2-3- انواع مواد مصرفی ژنراتور آهنربای دائم روتور بیرونی30……………..…………………..
فصل سوم: طراحی ژنراتور سنکرون آهنربای دائم با ساختار روتور بیرونی.. 33
3-1- طراحی بر اساس کاربرد ژنراتور سنکرون آهنربا دائم در توربین بادی   33
3-1-1- تعیین تعداد قطب.. 34
3-2- معادلات ابعاد اصلی ماشین‌های سنکرون آهنربای دائم………………………………..34
3-2-1- تعیین فاصله هوایی.. 39
3-2-2- محاسبه‌ی ابعاد کلی شیار استاتور.. 41
3-3- محاسبه‌ی پارامترهای الکتریکی……………………………………………………44
3-3-1- نیرو محرکه‌ی القایی.. 44
3-3-2- راکتانس سنکرون.. 47
3-3-3- ولتاژ خروجی.. 50
3-3-4- محاسبه‌ی بازده.. .51
3-3-5- محاسبه‌ی چگالی توان.. 52
3-4- طراحی سیم‌پیچی………………………………………………………………. 53
3-4-1- سیم‌پیچی متمرکز و توزیع شده.. 53
3-4-2- سیم‌پیچی گام کامل و گام کسری.. 55
3-4-3- تعداد لایه‌های سیم‌پیچی.. 56
3-4-4- انتخاب و طراحی سیم‌پیچی.. 58
3-5- انتخاب ترکیب مناسب تعداد قطب و شیار…………………………………………. 59
3-6- روند طراحی ژنراتور‌های سنکرون آهنربای دائم……………………………………. 63
فصل چهارم: بهینه‌سازی طراحی با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک   67
4-1- انواع روش‌های بهینه‌سازی…………………………………………………………67
4-1-1- الگوریتم‌های بهینه‌سازی قطعی و احتمالی.. 68
4-1-2- الگوریتم‌های بهینه‌سازی مستقیم و غیر مستقیم.. 68
4-1-3- الگوریتم‌های بهینه‌سازی هیوریستیک و متاهیوریستیک   69
4-1-4- الگوریتم بهینه‌سازی با روش جست‌وجوی اتفاقی.. 69
4-1-5- الگوریتم هوک و جیوز.. 70
4-1-6- روش پاول.. 71
4-1-7- الگوریتم ژنتیک (GA).. 72
4-1-8- سردسازی (تبرید) شبیه‌سازی شده (SA).. 73
4-1-9- الگوریتم بهینه‌سازی انبوه ذرات (PSO).. 73
4-2- مقایسه و انتخاب روش بهینه‌سازی مناسب…………………………………………… 74
4-2-1- مزایای الگوریتم ژنتیک در مقایسه با سایر روش‌های بهینه‌سازی.. 75
4-2-2- معایب الگوریتم ژنتیک در مقایسه با سایر روش‌های بهینه‌سازی.. 76
4-3- الگوریتم ژنتیک…………………………………………………………………. 77
4-4- توابع هدف و پارامترهای بهینه‌سازی………………………………………………. 78
4-5- بهینه‌سازی تک تابع هدفه (بازده)…………………………………………………    87
4-6- بهینه‌سازی چند تابع هدفه (بازده و چگالی توان)…………………………………….90
فصل پنجم: شبیه‌سازی ژنراتور بهینه و حصول ولتاژ.. 97
5-1- معرفی روش اجزای محدود (FEM)………………………………………………    98
5-1-1- مش‌بندی ماشین‌های آهنربای دائم.. 100
5-1-2- فرمول‌بندی مساله جهت حل مساله میدان.. 101
5-1-3- اعمال روابط به مش‌ها و حصول دستگاه معادلات.. 104
5-2- شرایط مرزی106……………………………………………………………………
5-3- مدلسازی ژنراتور روتور بیرونی با استفاده از FEM …………………..……………    107
5-3-1- مرحله‌ی پیش پردازش.. 108
5-3-2-

مرحله‌ی پردازش.. 111
5-3-3- مرحله‌ی پس از پردازش و حصول ولتاژ.. 113
فصل ششم: نتیجه‌گیری121…………………………………………………………..………
6-1- نتیجه‌گیری122…………………………………………………………………….
6-2- پیشنهادات برای ادامه کار124……………….…….…………………………………
– مراجع………………………………………………………………..…………122
 
فهرست شکل‌ها
 
شکل 1-1: منحنی توسعه انرژی الکتریکی حاصل از توربین‌های بادی جهان  2
شکل 1-2: ساختار کلی توربین بادی سرعت متغیر با ژنراتور القایی قفس سنجابی. 4
شکل 1-3: توربین بادی مجهز به ژنراتور القایی. 5
شکل 1-4: ساختار کلی توربین بادی سرعت متغیر در محدوده‌ی 10 درصد سرعت نامی ژنراتور. 5
شکل 1-5: توربین بادی مجهز به ژنراتور القایی تغذیه دوبل   6
شکل 1-6: توربین بادی مجهز به ژنراتور سنکرون روتور سیم پیچی شده  8
شکل 1-7: توربین بادی مجهز به ژنراتور سنکرون مغناطیس دائم  9
شکل 1-8: ساختمان داخلی ماشین های شار محوری. 15
شکل 1-9: : قسمتی از یک فاز ماشین با شار اریب. 15
شکل 1-10: ساختار ماشین با شار عرضی. 16
شکل 2-1: برش محوری ژنراتور. 22
شکل 2-2: ساختار کلی یک ماشین روتور بیرونی. 23
شکل 2-3: نمایی از ماشین آهنربا دائم روتور بیرونی. 24
شکل 2-4: دید از بالای اجزا محوری ژنراتور. 25
شکل 2-5: دید از بالا ژنراتور. 26
شکل 2-6: برش عرضی ژنراتور روتور بیرونی مغناطیس دائم  27
شکل 2-7: برشی از ژنراتور روتور بیرونی با ناحیه انتهایی سیم پیچی. 28
شکل 2-8: منحنی B-H در دماهای مختلف. 29
شکل 3-1: نمای خطی قسمتی از ژنراتور روتور بیرونی. 38
شکل 3-2: نمای دو بعدی ژنراتور روتور بیرونی و قطر خارجی روتور و استاتور. 40
شکل 3-3: ابعاد شیار در قطر داخلی استاتور. 41
شکل 3-4: انواع دندانه. 41
شکل 3-5: مورب‌سازی شیار استاتور در ماشین‌های آهنربای دائم  47
شکل 3-6: نحوه مورب‌سازی آهنربا در ماشین‌های آهنربای دائم  47
شکل 3-7: مدار معادل ژنراتور سنکرون تک‌فاز. 50
شکل 3-8: طول یک حلقه‌ی سیم‌پیچی متمرکز در ماشین. 51
شکل 3-9: سیم‌پیچی متمرکز و توزیع شده. 55
شکل 3-10: سیم‌پیچی گام کامل و گام کسری. 56
شکل 3-11: سیم‌پیچی تک‌لایه و دولایه. 57
شکل 3-12: الگوی سیم­پیچی دولایه. 58
شکل 4-1: منحنی الف) بازده و ب) چگالی توان بر حسب بارپذیری مغناطیسی ویژه. 80
شکل 4-2: منحنی الف) بازده و ب) چگالی توان بر حسب قطر خارجی  81
شکل 4-3: منحنی الف) بازده و ب) چگالی توان برحسب نسبت قطر داخلی به خارجی. 82
شکل 4-4: منحنی الف) بازده و ب) چگالی توان برحسب تعداد دور سیم‌پیچی. 84
شکل 4-5: منحنی بازده برحسب تعداد دور سیم‌پیچی و گام قطب  85
شکل 4-6: منحنی بازده برحسب نسبت قطرو بارپذیری مغناطیسی ویژه   85
شکل 4-7: منحنی بازده برحسب بارپذیری مغناطیسی ویژه و قطر خارجی  85
شکل 4-8: منحنی بازده برحسب تعداد دور سیم‌پیچی و قطر خارجی  86
شکل 4-9: مراحل بهینه‌سازی الگوریتم ژنتیک. 88
شکل 4-10: تغییرات تابع هدف درروند بهینه‌سازی بازده ژنراتور با 48 قطب و 72 شیار. 89
شکل 4-11: فضای جست‌وجو و مرز پارتو. 91
شکل 4-12: مرز پارتو برای بهینه‌سازی دو تابع هدفه (بازده و چگالی توان). 92
شکل 4-13: بازده بهبود یافته برحسب نسبت . 94
شکل 4-14: چگالی توان بهبود یافته برحسب نسبت . 95
شکل 4-15: تغییرات تابع شایستگی در بهینه‌سازی بازده و چگالی توان … 95
شکل 5-1: چند نمونه از مش‌بندی‌های رایج. 100
شکل 5-2: مش‌بندی یک ناحیه‌ی دلخواه از فضا. 104
شکل 5-3: نمای ساختار استاتور. 108
شکل 5-4: نمای شیارهای استاتور. 109
شکل 5-5: نمای هسته‌ی روتور و آهنربا‌های مربوط به آن. 109
شکل 5-6: نمای ژنراتور روتور بیرونی با 48 قطب و 72 شیار  110
شکل 5-7: ژنراتور و مرزهای آن با محیط خارج. 111
شکل 5-8: مش‌بندی ساختار ژنراتور. 112
شکل 5-9: شدت میدان مغناطیسی در هر نقطه از ساختار ژنراتور  113
شکل 5-10: توزیع چگالی شار مغناطیسی در هر نقطه از ساختار ژنراتور. 114
شکل 5-11: منحنی چگالی شار مغناطیسی فاصله‌هوایی در یک گام قطب  114
شکل 5-12: جهت عبور شار در هر نقطه از ساختار ژنراتور از زوایای مختلف. 116
شکل 5-13: چگالی جریان درکویل‌ها . 117
شکل 5-14: شار پیوندی مربوط به هر سه فاز در سرعت نامی  118
شکل 5-15: EMF سه فاز در سرعت نامی. 118
شکل 5-16: EMF سه فاز در سرعت 90 دور در دقیقه. 119
شکل 5-17: جریان سه فاز متصل به بار 100 اهمی. 120
شکل 5-18: منحنی بازده بر حسب سرعت ژنراتور. 120
 
 
فهرست جداول
 
جدول 1-1: مزایا و معایب انواع ژنراتورهای توربین بادی  11
جدول 3-1: مقادیر Ki و Kp برای شکل موج‌های پرکاربرد. 36
جدول 3-2: مقایسه‌ی سیم‌پیچی تک لایه و دولایه. 57
جدول 3-3: ترکیب‌های ممکن تعداد قطب و شیار با در نظر گرفتن ½¼<q<  61
جدول 3-4: ضریب سیم‌پیچی (Kw1) برای تعداد قطب و شیار مختلف  62
جدول 3-5: مقدار پارامتر CT برای تعداد قطب و شیار مختلف  63
جدول 3-6: مشخصات ژنراتور روتور بیرونی آهنربای دائم. 64
جدول 3-7: جزئیات طراحی ژنراتور روتور بیرونی آهنربا دائم  65
جدول 4-1: محدودیت‌ها و الزامات بهینه‌سازی طراحی. 86
جدول 4-2: تعداد 5 کروموزوم برتر معرفی شده در 5 مرتبه اجرای الگوریتم بهینه‌سازی بازده. 89
جدول 4-3: طراحی ژنراتور روتور بیرونی با 48 قطب و 72 شیار، پس از بهینه‌سازی بازده. 90
جدول 4-4: مقدار بازده و چگالی توان قبل و بعد از بهینه‌سازی  93
جدول 4-5: کنترل مقدار بهبود بازده و چگالی توان با تغییر دادن مقدار ضرایب a و b. 94
جدول 4-6: طراحی ژنراتور روتور بیرونی بهینه شده با 48 قطب و 72 شیار پس از بهینه‌سازی بازده و چگالی توان. 96
 
 
 
 
فهرست علائم
 

تعداد فاز
M
بردار پتانسیل مغناطیسی
 
سرعت نامی برحسب دور در دقیقه
Ns
بردار چگالی شار مغناطیسی
 
تعداد قطب
P
 
 
تعداد کویل
Ncoil
بردار چگالی جریان
 
تعداد هادی هر شیار
Ncs
بارپذیری الکتریکی ویژه
A
تعداد دور سیم‌پیچی در یک فاز
Nph
سطح مقطع هادی در یک شیار
Ac
تعداد شیار
Ns
سطح مقطع شیار
As
تلفات جریان گردابی در هادی
Pcu,Eddy
چگالی شار مغناطیسی
B
توان کل
Pt
بارپذیری مغناطیسی ویژه
Bg
تلفات کل مسی
Pcu
چگالی شار پسماند
Br
چگالی توان
Pdensity
قطر داخلی روتور ماشین
Di
تلفات کل آهن
PFe
قطر متوسط روتور
Dm
تلفات جریان گردابی در هسته‌ها (آهن)
PFe,Eddy
قطر خارجی ماشین
Do
تلفات هیسترزیس
Ph
عمق دندانه
Ds
تلفات مکانیکی
Pm
قطر خارجی استاتور ماشین
Ds
توان خروجی
Pout
نیرو محرکه‌ی القایی
E
توان
 
هارمونیک Nام نیرو محرکه‌ی القایی
En
تلفات اهمی
PRI2
نیرو محرکه‌ی القایی یک کویل
Ecoil
تعداد شیار یک فاز به ازای یک قطب
Q
مقدار ماکزیمم نیرو محرکه‌ی القایی
Epk
مقاومت سیم‌پیچی‌های یک فاز
Rphase
تابع نسبت قطر
F()
شعاع تقریبی کویل
Rs
فرکانس الکتریکی
F
دوره‌ی تناوب
T
فاصله هوایی
G
ولتاژ
V
فاصله هوایی موثر
Geff
ضخامت آهنربا
Lpm
شدت میدان مغناطیسی
H
مقدار ماکزیمم ولتاژ
Vm
جریان
I
مقدار موثر ولتاژ
Vrms
مقدار ماکزیمم جریان
Ipk
ضخامت سیم‌پیچی
Wcu
کل جریان داخل یک شیار
Is
گام دندانه در شعاع داخلی
Wti
چگالی جریان
Jw
گام دندانه در شعاع خارجی
Wto
ضریب تلفات جریان گردابی هسته‌ی روتور
Kcr,Eddy
راکتانس عکس‌العمل آرمیچر
Xa
ضریب تلفات هیسترزیس هسته‌ی روتور
Kcr,H
راکتانس نشتی تفاضلی
Xdiff
ضریب تلفات جریان گردابی هسته‌ی استاتور
Kcs,Eddy
راکتانس نشتی پیشانی سیم‌پیچی
Xend
ضریب تلفات هیسترزیس هسته‌ی استاتور
Kcs,H
کل راکتانس نشتی یک فاز
Xl
ضریب انباشتگی (پر شدگی) شیار
Kcu
راکتانس نشتی شیار
Xsl
ضریب تلفات جریان گردابی هادی‌ها
Kcu,Eddy
راکتانس سنکرون
Xsyn
هارمونیک Nام ضریب توزیع
Kdn
نسبت قوس قطب به گام قطب
Αp
ضریب نیرو محرکه‌ی القایی
Ke
نسبت عرض دندانه به گام شیار
Αs
ضریب تصحیح چگالی شار فاصله هوایی
Kf
بازده
Η
ضریب شکل موج جریان
Ki
گام شیار برحسب درجه‌ی الکتریکی
ϴs
ضریب شکل موج توان
Kp
نسبت قطر داخلی به خارجی
Λ
هارمونیک Nام ضریب گام
Kpn
نفوذ پذیری مغناطیسی نسبی
Μr
هارمونیک Nام ضریب مورب‌سازی آهنربا
Ksn
گشتاور
Τ
هارمونیک Nام ضریب سیم‌پیچی
Kwn
گام کویل در شعاع داخلی
Τci
طول موثر سیم‌پیچی
L
گام کویل در شعاع خارجی
Τco
کل تعداد فاز
M
گام قطب
Τp
شار پیوندی
Ψ
پتانسیل مغناطیسی اسکالر
Ω
فرکانس زاویه‌ای
Ω
شار مغناطیسی یک قطب
Φpp
ضخامت آهنربا
Lpm
 
 
فهرست واژگان اختصاری