1-1- مقدمه. 2

1-2- جزیره قشم.. 2

1-2-1- موقعیت جغرافیایی.. 2

1-2-2- وضعیت آب های اطراف جزیره قشم از نظر جزر و مد و جریان های دریایی.. 3

1-3- منابع آلوده کننده محیط های دریایی.. 4

1-3-1- آلودگی خلیج فارس…. 6

1-4- فلزات سنگین.. 7

1-4-1- راه های ورود فلزات… 9

1-4-1-1- راه های ورود فلزات به دریا 9

1-4-1-2- ورود فلزات از طریق هوا 9

1-4-1-3- ورود فلزات از طریق رودخانه ها 11

1-4-1-4- ورود فلزات به طرق دیگر. 11

1-4-2- نیکل.. 11

1-4-2-1- منابع ورود نیکل به محیط زیست و دریا 12

1-4-3- کادمیوم. 12

1-4-3-1- منابع ورود کادمیوم به محیط زیست و دریا 13

1-4-4- مروری بر سمیت برخی فلزات برای جانوران دریایی.. 14

1-5- شاخص های زیستی آلودگی.. 15

‏1-5-1- کاربرد بیواندیکاتورها 16

‏1-5-2- استفاده های بالقوه بیواندیکاتورها 16

1-5-3- ویژگی های بیواندیکاتورها 16

1-6- آبسنگ های مرجانی.. 21

1-6-1- ضرورت مطالعه آبسنگ های مرجانی.. 22

1-6-2- جایگاه آبسنگ های مرجانی در رده بندی تکاملی موجودات… 23

1-6-2-1- شاخه مرجانیان.. 23

1-6-2-2- رده  …….…………………..Anthozoa23

1-6-2-3-.Faviidae……….24

1-6-2-3- خانواده Poritidae….24

1-6-3- توزیع آبسنگ های مرجانی.. 24

‏ 1-6-4- فاکتورهای محدودکننده توزیع آبسنگ های مرجانی.. 25

‏1-6-5- انواع آبسنگ های مرجانی.. 26

‏1-6-6- فرآیند رشد در آبسنگ های مرجانی.. 26

1-6-7- روش های مختلف ته نشینی کربنات کلسیم در مرجان های سخت در طول رشد. 27

1-6-8- ساختمان مرجان های سخت… 28

1-6-8-1- ساختارداخلی.. 28

1-6-8-2- اسکلت مرجان های سخت… 30

1-6-9- بیماری در مرجان های سخت… 31

1-6-10- پدیده سفید شدگی در مرجان های سخت… 32

1-6-11- آبسنگ های مرجانی ایران.. 32

1-6-12- تهدیدات مختلف در مقابل آبسنگ های مرجانی.. 34

‏1-6-12-3- عوامل طبیعی.. 37

1-7- اهمیت تحقیق.. 37

1-8- اهداف… 40

1-9- فرضیه های آماری.. 40

1-10- پیشینه تحقیق.. 41

1-10-1- کاربرد مرجان های سخت Scleractinian جهت بررسی فلزات سنگین.. 41

فصل دوم(مواد و روش ها)

2-1- عملیات میدانی.. 53

2-1-1- انتخاب مکان نمونه برداری.. 53

2-1-2- نمونه برداری.. 54

2-2- عملیات آزمایشگاهی.. 56

2-2-1- دستگاه های مورد نیاز 56

2-2-2- مواد مورد نیاز 57

2-2-3- شناسایی مرجان های سخت… 58

2-2-4- آماده سازی نمونه ها 58

2-2-4-1- شستن لوازم آزمایشگاهی.. 60

2-2-5- هضم نمونه ها 61

2-2-5-1- هضم نمونه های مرجان.. 61

2-2-5-2- هضم نمونه های رسوب… 65

2-2-6- روش های اندازه گیری فلزات سنگین.. 65

2-2-6-1- انتخاب روش…. 66

2-2-6-2- محدودیت ها و مشکلات کار با دستگاه طیف سنجی جذب اتمی.. 67

2-2-6-3- کنترل کیفی.. 68

2-2-7- سنجش مقادیر فلزات در نمونه ها 69

2-3- تجزیه و تحلیل های آماری.. 72

فصل سوم (نتایج)

3-1- نتایج.. 75

3-2- نرمال بودن داده ها 75

3-3- نتایج مربوط به سطوح فلزات در بافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها 75

3-3-1- غلظت عنصر نیکل دربافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم.. 77

3-3-2- غلظت عنصر کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم.. 77

3-3-3- غلظت عناصر نیکل و کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده Faviidae و Poritidae  در هریک از ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم.. 79

3-4- نتایج مربوط به سطوح فلزات به صورت نمودار 79

3-5- مقایسه ایستگاه ها ازلحاظ غلظت فلزات نیکل و کادمیوم بدون درنظرگرفتن نوع و خانواده نمونه ها 84

3-6- نتایج مربوط به ارتباط سطوح فلزات نیکل و کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها در هر ایستگاه و همبستگی های معنی دار 84

3-7- مقایسه ایستگاه ها از لحاظ غلظت فلزات نیکل و کادمیوم به عنوان متغیر همزمان.. 84

فصل چهارم(بحث و نتیجه گیری کلی)

4-1- غلظت عناصر نیکل و کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم.. 87

4-2- ارتباط سطوح فلزات نیکل و کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها در هر ایستگاه و همبستگی های معنی دار 88

4-3- عناصر نیکل و کادمیوم در مرجان های خلیج فارس…. 97

4-3-1- عناصر نادر در اسکلت کربنات کلسیمی مرجان ها 97

4-3-2- ورود عناصر نادر به کانیهای کربناته اسکلتی.. 97

4-4- تاثیر آلودگی های نفتی بر روی مرجان های خلیج فارس…. 101

4-5- آلودگیهای نفتی در خلیج فارس…. 104

4-5-1-آلودگی های نفتی حاصل از نشت نفت به محیط حین بهره برداری.. 105

4-5-2- آلودگیهای نفتی حاصل از سوانح ناشی از جنگ  و آسیب دیدن نفتکش ها 106

4-5-3- مسیر حرکت لکه های نفتی ایجاد شده در حادثه های نوروز و جنگ خلیج فارس و آلودگی سواحل  107

4-6- نفت در رسوبات… 108

4-7- آلودگی به وجود آمده در اثر اشتعال چاههای نفت کویت در جنگ خلیج فارس…. 109

4-8- نتیجه گیری نهایی.. 110

4-9- پیشنهادات… 112

منابع فارسی و انگلیسی.. 114

 فهرست جداول                                                        صفحه

جدول 1-1: فهرستی از صنایع به همراه فلزات سنگین احتمالی در پساب… 5

جدول 1-2: انتشار و فلزات کم مقدار در جو سطح جهان. 9

جدول 1-3: انتقال فلزات از هوا به سطح دریا ( برحسب نانوگرم بر سانتیمتر مربع) 10

جدول1-4: مقایسه اختصاصات بیواندیکاتورها و بیومارکرها 17

جدول 1-5: نمونه هایی از میزان فلزات توسط ارگانیزم های مختلف… 18

جدول 1-6: روش های اصلی مورد استفاده در پایش زیستی.. 20

جدول1-7: جزایر مرجانی خلیج فارس…. 33

جدول1-8: وسعت ودرجه بندی تهدیدات بروی آبسنگ های مرجانی نواحی مختلف دنیا 34

جدول 1-9: خلاصه ای از مطالعات منتخب پیشین بر روی غلظت فلزات سنگین در مرجان ها….

جدول2-3: شرایط زمانی و دمایی نمونه در دستگاه جذب اتمی کوره گرافیتی(SHIMADZU,AA 670G). 71

جدول3-1: برخی از گزینه های آمار توصیفی(میانگین، مقدار انحراف از معیار استاندارد، دامنه تغییرات داده ها و ماکزیمم و مینیمم همه داده ها) برای بررسی و مقایسه غلظت عناصر نیکل و کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی آنها در هریک از ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم. 76

جدول 3-2: نتایج حاصل از مقایسه عناصر نیکل و کادمیوم در دربافت اسکلتی مرجان خانواده Faviidae بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم (میانگین ± انحراف از معیار) 78

جدول3-3: نتایج حاصل از مقایسه عناصر نیکل و کادمیوم در دربافت اسکلتی مرجان خانواده Poritidae بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم (میانگین ± انحراف از معیار) 78

جدول 3-4: نتایج حاصل از مقایسه عناصر نیکل و کادمیوم رسوبات پیرامونی مرجان ها بین ایستگاه های پارک زیتون، جزایر ناز و منطقه شیب دراز جنوب جزیره قشم (میانگین ± انحراف از معیار) 79

جدول 4-1: کاربری نواحی ساحلی و دریا و فشارهای اصلی محیطی در خلیج فارس…………………….102

جدول 4-2: عمده ترین وقایع اخیر نشت نفت در خلیج فارس………………106

  فهرست شکل ها                                                                                                                              صفحه

شکل  1-1: شکل شماتیک از آنتوزوا (b) برش عرضی از قسمت دهانی پولیپ مرجان و قسمت های تشکیل دهنده……..29

شکل 1-2: بخش های مختلف کورالیت و اسکلت در مرجان های سخت……………………….31

شکل 2-1: ایستگاه های نمونه برداری بر روی نقشه ماهواره ای……………53

شکل 2-2: عملیات نمونه برداری نمونه برداری به روش غواصی   SCUBA……55

شکل 2-3: مراحل آماده سازی نمونه ها در آزمایشگاه…………………59

شکل 2-4: مراحل سنجش غلظت فلزات نیکل و کادمیوم در آزمایشگاه……………68

شکل3-1: میانگین غلظت عنصر نیکل در بافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی(Sediment) آنها بین ایستگاه های پارک زیتون(St.1)، جزایر ناز(St.2) و منطقه شیب دراز(St.3) جنوب جزیره قشم…………80

شکل3-2: میانگین غلظت عنصر کادمیوم دربافت اسکلتی مرجان های خانواده های Faviidae و Poritidae و رسوبات پیرامونی(Sediment) آنها بین ایستگاه های پارک زیتون(St.1)، جزایر ناز(St.2) و منطقه شیب دراز(St.3) جنوب جزیره قشم………….81

شکل3-3: نمودارهای Error bar (پراکندگی حول میانگین)(راست) و Boxplot (پراکندگی حول میانه) (چپ) غلظت فلزات نیکل و کادمیوم(میکروگرم بر گرم وزن خشک) در دربافت اسکلتی مرجان