فهرست نمودارها 

 
2-1: میزان بروز بیماری سل در طول 46 سال گذشته در ایران
41
4-1: نتایج کشت مثبت
92
4-2: منحنی استاندارد
98
 

فهرست جداول 

 
2-1:  تاکسونومی اعضای کمپلکس توبرکلوزیس
15
2-2: داروهای خط دوم درمان توبركلوزیس
32
2-3: تخمین موارد ومتوسط میزان بروز سل در جهان در سال2010
40
2-4: به تفکیک دانشگاه­های علوم پزشکی کشور
42
2-5: برخی تغییرات ژنی در سویه­های BCG  M. Bovis
47
3-1: نحوه گزارش میکروسکوپی
71
3-2: مواد تشکیل­دهنده بافرتخلیص
81
3-3: مواد تشکیل­دهنده محلول PBS X10
83
3-4: مواد تشکیل­دهنده محلول برادفورد
85
3-5: مواد تشکیل­دهنده Running Buffer 10%
86
3-6: مواد تشکیل­دهنده Coomassie Gel Stain
87
3-7: مواد تشکیل­دهنده Coomassie Gel Destain
87
3-8: مواد تشکیل­دهنده Fixation Solution
87
3-9: مواد تشکیل­دهنده Stainining Solution
88
3-10: مواد تشکیل­دهنده ژل 10%,12.5%   Separating
89
3-11: مواد تشکیل­دهنده ژل  Stacking 5%
89
4-1: درصد نمونه­های بالینی
93
4-2: نتایج تست­های بیوشیمیایی
96
4-3: نتایج تست­های حساسیت آنتی­بیوتیکی و  TCH
97
فهرست تصاویر
2-1: استخوان سـتون فقرات بدشـکل در مومیایی، به­دلیل بیماری سـل
11
2-2: عکس­برداری توسط میکروسکوپ الکترونی از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
16
2-3: کلنی­های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس روی محیط لونشتاین جانسون
17
2-4: نمای شماتیک ازساختمان دیواره مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
22
2-5: میزان بروز مایکوباکتریوم توبرکلوزیس درنقاط مختلف جهان در سال 2012
40
2-6: درخت تبارشناسی زیرسویه­های مختلف BCG M. Bovis بر اساس اطلاعات پراکندگی آن­ها و خصوصیات مولکولی
46
2-7: برخی از عکس­های تاریخی مربوط به کاشفان واکسن ب ث ژ
49
3-1: مرحله دیالیز
84
3-2: آماده­سازی صفحات شیشه­ای
88
4-1: باسیل اسید فست در رنگ امیزی اورامین
93
4-2: باسیل اسید فست در رنگ امیزی ذیل-نلسون
94
4-3: فاکتور طنابی (Cord Factor)
95
4-4: تفسیر تست نیترات
95
4-5: باندهای پروتئین­های غشایی سویه­های M. Bovis و M. TB ، استخراج پروتئین به روش آمونیوم سولفات، ژل 10% و رنگ آمیزی آمیزی کوماسی بلو R-250
99
4-6: باندهای پروتئین­های غشایی سویه­های M. Bovis و M. TB ، استخراج پروتئین به روش آمونیوم سولفات، ژل 10%  رنگ آمیزی Blue Silver Staining
100
4-7: باندهای

پروتئین­های ترشحی سویه­های M. Bovis و M. TB
101
5-1: تصویر A سویهM. Tuberculosis H37Rv  و تصویرB سویه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس
106
 
 
 
 
 
 
 
 
 

چکیده

مایکوباکتریوم توبرکلوزیس عامل بیماری سل می­باشد. از زمانی که سازمان جهانی بهداشت در سال 1993، توبرکلوزیس را به عنوان یک فوریت اعلام نمود، تا کنون کنترل آن به دلیل وجود سوش­های مقاوم به درمان و تداخل با بیماری ایدز دچار مشکل شده است. مایکوباکتریوم بوویس به عنوان عامل سل گاوی به صورت موردی انسان را نیز درگیر می کند و به عنوان یکی از معضلات بهداشتی با گستره جهانی محسوب می­شود. مبارزه با این آلودگی امروزه باعث گسترش بررسی آنتی­ژن­های باکتری به منظور دسترسی بیومارکرهای موثر در تشخیص، اهداف دارویی و اجزای واکسن مورد اهمیت واقع شده­­اند.

جهت مقایسه پروفایل پروتئینی سویه­های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس به درمان و مایکوباکتریوم بوویس از کل نمونه­های ارسالی 6 ماهه اول سال 1392 به بخش مایکوباکتریولوژی انسیتو پاستور، 100 نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا نمونه­های کلینیکی با روش ان استیل- ال سیستئین- هیدروکسید سدیم و در محیط کشت لونشتاین جانسون کشت داده شد و جهت افتراق مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس و مایکوباکتریوم بوویس از سایر مایکوباکتریوم­ها، از تستهای بیوشیمیایی (نیترات، کاتالاز، نیاسین و TCH) و حساسیت آنتی بیوتیکی استفاده شد. کلونی­ها در محیط میدل بروک 7H9 کشت داده شد، پس از برداشت کلونی­های جدید، به منظور استخراج پروتئین­های ترشحی و غشایی از روشهای سونیکاسیون، رسوب دهی با سولفات آمونیوم و الکل استفاده گردید و به وسیله روش برادفورد تعیین غلظت شد  و در نهایت مقایسه با روش الکتروفورز تک بعدی انجام پذیرفت.

با بررسی باندهای حاصله از پروتئین­های غشایی و ترشحی در 5 سویه کلینیکی متفاوت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس هیچگونه تفاوتی مشاهده نشد و همچنین در 5 سویه کلینیکی متفاوت مایکوباکتریوم بوویس نیز تفاوتی مشاهده نشد. در سویه­های مایکوباکتریوم بوویس، برای پروتئین­های غشایی باندهایی در محدوده 15 تا 85 کیلودالتون مشاهده شد و در سویه مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس نیز باندهای از 15 تا 120 کیلودالتون مشاهده شد این دو سویه در محدوده­های وزنی تقریبا 30 تا 116 کیلو دالتون بسیار متفاوت بوده­اند.

در بررسی پروتئین­های ترشحی در سویه­های مایکوباکتریوم بوویس، باندهایی در محدوده 15 تا 115 کیلودالتون و در سویه­های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس باندهایی از 18 تا 114 کیلودالتون مشاهده شدند که اختلافات وزنی کمی در این محدوده­ها مشاهده شد.

نتایج حاصل از تفکیک باندهای پروتئینی سویه­های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس، حاکی از شباهت نسبی با سویه استانداردM. tuberculosis H37Rv  نسبت به مطالعات دیگر است. اختلافات مشاهده شده در باندهای حاصله از هر دو نوع پروتئین­های سویه­های مایکوباکتریوم بوویس و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس می­تواند مرجعی برای بررسی­های بیشتر پروتئومیکس در باکتری مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس و بوویس باشد.

به نظر می­رسد اختلاف بیان باندهای پروتئینی سویه­های حساس و بوویس با به کارگیری روشهای مناسب می­تواند به عنوان پروتئین مارکر و یا حتی بیومارکر موثر در تشخیص سویه­های حساس و بوویس از یکدیگر، اهداف دارویی و اجزای واکسن قابل استفاده باشد.                       

فصل اول