ژئوشیمی كانسار فسفات اسفوردی و
ارزیابی ذخیره آن
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده
كانسار فسفات اسفوردی در 35كیلومتری شمال شرقی شهرستان بافق در اسـتان یـزد واقـع
شده است. عملیات اكتشافی معدن در طی سالهای 1361 تا 1372 انجـام گرفـت و شـركت دنـور
سالا از سال 1372 مطالعات فنی و اقتصادی، طراحی مقدماتی معدن و طراحی و ساخت كارخانـه
كانهآرائی را شروع كرد.
در این گزارش نقشه توپوگرافی منطقه و همچنین نقشه پهنه بندی توزیـع عیـار فـسفات در
افقهای مختلف و تهیه مقاطع قائم انجام گرفت و بـا انجـام مطالعـات ژئوشـیمی، طراحـی شـبكه،
برداشت نمونه و انجام آنالیز، تجزیه و تحلیل داده ها، روند كانسار سازی مشخص شد.
با توجه به نحوه گسترش كانسار، چهار افق معدنی قابل استخراج را با نامهـای افـق آهنـی ـ
افق آپاتیتی ـ افق سنگهای سبز و افق دایكهای آپاتیتی را برای كانسار فسفات اسفوردی انتخـاب
نموده و محاسبه ذخیره را بر روی آنها انجام دادهایم.
براساس این نتایج، كانسار فسفات اسفوردی بافق با توجه به محـدوده مـورد ارزیـابی، دارای
ذخیرهای در حدود15708774/37تن با عیار متوسط 14/03 درصد P2O5 و 24/16 درصد Fe2O3
میباشد. ذخیره اعلام شده برابر بررسیهای انجام شده از نوع قطعـی و در تقـسیم بنـدی ذخـائردر
گروه A قرار میگیرد.

مقدمه
مواد معدنی زیربنای اقتصادی، صنعت و بطور كلی زیربنای پیشرفت تمدنها و جوامع بشری
در همه زمینه ها محسوب میشوند. انسان از آغاز خلقت و در طول تاریخ، براساس نیازهای خـود و
همینطور میزان شناخت خویش از این مواد سود برده است.
زمینه های كاربردی مصرف مواد معدنی بسیار وسیع و گسترده می باشد. ایـن مـواد بـصورت
خام و هم بصورت محصول نهایی فرآیندهای مختلف استحصال، جدایش و پالایش، تغذیـه كننـده
بسیاری از صنایع معدنی و غیر معدنی میباشند.
در ایران به جهت موقعیت و وضعیت زمین شناسی و تحولات مـؤثر در كانـسارزائی، شـرایط
مناسبی برای تشكیل و ظهور معادن فلزی و غیرفلزی فراهم شده است. ذخایر بزرگ و ارزشـمندی
همچون طلا، مس، نقره، سرب و روی، آهن، سنگ های ساختمانی و … از سرمایه الهی سـرزمینمان
به شمار میروند.
این ذخایر تنها گوشهای از استعدادهای معدنی ایـران را در بـر دارنـد. در حالیكـه در بخـش
مهمی از پتانسیل معدنی كشور در دل زمین نهفته و نیاز به شناسایی و اكتشاف دارند.
از آنجایی كه سنگ فسفات تنها منبع تولید فسفر است نیاز به این سنگ نیز بـه طـور قابـل
ملاحظهای رو به افزونی است بطوری كه مصرف جهانی سنگ فسفات در طی دوره ده ساله 1979
تا 1989 دو برابر شده است. براساس پیشبینی فائو این میزان مصرف در سال 2000 میلادی 2/5
برابر شده است. ضمن اینكه بیشترین مصرف سنگ فسفات در صنعت كودسازی می باشـد. بـا

ایـن
شرایط لزوم تسریع دریافتن روش های پیشرفته در زمینه اكتشاف، كانهآرایی و بهره برداری ازذخایر
كم عیار بیش از گذشته احساس میشود.
سازمان زمینشناسی كشور از اواخر سال 1342 برنامههای اكتشاف فسفات در ایران را آغـاز
نمود. از سال 1354 تا سال 1360 بـا همكـاری اداره تحقیقـات زمـین شناسـی و معـدنی فرانـسه
(BRGM) كار اكتشاف فسفات در ایران انجام گردید. فسفات اسفوردی با منشاء آذریـن بـه دلیـل
بالا بودن عیار P2O5 و روباز بودن معدن، در آن زمان قیمت اقتصادی تمام شده به ازای هر تن 30
دلار برآورد گردید و طرح فسفات اسفوردی جهت احداث كارخانه تغلـیظ در سـال 1368 تـشكیل
شد..

هدف -1-1
هدف از انجام پروژه حاضر، مشخص كردن محل آنومالی های احتمالی و روند گـسترش آنهـا
در افقهای مختلف میباشد.
همچنین برآورد ذخیره كانسار و تهیه مقاطع قائم از كانـسار بـوده اسـت كـه بـا اسـتفاده از روش
مرسوم مقاطع صورت گرفت. حاصل انجام این پروژه، ترسیم مقاطع قائم، پهنـه بنـدی توزیـع عیـار
فسفات در افقهای مختلف و جداول محاسبات ارزیابی ذخیره بوده است.
2-1- تاریخچه مطالعات انجام شده در یزد و منطقه
استان یزد از نظر تقسیمات زمین شناسی جزء ایران مركزی محسوب می شـود كـه بـیش از
نصف استان را كویر بزرگ ایران میپوشاند. این اسـتان دارای انـدیسهـای معـدنی قابـل تـوجهی
میباشد.