بررسی ارتباط رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی در سازمانهای دولتی ( شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران منطقه کرمان )

 

 

زمستان 91

   

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
عنوان
صفحه
چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………..
1
فصل اول: کلیات تحقیق ………………………………………………………………………………………………..
4
1-1 عنوان تحقیق………………………………………………………………………………………………………….
5
1-2  بیان مساله …………………………………………………………………………………………………………..
5
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………….
6
1-4 اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………….
7
1-5 قلمرو تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..
7
1-5-1 قلمرو موضوعی…………………………………………………………………………………………………
7
1-5-2 قلمرو مکانی……………………………………………………………………………………………………..
7
1-5-3 قلمرو زمانی………………………………………………………………………………………………………
8
1-6 نوع متغیرها……………………………………………………………………………………………………………
8
1-7 تعاریف واژه ها……………………………………………………………………………………………………..
8
1-7-1 تعاریف نظری واژه ها…………………………………………………………………………………………
8
1-7-2 تعریف عملیاتی واژه ها………………………………………………………………………………………
10
خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………
12
فصل دوم :ادبیات موضوعی تحقیق………………………………………………………………………………….
13
مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………..
14
2-1 رفتار شهروندی سازمانی ………………………………………………………………………………………..
15
2-1-1 رفتار…………………………………………………………………………………………………………………
15
2-1-1-1 مطالعه ی سیستمی یا نظام یافته ی رفتار ………………………………………………………….
15
2-1-1-2 گرایش رفتار سازمانی……………………………………………………………………………………..
16
2-1-1-3 تعریف رفتار سازمانی ……………………………………………………………………………………
16
2-1-1-4 تاریخچه و دانش رفتار سازمانی ……………………………………………………………………..
17
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
2-1-1-5 ویژگی های رفتار سازمانی………………………………………………………………………………
17
2-1-1-6 مدل های رفتار سازمانی …………………………………………………………………………………
17
2-1-1-7 مدل های مطالعه رفتار در سازمان…………………………………………………………………….
18
2-1-1-8  نگرش های موجود در رفتار سازمانی………………………………………………………………
19
2-1-1-9 حیطه های مطالعاتی رفتارسازمانی……………………………………………………………………
19
2-1-1-10 عوامل موثر بر رفتار فردی ……………………………………………………………………………
20
2-1-1-11 مکتبهای مدیریت و رفتار سازمانی‌………………………………………………………………….
20
2-1-1-12 مکتب های روانشناسی و رفتار سازمانی………………………………………………………….
22
2-1-1-13 روانشناسی از دیدگاه رفتارگرایان……………………………………………………………………
22
2-1-1-14 تجزیه و تحلیل رفتار از نظر واتسون………………………………………………………………
23
2-1-1-15 اهداف رفتار سازمانی …………………………………………………………………………………..
23
2-1-2 سازمان …………………………………………………………………………………………………………….
23
2-1-2-1 تعریف سازمان………………………………………………………………………………………………
23
2-1-2-2 عوامل اساسی در موفقیت یک سازمان………………………………………………………………
24
2-1-2-3 سطوح تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی……………………………………………………………….
25
2-1-2-4 مبانی رفتار فرد در سازمان………………………………………………………………………………
26
2-1-3 تعریف رفتار شهروندی سازمانی………………………………………………………………………….
27
2-1-3-1  رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه صاحبنظران ………………………………………………..
27
2-1-3–2 ابعاد رفتار شهروندی سازمانی از دیدگاه پادساکف …………………………………………….
32
2-1-3-3 انواع رفتار شهروندی در سازمان  ……………………………………………………………………
35
2-1-3-4 سیاستهای تشویق رفتار شهروندی……………………………………………………………………
36
2-1-3-5 ویژگیهای رفتار شهروندی سازمانی ……………………………………………………………….
38
2-1-3- 6 عوامل مؤثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی……………………………………………..
39
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
2-1-3-7 نقش عوامل ساختاری در بروز رفتارهای شهروندی سازمانی………………………………
40
2-2 فرهنگ کارآفرینی ………………………………………………………………………………………………….
42
2-2-1 تعریف فرهنگ …………………………………………………………………………………………………
42
2-2-1-1 پرده های تودرتوی فرهنگ …………………………………………………………………………….
44
2-2-1-2  فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………………………
44
2-2-1-2-1 فرهنگ سازمانی از دیدگاه ادگارد شاین………………………………………………………..
45
2-2-1-3 ویژگی‌های فرهنگ سازمانی…………………………………………………………………………….
46
2-2-1-4 چگونگی شکل‌گیری و تداوم فرهنگ سازمانی…………………………………………………..
47
2-2-1-5 فرآیند تغییر فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………………
47
2-2-1-6 انواع فرهنگ سازمانی ……………………………………………………………………………………
49
2-2-2 کارآفرینی …………………………………………………………………………………………………………
50
2-2-2-1 سیر تکاملی و تعاریف کارآفرینی……………………………………………………………………..
50
2-2-2-2 اهمیت و ضرورت کارآفرینی…………………………………………………………………………..
52
2-2-2-3 فرایند کارآفرینی…………………………………………………………………………………………….
52
2-2-2-4 سه نگرش اصلی اقتصادی در حوزه کارآفرینی ………………………………………………….
53
2-2-2-5 موانع حرکت بسوی کارافرینی ………………………………………………………………………..
54
2-2-2-6 موانع و مشکلات کارآفرینان در سازمان …………………………………………………………..
54
2-2-2-7 فرهنگ کار در نقاط مختلف دنیا ……………………………………………………………………..
55
2-2-2-8 انواع کارافرینی………………………………………………………………………………………………
62
2-2-2-9 کارآفرینی در سازمان­های دولتی……………………………………………………………………….
62
2-2-2-10 فرهنگ اداری و فرهنگ کارآفرینانه………………………………………………………………..
63
2-2-2

 

-11  مدل های کارآفرینی…………………………………………………………………………………….
64
2-2-2-12 مدل های کارآفرینی و فرهنگ سازمانی………………………………………………………….
65
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
2-2-3 فرهنگ کارآفرینی………………………………………………………………………………………………
69
2-2-3-1 تعریف ………………………………………………………………………………………………………..
69
2-2-3-2 ویژگی های افراد کارآفرین……………………………………………………………………………..
71
2-2-3-3 فرهنگ سازمانی کارآفرینی……………………………………………………………………………..
72
2-2-3-4 مدل استیونسون در سنجش رفتار کارآفرینانه……………………………………………………..
75
2-2-3-5 نظریه های فرهنگ کارآفرینی…………………………………………………………………………..
76
2-2-3-6 ویژگی های فرهنگ کارآفرینی…………………………………………………………………………
78
2-2-3-7 کارافرینی سازمانی………………………………………………………………………………………….
79
2-2-3-8 کارآفرینی درون سازمانی………………………………………………………………………………..
80
2-2-3-9 عوامل موفقیت کارآفرینی سازمانی و درون سازمانی……………………………………………
81
2-2-3-10 موانع کارآفرینی سازمانی……………………………………………………………………………….
82
2-3 رابطه رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی…………………………………………………..
82
2-4 شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی……………………………………………………………………….
85
2-4-1  تعریف شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران و فعالیت های آن…………………….
85
2-4-2  فعالیت های شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران……………………………………….
85
2-4-3 تاریخچه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران……………………………………………..
90
2-4-4 تاریخچه شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمان…………………………………..
95
2-4-5 شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی منطقه کرمان………………………………………………..
95
2-5 پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..
101
2-5-1 تحقیقات در رابطه با رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………….
101
2-5-2 تحقیقات در رابطه با فرهنگ کار آفرینی………………………………………………………………..
104
2-6 مدل تحقیق……………………………………………………………………………………………………………
108
2-6-1 مدل مفهومی …………………………………………………………………………………………………….
108
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
2-6-2 مدل تحلیلی تحقیق…………………………………………………………………………………………….
109
2-7 فرضیات تحقیق …………………………………………………………………………………………………….
112
خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………
113
فصل سوم : روش تحقیق …………………………………………………………………………………………….
114
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………
115
3-1 روش تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..
116
3-2 فرآیند تحقیق ………………………………………………………………………………………………………..
117
3-3 جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………..
118
3-4 تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………………
118
3-5 ابزار جمع آوری داده ها …………………………………………………………………………………………
118
3-6 روایی ابزار جمع آوری داده ها ……………………………………………………………………………….
119
3-7 پایایی ابزار جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………
119
3-8 روش جمع آوری داده ها ……………………………………………………………………………………….
120
3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها ………………………………………………………………………………….
120
خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………
120
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل…………………………………………………………………………………………..
121
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………
122
4-1 توصیف شاخص‌ها…………………………………………………………………………………………………
123
4-1-1 توزیع فراوانی سن……………………………………………………………………………………………..
123
4-1-2 توزیع فراوانی جنسیت………………………………………………………………………………………..
124
4-1-3 توزیع فراوانی تحصیلات…………………………………………………………………………………….
125
4-2 توصیف وضعیت متغیرها………………………………………………………………………………………..
126
4-2-1 توصیف متغیر رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………
126
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
4-2-2 توصیف مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی  ………………………………………………………
127
4-2-3 توصیف متغیر فرهنگ کارآفرینی………………………………………………………………………….
128
4-2-4 توصیف متغیر تعهد سازمانی ………………………………………………………………………………
129
4-2-5 توصیف متغیر خلاقیت و نوآوری   …………………………………………………………………….
130
4-2-6 توصیف متغیر مشتری مداری  ……………………………………………………………………………
131
4-2-7 توصیف متغیر روحیه مسئولیت پذیری ………………………………………………………………..
132
4-2-8 توصیف متغیر خود کنترلی  ……………………………………………………………………………….
133
4-3 آزمون فرض…………………………………………………………………………………………………………
134
4-3-1فرضیه اصلی بین رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی رابطه وجود دارد………..
134
4-3-2 فرضیه فرعی اول بین رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی رابطه وجود دارد………
135
4-3-3 فرضیه فرعی دوم بین رفتار شهروندی سازمانی وخلاقیت و نوآوری رابطه وجود دارد..
136
4-3-4 فرضیه فرعی سوم بین رفتار شهروندی سازمانی و مشتری مداری رابطه وجود دارد…….
138
4-3-5 فرضیه فرعی چهارم بین رفتارشهروندی سازمانی وروحیه مسئولیت پذیری رابطه وجود دارد…
139
4-3-6فرضیه فرعی پنجم بین رفتار شهروندی سازمانی وخود کنترلی کارکنان رابطه وجود دارد………..
140
4-4-1تحلیل لگ خطی سه متغیره رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و جنسیت…….
141
4-4-2تحلیل لگ خطی سه متغیره رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و سن…………..
143
4-4-3تحلیل لگ خطی سه متغیره رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و تحصیلات ..
145
خلاصه…………………………………………………………………………………………………………………………
148
فصل پنجم  نتیجه گیری ، بحث ، پیشنهادها……………………………………………………………………
149
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………
151
5-1 نتایج مربوط به متغیرهای جمعیت شناختی یا دموگرافیک……………………………………………
151
5-1-1 توزیع فراوانی سن……………………………………………………………………………………………..
151
5-1-2 توزیع فراوانی جنسیت………………………………………………………………………………………..
151
  

 
فهرست مطالب
عنوان
صفحه
5-1-3 توزیع فراوانی تحصیلات…………………………………………………………………………………….
151
5-2 توصیف متغیرها ……………………………………………………………………………………………………
151
2-5-1 توصیف متغیر رفتار شهروندی سازمانی…………………………………………………………………
151
2-5-1-1 توصیف مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی  …………………………………………………..
152
2-5-2 توصیف متغیر فرهنگ کارآفرینی………………………………………………………………………….
152
2-5-2-1 توصیف متغیر تعهد سازمانی …………………………………………………………………………..
152
2-5-2-2 توصیف متغیر خلاقیت و نوآوری   …………………………………………………………………
152
2-5-2-3 توصیف متغیر مشتری مداری…………………………………………………………………………..
152
2-5-2-4  توصیف متغیر روحیه مسئولیت پذیری…………………………………………………………….
152
2-5-2-5 توصیف متغیر خود کنترلی………………………………………………………………………………
153
5-3 نتایج فرضیات ………………………………………………………………………………………………………
153
5-3-1 نتیجه فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………..
153
5-3-2 نتایج فرضیات فرعی…………………………………………………………………………………………..
153
5-4 بحث و بررسی و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………
155
5-5 نتایج حاصل از تحلیل لگ خطی………………………………………………………………………………
157
5-6 محدودیت های تحقیق …………………………………………………………………………………………..
157
5-7 پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………
158
خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………………….
159
پیوست ها……………………………………………………………………………………………………………………
160
منابع……………………………………………………………………………………………………………………………
166
 
 
 
 
  

 

 
 
فهرست جدول
عنوان
صفحه
جدول 2-1 عوامل ارتقای رفتار شهروندی کارکنان…………………………………………………………..
35
جدول 3-1 مقیاس نتیجه گیری رفتار شهروندی سازمانی……………………………………………………
118
جدول 3-2 مقیاس نتیجه گیری فرهنگ کارآفرینی…………………………………………………………….
119
جدول 4-1-1 توزیع فراوانی و فراوانی درصدی افراد مورد بررسی بر اساس سن…………………
123
جدول 4-1-2 توزیع فراوانی و فراوانی درصدی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت……………
124
جدول 4-1-3 توزیع فراوانی و فراوانی درصدی افراد مورد بررسی بر اساس میزان تحصیلات.
125
جدول 4-2-1 توصیف متغیر رفتار شهروندی سازمانی در میان آزمودنی‌ها……………………………
126
جدول 4-2-2  توصیف مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در میان آزمودنی‌ها…………………..
127
جدول 4-2-3  توصیف متغیر فرهنگ کارآفرینی در میان آزمودنی‌ها……………………………………
128
جدول 4-2-4 توصیف متغیر تعهد سازمانی در میان آزمودنی‌ها…………………………………………..
129
جدول 4-2-5 توصیف متغیر خلاقیت و نوآوری در میان آزمودنی‌ها……………………………………
130
جدول 4-2-6 توصیف متغیر مشتری مداری در میان آزمودنی‌ها………………………………………….
131
جدول 4-2-7 توصیف متغیر روحیه مسئولیت پذیری در میان آزمودنی‌ها…………………………….
132
جدول 4-2-8 توصیف متغیر خود کنترلی در میان آزمودنی‌ها……………………………………………..
133
جدول 4-3-1 بررسی رابطه بین فرهنگ کارآفرینی در برابر رفتار شهروندی سازمانی ……………
134
جدول 4-3-2 بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی در برابر تعهد سازمانی………………….
136
جدول 4-3-3 بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی در برابر خلاقیت و نوآوری………….
137
جدول 4-3-4 بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی در برابر مشتری مداری…………………
138
جدول 4-3-5 بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی در برابر روحیه مسئولیت پذیری……
139
جدول 4-3-6بررسی رابطه بین رفتار شهروندی سازمانی در برابر خود کنترلی کارکنان………….
140
جدول 4-4-1جدول توافقی رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و جنسیت……………..
142
جدول 4-4-2جدول محاسبات آماری……………………………………………………………………………..
142
جدول 4-4-3 جدول محاسبه ضریب همبستگی رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی در سطوح جنسیت………..
143
  

 
فهرست جدول
عنوان
صفحه
جدول 4-4-4 جدول توافقی رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و سن………………….
144
جدول 4-4-5 جدول محاسبات آماری…………………………………………………………………………….
144
جدول 4-4-6 جدول محاسبه ضریب همبستگی رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی در سطوح سن ..
145
جدول 4-4-7 جدول توافقی رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی و تحصیلات…………
146
جدول 4-4-8 جدول محاسبات آماری…………………………………………………………………………….
146
جدول 4-4-9 جدول محاسبه ضریب همبستگی رفتار شهروندی سازمانی، فرهنگ کارآفرینی در سطوح تحصیلات………
147
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  

 

 
 
فهرست نمودار
عنوان
صفحه
نمودار2-1تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی………………………………………………………………………….
26
نمودار 4-1-1 توزیع فراوانی سن در میان پاسخگویان……………………………………………………….
123
نمودار 4-1-2 توزیع درصد فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس جنسیت…………………………….
124
نمودار 4-1-3 توزیع درصد فراوانی افراد مورد بررسی بر اساس تحصیلات…………………………
125
نمودار 4-2-1 نمودار جعبه‌ای متغیر رفتار شهروندی سازمانی در میان آزمودنی‌ها………………….
126
نمودار 4-2-2 نمودار جعبه‌ای مؤلفه های رفتار شهروندی سازمانی در میان آزمودنی‌ها………….
127
نمودار 4-2-3 نمودار جعبه‌ای متغیر فرهنگ کارآفرینی در میان آزمودنی‌ها…………………………..
128
نمودار 4-2-4 نمودار جعبه‌ای متغیر تعهد سازمانی در میان آزمودنی‌ها…………………………………
129
نمودار 4-2-5 نمودار جعبه‌ای متغیر خلاقیت و نوآوری در میان آزمودنی‌ها………………………….
130
نمودار 4-2-6 نمودار جعبه‌ای متغیر مشتری مداری در میان آزمودنی‌ها………………………………..
131
نمودار 4-2-7 نمودار جعبه‌ای متغیر روحیه مسئولیت پذیری در میان آزمودنی‌ها…………………..
131
نمودار 4-2-8 نمودار جعبه‌ای متغیر خود کنترلی در میان آزمودنی‌ها……………………………………
133
نمودار 4-3-1 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر فرهنگ کارآفرینی……………….
135
نمودار 4-3-2 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر تعهد سازمانی……………………..
136
نمودار 4-3-3 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر خلاقیت و نوآوری……………..
137
نمودار 4-3-4 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر مشتری مداری…………………….
138
نمودار 4-3-5 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر روحیه مسئولیت پذیری……….
140
نمودار 4-3-6 نمودار پراکنش رفتار شهروندی سازمانی در برابر خود کنترلی کارکنان……………
141
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
عنوان
صفحه
شکل2-1 مبانی فرد در سازمان……………………………………………………………………………………….
26
شکل 2-2 مدل کارآفرینی سازمانی، کراتکو……………………………………………………………………..
66
شکل 2-3 فرهنگ مدیریت…………………………………………………………………………………………….
67
شکل 2-4 مدل EIM……………………………………………………………………………………………………
38
شکل 2-5 مدل علی موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی از دیدگاه پارسونز……………………………..
76
شکل2-6 مدل علی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی از دیدگاه وبر…………………………..
77
شکل2-7 مدل علی عوامل موثر بر توسعه فرهنگ کارآفرینی از دیدگاه مک کله لند……………….
77
شکل2-8 مدل مفهومی …………………………………………………………………………………………………
108
شکل2-9 مدل تحلیلی……………………………………………………………………………………………………
109
شکل 3-1 فرایند تحقیق…………………………………………………………………………………………………
117
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

چکیده

فرهنگ کارآفرینی و رفتار شهروندی سازمانی دو موضوع مهم رفتاری هستندکه امروزه درحوزۀ تئوریهای مدیریت و رفتار سازمانی از جایگاه ویژه ای برخوردارند . این دو مبحث دارای نقاط مشترک فراوانی بوده که به نظر می رسد برهم تأثیرگذار می باشندو این مطلب که چگونه مدیریت دولتی خدمات ارائه شده به شهروندان را می تواند از طریق فرهنگ سازمانی مناسب بهبود بخشد و فرهنگی که در آن خدمت به شهروندان و ارباب رجوع مورد توجه قرار دارد را نهادینه نماید،حائز اهمیت بوده ، بنابراین با توجه به اهمیت این دو مؤلفه مهم رفتاری،این پژوهش به بررسی مسأله وادبیات مربوط به این دو مقوله و ارتباط آنها را پرداخته و سعی گردیده با ارائه یک مدل تحقیق ارتباط مذکور مورد بررسی قرارگرفته، راهکارها و پیشنهادهایی بر اساس آن ارائه گردد.

این تحقیق در سال 1391و با توزیع دو پرسشنامه  مجزا و به صورت تصادفی در بین کارکنان شرکت ملی پخش فراورده های نفتی منطقه کرمان انجام گرفته است که پرسشنامه رفتارشهروندی سازمانی با 15 گویه و پرسشنامه فرهنگ کارآفرینی با 22 گویه وضریب پایایی آنها بترتیب 3/76 و 3/82 می باشد       و یافته های تحقیق با بهره گرفتن از نرم افزارspss  و بهره گیری از روش های مختلف آمار توصیفی و استنباطی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و مشخص گردید بین رفتار شهروندی سازمانی که دارای مولفه های آداب اجتماعی، نوع دوستی، وجدان رفتارکاری و جوانمردی می باشد با فرهنگ کارآفرینی که دارای شاخص های  مسئولیت پذیری ،تعهد سازمانی، خلاقیت و نوع آوری ، خود کنترلی و مشتری مداری می باشد ارتباط مستقیم و معنی داری در سطح معنی داری 05/0 وجود دارد.

همچنین یافته های بدست آمده حاکی از آن است که بین رفتارشهروندی سازمانی با مولفه های تعهد سازمانی ، خلاقیت و نوآوری ، خودکنترلی و مشتری مداری رابطه وجود دارد و با مولفه مسئولیت پذیری در این سازمان رابطه وجود ندارد . در پایان نیز پیشنهاداتی ارائه گردید .

کلمات کلیدی : رفتار شهروندی سازمانی ، فرهنگ کارآفرینی ، سازمان دولتی ، فرهنگ سازمانی

 

 

مقدمه :

در نظام بوروکراتیک تمام تلاش مدیران در جهت کسب کارایی بیشتر با حفظ سلسله مراتب هرمی سازمان بوده است. به همین جهت مناسبات سطحی و غیر قابل اطمینان بین افراد وجود دارداما در نظام ارزشی انسانی و دموکراتیک مناسباتی درست وقابل اطمینان در میان مردم به وجود می آید. در چنین محیطی به سازمان و اعضای آن فرصت داده می شودکه تا حد توان پیش روند.بر این اساس توجه به شهروندان در نظام ارزشی دموکراتیک رو به افزایش است. اکنون که اهمیت شهروندان به عنوان یکی از منابع بسیار مهم سازمان درک شده است، رفتار آنها هم می تواند بسیار با اهمیت تلقی شود و از این روست که محققان زیادی به تجزیه و تحلیل رفتار شهروندی پرداخته اند.به طور کلی رفتار شهروندی یک نوع رفتارارزشمند ومفید است که افراد آن را به صورت دلخواه و داوطلبانه از خود بروز می دهند.به این ترتیب مطالعه و بررسی اینگونه رفتار افراد درسازمان که به رفتار شهروندی سازمانی شهرت یافته است، بسیار مهم و ضروری به نظرمی رسد.

رفتار شهروندی سازمانی در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از پژوهشگران و صاحب نظران علوم رفتاری و نظریه پردازان سازمانی قرار گرفته است . از این رو بسیاری از صاحب نظران از جمله چستر بارنارد[1])1938) کتز [2](1963) ، کنز و کاهن [3] (1978)، آنرا رفتارهای فرا نقشی[4] نامیدند.

رفتار شهروندی سازمانی[5] در دهه 1980 برای نخستین بار در ادبیات سازمانی ظاهرگردید (دانایی فرد و ابراهیمی ، 1387) پس از ورود موضوع رفتار شهروندی با مطالعه اشتون[6] و همکاران(2005) به دنیای سازمانی نوعی نگرش تازه و چرخش فکری بر روی رفتارهای داوطلبانه ای در سازمان صورت گرفت و از آن جایی که کار کردن در شرایط متحول، به پدیده ای اساسی و بنیادی در سازمان ها تبدیل شده (اشتون و همکاران، 2005 )، سازمانها به کارکنانی وابسته ترخواهند بود که شوق بیشتری در این تحول موفقیت آمیز، از خود نشان می دهند بی آنکه به الزامات رسمی و شغلی خود بیاندیشند .

تمامی جوامع امروزی دنیا در حال گذار از جوامع سنتی[7] به مدرن می باشند که هرکدام در مرحله ای از این گذار قرار دارند جوامع از جامعه سنتی با منابع قدرت یدی به جوامع صنعتی[8] با منابع قدرت یدی و فکری و در نهایت جوامع اطلاعاتی تبدیل می گردند  .

سرعت تغییر و تحولات بگونه ای است که از آن به عنوان شگفتی های سرعت و تحولات نام می برند در این دوره از اهمیت کار یدی کاسته و بجای آن نیروی انسانی کیفی که توان خلاقیت[9] و نوآوری[10] با بکار گیری فکر و اندیشه دارد اهمیت پیدا کرده است ( قانع بصیری ، 1373، ص 178).

روابط انسانی و توجه به شخصیت انسان،گرچه ازقرن‌ها پیش مطرح شده بود اما تا قبل ازقرن بیستم پدیده‌ای گمنام وناشناخته تلقی می‌شدزیرا قبل ازانقلاب صنعتی ، ارزش انسان با ماشین‌آلات و ابزار مکانیکی برابر دانسته می شد.

انسان‌ها همچنان مهره‌های اصلی سازمان راتشکیل می‌دهندبطوریکه موفقیت سازمان‌هادرتحقق اهدافشان، وابسته به نحوه نگرش آنها به انسان و چگونگی به کارگیری نیروهای انسانی است.

سازمان ها برای تغییر و تحول نیاز به  تغییر فرهنگ سازمانی[11] دارند و تغییر فرهنگ سازمانی بدون توجه به افراد درون سازمان میسر نمی باشد از آنجا که فرهنگ کارآفرینی[12] به عنوان یک راهکار در جهت تغییر جوامع و سازمان ها مطرح می گردد بنابراین عوامل مرتبط با آن مفید واقع می گردد.

در این فصل در ابتدا به بیان مسئله پرداخته سپس اهمیت و ضرورت مسئله را مورد بررسی قرار        می دهیم و اهداف تحقیق و نوع متغیر ها و واژگان کلیدی تحقیق را بیان می نماییم.

 

 

 

1-1 عنوان تحقیق :

بررسی ارتباط رفتار شهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی در سازمانهای دولتی[13] ( شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران منطقه کرمان )

1-2 بیان مسئله :

الوین تافلر[14] معتقد است که در موج سوم  (جامعه اطلاعاتی) ، صنایع و اقتصاد دود کشی به صنایع بهداشتی تمیز همچون کامپیوتر و ماشین های الکترونیکی تبدیل می شود و علاوه بر آن مشتری سالاری یا سفارشی شدن تولید در راس مشخصه های آن خواهد بود ( افجه 1370 ص15)

سازمان ها همواره به دنبال راهکارهایی برای نیل به هدف فوق بوده و بدین منظور مباحث جدیدی مانند کارآفرینی را سرلوحه کار خود قرار می دهند.

کارآفرینی یکی از کارآمدترین روش های تغییر عملیات و سبک مدیریتی است که طی آن ، حرکت از عملیات بوروکراتیک به عملیات ، فرهنگ، نگرش و مدیریت کارآفرینانه مطرح است .

این تغییر و تحول ازجوامع سنتی به جوامع اطلاعاتی[15] را می توان در تمامی سیستم های جامعه دید بطوریکه “در اوایل دهه 1990  میلادی شاهد تحولاتی در بخش دولتی کشور ها بوده ایم ، به گونه ای که ساختار سلسله مراتبی و بوروکراتیک اداره امور دولتی که در اکثر سالهای قرن بیستم حالت مسلط را داشت ، در حال تبدیل به نوعی مدیریت دولتی قابل انعطاف و کارآمد است این تغییر و تبدیل یک تجدید نظر ساده و یک تغییر جزئی در مدیریت نیست.بلکه تغییری همه جانبه است که پارادایم جدیدی تحت عنوان مدیریت کارآفرینانه آنرا حمایت می کند . “(تامپسون ،1999 ،290 )

از سوی دیگر هرگونه تغییردر سازمان ارتباط تنگاتنگی با شاخصه های فرهنگی و رفتاری کارکنان سازمان دارد.

“فرهنگ کارآفرینی و رفتار شهروندی سازمانی دو مقوله مهم رفتاری هستند که امروزه در حوزۀ تئوری های مدیریت رفتار سازمانی از جایگاه ویژه ای برخوردارند . این دو مبحث دارای نقاط مشترک فراوانی هستند که به نظر می رسد بر هم تأثیرگذار باشند” .

“رفتار شهروندی سازمانی برای بقای سازمان حیاتی است بر طبق دیدگاه نظریه پردازانی همچون اورگان[16] ،OCB  می تواند کارایی را حداکثر ساخته وعملکرد مؤثر سازمانی را ارتقاءبخشد.”(مورفی ، 2002 ،288 )

“هرچند این مفروضه که رفتار شهروندی سازمانی به اثربخشی تیم های کاری و سازمانها کمک می کند . موضوعی است که بطور شهودی نیز معقول بودن آن قابل باور است به هر حال نیاز است تا از طریق پژوهش های تجربی نیز مورد تائید قرار گیرد . “(مقیمی ،1385)

اینجا به بررسی تاثیر و تاثر متقابل فرهنگ سازمانی کارافرینانه[17] و رفتار شهروندی سازمانی می پردازیم.با توجه به نقاط اشتراک مابین فرهنگ سازمانی کارافرینانه ورفتارشهروندی سازمانی وهمچنین دیدگاه های  سایر صاحبنظران مانند  ون دی ون[18] در سال 1993 میلادی زیر ساختارهایی را برای کارآفرینی بیان    می کند که یکی از اجزای این زیر ساختارها، ارتقای رفتار شهروندی سازمانی است(ون دی ون1993، ص 4) که بیانگر ارتباط مابین دو مفهوم اصلی پژوهش می باشد بنابراین به ارائه توضیحاتی در مورد مفاهیم رفتار سازمانی و فرهنگ کارآفرینانه پرداخته و نقاط اشتراک مابین آنها را مورد بررسی قرار داده و با طراحی  مدل به بررسی نوع رابطه در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران منطقه کرمان پرداخته تا بتوان در تحقق خدمت رسانی شایسته به افرادی که جهت انجام امورات اداری به این شرکت مراجعه می نمایند گام مهمی برداریم.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

با توجه به موارد مطروحه در بالا این نظریه  کلاور و همکارانش که در مقاله های تحت عنوان مدیریت دولتی از فرهنگ بوروکراتیک به فرهنگ شهروند مدار به برسی این موضوع پرداخته اند مطرح می شود “که چگونه مدیریت دولتی خدمات ارائه شده به شهروندان را می تواند از طریق فرهنگ سازمانی مناسب بهبود بخشد بر اساس متدولوژی ارائه شده به وسیله آنها بایستی در فرهنگ بوروکراتیک اصلاحاتی به عمل آید و فرهنگی که در آن خدمت به شهروندان و ارباب رجوع مورد توجه قرار گیرد . کلاوراتال که این فرهنگ غالب را اصطلاحا فرهنگ کارآفرینی می گویند.” (کلاوراتال،1999،464-455)

رفتار شهروندی سازمانی برای بقای سازمان حیاتی است . بر طبق دیدگاه نظریه پردازانی همچون اورگان، OCB می تواند کارایی را حداکثر ساخته و عملکرد موثر سازمانی را ارتقا ، بخشد ( مورفی، 2002 ، ص 288)

در شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ایران منطقه کرمان نیز نیاز به تغییر احساس گردیده وایجاد فرهنگ کارآفرینی نیز به عنوان راهکار مهم مدنظر مدیران می باشد و از سوی دیگر طی تحقیقات قبلی انجام شده مابین رفتارشهروندی سازمانی و فرهنگ کارآفرینی رابطه موجود می باشد ، بنابراین به منظور ارائه راهکارهایی که بتوان با بهره گرفتن از آنها فرهنگ کارآفرینی را در شرکت ملی نفت کرمان نهادینه نماییم در بادی امر چنین به نظر می رسد که برسی این دو مقوله می تواند افق های جدیدی را پیش روی مدیران مربوطه قرار دهد.

 

Chester Barnard
Katz
Kahn
Extra-role Behavior
Organizational citizenship Behavior (OCB)
Ashton, M. C., Shin, K. H., & Lee, K.
1.Tranditional Society

2.Industrial Society

3.Creativity

4.Innovation

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت