تهیه شد. ایزوله پروتئینی تهیه شده با روش استخراج به کار برده شده دارای 2/77% پروتئین بر اساس وزن خشک بود. ویژگی‌های عملکردی نظیر حلالیت پروتئین، جذب آب و روغن، فعالیت سطحی (تشکیل کف و امولسیون) و رفتار حرارتی (تشکیل ژل) ایزوله پروتئینی و همچنین آرد کنجاله آفتابگردان در pHهای مختلف بررسی گردید. نتایج نشان داد حلالیت ایزوله پروتئینی بیشتر از 60% بود و ویژگی‌های عملکردی ایزوله پروتئینی تحت تاثیر pH قرار داشت. ویژگی تشکیل امولسیون ایزوله پروتئین آفتابگردان بسیار مناسب اما خاصیت تشکیل کف و ژل ایزوله ضعیف بود. گلوتامیک اسید و لوسین فراوان‌ترین اسید‌های آمینه و لایزین به عنوان اولین اسید آمینه محدود کننده شناسایی شدند. شاخص PDCAAS ایزوله پروتئین آفتابگردان برای افراد 2-1 سال 28 و برای بزرگسالان 32 بود.
کلید واژه: آفتابگردان، پروتئین، ویژگی‌های عملکردی، ارزش تغذیه‌ای
 
فهرست مطالب
1- مقدمه. 2
1-1- آفتابگردان. 2
1-1-1- خصوصیات گیاهی.. 3
1-1-2- مواد مغذی آفتابگردان. 4
1-1-3- کاربردهای غذایی دانه آفتابگردان. 6
1-1-4- پروتئین‌ آفتابگردان. 7
1-1-5- ترکیبات فنولیک دانه آفتابگردان. 8
1-1-6- ویژگی‌های عملکردی.. 10
1-2- فرضیات… 13
1-3- هدف… 13
2- بررسی منابع. 16
2-1- پروتئین آفتابگردان. 16
2-2- ترکیبات فنولیک آفتابگردان. 17
2-3- استخراج پروتئین آفتابگردان. 17
2-4- ویژگی‌های عملکردی.. 20
3- مواد و روش‌ها 26
3-1- دستگاه‌ها و تجهیزات… 26

الف
3-2- مواد و محلول‌های شیمیایی.. 27
3-3- تهیه نمونه. 27
3-4- روغن گیری.. 27
3-5- خواص فیزیکی دانه آفتابگردان. 28
3-5-1- مشخصات ابعادی.. 28
3-5-2- چگالی ظاهری و چگالی حقیقی.. 29
3-6- ترکیبات شیمیایی.. 29
3-6-1- رطوبت… 30
3-6-2- چربی.. 30
3-6-3- خاکستر. 31
3-6-4- فیبر خام 31
3-6-5- پروتئین.. 32
3-7- تهیه ایزوله پروتئینی آفتابگردان. 32
3-7-1- بازده روش… 33
3-8- خواص عملکردی.. 34
3-8-1- حلالیت پروتئین آفتابگردان. 34
3-8-2- جذب آب و روغن.. 36
3-8-3- خواص کف کنندگی.. 37
3-8-4- خواص امولسیون کنند‌گی.. 37
3-8-5- تشکیل ژل. 38
3-9- ژل الکتروفورز SDS-PAGE.. 39

ب
3-10- ارزیابی کیفیت تغذیه‌ای پروتئین.. 40
3-10-1 آنالیز ترکیب اسید‌های آمینه. 40<br

 

/>3-10-2 شاخص اسیدآمینه ضروری.. 40
3-10-3- میزان کارایی پروتئین محاسبه شده (C-PER) 41
3-10-4 ارزش شیمیایی پروتئین.. 42
3-10-5- قابلیت هضم پروتئین بر اساس امتیاز تصحیح شده اسید آمینهPDCAAS. 42
3-10-6- شاخص تغذیه‌ای.. 43
3-10-7- ارزش بیولوژیک… 43
4- نتایج و بحث… 45
4-1- مشخصات ابعادی.. 45
4-2- ترکیب شیمیایی.. 45
4-3- استخراج پروتئین.. 46
4-4- ویژگی‌های عملکردی.. 47
4-4-1 حلالیت پروتئین.. 47
4-4-2- جذب آب و روغن.. 50
4-4-3- تشکیل کف… 53
4-4-4- خواص امولسیون کنندگی.. 55
4-4-5- تشکیل ژل. 58
4-5- الگوی الکتروفورز. 59
4-6- ارزیابی کیفیت تغذیه‌ای پروتئین.. 60
4-6-1- آنالیز ترکیب‌ اسیدهای آمینه. 60

ج
4-6-2- امتیاز اسید آمینه. 63
4-6-3- شاخص اسید‌های آمینه‌ ضروری.. 64
4-6-4- میزان کارایی پروتئین محاسبه شده (C-PER) 65
4-6-5- شاخص PDCAAS. 65
4-6-6- شاخص تغذیه‌ای و ارزش بیولوژیک… 65
4-7- نتیجه گیری.. 67
4-8- پیشنهادات… 68
4-8-1 پیشنهادات اجرایی.. 68
4-8-2- پیشنهادات پژوهشی.. 68

د
منابع. 70
 
فهرست جداول
 
جدول 3-1- مشخصات تجهیزات و دستگاه‌های مورد استفاده 26
جدول 3-2- آماده سازی نمونه‌ها برای سنجش پروتئین به روش برد‌فورد 35
جدول 3-3 موارد مورد نیاز جهت تهیه ژل. 39
جدول 4-1 متوسط ابعاد فیزیکی دانه آفتابگردان. 45
جدول 4-2 ترکیب شیمیایی نمونه‌ها‌ی آفتابگردان. 46
جدول 4-3 درصد جذب روغن آرد کامل، کنجاله و ایزوله پروتئین آفتابگردان. 52
جدول 4-4 ظرفیت تشکیل امولسیون (میلی‌لیتر روغن به ازای هر گرم) و فعالیت امولسیون‌کنندگی آرد و ایزوله پروتئین آفتابگردان  56
جدول 4-5 حداقل غلظت تشکیل ژل آرد و ایزوله پروتئین آفتابگردان در pHهای مختلف… 58
جدول 4-6 ترکیب اسید‌های آمینه‌ ایزوله پروتئین آفتابگردان و الگوی FAO (میلی‌گرم اسیدآمینه به ازای 1 گرم پروتئین) 62
جدول4-7 امتیاز اسیدهای‌آمینه ضروری و امتیاز شیمیایی ایزوله پروتئین آفتابگردان. 63
جدول 4-8 برخی از شاخص‌های ارزیابی کیفیت پروتئین ایزوله آفتابگردان. 66
فهرست شکل‌ها
 
شکل 3-1 ابعاد سه گانه (قطرهای بزرگ، متوسط و کوچک) یک دانه. 28
شکل 3-2 مراحل اصلی استخراج پروتئین از آرد کنجاله آفتابگردان. 32
شکل 4-1 منحنی استاندارد جذب سرم آلبومین گاوی.. 48

ه
شکل 4-2 حلالیت ایزوله پروتئین آفتابگردان 49
شکل 4-3 جذب آب آرد، کنجاله و ایزوله پروتئین آفتابگردان. 51
شکل 4-4 ظرفیت کف کنندگی و پایداری کف ایزوله پروتئین آفتابگردان. 53
شکل 4-5 پایداری امولسیون تشکیل شده توسط ایزوله پروتئین آفتابگردان. 57
شکل 4-6 الگوی الکتروفورز آرد کامل مغز، کنجاله و ایزوله پروتئین آفتابگردان. 59
شکل 4-7 کروماتوگرام ترکیب اسید‌های آمینه ایزوله پروتئین آفتابگردان. 61
 
فصل اول
 
مقدمه

1- مقدمه
1-1- آفتابگردان
آفتابگردان (.Helianthus annuus L) گیاهی یک‌ ساله متعلق به جنس هلیانتوس و تیره کامپوسیته یا آستراسه[1] می‌باشد. جنس هلیانتوس بیش از 60 گونه دارد. نام جنس آفتابگردان از کلمه یونانی Helios به معنی خورشید و Anthos به معنی گل گرفته شده است. خاستگاه این گیاه زراعی، بین شمـال مکـزیـک و نبراسکا است و سرخ‌پوستان این منطقه اولین استفاده‌کنندگان آن بودند. گونه H.annuus در مقایسه با سایر گونه‌ها، بیشترین سطح زیر کشت را در دنیا به خود اختصاص داده است (گونزالو پرز و وریکن، 2007).
به عقیده برخی از مورخین کشت آفتابگردان در آریزونا و نیومکزیکو آمریکای شمالی حدود 3000 سال قبل از میلاد آغاز شد. در اوایل قرن 16 میلادی این گیاه توسط اسپانیایی‌ها از آمریکا وارد اروپا شده و در اسپانیا و فرانسه به عنوان گیاه زینتی از آن استفاده می‌شده است. در قرن 19 این گیاه از اروپا به روسیه انتقال یافت. پس از ورود آفتابگردان به روسیه، سطح زیر کشت این گیاه در آن کشور به‌سرعت افزایش یافت. دانشمندان روسیه

در سال 1991 پوکی استخوان را چهارمین دشمن اصلی بشر و مهم­ترین علت شکستگی استخوان در جهان اعلام کرد (کرپلاینن[2] و همکاران، 2010). تأثیر این بیماری در سراسر دنیا بر سلامتی انسان، مورد توجه است به گونه­ای که پیشگیری از پوکی استخوان و شکستگی­های پس از آن، هدف عمده بسیاری از مراقبت‌های پزشکان بخش سلامت به ویژه متخصصان رژیم غذایی است (کاتلین[3] و همکاران، 2010).

بنا به تعریف کنفرانس کانسنسنس[4]در سال 1993 استئوپروز یک بیماری سیستمیک اسکلتی همراه با کاهش توده استخوانی و تغییرات میکروسکوپی در بافت استخوانی همراه با افزایش سستی و خطر شکستگی می­باشد (کنفرانس توسعه اجماع[5]، 1993). این تعریف در کنفرانس انستیتوی ملی بهداشت آمریکا بدین صورت تغییر کرده است: یک بیماری اسکلتی با اختلال در قدرت استخوان، که منجر به استعداد فرد در افزایش خطر شکستگی استخوان می‌شود. قدرت استخوان انعکاس دو خصوصیت عمده دانسیته و کیفیت استخوان می­باشد (برتا[6]، 2000). با توجه به عدم وجود روش­هایی در جهت اندازه‌گیری کیفیت استخوان، تشخیص استئوپروز بر اساس دانسیته مواد معدنی استخوان آن انجام می‌شود. بر این اساس بنا به تعریف WHO (سازمان جهانی بهداشت) استئوپروز بر اساس مقایسه تراکم مواد معدنی استخوان فرد بیمار با میانگین تراکم مواد معدنی استخوان جمعیت بزرگ‌سال جوان (با همان دوره سنی و جنس) تشخیص داده می­شود (سازمان بهداشت جهانی[7]، کانز[8]، 1994). در این تعریف استئوپروزیس زمانی اطلاق می‌شود که تراکم مواد معدنی استخوان بیش از 5/2 انحراف معیار کمتر از میانگین تراکم مواد معدنی استخوان جمعیت جوان سالم باشد (T-score معادل 5/2 – یا کمتر). این بیماری یک مشکل مهم سلامت عمومی در دنیا بوده و شیوع آن در حال افزایش می­باشد. در کانادا تقریباً یک چهارم زنان و یک هشتم مردان استئوپروز دارند (جوس[9] و هانلی[10]، 1996)؛ و تخمین زده می­شود چون حدود 25% جمعیت کانادا تا سال 2041 بالای 65 سال دارند بروز استئوپروز در چند دهه آینده تمایل به افزایش داشته باشد (پاپادیمیتروپولوس[11]و همکاران، 1997). مطالعات در دیگر کشورها نیز مؤید روند افزایش یابنده بروز و شیوع استئوپروز می‌باشد و تأثیر آن در زندگی به ویژه در زنان را نشان می­دهد (ریدا[12]و همکاران، 2001).

بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز بیماری خاموش عصر حاضر است که در آن توده استخوانی به تدریج از بین می­رود و استخوان­ها به راحتی می‌شکنند (بردخارت[13]، 2004). این بیماری شایعی است که حدود 10 درصد از زنان و مردان آمریکایی به آن مبتلا هستند. در ایران نیز شایع بوده و حدود 9/4 درصد مردان و 4/32 درصد زنان 69 – 20 ساله شهر تهران مبتلا به پوکی استخوان ستون فقرات هستند (لاریجانی[14] و همکاران، 2002). اگر چه از هر 4 زن بالای 50 سال یک نفر از شکستگی ناشی از این بیماری رنج می­برد اما واقعیت آن است که 80 درصد افراد درگیر این بیماری، زنان می­باشند (چنج[15]، 2006). عوامل مختلفی به عنوان عوامل خطر این بیماری شناخته شده­اند، از جمله: تغذیه نامناسب و فاقد کلسیم، عدم فعالیت­های فیزیکی مناسب روزانه، و جنسیت (هورس لی[16] و همکاران، 2007؛ دروزدزواسکا[17] و 2004).

پوکی استخوان یک بیماری سیستمیک مزمن و پیش‌رونده است. مشخصه آن کاهش توده استخوان و زوال ساختمان میکروسکوپی آن است که استخوان مستعد شکستگی می­شود (خان[18]، 2003).

استئوپروز علائم بالینی نداشته و اولین بار خود را با عوارض بیماری که همان شکستگی است نشان می‌دهد. طبق آمار مرکز تحقیقات روماتولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 6 میلیون از ایرانیان به استئوپروز مبتلا هستند و از 5 میلیون زن یائسه، 5/2 میلیون نفر مبتلا به استئوپروز می‌باشند. مخارج تحمیل شده به دولت، ناشی از عوارض آن سالانه بالغ بر 12 میلیارد تومان است. عوامل مختلفی به عنوان عامل خطر استئوپروز شناخته شده‌اند، از جمله آن‌ها: تغذیه مناسب و سرشار از کلسیم و داشتن فعالیت‌های فیزیکی مناسب روزانه می‌باشد. استئوپروز تثبیت یافته را نمی‌توان به حالت اول برگرداند، با این وجود در اکثر افراد با اقدامات به موقع می‌توان از این بیماری جلوگیری کرده یا مانع پیشرفت آن شد. 75 الی 85  درصد استخوان­سازی با شروع بلوغ جنسی طی دوران نوجوانی انجام می‌شود. زنان در سنین 25 تا 30 سالگی به حداکثر تراکم استخوانی دست می­یابند. یکی از بهترین معیارهای پیشگیری از استئوپروز، داشتن استخوان‌های قوی در سنین کودکی و نوجوانی است. طبق محاسبات انجام شده افزایش دادن حداکثر ده درصد توده استخوانی می‌تواند تا 50% خطر شکستگی‌های استئوپروتیک را در سنین سالمندی کاهش دهد(صدیقیانی و همکاران، 1386). در نتیجه یک روش موثر پیشگیری آن است که تا حد امکان در طی نوجوانی استخوان‌های قوی ساخته شوند

آگاهی، توانائی فراگیر برای حفظ کردن، به یادآوردن، تعریف کردن، تشخیص دادن یا شناسائی اطلاعات ویژه­ای نظیر حقایق، قوانین، اصول، شرایط و اصطلاحات ارائه شده در طی روند آموزش می‌باشد (بستیبل[19]، 2003).

نگرش، از مفاهیم کاربردی در علم روان‌شناسی اجتماعی است. این اصطلاح در دهه 1950 به بعد متداول گردید و امروزه یکی از مهم‌ترین مفاهیم مورد استفاده در روان‌شناسی اجتماعی آمریکا می‌باشد.

ترکیب شناخت‌ها، احساس‌ها و آمادگی برای عمل نسبت به یک چیز معین را نگرش شخص نسبت به آن چیز گویند (کریمی، 1390). معادل انگلیسی کلمه نگرش، واژه Attitude می‌باشد که چندین معنا دارد. این واژه از کلمه لاتین Optus گرفته شده که به معنی مناسبت و سازش‌یافتگی است و ریشه دیگر این کلمه Aptitude بوده که به معنی حالت و آمادگی ذهنی یا فکری برای عمل می‌باشد. از این رو در کاربرد این دو ریشه در روان‌شناسی اجتماعی بین دو دسته نگرش تفکیک قائل شده‌اند: یک نگرش‌های ذهنی[20] و دو نگرش‌های حرکتی[21] (منشی طوسی، 1371).

یکی از اولین کسانی که از واژه نگرش ذهنی استفاده کرد، هربرت اسپنسر[22] بود. وی در یکی از نخستین آثار خود در سال 1862 نوشت: داوری صحیح درباره پرسش‌های مورد بحث تا اندازه‌ای به نگرش‌ها در هنگام شنیدن ناله یا شرکت در مناقشه بستگی دارد و برای داشتن نگرش صحیح لازم است میانگین درستی یا نادرستی باورهای انسانی را بدانیم (منشی طوسی، 1371).

      چند نفر از متخصصان، روان‌شناسی اجتماعی را در حکم «مطالعه علمی نگرش‌ها» می‌دانند. اما تعریفی که اکثر روان‌شناسان اجتماعی از واژه نگرش دارند عبارت است از: نگرش، نظامی بادوام است که شامل یک عنصر شناختی، یک عنصر احساسی و تمایل به عمل است. عنصر شناختی، شامل اعتقادات و باورهای شخص درباره یک اندیشه یا شیء است. عنصر احساسی یا عاطفی، آن است که معمولاً نوع احساس عاطفی با باورهای ما پیوند دارد و تمایل به عمل به جهت آمادگی برای پاسخگویی به شیوه‌ای خاص اطلاق می‌شود (منشی طوسی، 1371). به عنوان مثال، نگرش فرد به یک شخصیت سیاسی ممکن است حاوی بعد شناختی باشد که او را یک شخصیت سیاسی می‌داند. بعد احساسی آن ممکن است شیفتگی فرد به طریق سخنرانی آن شخصیت سیاسی باشد و بخش عمل یا رفتاری، آن است که فرد همواره آماده ملاقات یا شرکت در جلسات آن شخصیت سیاسی است.

پارک[23] برای نگرش 4 ویژگی زیر را بیان می‌کند:

1- نگرش در بعد اهداف و ارزش‌ها سو گیری مشخصی دارد و از این منظر با بازتاب‌های ساده و شرطی شده تفاوت دارد.

2- نگرش به هیچ وجه، کرداری خودبخودی و روزمره نیست. برعکس، حتی هنگامی که پنهان است تنش‌هایی از خود ظاهر می‌کند.

3- نگرش شدت‌های متفاوتی دارد. برخی اوقات مسلط و حاکم و برخی دیگر نسبتاً بی‌اثر است.

4- نگرش، ریشه در تجربه دارد. از این‌رو نمی‌تواند تنها یک غریزه اجتماعی باشد (منشی طوسی، 1371).

پوکی استخوان یک بیماری سیستمیک مزمن و پیش‌رونده است که مشخصه آن کاهش توده استخوان و زوال ساختمان میکروسکوپی آن است به گونه‌ای که استخوان مستعد شکستگی می­شود. و از هر 4 زن و از هر 8 مرد، یک نفر در طول زندگی خود به این بیماری مبتلا می­شوند(خان[24]، 2003). پوکی استخوان یک مشکل جهانی محسوب می­شود. شکستگی­های ناشی از پوکی استخوان عواقب جسمی، روانی، اقتصادی و اجتماعی فراوانی برای بیمار، خانواده و جامعه در پی خواهند داشت (بوکلی[25]، 2003). علاوه بر محدودیت در فعالیت­های روزمره و تنزل کیفیت زندگی، این شکستگی­ها ممکن است منجر به ناتوانی دائمی و حتی مرگ گردند (هودیانسن[26] و همکاران، 2003). به عنوان مثال 20% از بیمارانی که دچار شکستگی لگن می­شوند ظرف یک سال می­میرند، حدود نیمی از آن­ها سطح عملکرد پیشین را بدست نمی­آورند و حدود یک

 

سوم آن­ها نیز به مراکز نگهداری نیاز پیدا خواهند کرد (اتینگر[27]، 2003). علیرغم گستردگی، عوارض و مرگ و میر فراوان، پوکی استخوان یک بیماری قابل پیشگیری و تا حد زیادی قابل درمان است و طی سال­های اخیر پیشرفت­های زیادی در زمینه تشخیص، درمان و پیشگیری از آن حاصل شده است (بوکلی[28]، 2003). انتظار می­رود با افزایش رشد جمعیت سالمندان، شکستگی­های ناشی از پوکی استخوان تا سال 2025 تا دو برابر افزایش یابد (برون[29]و روسن[30]، 2003)، بنابراین هزینه­ های مستقیم و غیرمستقیم ناشی از این شکستگی­ها نیز افزایش چشمگیری خواهند داشت (سیریس[31] و همکاران، 2001). از آنجا که ممکن است ورزشکاران در مقایسه با کارکنان بهداشتی، درمانی، دانش و علم کافی در مورد این بیماری را نداشته باشند، لازم است آموزش­های لازم را در این زمینه به دست آورده، تا بتوانند با انتخاب روش زندگی سالمی، از مبتلا شدن به این بیماری جلوگیری کنند و در همین راستا هدف از تحقیق حاضر مقایسه میزان آگاهی و نگرش ورزشکاران برتر نسبت با بیماری پوکی استخوان می­باشد تا مشخص شود میزان آگاهی و نحوه رفتار ورزشکاران در ارتباط با پوکی استخوان چگونه می­باشد.

1-2- بیان مسئله

استئوپروز یا پوکی استخوان به عنوان شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان بوده که از آن به عنوان بیماری خاموش نام برده شده که بدون علامت خاص به مرور زمان استخوان را شکننده و ناتوانایی­های حرکتی را ایجاد می­ کند (رجینستر[32]، 2006، الکساندر کی[33]، 2008). میلیون­ها نفر در سرتاسر جهان به این بیماری مبتلا بوده و زنان و دختران به میزان بسیار بالاتری از این بیماری رنج می­برند (مویاد[34]، 2003).

متأسفانه در ایران نیز میزان شیوع این بیماری در حد بالایی گزارش شده است. لاریجانی و همکاران (2002)، با تحقیق روی هر دو گروهی جنسی مردان و زنان 20 تا 69 سال ساکن تهران گزارش دادند شیوع پوکی استخوان در ناحیه مهره­های کمر در زنان و مردان به ترتیب 4/32 و 4/9 درصد می­باشد. اقبالی و همکاران (1387)، میزان شیوع پوکی استخوان را در زنان بالای 50 سال بوشهر به میزان 32 درصد در ناحیه ستون فقرات و 6/29 درصد در ناحیه ران گزارش دادند.

سازمان جهانی بهداشت (WHO)، پوکی استخوانی را به عنوان افت دانسیته[35] استخوان به میزان 5/2 انحراف معیار زیر حد میانگین حداکثر تراکم استخوانی در گروه جوان تعریف کرده است (هنری[36]، 2006). حداکثر توده استخوانی هم عبارت است از میزان بافت استخوانی که در پایان دوره بلوغ بدست می­آید. این میزان حداکثر در سنین 20 تا 35 سالگی حاصل می­شود (برخاردت[37]، 2004). با کاهش این میزان تراکم استخوانی، کیفیت ریز ساختارهای استخوان کاهش، میزان شکنندگی استخوان افزایش می­یابد. عوامل ژنتیکی، جنس، نژاد، سن اولین قاعدگی، فعالیت بدنی کم، وزن بدن، روش­های زندگی و تغذیه نامناسب و کاهش مصرف کلسیم و ویتامین D از مهم­ترین عوامل در بروز این بیماری می­باشد (الکساندر کی[38]، 2008، کوهن[39]، 2000، هنی[40]، 2000، نظریان[41]، 2009).

بیماری پوکی استخوان از اوایل جوانی شروع می‌شود. در واقع تا سنین بیست سالگی میزان ساخت استخوان‌ها بالا، اما از آن دوران به بعد میزان تخریب استخوان‌ها فزونی می‌یابد (راهنورد، 1385). بر همین اساس، تراکم استخوانی در سنین نوجوانی و جوانی از مهم‌ترین عوامل در پیشگیری از استئوپروز می‌باشد (کرومیر[42]، 1994). توجه هرچه بیشتر به گروه­های سنی پایین در پیشگیری از این بیماری در سنین بالاتر بسیار مهم می‌باشد. این امر می‌تواند از تحمیل هزینه­ های هنگفت درمان نیز جلوگیری کند. امروزه از ورزش و فعالیت بدنی به عنوان یکی از مهم‌ترین راه­های افزایش تراکم استخوانی در سنین نوجوانی و جوانی که می‌تواند در پیشگیری از پوکی استخوان نقش بسیار معناداری را ایفا کند یاد می‌شود (نظریان، 2010، نردستروم[43]، 2005). فعالیت بدنی منظم و مستمر علاوه بر افزایش دانسیته استخوان در سنین رشد، تراکم استخوانی در سنین بالاتر را در سطح نرمال خود حفظ می‌کند. در واقع فعالیت بدنی به دو روش کشش عضله و نیروی جاذبه، باعث افزایش انتقال نیرو به استخوان شده که این نیروها باعث افزایش تحریک استخوان­سازی و در نتیجه توسعه تراکم مواد معدنی استخوان می‌شوند. نتایج بعضی از تحقیقات نشان داده­اند که ورزشکاران شرکت کننده در ورزش‌هایی که متحمل وزن بدن می‌شوند (مانند: تنیس، والیبال و ژیمناستیک) دارای تراکم استخوانی بالاتری هستند (کالبت[44]، 2004).

موارد متعددی از عوامل خطر غیرقابل تغییر برای پوکی استخوان ذکر شده است که شامل جنس، نژاد، ساختار بدن، سن، بیماری‌های خاص و وراثت می‌باشد. علیرغم این عوامل، بیماری با تغییر رفتارهای مربوط به سبک زندگی که عوامل خطر قابل تغییر به شمار می­آیند، قابل پیش­گیری است. این رفتارها عمدتاً شامل مصرف کافی کلسیم از طریق منابع غذایی و از طریق نور خورشید یا مکمل­ها، مقادیر کافی ویتامین D سایر منابع غذایی، انجام ورزش­های تحمل وزن و اجتناب از استعمال سیگار و مصرف الکل می­باشد(بروخارت، 2004).

امروزه پیشگیری از بیماری از طریق تغییر شیوه زندگی به خصوص از دوران کودکی و نوجوانی به عنوان مهم­ترین گام در جهت کاهش موارد پوکی استخوان و شکستگی­های ناشی از آن در سطح جامعه مطرح می­باشد. در واقع کسب حداکثر توده استخوانی در این سنین که به عواملی همچون سطح فعالیت بدنی و کلسیم رژیم غذایی وابسته است، نقش بسیار مهمی در عدم ابتلا به پوکی استخوان در بزرگ‌سالی و سالمندی دارد(اتینگر[45]، 2003 و سوت[46]، 2001). اما عدم انجام فعالیت بدنی تنها دلیل بروز پوکی استخوان نبوده و بیش از ده‌ها دلیل اصلی و فرعی به عنوان عوامل خطرزای بروز پوکی استخوان شناخته شده است، که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به سبک زندگی اشاره کرد (لاریجانی، 1383). سبک زندگی، خود مشتمل بر موارد متعددی از جمله: تغذیه و عادات (مانند: مصرف سیگار، الکل، داروها و غیره) می­باشد. میزان آگاهی نامناسب، از عوامل خطرزای بروز پوکی استخوان از جمله عوامل اصلی در اتخاذ یک سبک زندگی مناسب در جهت پیشگیری از پوکی استخوان می­باشد. از آنجا که پیشگیری همیشه مقدم بر درمان است، لزوم پیشگیری از پوکی استخوان بر کسی پوشیده نیست و در حال حاضر نیز این بیماری به عنوان یک بیماری قابل پیشگیری شناخته شده است. در تمام جمعیت­ها با افزایش سن، توده استخوانی کاهش می­یابد که این کاهش بدون علامت می­باشد؛ به همین دلیل ضرورت طرح راهبرد­های پیشگیری کننده در این مقوله حائز اهمیت است(لاریجانی، 1382). اصل مهم در پیشگیری، تمرکز بر تغییر طرز فکر، روش زندگی و عادات روزانه افراد با توجه به فرایند شیوع پوکی استخوان است(نیبرس[47]، 2003). از آنجا که ورزشکاران در مقایسه با کارکنان بهداشتی، درمانی، دانش و علم کافی در مورد این بیماری ندارند، لازم است آموزش­های لازم را در این زمینه به دست آورند. در همین راستا هدف از تحقیق حاضر مقایسه میزان آگاهی و نگرش ورزشکاران برتر نسبت با بیماری پوکی استخوان می­باشد تا مشخص شود میزان آگاهی و نحوه رفتار ورزشکاران در ارتباط با پوکی استخوان چگونه می­باشد.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

مطابق گزارشات رسمی وزارت بهداشت، پوکی استخوان از بیماری‌های بسیار شایع در زنان و مردان ایرانی به خصوص زنان بالای 50 سال می‌باشد که منجر به بروز ناتوانایی­های حرکتی و از طرف دیگر تحمیل هزینه های بسیار سنگین درمان می‌شود. به عنوان مثال، در کشور آمریکا سالانه بیش از 20 میلیارد ریال صرف درمان این بیماری می‌گردد. جدا از هزینه­ های درمان، تنها 50 درصد از بیماران می‌توانند دوباره کار سابق خود را ادامه دهند. در ایران سالانه 27400 نفر در اثر شکستگی مفصل ران به علت بیماری پوکی استخوان دچار معلولیت می­شوند (غریب دوست، 1381).

به طور حتم پیشگیری بهتر از درمان بوده، بر همین اساس می­بایست تلاش شود تا عوامل خطرزای بروز این بیماری خاموش شناسایی و در جهت کاهش آن تلاش شود. داشتن آگاهی در مورد این بیماری و در نتیجه اتخاذ یک سبک زندگی صحیح و مناسب یکی از بهترین راه­های پیشگیری از پوکی استخوان است (عزیز زاده فروزی، 1385). پوکی استخوان در زنان به طور معناداری بیشتر از مردان می­باشد، از آنجایی که افزایش تراکم استخوانی در سنین نوجوانی و جوانی از مهم­ترین راه­های پیشگیری از بیماری پوکی استخوان در بزرگ­سالی می­باشد، کسب اطلاع در مورد میزان آگاهی و نوع نگرش مرتبط با پوکی استخوان ورزشکاران می ­تواند مسئولین مربوطه را به اتخاذ سیاست‌هایی در جهت بهبود وضعیت تراکم استخوانی و پیشگیری از افزایش میزان شیوع آن یاری نماید. ضمن در این تحقیق برای اولین بار در ایران، بین ورزشکاران برتر رشته­های مختلف ورزشی مقایسه صورت می­گیرد. در نهایت نتایج این طرح می‌تواند اطلاعات پزشکی مرتبط با پوکی استخوان را فراهم و میزان آگاهی ورزشکاران برتر و همچنین نوع نگرش آنان را مشخص کند.

1-4- اهداف تحقیق

1-4-1- هدف کلی

هدف کلی تحقیق حاضر مقایسه میزان آگاهی و نگرش ورزشکاران برتر رشته­های مختلف نسبت به بیماری پوکی استخوان است.

 

1-4-2- اهداف اختصاصی

بررسی میزان آگاهی ورزشکاران مختلف نسبت به بیماری پوکی استخوان
بررسی نگرش ورزشکاران مختلف نسبت به بیماری پوکی استخوان
1-5- فرضیه­ های تحقیق

آگاهی ورزشکاران رشته­های مختلف نسبت به بیماری پوکی استخوان متفاوت است.
نگرش ورزشکاران رشته­های مختلف نسبت به بیماری پوکی استخوان متفاوت است.
1-6- محدودیت­های تحقیق

1-6-1- محدودیت­های قابل کنترل:

با توجه به اینکه در این زمینه پرسشنامه استاندارد شده­ای وجود نداشت، با بهره گرفتن از ادبیات تحقیقی که وجود داشت، پرسشنامه محقق ساخته­ای برای این تحقیق آماده کردیم.
برای کنترل نوع آگاهی و نگرش مرتبط با پوکی استخوان، جامعه آماری تنها به ورزشکاران لیگ برتر محدود شد.
1-6-2- محدودیت­های غیر قابل کنترل:

مطالعه بر روی افراد مذکر و مؤنث انجام شد، در این صورت نتایج مطالعه قابل تعمیم به مردان و زنان ورزشکار می­باشد.
در جمع­آوری برخی از اطلاعات به وسیله پرسشنامه در مورد گذشته از آزمودنی­ها سؤال شده است، به پاسخ نمونه­ها مبنی بر صحت اطلاعات ثبت شده اعتماد شده است.
1-7- محدوده تحقیق

این پژوهش در بین سال­های 1391- 1392 و در استان­های تهران، اصفهان، کرمان، کردستان و لرستان اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه ورزشکاران برتر باشگاهی که در رشته­های مختلف بسکتبال (لیگ برتر)، هندبال (لیگ برتر)، دو میدانی (لیگ برتر)، کاناپولو (لیگ برتر)، کبدی (لیگ برتر)، فعالیت می­کردند، تشکیل دادند.

1-8- تعاریف واژه­ها و اصطلاحات

 
عنوان فارسی
بررسی اثر پلاسما  بر روی پلیمر پلی متیل متاکریلات آلاییده  با رنگینه آمینوآزو بنزن
 
استاد راهنما
آقای دکتر محمد صادق  ذاکرحمیدی
 

استاد مشاور
آقای دکتر سیروس  خرم
 
شهریور 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

1      فصل اول: بررسی منابع. 2

1-1-     پلاسما 2

1-1-1-   تاریخچه و کاربرد. 2

1-1-2-   مفاهیم اولیه. 3

1-1-3-   تقسیم بندی پلاسما 8

1-1-4-   تولید پلاسما 11

1-1-5-   برخورد در پلاسما 11

1-1-6-   واکنش­های پلاسما 12

1-2-     پلیمر. 18

1-2-1-   درجه پلیمریزاسیون. 18

1-2-2-   تاریخچه پیدایش پلیمرها 18

1-2-3-   خواص پلیمر. 19

1-2-4-   دمای انتقال شیشه­ای برای پلیمر (Tg) 19

1-2-5-   طبقه ­بندی پلیمرها 20

1-2-6-   پیوندهای عرضی در پلیمرها 23

1-3-     پلاسما و پلیمر. 23

1-3-1-   سطوح پلیمرها و برهم­کنش­ها 23

1-3-2-   عملیات اصلاح سطح.. 24

1-3-3-   فرایند کسل.. 25

1-3-4-   پدیده کو انچینگ…. 25

1-3-5-   فوتو فیزیک     25

1-3-6-   فوتو شیمی   26

1-4-     رنگینه آزو. 26

1-4-1-   آزو بنزن  …..26

1-5-     تئوری اسپکترو فوتومتری.. 28

1-6-     پلیمرهای آلاییده. 30

2      فصل دوم : مواد و دستگاه­های مورد استفاده و روش­ها 32

2-1-     مواد. 32

2-1-1-   پلیمر پلی متیل متاکریلات… 32

2-1-2-   حلال دی کلرو متان. 32

2-1-3-   رنگینه آمینوآزوبنزن aniline yellow.. 33

2-2-     روش تهیه نمونه. 34

2-3-     دستگاه­های مورد استفاده. 34

2-3-1-   دستگاه اولتراسونیک…. 35

2-3-2-   دستگاه اسپین کوتر. 35

2-3-3-   دستگاه طیف­سنجی FT-IR.. 35

2-3-4-   دستگاه طیف­سنجی جذبیUV/VIS. 37

2-3-5-   دستگاه پلاسمای مورد استفاده. 38

2-3-6-   دستگاه­های ایجاد کننده خلا.. 39

2-3-7-   نرم افزارهای مورد استفاده. 39

2-3-8-   تئوری اکسایتون کاشا 40

2-3-9-   روش کلی برای تحلیل داده­ ها 40

3      فصل سوم : بحث ونتایج.. 42

3-1       آنالیز FT-IR.. 42

3-1-1-   آنالیز FT-IR مواد اولیه. 42

3-1-2-   آنالیز FT-IR برای اثر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF. 44

3-1-3-   آنالیز FT-IR برای اثر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC.. 52

3-2-     آنالیز UV/VIS. 61

3-2-1-   آنالیز UV/VIS برای نمونه­های قرار داده شده در معرض پلاسمای RF. 61

3-2-2-   آنالیز UV/VIS برای نمونه­های قرار داده شده در معرض پلاسمای DC.. 63

3-3-     نتیجه گیری وبحث… 67

3-4-     پیشنهادات… 68

فهرست منابع  69                                                                                                                                 

فهرست اشکال

شکل ‏1‑1 : پروب لانگمویر  داخل پلاسما 6

شکل ‏1‑2 : برخی از واکنش­های مهم الکترون در پلاسما 12

شکل ‏1‑3 : نحوه انجام اچینگ…. 17

‏شکل1‑4 : نحوه تبدیل ایزومر ترانس به سیس و بالعکس…. 28

شکل ‏2‑1 : ساختار مولکولی پلیمر PMMA.. 32

شکل ‏2‑2 : سمت راست : ساختار مولکولی/ سمت چپ : مدل مولکولی رنگینه aniline yellow  برگرفته از    سایت ویکی­پدیا 34

شکل ‏2‑3 : شمای کلی نحوه عملکرد دستگاه طیف­سنجی FT-IR.. 36

شکل ‏2‑4 : شکل طرح‌وار از دستگاه اسپكتروفوتومتر. 38

‏شکل3‑1 : طیف FTIR حاصل از پلیمر پلی متیل متاکریلات اولیه. 42

شکل ‏3‑2 : طیف FTIR حاصل از رنگینه aniline yellow.. 43

شکل ‏3‑3 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما  / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای RF تخلیه الکتریکی تابان آرگون. 45

شکل ‏3‑4 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما  / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار­گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF  متان. 46

شکل ‏3‑5 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما  /  after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF نیتروژن. 47

شکل ‏3‑6 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما /  after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرارگیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF اکسیژن. 48

شکل ‏3‑7 : تمام طیف­های نمونه­ها بعداز پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF     Ar: آرگون      CH4:متان    N2: نیتروژن  O2: اکسیژن. 49

شکل ‏3‑8 : شکل شماتیک شکسته شدن پیوند میان اکسیژن و کربن  توسط پلاسما و تولید فرمالدهید. 51

 

شکل ‏3‑9 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC  گاز آرگون( نمونه در قطب مثبت) 52

شکل ‏3‑10 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز آرگون  ( نمونه در قطب منفی) 53

شکل ‏3‑11 : before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعداز قرارگیری درمعرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز متان (نمونه در قطب مثبت) 54

شکل ‏3‑12:e befor : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز متان   ( نمونه در قطب منفی) 55

شکل ‏3‑13:e befor : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما/  after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز نیتروژن   ( نمونه در قطب مثبت) 56

شکل ‏3‑14: before : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز نیتروژن   ( نمونه در قطب منفی) 57

شکل ‏3‑15:e befor : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما  / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز اکسیژن   ( نمونه در قطب مثبت) 58

شکل ‏3‑16:e befor : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه قبل از پلاسما / after : طیف نمونه پلیمری آلاییده با رنگینه بعد از قرار گیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC گاز اکسیژن   ( نمونه در قطب منفی) 59

شکل ‏3‑17 : طیف جذبی تمام نمونه­ها پس از قرارگیری در معرض پلاسمای RF    Ar : آرگون   CH4: متان   N2: نیتروژن   O2 : اکسیژن. 61

شکل ‏3‑18 :طیف جذبی نمونه­ها پس از قرارگیری در معرض پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC   Ar.pos:آرگون/قطب مثبت   Ar.neg:آرگون/قطب منفی   CH4.pos : متان/قطب مثبت    CH4.neg : متان/قطب منفی   N2.pos: نیتروژن/قطب مثبت  N2.neg: نیتروژن/قطب منفی   O2.pos:اکسیژن/قطب مثبت    O2.neg:اکسیژن/قطب منفی.. 64

فهرست جداول

جدول 3- 1 : عدد موج برای قله­های طیف پلیمر پلی­متیل­متاکریلات و پیوندهای مربوط به آنها 43

جدول 3- 2 : عدد موج قله­های طیف و پیوند مربوط به آنها 44

جدول 3- 3 : جدول کیفی نمایش وضعیت پیوندهای پلیمر بعد از پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF  با گازهای مختلف… 50

جدول 3- 4 : جدول کیفی نحوه اثر پلاسمای تخلیه الکتریک تابان DCبا گازهای مختلف بر پیوندهای پلیمر  60

جدول 3- 5 : جدول تاثیر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان RF بر محل قله­های طیف جذبی UV/VIS. 62

جدول 3- 6 : نحوه اثر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابانRF برقله­های حاصل از طیف­سنجی جذبی UV/VIS. 63

جدول 3- 7 : جدول تاثیر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC بر محل قله­های طیف جذبی UV/VIS. 65

جدول 3- 8 : نحوه اثر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان DC با گازهای مختلف بر قله­های طیف جذبی UV/VIS. 66

چكیده:
پلیمرهای آلی به علت دارا بودن خواص منحصر به فرد کاربردی ، مانند شکل گیری آسان ، تولید ارزان ، قابلیت­های فوتونیکی مناسب ، امروزه در صنایع مختلف ،از جمله صنایع الکترونیک و پزشکی مورد استفاده قرار می­گیرند. تغییر رفتار سطحی این پلیمرها با بهره گرفتن از مواد شیمیایی یا روش‌های متعدد دیگر به علت تغییر خصوصیات برهم کنشی و مورفولوژیک ، امروزه برای بهبود پارامترهای مدنظر، مورد استفاده قرار می‌گیرد از معایب این روش­ها  افزایش مواد مضر(مواد شیمیایی عمل نکرده یا رادیکال های آزاد) ، باعث شده است تمایل به سمت روش‌های نوین تغییر رفتار سطحی مانند استفاده از سیستم های پلاسمایی مورد توجه قرار گیرد. بررسی­های صورت گرفته بر روی سیستم‌های پلیمری در معرض پلاسما ، نشانگر پیچیدگی رفتار این مواد در حضور محیط پلاسما می‌باشد و تا به امروز تئوری منسجم و تأیید شده ای در مورد نوع این برهم کنش ها ارائه نشده است.

در این تحقیق ، از محیط پلاسمایی با شرایط کاری متفاوت و پلیمر آلاییده با رنگینه به منظور بررسی اثر متقابل برهم­کنش با پلاسما استفاده واقع شده است و به بررسی طیف‌های vis وFTIR ، قبل و بعد از قراردهی در محیط پلاسما پرداخته شده است.(وجود رنگینه اجازه بررسی رفتار پلیمر را در بازه طول موج جذبی نیز ممکن می سازد.)  در نتیجه می‌توان تغییرات ایجادشده در طیف­های حاصل را به دلیل این اثر متقابل ، مورد مطالعه قرار داد.

مقدمه
پلیمرها با توجه به قیمت ارزان و خصوصیات ویژه­ای که دارند می­توانند در صنایع و پزشکی کاربردهای وسیعی داشته باشند از خواص مهم آن می توان به همگنی بالا ، چسبندگی فیزیکی و شیمیایی ، استحکام مکانیکی مطلوب ، مناسب بودن برای استفاده در صنایع نانو و میکرو اشاره کرد.]1[ وجود  خاصیت نیم‌رسانایی در تعدادی از پلیمرها، استفاده این مواد را در ترانزیستورها و صنایع الکترونیک  و سنسورها مهیا می‌سازد.]2و3[

برای تغییر رفتار سطحی پلیمرها روش­های متعددی وجود دارد که در ذیل به بعضی از معایب و مزایای آنها اشاره می­شود:  از مزایای روش­های شیمیایی می­توان به سادگی و قیمت ارزان آن اشاره کرد و از معایب آن می­توان استفاده از مواد سمی ، همگنی اندک ، مواد آلاینده زیاد و برخی مواد آلاینده مزاحم را نام برد. در روش های فیزیکی مثل کندوپاش با وجود اینکه مواد آلاینده و مزاحم کم می باشد و از مواد سمی استفاده نمی شود ولی انرژی زیادی مورد نیاز است که از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نیست. بنابراین استفاده از محیط پلاسما می ­تواند یکی از انتخاب­های مناسب برای این کار باشد زیرا هم مواد آلاینده، مزاحم وسمی در آن به کار نمی رود و هم اینکه انرژی کمتری برای این کار مورد نیاز است.]4[

در معرض پلاسما قرار دادن پلیمرها باعث ایجاد تغییراتی درسطح آن می‌شود و برخی از خواص آن را برای استفاده در صنعت  بهبود می­بخشد از آن جمله می توان به تغییراتی درمیزان آبدوستی و آب‌گریزی و بار سطحی]5[، نابودی حفره‌های هوای ایجاد شده در سطح پلیمر توسط پلاسما وافزایش رسانش الکتریکی آن]3[ اشاره کرد، و از اثرات دیگر پلاسما بر پلیمرها تغییر در ضریب شکست و تغییرات در میزان جذب فیزیکی یا شیمیایی، شکست برخی پیوندهای کووالانسی]6[ و افزایش انرژی سطح  در پلیمر مورد نظر می­باشد.]7[

پلاسما امروزه در زمینه ­های مختلفی در هوا فضا ، پزشکی و صنعت به کار می‌رود و یکی از کاربردهای مهم آن، ایجاد تغییراتی در ماده بخصوص در سطح آن می­باشدکه این تغییرات می تواند فرایند نانوکردن، تغییر در مورفولوژی[1] سطح ، باردار کردن سطح و تغییراتی در پیوندهای شیمیایی ماده باشد.]8[

با قرار دادن پلیمرها در معرض پلاسما، خواص و اثراتی در آنها ایجاد می­شود که می­توان از آن خواص در جهت بهره ­برداری بیشتر در انرژی ، صنعت وپزشکی استفاده کرد.که از آن جمله می‌توان به تغییراتی در مورفولوژی سطح اشاره کرد]1[ و با برجسته کردن سطح می­توان مساحت سطح تماس را افزایش داد و هم چنین می توان  به تغییر میزان آبدوستی وآب گریزی سطح اشاره کرد.]4[

در این پژوهش، سطح فیلم نازک[2] پلیمری تحت تاثیر پلاسما مورد آزمایش و مطالعه قرار داده شده است و مشاهده شده است که پلاسما می‌تواند اثراتی را در سطح پلیمر باقی گذارد که می ­تواند منجر به ایجاد پیوندهایی در سطح شود و برخی از خواص شیمیایی و فیزیکی سطح را تغییر دهدکه در نتیجه تغییر این خواص، بعضی از مشخصات سطح مثل آبدوستی و آب گریزی سطح تغییر می­ کند.]9[

هدف از این پژوهش ، بررسی تغییرات ایجاد شده از تحت تاثیر قرار دادن  پلیمرهای آلاییده با رنگینه به صورت لایه نازک در معرض پلاسما می‌باشد. ازبرخی از این تغییرات می‌توان به افزایش یا کاهش میزان برخی از گروه­های عاملی پلیمر، شکستن و ایجاد پیوندهای جدید اشاره کرد ونتایج تاثیر پلاسمای تخلیه الکتریکی تابان[3] با جریان مستقیم ومتناوب و اثرگازهای مختلف مورد مقایسه واقع می­شود و در کنار این موارد می توان رفتار رنگینه آلاییده در پلیمر را نیز مورد مطالعه قرار داد.

فصل اول
بررسی منابع
در این فصل به طور مختصر به بررسی اطلاعات موجود در زمینه پلاسما ، پلیمر ، رنگینه و نحوه اثر پلاسما بر پلیمر و یافته­ های موجود در این زمینه می­پردازیم.

1-1-پلاسما
پلاسما گاز یونیزه و شبه­خنثا[4]یی است که از ذرات باردار و خنثی تشکیل می­شود و رفتار جمعی از خود نشان می­دهد. واژه شبه­خنثی به این معنی است که در پلاسما بارهای مثبت و منفی وجود دارد و در عین حال این بارهای مثبت و منفی تقریباً برابر یکدیگرند.[11و10]

1-1-1- تاریخچه و کاربرد
ابتدا این گاز یونیزه بوسیله کروکز[5]، در سال 1879 بعنوان حالت چهارم ماده نامیده شد و 49 سال بعد در سال 1928 ، این حالت چهارم ماده اسم خود را از ایروینگ لانگمویر[6]  گرفت و او نام  “پلاسما”  را بر آن نهاد. [12]

پلاسما هم در طبیعت یافت می شود و هم در آزمایشگاه و صنعت ساخته می­شود و هر دوی آن­ها شبه­خنثی هستند. پلاسمای طبیعی بیش از 99% از جهان قابل دید ما را تشکیل می­دهد. از پلاسماهای طبیعی می­توان کرونای خورشیدی، بادهای خورشیدی، سحابی­ها، یونوسفر زمین، رعد و برق و شفق قطبی را نام برد. در آزمایشگاه، پلاسما بوسیله شعله،

استاد مشاور:

دکتر کیوان کاکابرایی

دی ماه 1393
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده و استاد راهنما موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

                                         فهرست مطالب

عنوان شماره                                                                                        صفحه

چکیده……………………………………………………………………………………………………………………………………1

فصل اول: کلیات تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………….3

-1-1 بیان مسئله… ……………….……………….………………………………………………………………………………..4

-2-1 اهمیت و ضرورت…………….….…………………………………………………………………………………………7

1-3-  اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………………………..8

1-4- فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………………………..9

 

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………..12

2-1- دلزدگی و دلزدگی زناشوئی……………………………………………………………………………………………12

2-2- تعریف دلزدگی…………………………………………………………………………………………………………….12

2-3- چگونگی پدیدآیی و تحول دلزدگی………………………………………………………………………………….14

2-4- علائم دلزدگی………………………………………………………………………………………………………………15

2-5- دلزدگی زناشویی………………………………………………………………………………………………………….18

2-5-1- تعریف دلزدگی زناشوئی…………………………………………………………………………………………….18

2-5-2 مبانی نظری دلزدگی…………………………………………………………………………………………………….19

2-5-3- دلزدگی زناشوئی از دیدگاه اصالت وجودی و روان تحلیل گری……………………………………….19

2-5-4- سایر دیدگاه ها دلزدگی……………………………………………………………………………………………..21

2-6- متغیرهایی که سبب تشدید دلزدگی می شوند…………………………………………………………………….21

2-6-1- متغیرهایی که از دلزدگی پیش گیری می کنند…………………………………………………………………23

2-7- عوامل مرتبط با دلزدگی زناشوئی…………………………………………………………………………………….24

2-7-1- استرس و دلزدگی زناشوئی…………………………………………………………………………………………24

2-7-2- وظایف والدینی و دلزدگی زناشوئی……………………………………………………………………………..26

2-7-3- دلزدگی زناشویی و طول مدت ازدواج………………………………………………………………………….27

2-8- تفاوت روند طبیعی زندگی مشترک و دلزدگی زناشوئی……………………………………………………….28

2-8-1- راه های جلوگیری از دلزدگی زناشوئی…………………………………………………………………………29

2-9- شخصیت…………………………………………………………………………………………………………………….31

2-10- نظریه های شخصیت……………………………………………………………………………………………………34

2-10-1- رویکرد روان تحلیل گری…………………………………………………………………………………………34

2-10-2 رویکرد پدیدار شناختی………………………………………………………………………………………………35

2-10-3- رویکرد شناختی……………………………………………………………………………………………………..36

2-10-4- رویکرد رفتاری……………………………………………………………………………………………………….37

2-10-5- رویکرد یادگیری اجتماعی………………………………………………………………………………………..37

2-10-6- نظریه کتل……………………………………………………………………………………………………………..39

2-10-7- نظریه بقراط……………………………………………………………………………………………………………39

2-10-8- نظریه کرچمر………………………………………………………………………………………………………….40

2-10-9- رویکرد صفات……………………………………………………………………………………………………….41

2-11- تیپ های روان شناختی یونگ……………………………………………………………………………………….42

2-12- پیشینه تاریخی مدل پنج عامل شخصیت………………………………………………………………………….43

 

2-13- عوامل پنج گانه شخصیت……………………………………………………………………………………………..46

2-13-1- روانژندی……………………………………………………………………………………………………………….47

2-13-2- برون گرایی……………………………………………………………………………………………………………48

2-13-3- انعطاف پذیری……………………………………………………………………………………………………….49

2-13-4- دلپذیر بودن……………………………………………………………………………………………………………50

2-13-5- مسئولیت پذیری و با وجدان بودن……………………………………………………………………………..50

2-14- سبک مقابله ای…………………………………………………………………………………………………………..51

2-14-1- طبقه بندی فرآیند مقابله ای……………………………………………………………………………………….53

2-15- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..55

 

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1- روش شناسی تحقیق……………………………………………………………………………………………………..58

3-2- متغیرهای پژوهش………………………………………………………………………………………………………….58

3-3- جامعه آماری………………………………………………………………………………………………………………..59

3-4- نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………………………………59

3-5- ابزار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………..59

3-5-1- پرسشنامه فرسودگی زناشوئی………………………………………………………………………………………59

3-5-2- سیاهه ی پنج عامل شخصیت و فرم تجدید نظر شده ی آن……………………………………………….61

3-5-3- مقیاس راهبردهای مقابله با تنیدگی……………………………………………………………………………….63

3-6- روش اجرای پژوهش…………………………………………………………………………………………………….64

2-7- ابزار تجزیه و تحلیل داده ها……………………………………………………………………………………………65

 

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………….67

4-2- یافته های توصیفی پژوهش…………………………………………………………………………………………….67

4-3- یافته های استنباطی……………………………………………………………………………………………………….71

 

فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………..90

5-2- محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………………….98

5-3- پیشنهادهای پژوهش…………………………………………………………………………………………………….98

5-1-3- پیشنهادهای پژوهشی……………………………………………………………………………………………….98

5-3-2- پیشنهادهای کاربردی……………………………………………………………………………………………….99

 منابع و مآخذ

فهرست منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………….100

فهرست منابع لاتین………………………………………………………………………………………………………………101

پیوست ها ………………………………………………………………………………………………………………………….106

  هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین پنج عامل بزرگ شخصیت و سبک های مقابله ای با فرسودگی زناشویی در زنان کارمند شهرستان اسلام آبادغرب بود.پژوهش حاضر توصیفی از نوع مطالعات همبستگی می‏باشد. جامعه آماری را کلیه زنان کارمند شهرستان اسلام آبادغرب تشکیل دادند. حجم نمونه پژوهش 144 کارمند زن بود که از بین اداره های این شهرستان به صورت خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای به کار گرفته شده شامل، مقیاس فرسودگی زناشویی پاینز و نانز، مقیاس پنج عاملی جدید شخصیت و فرم تجدیدنظر شده آن از مک کری و کاستا، مقیاس راهبردهای مقابله با تنیدگی اندلر و پارکر بود. تجزیه و تحلیل داده ها با بهره گرفتن از همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان صورت گرفت. نتایج نهایی پژوهش حاکی از آن بود که موافق بودن (عامل چهارم ویژگی های شخصیتی) می تواند فرسودگی زناشویی را پیش بینی کند، اما سائر عامل ها پیش بینی کننده فرسودگی زناشویی نیستند. همچنین نتایج نشان داد که  از بین سبک های مقابله ای سبک هیجان مدار و سبک اجتنابی می توانند فرسودگی زناشویی را پیش بینی کنند. بنابراین یافته های به دست آمده نشان داد که گشودگی، موافق بودن، سبک هیجان مدار، وسبک اجتنابی توان پیش بینی فرسودگی زناشویی را دارند.

کلید واژه ها: ویژگی های شخصیتی، سبکهای مقابله ای، فرسودگی زناشویی

  مقدمه:

 به طور سنتی و معمول اساس تشکیل خانواده با ازدواج گذاشته می شود. ازدواج، اولین ومهمترین مرحله در چرخه زندگی خانوادگی است که در آن انتخاب همسر صورت می گیرد و موفقیت در دیگر مراحل زندگی به موفقیت در این مرحله بستگی دارد(نیتزل[1] و هاریس[2]،2008). ازدواج مهم ترین رویداد زندگی فرد است و مهمترین مرحله چرخه ی زندگی خانوادگی محسوب می شود(سیاتیری،1384). بدین منظور، وجود مجموعه ای از آگاهی ها و اطلاعات در جهت ارتقای کیفیت ازدواج الزامی می باشد (رفاهی،1387). ویژگی های شخصیتی عامل مهمی است که در کیفیت زندگی فرد تأثیر گذار است. شناخت شخصیت می تواند به انسان کمک کند تا خود و دیگران را بهتر بشناسد، از طریق شخصیت می توانیم پی ببریم که آدمی در یک موقعیت خاص چه رفتاری از خود نشان می دهد وترجیحات وی چیست؟ (شولتز و شولتز،13799). عامل دیگری که در کیفیت زناشویی می تواند مهم باشد سبک های مقابله ای است.

توجه روز افزون به نقش فرسودگی  در زندگی روزمره و اثر آن در ارتباط با ابعاد مختلف شخصیت و شیوه هایی که افراد در مقابله با این تنیدگی به کار می برند زمینه ساز انجام تحقیقات متعدد شده است. شواهد بدست آمده حاکی از آن است که شخصیت با هر دو عامل فرسودگی و سبک مقابله مرتبط است. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق نیزسعی شده که رابطه میان پنج عامل بزرگ شخصیت و سبک های مقابله ای با فرسودگی زناشویی مورد مطالعه قرار گیرد.

 1 -1 بیان مساله

خانواده از ارکان عمده و نهادهای اصلی هر جامعه و یکی از طبیعی­ترین گروه هایی است که می ­تواند نیازهای مادی، عاطفی، تکاملی و همچنین نیازهای معنوی انسانها را برطرف نماید.

این واحد اجتماعی عدالت انسانی و کانون صمیمانه­ترین روابط و تعاملات بین­فردی است(حسینی، 1382). ازدواج نخستین پیمان عاطفی و قانونی زندگی به شمار می­رود و همسر گزینی و پیمان زناشویی، هر دو نشانه بالندگی و پیشرفت شخصی هستند(برنشتاین و برنشتایین[3]، ترجمه پورعابدی و منشی، 1380). در دوران معاصر وقوع وقایعی چون انقلاب­ها، صنعتی شدن جوامع، جنبش فمینیستی، فراگیر شدن رسانه­ها، خانواده را دستخوش تغییراتی کرده است. در نتیجه قوی­ترین پیوندهای انسانی در خانواده در معرض تهدید جدی قرار گرفته و آشفتگی در روابط رخ داده است. آثار این آشفتگی ها درخانوده در قالب مشکلات فردی وخانوادگی بروز می کند که یکی از آنها فرسودگی زناشویی[4] است(هالفورد[5]، 1998؛ به نقل از شاهکوه و تبریزی، 1391).

فرسودگی زناشویی، کاهش تدریجی دلبستگی عاطفی به همسر است که با احساس بیگانگی، بی علاقگی و بی تفاوتی زوجین به یکدیگر و جایگزینی عواطف منفی به جای عواطف مثبت به همراه است. در یک ازدواج سرخورده یکی یا هردو زوج ضمن تجربه احساس گسستگی از همسر و کاهش علایق و ارتباطات متقابل، نگرانی های قابل توجهی در خصوص تخریب فزاینده رابطه و پیشروی به سمت جدایی و طلاق دارند (کایزر[6]، 1996). فرسودگی از پا در افتادن جسمی، عاطفی و روانی است که از عدم تناسب بین توقعات ناشی می شود. فرسودگی یک روند تدریجی است و به ندرت به طور ناگهانی بروز می کند. در واقع صمیمیت و عشق به تدریج رنگ می بازد و به همراه آن احساس خستگی عمومی عارض می شود. در شدیدترین نوع آن، این فرسودگی باعث فروپاشی رابطه می شود. فرسودگی طبق تعریف، از پا افتادگی جسمی، عاطفی و روانی است که ناشی از عدم تناسب مزمن بین انتظارات و واقعیت است (پاینز[7]،1996؛ ترجمه گوهری راد و افشار، 1383).

رویکرد صفات یه شخصیت امروزه جایگاه ویژه ای را در مطالعات شخصیت کسب کرده است. بسیاری از محققان رویکرد صفات برآنند که می توان صفات را بر اساس پنج بعد گسترده تر و دو قطبی تنظیم کرد. این ابعاد به عنوان پنج عامل بزرگ[8] خوانده می شوند که عبارتند از روان آزرده خویی،[9] برون گرایی[10]، سازگاری[11]، پذیرا بودن به تجربه[12]و مسئولیت پذیری[13] (قلی زاده، برزگری، غریبی، بابا پور، 1388) کاستا و مک کری (1990) در نظریه ی خود پنج ویژگی شخصیت را به این صورت تعریف کرده اند؛ روان رنجورخویی به سازگاری، ثبات عاطفی فرد، ناسازگاری و روان نژندی مربوط است. داشتن احساسات منفی همچون ترس، غم، برانگیختگی، خشم، احساس گناه، احساس کلافگی دائمی و فراگیر مبنای این مقیاس را تشکیل می دهند (صفری، گودرزی، 1388). برون گراها افرادی اجتماعی هستند اما اجتماعی بودن فقط یکی از ویژگی های این افراد است. افزون بر این آنان در عمل قاطع، فعال و حراف یا اهل گفتگو هستند. این افراد هیجان و تحرک را دوست دارند و برآنند  که به موفقیت در آینده امیدوار باشند. مقیاس برون گرایی نشان دهنده ی علاقه افراد به توسعه صنعت و کار خود است. سازگاری بر گرایش های ارتباط بین فردی تأکید دارد (صفری، گودرزی، 1388). فرد موافق اساساً نوعدوست است، با دیگران احساس همدردی می کند و مشتاق برای کمک به آنان است. عناصر تشکیل دهنده گشودگی نسبت به تجربه، تصورات فعال، حساسیت به زیبایی، توجه به تجربه های عاطفی درونی و داوری مستقل می باشد، در باروری تجربه های درونی و دنیای پیرامون کنجکاو بوده و زندگی آنها سرشار از تجربه است. منظور از با مسئولیت و باوجدان بودن کنترل خویشتن به فرآیند فعال طراحی، سازماندهی و اجرای وظایف است (صفری، گودرزی، 1388).

از دیگر موضوعات مورد بررسی در این پژوهش راهبردهای مقابله­ای[14] است. در دنیای امروز تنیدگی به عنوان یکی از آفات نیروی انسانی شناخته شده است و اثرات مخرب آن بر زندگی فردی و اجتماعی افراد، به ویژه کارکنان یک سازمان کاملاً مشهود است. افراد سازمان در موقعیت های تنیدگی زا از شیوه ­های مقابله­ای متفاوتی استفاده می­ کنند (هارن و میشل[15]، 2003). مفهوم مقابله از دهه­های گذشته به طور رسمی در حوزه روان شناسی مطرح شده است و طی سال­های اخیر مطالعات زیادی در خصوص فرآیند مقابله و انواع سبک­های مقابله­ای انجام شده است. پژوهش­های اخیر نشان داده­اند که نوع راهبرد مقابله­ای فرد نه تنها سلامت روانی، بلکه بهزیستی جسمانی وی را نیز تحت تأثیر قرار می­دهد(ایرلند[16] و همکاران، 2005 ).

لازاروس و فولکمن[17] از اولین پژوهشگرانی بودند که در یک چارچوب منسجم به موضوع مقابله پرداخته­اند. افراد به منظور جلوگیری، مدیریت و کاهش تنیدگی، تلاش­های شناختی و رفتاری انجام
می دهند که لازاروس و فولکمن آن را مقابله نامیده­اند.

اندلر و پارکر[18](1990) سه نوع سبک مقابله­ای را مطرح کردند که عبارتند از: 1: سبک مقابله
­)مساله مدار 2) سبک مقابله هیجان­مدار 3) سبک مقابله­ای اجتنابی. در سبک مقابله­ای مسأله­ مدار[19] فرد بر مسأله متمرکز می­شود و سعی در حل آن دارد. در این سبک فرد به جمع­آوری اطلاعات مربوط به حادثه فشار زا می ­پردازد، درباره آن فکر می­ کند، منابعی را که از آن برخوردار است ارزیابی می­ کند، و برای استفاده از منابع در دسترس خود طرح و برنامه­ای آماده می­ کند. مقابله هیجان­مدار بر کنترل هیجانات و واکنش­های عاطفی تأکید می­نماید. افراد در این سبک مقابله، هیجانی برخورد می­ کنند و با گریه کردن، عصبانب شدن و فریاد زدن با فشار روانی مقابله می­ کنند(کلینکه، 1999؛ به نقل از محمد خانی و باش­قره، 1387 ). در سبک مقابله­ای اجتنابی، فرد سعی در تغییرات شناختی و دور شدن از واقعیت­های فشارآور دارد و با فاصله گرفتن از مشکل، اقدام به فرار و اجتناب کرده و برای دریافت حمایت عاطفی تلاش می­ کند. در این حالت فرد به دنبال برگرداندن آرامش بهم خورده­ای است که به خاطرموقعیت فشارزا، به وجود آمده است وکوشش می­ کند تا خود را از آشفتگی های موجود و پریشانی برهاند(ایرلند و همکاران، 2005).

برای رویارویی با رویدادهای زندگی آگاهی از عوامل شخصیتی بسیار مهم است. زیرا عوامل شخصیتی با این مسئله که یک فرد چگونه دنیا را مشاهده می­ کند و چگونه به عوامل و موقعیت­های تنش­زا پاسخ می­دهد ارتباط نزدیکی دارد (کلینگ، به نقل از پوریوسف و آزاد فلاح، 1391). با نگرش به تأثیرگذاری برخی از عوامل شخصیتی بر کاربرد راهبردهای مقابله­ای، مثلاً این که، با وجدان بودن، راهبردهای مقابله­ای سازگارانه را تسهیل می­ کند و برعکس روان آزرده­گرایی، راهبردهای مقابله­ای ناسازگارانه را تسهیل می­ کند و با شناخت هر چه بیشتر و بهتر عوامل شخصیتی و به تبع آن راهبردهای مقابله­ای می­توان فرسودگی زناشویی را پیش ­بینی کرد. ویژگی­های شخصیتی و راهبردهای مقابله­ای در کنار متغیرهای بسیاری از جمله فرسودگی شغلی، سلامت روان، رضایت زناشویی، سازگاری زناشویی و… مورد سنجش قرار گرفته است. حال باتوجه به نقش این دو متغیر در موارد مشابه همچون سازگاری و رضایت زناشویی و خلاء سنجش آن با فرسودگی زناشویی، انجام چنین پژوهشی در خور توجه است. از این رو در این پژوهش، در پی پاسخ به این سؤال هستیم که آیا ویژگی­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای می­توانند فرسودگی زناشویی را پیش ­بینی کنند؟

هدف اصلی این پژوهش آن است که: باتوجه به ویژگی های شخصیتی و سبک های مقابله ای افراد، به پیش بینی فرسودگی زناشویی زنان شاغل شهرستان اسلام آبادغرب اهتمام نماید.

          1-2- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق:

یکی از مسائلی که خانواده ها با آن مواجه هستند فرسودگی زناشویی است. از آنجایی که برای حل هر مشکلی ابتدا باید عواملی که در آن مسئله دخیل است شناسایی شود بنابراین توجه به عوامل مؤثر بر فرسودگی زناشویی می ­تواند مسئله­ای مهم برای مطالعات محسوب شود. توانایی درک و شناخت احساسات در روابط بین­فردی مقوله­ای بسیار مهم در پرداخت مسائل مربوط به روابط بین­فردی بخصوص روابط زناشویی است و این توانایی شناخت، مهارتی اساسی است که برای ترمیم و روابط بین ­فردی ضرورتی بسیار مهم و انکار ناپذیر است، ایجاد مهارت­های شناخت هیجانی در روابط بخصوص در درون سازمان پیچیده­ای بنام خانواده و تأثیر آن برنوع مقابله با تعارضات زناشویی موضوعی است مهم و حائز اهمیت است.

چون تداوم خانواده از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است وچون فرسودگی زناشویی عاملی تهدید کننده است، و از طرفی نقش عامل های شخصیتی و سبک های مقابله ای در جامعه هدف مورد مطالعه قرار نگرفته، مشخص شدن رابطه این متغییرهای پیش بین با متغییر ملاک برای کمک به تداوم زندگی زناشویی از اهمیت خاصی برخوردار است.

در بررسی یافته ها در زمینه کارکرد خانواده، هی جونگ و نادین(2008) در مطالعه ای تحت عنوان تعارضات زناشویی، نشانه های افسردگی وناکارآمدی زناشویی، به این نتیجه رسیدند که اختلالات زناشویی و ناکارآمدی  زوجین به طور مستقیم موجب افزایش افسردگی واختلالات کارکردی می شود و بر سلامت جسمانی وروان زوجین تأثیر می گذارد ، که این عامل نیز بر ناکارآمدی خانواده می افزاید. مطالعه زوجین در حال طلاق نشان داد که شکست در رسیدن به راه حلی برای زندگی مشترک به طور معنی داری با کارکرد خانوادگی هرج و مرج گونه وبی قید رابطه دارد. و همچنین تحقیقات مختلف نقش کارکرد خانواده را درسلامت جسمی و روانی اعضای خانواده مطرح کرده اند(میلر،2000؛ کیت ر،1991).

 1-3- اهداف کلی:    

هدف اصلی: تعیین نقش ویژگی­های شخصیتی و سبک­های مقابله­ای با فرسودگی زناشویی.

اهداف اختصاصی:

1- تعیین رابطه بین روان رنجور خویی با فرسودگی زناشویی

2- تعیین رابطه بین برون گرایی با فرسودگی زناشویی

3- تعیین رابطه بین توافق (سازگاری) با فرسودگی زناشویی

4- تعیین رابطه بین انعطاف پذیری (گشودگی نسبت به تجربه) با فرسودگی زناشویی

5- تعیین رابطه بین با وجدان بودن (با مسئولیت بودن) با فرسودگی زناشویی

6- تعیین رابطه بین سبک مقابله­ای مساله­مدار با فرسودگی زناشویی

7- تعیین رابطه بین سبک مقابله­ای هیجان­مدار با فرسودگی زناشویی

8- تعیین رابطه بین سبک مقابله­ای اجتنابی با فرسودگی زناشویی

1-4- سوالات پژوهش:

سوال اصلی:

بین تیپ های شخصیتی وسبک های مقابله ای با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

سوالات فرعی:

1- آیا بین روان رنجور خویی با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

2- آیا بین برون گرایی با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

3- آیا بین توافق (سازگاری) با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

4- آیا بین انعطاف پذیری (گشودگی نسبت به تجربه) با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

5- آیا بین با وجدان بودن (با مسئولیت بودن) با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

6- آیا بین سبک مساله مدار با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

7- آیا بین سبک هیجان­مدار با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

8- آیا بین سبک اجتنابی با فرسودگی زناشویی رابطه وجود دارد؟

1-5- تعریف واژه­ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

تعریف مفهومی

الف) فرسودگی زناشویی: فرسودگی زناشویی، از پا افتادگی جسمی، عاطفی و روانی است که ناشی از عدم تناسب مزمن بین انتظارات و واقعیت است (پاینز،1996؛ ترجمه گوهری راد و افشار، 1383).

ب) سبک مقابله­ای: افراد به منظور جلوگیری، مدیریت و کاهش تنیدگی، تلاش­های شناختی و رفتاری انجام می­ دهند که لازاروس و فولکمن آن را مقابله نامیده­اند(لازاروس و فولکمن،1984؛ ترجمه محمد خانی،1386)

ج) ویژگی­های شخصیتی: شخصیت، تعیین کننده نمایه خاص الگوهای رفتاری فرد تعریف شده است (ستوده، میرزایی و پازند، 1381).

تعریف عملیاتی:

الف) فرسودگی زناشویی:نمره یی است که آزمودنی در پرسشنامه ی فرسودگی زناشویی (پاینز،1996) بدست آورده است.

ب) سبک­های مقابله­ای: نمره یی است که آزمودنی درمقیاس راهبردهای مقابله با تنیدگی(اندلر و پارکر1995) بدست آورده است.

ج) ویژگی­های شخصیتی: نمره­یی که آزمودنی در سیاهه پنج عاملی شخصیت (مک­کری و کاستا، 1992) بدست آورده است.

 مقدمه:

 خانواده نهادی است که همه نهادهای دیگر با آن ارتباط داشته و به حق شایسته است که بیش از این ها درباره خانواده تحقیق کنیم. خانواده جامعه ای است کوچک که از ارزش و اهمیت زیادی برخوردار است. بحث پیرامون خانواده و راه های تحکیم آن، از بحث های متداول مجامع علمی است و علوم مربوط به آن به ویژه مشاوره و روانشناسی تلاش می کنند که تدابیری به عمل آورند که روز به روز میراث خانواده را فزونی بخشند( لاورنس 2008).

تحقیق حاضر با بررسی رابطه پنج عامل بزرگ شخصیت و سبکهای مقابله ای با فرسودگی(دلزدگی) زناشویی، تلاشی است در جهت افزایش دوام و ثبات خانواده.

2– 1- دلزدگی و دلزدگی زناشویی

 2-2 تعریف دلزدگی

   دلزدگی استعاره یا کنایه ای است که معمولا برای توصیف یک حالت یا فرایند خستگی و فرسودگی که مشابه با خاموش شدن یک آتش یا فرونشاندن یک شمع است، اطلاق می شود.

 در فرهنگ لغت، واژه از پا افتادن[20] به عنوان شکست خوردن، کاملاً خسته شدن و یا فرسوده شدن بوسیله مطالبه بیش از اندازه انرژی، نیرو یا منابع تعریف شده است.

اولین نوشته هایی که در آن از دلزدگی یاد شده است مربوط به شکسپیر[21] در 1599 می باشد.

دلزدگی مجموعه علایم خستگی عاطفی، شخصیت زدایی[22] و کاهش بهره وری می باشد. خستگی عاطفی به تهی شدن یا خالی شدن منابع عاطفی که به وسیله تقاضاهای بین فردی ایجاد می شود، برمی گردد. شخصیت زدایی به رشد منفی و گرایشات بی رحمانه و عیب جویانه و بدگمانانه به همسر داشتن تاکید دارد که بعضی آشفتگی ها و پریشانی ها را شامل می شود که کاملاً با جنبه روانپزشکی این نشانه ها متفاوت است (اسکافلی و بونک[23] 2003).

اندرسون[24] و پاینز(1982) دلزدگی را به عنوان یک حالت خستگی جسمی، عاطفی و ذهنی که در شرایط درگیری طولانی مدت همراه با مطالبات عاطفی ایجاد می شود، می دانند. در این تعریف خستگی ذهنی با کاهش انرژی،خستگی مزمن، ضعف و تنوع وسیعی از شکایت های جسمی و روان تنی مشخص می شود.

در حالیکه، خستگی عاطفی شامل احساسات درماندگی، ناامیدی و فریب می شود، خستگی روانی به رشد نگرش منفی نسبت به خود و کار و زندگی بر می گردد. این نشانه ها در افراد بهنجار و طبیعی مشاهده می شود (به نقل از اسکافلی و بونک 2003).

از دیدگاه اصالت وجودی- روان تحلیل گری[25]، دلزدگی یک حالت تجربه شده خستگی جسمی، عاطفی و روانی است که از عدم تناسب مزمن بین توقعات و واقعیت ناشی می شود (پاینز و نانز 2003).

دلزدگی نتیجه فرایند فرسایش[26] است که در آن افراد متعهد و با انگیزه روحیه شان را از دست می دهند  ( پاینز 2005).

دلزدگی نتیجه درگیری طولانی مدت در موقعیت هایی است که از نظر عاطفی و احساسی مطالبات زیادی دارند. چنین موقعیت هایی معمولاً به علت تفاوت زیاد بین توقعات و واقعیت بروز می کنند (پاینز 1996 ترجمه شاداب 1381، 351).

در واقع دلزدگی با مجموعه ای از رؤیاها و انتظارات آغاز می شود، هنگامی که این رویاها محقق
نمی شوند و در عوض با تنبیه و تجارب استرس زا مواجه می شوند، نتیجه دلزدگی است. این موضوع به حوزه های زوجین، والدین و بچه ها نیز مرتبط می شود (پیپل[27] 2000).

2-3 چگونگی پدیدآیی وتحول دلزدگی

دلزدگی با عدم تعادل میان منابع و تقاضا شروع می شود، یک ناهمخوانی میان انتظارات و ایده آل های افراد از یک سو و واقعیات از سوی دیگر. نتیجه ی ناهمخوانی استرس است. استرس ممکن است به طور آگاهانه و هوشیارانه مشاهده شود یا به طور ناآگاهانه در مدت طولانی پایدار بماند. در مرحله ی دوم به تدریج افراد، شروع به فشار عاطفی، فرسودگی و خستگی می کنند. مرحله سوم شامل تغییراتی در نگرش و رفتار می شود و در این مرحله افراد نگرش هایشان را در مورد زندگی زناشویی و همسر تغییر می دهند. سرانجام، نتیجه دلزدگی است (اسکافلی و بونک2003). دلزدگی نتیجه تلاش هایی است که یک شرایط بد، هموار می کند (پیپل 2000).

 دلزدگی به علت ناکامی در عشق بروز می کند و پاسخی است در برابر مسائل وجودی. انباشته شدن فشارهای روانی تضعیف کننده عشق، افزایش تدریجی خستگی و یکنواختی و جمع شدن رنجش های کوچک، به بروز دلزدگی کمک می کنند. در واقع یافتن یک عامل زمینه ساز دلزدگی غیر ممکن است (پاینز 1996 ترجمه شاداب 1381).

   دلزدگی با رشد آگاهی و توجه به چیزهایی که دیگر به اندازه گذشته خوشایند نیست شروع می شود (پاینز 1996 ترجمه شاداب 1381).

   شروع دلزدگی به ندرت ناگهانی است. معمولاً روند آن تدریجی است و به ندرت از یک پدیده ناگوار  یا حتی چند ضربه ناراحت کننده ناشی می شود. انباشته شدن سرخوردگی ها و تنش های زندگی روزمره سبب فرسایش روانی می شود و سرانجام به دلزدگی منجر می شوند (ون پلت 2004 ؛ پاینز 1996 ترجمه شاداب 1381).

   بر طبق نظر پاینز ونانز (2003) فرد دلزده نمی شود مگر اینکه با یک موضوعی (مثل عشق و کار) به شدت درگیر شده باشد. اگر هیچ کاری برای متوقف کردن این فرایند صورت نگیرد، امور از بد به بدتر پیش خواهند رفت. دوره های نارضایتی که زمانی نادر برای افراد رخ می داد دیگر مکرراً اتفاق می افتند و آن احساسات خفیف نارضایتی به یک خشم شدید تبدیل می شوند و فرد احساس می کند که از لحاظ جسمی و عاطفی فرسوده شده است.در هنگام شب نیز ممکن است زوجین به رفتارهای آزاردهنده همسرشان که به طور واقعی یا خیالی مرتکب شده است بیندیشد و احساس بدبختی کنند.

  فاکتورهای اصلی که در بروز دلزدگی نقش دارند عبارتند از:

1- زمانی که فرد خود را تحت فشار احساس می کند تا همیشه موفق باشد. برای مثال به عنوان یک همسر، فرد خود را تحت فشار احساس می کند تا  بوسیله همسرش همیشه