فناوری اطلاعات و به خصوص معماری سرویس گرا (SOA )برای بهبود و سرعت بخشی به نیازهای کسب و کار فرصت هایی را ایجاد نموده اند.از آنجا که سازمان ها بدون حاکمیت قوی نمی توانند ارزش چندانی را از معماری سرویس گرا کسب کنند وبا توجه به اهمیتی که حاکمیت بر معماری سرویس گرا درموفقیت آن  دارد تحقیق حاضروضعیت حاکمیت بر معماری سرویس گرارا با در نظر گرفتن وضعیت سازمان از لحاظ بلوغ معماری سرویس گرا مطرح کرده است و تصویر بهتری از وضعیت سازمان از لحاظ سرویس گرایی و نوع حاکمیت مورد نیاز سازمان به ما نشان می دهد.از طریق این نقشه راهنمای فراهم شده ، سازمان می تواند وضعیت فعلی خود را بهتر بشناسد و راحت تر بتواند وضعیت آتی خود را تعیین کند. بدین منظور در گام نخست فهرستی اولیه از چالشهای پیاده سازی SOA و قابلیتهای مورد نیاز برای برطرف سازی آنها تدوین و در ادامه ویژگی ها و خصوصیات چارچوب های حاکمیت معماری سرویس گرا بررسی می شوند. بعد از بررسی و انتخاب جامع ترین چارچوب, ارزیابی بر روی  آن صورت می گیرد. در این تحقیق از روش فازی برای بررسی  بلوغ حاکمیت سرویس گرایی در سازمان استفاده شده است سپس برای بررسی صحت روش پیشنهادی , از مقایسه ان با روش اماری استفاده شده و مزایای روش فازی از طریق اجرای هر دو روش در یک مطالعه ی موردی مشاهده گردید.

کلیدواژه : معماری سازمانی , معماری سازمانی سرویس گرا , حاکمیت معماری سازمانی سرویس گرا , منطق فازی

 

فهرست مطالب:

عنوان                                                                                                شماره ی صفحات

فصل اول : مقدمه و کلیات تحقیق……………………………………………………………………………….. 1

1-1-مقدمه…………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2-هدف از تحقیق………………………………………………………………………………………………. 3

1-3-محدوده تحقیق……………………………………………………………………………………………….. 4

1-4-ساختارپایان نامه …………………………………………………………………………………………….. 5

1-5-نتایج وخروجی مورد نظر ………………………………………………………………………………… 5

فصل دوم………………………………………………………………………………………………………………. 6

2-1- معماری چیست؟……………………………………………………………………………………………. 7

2-2-معماری سازمانی…………………………………………………………………………………………….. 7

2-3-تاریخچه معماری سازمانی…………………………………………………………………………………. 8

2-4-فرایند معماری سازمانی…………………………………………………………………………………….. 10

2-4-1- برنامه ریزی راهبردی فناوری اطلاعات……………………………………………………………. 10

2-4-2-برنامه ریزی معماری سازمانی…………………………………………………………………………. 10

2-4-3- اجرای معماری سازمانی………………………………………………………………………………. 10

2-5-معماری سرویس گرا……………………………………………………………………………………….. 10

2-5-1-تعریفشركت IBM……………………………………………………………………………………… 11

2-5-2-تعریف Microsoft…………………………………………………………………………………… 12

2-5-3-تعریفW3C……………………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-5-4-تعریفOpen Group………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-6-مفاهیم اصلی معماری سرویس گرا………………………………………………………………………. 12

2-6-1-تعریف سرویس…………………………………………………………………………………………. 12

2-6-2-پروتکل ها و استانداردها………………………………………………………………………………. 14

 

الف

2-7-معماری سازمانی سرویس گرا…………………………………………………………………………….. 18

2-8-اهداف و چالشهای معماری سرویس گرا………………………………………………………………. 18

2-9-فواید و ضرورت SOA از نگاه ذینفعان……………………………………………………………….. 19

2-10-چرخه ی حیات SOA………………………………………………………………………………….. 21

2-11-حاکمیت چیست؟…………………………………………………………………………………………. 21

2-11-1-محدوده ی حاکمیت ………………………………………………………………………………… 22

2-11-2-مدیریت و حاکمیت …………………………………………………………………………………. 22

2-11-3-حاکمیت فناوری اطلاعات………………………………………………………………………….. 22

2-12-حاکمیت معماری سرویس گرا…………………………………………………………………………. 23

2-12-1-چالش های معماری سرویس گرا…………………………………………………………………. 26

2-12-2-شروع حاکمیت SOA………………………………………………………………………………. 27

2-12-3-چرخه ی حیات سرویس……………………………………………………………………………. 32

2-13-چارچوب های حاکمیت معماری سرویس گرا……………………………………………………… 33

2-13-1-چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاه WebMethod…………………….. 34

2-13-2- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهIBM………………………………….. 35

2-13-3- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهOracle………………………………. 36

2-13-4- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهAG reSoftwa…………………… 39

2-13-5- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهBieberstein………………………. 41

2-13-6- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهSAE – CBDI…………………… 41

2-13-7- چارچوب حاکمیت معماری سرویس گرا از دیدگاهITIL………………………………….. 42

2-14-چارچوب های بلوغ حاکمیت معماری سرویس گرا………………………………………………. 43

2-15-منطق فازی………………………………………………………………………………………………….. 45

2-15-1-مدل فازی متغیرها…………………………………………………………………………………….. 45

2-15-2-عملیات برروی مجموعه های فازی………………………………………………………………. 47

2-15-3-رابطه بین مجموعه های فازی………………………………………………………………………. 49

 

ب

2-15-4-اتصال دهنده ها………………………………………………………………………………………… 50

2-15-5-استنتاج…………………………………………………………………………………………………… 51

2-16-روشهای انجام شده برای ارزیابی بلوغ معماری سازمانی سرویس گرا………………………… 52

2-16-1-جوانبخت و همکاران………………………………………………………………………………… 52

2-16-2-محمودی و همکاران…………………………………………………………………………………. 54

2-16-3-مدل رزمی و همکاران……………………………………………………………………………….. 55

2-16-4-مدل AMO CURT………………………………………………………………………………. 56

2-16-5-مدلECKERT JULIAN……………………………………………………………………… 57

2-16-6-مدل زبانی………………………………………………………………………………………………. 57

2-16-7-مدل نامداریان و همکاران……………………………………………………………………………. 58

2-16-8-مدل امتیازدهی…………………………………………………………………………………………. 58

فصل سوم……………………………………………………………………………………………………………… 60

3-1-تجزیه و تحلیل داده های پژوهش _ ابزار گرداوری اطلاعات…………………………………….. 61

3-2-جامعه اماری و نمونه گیری………………………………………………………………………………… 61

3-3-روش پیشنهادی……………………………………………………………………………………………… 62

3-3-1-تعیین چارچوب………………………………………………………………………………………….. 62

3-3-1-1-مدل ارائه شده توسطAG Software………………………………………………………… 62

3-3-1-2مدل ارائه شده توسط مارکس……………………………………………………………………….. 63

3-3-1-3مدل SCHEPER………………………………………………………………………………….. 64

3-3-1-4-مدل بلوغ کنترل اهداف اطلاعات و فناوری…………………………………………………… 65

3-3-1-5-مدل نامداریان و همکاران………………………………………………………………………….. 66

3-3-1-6-مدل بلوغ یکپارچگی سرویس……………………………………………………………………. 67

3-3-1-7-مدل بلوغ SOA سازمان………………………………………………………………………….. 68

3-3-1-8-مدل بلوغ قابلیت سرویس فناوری اطلاعات………………………………………………….. 69

3-3-1-9-مدل بلوغ معماری سرویس گرا SOAMM…………………………………………………. 70

3-3-2-مشخص کردن فاکتورهای لازم برای ارزیابی……………………………………………………… 74

ج

3-3-4-تجزیه وتحلیل داده ها………………………………………………………………………………….. 79

3-3-4-1-پایگاه قواعد فازی…………………………………………………………………………………… 79

3-3-4-2-موتور استنتاج فازی…………………………………………………………………………………. 80

3-3-4-3-فازی ساز……………………………………………………………………………………………… 80

3-3-4-4-غیرفازی ساز…………………………………………………………………………………………. 80

 

3-3-5-جمع اوری اطلاعات از خبرگان……………………………………………………………………… 80

3-3-6-ارزیابی خروجی با نمودار راداری…………………………………………………………………… 82

3-3-7- روایی و پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………… 82

فصل چهارم…………………………………………………………………………………………………………… 84

4-1- مطالعه موردی……………………………………………………………………………………………….. 85

4-2-تجزیه و تحلیل داده ها با موتور استنتاج فازی………………………………………………………… 93

4-3-ارزیابی روش پیشنهادی……………………………………………………………………………………. 97

4-4-جمع بندی مطالعه موردی………………………………………………………………………………….. 98

فصل پنجم………………………………………………………………………………………………………………………….100

5-1-نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………….101

5-2-مزایای مدل پیشنهادی…………………………………………………………………………………………………..101

5-3-اقدامات آتی………………………………………………………………………………………………………………..102

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………….103

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………….108

 

 

 

 

 

د

فهرست جداول

جدول 2-1: خروجی روش امتیازدهی…………………………………………………………………………. 59

جدول3-1: ارتباط مدل های بلوغ معماری سرویس گرا با یکدیگر………………………………………. 73

جدول 3-2: مقیاس های فازی…………………………………………………………………………………… 81

جدول 4-1: شاخص ها وزیرشاخص های دامنه ی بلوغ SOA,بلوغ حاکمیت سرویس گرایی وحوزه ی پذیرش SOA      85

فهرست تصاویر و نمودار

شکل 2-1 : جایگاه کشورهابراساس میزان گرایش به معماری سازمانی…………………………………. 8

شکل2-2 : تعریف حاکمیت SOA از دیدگاه ORACLE……………………………………………… 25

شکل 2-3: ارتباطات حاکمیت معماری سرویس گرا………………………………………………………… 25

شکل 2-4: مولفه های اصلی چارچوب حاکمیت SOA وتاثیرآن برچرخه ی حیات سرویس……. 28

شکل 2-5: چرخه ی پیاده سازی حاکمیت SOA براساس چارچوب پیشنهادیIBM…………….. 36

شکل 2-6: نقاط کلیدی برای سیاست گذاری در حاکمیت SOA ازدیدگاه ORACLE…………. 37

شکل 2-7: چارچوب حاکمیت ITIL………………………………………………………………………….. 42

شکل 2-8: مقایسه ی چارچوب های مطرح شده…………………………………………………………….. 43

شکل 2-9: نمونه ای از یک تابع تعلق مثلثی………………………………………………………………….. 47

شکل 2-10: نمای کلی چارچوب ارزیابی بلوغ محمودی………………………………………………….. 55

شکل 2-11: نتایج خروجی روشAMO CURT………………………………………………………… 56

شکل 2-12: خروجی اجرای روش TOP-VIEW………………………………………………………….. 57

شکل 3-1 : مدل ارایه شده توسط AG SOFTWARE………………………………………………… 62

شکل 3-2: چارچوب پیشنهادی………………………………………………………………………………….. 74

شکل 4-1: تابع عضویت  ورودی  مربوط به پایگاه اول تا بیستم………………………………………… 92

شکل 4-2: تابع عضویت  ورودی  مربوط به پایگاه هفدهم……………………………………………….. 92

شکل 4-3: تابع عضویت خروجی مربوط به پایگاه بیست و یکم………………………………………… 93

شکل 4-4: خروجی سیستم فازی در بعد بلوغ سرویس گرایی…………………………………………… 94

ه

شکل 4-5: رادار چارت بعد بلوغ سرویس گرایی……………………………………………………………. 95

شکل 4-6: رادار چارت بعد پذیرش سرویس گرایی……………………………………………………….. 95

شکل 4-7: رادارچارت بعد حاکمیت سرویس گرایی……………………………………………………….. 96

شکل 4-8: مقادیر خروجی کلی در همه ی ابعاد…………………………………………………………….. 97

شکل 4-9: نمونه ای ازباینومیال تست………………………………………………………………………….. 98

نمودار4-1: نتایج باینومیال تست بعد حوزه ی پذیرش……………………………………………………… 98

نمودار4-2: نتایج باینومیال تست بعد بلوغ SOA…………………………………………………………… 99

نمودار4-3: نتایج باینومیال تست بعد حاکمیت SOA……………………………………………………… 99

مقدمه