بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………… 1

اهمیت و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………..2

اهداف تحقیق …………………………………………………………………………………………………3

سوال های تحقیق ……………………………………………………………………………………………….3

– سوال های اصلی ………………………………………………………………………………………………3

– سوال فرعی………………………………………………………………………………………………4

تعاریف مفاهیم و اصطلاحات……………………………………………………………………………….4

تعاریف نظری………………………………………………………………………………………………….4

– استرس ………………………………………………………………………………………………………..4

– سلامت روان . ………………………………………………………………………………………….. 5

آزمون ……………………………………………………………………………………………………………6

تعاریف عملیاتی …………………………………………………………………………………………………6

– استرس …………………………………………………………………………………………………………….6

– سلامت روان ……………………………………………………………………………………………………. 6

– روایی ……………………………………………………………………………………………………………….. 6

– روایی همگرایی………………………………………………………………………………………………… 6

– اعتبار …………………………………………………………………………………………………………….. 7

– عامل…………………………………………………………………………………………………… 7

– عامل مشترک ………………………………………………………………………………………………. 7

– میزان اشتراک ……………………………………………………………………………………………….. 7

ملاک کیسر …………………………………………………………………………………………………….. 7

– بار عاملی ……………………………………………………………………………………………………….. 7

– چرخش عاملی ………………………………………………………………………………………………… 8

– چرخش متعامد ……………………………………………………………………………………………… 8

– چرخش متمایل………………………………………………………………………………………………. 8

– تحلیل مولفه های اصلی……………………………………………………………………………………… 8

ساختار عاملی…………………………………………………………………………………………………. 9

ارزش ویژه……………………………………………………………………………………………………… 9

– ضریب آلفای کرونباخ………………………………………………………………………………………….9

فصل دوم

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………. 10

نظریه های استرس …………………………………………………………………………………………….16

نظریه کانن……………………………………………………………………………………………………….. 16

– نظریه سلیه …………………………………………………………………………………………………..17

– مدل سه گانه استرس (فشار روانی) ………………………………………………………………………18

– نظریه ایمن شناسی عصبی – روانی………………………………………………………………22

نظریه مدل پردازش اطلاعات …………………………………………………………………..24

نظریه فولکمن و لازاروس (الگوی تبادلی) ……………………………………………………………25

میانجی های پاسخ به تنش ……………………………………………………………………………….28

– نظریه روان کاوی ……………………………………………………………………………..29

– نظریه رفتار گرایی…………………………………………………………………………………..29

– نظریه شناختی ……………………………………………………………………………………….29

طبیعت و منابع استرس ……………………………………………………………………………… 30

– استرس انگیزشی ……………………………………………………………………………………..30

– استرس پاسخی ……………………………………………………………………………………..30

– استرس انگیزشی پاسخی (ترکیب) …………………………………………………………………..30

منابع یا علت های استرس  ……………………………………………………………………………..31

دگرگونی یا رویداد های زندگی …………………………………………………………….31

– گرفتاریهای زندگی روزمره …………………………………………………………………….32

– استرس بلند مدت  …………………………………………………………………………………..33

ناکامی و تعارض ها …………….. ……………………………………………………………….34

– تیپ شخصیت A ……………………………………….. …………………………………

عوامل ایجاد کننده استرس  ……………………………………………………………………..35

– کار …………………………………………….. ……………………………………………………..35

– مردم ……………………………………………………………………………………………..35

– زمان ………………………………………………………………………………………………35

– محیط …………………………………………………………………………………..36

– زندگی در خانه ……………………………………………………………………………..36

شخصیت …………………………………………………………………………………….36

علائم و نشانه های استرس  …………………………………………………………………..37

– علائم فیزیولوژیکی استرس . …………………………………………………………….. 37

علائم روانی استرس ………………………………………………………………………37

– علائم رفتاری استرس ……………………………………………………………………38

علائم ذهنی استرس …………………………………………………………………..38

– علائم احساسی استرس …………………………………………………………………. 38

آثار استرس بر دستگاه ایمنی  ………………………………………………………….39

استرس و بیماری های روان تنی  ………………………………………………………….40

– سردرد های عصبی و میگرنی …………………………………………………….43

بیماری های کرونری قلب …………………………………………………………………….44

زخم معده …………………………………………………………………………………………45

استرس و بیماری های پوستی ………………………………………………………………….46

تاثیر عوامل استرس زا بر فرد  ……………………………………………………………..46

عوامل موثر در ارزیابی رخدادهای فشار زا  ……………………………………….50

انواع روش های مقابله…………………………………………………………………………53

شیوه های مقابله  ……………………………………………………………………………………54

روش های کنار آمدن با استرس ……………………………………………………………..55

تفاوت های جنسی در پاسخ به استرس  ……………………………………………………57

سلامت  …………………………………………………………………………………………..60

سلامت و بیماری ……………………………………………………………………………64

– سلامت جسمانی ……………………………………………………………………….66

– سلامت هیجانی ………………………. …………………………………………………..66

– سلامت هوشی ………………………………………………………………………………..66

– سلامت معنوی …………………………………………………………………………………66

سلامت اجتماعی …………………………………………………………………………….66

معیار های سلامت  ……………………………………………………………………………67

پیشینه تحقیقات  ………………………………………………………………………..68

مطالعات خارجی ………………………………………………………………………..68

– مطالعات داخلی …………………………………………………………………………….71

فصل سوم

روش پژوهش ………………………………………………………………………………. 73

جامعه آماری  ………………………………………………………………………………..73

نمونه و روش نمونه گیری ……………………………………………………………..73

ابزار جمع آوری داده ها  ……………………………………………………………………73

– سیاهه استرس هری ……………………………………………………………73

پرسشنامه سلامت عمومی GHQ-28)) ………………………………………………….

فرآیند اجرا …………………………………………………………………………………..74

فصل چهارم

یافته های تحقیق  ……………………………………………………………………………76

فصل پنجم

بحث و نتیجه گیری  ……………………………………………………………………..95

پیشنهاد های تحقیق  ………………………………………………………………………101

محدودیت های تحقیق  …………………………………………………………………..101

منابع………………………………………………………………………………………………102

چکیده:

 

ویژگی های روان سنجی پرسشنامه استرس هری پس از ترجمه و بررسی روایی ظاهر و محتوا با روش تحلیل عاملی بررسی شد.یک نمونه چهارصد نفری از مردم شهر تهران به روش تصادفی ساده و نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه 66 سوالی H.S.I  را تکمیل کردند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد 39 سوال مناسب شهر تهران می باشد که هشت عامل در سه بخش منابع استرس، پیامد های استرس و فعالیت های کاهنده استرس تحت عناوین منابع استرس در خانواده، منابع استرس در شغل، منابع استرس درمواجهه با عوامل قدرت اجتماعی، پیامد های روانی – رفتاری، پیامد های هیجانی ،پیامد های فیزیولوژیک – بدنی، پیامد های هیجانی، فعالیت های کاهنده استرس بین فردی و فعالیت های کاهنده درون فردی می باشند که بر روی هم تقریباً 167/53 % از واریانس را تبیین میکند.ضریب همبستگی بین سیاهه استرس هری با پرسشنامه سلامت روان  744/0 و به لحاظ آماری معنا داربا 99% اطمینان و 1% خطا تائید می شود و روایی ملاک پرسشنامه هری را بیان می کندو بالاترین همبستگی بین پرسشنامه استرس هری با نمره زیر مقیاس اضطراب و بی خوابی سلامت روان 657/0 می باشد.

فصل یکم: کلیات

بیان مسأله

هانس سلیه[1] «پدر علم روان شناسی استرس» از سال 1935 مفهوم استرس یا تنیدگی[2] را به عنوان نشانگان یا مجموعه واکنش های فیزیولوژیکی نامعین نسبت به عوامل زیان آور محیط با ماهیت فیزیکی یا شیمیایی در نظر گرفت و بدین ترتیب راه را بر بیش از پنجاه سال پژوهش در مقیاس بین المللی در شاخه های متعدد پزشکی و علوم اجتماعی گشود (استورا ؛دادستان،1378)در اغلب پژوهش ها،استرس بر اساس خواسته های محیط از فرد و پاسخ های منفی فرد به خواسته های برونی، مشخص شده است. تنیدگی  یک پدیده جهانی است و خصیصه اصلی آن اینست که تمامی ابعاد روان شناختی،جسمانی، خانوادگی و اجتماعی افراد آدمی را به میان می کشد. این مفهوم که در چهار سوق علوم انسانی،زیست شناختی و فیزیکی قرار گرفته، توانسته است در خلال 90 سال اخیر، نزدیک شدن این علوم به یکدیگر را تسهیل کند و به بارور سازی قلمروهای جدیدی مانند عصب – مصون سازی[3]، که در حد فاصل مصونیت شناسی و عصب- روانپزشکی قرار دارد، و یا روان تنی ملهم از روان تحلیل گری، منتهی شود. تا کنون تنیدگی به منزله «بیماری» جوامع پیشرفته صنعتی مورد نظر قرار گرفته. جوامعی که در آنها، انسان محروم از ساختار مذهبی،خانوادگی و اجتماعی مناسب، به منابع روان شناختی و جسمانی خود، کاهش یافته و دیگر نمی تواند به شیوه ای رضایتبخش، با خواسته های روزمره محیط خود و دگرگونیهای آن مقابله کند. اما امروزه تنیدگی در کشورهای در حال توسعه و یا حتی کشورهای کمتر توسعه یافته یا توسعه نیافته نیز به اشکال گوناگون در حال ظهور و بروز است. مسئولیت ایجاد شرایط یک محیط جدید اجتماعی و فردی برای حمایت از «زندگی» در واقع بر عهده سازمان ها و ارگان های تصمیم گیرنده سیاسی و اقتصادی ملی و بین المللی است برای سنجش میزان استرس برای برنامه ریزی های آتی نیاز به یک ابزار جدید به خوبی احساس می شود چرا که  صاحب نظران معتقدند صرف نظر از مسائل مرتبط با روش های آماری، مساله اصلی،یعنی تدارک یک پرسشنامه معتبر،هنوز لاینحل مانده است.

مطالعه روایی و اعتبار تست هری در کشور هندوستان توسط سازنده آزمون دکتر هری انجام شده است. برای ساخت سیاهه استرس هری بر پایه متون چاپی مرتبط و تبادل اطلاعات با کارشناسان در این زمینه قرار بر این شد یک سیاهه برای اندازه گیری استرس با 5 مقیاس ساخته شود. که از 128 سال اولیه تهیه شده نهایتاً 66 سوال باقی ماند.برای اثبات اعتبار آزمون گشتاور حاصلضربی ضریب همسانی درونی توسط فرمول اسپیر من براون 0.74 محاسبه شد.و ضریب همبستگی پیش آزمون – پس آزمون 0.79 بود و همسانی درونی زمانی 0.88 بود. برای اثبات روایی HSI ، روایی درونی سوالات به 5 استاد روان شناسی ارائه شد که به مقدار کافی قدرت تشخیص و تجربه در منطقه داشتند. آنها تمامی سوالات را خواندند و سطح استرس را به دقت تعیین کردند .

در پژوهش پیش رو در پی دریافت این موضوع بودیم که :

– آیا پرسشنامه استرس از همسانی درونی کافی برخوردار است؟

– پرسشنامه استرس هری از چه عواملی اشباع شده است

– آیا پرسشنامه استرس هری با پرسشنامه GHQ-28 و زیر مقیاس های آن رابطه دارد؟

– نمرات پرسشنامه استرس چگونه در سطح شهر تهران توزیع میشود؟

اهمیت و ضرورت تحقیق:

استرس، کنش وری فرد در قلمرو اجتماعی، روان شناختی،جسمانی و خانوادگی را دچار اختلال می کند. نارضایی حرفه ای،کاهش تولید، افزایش خطاها و تصادفات،تنزل سطح قضاوت،و کندی زمان واکنش را در پی دارد؛ بر اساس ایجاد تغییرات روانشناختی مانند افزایش تحریک پذیری، اضطراب، تنش،حالت عصبی و ناتوانی در مهار خود،روابط اجتماعی و خانوادگی را مختل می کند؛ در ایفای