است. فوتبال یکی از رایج ترین و محبوب ترین ورزش ها در جهان محسوب می شود (اکبلوم، ۱۹۸۶؛ تامیلتی، ۱۹۹۳؛ اینکلار، ۱۹۹۴؛ جوردن و همکاران، ۱۹۹۶). در سال های اخیر، مدارس فوتبال حرفه ای متعددی برای تربیت بازیکنان جوان و مستعد در سراسر جهان دایر شده است (استرویر و همکاران، ۲۰۰۴)که نشان از رشد روزافزون آن در بین نوجوانان و جوانان کشورهای جهان دارد. در طی سال های گذشته، اطلاعات علمی قابل توجهی در مورد فیزیولوژی و پزشکی فوتبال جمع آوری شده است. این تحقیقات عمدتا نیمرخ آنتروپومتریک و فیزیولوژیک ایده آل بازیکنان نخبه و آماتور فوتبال در آمریکا و غرب اروپا را ارزیابی کرده اند، در حالی که اطلاعات توصیفی در مورد ویژگی های بازیکنان نخبه و آماتور فوتبال در سایر نقاط جهان بسیار کم و محدود است (استوجیک، ۲۰۰۳). در کشور ما نیز با توجه به رشد روزافزون فوتبال در بین نوجوانان و جوانان کشور، بجاست که با تعمق بیشتر به این رشته نگریسته شده و با بهره گرفتن از روش های علمی، موانع موجود تا حد امکان شناسایی و از سر راه برداشته شوند. فوتبال ورزشی دشوار است که در آن فعالیت های متعددی به صورت هوازی و بی هوازی از قبیل دوهای با شتاب تند شونده یا کند شونده سریع، تغییر جهت های سریع، شوت زدن، تکل زدن و . وجود دارد (بنگسو و لیندکوسیت، ۱۹۹۲؛ ویسلوف، ۱۹۹۸). بر اساس نتایج تحقیقات، بازیکنان فوتبال برای موفقیت در آن نیاز به ویژگی های فیزیکی و فیزیولوژیکی سطح بالایی از قبیل توان هوازی، توان بی هوازی، قدرت عضلانی، سرعت، چابکی و انعطاف پذیزی دارند (میناسیان، ۱۳۷۶؛ بنگبو و همکاران، ۱۹۹۱؛ آرناسون، ۲۰۰۴) که بی خوابی می تواند تاثیری بر این فعالیت ها داشته باشد. با این همه، گزارش تحقیقات مختلفی (بنگبو همکاران، ۱۹۹۱؛ ریلی، ۱۹۹۴؛ استرویر و همکاران، ۲۰۰۴) نشان داده اند که الگوی فعالیت های بازیکنان فوتبال در پست های مختلف بازی متفاوت است. با توجه به اینکه نیازهای فیزیولوژیکی بازیکنان در پست های مختلف بازی متفاوت است، انتظار می رود که این ویژگی ها در پست های مختلف بازی نیز متفاوت و تاثیر بی خواب نیز بر آنها متفاوت باشد (دیسالو و پیگوزی، ۱۹۹۸). بیشتر تحقیقات انجام شده در این زمینه نیز موید این مطلب است که نیمرخ فیزیولوژیک بازیکنان فوتبال در پست های مختلف بازی متفاوت است (پوگا و همکاران، ۱۹۹۱؛ دیویس و همکاران، ۱۹۹۲؛ ورما و همکاران، ۱۹۹۷؛ ویسلوف، ۱۹۹۸؛ بنگسبو، ۲۰۰۲).

مکانیزمی که توسط آن بی­خوابی کوتاه مدت (کمتر از ۳۶ ساعت) می ­تواند بر اجرای جسمانی تاثیر بگذارد، همچنان که بسیاری از تحقیقات پیشین اشاره کرده­اند، واضح نیست. این امر می‌تواند به دلیل تغییرات ایجاد شده در عوامل قلبی-عروقی مانند اکسیژن مصرفی، نسبت تبادل تنفسی، ضربان قلب و یا سایر فاکتورهای عصبی از قبیل زمان عکس العمل ارادی و غیر ارادی باشد (فیلیپ[۱۹] و همکاران، ۲۰۰۵؛ تومپوروسکی[۲۰] و همکاران، ۱۹۸۶). در برخی تحقیقات نشان داده شده است که دوره­های محرومیت طولانی از خواب (تا ۶۵ ساعت) اختلالاتی را در خلق و خوی بوجود آورده و باعث می­شود که عملکرد شناختی فرد کاهش یابد. این موارد با طولانی شدن دوره بی­خوابی افزایش می­یابد (نایتون[۲۱] ۱۹۷۰؛ مورگان[۲۲]، ۱۹۸۲؛ ویلکینسون[۲۳]، ۱۹۸۵).

متأسفانه، مطالعه مشابهی در مورد تاثیرات بی­خوابی بر زمان عکس العمل انجام نگرفته است. اما تعداد اندکی از تحقیقات آزمایشگاهی نشان داده­اند شماری از عملکردهای حسی، ادراکی و حرکتی می ­تواند توسط بی­خوابی و یا نداشتن خواب کافی تغییر یابند (لاموند[۲۴] و همکاران، ۲۰۰۶). بی­خوابی کامل  ممکن است بر توجه، اجرای روانی- حرکتی، عملکرد، زمان عکس­العمل، حافظه کوتاه مدت، چابکی، عملکرد بصری، خستگی و تأثیر منفی بگذارد (هاکی[۲۵] و همکاران، ۱۹۹۷، هورن و استبرگ، ۱۹۷۶). صرف نظر از گزارشات مربوط به تأثیر منفی بی­خوابی بر اجرای بهینه در عملکردهای اجرایی ساده (دپینیو و همکاران، ۲۰۰۶)، ثابت شده است که عملکردهای پیچیده نیز می ­تواند توسط بی­خوابی تحت تأثیر قرار گیرد (هاریسون[۲۶] و همکاران، ۲۰۰۰). عوامل ویژه­ای از قبیل انگیزش، تمرکز، زمان واکنش، بازخوردهای اجرایی و وظایف چندگانه حرکتی می ­تواند تحت تأثیر بی­خوابی و یا کم­خوابی قرار گیرند (لنگفریسیر[۲۷] و همکاران، ۱۹۹۴).

در واقع، شمار زیادی از انسان­ها اعتقاد دارند که میزان ۵ ساعت خواب در طول شبانه روز برای عملکرد مطلوب آنها کافی می‌باشد، اما واقعیت این است که این میزان خواب تنها برای برآورده ساختن نیازهای اولیه بدن آنها کافی می­باشد و با از دست دادن یک یا دو ساعت خواب به طور منظم موجب پدید آمدن وام خواب[۲۸] می‌شود (بویانت[۲۹]، ۱۹۹۲). اما متأسفانه، مطالعاتی که بتواند تأیید کننده این ادعا باشند بسیار اندک هستند و نمی­توان به طور قطع آن را رد یا تایید کرد.

لذا، با توجه به اندک بودن شواهد و مطالعات مربوط در این زمینه و نیز تناقض موجود در میان این مطالعات، در این تحقیق قصد داریم اثر یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب بر روی برخی از فاکتورهای آمادگی جسمانی بررسی نماییم که: آیا توان هوازی بیشینه، توان بی هوازی بیشینه، سرعت، چابکی و زمان عکس العمل در پست های مختلف بازی بازیکنان آماتور فوتبال تاثیر دارد یا نه؟

۳.۱ فرضیات تحقیق:

توان هوازی بیشینه (آزمون بروس) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.
توان بی‌هوازی بیشینه (آزمون رست) در بازیکنان فوتبال آماتور در پست های مختلف بازی، قبل و بعد از یک دوره ۲۴ ساعتی محرومیت از خواب تفاوت معنی داری دارد.

ادامه مطلب

دیگر سایت ها :