مقدمه
فعالیتهای ورزشی علاوه براینکه، یک عمل تفریحی ونشاط­آورند، وسیله موثری در حفظ سلامت بدن و نیرومندی جسم محسوب می­گردند.
علوم پزشکی و علوم ورزشی مکمل یکدیگرند و هریک از دیگری سودی بهینه می­برند. در سالهای اخیر پزشکان اهمیت ویژه­ای برای پیش­گیری قائل شده­اند و در تلاش هستند تا با کمک آن از بروز و ابتلاء به بیماریها ممانعت به­عمل آورده و عوامل تهدید کننده سلامتی افراد را شناسایی و کنترل نمایند. دراین راستا طب ورزشی سعی در ممانعت از بروز وابتلا به بیماری­ها دارد و بر نقش و همکاری علوم پزشکی و علوم ورزشی تاکید دارد.
تحقیقات متعددی درخصوص نقش فعالیت­های بدنی بر بهبود کارآیی سیستم­های بدن و سلامت عمومی انسان ها انجام شده است. این مطالعات بیان می­دارد که فعالیت های ورزشی باعث رشد و توسـعه سیستم­های تشکیل دهنده بدن می­گردد.
یکی ازسیستم­های مهم و حیاتی بدن، سیستم ایمنی است. سیستمی که بدون عملکرد صحیح آن، ادامه حیات به مخاطره ­افتاده و چه بسا غیر ممکن گردد.
از آنجایی­که جنبه­های گوناگون فعالیت­های­بدنی، اثرات متفاوتی بر روی سیستم ایمنی بدن اعمال خواهند کرد، لذا به نظر می­رسد که شناسایی این تأثیرات می­تواند در تفسیر دقیق­تر مکانیسم­های فیزیولوژیکی و عکس­العمل­های بیولوژیکی بدن راه گشا باشد.
چنین به نظرمی­رسد که فعالیت­های­بدنی منظم، زیربیشینه و درازمدت اثرات متفاوتی در مقایسه با فعالیت­های بدنی نامنظم، سنگین وکوتاه مدت روی سیستم ایمنی بدن دارد. این احتمال وجود دارد که تمرین سنگین با شدت بالا وبیش از حد، موجب اختلال عملکرد سیستم ایمنی بدن شده، مقاومت بدن را در برابر انواع باکتری­ها و ویروس­ها کاهش دهد.
پژوهش حاضر به مقایسه اثر سه روش بیش­تمرینی بر سیستم ایمنی بدن می­پردازد، چون سیستم دفاعی بدن وظیفه حفظ سلامتی بدن درمقابل عوامل بیماری­زا را برعهده دارد و این تحقیق سعی در بررسی اثر سه نوع فعالیت _ بیش تمرینی _ را بر این سیستم دارد.
سلامتی و تندرستی افرادی که به فعالیت­های­ ورزشی می­پردازند، به­خصوص ورزشکارانی که به صورت مداوم به تمرینات شدید می­پردازند، لازم است مورد توجه قرار گیرد و کلیه عوامل که باعث تقویت و تضعیف این سیستم می­گردند، شناسایی شوند.
بیان مسئله
فیزیولوژی ورزش یکی از شاخه­های علـوم ورزشی است، که موضوعات تحقیقاتی گسترده­ای را شامل می شود و سعی دارد با استفاده از امکانات موجود تأثیرحرکات و فعالیت­های بدنی با شدت­های مختلف بر بدن را مورد مطالعه قرار دهد.
با توجه به این­که سلامتی با نوع وشدت فعالیت­های جسمانی رابطه دارد، می­توان با استفاده از روش­های مختلف این رابطه را مورد بررسی و اثر آن را بر روی هر یک از سیستم­های بدن مورد ارزیابی قرار داد.
فیزیولوژی ورزش و طب ورزشی در سال­های اخیر پیشرفت زیادی داشته اند، ولی هنوز مسائل زیادی ناشناخته مانده است. به عنوان مثال دانش و آگاهی از مکانیزم­ های فیزیولوژیکی در خصوص سازگاری­ های تمرین هنوز کامل نیست و برای مربیان و ورزشکاران سوالات بیشتری نسبت به آنچه که دانشمندان می­توانند پاسخ دهند، وجود دارد.
بسیاری از ورزشکاران براین باورند که فعالیت بدنی مقاومت آنها را در مقابله با بیماری­های متعدد بهبود می­بخشد، در مقابل عده ای از محققان، مربیان و پزشکان تیم­های ورزشی، اثر سوء

فعالیت­های بدنی، بخصوص فعالیت­های فزاینده و خسته­کننده را روی سیستم ایمنی گزارش کرده و معتقد هستند که ورزشکاران ممکن است در طول تمرین شدید یا رقابت، مستعد ابتلا به بیماری های مختلف گردند. همچنین عده­ای نیز معتقدند که انجام تمرینات سبک و هوازی ممکن است پاسخ سیستم ایمنی را برای سلامتی به­ نحو مطلوب­تری افزایش دهد (برنر و شفارد، 1994).
بسیاری از محققان عنوان کرده­اند که اگرچه شرکت منظم در فعالیت­های بدنی منظم و سبک باعث افزایش اثر­بخشی در سیستم ایمنی می­گردد، اما انجام تمرین خیلی شدیدو رقابت­های سطح بالای ورزشی، ممکن است خود باعث سرکوب سیستم ایمنی و افزایش آمادگی به عفونت­ها گردد (مکینون، 1999).
تحقیقات زیادی در زمینه میزان، حجم و شدت تمرین در ارتباط با توان فیزیولوژیکی هنگام تمرین و سازگاری­های مثبت و منفی در دوره بازیافت دوره بازگشت به حالت ­اولیه انجام گرفته است. اکثر محققان معتقدند که چنانچه حجم کار و تمرینی که­ ورزشکاران انجام می­دهند بیش از توان فیزیولوژیکی آنان باشد و مدت دوره بازیا­فت کافی نباشد، ممکن است به عوارضی از قبیل خستگی مزمن و بـیماری سندرم بیش ­تـمرینی دچار ­شوند، درنهایت بر کیفیت و کمیت اجرای مهارت­ها وتوانایی بدن آنها اثر منفی می­گذارد، سیستم­ایمنی نیز تحت تاثیر بیش­تمرینی قرار می­گیرد. تمرینات ورزشی به طور مستقیم و غیرمستقیم، عملکرد و توزیع
سلول­های ­سفید گردش خون را تحت تأثیر قرار می­دهند. انواع تمرین­ها با شدت­ متفاوت اثر­های زودگذر و پایداری را بر سیستم ایمنی بدن می­گذارد. با وجود نتایج متناقض، اکثر محققان معتقدند که تمرین­های سبک موجب افزایش کوتاه­ مدت فعالیت گلبول­های سفید می­شود، درحالیکه تمرین­های شدید، فعالیت گلبولهای سفید را تضعیف می­­کند (پین، 1994).
چنـانچه حجم و شدت تمرین­ها زیاد باشد و دوره بازیافت کافی نباشد و ورزشکار دچار سندرم بیش تمرینی شود، علاوه بر تأثیر گذاردن بر بسیاری از متغیرهای فیزیولوژیکی مثل هورمون­ها، آنزیم­ها، ضربان­قلب­استراحت و فشارخون، بیش­تمرینی ممکن است که باعث کاهش گلبول­های­ سفید ­­_ لکوسیت­ها _ شود و عملکرد آنان را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات اخیر نشان می­دهد که تمرین با شدت