به روز آلوده تر شده که هم بر سلامتی افراد روستا ، هم بر سلامتی آب رودخانه ها و سفره های زیر زمینی و هم بر خاک و سلامت محصولات کشاورزی و هم بر هوای روستا تاثیرات منفی زیادی گذاشته است . با توجه به نتایج حاصل لازم است با تدبیر روشهای اصلاحی و نوین تغییرات اساسی در نحوه جمع آوری مواد زائد روستاها ایجاد گردد تا از افزایش اثرات زیست محیطی ناشی از موارد مذکور در آینده جلوگیری شود .
کلمات کلیدی : محیط زیست ، زباله ، جمع آوری زباله ، کوچصفهان
مقدمه :
حفاظت از محیط زیست یکی از وظایف اصلی نسل حال و آینده است ، به طوری که امروزه حفظ محیط زیست یکی از ارکان مهم حقوق بشر بشمار می رود و محیط زیست نه فقط برای نسل امروز بلکه برای ادامه حیات آیندگان می باید حفظ شود . تولید انبوده مواد زائد جامد و پسماند روستایی ناشی از افزایش جمعیت و تغییر الگوی مصرف در جوامع شهری و روستایی باعث آلودگی های زیست محیطی و در نتیجه به خطر افتادن سلامت و بهداشت افراد جامعه شده است این موضوع در جوامع روستایی به دلیل برخورداری روستا از محیط زیست پاک از اهمیت بیشتری برخوردار است .
متاسفانه با وجود دانش و آگاهی ما به قوانین علمی و روابط موجود در طبیعت ، روند تخریب و بهره برداری بی رویه منایع محیط زیست بسیار بیشتر از راهکارهایی است که برای جلوگیری از آن اندیشیده می شود . کلیه عملکردهای انسانی بر روی محیط زیست اثر گذار است بطوری که آسیب رساندن به هر جزء آن کل چرخه زندگی را با تهدید جدی روبرو خواهد کرد. بدلیل تاثیر این اقدامات ، چالش های زیست محیطی در عصر حاضر از مسئله شخصی و منطقه ای به مساله ای جهانی تبدیل شده است .
ادامه و گسترش بحرانهای زیست محیطی موجب گردیده تا ضرورت بازنگری انسان در نحوه عملکرد و طرز نگرش نوع بشر به طبیعت و ارتباط آن با جریان توسعه یافتگی و رشد و پیشرفت مورد تعمق بیشتر قرار گیرد لذا در سرتاسر جهان تلاشهای گسترده ای برای بهره برداری بهینه از طبیعت و نظام بخشیدن و قانونمند کردن روابط انسان با محیط آغاز شده و در همین راستا تحقیقات مربوط به حفظ محیط زیست در حال گسترش می باشد .
بدیهی است محیط زیست عرصه های روستایی یکی از مسائل اساسی است که نیازمند توجه ویژه در طراحی برنامه های ملی و منطقه ای می باشد . چرا که مدیریت و برنامه ریزی روستایی جهت نیل به توسعه پایدار زمانی می تواند جامعیت داشته و به اهداف واقعی خود دست پیدا کند که تمامی جوانب و مشکلاتی که روستائیان با آنها دست به گریبان هستند به صورت همه جانبه مورد بررسی قرار گرفته باشد که نمونه کوچکی از این مسائل و مشکلات زیست محیطی جمع آوری مواد زائد روستایی می باشد .
پایان نامه حاضر تحت عنوان ” تحلیل کیفیت زیست محیطی نواحی روستایی بخش کوچصفهان با تاکید بر جمع آوری زباله های جامد ” به منظور بررسی وضعیت کنونی و تحلیل مشکلات موجود در شرایط زیست محیطی استان گیلان ( بویژه بخش کوچصفهان شهرستان رشت ) در 5 فصل تهیه و تدوین گردیده است . در فصل اول کلیات و مفاهیم اولیه ، در فصل دوم مبانی نظری و تئوری آلودگی محیط زیست و جمع آوری مواد زائد جامد ، ادبیات و پیشینه تحقیق ، در فصل سوم روش اجرای تحقیق و مواد و روش ها و ویژگیهای جغرافیای طبیعی و انسای عرصه پژوهش و در فصل چهارم نتایج تحلیلی و آماری مشکلات موجود در روستاهای بخش کوچصفهان رشت با تاکید بر جمع آوری زباله و نیز بررسی فرضیات مطرح شده در تحقیق ارائه گردیده است و در پایان در فصل پنجم نسبت به جمع آوری مطالب و بیان راهکارهای پیشنهادی جهت برون رفت از وضع موجود و جلوگیری از تخریب بیشتر محیط زیست ، اقدام گردیده است.
این پایان نامه مشتمل بر 15 نمودار ، 13 نقشه جغرافیایی و 29 ماخذ فارسی بوده و در 94 صفحه تقدیم خوانندگان محترم می گردد
فصل اول
1-1 بیان مساله و ضرورت تحقیق :
در بین ابعاد مختلف توسعه روستایی به برنامه ریزی زیست محیطی توجه کمی مبذول شده است . در حالی که امروزه حفظ محیط زیست یکی از ارکان مهم حقوق بشر به شمار می رود . یکی از اقدامات اساسی در این زمینه ، مدیریت پسماندهای جامد ، شناخت دقیق مقدار و نوع این گونه مواد زاید می باشد ( عمرانی، 1383 ص 31-7 ) . اهمیت این موضوع با توجه به تغییرات زیاد در سبک زندگی و تنوع مصرف روستاییان و در نتیجه افزایش و تغییر روند رو به تزاید کمیت و کیفیت پسماندها در روستاهای کشور دو چندان خواهد شد ( عبدلی، 1384 ص53-8 ) . اینطور به نظر می رسد که با توجه به رشد جمعیت و تغییر الگوی مصرف مسائل و چالشهای زیست محیطی در نواحی روستایی به عنوان یک دغدغه مطرح شده است و نیاز به سازماندهی آن نیز احساس می شود . در این راستا آگاهیهای علمی از کاهش منابع زمین کارشناسان را بر آن داشت که موضوع منابع تولید زباله و دفع آن را از طریق بازیافت مواد زائد جامد به شکل جدیدتر در صدر برنامه های خود قرار دهند . برنامه ریزی در جهت مدیریت صحیح پسماندهای جامد روستایی در کشور نیازمند اطلاعات درست بوده و از سویی بی توجهی و عدم اطلاع از وضعیت وجود این گونه مواد زائد نیز پیامدهای نامطلوب بهداشتی و عوارض ناگوار زیست محیطی نظیر آلودگی خاک ، آب و هوا را در پی دارد ( عمرانی ، 1383 ص 31-7 ) . بدین ترتیب با اطلاع از منابع تولید زباله در مناطق مختلف و دانستن این نکته که در کدام منطقه کدام زباله بیشتر تولید می شود می توان به بازیافت زباله کمک شایانی کرد . به نظر می رسد افزایش جمعیت ، مصرف گرایی شدید ، افزایش روز افزون میزان تولید زباله ، مکان یابی های نادرست دفع زباله ، ایجاد بیماریهای گوناگون ناشی از عدم دفع بهداشتی زباله های روستایی ، آلودگی آبهای زیرزمینی ، منابع گوناگون تولید زباله در روستاها ، تخزیب محیط زیست و … از جمله مشکلات ناشی از عدم مدیریت صحیح آن در مناطق روستایی می باشد . با توجه به مساله بیان شده در ارتباط با مخاطرات زیست محیطی ناشی از تولید زباله و نحوه جمع آوری آن و اهمیت بسزایی که این مهم در مناطق روستایی دارد و همچنین کم توجهی هایی که به این موضوع در مناطق روستایی می شود خود را بر آن دیدم تا پژوهشی تحت عنوان تحلیل کیفیت زیست محیطی نواحی روستایی بخش کوچصفهان با تاکید بر جمع آوری زباله ارائه دهم . هدف از این تحقیق شناخت ، بررسی ، تحلیل منابع تولید زباله در روستاهای بخش کوچصفهان همچنین نحوه جمع آوری و تاثیر آن بر روی محیط زیست روستایی می باشد
1-2 اهداف تحقیق :
-شناسایی مهمترین منابع تولید زباله در ناحیه مورد مطالعه
– اطلاع رسانی تاثیرات زیست محیطی نحوه جمع آوری و دفع زباله ها در نواحی روستایی بخش کوچصفهان
1-3 فرضیه های اساسی تحقیق :
1-به نظر می رسد با دوری و نزدیکی از شهر ، نحوه مدیریت بر زباله ها و جمع آوری آنها در روستاها نیز تغییر می کند .
2- گمان می رود که بین فعالیت های اقتصادی و تغییرات جمعیت روستاهای ناحیه با نوع و میزان زباله های تولیدی رابطه وجود دارد .
1-4 سوالات اساسی تحقیق :
این تحقیق در کنار بررسی نقاط قوت و ضعف توانهای زیست محیطی موجود در بخش کوچصفهان به دنبال پاسخی مناسب به سوالات اساسی زیر است .
آیا نظام مدیریتی بر جمع آوری زباله های روستایی وجود دارد ؟
چگونه فاصله روستاها از شهر بر اجرای صحیح طرح جمع آوری زباله های روستایی و بالا بردن کیفیت محیط زیست روستا اثر گذار است ؟
آیا فعالیت های اقتصادی روستائیان و تغییرات جمعیتی روستا بر نحوه جمع آوری و دفع زباله ها و بالطبع بر کیفیت محیط زیست روستا اثر گذار است ؟
1-5 روش اجرای تحقیق :
روش تحقیق این تحلیل از نوع توصیفی ، تحلیلی می باشد که در روستاهای واقع در بخش کوچصفهان صورت گرفته است . محتوی علمی مطالب از طریق کتب و مقالات اینترنتی تهیه شده و تحقیقات میدانی از طریق تهیه و پر کردن پرسش نامه توسط مردم روستاهای نمونه و نیز مصاحبه با متولیان روستا انجام گرفته است . پرسشنامه تهیه شده بر گرفته از نمونه پرسشنامه های مشابه به موضوع است که توسط آزمون آلفا تائید شده اند .
1-6 روش جمع آوری اطلاعات :
در این طرح با مراجعه حضوری به تک تک روستاهای نمونه ضمن تکمیل پرسشنامه و گفت گو با اهالی روستا اطلاعات مورد نیاز در خصوص انواع زباله های روستا و روش جمع آوری زباله ها همچنین تعداد دفعات جمع آوری زباله در هفته و تجهیزات مورد استفاده برای حمل زباله و مشکلات عمده محل دفع آنها و … تهیه و با استفاده از نرم افزار Excel و نرم افزار آماری Spss داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر طبق آمار و نمودارهای به دست آمده تاثیر جمع آوری زباله ها بر محیط زیست روستا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .
1-7 ابزار جمع آوری اطلاعات :
مطالب علمی که از طریق کتب و تحقیقات و مقالات انجام شده اینترنتی جمع آوری شده و مطالب تحلیلی از طریق تهیه پرسشنامه و توزیع آن بر حسب خانوار و طبق جدول مورگان صورت گرفته . مصاحبه با مسئولین روستاها ، مشاهدات میدانی ، نمونه برداری . اطلاعات به دست آمده از طریق پرسشنامه توسط نرم افزارهای Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است .
1-8 روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :
در این تحقیق سعی شده به دنیال گردآوری داده های مورد نظر و جمع بندی پرسشنامه های مورد نظر با استفاده از روشهای تجزیه و تحلیل ( آماری ) و کیفی نسبت به جمع بندی و استخراج اطلاعات مورد نیاز اقدام گردد .
[دوشنبه 1398-07-15] [ 09:11:00 ب.ظ ]
|