دانلود پایان نامه ارشد : بررسی جامعه‌شناختی گرایش به ارزش‌های غربی با تکیه بر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی (مطالعه موردی جوانان شهر خلخال)

گرایش: پژوهش علوم اجتماعی

عنوان:
بررسی جامعه‌شناختی گرایش به ارزش‌های غربی با تکیه بر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی
(مطالعه موردی جوانان شهر خلخال)

استاد راهنما:
دکتر اقباله عزیزخانی

استاد مشاور:
دكتر رحمت‌الله دادور

زمستان 92

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چكیده 1

فصل اول: مقدمات و کلیات

1ـ1ـ مقدمه. 3

1ـ2ـ بیان مسأله. 4

1ـ3ـ اهمیت و ضرورت پژوهش…. 8

1ـ4ـ اهداف پژوهش 10

1ـ4ـ1ـ هدف کلی (اصلی) 10

1ـ4ـ2ـ اهداف اختصاصی (جزئی) 10

1ـ5ـ ساماندهی رساله 11

فصل دوم: بررسی پیشینه تحقیق و چهارچوب نظری پژوهش

2ـ1ـ مقدمه. 13

2ـ2ـ شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 13

2ـ3ـ تاریخچه شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و انواع آن.. 16

2ـ4ـ ویژگی‌های شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و تفاوت آن با سایر رسانه‌های ارتباط جمعی 26

2ـ5ـ کارکردهای فرهنگی شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 29

2ـ6 ـ دلایل جذب و عضویت کاربران در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 30

2ـ7 ـ انواع کاربران و استفاده‌کنندگان از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 33

2ـ8ـ بررسی پیشینه‌ی تحقیق.. 37

2ـ8ـ1ـ پژوهش‌های خارجی.. 37

2ـ8ـ2ـ‌ پژوهش‌های داخلی.. 42

2ـ 9 ـ دیدگاه‌های مربوط به آثار اینترنت و شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 52

2ـ9ـ1ـ دیدگاه طرفداران مطلق.. 53

2ـ9ـ2ـ‌ دیدگاه مخالفان اینترنت… 53

2ـ9ـ3ـ دیدگاه طرفداران کاربرد منطقی اینترنت… 55

2ـ10ـ مبانی نظری پژوهش…. 56

ادامه فهرست مطالب

عنوان صفحه

2ـ10ـ1ـ رویکرد روان‌شناسی اجتماعی.. 57

2ـ10ـ1ـ1ـ نظریه یادگیری اجتماعی یا مشاهده‌ای.. 57

2ـ10ـ1ـ2ـ نظریه ناهماهنگی شناختی فستینگر. 58

2ـ10ـ2ـ رویکرد جامعه‌شناسی.. 59

2ـ10ـ2ـ1ـ جامعه شبکه‌ای کاستلز. 59

2ـ10ـ2ـ2ـ تئوری منطقه‌زدایی تاملینسون.. 63

2ـ10ـ2ـ3ـ تئوری جهانی‌شدن رابرتسون.. 65

2ـ10ـ2ـ4ـ جامعه اطلاعاتی مارتین.. 67

2ـ10ـ2ـ5ـ الگوی رمزگذاری و رمزگشایی پیام‌های رسانه‌ای استوارت هال.. 68

2ـ10ـ2ـ6ـ فرهنگ بسته‌بندی شده مارکوزه 71

2ـ10ـ2ـ7ـ جامعه سرشار از نشانه‌های ژان بودریلار 72

2ـ10ـ2ـ8ـ ذهن بی‌خانمان پیتر برگر. 73

2ـ10ـ2ـ9ـ قدرت گفتمان فوکو. 75

2ـ10ـ2ـ10ـ حوزه عمومی یورگن هابرماس…. 76

2ـ10ـ2ـ11ـ تعامل رسانه‌ای تامپسون.. 78

2ـ10ـ2ـ12ـ مخاطبان فعال و مقاومت نشانه‌شناختی فیسک…. 80

2ـ10ـ3ـ رویکرد رسانه‌ای.. 82

2ـ10ـ3ـ1ـ تئوری تأثیر مستقیم.. 82

2ـ10ـ3ـ2ـ جبرگرایی رسانه‌ای مک لوهان.. 83

2ـ10ـ3ـ3ـ فرّار بودن محتوای ارتباطی والدهال.. 86

2ـ10ـ3ـ4ـ دوران دگرراهبر دیوید رایزمن.. 86

2ـ10ـ3ـ5ـ امپریالیزم فرهنگی هربرت شیلر. 87

2ـ10ـ3ـ6ـ تئوری پرورش یا کشت… 88

2ـ10ـ3ـ7ـ تئوری استفاده و لذت کاتز. 89

2ـ10ـ3ـ8ـ نظریه وابستگی به رسانه‌ها 91

ادامه فهرست مطالب

عنوان صفحه

2ـ10ـ3ـ9ـ نظریه تأثیرات غیرمستقیم و تأثیرات محدود. 93

2ـ10ـ3ـ10ـ نظریه دوجهانی شدن عاملی.. 95

2ـ11ـ جمع‌بندی و تدوین چهارچوب نظری.. 97

2ـ12ـ مدل نظری تحقیق.. 101

فصل سوم: روش پژوهش

3ـ1ـ روش پژوهش…. 103

3ـ2ـ فرضیه‌های پژوهش…. 104

3ـ2ـ1ـ ‌فرضیه کلی.. 104

3ـ2ـ2ـ فرضیه‌های جزئی.. 104

3ـ3ـ تعریف نظری و عملیاتی متغیرها 104

3ـ4ـ جامعه و نمونه آماری.. 110

3ـ5ـ روش نمونه‌گیری.. 110

3ـ6 ـ ابزار گردآوری داده‌ها 111

3ـ7ـ اعتبار و قابلیت اعتماد. 112

3ـ8ـ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 114

فصل چهارم: یافته‌های تحقیق

4ـ1ـ مقدمه. 116

4ـ2ـ یافته‌های توصیفی.. 117

4ـ2ـ1ـ میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 117

4ـ2ـ2ـ سابقه عضویت در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 118

4ـ2ـ3ـ هدف از عضویت و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 119

4ـ2ـ4ـ بیشترین دسترسی رسانه‌ای.. 120

4ـ2ـ5ـ سن.. 121

4ـ2ـ6ـ جنسیت… 122

4ـ2ـ7ـ تفکیک نمونه بر حسب میزان تحصیلات پاسخگو. 123

ادامه فهرست مطالب

عنوان صفحه

4ـ2ـ8ـ تفكیك نمونه بر حسب متغیر میزان تحصیلات پدر پاسخگو. 124

4ـ2ـ9ـ تفكیك نمونه بر حسب متغیر میزان تحصیلات مادر پاسخگو. 125

4ـ2ـ10ـ تفكیك نمونه بر حسب اشتغال پدر 126

4ـ2ـ11ـ تفكیك نمونه بر حسب اشتغال مادر 127

4ـ2ـ12ـ تفكیك نمونه بر حسب وضعیت درآمد خانواده 128

4ـ2ـ13ـ تفكیك نمونه بر حسب میانگین ابعاد متغیر وابسته. 129

4ـ3ـ یافته‌های استنباطی.. 130

4ـ3ـ1ـ فرضیه اول.. 130

4ـ3ـ2ـ فرضیه دوم. 132

4ـ3ـ3ـ فرضیه سوم. 134

4ـ3ـ4ـ فرضیه چهارم. 137

4ـ3ـ5ـ فرضیه پنجم.. 139

4ـ3ـ6ـ فرضیه ششم.. 142

4ـ3ـ7ـ فرضیه هفتم.. 145

4ـ3ـ8ـ فرضیه هشتم.. 148

4ـ4ـ بررسی رابطه بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل با كمك رگرسیون.. 151

فصل پنجم: بحث و نتیجه‌گیری

5ـ1ـ بحث و نتیجه‌گیری.. 154

5ـ2ـ پیشنهادها و ارائه راهکارها 159

5ـ2ـ1ـ پیشنهادهای حاصل از پژوهش…. 159

5ـ2ـ2ـ پیشنهادهایی به پژوهشگران بعدی.. 164

پیوست

منابع.. 166

پرسشنامه. 173

فهرست جدول‌ها

عنوان صفحه

جدول شماره (4ـ1): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 117

جدول شماره (4ـ2): توزیع پاسخگویان بر حسب سابقه عضویت در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 118

جدول شماره (4ـ3): توزیع پاسخگویان بر حسب هدف از عضویت در شبکه‌های اجتماعی.. 119

جدول شماره (4ـ4): توزیع پاسخگویان بر حسب بیشترین دسترسی رسانه‌ای.. 120

جدول شماره (4ـ5): توزیع پاسخگویان بر حسب سن.. 121

جدول شماره (4ـ6): توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…. 122

جدول شماره (4ـ 7): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات… 123

جدول شماره (4ـ 8): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات پدر 124

جدول شماره (4ـ9): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات مادر 125

جدول شماره (4ـ10): توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال پدر 126

جدول شماره (4ـ11): توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال مادر 127

جدول شماره (4ـ12): توزیع پاسخگویان بر حسب درآمد خانواده 128

جدول شماره (4ـ13): آماره‌های توصیفی.. 129

جدول شماره (4ـ14): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 130

جدول شماره (4ـ15): آزمون (LSD) 131

جدول شماره (4ـ16): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 132

جدول شماره (4ـ17): آزمون (LSD) 133

جدول شماره (4ـ18): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 135

جدول شماره (4ـ19): آزمون (LSD) 136

جدول شماره (4ـ20): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 137

جدول شماره (4ـ21): آزمون (LSD) 138

جدول شماره (4ـ22): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 139

جدول شماره (4ـ23): آزمون (LSD) 140

جدول شماره (4ـ24): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 142

جدول شماره (4ـ25): آزمون (LSD) 143

ادامه فهرست جدول‌ها

عنوان صفحه

جدول شماره (4ـ26): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 145

جدول شماره (4ـ27): آزمون (LSD) 146

جدول شماره (4ـ28): جدول آماره‌های توصیفی و تحلیل واریانس (ANOVA) 148

جدول شماره (4ـ29): آزمون (LSD) 149

جدول شماره (4ـ30): خلاصه مدل.. 151

جدول شماره (4ـ31): آنالیز واریانس (Anova) 151

جدول شماره (4ـ32): ضریب رگرسیون.. 152

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار شماره (4ـ1): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی.. 117

نمودار شماره (4ـ2): توزیع پاسخگویان بر حسب سابقه عضویت در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی… 118

نمودار شماره (4ـ3): توزیع پاسخگویان بر حسب هدف از عضویت و فعالیت در شبکه‌های اجتماعی اینترنتی 119

نمودار شماره (4ـ4): توزیع پاسخگویان بر حسب بیشترین دسترسی رسانه‌ای.. 120

نمودار شماره (4ـ5): توزیع پاسخگویان بر حسب سن.. 121

نمودار شماره (4ـ6): توزیع پاسخگویان بر حسب جنس…. 122

نمودار شماره (4ـ7): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات… 123

نمودار شماره (4ـ 8): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات پدر 124

نمودار شماره (4ـ 9): توزیع پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات مادر 125

نمودار شماره (4ـ10): توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال پدر 126

نمودار شماره (4ـ11): توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت اشتغال مادر 127

نمودار شماره (4ـ12): توزیع پاسخگویان بر حسب وضعیت درآمد خانواده 128

چكیده

پژوهش جاری به بررسی جامعه‌شناختی گرایش به ارزش‌های غربی با تکیه بر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی توسط جوانان شهر خلخال می‌‌پردازد. نظریه وابستگی بال روکیچ و دی‌فلور، جامعه شبکه‌ای کاستلز و الگوی رمزگذاری و رمزگشایی استیوارت هال به‌‌‌عنوان پایه نظری این پژوهش انتخاب شده و فرضیات پژوهش بر همین مبنا طرح شده است. فرضیات پژوهش شامل تأثیر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی بر گرایش به فردگرایی، مادی‌گرایی، سست شدن ارزش‌های مذهبی و گرایش به سبک زندگی غربی می‌باشد. روش تحقیق پیمایشی، و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری این پژوهش، عبارت است از اعضای ایرانی شبکه اجتماعی اینترنتی و نمونه آماری، 300 نفر از اعضای فعال و آن‌لاین شبکه اجتماعی فیس بوک می‌باشد. که از طریق نمونه‌گیری غیر احتمالی در دسترس انتخاب شده‌اند. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهند که میان میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی و گرایش به فردگرایی، مادی‌گرایی، سست‌شدن ارزش‌های مذهبی و سبک زندگی غربی رابطه معناداری وجود دارند.

مفاهیم کلیدی: شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، ارزش‌های غربی، فردگرایی، مادی‌گرایی، ارزش‌های مذهبی، سبک زندگی غربی.

1ـ1ـ مقدمه

امروزه تحولی گسترده در عرصه ارتباطات و اطلاع‌رسانی در حال وقوع است که چشم‌انداز کاملاً متفاوتی از مفهوم و عملکرد تأثیر رسانه‌ها در برابر پژوهشگران قرار داده است. این تحول که بسیاری آنرا تحولی انقلابی در عرصه ارتباطات و شروع پارادایمی جدید در زندگی جوامع امروزی می‌خوانند، ظهور و توسعه حیرت‌آور رسانه‌های نوین در جهان امروز است که در طول زمانی کوتاه در سراسر جهان گسترش یافته و مهمترین و آشکارترین محصول آن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی است (یزدخواستی و دیگران، 1392: 82).

شبکه‌های اجتماعی مجازی، در عصر حاضر نقش عمده و مهمی را در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی برعهده دارند و این وسایل منشأ بسیاری از تحولات معاصر، راهنما و کنترل‌کننده جریان‌ها و تحولات در جهان محسوب می‌شوند (رحمانزاده، 1389: 4). شبکه‌های اجتماعی مجازی از زمان ظهور در اواخر دهه 90، در روند تکاملی خود تا سال 2003 و تاکنون به‌واسطه ایجاد امکان برقراری ارتباط سریع همزمان و غیرهمزمان، دسترسی به حجم زیادی از اطلاعات و انتشار گسترده آن کاربردهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بسیاری را در این زیست جهان جدید رقم زده و توجه میلیون‌ها کاربر را از سراسر دنیا به خود جلب نموده‌اند. به‌دلیل رشد روزافزون تعداد اعضا و بعد تأثیرگذاری بر فضای واقعی، این شبکه‌ها اهمیت زیادی یافته و در طی یک دهه از پدیده‌های موقتی به جهانی تبدیل شده‌اند. چنان‌که نتایج یک نظرسنجی در 24 کشور جهان (2010) نشان می‌دهد در سراسر جهان به‌طور متوسط از هر 10 نفر کاربر اینترنت، شش نفر از شبکه اجتماعی بازدید می‌کنند. در این راستا استقبال کاربران ایرانی نیز از سایت‌های مذکور روند قابل توجه و تأملی را در پیش داشته است. مطابق آمار الکسا[1]، فیس بوک یکی از 10 سایت برتر مورد استفاده ایرانیان در فضای وب است (شهابی و بیات، 1391: 62).

با وجود کارکردهای مثبت این رسانه نمی‌توان از تأثیر این ابزارها بر فرهنگ و آینده فرهنگی جوامع چشم‌پوشی کرد. امپریالیزم فرهنگی به‌وجود آمده در فضای مجازی توسط صهیونیزم و کشورهای وابسته به آن و تهاجم به انواع فرهنگ‌های موجود بشری با شگردهای خاص و متنوع جهت سلطه همه‌جانبه و جهت‌دهی به افکار عمومی به سمت اهداف و ارزش‌های خود؛ از جمله کارکردهای منفی به‌شمار می‌روند. بایستی در برابر این نوع کارکردها؛ آگاهی، شناخت صحیح از نقش و عملکرد آن‌ها و همچنین برنامه‌ریزی منسجم داشت (www.gerdab.ir).

بنابراین آثار و پیامدهای فرهنگی شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز اهمیت و موضوعیت یافته است. پژوهشگران علاقه‌مند و فعال این حوزه پژوهشی می‌کوشند به پرسش‌های مختلفی درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر فرهنگ و ارزش‌های اجتماعی، جنسیت، قومیت، هویت و دیگر نهادها پاسخ دهند. این پژوهش بر آن است تا تأثیر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی بر گرایش به ارزش‌های غربی را مورد بحث و بررسی قرار دهد.

1ـ2ـ بیان مسأله[2]

ارزش به مثابه یک پدیده اجتماعی، از زمان تشکیل اجتماعات اولیه تاکنون در زندگی انسان نقشی مهم داشته است. به زعم ماکس وبر، زندگی بشر از یک رشته انتخاب‌ها تشکیل شده است. که افراد از طریق آن‌ها نظامی از ارزش‌ها را برپا می‌کنند. ارزش‌ها پایه و اساس بینش و کنش انسان را تشکیل می‌دهند و در انتخاب گزینش و انجام کنش اجتماعی و رفتار نقش دارند از نظر کوئن، ارزش‌ها در واقع انعکاسی از نیازهای مادی و روانی انسان و تبلوری از وضعیت ارتباط متقابل و روابط اجتماعی هستند که به تعابیر گوناگون، از جمله احساسات عمیق و تعیین بخش رفتار، از نظر روشه، نگرش بنیادی ناظر بر اهداف، و از نظر گیدنز، آرمان‌های انتزاعی، محسوب می‌شوند (قنبری و دیگران، 1390: 24).

ارزش‌ها عمیق‌ترین عنصر فرهنگی هستند که از سنت‌ها، مبانی اخلاقی و به‌ویژه از ایدئولوژی حاکم بر جامعه نشأت می‌گیرند (علاقه‌بند، 1380: 45). فیلسوفان علوم اجتماعی، قوام فرهنگ را به ارزش‌ها می‌دانند؛ چون جامعه که در حقیقت چیزی جز تجسم ارتباطات افراد و کنش‌های آنان با یکدیگر نیست، تنها با تکیه بر فرهنگ شکل می‌گیرد و آنچه شکل‌دهنده پایه‌های نظام رفتاری افراد و یا به تعبیر جامعه‌شناسان، تعیین‌کننده حدود رفتار و افعال فرد است، همان ارزش‌هاست. از این رو بنیان فرهنگ بر همان جنبه شناختی‌اش یعنی ارزش‌ها نهاده شده است و ارزش نه‌تنها هویت فرهنگ، بلکه هویت هر جامعه‌ای را شکل بخشیده و سمت و سو می‌دهد؛ چون جامعه، همان جمع جبری افراد است و ارزش‌ها نیز درونی‌ترین لایه‌های شخصیت درونی انسان هستند. ارزش‌ها به‌عنوان شکل‌دهنده پایه‌های نظام رفتاری افراد، دارای بیشترین تأثیر در کنش آنان بوده، در بعد روانی و فردی، مهمترین منبع را برای جهت‌گیری و درک و شناخت از خود و در بعد اجتماعی مجموعه‌ای از عقاید و نگرش‌ها هستند که فرد، طی فرایند جامعه‌پذیری آن‌ها را به‌دست می‌آورد و خود را با قواعد و هنجارهای جامعه هماهنگ می‌سازد (مریجی، 1387: 26ـ23).

ارزش‌ها با تغییر تمدن و فرهنگ جامعه تغییر می‌کنند. جوامع انسانی در طی زمان‌ها و مکان‌های مختلف تحولات بسیاری را به خود دیده است، این امر موجب شده برخی از ارزش‌ها در گذر زمان تغییرات بسیاری نمایند. جامعه ما و بسیاری دیگر از جوامع امروزی در معرض ارزش‌های متنوع و متفاوت قرار دارد و همین امر منجر به بروز بسیاری از اختلالات رفتاری و هنجاری و به‌عبارت دیگر بحران هنجاری شده و باعث گردیده است فرهنگ ما کلیت خود را از دست بدهد. این تعارض و از دست دادن کلیت فرهنگی در جامعه ما به‌دلیل تحولاتی ایجاد شده که خود ناشی از ورود تکنولوژی و به تبع آن تغییر در سبک و روش زندگی مردم است. فرهنگ سنتی، قواعد، هنجارها و یک روش زندگی داشت که همه آن را پذیرفته و بر طبق آن عمل می‌کردند در نتیجه جامعه در حال تعادل بود و مردم می‌دانستند که در وضعیت‌های مختلف چه واکنشی باید انجام دهند. اما فرهنگ جدید و صنعتی بسیاری از قواعد را برهم زده است. در گذشته، خانواده، شخصیت مذهبی و روابط اجتماعی را به‌خوبی به نوجوانان آموزش می‌داده است ولی امروز نهادها و سازمان‌های موجود در جامعه (مانند رسانه‌های جمعی) بسیاری از مسائلی که خانواده توصیه می‌کند، برهم زده و از روال خود خارج می‌سازد اکنون به‌دلیل بقا و وجود بسیاری از ارزش‌های مذهبی و سنتی گذشته و همچنین ورود یا ایجاد بسیاری از ارزش‌های جدید، جامعه با سبکی از زندگی روبرو شده است که نه نشانی از سیوه سنتی دارد و نه شیوه تعقلی امروز. نهادها و عوامل متعددی دست‌اندرکار تربیت و اجتماعی کردن نسل جدید هستند و در کل مشخص نیست تربیت‌کننده نسل امروز کیست و شخصیت افراد جامعه چگونه شکل می‌گیرد (جلیل‌وند، 1388: 123).

انقلاب رسانه‌ای در دهه‌های اخیر که فرهنگ جدیدی را برای جوانان به همراه آورده است، موجب تغییر و دگرگونی در فرهنگ و زمینه‌های پایبندی به ارزش‌ها، نهادها، سبک زندگی و نظایر آن گردیده است (عالی، 1388: 211). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به‌عنوان مهمترین مصادیق این امر، نفوذ هرچه بیشتر و تأثیر انکارناپذیر بر کلیه ابعاد شناختی آدمی یافته و فرهنگی نو به‌وجود آورده است.

بر اساس تعریف صدیق بنای، شبکه‌های اجتماعی واژه‌ای است که برای نامیدن گروهی از افراد که در این میان خود دارای ارتباطات وسیع و مستمر هستند و یک حلقه منسجم ارتباطی را تشکیل می‌دهند، به‌کار می‌رود. وی معتقد است این واژه امروز بیشتر برای نامیدن سایت‌های اینترنتی به‌کار می‌رود که افراد با عضویت در آن‌ها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آنان، به اشتراک‌گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه‌هایی بر اساس علایق مشترک با برخی دیگر از اعضای سایت را پیدا می‌کنند (بشیر و افراسیابی، 1391: 32).

شبکه‌های اجتماعی مجازی از زمان ظهور در اواخر دهه 90، در روند تکاملی خود تا سال 2003 و تاکنون به‌واسطه ایجاد امکان برقراری ارتباط سریع همزمان و غیرهمزمان، دسترسی به حجم زیادی از اطلاعات و انتشار گسترده آن کاربردهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بسیاری را در این زیست جهان جدید رقم زده و توجه میلیون‌ها کاربر را از سراسر دنیا به خود جلب نموده‌اند (شهابی و بیات، 1391: 62). شبکه‌های اجتماعی اینترنتی به محلی برای حضور اقشار مختلف جامعه به‌ویژه جوانان کشورهای مختلف دنیا و مکان تبادل آرا و افکار ایشان تبدیل شده‌اند. شبکه‌های اجتماعی اینترنتی علاوه بر این‌که مرجع تأمین بسیاری از نیازهای فرهنگی و اجتماعی اعضای خود هستند، این امکان را برای اعضا فراهم می‌کنند که همزمان با انجام سایر فعالیت‌های اجتماعی از طریق رایانه یا تلفن همراه، فعالیت خود را در این جوامع مجازی پیگیری کنند (بشیر و افراسیابی، 1391: 32). این شبکه‌ها به‌دلیل رشد روزافزون تعداد اعضا و بعد تأثیرگذاری بر فضای واقعی، اهمیت زیادی یافته و در طی یک دهه از پدیده‌های موقتی به جهانی تبدیل شده‌اند. چنان‌که تحقیقی در سال 2010 نشان می‌دهد در سراسر جهان در سراسر جهان به‌طور متوسط از هر 10 نفر کاربر اینترنت، شش نفر از شبکه اجتماعی بازدید می‌کنند. همچنین بر اساس اکانت‌های موجود، شبکه اجتماعی فیس بوک به‌عنوان محبوب‌ترین شبکه اجتماعی اینترنتی جهان، بالغ بر 400 میلیون اکانت فعال از کاربران را دارد، روزانه بیش از 35 میلیون کاربر فیس بوک اکانت خود را به روز می‌کنند، و این مطلب به این معناست که در هر ثانیه 695 به‌روزرسانی در فیس بوک رخ می‌دهد. در این راستا استقبال کاربران ایرانی نیز از سایت‌های مذکور روند قابل توجه و تأملی را در پیش داشته است. به‌عنوان مثال بر اساس آمار سایت برتربین، تعداد کاربران ایرانی شبکه اجتماعی فیس بوک تا 9 میلیون نفر تخمین زده می‌شود (www.bartarbin.ir). گزارش دیگری از سایت گرداب، نشان می‌دهد 29 درصد کاربران شبکه‌های اجتماعی مجازی از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی غیربومی نظیر فیس بوک، توییتر، یاهو 360، و نت لاگ استفاده می‌کنند. 55 درصد مردان و 54 درصد زنان اذعان کرده‌اند که بیشترین وقت خود را در مقایسه با سایر فعالیت‌های روزمره را به استفاده از شبکه‌های اجتماعی مجازی اختصاص می‌دهند (www.gedab.ir).

با این حال، گذشته از تأثیرات مثبت شبکه‌های اجتماعی اینترنتی، به گفته مانوئل کاستلز، امکان پیدایی جامعه شبکه‌ای که افراد و جوامع را در قالب‌‌های تازه هویت بخشیده، نه‌تنها قواعد و قوانین حاکم بر ارتباط و تعامل میان انسان‌ها، بلکه ایستار ما را نسبت به خود، دیگران و جهان تغییر داداه است (کاستلز، 1380: 20). در این فضا دگرگونی

موضوعات: بدون موضوع لینک ثابت

فید نظر برای این مطلب