عنوان:
تأثیر زندان نسبت به تکرار جرم
استاد راهنما:
دکتر محمد اسماعیل افراسیابی
استاد مشاور:
دکتر حمید محمدی 
تابستان 1392
 

 
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
عنوان                                                                                                  صفحه
مقدمه……………………………………………………………………………………         1
 
بخش اول: کلیات
فصل اول: تعریف و تاریخچه مجازات زندان…………………………………………..         8
مبحث اول: تعریف زندان……………………………………………………………… 8
مبحث دوم: مشروعیت زندان از نظر اسلام……………………………………………         11
بند 1) مشروعیت زندان در قرآن کریم…………………………………………………         12
بند 2) مشروعیت زندان از نظر سنت………………………………………………….         13
بند 3) مشروعیت زندان از نظر عقلی………………………………………………….         14
بند 4) مشروعیت زندان از نظر اجماع………………………………………………..         15
مبحث سوم: تاریخچه پیدایش زندان…………………………………………………….         16
بند 1) حبس قبل از اسلام……………………………………………………………….         17
بند 2) زندان در ایران باستان…………………………………………………………..         19
بند 3) حبس پس از ظهور اسلام……………………………………………………….         20
بند 4) حبس در قانون مجازات عمومی………………………………………………..         23
بند 5) حبس در قانون مجازات اسلامی…………………………………………………         24
مبحث چهارم: سیستم­های متداول اجرای مجازات زندان……………………………….         27
بند 1) سیستم­های خارجی اجرای مجازات زندان………………………………………         27
بند 2) سیستم­های داخلی اجرای مجازات زندان………………………………………..         29
فصل دوم: مفهوم جرم و تکرار جرم…………………………………………………..         33
 
بخش دوم: آثار زندان
فصل اول: آثار مثبت مجازات زندان……………………………………………………         42
فصل دوم: آثار منفی مجازات زندان……………………………………………………         50
مبحث اول: آثار شخصی………………………………………………………………..         53
بند 1) مشکلات خانوادگی………………………………………………………………         54
بند 2) بازماندن از کار و فعالیت……………………………………………………….         55
بند 3) طرد اجتماعی و دارا شدن سوءپیشینه…………………………………………..         58
بند 4) پذیرش ارزش­های اجتماعی……………………………………………………..         60
بند 5) فاسد شدن تدریجی……………………………………………………………….         61
بند 6) ابتلا به بیماری­های روانی و جسمی…………………………………………….         61
مبحث دوم: آثار اجتماعی……………………………………………………………….         62
فصل سوم: زندان و تکرار جرم ……………………………………………………….         65
مبحث اول: چگونگی اثرگذاری زندان در ارتکاب مجدد جرم…………………………         65
مبحث دوم: علل تأثیر زندان در تکرار جرم……………………………………………         86
 
بخش سوم: راه­های ازبین بردن اثر زندان در تکرار جرم
فصل اول: راه­های موجود در رفع اثر زندان در تکرار جرم………………………….         95
مبحث اول: تدابیر کاهش­دهنده اثر زندان……………………………………………….         104
بند 1) آزادی مشروط……………………………………………………………………         105
بند 2) نظام نیمه­آزادی ………………………………………………………………….         108
بند 3) تعویق صدور حکم ……………………………………………………………..         108
بند 4) تعلیق اجرای مجازات……………………………………………………………         109
بند 5) مجازات­های تخییری…………………………………………………………….         112
مبحث دوم: جایگزین­های مجازات حبس……………………………………………….         114
بند 1) درمان و مراقبت ………………………………………………………………..         114
بند 2) خدمات عمومی رایگان………………………………………………………….         115
بند 3) جزای نقدی………………………………………………………………………         116
بند 4) حبس در منزل…………………………………………………………………..         117
بند 5) نظارت الکترونیکی……………………………………………………………..         120
بند 6) پادگان­های آموزشی-اصلاحی……………………………………………………         121
بند 7) جزای نقدی روزانه………………………………………………………………         121
بند 8) توقیف پایان­هفته­ای………………………………………………………………         122
بند 9) اقدامات تأمینی و تربیتی…………………………………………………………         122
بند 10) محرومیت از حقوق اجتماعی………………………………………………….         123
بند 11) مجازات شفاهی………………………………………………………………..         123
مبحث سوم: راهکارهای بین­المللی جهت کاهش اثرات زندان…………………………         125
فصل دوم: راه­های ممکن در رفع اثر زندان در تکرار جرم……………………………         128
بند 1) توسل به عفو، کیفرزدایی و قضازدایی………………………………………….         128
بند 2)  وضع قوانین ساده و صریح…………………………………………………….         130
بند 3) کدبندی قوانین……………………………………………………………………         131
بند 4) تخصیص اعتبارات و امکانات مادی لازم………………………………………         131
بند 5) توجه به اشتغال زندانیان…………………………………………………………         132
بند 6)  بکارگیری زندانیان برحسب تخصص و مهارت آنان………………………….         132
بند 7) آشنا ساختن خانواده زندانی با شرایط جدید وی………………………………….         133
بند 8) بالابردن سطح فرهنگ جامعه…………………………………………………..         134
بند 9)  بکارگیری کارمندان و مدیران باتجربه و کارآمد در زندان……………………         135
بند 10) مراقبت و حمایت همه­جانبه از زندانیان پس از آزادی………………………..         135
بند 11) تسریع روند رسیدگی و جلوگیری از اطاله دادرسی…………………………..         136
بند 12) استفاده وسیع­تر از قرار کفالت…………………………………………………         137
بند 13) نگهداری از متهمان در محیط­های غیر از

زندان……………………………..         137
بند 14) مشارکت بیشتر قوای سه­گانه………………………………………………….         138
بند 15) تفکیک زندانیان………………………………………………………………..         138
بند 16) آشنا نمودن زندانیان با ارزش­های مذهبی……………………………………..         138
بند 17) تغییر محیط فرهنگی زندان……………………………………………………         139
نتیجه…………………………………………………………………………………….         141
فهرست منابع…………………………………………………………………………… 145
 

چکیده
«مجازات زندان» از جمله اصلی­ترین مجازات­هایی است که در حال حاضر در تمام سیستم­های قضایی کشورهای جهان اعمال می­شود. این مجازات نیز همانند دیگر نهادهای کیفری در طول تاریخ دستخوش دگرگونی­هایی شده و با انجام اصلاحات فراوانی تکامل یافته تا به شکل امروزی آن درآمده است. با وجود این، سیستم زندان آنگونه که باید در جهت احقاق اهداف خود – که همانا «تبییه»، «ارعاب» و «بازپروری» مجرمین است پیش نرفته و خود دارای اثرات سوء و آسیب­های جدی برای جامعه است از جمله، تأثیری که زندان در خصوص تکرار جرم دارد که موضوع پایان­نامه حاضر بوده و در طی مباحث آینده به آن پرداخته شده است.
توجه جدی به مسایل و مشکلات ناشی از زندان خصوصا قضیه مانحن فیه، مسئله­ای بسیار مهم و اساسی است که همکاری و همیاری همه­جانبه قوای سه­گانه و نیز مردم جامعه و چه بسا خود زندانیان را می­طلبد و به هیچ­وجه قضیه­ای یک­سویه و دامنگیر خود جامعه زندان نیست بلکه قربانی اصلی آن جامعه است که تکرار جرم در آن، موجب برهم­خوردن نظم و امنیت و آرامش آن می­شود. لذا هدف تمامی نظام­های کیفری در سال­های اخیر کاهش توسل به این مجازات و از بین بردن آثار مخرب آن بوده و هست و تصویب قوانین و لوایح و آیین­نامه­های متعدد، و نیز برگزاری همایش­ها و کارگاه­های آموزشی متعدد در سطح ملی و بین­المللی و وضع قواعد و ارائه راهکارهای مختلف درخصوص رسیدن به این منظور، گویای این امر است. در این میان راهکارهای قابل اجرا در سیستم کیفری ایران نیز شناسایی و تبیین شده و در پایان­نامه حاضر ارائه گردیده است.
 
واژگان کلیدی: مجازات- زندان – حبس-  تکرار جرم-  آثار زندان.
 

مقدمه
هرگاه صحبت از مجازات به میان می­آید بی­شک مجازات «زندان» یکی از مهم­ترین موارد آن به شمار می­رود. می­توان گفت که جرم عمری به قدمت عمر بشر دارد و تا زمانی که بشر در پهنه هستی پای می­فرساید جرم نیز وجود خواهد داشت و از آنجایی که ­مجازات عقوبتی است که در سزای جرم بکار می­رود بنابراین با وجود جرم در جامعه، مجازات و ازجمله زندان نیز وجود خواهد داشت. باتوجه به اینکه آزادی­هایی ازقبیل آزادی رفت و آمد، اقامت و پرداختن به حرفه دلخواه، در زمره آزادی­های مهم و حقوق اساسی انسان بشمار می­رود لذا مجازات زندان از همان ابتدای پیدایش بعنوان رایج­ترین روش مقابله با مجرمین مورد توجه بوده است.
در دهه­های اخیر با توجه به افزایش آمار ارتکاب جرم در جوامع مختلف، برای مقابله با مجرمان و به منظور تأمین امنیت جامعه، سیستم­های قضایی توجه بیشتری به مجازات زندان معطوف نموده­اند و این مجازات در اغلب جرایم به عنوان مجازات اصلی اعمال می­شود. همین مسئله سبب توسعه سیستم زندان­ها گردیده است. به همین دلیل تغییرات و اصلاحاتی نیز در ساختار زندان­ها بوجود آمده تا بهتر بتواند اهداف نظام کیفری که همان تنبیه و بازپروری و ارعاب مجرمین است را تأمین نماید.
از زندان تحت عنوان «مجازات سالب آزادی» یاد می­شود و از آنجای که آزادی یکی از نعمت­هایی است که سلب آن موجب رنج و مشقت فراوان برای انسان است، فلذا بنظر می­رسد مجازات زندان تأثیر بسزایی در حفظ جامعه در برابر جرایم داشته باشد. و اما زندان مانند هر پدیده نوظهور دیگری از زمان پیدایش آن در معرض حمایت­ها و مخالفت­های فراوان قرار داشته که در پایان­نامه به بیان عموم نظرات موافقان و مخالفان پرداخته شده است.
این کیفر در زمان­های مختلف یکی از واکنش­های بسیار مهم دربرابر جرایم بحساب آمده و از بدو پیدایش تا ظهور آن در قوانین موضوعه رسالت­های گوناگونی را برعهده داشته و آن را برحسب زمان و مکان ایفا نموده است. آخرین رسالتی که برای آن تعیین شده اصلاح و بازگشت مجدد مجرمین به صحنه اجتماع با روحیه­ای پاک و سالم می­باشد. ناگفته پیداست که این هدف باید با انسانی کردن بیش از پیش حقوق کیفری همراه باشد بطوری که از تمام استعدادهای نفسانی مجرم بهره گیرد و نه تنها اعتماد به نفس بلکه احساس مسئولیت و ارزش­های بشری را در نهاد او احیا کند.
ماده 9 منشور حقوق بشر که اشعار می­دارد «هیچ­کس را نباید خودسرانه توقیف، حبس یا تبعید کرد.» در اصل‏ سی و دوم قانون اساسی ایران تبلور یافته است