همکاران، ۱۹۸۴؛ چیین،[۷۴] کرایره[۷۵] و سمیلک[۷۶]، ۲۰۰۶؛ ماریون­مارتین[۷۷] و همکاران، ۲۰۰۶؛ ایس وود[۷۸] و همکاران؛ ۲۰۰۷؛ به نقل از گلدبرگ، ۲۰۰۸)، توانایی ذهنی بالا ( تاکرای[۷۹]، ۱۹۸۱) ۴- پیش بینی کننده های شخصیتی (شامل جهت گیری انگیزشی بیرونی و جستجوی حسی[۸۰])  زاکرمن، ۱۹۷۹ به نقل از گلدبرگ، ۲۰۰۸؛ باربالت[۸۱]، ۲۰۰۰؛ لین و همکاران، ۲۰۰۶؛ بینما، ۲۰۰۴؛ مک دونالد، ۲۰۰۲؛ ملتون و شالن برگ، ۲۰۰۷؛ پتیفورد[۸۲] و همکاران، ۲۰۰۷؛ کزیکزنت میهالی، ۱۹۷۵؛ هامیلتون[۸۳] و همکاران ،۱۹۸۴ به نقل از گلدبرگ ۲۰۰۸؛ وودانویچ، ۲۰۰۳).

چنانکه بیان شد صاحب­­نظران مختلف عوامل و پیش‎بینی کننده­های متفاوتی را برای ایجاد و بروز بی­حوصلگی معرفی کرده‎اند که می‎توان آنها را متأثر از شرایط فرهنگی و اجتماعی دانست. برای نمونه تحصیل (به عنوان یکی از پیش ­بینی کننده­های بی­حوصلگی) در کشور ایران به لحاظ روش و شرایط با بسیاری از کشورها متفاوت است (معدن­دار آرانی، عباسی، ۱۳۸۶)، از این­ رو، انتظار می‎رود میزان تأثیر آن بر بی­حوصلگی نیز متفاوت باشد.

بطور کلی با توجه به موارد ذکر شده  و نقش بی­حوصلگی در تعاملات اجتماعی و بزهکاری[۸۴] و اعتیاد (پتیفورد، ۲۰۰۷)، پیشرفت تحصیلی (تادمن، ۲۰۰۸) و نقش کلیدی آن در اختلال­های روانشناختی (فارمر و ساندبرگ، ۱۹۸۶؛  وودانویچ، ۲۰۰۳) این مطالعه با هدف پاسخگویی به سؤالات زیر طراحی شده­است: ۱- مؤلفه های بی­حوصلگی در دانشجویان ایرانی کدامند؟ ۲-  بی حوصلگی درچه موقعیت­ها، شرایط و حالاتی بروز می­ کند؟ به عبارت دیگر پیش بینی­کننده­های بی­حوصلگی در دانشجویان ایرانی کدامند؟

۱-۳ اهمیت وضرورت پژوهش

شواهد تجربی نشان می دهند که بی­حوصلگی امر شایعی است. منابع پژوهشی از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ نشان می دهند که بین ۰۱۸/۰ تا ۰۵۰/۰ افراد بی­حوصله هستند. در یک زمینه­یابی که اخیراً انجام شده است نشان می دهد که ۰۵۱/۰ از نوجوانان ۱۹-۱۲ سال به آسانی بی­حوصله می­­شوند (تادمن، ۲۰۰۸).

بیشتر ادبیات مربوط به بی­حوصلگی و آمادگی برای بی­حوصلگی بر عوارض و پیامدهای بی­حوصلگی متمرکز شده اند (نیل، ۲۰۰۶). به عنوان مثال سامرز و وودوانویچ (۲۰۰۰) گزارش کردند که نمرات بالا در مقیاس بی­حوصلگی با پیامدهای منفی فیزیولوژیکی و روانی همراه است. هرچند پژوهش­ها بیشتر بر اثرات منفی بی­حوصلگی در محیط­های خاصی از قبیل محیط کار و تحصیل تاکید کرده­اند (نیل،۲۰۰۶)؛ اما عوارض و پیامدهای بی­حوصلگی در زمینه های مختلفی وجود دارد که می­توان به موارد زیر اشاره کرد: در آموزش و پرورش با افت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی پایین (تادمن، ۲۰۰۸)، وقت گذرانی (ایروینگ و پارکر- جنکیز[۸۵]، ۱۹۹۵؛ به نقل از کلدبرگ، ۲۰۰۸)، ترک تحصیل (رابینسون،۱۹۷۵؛ به نقل از لارسن و ریچاردز، ۱۹۹۱) نارضایتی از مدرسه (جیسن، ۱۹۷۷؛ به نقل از وات و وودانویچ، ۱۹۹۹) و نافرمانی (سرکشی) (لارسن و ریچاردز، ۱۹۹۱) ارتباط دارد. در حیطه سازمانی-  صنعتی با نارضایتی شغلی (او هنلون[۸۶]، ۱۹۸۱؛ به نقل از لارسن و ریچاردز، ۱۹۹۱) خسارت های مالی (دروری[۸۷]، ۱۹۸۲؛ به نقل از لارسن و ریچاردز، ۱۹۹۱) و افزایش دامنه حوادث و تصادفات  (برانتون،[۸۸] ۱۹۷۰؛ به نقل از وات و وودانویچ، ۱۹۹۹) ارتباط دارد.

در زمینه های بالینی ارتباط مثبت و معناداری بین بی­حوصلگی با افسردگی، اضطراب، ناامیدی، تنهایی، خصومت (فارمر و ساندبرگ، ۱۹۸۶)، نارسیسم آشکار و پنهان (وینک و دوناهیو،[۸۹]۱۹۹۷) و اختلال شخصیت مرزی (جیمز[۹۰]، برلویز [۹۱]و ورکر،[۹۲] ۱۹۹۶؛ به نقل از نیل، ۲۰۰۶) گزارش شده است. همین طور، بین بی حوصلگی و خودشکوفایی (مک لود[۹۳] و وودانویچ، ۱۹۹۱)، داشتن هدف در زندگی (وینستین[۹۴]، زاگی[۹۵] ، کلین تاوز[۹۶]، ۱۹۹۵؛ ملتون و شالن برگ، ۲۰۰۷) ارتباط منفی و معنی دار وجود دارد.

در خصوص سوء مصرف مواد، مطالعات بر نقش تعیین کننده بی­حوصلگی بر سوء مصرف مواد تأکید دارد (جانسن و او میلی، ۱۹۸۶). ارتباط مثبت بی حوصلگی و وابستگی به نیکوتین نیز تأیید شده است (مک اوین[۹۷]، مک روبی؛[۹۸] ۲۰۰۸). همچنین به تأثیر آن بر قمار بازی پاتولوژیک (بلاس زاکی ناسکی[۹۹] ، مک کوناکی[۱۰۰] و فران کووا[۱۰۱]؛ ۱۹۹۰) اشاره شده است.

این مفهوم مانند استرس می‎تواند ارتباط مفیدی بین ویژگی­های محیطی و عوامل زمینه­ای شخصی برقرار می کند. با توجه به عوارض زیاد بی­حوصلگی و مطالعات اندکی که در ایران انجام گرفته است و عدم انجام این مطالعه در دانشجویان ایرانی، انجام این مطالعه می تواند نتایج ارزشمند نظری و درک بهتر و معتبری از این پدیده در ایران بدست دهد و به عنوان یک مفهوم جدید در حیطه روانشناسی در ایران زمینه ساز پژوهش های متعددی گردد. با شناخت این مفهوم و شناخت راه های مقابله با آن می­توان از تأثیر آن بر برخی رفتارهای نابهنجار دانشجویان نظیر گرایش به مواد مخدر، ترک تحصیل، اختلالهای روانی آگاه شد و راه های مناسب جهت کاهش آن ارائه داد.

۱-۴ اهداف کلی و اختصاصی پژوهش

۱-۴-۱ هدف کلی

۱- تعیین ساختار عاملی مقیاس آمادگی برای بی­حوصلگی در دانشجویان ایرانی، و تعیین نقش هیجان خواهی، خشم و پرخاشگری، معنا 

ادامه مطلب

دیگر سایت ها :