ادبیات به عنوان نهاد و پدیده ای اجتماعی می نگرد. در نقد جامعه شناختی ادبیات، توجه به خاستگاه فکریِ پدید آورنده اثر حائز اهمیّت است. توجه و دقّت نویسنده به بازتاب عینی واقعیات اجتماعی در اثر ادبی از یک طرف و تأثیر ارزش های اجتماعی جامعه و تحوّلات سیاسی بر      شکل گیری انگیزه و خواست نویسنده از سوی دیگر، اصلی مهم در تحلیل و نقد جامعه شناختی ادبیات به شمار می رود.

از آن جایی که داستان و رمان بستر مناسبی برای طرح و بیان اندیشه ها و مسائل گوناگون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی و حتّی عقاید و اندیشه های نویسنده به شمار می آید و مخاطبان و خوانندگان بیشتری را به خود جذب می کند، بدیهی است که توجه و دقت بیشتری را از سوی نویسندگان می طلبد تا بر اساس شناخت دغدغه های جامعه و خواست مخاطب، با ژرف نگری و دقّت بیشتری به تولید یک اثر ادبی بپردازند.

در این پژوهش که به صورت نقد جامعه شناختی صورت می گیرد، سعی می شود به نقد و بررسی داستان های محمود طیاری، از طریق تحلیل ساختار و محتوا و بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی بپردازد. مسأله اساسی دیگری که در این پژوهش، درصدد بررسی و پاسخ گویی به آن هستیم، میزان تأثیر پذیری نویسنده از رویدادها و واقعیت های اجتماعی و نحوه انعکاس آن در آثار داستانی اش است.

به طور کلّی، هدف اصلی این پژوهش این است که در جهت اثبات تعامل و پیوند میان آثار ادبی و جامعه ای که پدید آورنده اثر (نویسنده) را در خود پرورانده است، مطابق رهیافت های اساسی مبتنی بر آراء و نظریات صاحب نظران این عرصه و با رویکردی جامعه شناسانه نتایجی دقیق را حاصل کند.

بیان مسأله:

امروزه، گرایش به خواندن داستان و رمان به خاطر دنیای پیچیده و رازگونه اش و نیز به انگیزه سرگرمی و لذّت در میان اقشار مختلف دیده می شود. از همین رو، با توجه به گرایش مخاطبان امروز به داستان و رمان و قبل از آن دلبستگی و علاقه خودم به این نوع خاص ادبی بود که مرا به جستجو در دنیای قصه و رمان سوق داد و دلیل عمده ای شد تا پس از پرسه ای تقریباً طولانی در کتاب قطور صد سال داستان نویسی ایران، با قدمت و عظمت این عرصه بیشتر و بهتر آشنا شوم. در نگاه اول بسیاری از نویسندگان طراز اول توجه مرا به خود جلب کردند. نویسندگانی که از دیرباز تاکنون مورد نقد و بررسی اکثر صاحب نظران و پژوهشگران قرار داشته اند، اما این فکر را در من ایجاد کرد که توانایی این که، سخنی فراتر از آن چه بزرگان و منتقدان در باب آنها گفته اند، را ندارم، لیکن علی رغم تمایلم، از انتخاب آنها صرف نظر کردم و به دنبال گوشه نشینان دنیای داستان نویسی سری به ادبیات اقلیمی شمال که خود نیز تعلق خاطری به این خطّه دارم، زدم و صد البته کمک و اشاره استاد گرانقدرم سبب آشنایی با این نویسنده شد که به گفته میرعابدینی «خوب شروع کرد اما شهرتش دوامی نیافت» از همین رو به دنبال یافتن چرایی این مسأله که چگونه برخی نویسندگان با وجود شروعی خوب به حاشیه فرستاده می شوند، دیدگاه های علم جامعه شناسی و اهداف و روش های آن در ارتباط با ادبیات، راه حل مناسبی تلقی می شد تا علاوه بر یافتن رویکردهای اجتماعی متن و تبیین انعکاس برای دانلود متن کامل پایان نامه ها اینجا کلیک کنیدواقعیت های اجتماعی در اثر ادبی علل و عوامل مقبولیت نیافتن آثار یک نویسنده در میان دیگر نویسندگان، از جمله دلایل پیشبرد این بررسی ها واقع شد.

پیشینه تحقیق:

در زمینه داستان و رمان، منابع و مطالب بسیار است و بسیاری از منتقدان و پژوهشگران برجسته ادب کشور به نقد و بررسی بسیاری از آثار داستانی نویسندگان بزرگ پرداخته اند. کتاب هایی نیز در زمینه نقد اجتماعی و جامعه شناختی ادبیات و داستان که به بررسی تحولات سیاسی – اجتماعی و فرهنگی موجود در جامعه پرداخته اند، وجود دارد. کتب و منابع مذکور در نظریه پردازی و شناخت حیطه کار این رساله بسیار مفید واقع شد، اما آن چه در تحقیق حاضر ضروری و اساسی بوده، منابعی است که در مورد این نویسنده مطالبی ارائه کرده اند. پس از جستجوها و بررسی های کامل همه آن چه در نقد و بررسی آثار محمود طیاری از گذشته تاکنون صورت گرفته، هرچند اندک، اما با همکاری و لطف نویسنده شناسایی و دراختیار نگارنده قرار گرفت. اما آنچه موضوع این رساله است، در بررسی های پیشین در مورد این نویسنده مشاهده نشده است.

روش تحقیق:

روش تحقیق پایان نامه حاضر، تحلیلی- جامعه  شناختی است. ابتدا با مطالعه در آثار و نوشته های نویسنده به  تحلیل و بررسی داستان ها، بر اساس کتب ادبیات داستانی و سپس نقد و تحلیل آنها از دیدگاه علم جامعه شناسی، پرداخته شد.

روش گردآوری مطالب و اطلاعات این پژوهش، کتابخانه ای است. با توجه به روش تحلیلی و جامعه شناختی این پژوهش، علاوه بر فیش برداری منابع مرتبط، مصاحبه با نویسنده مورد نظر نیز کمک و راهگشای این تحقیق بوده است.

مقدمه:

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت