1-1-1- بیان مسأله……………………………………………………………………………………………………………. 4
1-1-2- سؤال تحقیق………………………………………………………………………………………………………… 5
1-1-3- فرضیهها……………………………………………………………………………………………………………… 5
1-1-3-1- فرضیههای تحقیق…………………………………………………………………………………………….. 5
1-1-3-2- فرضیههای آماری…………………………………………………………………………………………….. 6
1-1-4- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………. 6
1-2- کلیات……………………………………………………………………………………………………………………… 6
1-2-1- اصطلاحات آتشسوزی………………………………………………………………………………………… 6
فصل دوم: مرور منابع
2-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………….. 10
2-2- تأثیر آتشسوزی بر تراکم و تاجپوشش گونههای گیاهی………………………………………………. 11
2-3- تأثیر آتشسوزی بر تنوع گونههای گیاهی…………………………………………………………………… 13
2-4- بررسی اثر آتشسوزی بر کلاس خوشخوراکی و ترکیب گیاهی…………………………………… 14
2-5- بررسی اثر آتشسوزی بر ارزش غذایی و کیفیت علوفه………………………………………………. 18
2-6- بررسی اثر آتشسوزی بر روند توالی و گرایش مرتع………………………………………………….. 20
2-7- بررسی اثر آتشسوزی بر خاک لخت مرتع………………………………………………………………… 21
2-8- تأثیر زمان آتشسوزی بر پوشش گیاهی سوخته شده………………………………………………….. 22
2-9- جمعبندی………………………………………………………………………………………………………………. 23
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل سوم: مواد و روشها
3-1- مواد………………………………………………………………………………………………………. 26
3-1-1- موقعیت استان لرستان………………………………………………………………………………. 26
3-1-1-1- موقعیت منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………… 27
3-1-2- وضعیت اقلیمی منطقه مورد مطالعه…………………………………………………………………………
28
3-1-2-1- نزولات جوی…………………………………………………………………………………………………… 28
3-1-2-2- رطوبت نسبی منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………. 30
3-1-2-3- درجه حرارت منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………… 30
3-1-2-4- تعیین اقلیم منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………….. 33
3-1-2-4-1- روش آمبرژه جهت تعیین اقلیم منطقه……………………………………………………………. 33
3-1-2-4-2- منحنی آمبروترمیک منطقه مورد مطالعه………………………………………………………….. 34
3-1-3- وضعیت خاک منطقه مورد مطالعه………………………………………………………………………….. 35
3-1-4- وضعیت پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………… 35
3-2- روشها……………………………………………………………………………………………………………………. 36
3-2-1- آمادهسازی دادههای اولیه………………………………………………………………………………………. 36
3-2-1-1- جمعآوری و تهیه اطلاعات مربوطه…………………………………………………………………….. 36
3-2-1-2- عملیات میدانی………………………………………………………………………………………………… 36
3-2-1-3- تجزیه و تحلیل دادهها……………………………………………………………………………………….. 37
3-2-2- تشریح روش کار…………………………………………………………………………………………………… 37
3-2-2-1- روش نمونهبرداری و انتخاب محل ترانسکتها…………………………………………………… 38
فهرست مطالب
عنوان صفحه
3-2-2-2- بررسی صفات پوشش گیاهی و نحوه اندازهگیری آنها………………………………………… 38
3-2-2-2-1- محاسبه تاجپوشش………………………………………………………………………………………… 38
3-2-2-2-2- محاسبه تراکم………………………………………………………………………………………………. 38
3-2-2-2-3- محاسبه ترکیب…………………………………………………………………………………………….. 39
3-2-2-2-4- محاسبه فراوانی……………………………………………………………………………………………. 39
3-2-2-2-5- محاسبه گرایش…………………………………………………………………………………………….. 39
3-2-2-2-6- ارزیابی کلاس خوشخوراکی………………………………………………………………………….. 39
فصل چهارم: نتایج
4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………… 42
4-2- گونههای گیاهی موجود در منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………. 42
4-3- ارزیابی دادههای نمونهبرداری شده ……………………………………………………………………………. 44
4-4- نتایج حاصل از مطالعات پوشش گیاهی بر اساس گونههای موجود در منطقه ………………… 45
4-4-1- بررسی اثر آتش بر درصد تاجپوشش گونههای موجود در مرتع ……………………………….. 45
4-4-1-1- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهان جنس Astragalus……………………………………………… 45
4-4-1-2- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهsterigosa Picris و Centaurea virgata……………… 46
4-4-1-3- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهBromus tomemtellus ………………………………………… 46
4-4-1-4- اثر آتش بر تاجپوشش گیاهان جنس Poa, Agropayron, festuca………………….. 46
4-4-1-5- اثر آتش بر تاجپوشش گیاه .Agrostis sp………………………………………………………….. 46
4-4-2- بررسی اثر آتش بر تراکم گونههای موجود در مرتع ………………………………………………… 48
4-4-2-1- اثر آتش بر تراکم گیاهان جنس Astragalus……………………………………………………. 48
4-4-2-2- اثر آتش بر تراکم گیاه sterigosa Picris و Centaurea virgata…………………… 48
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-4-2-3- اثر آتش بر تراکم گیاهBromus tomemtellus ……………………………………………….. 48
4-4-2-4- اثر آتش بر تراکم گیاهان جنس Poa, Agropayron, festuca…………………………. 49
4-4-2-5- اثر آتش بر تراکم گیاه .Agrostis sp………………………………………………………………… 49
4-5- نتایج حاصل از مطالعات پوشش گیاهی بر اساس فرم رویشی ……………………………………… 49
4-5-1- بررسی اثر آتش بر درصد تاجپوشش گونههای گیاهی بر اساس فرم رویشی………………. 50
4-5-1-1- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش فوربهای یکساله…………………………………………………. 50
4-5-1-3- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش بوتههای خشبی…………………………………………………….. 50
4-5-1-4- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش فوربهای چندساله………………………………………………. 50
4-5-1-5- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش گندمیان یکساله…………………………………………………….. 50
4-5-1-6- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش گندمیان چندساله………………………………………………….. 51
4-5-1-7- بررسی اثر آتش بر تاجپوشش درختچهها……………………………………………………………. 51
4-5-2- بررسی اثر آتش بر تراکم گونههای گیاهی بر اساس فرم رویشی……………………………….. 52
4-5-2-1- بررسی اثر آتش بر تراکم بوتههای خشبی…………………………………………………………… 52
4-5-2-2- بررسی اثر آتش بر تراکم فوربهای چندساله……………………………………………………… 52
4-5-2-3- بررسی اثر آتش بر تراکم گندمیان چندساله………………………………………………………… 52
4-5-2-4- بررسی اثر آتش بر تراکم درختچهها…………………………………………………………………… 52
4-6- بررسی اثر آتش بر ترکیب گیاهی مرتع ……………………………………………………………………… 53
4-6-1- بررسی اثر آتش بر ترکیب فوربهای یکساله………………………………………………………….. 54
4-6-3- بررسی اثر آتش بر ترکیب بوتههای خشبی……………………………………………………………… 54
4-6-4- بررسی اثر آتش بر ترکیب فوربهای چندساله……………………………………………………….. 54
فهرست مطالب
عنوان صفحه
4-6-5- بررسی اثر آتش بر ترکیب گندمیان یکساله……………………………………………………………. 55
4-6-6- بررسی اثر آتش بر ترکیب گندمیان چندساله…………………………………………………………. 55
4-6-7- بررسی اثر آتش بر ترکیب درختچهها…………………………………………………………………… 55
4-7- بررسی اثر آتش بر پوشش سطحی و حفاظت خاک……………………………………………………. 56
4-8- بررسی اثر آتش بر درصد فراوانی گیاهان…………………………………………………………………. 56
4-9- بررسی اثر آتش بر کلاس خوشخوراکی پوشش گیاهی……………………………………………….. 58
4-10- بررسی اثر آتش بر گرایش مرتع…………………………………………………………………………….. 59
4-11- جمعبندی…………………………………………………………………………………………………………….. 61
فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری
5-1- بحث……………………………………………………………………………………………………………………… 64
5-2- نتیجهگیری……………………………………………………………………………………………………………… 66
5-3- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………… 67
5-3-1- پیشنهادهای اجرایی…………………………………………………………………………………………….. 67
5-3-2- پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………………………………………… 67
منابع………………………………………………………………………………………………………………….. 70
مقدمه
مراتع بیش از نصف اراضی کشور را در بر میگیرند و نقش بسیار مهمی در تأمین نیاز غذایی دامهای اهلی دارند. بهرهبرداری از مراتع کشور سابقهای بس طولانی دارد (مصداقی، 1386). تاکنون تعاریف متعددی برای مراتع ارائه شده است. در یک تعریف کلی مرتع را میتوان چنین تعریف کرد؛ کلیه اراضی که دارای پوشش گیاهی طبیعی بوده و به نحوی خوراک دام از آن تأمین میشود و تجدید حیات گیاهان به طور طبیعی صورت میگیرد و همچنین آن قسمت از اراضی که بشر به نحوی برای کمک به تجدید حیات طبیعی گیاهان در آنها دخالت کرده است و پس از دخالت آن را به صورت طبیعی بهرهبرداری مینماید مرتع نامیده میشود (انجمن مرتعداران آمریکا، 1974). مراتع جزو اکوسیستمهای طبیعی و دینامیک روی کره زمین هستند و یکی از مهمترین منابع غیر مستقیم در تأمین گوشت قرمز و سایر فراوردههای فرعی به حساب میآیند. برای مدیریت و بهرهبرداری مراتع باید شناخت دقیقی از اجزای آنها داشت و واکنش آنها را در مقابله با دخالتها و تغییرات گوناگون مطالعه کرد (شریفی و ایمانی، 2006). مدیریت صحیح مراتع تحت شرایط اکولوژیکی مختلف هنوز به طور کامل شناخته نشده است (چنگ و ژانگ 2000، زی و