برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته تربیت­ بدنی و علوم ورزشی
عنوان:
بررسی تاثیر 12 هفته برنامه توانبخشی قلبی بر كیفیت زندگی،افسردگی و اضطراب بیماران جراحی بای پس عروق کرونر
استاد راهنما:
دکتر علی یلفانی
استاد مشاور:
دکترفرزاد ناظم
 

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب:

1- فصل اول : طرح تحقیق…………………………………………………………………1

1-1- مقدمه ………………………………………………………………………………….. 2

2-1-تعریف مساله و ضرورت انجام پژوهش…………………………………………… 4

3-1- اهداف تحقیق ……………………………………………………………………. 8

1-4-1-هدف کلی ………………………………………………………………………….9

2-4-1- اهداف اختصاصی ……………………………………………………………….9

5-1-پرسشهای تحقیق …………………………………………………………………..9

7-1- تعاریف واژه­ها و اصطلاحات …………………………………………………….9

2- فصل دوم : ادبیات و پیشینه تحقیق ……………………………………….12

1-2-اناتومی و فیزیولوژی دستگاه قلب و عروق……………………..13

1-1-2- قلب. ……. ………………………………………………………………………13

2-1- 2- بیماریهای ایسکمیک قلب…. …………………………………………….15

3-1- 2 بیماریهای عروق کرونر…. …………………………………………….18

20 4-1-2-استراتژیهای بالینی دربیماران عروق کرونر……………………………….

2-2- برنامه توانبخشی قلبی…………………………………………………………… 24  

1-2-2- هدفها ونتایج توانبخشی قلبی………………………………………………… 24  

2-2-2- اثر فعالیت بدنی بر عروق کرونری………………………………………. 26

3-2-2- آزمون ورزشی…………………………………………………….. 28

3-2- کیفیت زندگی……………… ……………………………………………….35

1-3-2- کیفیت زندگی و ابعاد ان…………………………………………………. 35  

2-3-2- کیفیت زندگی و توانبخشی قلبی………………………………….. 37  

4-2- افسردگی. ……. ………………………………………………………………38

1-4-2- اختلال افسردگی و ابعاد ان…………………………………………… 38  

2-4-2- اپیدمیولوژی افسردگی…………………………………………………….. 39  

5-2- اضطراب ………………………………………………………………………………..40

1-5-2- مفهوم اضطراب………………………………………………………………..40

3-5-2- اضطراب و سیستم قلبی و عروقی…………………………………………….41

4-5-2- اضطراب و توانبخشی قلبی …………………………………………………..42

6-2- مرور تحقیقات انجام شده………………………………………………………………43

1-6-2- تحقیقات انجام شده داخلی………………………………………………………43

2-6-2- تحقیقات انجام شده خارجی……………………………………………….44

3- فصل سوم : روش شناسی ………………………………………………………48

1-3- مقدمه …………………………………………………………………………………….49

2-3- جامعه آماری ، گروه نمونه و روش نمونه گیری ………………………………49

3-3- ابزار گردآوری داده ها …………………………………………………………………50

4-3- روش تحقیق …………………………………………………………………………….53

5-3-روش اماری ……………………………………………………………………….55

6-3-محدودیتهای حقیق ……………………………………………………………..55

4- فصل چهارم : یافته های تحقیق ………………………………………………56

1-4- مقدمه …………………………………………………………………………………57

2-4- نتایج توصیفی تحقیق ………………………………………………………..57

3-4 – نتایج استنباطی تحقیق ………………………………………………………61

5- فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………..67

1-5- مقدمه …………………………………………………………………………………..68

2-5- بحث و نتیجه گیری از یافته های تحقیق ……………………………………..69

3-5- نتیجه گیری نهایی ……………………….. ………………………………………….74

4-5- پیشنهادات ……………………………………………………………………………….76

1-4-5 پیشنهادهایی برای مطالعات بیشتر………………………………………………76

6- فهرست منابع ……………………………………………………………………………….78

7- پیوست ……………………………………………………………………………………….89

چکیده:

چکیده:

دراین پژوهش تاثیربرنامه توانبخشی قلبی بر كیفیت زندگی، افسردگی و اضطراب بیماران جراحی بای پس عروق کرونر انجام گرفت. نمونه آماری شامل 60 بیمار مبتلا به جراحی بای پس عروق کرونر(46مرد و 14 زن) در دامنه سنی 38 تا 73 سال و میانگین­های وزن 55/5 کیلوگرم و BMI=27.339 kg/m 2 تشکیل می دهند که داوطلبانه انتخاب شدند. اطلاعات از بیماران با بهره گرفتن از پرسشنامه های كیفیت زندگی مک نیو) QLMI (، افسردگی و اضطراب اسناید(HADS ) جمع آوری گردید .هشت هفته بعد از جراحی بیماران تحت آموزش نظری و عملی برنامه توانبخشی قلبی به مدت 12 هفته درمرکز توانبخشی شهید بهشتی همدان قرار گرفتند. پس از تكمیل و جمع آوری داده ه، ازآمار توصیفی جهت محاسبه شاخص های گرایش مرکزی و پراکندگی استفاده شد و از آمار استنباطی از ازمون تی وابسته استفاده شد.همچنین سطح پذیرش معناداری 05/0 فرض گردید.نتایج پژوهش افزایش سطح كیفیت زندگی زنان و مردان پس از انجام توانبخشی قلبی نسبت به قبل از برنامه توانبخشی در هر یک از ابعاد جسمانی ، عاطفی،اجتماعی نشان داد (p=0.000). همچنین کاهش معناداری در سطح افسردگی و اضطراب بیماران مشاهده گردید (p=0.000).

یافته های پژوهش، نشاندهنده اثر مثبت برنامه توانبخشی برافزایش کیفیت زندگی و کاهش اضطراب و افسردگی بیماران جراحی بای پس قلبی می­باشد.

فصل اول: طرح تحقیق

1-1- مقدمه

بیماری­های عروق كرونر[1]، مهمترین اختلال قلبی­ عروقی و یك مشكل مهم بهداشتی در كشورهای در حال توسعه و توسعه یافته می­باشد. به طوری كه در شروع قرن بیستم، اختلال قلبی و عروقی كمتر از 10% كل مرگ و میر در جهان را شامل می­شد. این در حالی است كه در اواخر این قرن، بیماری قلبی نزدیك به نیمی از كل مرگ و میر كشورهای پیشرفته و حدود 25% كشورهای در حال توسعه را شامل می­شود. پیش بینی می­شود كه در سال 2020 نزدیك به 25 میلیون مرگ ناشی از اختلال قلبی وعروقی در سال رخ دهد. بر این اساس از هر سه مورد مرگ، یك مورد آن به علت اختلال قلبی و عروقی خواهد بود(1).

امروزه استفاده از تكنیك جراحی قلب باز، یكی از روش­های مؤثر و با ارزش در درمان بسیاری از بیماری­های قلبی به شمار می­رود(2). از سال 1994 تا 2002 در اسكاتلند، میزان جراحی بای پس شریان كرونر از 2380 مورد به 2660 مورد و میزان آنژیوپلاستی كرونری از 680 مورد به 2559 مورد و میزان آنژیوگرافی از 8220 مورد به 10925 مورد در سال 2002 رسیده است. هم چنین در سال 2000 حدود 24728 مورد جراحی بای پس و 28133 مورد آنژیوپلاستی و دیگر روش­های مداخله كرونری در بریتانیا انجام شد. (3 ).

بیماری قلبی و عروقی در سال 2000 در ایالات متحده­، 4/39 % همه­ی مرگ­ها یا به عبارتی یك مرگ از

 

هر 5/2 مرگ را به خود اختصاص داده است. از سال 2000 – 1990 میزان مرگ و میر ناشی از بیماران قلبی و عروقی، 5/2 % افزایش داشته است. كاهش میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری به طور قابل ملاحظه­ای باعث بهبودی در امید به زندگی می­شود. طبق گزارش انجمن قلب بریتانیا در سال 2009 بیش از یک سوم مرگ و میرها در بریتـانیا، به علت بیماریهای سیستم قلبی و عروقی می­باشد و سالانه تقریبا حدود198000 مرگ رخ می­دهد(4).

بر اساس آمارهای موجود در سطح جهان، بیماری­های قلبی و عروقی 1% كل مرگ و میرهای سنین كمتر از 35 سال، 3/1 مرگ­های سنین 45 – 35 سال و 4/3 علل مرگ و میر در كشورهای پیشرفته را به خود اختصاص داده است. حدود 4/1 مرگ و میر در كشور ما ناشی از اختلال قلبی و عروقی است. آمار استخراج شده از واحد انفورماتیك سازمان بهشت زهرا در نیمه اول سال 79 نشان می­دهد كه حدود 20% از كل فوت شدگان به علت مشكل قلبی و عروقی بوده است ( 5).

طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی در مارس 2002 ( فروردین 81 ) 22% علل مرگ و میر در دنیا و 35% علل مرگ و میر در ایران ( 91 هزار نفر ) ناشی از بیماری­های قلبی و عروقی است (3).

بیماری عروق كرونر به معنی یك نوع نارسایی در عروق كرونر قلب می­باشد كه این نارسایی نهایتاً منجر به كاهش و اختلال در جریان خون میوكارد قلب می­شود و توفق دایمی جریان خون میوكارد باعث اختلال در عمل عضله ونكروز آن می­گردد (6).

آترواسكلروز شامل تجمع موضعی لیپید و فیبروز در داخل شریان­های كرونر می­باشد كه باعث تنگی و انسداد شریان می­شود كه نتیجه آن كاهش جریان خون میوكارد است. بیماری­های ایسكمیك قلب كه به علت عدم تعادل بین جریان خون وارده و میزان تقاضای میوكارد رخ می­دهد وابسته به پیشرفت آترواسكلروز و میزان انسداد عروق كرونر می­باشد.

جراحی بای پس عروق كرونر ، پروسه­ای است كه در آن پیوندهایی برای هدایت جریان خون اطراف پلاك­ها در شریان كرونر ، انجام می­ شود. این پروسه هنگامی به كار می­رود كه شریان به طور اساسی باریك یا مسدود شود یا یك لخته خون در مناطق باریك قرار گیرد. جراحان با برداشتن قطعه كوچك از وریدی كه معمولاً از پا یا قفسه سینه شده و اتصال آن به آئورت و ماهیچه قلب گذرگاه فرعی ایجاد می­كنند این مجرای فرعی دوباره جریان خون را به قلب برقرار می­كند. هدف اصلی جراحی بای پس عروق كرونر، تسكین آنژین و افزایش امید به زندگی است. جراحی بای پس عروق كرونر یك استاندارد طلایی برای درمان بیماران مبتلا به شریان كرونر برای حداقل 25 سال است. بر اساس بسیاری از یافته­ ها، عمل جراحی بای پس شاخص­های عمده كیفیت زندگی را در بیماران افزایش می­دهد .این نوع جراحی در بیمارانی كه آنژین ناپایدار و تنگی بیش از 60% در شریان كرونر چپ ، یا انسداد سه رگ بیش از 50 % دارند، كاربرد دارد(8،7).

2-1- تعریف مسأله و ضرورت انجام پژوهش

با شهری شدن دنیای در حال توسعه، میزان شیوع بیماری­های قلبی و عروقی و مرگ و میر ناشی از آن در حال افزایش است. تخمین زده شده که تا سال 2020 شایعترین علت مرگ در سطح جهان بیماری­های قلبی وعروقی خواهد بود(1). بیماری­های قلبی عروقی، یکی از بیماری­ هایی است که شرایط عمومی آن منجر به عدم اتکا به خود و کاهش کیفیت زندگی در افراد مبتلا می­شود. اضطراب، افسردگی، فقدان علاقه به محیط و اقدام­های اجتماعی ، مشکلات جنسی و اختلالات خواب از ویژگی­های بیماران قلبی و عروقی می­باشد که باعث كاهش کیفیت زندگی در بیماران قلبی می­شود(9).

پولاسكی و تارتو[1] (1999) بیان می­كنند كه مدد جویان مبتلا به یك بیماری مزمن یا ناتوانی باید برای پیشگیری از ناتوانی­، حفظ توانایی عملكردی و یا به دست آوردن مجدد این توانایی، در برنامه ­های توانبخشی شركت كنند. توانبخشی فرآیند یادگیری زندگی همراه با بیماری­ های مزمن یا وضعیت­های ناتوان كننده است و هدف از توانبـخشی، برگشت مددجو در بالاترین حد ممـكن از توانـایی فیـزیكی، ذهنی، اجتماعی و شغلی می­باشد (10) .

امروزه یكی از روش­های معمول برای بهبود كیفیت زندگی به خصوص در بیماری های مزمن همچون بیماری های قلبی توانبخشی است(11). توانبخشی قلبی فعالیتی چند رشته­ای با هدف تسهیل و بهبودی جسمی، روانشناختی و هیجانی به منظور توانمند سازی مددجویان در رسیدن به سطوح بالاتر سلامتی است. این امر از طریق ورزش، آرامسازی و آموزش بهداشت در عرصه بیمارستان و جامعه عملی می­گردد. شواهد نشان دهنده اثر بخشی برنامه ­های توانبخشی قلبی بوده، به طوری كه موجبات كاهش 27 درصدی مرگ و میر بعد از سكته قلبی را فراهم می­آورد. توانبخشی قلبی شامل فعالیت های همچون ارزیابی جامع پزشكی، ورزش، تعدیل عوامل خطرساز، آموزش، مشاوره و تغییر رفتار مددجوست(12).

شواهد علمی نشان می­دهد که برنامه توانبخشی قلب از نظر کلینیکی روش مفیدی برای تعدیل فاکتورهای خطر ساز قلبی و کاهش فشارهای روانی بعد از سکته قلبی می­باشد، همچنین این برنامه­ها می ­تواند باعث کاهش اضطراب و افسردگی در بیماران قلبی شود (13).

این برنامه­ ها موجب تاثیرات بالینی مثبت از جمله كاهش مرگ و میر، عوامل خطرساز قلبی و رفتارهای غیر بهداشتی را فراهم آورده است. كیفیت زندگی درك شده از سوی این بیماران پارامتر مهمی در ارزشیابی برنامه ­های توانبخشی قلبی است كه اثر بخشی این برنامه­ها را نیز اثبات می­كند. كیفیت زندگی وابسته به سلامت بیانگر اثرات عملكردی ناخوشی و برآیندهای آن در بر درك بیمار از جنبه­ های جسمی، روانشناختی و اجتماعی زندگی فردی است(14). آندرهیل و وودز[2] ( 2000) نیز اظهار می­دارند: هدف از انجام برنامه ­های توانبخشی قلبی بهبود كیفیت زندگی بیماران قلبی از طریق كاهش عوامل خطرزا و تكرار حادثه قلبی است(15).

توان بخشی قلبی می ­تواند با مراقبت سلامتی اثر بخش، باعث ارتقاء بهبودی بیماران شود. بیماران ناتوان می­توانند به بهبودی، مراقبت و سلامتی بهتر رسیده و خطرات مرگ و میر در این بیماران کاهش می­یابد. توان بخشی قلبی شامل برنامه ­هایی بوده که این برنامه­ها می­توانند به بیـماران در تغییـر عادت­های سبک زندگی­شان کمک کنند. برنامه توان بخشی قلبی شامل تمرین، آموزش، کمک­های پزشکی، توصیه­ های بهبود رفتار و بالا بردن کیفیت زندگی و کاهش اضطراب و افسردگی می­باشد(16).

این برنامه ­ها اغلب در بیمارستان با کمک یک تیم پزشکی، دکتر، پرستار و دیگر افراد حرفه­ای در این زمینه انجام می­شود. بسیاری از افراد دریافته­اند که برنامه­ های توان بخشی پس از رهایی از بیمارستان، خیلی کمک کننده بوده و به آنها این اجازه را می­دهد که در یک گروه تمرینی و با کمک­های خاص برای تغییر سبک زندگی تلاش کرده و از این تمرینات لذت ببرند(17).

در طول برنامه ­های توان بخشی موارد ذیل برای بیمار وجود خواهد داشت:

استفاده تمرینی از ترید میل، ارگومتر، ماشین­های پارو زنی، پیاده­روی و بخش­های جاکینگ تحت نظارت پرستار یا دیگر افراد حرفه­ای در این زمینه برای تغییر در علائم و مشکلات خواهد بود. شروع کار به آهستگی بوده و در ادامه به وسیله برنامه تمرینی مطمئن انجام می­پذیرد تا این که تدریجا به بیمار کمک کرده تا شدیدتر و قویتر تمرین کند. نظارت بر ضربان قلب، فشار خون و الکتروکاردیوگرافی بیمار وجود دارد.

برنامه ­های توان بخشی شامل برنامه ­های جامع از قبیل درمان­های کلینیکی، مدیریت استرس، مشاوره­ های تغذیه­ای، ترک سیگار، مهارت­های آموزشی و تغییر سبک زندگی می­باشد(18).

همچنین نتایج مطالعه تجربی در آمریكا ( 2006 ) توسط بتهال[3] بر روی بیماران قلبی حكایت از این دارد كه گروه آزمون تحت برنامه توانبخشی كوتاه مدت هشت هفته­ای شامل آموزش مددجو و انجام ورزش تحت نظارت كه در بیمارستان انجام می­پذیرفت، نسبت به گروه كنتـرل كه تنها از یك برنـامه ورزشی ساده پیروی می­كردند، از نظر كیفیت زندگی ، ابعاد سلامت و عملكرد روانی از موقعیت بهتری برخوردار بودند(14) .

اگرچه یافته ­های مطالعات مختلف گویای این حقیقت است كه بیماران مبتلا به بیماری عروق كرونر از كیفیت زندگی مطلوبی برخوردار نمی­باشند(19) و توانبخشی قلبی از راهكارهای مهم در ارتقاء كیفیت زندگی است، لیكن فقط 30% از بیماران مبتلا به بیماری عروق كرونر قادر به شركت در برنامه ­های توانبخشی قلبی در مراكز می­باشند(20). کالکیو و همکاران[4] در بررسی تاثیر برنامه توانبخشی قلبی بر کیفیت زندگی و اضطراب بیماران سکته قلبی دریافتند که برنامه توانبخشی باعث بهبود معناداری در کیفیت زندگی و اضطراب بیماران می­شود(21). درایران در مطالعه خانم محمدی و همکاران در سال 1385 كه بر روی 38 بیمار مبتلا به سکته قلبی (بالاتر از60 سال) تحت توانبخشی قلبی در منزل و آموزش مشروح مراقبت شخصی مشتمل بر ورزش، تدبیر رژیم غذایی، حمایت رونی، مشاوره و سه بار بازدید در منزل انجام گرفت نشان دادند که برنامه توانبخشی در منزل، باعث بهبود معنـاداری در ابعاد جسمی و ­روانی کیفیت زندگی بیماران می­ شود(22).

نتایج یک بررسی فرا تحلیلی در سال 2007 نشان داد که برنامه توانبخشی قلبی باعث کاهش مرگ ومیر در بیماران قلبی می­شود (23).

بنابراین با توجه به شواهد علمی در خارج و داخل ایران، توانبخشی ورزشی قلب باعث بهبود وضعیت جسمی – روانی، کیفیت زندگی و عوامل خطرزای کرونری می­شود اما با وجود اطلاعات محدود ، تحقیقات درباره اثرات توانبخشی ورزشی قلب در بیماران جراحی شده­ی کرونری در ایران اندک است. بنابراین محقق در نظر دارد که اثرات توان بخشی ورزشی را بر وضعیت جسمی روانی، کیفیت زندگی و عوامل خطرزای کرونری بیماران جراحی شده­ی کرونری بررسی نماید. علی رغم اینکه تمرینات توان بخشی قلبی و بررسی ریسک فاکتورهای عوارض قلبی عروقی سابقه­ای نیم قرن را دارد، اما تا کنون کمتربه پژوهش در توان بخشی قلبی در ایران اهتمام شده است؛به نظر می­رسد که بررسی تمرینات توانبخشی قلبی و تاثیرات آن بر روی کیفیت زندگی، افسردگی و اضطراب در ایران با توجه به تفاوت­های قومی و نژادی، فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، شغلی و منطقه­ای- جغرافیایی، ضرورت نسبت به انجام این تحقیق حس شده تا از این طریق بتوان به این سوالات پاسخ داد؛ که آیا 12 هفته تمرینات توان بخشی قلبی بهبود فاکتورهای روانی از جمله، کیفیت زندگی، افسردگی و اضطراب بیماران بای پس عروق کرونر ایرانی را به دنبال خواهد داشت؟

[1] . Polaski , Tarto

قواعد فقهی مثل «قاعده لاضرر» یا «قاعده غرور» است. در حقوق انگلیس نیز، تدلیس عیب رضا به شمار نمی‌آید چون اصولا عقد، جنبه رضایی ندارد اما چون تدلیس سبب نقض حکم و وظیفه قانونی شده قرارداد را معیوب می‌سازد


فهرست مطالب
عنوان صفحه
واژگان کلیدی:. ح‌
نشانه های اختصاری. ح‌
پیشگفتار. خ‌
روش تحقیق. د‌
ابزارهای جمع آوری اطلاعات. د‌
محدودیت های تحقیق. ذ‌
بیان مسئله. ر‌
سوالات پژوهش. ز‌
فرضیات. ز‌
پیشینه تحقیق. س‌
واژه کاوی. ش‌
اهداف پژوهش. ص‌
فصل اول 1
کلیات تدلیس. 1
بخش اول. 2
گفتار اول. 2
تعریف لغوی. 2
گفتار دوم. 3
گفتار سوم. 4
تعریف اصطلاحی. 4
فصل دوم 8
جایگاه تدلیس در نظام‌های حقوقی مختلف. 8
بخش اول:. 9
جایگاه تدلیس در نظام های حقوقی مختلف. 9
بخش دوم. 9
روش نظامهای حقوقی نسبت به تدلیس. 9
بخش سوم. 13
تقسیم بحث. 13
فصل سوم 15
بحث پیرامون تدلیس در حقوق ایران. 15
بخش اول:. 16
بحثی پیرامون موضوعات مختلف تدلیس در حقوق ایران. 16
مبحث اول. 16
جایگاه تدلیس. 16
مبحث دوم. 18
عنصر مادی تدلیس. 18
گفتار (تدلیس قولی). 22
مبحث سوم. 32
عنصر روانی تدلیس. 32
قصد مدلس. 32
تفاوت تدلیس ممنوع و ترغیب مجاز (نقش عرف). 39
تدلیس ثالث. 42
مبحث چهارم. 47
اثر حقوقی تدلیس. 47
فصل چهارم 53
تاثیر تدلیس و مدلس. 53
بخش اول. 54
تاثیر تدلیس و مدلس. 54
نتیجه گیری. 65

واژگان کلیدی:
تدلیس ، ماهیت حقوقی ، قانون ، نقض حکم، رضا، خیار


نشانه های اختصاری
ق.ا.ج.ا.ا. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
ق.آ.د.ک. قانون آیین دادرسی کیفری
ق.آ.د.د.ع.ا.ک. قانون آیین دادرسی عمومی و انقلاب در امور کیفری
ق.آ.د.م. قانون آیین دادرسی مدنی
ق.آ.د.ک.ف. قانون آیین دادرسی کیفری فرانسه
ق.م. قانون مدنی
ق.م.ا. قانون مجازات اسلامی
ق.م.ف. قانون مجازات فرانسه
ق.م.م. قانون مسئولیت مدنی
ق.م.ع. قانون مجازات عمومی
ا.ح.ق. اداره کل حقوقی و تدوین قوانین قوه ی قضاییه
ق. قدیم. آ.د.م قانون قدیم آیین دادرسی مدنی



پیشگفتار
زبان از دو منظر مورد بررسی قرار می گیرد: یكی زبان به عنوان وسیله ای كه منعكس كننده عملكرد ذهن بشری است و باید به صورت خام و بدون ارتباط با دیگر عوامل بیرونی زبان بررسی شود و دیگری زبانی كه به عنوان وسیله ارتباطی به كار می رود و عوامل محیطی و اجتماعی بر آن اثر دارد و آن را دچار تغییر می كند.
زبان ارتباطی، عادت رفتاری است كه افراد یك جامعه به طور مشترك آن را دارند. مسئولانی كه حوزه های خاصی از آسیب های اجتماعی را بررسی می كنند معتقدند بسیاری از مشكلات اجتماعی از استفاده غیرعاقلانه زبان یا اشكال دیگر برقراری ارتباط به وجود می آید.
انسان به واسطه زبان، قادر به پنهان كردن افكار و مقاصد خود و دروغ گفتن است. بشر به دلیل زندگی اجتماعی، دروغ های زبانی را به طور

 

قراردادی به دو گروه قابل قبول و غیرقابل قبول تقسیم بندی كرده است. دروغ های قابل قبول و پذیرفتنی می توانند صنایع ادبی، استعاره، طنز، تعریف و تمجید، بازاریابی و تبلیغ، مبالغه و از این قبیل باشند و دروغ های غیرقابل قبول و دارای قباحت شامل تدلیس، جعل، تهمت، فحاشی و امثال آن است كه حكم تقلب را دارند و در بعضی موقعیت ها، در صورت رساندن ضرر به دیگری، از لحاظ قانون، تخلف محسوب می شوند. در قانون مدنی این تخلف قانونی، جرم و تحت عنوان تدلیس مطرح شده است.

روش تحقیق
یکی از اصلی تر ین بخش های هر کار پژوهشی را جمع آو ری اطلاعات تشکیل می دهد. چنانچه این کار به شکل منظم وصحیح صورت پذیرد کار تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری از داده ها با سرعت و دقت خوبی انجام خواهد شد این تحقیق با توجه به اهداف تحقیق و به منظور پاسخگویی به سؤال یاد شده با کتابخانه ای با استفاده از اطلاعات پیشین که جمع آوری شده مورد بررسی قرار گرفته است.

ابزارهای جمع آوری اطلاعات
مقالات پیشین ، کتاب، اینترنت

محدودیت های تحقیق
در انجام تحقیق با محدودیت ها و مشکلات زیادی مواجه بودم که در ذیل به اهم آنها اشاره می کنم:
الف( عدم آشنایی کافی با چگونگی انجام تحقیق و پژوهش به دلیل تجربه کم و ناآشنایی با اصول پژوهش و تحقیق.
ب( عدم دسترسی به منابع و مأخذ مربوط به تحقیق.
ج( کمبود وقت به علت همزمان بودن انجام پروژه تحقیق با سال تحصیلی و آزمون کارشناسی ارشد.
د( عدم دسترسی به پایان نامه ها ، خصوصاً پایان نامه های مربوط به موضوع انتخاب شده.

بیان مسئله
تدلیس به معنای فریب دادن و پنهان كردن واقع است. پس هرگاه فروشنده كالایی، برای فریفتن خریدار، وصفی موهوم را به كالای خود نسبت دهد یا عیبی را كه در آن است بپوشاند، در معامله تدلیس كرده است. بدین ترتیب در تدلیس نوعی تقلب و ریا وجود دارد و فرد فریبكار، بی اعتنا به شرافت شغلی و درستكاری متعارف، از اعتماد طرف معامله برای گول زدن او استفاده می كند. بر این مبنا گاه گفتن دروغ یا اظهاری نابجا سبب ایجاد حق فسخ قرارداد و یا معامله

دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
دانشکده منابع طبیعی دریا
گروه شیلات
 
پایان نامه کارشناسی ارشد رشته شیلات گرایش تکثیر و پرورش آبزیان
 
 
اثرات دوره های گرسنگی كوتاه مدت و غذادهی مجدد بر شاخص های رشد و كارایی تغذیه، تركیب بیوشیمیایی بدن و فاکتورهای خونی در تاس ماهیان سیبری جوان ،(Brandt, 1986)Acipenser baeri
 
استادان راهنما:
دکتر پریتا کوچنین
دکتر محمود بهمنی
 
استادان مشاور:
دکتر محمد علی یزدانی ساداتی
مهندس حمید رضا پورعلی
 هر ماه 1389  
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده 

رشد جبرانی از جمله موارد مهمی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در بهینه سازی و مدیریت تغذیه داشته باشد. در بسیاری از گونه ها این پدیده موجب رشد سریع و بیشتر از حد طبیعی در دوران غذادهی بعد از رفع محرومیت غذایی می گردد. اثرات دوره های گرسنگی کوتاه مدت و غذادهی مجدد بر روی عملکرد رشد و تغذیه، ترکیبات بیوشیمیایی بدن و فاکتورهای خونی در بچه تاس ماهیان سیبری (Acipenser baerii) با میانگین وزنی 5/1± 51/19 گرم برای 80 روز بررسی شد. پس از 10 روز سازگاری با شرایط آزمایشی 15 ماهی به صورت کاملاً تصادفی در هر یک از 12 تانک استوانه ای فایبرگلاس 500 لیتری توزیع شدند. بچه ماهیان چهار رژیم غذایی متفاوت را تجربه کردند: کنترل چهار وعده روزانه در روز تا حد سیری تغذیه شد، تیمار اول 2 روز گرسنگی و 8 روز غذادهی مجدد، تیمار دوم 4 روز گرسنگی و 16 روز غذادهی مجدد و تیمار سوم 8 روز گرسنگی و 32 روز غذادهی مجدد را تجربه کردند و این سیکل ها تا پایان 80 روز آزمایش تکرار شد. زیست سنجی از ماهیان در تمام تیمارها هر 20 روز یکبار صورت گرفت. نمونه های مربوط به پارامترهای بیوشیمیایی بدن و پارامترهای خونی ماهیان در سه دوره (ابتدا، وسط و پایان آزمایش) جمع آوری شد. نتایج حاصل نشان داد که دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد تاثیری منفی بر روی عملکرد رشد و تغذیه ماهیان نداشت. نتایج این مطالعه نشان داد که در پایان آزمایش اختلاف معنی دار (P > 0/05) بین تیمارها و گروه شاهد از نظر وزن مشاهده نشد (به جزء تیمار 2). هم چنین نرخ رشد ویژه و ضریب تبدیل غذایی در گروه شاهد بالاتر از سایر تیمارها بود. در مطالعه ی حاضر دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد بر روی برخی از ترکیبات بیوشیمیایی بدن مثل خاکستر، رطوبت، انرژی و چربی بی تاثیر بود اما در سایر پارامترهای مثل پروتئین و فیبر گروه شاهد به صورت معنی داری (P < 0/05) بالاتر از تیمارها بود و کربوهیدرات در گروه شاهد به صورت معنی دار (P < 0/05) پایین تر از تیمارها نشان داد. از نظر فاکتورهای خونی در پایان آزمایش تنها غلظت هموگلوبین و درصد هماتوکریت در تیمارها به صورت معنی دار (P < 0/05) بالاتر از گروه شاهد نشان دادند. بچه تاس ماهیان سیبری توانایی تحمل دوره های گرسنگی کوتاه مدت را دارند. در پایان آزمایش ماهیان جبران جزیی را نشان دادند که بیانگر این مسئله است که این برنامه های گرسنگی و غذادهی مجدد می تواند در مزارع  پرورشی این گونه اجراء شود.
 
  فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

فصل اول- مقدمه و کلیات………………………………………………………………………….         1

1-1-  رشد جبرانی………………………………………………………………………………………………………..                        4

1-2- خصوصیات رشد جبرانی……………………………………………………………………………………….                        6

1-2-1- میزان جبران……………………………………………………………………………………………………                         6

1-2-2- مرکز جبران……………………………………………………………………………………………………                         7

1-3- مدل های رشد جبرانی……………………………………………………………………………………………           8

1-3-1- Cybernetic Model……………………………………………………………………………………                      8

1-3-2- Structural & Storage Model……………………………………………………………………                 8

1-4- مزایای رشد جبرانی……………………………………………………………………………………………………                  9

1-5- هزینه های رشد جبرانی…………………………………………………………………………………………….        10

1-6- عوامل موثر بر رشد جبرانی در ماهیان………………………………………………………………………….. 

1-6-1- شدت و طول دوره سوء تغذیه…………………………………………………………………………………

1-6-2- مرحله تکامل بافتی در شروع سوء تغذیه…………………………………………………………………..

1-6-3- بلوغ جنسی و تولید مثل………………………………………………………………………………………..

1-6-4- درجه حرارات…………………………………………………………………………………………………..

الف
1-6-5- کیفیت آب………………………………………………………………………………………………………

1-6-6- دوره نوری و فصل……………………………………………………………………………………………

1-6-7- پیشینه تغذیه ای حیوان………………………………………………………………………………………….

1-6-8- کیفیت جیره غذایی………………………………………………………………………………………….

1-6-9- تراکم و تعاملات اجتماعی………………………………………………………………………………….

1-6-10- جنسیت و گونه ماهی………………………………………………………………………………………..

1-7- دلایل احتمالی رشد جبرانی……………………………………………………………………………………..

1-7-1- مصرف غذا……………………………………………………………………………………………………..

1-7-2- تغییر ضریب تبدیل غذایی (کارایی تبدیل غذایی یا کارایی رشد) ……………………………….

1-7-3- تغییر متابولیسم…………………………………………………………………………………………………..

1-7-4- تخصیص منابع مواد و انرژی……………………………………………………………………………….

1-8- پرورش ماهیان خاویاری……………………………………………………………………………………………

1-9- خصوصیات کلی ماهی……………………………………………………………………………………………

1-10-جایگاه سیستماتیک ماهی و پراکنش جغرافیایی……………………………………………………..

1-11- خصوصیات ریخت شناسی……………………………………………………………………………….

1-12-زیستگاه…………………………………………………………………………………………………………..

1-13- زیست شناسی ماهی………………………………………………………………………………………….

1-14- اهمیت اقتصادی……………………………………………………………………………………………..

ب
1-15- پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………….
11 

11

11

12

12

 

12

 
13

13

14

14

15

15

16

16

17

18

18

19

21

22

22

23

25

26
فصل دوم- مواد و روش ها ………………………………………………………………….
 
27
2-1- محل و مدت انجام تحقیق ………………………………………………………………………………
27
2-2- جیره غذایی آزمایش……………………………………………………………………………………..
27
2-3- طراحی سیستم آزمایشی …………………………………………………………………………………
28
2-4- تیماربندی و ذخیره سازی ……………………………………………………………………………….
29
2-5- غذادهی ………………………………………………………………………………………………………
30
2-6- اندازه گیری کیفیت آب ………………………………………………………………………………….
30
2-7- جمع آوری اطلاعات مربوط به رشد و تغذیه………………………………………………………
31
2-8- بررسی پارامترهای رشد و تغذیه………………………………………………………………………..
31
2-9- آنالیز تقریبی ترکیبات لاشه……………………………………………………………………………….
32
2-10- پردازش داده ها ……………………………………………………………………………………………
32
فصل سوم- نتایج ……………………………………………………………………………….                                                                                                                                        
33
3-1- نتایج حاصل از تاثیر رژیم های غذایی بر شاخص های رشد ……………………………………..
33
وزن اولیه(IBW) ……………………………………………………………………………………………………
33
وزن نهایی(FBW) ………………………………………………………………………………………………….
33
افزایش وزن(WG) …………………………………………………………………………………………………
33
نرخ رشد ویژه(SGR) ………………………………………………………………………………………………
33
ج
ضریب چاقی(CF) …………………………………………………………………………………………………..
33
3-2- نتایج حاصل از تاثیر رژیم های غذایی بر شاخص های تغذیه ای………………………………..
 
34
ضریب تبدیل غذایی(FCR) ……………………………………………………………………………………
34
نسبت بازده غذایی(FER) ……………………………………………………………………………………..
34
نسبت بازده پروتئین(PER) …………………………………………………………………………………….
34
غذای روزانه مصرفی(FI) ……………………………………………………………………………………….
34
3-3- نتایج حاصل از آنالیز لاشه …………………………………………………………………………………
35
پروتئین لاشه ………………………………………………………………………………………………………..
35
چربی لاشه …………………………………………………………………………………………………………
35
خاکستر لاشه …………………………………………………………………………………………………………
35
رطوبت لاشه ……………………………………………………………………………………………………………
35
فصل چهارم- بحث …………………………………………………………………………..                                                                                                                                
37
4-1- شاخص های رشد ……………………………………………………………………………………………
38
3-2-4- شاخص های تغذیه ای ……………………………………………………………………………………
41
4-3- آنالیز لاشه ……………………………………………………………………………………………………
44
4-5- نتیجه گیری کلی …………………………………………………………………………………………..
48
4-6- پیشنهادات …………………………………………………………………………………………………….
49
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………….
50
عنوان 

جدول 1-1-  مطالعات انجام شده در مورد رشد جبرانی در ماهیان استخوانی ………………………………

جدول 2-1 تجزیه تقریبی جیره غذایی……………………………………………………………………………………

جدول 3-1 شاخص های رشد بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 40………………

جدول 3-2 شاخص های رشد بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 80 …………………

جدول 3-3 شاخص های تغذیه ای بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 40………….

جدول 3-4 شاخص های تغذیه ای بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 80 ………..

جدول 3-5 آنالیز لاشه بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز40……………………………

جدول 3-6 آنالیز لاشه بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 80…………………………..

جدول 3-7  فاکتورهای خونی بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 40………………..

جدول 3-8  فاکتورهای خونی بچه تاس ماهیان سیبری در تیمارهای مختلف در روز 80…………….
صفحه 

5

29

38

39

41

42

44

45

50

50
 

 

 

 

 

 

 
 
ه
 

 

 

 
فهرست اشکال

 

عنوان
صفحه
شکل1-1- الگوهای آرمانی جبران رشد ………………………………………………………………..
7
شکل1- 2- تاس ماهی سیبری ………………………………………………………………………………
20
شکل1-3- نقشه پراکنش تاس ماهی سیبری…………………………………………………………
21
شكل 1-4- تولید جهانی تاس ماهی سیبری………………………………………………………………
23
شكل2-1- تجهیزات انجام آزمایش……………………………………………………………………..
30
شکل 2-2-  تیماربندی آزمایش………………………………………………………………………….
32
شكل 2-3- زیست سنجی ماهیان…………………………………………………………………………
33
شکل 2-4- زمان های نمونه برداری لاشه و خون……………………………………………………….
35
شکل 3-1 مقایسه نرخ رشد ویژه در تیمارهای مختلف…………………………………………………..
39
شکل 3-2 مقایسه افزایش وزن بدن در تیمارهای مختلف……………………………………………..
40
شکل 3-3 مقایسه شاخص قیمت در تیمارهای مختلف………………………………………………
41
شکل 3-4 مقایسه ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای مختلف…………………………………………
42
شکل 3-5 مقایسه میزان غذای مصرفی کل دوره در تیمارهای مختلف………………………….
43
شکل 3-6- درصد پروتئین لاشه تیمارهای مختلف آزمایشی………………………………………
46
شکل 3-7- درصد چربی لاشه تیمارهای مختلف آزمایشی…………………………………………
47
شکل 3-8- میزان انرژی لاشه تیمارهای مختلف آزمایشی……………………………………………
48
شکل 3-9- غلظت هموگلوبین تیمارهای مختلف آزمایشی………………………………………..
51
شکل 3-10- تعداد گلبول های سفید تیمارهای مختلف آزمایشی……………………………………
52
شکل 3-11- تعداد گلبول های قرمز تیمارهای مختلف آزمایشی…………………………………….
53
شکل 3-12 مقایسه حجم متوسط گلبولی در تیمارهای مختلف…………………………………………
54
مقدمه

تاسماهیان از ماهیان غضروفی[1] به شمار رفته که بعنوان اجداد اولیه ماهیان استخوانی وبا قدمت 250 میلیون ساله فقط در نیمکره شمالی دیده می شوند. این خانواده مشتمل بر 27 گونه بوده که 16 گونه آن در جنس Acipenser جای می گیرند، که برخی از آنها دریایی، برخی به آب شیرین جهت تخمریزی مهاجرت کرده و تعدادی نیز در آب شیرین محصورند (بهمنی، 1377). در دهه های اخیر به دلیل افزایش صید، عدم حفاظت، آلودگی های زیست محیطی، ایجاد محدودیت در مسیرهای مهاجرت و نقاط تخم ریزی، تعداد ماهیان خاویاری به تدریج كاهش یافته و خطر نابودی نسل ها این گونه ها را تهدید می كند. لذا نیاز به توجه ویژه ای به حفاظت و بقاء آن ها احساس می شود (Birstein, 1993; Williot et al., 2001). لذا بسیاری از كشورهای جهان مانند روسیه، ایالات متحده آمریكا، ایتالیا، فرانسه و آلمان با تكثیر مصنوعی و رها سازی بچه ماهیان در آب ها و حتی پرورش در آبهای داخلی تصمیم به بازسازی وتولید مجدد ذخایر این گونه ها گرفته اند (Adamek et al., 2007). تاسماهی سیبری، Acipencer baerii (Brandt, 1869)، در کنار جذابیت پرورشی (Williot et al., 2001) به علت دارا بودن مشخصات ارزشمندی همچون قابلیت زندگی در آب شیرین، مقاومت نسبت به تغییرات شرایط محیط زیست،  سازگاری با دماهای پایین، پذیرش طیف وسیعی از مواد خوراكی و استعداد فراوان برای رشد در شرایط مطلوب، همواره مورد توجه دانشمندان اروپایی بوده است. لذا طی سالهای 1964 تا 1967 میلادی تعدادی از بچه ماهیان این گونه به سیستمهای پرورشی در آبهای اروپا معرفی شدند (Bronzi et al., 1999). تاسماهی سیبری در سال 1999 در كشورهایی همچون فرانسه، آلمان، ایتالیا و اسپانیا به عنوان گونه غالب پرورشی (بر حسب تن) مطرح بود. به طوری كه در كشور فرانسه در همین سال تولید گوشت و خاویار آن به رقم 200 هزار تن و 4000 كیلوگرم رسید (Williot et al., 2001 ).

از جمله مواردی که در زمینه مدیریت مجموعه های تولیدی دارای اهمیت فوق العاده است توجه به بازده کلی و میزان محصول تولیدی آنها می باشد. عوامل بسیاری در این زمینه دخالت دارند که از مهم ترین آنها می توان به غذا، مدیریت تغذیه و درک و شناخت فیزیولوژی رشد اشاره کرد. در صورت شناخت ودرک ماهیت پدیده رشد می توان مدیریت پیشرفته ای را در زمینه آبزی پروری اعمال نمود، که علاوه بر کاهش هزینه های تولید، فضای قابل توجهی را نیز به منظور توسعه و پیشرفت این صنعت به صورت پایدار در آینده فراهم خواهد نمود.

در حال حاضر قسمت اعظم هزینه پرورش (60- 50 درصد) صرف تامین غذا می شود که این امر باعث افزایش قیمت تمام شده ماهی گردیده است (Goddard, 1974 برگرفته از علیزاده و دادگر، 1380). كارایی یك غذا تنها به كیفیت آن وابسته نیست، بلكه به مدیریت غذادهی نیز وابسته می باشد. كیفیت خوب و مناسب بودن غذا از لحاظ مواد مغذی زمانی می تواند مفید واقع شود كه از یك شیوه مناسب غذادهی (میزان غذا، تعداد دفعات و روش های غذادهی و برنامه روزانه غذادهی) استفاده شود (Lim & Poernomo, 1985; Bascinar et al., 2007). بنابراین با توجه به روند رو به رشد آبزی پروری در ایران عنایت به مساله مدیریت تغذیه اثر غیرقابل انکاری بر آینده و توسعه پایدار این صنعت دارد. با توجه به مطالب مذکور می توان به اهمیت مدیریت تغذیه و شناخت و درک پدیده رشد در آینده آبزی پروری پی برد.

رشد جبرانی  یکی از مواردی مهمی است که می تواند نقش تعیین کننده ای در بهینه سازی فعالیت های آبزی پروری داشته باشد (Hayward et al., 2000). این پدیده رشد سریع و بیش از حد طبیعی در دوران رفع محرومیت غذایی و بعد از کاهش وزن ناشی از سوء تغذیه می باشد (Dobson & Holmes, 1984).

با توجه به مطالب عنوان شده در این مطالعه سعی بر آن است که اثرات احتمالی دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد بر روی شاخص های رشد، تغذیه، ترکیبات بیوشیمیایی بدن و فاکتورهای خونی بررسی گردد و در نهایت با معرفی روش مدیریتی جدید در تغذیه (دوره های گرسنگی و غذادهی مجدد) منجر به ارائه ی یک الگوی کاربردی در سیستم های پرورشی گردد. بر این اساس اهداف انجام این پایان نامه به صورت زیر خلاصه می گردد:

1ـ بررسی وقوع پدیده رشد جبرانی در بچه تاس ماهیان سیبری

2- تعیین بهترین طول دوره محرومیت غذایی در بچه تاس ماهیان سیبری

3ـ بررسی پارامترهای رشد و تغذیه در سیكل های گرسنگی و غذادهی مجدد

4- بررسی ترکیب بیوشیمیایی بدن در سیكل های گرسنگی و غذادهی مجدد

5- بررسی پارامترهای خونی در سیکل های گرسنگی و غذادهی مجدد

برای نیل به اهداف مذکور در این مطالعه فرضیه های در نظر گرفته شد که به ترتیب در ذیل آورده شده اند:

رشد جبرانی در بچه تاس ماهیان سیبری صورت می گیرد.
رشد جبرانی کارایی رشد بچه تاس ماهی سیبری را بهبود می بخشد.
رشد جبرانی کارایی تغذیه بچه تاس ماهیان سیبری را بهبود می بخشد.
رشد جبرانی ترکیب شیمیایی بدن بچه تاس ماهیان سیبری را تحت تاثیر قرار می دهد.
رشد جبرانی پارمترهای خونی بچه تاس ماهیان سیبری را تحت تاثیر قرار می دهد
 

رشد عبارت است از هرگونه تغییر در اندازه یا مقدار توده بدنی، صرف نظر از مثبت، منفی، موقتی و طولانی بودن آن. از نظر تعادل انرژی، رشد حاصل تغییر در محتوای انرژی بدن ماهی می باشد (Jobling, 1994). رشد در بسیاری از جنبه های اساسی نظیر زیست شناسی ماهیان، مدیریت (ذخایر) و حفاظت ماهیان دخیل است (Nislow, 2001). عوامل موثر بر رشد به دو دسته عوامل محیطی (درجه حرارت، شوری، دوره نوری، اکسیژن، تغذیه و … ) و عوامل زیستی (اندازه ماهی، عوامل رفتاری مثل سلسله مراتب اجتماعی، تراکم ماهی، میزان فعالیت ماهی و …) تقسیم می شوند (Millward, 1989; Jobling, 1994). کنترل رشد مهم ترین هدف در فعالیت های آبزی پروری است (Jobling, 1994). تفاوت اندازه دو موجود مشابه می تواند به دلیل تفاوت در تعداد یا اندازه سلول ها و یا هر دوی این موارد باشد. تعداد سلول ها تابع تعداد تقسیمات و

چکیده

کشور ایران با دارا بودن مرزهای آبی و خاکی گسترده همواره در معرض ورود و خروج غیرقانونی کالا بوده است. پدیده قاچاق نه تنها موجب کاهش درآمدهای عمومی دولت میشود بلکه سالانه نیروی انسانی، هزینه و زمان بسیاری صرف مبارزه با این پدیده میشود. با گسترش استفاده از تکنولوژی­های شناسایی و ردیابی کالا می توان از این فناوری ها در مبارزه با قاچاق کالا بهره جست. پیاده­سازی فناوری شناسایی از طریق امواج رادیویی RFID مستلزم برخورداری از زیرساخت­های مناسب است. مطالعه امکان­سنجی  پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا از بعد فنی، اقتصادی و نیروی انسانی  هدف اصلی این پژوهش است. در این پژوهش کوشش شده عوامل تاثیرگذار بر ابعاد امکان­سنجی پیاده­سازی فناوری RFID تدوین گردد. سپس به وسیله انجام یک نظرسنجی از کارشناسان، دیدگاه آنها در خصوص میزان وجود هر یک از عوامل تاثیرگذار بر ابعاد امکان­سنجی پیاده­سازی فناوری RFID مورد بررسی قرار گرفت. با تحلیل این داده­ها، نتایج بدین شرح است؛ امکان پیاده­سازی از بعد فنی کم تا متوسط، امکان پیاده­سازی از بعد مالی و اقتصادی کم تا متوسط و امکان پیاده­سازی از بعد نیروی انسانی نیز متوسط تا زیاد ارزیابی شد. در مرحله بعد با بهره گرفتن از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP، اولویت­بندی هر یک از ابعاد صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان دادند که بعد مالی و اقتصادی بالاترین وزن در پیاده­سازی را دارا است و بعدهای فنی و نیروی انسانی در اولویت­های بعدی قرار دارند.

واژه­های کلیدی: فناوری شناسایی از طریق امواج رادیویی (RFID)، امکان­سنجی،  قاچاق

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                  صفحه

فصل اول کلیات پژوهش 1

1-1- مقدمه. 2

1-2-تعریف مسئله. 2

1-3- بیان مسئله پژوهش. 3

1-4- ضرورت و اهمیت پژوهش. 5

1-5- اهداف پژوهش. 6

1-6-سوالات پژوهش. 6

1-7-روش پژوهش. 7

1-8- قلمرو زمانی پژوهش. 7

1-9- قلمرو مکانی پژوهش. 7

1-10- قلمرو موضوعی پژوهش. 7

1-11- جامعه آماری و روش نمونه گیری. 7

1-12-ابزار و روش گردآوری داده­ها. 8

1-13- روش تحلیل داده­ها. 8

1-14- شرح واژه­ها و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش. 8

1-14-1-سیستم شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی. 8

1-14-2- قاچاق. 9

1-14-3- امکان­سنجی. 9

فصل دوم تاریخچه و ادبیات موضوعی پژوهش 10

2-1- مقدمه. 11

2-2-شناسایی از طریق امواج رادیویی : بررسی ادبیات موضوع و تاریخچه   11

2-3- سیستم­های شناسایی. 14

2-3-1- سیستم­های شناسایی مبتنی بر RFID.. 16

2-4-مقایسه سیستم­های شناسایی مبتنی بر بارکد و سیستم­های شناسایی مبتنی بر RFID.. 17

2-5-اجزای اصلی سیستم­های مبتنی بر RFID و نحوه عملکرد آن. 19

2-5-1- تگ یا برچسب یا شناسه. 19

2-5-1-1- فرکانس­های تگ. 20

2-5-1-2- اشکال تگهای RFID.. 23

2-5-1-3- دسته­بندی تگهای RFID.. 24

2-5-2- داده­خوان یا برچسب یا قرائت­گر. 26

2-5-3- نرم­افزار مدیریت اطلاعات و بانک اطلاعاتی یا زیر سیستم پردازش داده یا میان­افزار. 27

2-5-4-آنتن. 27

2-6- چگونگی عملکرد. 28

2-7-کارایی RFID در بنادر. 29

2-7-1-اطلاعات. 29

2-7-2-بازرسی. 31

2-7-3-حوزه میان­راه­ها. 32

2-7-4-حوزه برنامه ­ریزی. 34

2-7-5-حوزه امنیت. 35

2-7-6-حوزه مدیریت محوطه و بارگیری. 37

2-8-مزایای شناسایی از طریق امواج رادیویی. 38

2-8-1-مزیت­های مستقیم:. 38

2-8-2-مزیت­های غیرمستقیم:. 38

2-9-مشکلات و چالش­­های شناسایی از طریق امواج رادیویی. 38

2-9-1-تطابق تکنولوژی. 39

2-9-2-هزینه­ های سرمایه ­گذاری. 39

2-9-3-چالش­های مرسوم و کلی. 39

2-9-3-مسائل زیست­محیطی. 40

2-9-4-اهمیت سهامداران. 40

2-9-5-مسائل مشتری. 40

2-9-6-قیمت بالا. 41

2-9-7-تداخل. 41

2-9-8-مسئله ایمنی. 41

2-9-9-مشکلات اجتماعی. 42

2-9-10-عدم وجود استانداردها. 42

2-10-آینده شناسایی از طریق امواج رادیویی. 42

2-11-رادیوشناسه در ایران. 43

2-12-RFID در زنجیره تامین. 48

2-13- امکان­سنجی. 51

2-13-1- بعد فنی. 52

2-13-2- بعد مالی و اقتصادی. 53

2-13-3- بعد نیروی انسانی. 54

2-14- قاچاق کالا. 54

2-14-1- انواع قاچاق کالا. 55

 

2-15- پیشینه پژوهش. 58

2-15-1- پژوهش­های داخلی. 58

2-15-2- پژوهش­های خارجی. 60

فصل سوم روش پژوهش 63

3-1-مقدمه. 64

3-2- روش پژوهش. 65

3-3- قلمرو زمانی  پژوهش. 66

3-4- جامعه آماری. 66

3-6- ابزارهای گردآوری داده­های پژوهش. 66

3-7- مقیاس و طیف اندازه گیری پژوهش. 68

3-7-1- مقیاس­ها. 68

3-7-2- طیف­ها. 68

3-8- روایی یا اعتبار ابزار اندازه ­گیری. 69

3-9-پایایی. 69

3-10- روش­های تحلیل داده­ها. 70

فصل چهارم تحلیل داده­ ها 71

4-1-مقدمه. 72

4-2- روش­های آماری توصیفی. 72

4-3- نتایج تحلیل داده­ها. 72

4-3-1-تحلیل داده­ ها از نظر فنی:. 73

4-3-2-تحلیل داده­ ها از نظر مالی و اقتصادی. 75

4-3-3-تحلیل داده­ ها از نظرنیروی انسانی. 77

4-4- تکنیک AHP. 79

4-4-1-  اولویت­بندی ابعاد امکان­سنجی. 79

4-4-2-  اولویت­بندی شاخص­های بعد فنی. 79

4-4-3- اولویت­بندی شاخص­های بعد مالی و اقتصادی. 81

4-4-4-  اولویت­بندی شاخص­های بعد نیروی انسانی. 82

فصل پنجم نتیجه­گیری و پیشنهادها 84

5-1-مقدمه. 85

5-2- تفسیر نتایج آزمون. 85

5-2-1- اولویت­بندی ابعاد امکان­سنجی. 85

5-2-1-نتیجه تحلیل اطلاعات از دیدگاه فنی. 86

5-2-2-نتیجه تحلیل اطلاعات از دیدگاه مالی و اقتصادی. 87

5-2-3-نتیجه تحلیل اطلاعات از دیدگاه نیروی انسانی. 88

5-3- پیشنهادهایی برای پژوهش­های آینده. 89

5-4- محدودیت­های پژوهش. 90

پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………97

پیوست  1 – پرسشنامه اول. 98

پیوست2 – پرسشنامه AHP. 101

مقدمه
فناوری RFID[1](شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی )مشتمل بر یک سیستم ردیابی است که در آن به طور معمول از تگ­[2]ها ( تراشه­های الکترونیکی که روی محصول یا بسته­بندی آن قرار می­گیرند) جهت انتقال داده­ ها به یک گیرنده­ی بی­سیم با قابلیت اتصال به کامپیوتر استفاده می­شود. در سال­های اخیر ، با توجه به پیشرفت­های حاصل در این زمینه و ارزان­سازی و کوچک شدن ابعاد تگ­های RFID، کاربردهای این فناوری به ویژه در ردیابی محصولات تجاری گسترش فراوانی یافته است و در بسیاری از کاربردها در حال جایگزین شدن به جای سیستم­های بارکد است. بر اساس مطالعات وو در سال 2005 RFID جزو ده تکنولوژی اصلی فناوری اطلاعات در جهان محسوب گردیده است (Wu,2005).معینی در سال 2006 از RFID به عنوان موفقترین تکنولوژی در تاریخ زنجیره تامین خرده­فروشی یاد نموده است (Moeeni,2006). در این فصل به شرح بیان مسئله پژوهش اهداف این پژوهش، سوالات پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، کاربرد نتایج پژوهش ، قلمرو پژوهش و روش پژوهش پرداخته میشود.

1-2-تعریف مسئله

 تکنولوژی RFID، یک روش در حال پیدایش در مقایسه با سیستم بارکد است و از شبکه ­های سنسوری برای مشخص کردن اشیا به وسیله امواج فرکانس رادیویی استفاده می­ کند. نوآوری­های تکاملی ایجاد شده است و انتظار می رود که این تکنولوژی به دلیل ذخیره اطلاعات، قابلیت بازیابی و روش های تحلیل داده­ ها جایگزین تکنولوژی بارکد شود این تکنولوژی در صنایع زیادی استفاده می­شود، نظیر زمان­بندی مسابقه، کنترل پاسپورت، حمل و نقل و غیره (برازنده ، 1389). لذا RFID در بخش­های مختلفی مثل بخش مدارک پزشکی و یا حتی مدارک کتابخانه ای در کتابخانه­ها یا بنگاه­های سازمانی مثمر ثمر بوده و راهگشا خواهد بود. RFID در حمل و نقل و تولید از اواسط دهه 80 به طور موفق استفاده شده است و کاربرد آن به سرعت با کاهش هزینه­ها و شناسایی مزایای رو به رشد است (پیشداد، کریم پور، 1387).در راستای اهمیت مفهوم حضور کامپیوتری در همه­جا برچسب­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی می توانند رابطه متقابل ما با ساختارهای پردازشی را حتی در برخی موارد درونی نیز تغییر دهند. این فواید سرمایه­گزاران، مخترعین و تولیدکنندگان را ترغیب می کند تا شناسایی با کمک فرکانس رادیویی را برای حوزه وسیعی از کاربردها توسعه دهند. برچسبهای شناسایی با کمک فرکانس رادیویی می توانند به ما کمک کنند تا با محموله­های تقلبی مقابله کنیم (Langheinrich,2009). این پژوهش سعی دارد تا امکان پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا را بسنجد تا محققین و همچنین تصمیم­گیران در زمینه مبارزه با قاچاق کالا بتوانند از آن به عنوان منبعی قابل ارجاع برای پژوهش­های آینده خود استفاده کنند.

1-3- بیان مسئله پژوهش

قاچاق پدیده­ای است که کم و بیش تمام کشورهای دنیا با آن مواجه هستند، ولی وسعت و عمق آن در کشورهای در حال توسعه بیشتر از کشورهای توسعه یافته است به طوری که در برخی از کشورهای در حال توسعه، قاچاق بخش مهمی از فعالیت­های اقتصادی جامعه را در بر می­گیرد (حاجی­نژاد، 1379) وجود و گسترش قاچاق، عملکرد اقتصادی کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد. اولین اثر قاچاق، تاثیر منفی آن بر درآمدهای دولت است و این پدیده بخشی از درآمدهای دولت را تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش آن  می­شود. کاهش درآمدهای دولت نیز کمیت و کیفیت عرضه کالاها و خدمات عمومی را در جامعه پایین می­آورد. این کارکرد می ­تواند سیاست­های تولیدی و توزیعی دولت را در عمل با مشکلات جدی مواجه سازد (پژویان، مداح، 1385).

قاچاق کالا در ایران از حجم بالایی برخوردار است به گونه­ای که بسیاری از مناطق کشور را در بر گرفته و  و آثار سوئی نیز بر اقتصاد کشور برجای گذاشته است. طبق آمار رسمی ستاد مبارزه با قاچاق کالا میزان قاچاق کالا در سال 1389 برابر43/14 میلیارد دلار برآورد شده است که یکی از چالش­های مهم پیش رو برای دولت و کشور ما است. اقتصادهایی که با فراوانی بالا و تعدد قاچاق روبرو هستند با ناکارآمدی در در کنترل مناسبات توزیعی و تولیدی خود مواجه هستند. قاچاق کالا به نظام اطلاعات اقتصادی کشورها نیز آسیب می رساند و امکان برنامه ­ریزی برای رشد بلندمدت را از بین می­برد. از سوی دیگر، باعث کاهش درآمدهای دولت و به هم خوردن تعادل میان بخش های تولیدی، بازرگانی و عرضه کالا می­شود(قلی زاده و دیگران، 1390). هم اکنون وزارت صنعت، معدن و تجارت در طرحی موسوم به طرح شبنم برای مبارزه با کالای قاچاق از بارکد­های دوبعدی استفاده می کند. برچسب شبنم دارای یک بارکد دوبعدی منحصر به فرد است که روی هر قلم کالا درج می‌شود و حاوی اطلاعات کامل درباره کالا بوده و قابلیت استعلام اصالت کالا از طریق گوشی تلفن همراه دوربین‌دار و نرم­افزار مربوطه، پیامک و … را دارا است . ولی به دلیل برتری های RFID  در مقایسه با بارکدهای دو بعدی این فناوری به مرور جایگزین بارکدهای دو بعدی شبنم می­شود. این پژوهش درصدد است که امکان پیاده­سازی فناوری RFID را در مبارزه با قاچاق کالا بسنجد. بدین منظور از ابعاد متفاوتی به بررسی این موضوع پرداخته شده است. در فرایند امکان­سنجی عوامل متعددی وجود دارد و دسته­بندی­های مختلفی از این عوامل صورت گرفته است از قبیل عامل­های اقتصادی، فنی، نیروی انسانی، عملیاتی، زمانی، قانونی، قراردادی و سیاسی .اما ویژگی­های هر پروژه تعیین می­ کند که کدام عامل­ها مهم­تر هستند. قبل از اینکه اقدام به ایجاد و پیاده­سازی سیستم RFID شود باید امکان­پذیر بودن استقرار آن در شبکه  مورد ارزیابی قرار گیرد یعنی اطمینان داشته باشیم که پروژه در محیط­های فنی، اقتصادی، مالی و نیروی انسانی می ­تواند فعالیت کند.امکان­پذیری فنی در رابطه با در دسترس بودن سخت­افزارها، نرم­افزارها و آگاهی از چگونگی توسعه سیستم RFID برای جوابگویی نیاز کاربران را شامل میشود. امکان­پذیری اقتصادی و مالی اشاره دارد به قابل قبول بودن هزینه توسعه سیستم RFID، از نظر قوانین عمومی هزینه توسعه سیستم RFID و بکارگیری آن باید از سودی که می­توان از طریق مبارزه  با  قاچاق  کالا بدست آورد کمتر نباشد.امکان­پذیری نیروی انسانی در رابطه با تاثیر افراد  بر روی سیستم RFID و بالعکس و تاثیر RFID بر روی افرادی که قرار است با سیستم کار کنند، بحث میکند. اگر افراد از استفاده از RFID اجتناب کنند توسعه RFID خدشه دار خواهد شد.

1-4- ضرورت و اهمیت پژوهش

امروزه ضرورت شناسایی خودکار عناصر  و گردآوری داده های مرتبط با آنان بدون نیاز به دخالت انسان جهت ورود اطلاعات در بسیاری از عرصه­های صنعتی، علمی، خدماتی و اجتماعی احساس میشود. در پاسخ به این نیاز تاکنون فناوری­های متعددی طراحی و پیاده­سازی شده است. یکی از جدیدترین مباحث مورد بحث دانشمندان جهت شناسایی افراد یا کالاها، استفاده از سیستم شناسایی با کمک فرکانس رادیویی است (Langheinrich,2009). این فناوری با قابلیت­های بی­نظیر خود از زمان ورود به عرصه کنونی بیش از سایر فناوری­های شناسایی مورد توجه قرار گرفته و تحول عظیمی در دنیای امروز پدید آورده است تا آنجا که به عنوان یک انقلاب در عصر حاضر شناخته شده است(مقدسی، سبحان منش،1388).

در راستای اهمیت مفهوم حضور کامپیوتری در همه جا برچسب­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی می توانند رابطه متقابل ما با ساختارهای پردازشی را حتی در برخی موارد درونی نیز تغییر دهند. این فواید سرمایه­گزاران، مخترعین و تولیدکنندگان را ترغیب می­ کند تا شناسایی با کمک فرکانس رادیویی را برای حوزه وسیعی از کاربردها توسعه دهند. برچسب­های شناسایی با کمک فرکانس رادیویی می­توانند به ما کمک کنند تا با محموله­های تقلبی مقابله کنیم (Langheinrich,2009). با توجه به موقعیت حساس کنونی و حجم بالای قاچاق در ایران، نظارت بر کالاهای وارداتی یکی از حوزه­هایی است که نیاز به استفاده از چنین فناوری به منظور ردیابی و اصالت­سنجی کالاهای وارداتی در آن احساس می­شود.

 1-5- اهداف پژوهش

عمده­ترین هدف پژوهش تدوین و معرفی تکنولوژی شناسایی با کمک فرکانس رادیویی و امکان­سنجی پیاده­سازی این فناوری در مبارزه با قاچاق کالا است و از نظر کلی اهداف پژوهش به دو بخش اهداف اصلی و اهداف فرعی تقسیم می­شود.

vهدف اصلی

امکان­سنجی پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا
vاهداف فرعی

امکان­سنجی ابعاد فنی موثر در پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا
امکان­سنجی ابعاد مالی و اقتصادی موثر در پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا
امکان­سنجی ابعاد نیروی انسانی موثر در پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا
اولویت­بندی ابعاد موثر در پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا
1-6-سوالات پژوهش

پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا از بعد فنی تا چه میزان امکان­پذیر است؟
پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا از بعد مالی و اقتصادی تا چه میزان امکان­پذیر است؟
پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا از بعد نیروی انسانی تا چه میزان امکان­پذیر است؟
 

1-7-روش پژوهش

پژوهش حاضر از نظر نوع توصیفی -پیمایشی و از نظر هدف کاربردی است، که هدف از آن توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. به عبارت دیگر تحقیقات کاربردی به سمت کاربرد علمی دانش ، هدایت می­شود(سرمد و دیگران 1381،ص 79).

در روش توصیفی هدف پژوهش توصیف جز به جز یک موقعیت یا یک رشته شرایط است. هدف از این پژوهش، پاسخگویی به پرسش­هایی مانند”چقدر” است. روش پیمایشی روشی برای به دست­آوردن اطلاعاتی درباره دیدگاه­ها، باورها، نظرات، رفتارهای اعضای یک جامعه آماری از راه انجام پژوهش است. (خاکی ،1382، ص 211).

1-8- قلمرو زمانی پژوهش

این پژوهش از نظر زمانی مقطعی است و نیمه دوم سال 1391 را در برمی­گیرد.

1-9- قلمرو مکانی پژوهش

 قلمرو مکانی این تحقیق بخش مبارزه با قاچاق کالای وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت خدمات انفورماتیک راهبر می­باشد.

1-10- قلمرو موضوعی پژوهش

قلمرو موضوعی پژوهش متمرکز بر بررسی امکان­سنجی پیاده­سازی فناوری RFID در مبارزه با قاچاق کالا است.

1-11- جامعه آماری و روش نمونه گیری

جامعه آماری این تحقیق تمامی کارشناسان وزارت صنعت، معدن وتجارت و شرکت خدمات انفورماتیک راهبر است و واحد تحلیل آماری نیز کارشناسان خبره در زمینه مبارزه با قاچاق کالا می­باشند. در پژوهش حاضر تمامی جامعه مورد بررسی قرار گرفته است.

1-12-ابزار و روش گردآوری داده­ها

در این پژوهش برای جمع­آوری اطلاعات مربوط به پاسخگویی به سوالات به طور عمده از روش میدانی استفاده شده است و همچنین در تدوین سوالات پژوهش و شاخص­ها از روش­های کتابخانه­ای (مطالعه کتاب­ها، مقالات، مجلات، طرح­های پژوهشی و بانک­های اطلاعاتی اینترنتی) استفاده شده است.

جهت کسب اطلاعات مورد نظر از جامعه آماری و با هدف پاسخگویی به سوالات پژوهش از تکنیک­ها و ابزارهای مختلفی مانند پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده استفاده می­شود، که پژوهش حاضر پرسشنامه و مصاحبه را برای جمع­آوری اطلاعات مورد استفاده قرار داده است.

1-13- روش تحلیل داده­ها

به طور کلی در تحلیل داده­ ها یک بعد کمی وجود دارد که از طریق محاسبات آماری خاص صورت می­پذیرد و یک بعد کیفی آن که تحلیل­ها، استدلالات و استنتاج­هایی است که بر اساس نتایج محاسبات آمار صورت می­پذیرد تا بتوان در نهایت به جامعه تعمیم داد. در این پژوهش بر حسب نوع  اطلاعات و هدف مورد نظر از آمار توصیفی استفاده می­شود.

آمارتوصیفی: شامل محاسبه شاخص­های گرایش مرکزی و پراکندگی اعم از جداول فراوانی، میانگین­ها، نسبت­ها، درصد تغییرات و همچنین رسم نمودارهای هر یک از سوالات است.

1-14- شرح واژه­ها و اصطلاحات به کار رفته در پژوهش

1-14-1-سیستم شناسایی از طریق فرکانس­های رادیویی

تعریف نظری: به سیستمی گفته میشود که در آن یک وسیله الکتریکی با بهره گرفتن از فرکانس­های رادیویی یا امواج الکترومغناطیسی با شناسه­ای که به­ یک کالا الصاق شده است ارتباط برقرار کند(سبحان منش و مقدسی، 1388) فناوری RFID به سرعت به یک فناوری کلیدی و موثر در عرصه صنعت و خدمات امروزی تبدیل شده است. تا آنجا که این فناوری به عنوان انقلابی در عرصه شناسایی اجسام شناخته می­شود. این تکنولوژی شناخت اتوماتیک و بدون تماس با اشیا را با بهره گرفتن از امواج رادیویی، بدون نیاز به دید متقابل (اسکن از فاصله نزدیک و روبرو) برای انتقال اطلاعات مربوط ممکن می­سازد(Ralf Drauz,2006).

تعریف عملیاتی:RFID  مخفف سه واژه Radio Frequency Identification به معنای تشخیص با بهره گرفتن از فرکانس رادیویی است. شناسایی اجسام توسط فناوری RFID با بهره گرفتن از یک سری تگ نصب شده بر روی آنها و کدهای شناسایی از راه دور ذخیره و بازیافت می­شود. تگهای مزبور اشیا کوچکی در اشکال مختلف هستند که قابلیت اتصال با جاگذاری در اجسام را داشته و در داخل خود دارای تراشه الکترونیکی و آنتن جهت دریافت یا ارسال امواج رادیویی به فرستنده و گیرنده RFID می­باشند.

1-14-2- قاچاق

قاچاق به کالاهایی اطلاق میشود که صاحبان آن می خواهند به طور مخفیانه و با عناوین تقلبی، کالای خود را بدون پرداخت عوارض گمرکی از گمرک خارج نمایند(بیابانی و سلطانی، 86)

1-14-3- امکان­سنجی

امکان­سنجی، به طور کلی به معنای بررسی و تجزیه و تحلیل شانس موفقیت یک پروژه یا کسب‌وکار است. به عبارت دیگر، هدف از مطالعات امکان­سنجی تعیین میزان